Bloembollen
van Bakker
bloeien in
heel Europa
Een monnik op een deurmat
Fleurige
postpakketjes
Tomaat tegen kanker
Jubilerende
Martensschoen
zoekt de
vernieuwing
Sommige bollen
moeten nog met
de hand worden
ingepakt,
foto GPD
In het Tsjechische Karlovy Vary kijkt mevrouw Zajica trots naar haar
Zakrsly Vici Bob. Madame Delafontaine uit Chatellerault heeft
gekozen voor Lupins Nains. Ook mister Cooper uit
Bedfordshire kon de charme van Dwarf Lupins niet weerstaan. En bij
De Groen uit Nijverdal heet de kleurenpracht in de border
jewoon dwerglupine.
Vlaar allemaal vielen ze voor exact hetzelfde plaatje uit de catalogus.
Mlemaal vulden ze een bestelformulier in, en allemaal kregen ze de
jloemen per post toegestuurd. Eenheid in Europa: Bakker Hillegom
ukt het in elk geval wel.
Bijna iedereen heeft de kleurrijke cata
logus wel eens onder ogen gehad.
Schitterende dahlia's, fluweelzacht ogen
de rozen of een uitbundige tulpenpracht
sieren de omslag. Binnenin plaatjes van
planten, bomen, heesters en kamerplan
ten, het ene nog fraaier dan het andere, al
lemaal voorzien van een uitvoerige om
schrijving. Als lokkertje staat om de paar
pagina's een knallende aanbieding. Waar
vind je 250 gemengde gladiolen voor 24,50
gulden?
Het bedrijf kwam vorige maand nog in het
nieuws door een brand die op 15 april een
opslagloods en kantoren in de as legde.
Het bedrijf heeft wat dat betreft weinig ge
luk, want vorig jaar brandde twee hallen
inLisse volledig uit.
me
Bakker Hillegom - in het buitenland
noemt het bedrijf zich Bakker Holland
is het grootste postorder tuinbedrijf van
Europa. In 1945 opgericht door Bakker sr.
draaide het bedrijf in 1994 een omzet van
een half miljard gulden. Hij was gewoon
een slimme bollenboer die een gat in de
markt ontdekte.
Vlak na de oorlog waren er heel wat Neder
landers die van familie of vrienden in het
buitenland een hulppakketje toegestuurd
kregen. Je wilde wel wat terug doen, maar
in Nederland was zo vlak na de bevrijding
niets 'presentabels' te krijgen. Behalve
bloembollen natuurlijk die waren er
tenslotte zelfs in de hongerwinter ge
weest... In het buitenland werden Hol
landse tulpen echter als een exclusief ca
deautje beschouwd en Bakker stortte zich
enthousiast op deze nieuwe markt.
Goud
Al snel ontdekte hij dat hij goud in handen
had. Planten en bloemen met het etiket
'made in Holland' waren gewild in de hele
In de verzendafdeling worden de bestellingen gereed gemaakt voor verzending.
foto GPD
wereld. Bakker liet speciale bestelkaar-
tjes verspreiden en niet veel later begon
hij met actieve marketing. Directeur J.
van Vliet van Bakker Hillegom weet nog
hoe dat ging: „In die tijd zocht je in de at
las naai' plaatsen van zo'n 10 tot 15.000 in
woners, want daar was de kans het grootst
dat mensen een tuin hadden. Vervolgens
haalde je namen uit het telefoonboek van
die plaats. Dat was ook al een soort selec
tie want nog niet iedereen had telefoon in
die dagen. Aan de hand van dat lijstje ging
je dan prijscouranten versturen".
In deze tijden van geautomatiseerde
adressenbestanden is dat natuurlijk een
achterhaalde werkwijze, maar het was wel
de manier waarop Bakker groot werd. In
middels kennen 13 landen in Europa de
kleurige catalogus, en er wordt grif uit be
steld: zo'n drie miljoen bestelformulieren
per seizoen vinden hun weg naar de bol
lenstreek, met gemiddeld zeven artikelen
per bestelling. Slechts vijf procent van de
formulieren komt uit Nederland zelf.
Alle bestellingen worden op exact dezelf
de manier afgehandeld. Dat begint al bij
de catalogus. Of je nou in Bonn, Bern of
Birmingham woont: je krijgt allemaal de
zelfde gids toegestuurd. De roos Gisèle-
staat in alle gidsen op pagina 51 onder de
letter D, de geurende Engelentrompet op
pagina 3 is in alle gidsen even knalroze.
Aantrekkelijk
Ze worden allemaal zo voordelig mogelijk
gepresenteerd. De planten bloeien uitslui
tend in weelderige bossen, fruitbomen
gaan gebukt onder enorme ladingen sap
pige vruchten. Van Vliet: „Als mensen het
plaatje niet aantrekkelijk vinden, dan ko
pen ze niet. Ze hebben namelijk niets an
ders om op af te gaan. Maar aan de andere
kant overdrijven we ook niet. Als een
plant namelijk in het echt tegenvalt dan
voelen mensen zich genept en dan haken
ze af als klant, of ze willen hun geld terug.
Dat is dus bepaald niet in ons belang".
Het bedrag dat Europeanen aan planten
besteden verschilt per land. Van Vliet:
„Het hangt natuurlijk af van het inkomen,
maar ook van de gemiddelde grootte van
de tuin. Een gemiddelde Zwitser bestelde
vorig najaar voor 100 gulden, een Neder
lander voor 78, een Duitser voor zo'n 92, en
een Tsjech voor 45 gulden".
Het idee dat Italianen wellicht andere
planten zouden verkiezen dan Engelsen
gaat niet op. Van Vliet: „We bieden in ie
der land precies dezelfde planten en bloe
men aan. Natuurlijk gebeurt het wel eens
dat een bepaalde plant niet geschikt is
voor een bepaald land. Fuchsia's overle
ven niet in het landklimaat van Honga
rije. Geraniums krijgen gele blaadjes als
ze langer dan vier dagen verpakt zijn. dus
die sturen we niet naar Italië. Daar duurt
het namelijk soms meer dan een week
voor de order aankomt. Zulke planten
houden we buiten de prijscourant, die
worden in aparte folders aangeboden".
In de catalogus variëren dus alleen de taal
en de prijzen. De bestelformulieren zien er
allemaal hetzelfde uit en ze worden via de
tussenkantoren in het buitenland alle
maal naar Nederland verstuurd. Van
Vliet: „De buitenlandse kantoren zijn er
alleen voor de orderverwerking en voor de
klantenservice. Tenslotte is het best han
dig als de klacht van een Italiaanse me
vrouw door een Italiaanse wordt aange
hoord, dat kun je niet allemaal vanuit Ne
derland gaan regelen".
„Maai- wat je ook bestelt, waai- in Europa
ook, het wordt bij Bakker in Nederland
verpakt en door Bakker vanuit Nederland
verstuurd. Als wij het eerst naar het bui
tenland sturen en het moet daar nog ver
pakt worden, dan is het veel te lang onder
weg".
Bakker heeft vier magazijnen in de bollen
streek met elk z'n eigen specialiteit. Ro-
ZATERDAG 6 MEI 1995 35
zen, heesters en kamerplanten worden
door de kwekers aangeleverd in Hillegom.
Bloembollen gaan naar Lisse, vaste plan
ten naar Katwijk en alle overige niet-
plantaardige tuinartikelen gaan naar de
tweede vestiging in Lisse.
De bestelbon van mevrouw Delafontaine
gaat naar Lisse. omdat daar meestal de
Franse klanten worden afgehandeld. Lis
se levert zelf de gevraagde tulpebollen en
ranonkeltjes. De dwerglupines die me
vrouw Delafontaine verlangt, worden
door Lisse besteld in Katwijk en de ver
pakking van drie rozenstruiken 'Whisky'
komt uit Hillegom. Dagelijks worden zo
enorme voorraden groen van de ene naar
de andere vestiging versleept.
In het hoogseizoen sprinten tientallen
jonge medewerkers met kleine karretjes
langs al die stellages. Ze grissen her en der
verpakkingen uit de opgestelde kisten en
gooien die bijna zonder te kijken in het
karretje. Is de wagen vol, dan vliegen ze er
mee naar de verpakkingsafdeling. Die
controleert en verpakt de order en voor
ziet het geheel van adressering.
Hoogseizoen
Bakker had in 1994 260 mensen in vaste
dienst en bood daarnaast in het seizoen
werk aan nog eens 1200 mensen. Het abso
lute hoogseizoen is van augustus tot half
november: de tijd dat de bollen de grond
in moeten en de nieuwe struiken geplant.
Het tweede seizoen bij Bakker valt onge
veer van januari tot half april. Maai- als er
een stevig koufront boven Europa hangt
verschuift dat seizoen natuurlijk, want als
de grond bevroren is worden de bestellin
gen opgeschort.
In het hoogseizoen vertrekken er per dag
zo'n dertig vrachtwagens vanuit de maga
zijnen naar postkantoren in dertien Euro
pese landen. Van daaruit gaat de bestel
ling naar de klant. Volgens de Bakker-filo
sofie mag een order eigenlijk nooit langer
dan drie of vier dagen onderweg zijn, van
het moment van verpakken in Nederland
tot het uitpakken door de klant. In die tijd
moeten de plantjes natuurlijk wel in top
conditie blijven. De inkopers letten daar
om al bij voorbaat op de verzendbaarheid
van planten. Surfinia's en Lysimachia's
bijvoorbeeld zijn niet geschikt voor ver
zending omdat ze te vaak water of te veel
daglicht nodig hebben.
Foefjes
J. van den Berg, bedrijfsleider van de ves
tiging in Hillegom, bedenkt voortdurend
nieuwe foefjes om planten nog beter te
verpakken. Zo ontdekte hij vorig jaar de
'dipsaus': een speciaal poeder dat zo'n 150
keer zijn eigen volume aan water kan op
nemen en dan in een soort korrel-gelei ver
andert. „Vroeger verpakten we onze rozen
bijvoorbeeld in natte lappen om de wor
tels tijdens het transport vochtig te hou
den. Tussen de wortels stopten we dan
ook nog mos. Maar mos wordt steeds
moeilijker verkrijgbaar en die lappen wa
ren vrij duur".
„Nu dopen we de rozen eerst in de dipsaus
waardoor de gelei tussen de wortels gaat
zitten. Daarna gaan er een vochtige lap en
een plastic zak omheen; dan is de roos
klaar voor transport. Dankzij de bespa
ring op verpakkingsmateriaal verdienen
we zo'n twee ton per jaar, de planten ko
men in betere conditie bij de klanten, en
de gelei is biologisch afbreekbaar. Dat
laatste is ook van belang want er worden
steeds hogere milieu-eisen aan onze ver
pakkingen gesteld".
Van den Berg bekent dat hij bij het ont
wikkelen van nieuwe verpakkingen niet
bepaald uitgaat van zorgvuldigheid van
de diverse Europese PTT's: „Tijdens een
experiment laten we een plant rustig twee
weken in een dichte doos zitten en we
smijten er af en toe ook nog mee. Als de
plant dat allemaal goed doorstaat zijn we
pas tevreden".
Wat Bakker betreft is de grens nog niet be
reikt. Er wordt al gebouwd voor groei van
het bedrijf. Het management van Bakker
kijkt met genoegen naar de uitbreiding
van de Europese Unie. Van Vliet: „We blij
ven wel binnen Europa. Daarbuiten duurt
het transport te lang. We zijn nu bezig met
landen als Finland en Zweden, die net tot
de EG toegetreden zijn". En dus geniet
mevrouw Korhanen in Uusikaupunki vol-
gepd jaar van haar Pieni Lupiini uit Hol
land.
Angelique Kunst
De Duitsers moeten zich toch nog
maar eens goed achter de oren
krabben voordat ze doorgaan met onze
Hollandse tomaten botweg uit te
maken voor 'waterig' en 'smakeloos'.
Even afgezien van de vraag of onze
oosterburen gelijk hebben dan wel
overdrijven, lijkt er toch op een ander
vlak bepaald een heilzame werking
van tomaten uit te gaan. Engelse
biologen en biochemici, van de Keele-
universiteit in Staffordshire, hebben
ontdekt dat de 'klassieke tomaat'
menselijke cellen beschermt tegen een
overmaat aan stikstofdioxide (N02).
De mens, en dan vooral de no
toire roker, inhaleert stikstof
dioxide (N02) tegenwoordig over
vloedig bij de nuttiging van siga
ren en sigaretten. De niet-rokers
krijgen het ook binnen in de vorm
van verbrandingsgassen van het
autoverkeer.
Volgens professor George Trus-
cott, hoofd van de afdeling chemie
van de Keele-universiteit, en zijn
collega Fritz Böhm van de Duitse
Humboldt-universiteit in Berlijn,
is het de kleurstof lycofeen die
menselijke cellen beschermt tegen
de kwalijke invloed van N02. Aan
lycofeen ontlenen rijpe tomaten
hun rode kleur. Lycofeen is lid van
een familie kleurstoffen die be
kend staat als de 'carotenen'.
Winterpenen
Carotenen, vooral het zogeheten
'bèta-caroteen', vinden we in bos-
en winterpenen, broccoli en meloe
nen. Via onze spijsvertering wor
den deze stoffen afgebroken tot on
der meer vitamine-A en daarvan is
al heel lang bekend dat het schade
aan celweefsel helpt voorkomen.
Zo menen Amerikaanse en Euro
pese geleerden dat bij mensen die
van jongs af aan gewoon zijn veel
tomaten .te eten, nooit darm- of
blaaskanker voorkomt.
Zowel Böhm als Trescott raden
fervente rokers en/of mensen in
drukke verkeersgebieden aan ge
regeld tomaten aan het menu toe
te voegen; met name in de vorm
van tomatesap.
„Maar niet overdrijven", waar
schuwt Böhm. „Als je huid er na
verloop van tijd duidelijk donker
der door wordt, moet je matigen.
Maar het is wel een veel veiliger
manier om wat bruiner te worden
dan door zonnebrand".
Ben Apeldoorn
Ter gelegenheid van het 35-jarig
bestaan van de Dr.
Martensschoen is deze week de Dr.
Martens Footwear Award
uitgereikt. In de Amsterdamse
discotheek Roxy was heel
schoenmakend Nederland
samengekomen om de nieuwe Dr.
Martensideeën van 24
schoenontwerpers in het voetlicht
te zien wandelen. De deelnemers
aan de schoenontwerpers wedstrijd
hadden als opdracht twee tot vijf
ontwerpen te ontwikkelen, die
hoe kan het ook anders creatief,
innovatief en origineel zijn en een
duidelijke visie op de Dr. Martens
laten zien. Bovendien moesten de
ontwerpen commercieel te
vertalen zijn.
Geen slecht idee van Dr. Mar
tens om jong talent eens de
kans te geven zich te laten zien.
Zeker nu er in de Parijse mode
shows geen kistje meer te zien is,
hoogstens een paar bij de heren
afdeling. Tijd dus om te beden
ken op welke manier de Dr. Mar-
tensklassieker zich kan voegen
in de nieuwe mode. De ontwer
pen van de deelnemers aan de Dr,
Martens Footwear Award beves
tigden dat er nog legio actuele
variaties mogelijk zijn op de
ruige veterbottine, herkenbaar
aan het gele stiksel aan de zij
kant van de speciale 'air wair-
De 'klassieke tomaat' zou menselijke cellen beschermen tegen een over
maat aan stikstofdioxide (N02). foto GPD
Schoenmakend Nederland was samengekomen in de Amsterdamse discotheek Roxy om de nieuwe Dr.
Martensideeën van 24 schoenontwerpers in het voetlicht te zien wandelen. foto GPD
zool', een zool met homngraat-
vormige luchtvakjes en zachte
kussentjes onder de bal van de
voet.
Dr. Martens zal zich geen zorgen
maken, want al 35 jaar komt de
schoen met regelmaat terug in
het modebeeld. Wat ooit begon
als een orthopedische schoen is
nu de modieuze Dr. Martens
schoen. Na een ski-ongeluk had
een Duitse arts behoefte aan
comfortabele schoenen. Samen
met een vriend, die ingenieur
was, ontwikkelde hij een flexi
bele lichtgewicht schoen met een
luchtkussenzooi, gemaakt van
oude fietsbanden.
De vondst bleef zo effectief dat
het tweetal de schoen verder ont
wikkelde en patent aanvroeg. De
oudere dames die eind jaren vijf
tig moeilijke voeten hadden ge
kregen van te elegante pumps en
dankbaar gebruik maakten van
de orthopedische vinding van
Claus Maertens, waren hun tijd
ver vooruit.
Punk
In april 1960 werd de Dr. Martens
voor het eerst in produktie geno
men als werkmansschoen. Al
snel namen de skinheads hem op
in hun dracht om - net als pun
kers die de Dr. Martens later ook
toeëigenden - te koketteren met.
het working class imago. In di
verse modetrends die op dit mo
ment naast elkaar bestaan komt
de klassieke Dr. Martens voor in
allerlei kleuren en materialen:
van Schotse ruiten stof tot zil
verkleurig leer.
De vele variaties die verder rei
ken dan alleen de wisselende
klem- en materiaalkeuze van het
bovenwerk van de schoen, wer
den beoordeeld door een vakkun
dige jury. Marlie Witteveen van
het vooruitstrevende dames
schoenmerk Lola Pagola, top
ontwerper Jan Jansen, docent
ambachtelijk schoenmaken
(Den Bosch) Nico van de Wiel, de
directeur van Dr. Martens en een
aantal modejournalisten waren
het al snel eens over de winnaar
en de twee eervolle vermeldin
gen.
Een eervolle vermelding ging
naar Lucrees van Groningen, die
op humoristische wijze de luch
tige Dr. Martenszool vertaalde in
verende luchtbelletjes onder
haar schoenen. De andere eervol
le vermelding kreeg Karin van
Rijckevorsel. Ze maakte met ro
ze lingeriestof een nieuwe, eroti
sche Dr. Martens.
En zoals het publiek al verwach
te won Zjef van Bezouw de Dr.
Martens Footwear Award. De
schoenontwerper die al een hele
rits galerieën en shows in zijn cur
riculum vitae heeft staan, liet vijf
monniken zijn schoenenparen
showen: zwarte sandalen, mui
len, schoenen en laarzen op dikke
zwarte rubber zolen. In het bui
tenissige bovenwerk van de
schoenen gebruikte hij naast leer
ook materialen als rubber deur
mat en zwart gaatjesnylon. Het
overige werk werd door de jury
als heel professioneel beoor
deeld: genoeg inspiratie voor een
nieuwe Dr. Martens.
Dorothé Duijves
