Chimay bestaat nog
dankzij de vrouwen
High-tech sensatiebanen in een exotisch decor
Prinses
ontvangt
toeristen
in kasteel
Port
Aventura
vrije tijd
toertips
ZATERDAG 6 MEI 1995 33
De Nederlandse toerist trekt
massaal naar de Ardennen, maar
Henegouwen, even bezijden het
gebaande pad, trekt nauwelijks
belangstelling. Ten onrechte, want
juist in Henegouwen kan een toerist
zich nog een beetje
ontdekkingsreiziger wanen. Zeker
voor mensen met enige historische
belangstelling is deze Waalse
provincie een schatkamer. Veel
geschiedenis ligt opgeslagen in
kastelen en Henegouwen heeft er
nogal wat. Beloeil, vaak het
Belgische Versailles genoemd, is nog
redelijk bekend, voor de rest is het
voor de vaderlandse toerist bijna
onontgonnen terrein.
Chimay is een voorbeeld van een onbe
kend terrein voor de Nederlandse toe
rist. Dê naam staat op de kaart voor een
alleraardigst plaatsje in een uitloper van
de provincie die, geklemd tussen Frank
rijk en de provincie Namen, bekend staat
als de laars van Henegouwen.
Het kasteel Chimay laat al direct zien hoe
de sociale verhoudingen hier eeuwenlang
zijn geweest. Slechts een smal, schilder
achtig straatje scheidt het robuuste
bouwwerk van het intieme marktpleintje.
Weinig in het dorp zal aan de aandacht
van de kasteelbewoners, de prinsen en
prinsessen van Chimay, zijn ontgaan. Zij
zagen het echter ook als hun plicht de be
volking te helpen met allerlei maatschap
pelijke voorzieningen en haar in benarde
tijden met levende have en al een veilige
schuilplaats te bieden in gangen en kel
ders onder het kasteel. Aan onrust was er
geen gebrek in dit stukje Europa en dat
bepaalt ook veel van de roerige geschiede
nis die tot in onze eeuw reikt.
Over woelige tijden en schuilplekken ge
sproken: op weg naai- Chimay leidt een
omweg naar het dorpje Brüly-de-Pesche.
Daar werd in 1940 een hoofdkwartier voor
Hitier gebouwd in verband met de veld
tocht tegen Frankrijk. Liefst 28 dorpjes
werden ervoor ontruimd. De nazi-baas
verbleef er maar een paar weken, toen
ging Frankrijk op z'n knieën. De veilige
schuilplaats, een bunker, is er nog en kan
bezichtigd worden.
Krijgshandelingen
De prinsen van Chimay verblijven al heel
wat langer in de streek en hun kasteel is
vaak de dupe geweest van zijn strategi-
De prinses van Chimay wacht haar gas
ten al op.
een theater bouwen, voorloper van het
huidige theater in fraaie neo-klassieke
stijl. Als copie van de schouwburg van
Fontainebleau moet het de vroege glorie
tijd van 'madame Tallien' levendig hou
den. Twee keer per maand is er een con
cert dat bijgewoond kan worden en eens
in de twee jaar is Chimay het podium van
een internationaal muziekconcours voor
talentvolle jonge musici. In oktober is er
weer een concours.
Ook Liszt is nog opgetreden in het thea
tertje. In het kasteel worden voorwerpen
van hem bewaard, evenals van de koning
van Rome, Napoleons zoon (zijn doop
jurk), van de componist Luigi Cherubini
(spinet) en van Joséphine de Beauharnais.
Zo kent Chimay veel verhalen en histori
sche herinneringen.
Schilderachtig
Maar een ontdekkingsreiziger in het He
negouwse wil toch wat meer dan de bele
gen glorie van kastelen. Ook dat kan. Het
landschap, zeker in de 'laars', is afwisse
lend en heel aantrekkelijk. Uitgestrekte
bossen, stille, schilderachtige valleien,
grotten en leuke, kleine dorpen, stadjes
met historie. Rance bijvoorbeeld, aan de
N53, temidden van bossen met veel wan
delpaden. is beroemd om zijn rode mar
mer dat onder meer in de St. Pieter. in Ver
sailles en het Louvre, maar ook in het graf
monument van Napoleon is gebruikt.
Wat de ontdekkingsreiziger in spe verder
kan ervaren is dat Henegouwen ook wa
tersport biedt. l'Eau d'Heure is een uitge
strekt gebied van meren en stuwdammen
waarvoor spectaculaire toeristische plan
nen zijn gemaakt waarvan de ontwikke
ling echter danig wordt vertraagd door
het geharrewar van de verschillende be
stuurslagen. Toch zijn er al vele takken
van watersport mogelijk en groeit er een
mooi recreatiegebied, waar, belangrijk te
weten voor de Nederlander, royaal plaats
is voor de caravan. Ontdekkingsreiziger
worden vanuit je eigen vakantiehuisje op
wielen kan dus ook.
Chris van Twisk
sche ligging en de daardoor voortvloeien
de krijgshandelingen. Acht keer ging het
in brand. De laatste keer in 1935, maar dat
was te wijten aan vogelnest in een schoor
steen.
De prinses van Chimay zelf verwelkomt
ons op het bordes van het kasteel. Geen
bijzonderheid want als het even kan ont
vangt ze bezoekers en vertelt bij de rond
leiding persoonlijk de geschiedenis van de
burcht en zijn bewoners.
Het begin ligt bij de graven van De Croy.
Aanzienlijke lieden waren dat, van wie er
één Karei de Stoute boven het doopvont
mocht houdén. Maximiliaan van Oosten
rijk zorgde er in 1486 voor dat Chimay een
prinsdom werd. In vijf eeuwen tijds zijn
heel wat gekroonde hoofden te gast ge
weest in het kasteel. Dat het prinsdom
nog altijd bestaat, is, zo laat de huidige
prinses met enige nadruk weten, vooral
aan de vrouwen van Chimay te danken.
Over een heeft ze zelfs en boek geschre
ven: Thérésia Cabarrus.
Thérésia
Toen de Franse revolutie uitbarstte,
stond ook de jonge en beeldschone Théré
sia op de nominatie het knappe hoofdje te
verliezen onder de guillotine. Maar wie
hield er het revolutionaire hoofd niet bij?
Dat was haar executeur Tallien, lid van de
Franse Nationale Conventie. De man
werd hopeloos verliefd op Thérésia en
stelde haar voor de keus: of in mijn armen
of op het schavot. Dus werd ze madame
Tallien. Dank zij haar man kon ze ook vele
vrienden van de valbijl redden. Zelfs kreeg
ze manlief zover dat hij tegen de beruchte
asteel biedt een podium aan jonge musici. foto GPD
revolutionair Robespierre optrok en deze
op het schavot wist te brengen. Een zoon
van madame Tallien werd de eerste am
bassadeur van België in Nederland.
Thérésia trouwde later met de 16e prins
van Chimay en verruilde het wufte Parijs
voor de stilte van het Henegouwse land.
Ze hield van muziek en liet bij het kasteel
Deze week is vlakbij Salou aan de Spaanse
Costa Dorada het nieuwe, bijna 700
miljoende kostende thema- en attractiepark
Port Aventura geopend. Het neemt de
bezoekers op in zorgvuldig nagebouwde
dorpen van vijf landen en het toont iets van
hun cultuur, maar je kunt ook bloedstollend
rondsuizen in een achtbaan of
wildwaterstroom.
Met snelheden die oplopen tot 110 km
per uur raast de verpozing zoekende
mens over een achtbaan en gaat daarbij
acht keer over de kop. Als hij op een hoog
te van 45 meter hemelwaarts lijkt te sui
zen. is daar even een adembenemend uit
zicht: links de blauwe Middellandse zee en
de stranden van Salou aan de Costa Do
rada, rechts in de verte een ruig en donker
berglandschap.
In het nieuwe, bijna zeven miljoen gulden
kostende attractiepark Port. Aventura is
deze 'Dragon Kahn' gedoopte achtbaan
een van de blikvangers. Maar zeker zo sen
sationeel is de Tutuki Splash' die de be
zoekers vanaf een vervaarlijk grommende
en rook producerende vulkaan in bootjes
met een snelheid van 55 km per uur naar
beneden laat suizen. Aan het einde van
die waterval duiken de passagiers onder
in een baaierd van water, maar ze hebben
zich tevoren wel kunnen voorzien van
plastic kleding, zodat ze de rest van de dag
niet doornat rond hoeven te lopen in het
liefst 115 ha grote park.
Port Aventura, maandag jl. officieel ge
opend, maar al enige weken proef draai
end, is een mengeling van thema- en at
tractiepark. Themapark is het, omdat vijf
exotische landen levensecht zijn uitge
beeld, met dorpen, winkeltjes, restau
rants, muziek, bomen en planten (100.000)
die de bezoeker in de sfeer van het land
moeten brengen. Je waant je in Polynesië.
de Mediterranee. China, Mexico of het
Wilde Westen en om dat te bereiken zijn
gedurende drie jaar enorme inspanningen
verricht. Tweehonderd vaste krachten en
tweeduizend seizoenwerkers staan klaar
om de dit jaar verwachte stroom van 2 mil
joen bezoekers, onder wie zo'n 100.000 Ne
derlanders, op te vangen.
Listig
Pretpark wordt Aventura als je kijkt naar
wat zich tussen de serieuze themadorpen
bevindt om de naar actie, voedsel en dran
ken dorstende bezoeker ter wille te zijn.
Met 110 kilometer per uur acht keer over kop in de achtbaan van Port Avetura.
Een ouderwets stoomtreintje rijdt het he
le park rond, je kunt in allerlei fraaie, uit
hout geconstruceerde boten varen, rodeo
shows volgen en in zweefmolens plaatsne
men. Al die attracties vertolken de sfeer
van de landen waarin zij zijn geplaatst. Uit
listig in houten palen en bomen verborgen
luidsprekers klinkt de bijpassende mu
ziek. Je loopt door Mexico, bewondert de
fraaie, in steen uitgehakte recplica's van
bestaande Mexicaanse kunstwerken en
belandt dan opeens in een airconditioned
buffetrestaurant dat plaats heeft voor
5000 gasten die aan lange tafels kunnen
plaatsnemen en tijdens het eten wordt
vermaakt met Mexicaanse shows op een
groot podium. In Mexicaanse winkels
wordt handwerk verkocht dat in kwaliteit
uitstijgt boven het niveau van de gebrui
kelijke souvenirs.
In de verschillende dorpen van Port Aven
tura is enorm veel hout verwerkt. Dat is
goed te zien in het uit planken en balken
opgetrokken goudzoekersstadje anno
1876 'Penitence'. Je waant je echt in zo'n
aardig oud dorpje met een saloon die een
35 meter lange bar bezit, hutjes, een galg
waaronder een doodskist klaar staat, en
zelfs een kerkhof waar de stenen grappige
opschriften hebben gekregen om het niet
al te echt te laten lijken. Schiettenten, een
cowboy-show en een Boarding House met
waranda, winkeltjes - het ziet er allemaal
authentiek uit. maar ook in het Wilde
Westen wordt rekening gehouden met lie
den die moderne opwinding willen. Een
wildwaterbaan, wilde paarden, rodeo
show en schiettent zijn enkele van de vele
attracties voor deze categorie.
Polynesië is een van de pronkstukken. Al
le bouwsels zijn van bamboe en riet, er is
geen spijker aan te pas gekomen. De hui
zen zijn gebouwd in de stijl van Fidji, Ta
hiti, Hawaï, Tonga, Samoa en de Marke
zen. Bruggetjes verbinden allerlei eilan
den, opmerkelijk koele dampen stijgen op
uit heetwaterbronnen en op het strand
van Polynesië treden dansgroepen op.
Met een exotische vogelshow, de brullen
de vulkaan en de wildwaterbaan Tuki
foto GPD
Splash is Polynesië royaal met actie be
deeld, maar je kunt er ook op je gemak het
werk van ambachtslieden bezien of een
even bijkomen in het restaurant dat exoti
sche specialiteiten biedt voor prijzen die
overkomelijk zijn: een drie gangenmenu
komt op nog geen vijftien gulden.
Kolkend
Vanaf een brug kunnen de bezoekers voor
wie de waterbaan vanaf de vulkaan wat al
te woest is, op hun gemak bezien hoe an
deren gillend in hun bootje rondsuizen om
ten slotte even in een kolkende massa te
verdwijnen. Natte haren en bleke gezich
ten als de durfals voet aan wal zetten. De
Dragon Kahn van China staat er niet ver
van af. De achtbaan, waarin voor rolstoe
lers een aparte plaats is gemaakt, slaat in
omvang, aantal omwentelingen en snel
heid alle records en zal dan ook in het
Guinness Book of Records worden opge
nomen. De Chinese muur is het grootste
monument van Aventura: een legertje
bouwers heeft er ruim een jaar aan ge
werkt. In een van de twee 'Keizerlijke
theaters' geven echte Chinese dansgroe
pen en acrobaten shows, op een luidruch
tige markt worden allerlei Chinese pro
ducten te koop aangeboden.
Aventura beschikt over 30 attracties, 9
shows, 15 restaurants voor ieder budget.
15 cafetaria's, 15 eetkraampjes en 22 win
kels. Je zou het park een mix van De Efte-
ling. Madurodam, Archeon en Duinrell of
Walibi kunnen noemen. Je raakt er in een
dag niet uitgekeken. En dat is precies de
bedoeling van de investeerders die 86 mil
joen voor de grond, 360 miljoen voor de
bouw en 244 miljoen voor voorstudies en
ontwikkelkosten neertelden.
In het eerste jaar wordt gerekend op een
omzet van 172 miljoen gulden. Het opti
misme is gebaseerd op de zuigkracht van
de Costa Dorada en het 100 km noordelij
ker gelegen Barcelona. Bovendien be
staat wereldwijd een groot vertrouwen in
de toekomst van de attractieparken. Dit
jaar wordt mondiaal liefst negen miljard
gulden (1 gulden per wereldbewoner) ge
stoken in verbeteringen en nieuwbouw.
Warner Brothers in Duitsland investeert
300 miljoen gulden in de bouw van het
nieuwe park Movieworld, dat volgend jaar
open gaat. Disneyland pompt 150 miljoen
in een nieuwe attractie, de Space Moun
tain en in Belgie staat Metrosportis in de
steigers, een overdekt pret-oord dat een
slordige 85 miljoen gaat kosten. Vijf Ne
derlandse parken steken dit jaar tezamen
45 miljoen in vernieuwing, uitbreiding en
verbeteringen.
Geknipt
Port Aventura is volgens de Nederlandse
marketing-manager Maggie Bergsma, die
dagelijks in het park is te vinden, een at
tractie die geknipt is voor de Nederlandse
toerist. Ze verwacht ondanks de optimis
tische prognoses geen problemen met in
de zomerse hitte naar adem snakkende
bezoekerstromen. „Het is zo groot, er is zo
veel zit- en loopruimte, dat iedereen vrij
kan ademhalen. Ik denk dat het voor de
Nederlanders aan de kust een mooie aan
vulling op hun mogelijkheden is. Je bent
toch een keer op het strand uitgekeken".
De entreeprijs bedraagt, afhankelijk van
de koers, ongeveer f 50 voor volwassenen.
Senioren en kinderen f 40. Entreebewijs
voor twee dagen respektievelijk f 70 en f
55. Honden mogen niet mee. Er is wel een
speciaal dagverblijf voor huisdieren naast
het parkeerterrein. Het park beschikt
over een eigen politiebureau en postkan
toor. Toiletten en geldautomaten zijn
overal te vinden. Aventura is open van
april tot oktober. In de zomermaanden
kun je er van tien uur 's morgens tot mid
dernacht terecht. Buiten het hoogseizoen
tot 20 uur.
Dirk de Moor
Enkhuizen
Een eigen museum voor de
vermaarde Enkhuizer
Almanak opent aan de voet
van de Drommedaris te
Enkhuizen. Het kleine mu
seum ondergebracht in
een verbouwde koelcel -
toont aan de hand van bij
zondere archiefstukken de
eeuwenoude vaste rubrie
ken van de Enkhuizer
Almanak, zoals de tijdreke
ning, de stand van de he
mellichamen en de water
getijden. Dat gebeurt door
middel van moderne tech
nische snufjes. Die maken
het mogelijk om ook in zeer
kwetsbare, eeuwenoude ex
emplaren te 'bladeren'.
Het museum aan de Haven
weg 3a te Enkhuizen is da
gelijks geopend vanaf 11
uur tot zonsondergang.
Dierenpark
In het Noorder Dierenpark
te Emmen gaat woensdag
17 mei het Zuid-Amerika-
huis open; een groot over
dekt oerwoud, waai- gouda-
gouti's samenleven met
klauwaapjes. piranha's,
luiaards en tal van andere
tropische dieren. Vogels
vliegen er vrij rond.
Met de nieuwe afdeling is
het zogeheten werelddelen-
concept van de Emmer die
rentuin voltooid. Volgens
die opzet zitten de dieren
niet meer kris kras door el
kaar. maar heeft iedere
soort een plekje in het juiste
continent.
Op 17 mei gaat ook een be
langrijk deel van het ver
nieuwde Biochron open. De
exposities in dit museum
vertellen de geschedenis
van het leven op aarde.
Daarnaast introduceert het
park enkele speelse educa
tie-middelen; bijvoorbeeld
de Afrikar. een handkar
boordevol informatie over
Afrikaanse dieren.
Op Hemelvaartsdag be
staat het park zestig jaar.
Tegelijkertijd is het 25 jaar
geleden dat het echtpaar
Rensen de directie over
nam. In die kwart eeuw
steeg het aantal bezoekers
van 200.000 naar 1.8 miljoen
per jaar; de omzet van één
miljoen gulden naar f. 30
miljoen.
Hortus
De Hortus Botanicus Am
sterdam houdt op zaterdag
13 en zondag 14 mei haar
jaarlijkse Groenmarkt.
Kwekers uit het hele land
bieden bijzondere planten
te koop aan. Imkers geven
demonstraties.
Het kopen van plantmate-
riaal kan worden gecombi
neerd met een bezoek aan
de nieuwe attractie van de
Hortus: een 33 meter lange
loopbrug door de grote drie-
klimatenkas. Via het vijf
meter hoge pad kunnen be
zoekers door de kruinen
van de (sub)tropische bo
men wandelen. De Hortus
Botanicus aan de Plantage
Middenlaan 2a te Amster
dam is op werkdagen open
van 9 tot 17 uur, in het
weekeinde van 11 tot 17
uur.
Fiatjes
Italiaanse weken verande
ren de oer-Nederlandse ves
tingstad Rhenen van don
derdag 18 mei tot en met 3
juni in een Italiaanse citta,
compleet met bijpassende
etalages, hapjes en muziek.
Een van de hoogtepunten is
de viering van het derde
lustrum van de Fiat 500
Club. Naai- verwachting
parkeren zo'n vierhonderd
'vijfhonderdjes' op vrijdag
26 mei in het centrum van
Rhenen voor een Concours
d'Elegance. De stoet maakt
ook een rondrit door de Gel
derse Vallei. De chauffeurs
zijn uitgedost in de stijl van
de jaren vijftig, zestig en ze
ventig.
Blijdorp
Onder het motto 'Extra ex
tra large: walvissen in Rot
terdam'. duikt diergaarde
Blijdorp in de boeiende we
reld van 's werelds grootste
zoogdieren. Een 28 meter
lange blauwe vinvis vormt
het hart van de tentoonstel
ling. In een onderwaterde
cor zijn bewegende model
len te zien van een basilo-
saurus, een prehistorische
achterneef van de huidige
walvissen en een reuze-
ninktvis.
De tentoonstelling biedt
verder onder meer skele
tonderdelen. honderd rea
listische schilderijen van al
le soorten walvissen en tal
van leuke en leerzame doe-
dingen voor kinderen. Ook
de Nederlandse walvis
vaart in de jaren vijftig en
zestig komt aan bod. Bo
vendien gaat de expositie
in op gevaren die de walvis
sen bedreigen, zoals moder
ne vangstmethoden en ver
vuiling van de oceanen.
'Extra extra large: walvis
sen in Rotterdam' duurt tot
en met 31 oktober.
Het robuuste kasteel van Chimay.
