Fluitconcerten in supermarkten
Museumweekend mist
dit jaar centraal thema
Secretaresses avondje vertroeteld
Het geheim: de lach
halen uit het niets
zeeland vrijdag 21 april 1995 10
Dienstenbonden houden prikacties na mislukken tweede cao-overleg
Nee kind, ik ben Willem Schotels
kunst
Campagne visconsumptie geslaagd
VLISSINGEN - De campagne van de Gemeenschappelijke
Gezondheidsdiensten (GGD) in Zeèland en Noord-Brabant ter
bevordering van de visconsumptie is succesvol geweest. Het
aantal viseters in beide provincies is de afgelopen negen maan
den toegenomen.
De GGD's in Noord-Brabant en Zeeland voerden de campagne
('Het lekkere van vis is dat 't zo gezond is') ter bestrijding van
de hart- en vaatziekten, doodsoorzaak nummer één in Neder
land. De gezondheidsdiensten zijn ervan overtuigd dat een of
twee vismaaltjes per week daartegen bescherming bieden. Zij
baseren zich op wetenschappelijk onderzoek.
Volgens de GGD's heeft de campagne ertoe geleid, dat het aan
tal mensen dat minimaal één keer per week een vis op zijn bord
schuift met bijna zeven procent is toegenomen. Het aantal re
gelmatige viseters is hiermee in Noord-Brabant op 53 procent
gekomen en in Zeeland zelfs op 59 procent. In Gelderland ligt
dat beduidend lager: 36 procent.
'Vriendendienst' levert boete op
's-GRAVENPOLDER - Vier automobilisten hebben donder
dagavond een boete van 100,- gekregen, omdat zij andere be
stuurders met hun lichten waarschuwden voor een snelheids
controle.
De controle, die tussen 19.30 en 21.30 uur werd gehouden op de
Goese Straat in 's-Gravenpolder, leverde 30 hardrijders op. De
hoogst gemeten snelheid was 115 km; ter plaatse geldt een ma
ximumsnelheid van 80 km. Er werden 759 voertuigen gecontro
leerd. De politie deelde verder nog bekeuringen uit voor een
defecte autoverlichting en het rijden met mistlichten.
Protest tegen varkenshouderijen
OOSTBURG/DEN HAAG - De West-Zeeuws-Vlaamse natuur-
beschermingsvereniging 't Duumpje heeft donderdag voor de
Raad van State de bezwaren tegen de komst van vier inten
sieve varkenshouderijen naar de gemeente Oostburg toege
licht.
Een vertegenwoordiger van een bureau voor rechtshulp stelde
in Den Haag namens 't Duumpje dat de varkenshouderijen te
dicht in de buurt van een kanoroute bij de Passageule en een
aantal zomerhuisjes worden gesitueerd en dat de gemeente
daarom ten onrechte milieuvergunningen heeft verleend. Ver
der betoogde de juridische adviseur dat de gemeente Oostburg
bij het berekenen van de stankhinder de bestaande veehoude
rijen niet heeft meegerekend. De Raad van State doet volgen
de week uitspraak.
Multinational naar Linkeroever
ANTWERPEN - De Amerikaanse multinational Lawter Inter
national verhuist van Lokeren naar de Linkerscheldeoever.
Met de verhuizing, het opzetten van een gloednieuwe produk-
tie-eenheid en de vestiging van het hoofdkantoor voor Europa
op dezelfde locatie is een investering van bijna 50 miljoen gul
den gemoeid. Lawter International wil de produktie verdubbe
len. Het aantal arbeidsplaatsen wordt met 25 opgevoerd tot
ongeveer 100.
De multinational was al langer op zoek naar een alternatief
voor de vestiging in Lokeren. Die werd te klein en bovendien I
werd het bedrijf regelmatig geconfronteerd met klachten van
buurtbewoners over milieu-overlast. Lawter produceert basis
grondstoffen voor de grafische industrie, vooral drukinkt. De
vestiging in Lokeren dateert van 1965 en was dringend aan een
grondige opknapbeurt èn uitbreiding toe. In Lokeren was
daarvoor geen plaats. Door bemiddeling van de Vlaamse pre
mier Luc van den Brande kwam het bedrijf op de Linkeroever
terecht.
van onze verslaggeefster
TERNEUZEN - De admini
stratief medewerkers en secre
taresses in Nederland zijn don
derdag in het zonnetje gezet in
het kader van de iandelijke se
cretaressedag. In Zeeuws-
Vlaanderen werden dertig se
cretaresses, uitgezonden door
uitzendbureau ASB Terneu-
zen en Project Partners Ber
gen op Zoom, getrakteerd op
een avond met make-up- en
kapseladviezen.
Silvia Moes, secretaresse bij
het ministerie van Landbouw
in IJzendijke, en Karin Verras-
sel, secretaresse bij Dow, on
dergingen een complete meta
morfose. De dag ervoor hadden
ze bij kapsalon Le Marché in
Terneuzen een ander kleurtje
in hun haar gekregen en don
derdagavond kregen zij in
mangerie 't Tuynhuis aan de
Nieuwstraat in Terneuzen een
knipbeurt en werden ze van
een bescheiden make-up-laag-
je voorzien.
Beiden zijn enthousiast over
hun nieuwe outfit. Kapster A.
Klatt kreeg van Silvia de vrije
hand. „Ik vond alles goed", ver
telt ze naderhand. Karin moest
wel even wennen aan het ko-
perblonde tintje in het haar,
bekende ze.
Onder de overige secretaresses
werden die avond kappersbon
nen verloot en kortingsbonnen
uitgedeeld. Onder het genot
van een hapje en drankje kon
den zij de aanwezige kapsters
om haar-, make-up- en kleurad
viezen vragen.
E. de Nijs, consulent bij ASB,
organiseert jaarlijks een derge
lijke dag voor uitzendkrachten
uit verschillende bedrijfstak
ken die her en der in Zeeuws-
Vlaanderen werkzaam zijn. De
Nijs vindt de secretaressedag
een uitstekende gelegenheid
om haai- personeel beter te le
ren kennen. „Het is belangrijk
om met je klanten een goede
band te hebben. Maar als ik
mijn uitzendkrachten niet had,
kan ik dat ook vergeten. Zij zijn
net zo goed mijn klanten. Op
deze manier leren ze elkaar
kennen en kan ik ook eens wat
informeler met ze praten."
Voor het mannelijk admini
stratief personeel, zo'n tien
man, was er overigens ook een
presentje. Zij vinden vandaag,
donderdag, een stropdas in de
brievenbus.
Niet alleen konden deskundige adviezen worden ingewonnen; de
kapsters gingen ook aan de slag met het haar van enkele secreta
resses. foto Ch a rles Strijd
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De diensten
bonden van FNV en CNV heb
ben donderdagochtend prikac
ties gehouden in supermarkten
in Goes, Middelburg en Vlissin-
gen. Aanleiding daarvoor was
het stuklopen van de tweede on
derhandelingsronde met de
werkgevers over een nieuwe
cao. Volgens FNV-onderhande-
laar Willem Noordman zijn
beide partijen geen centimeter
tot elkaar gekomen. De bonden
hebben de werkgevers een ulti
matum gesteld dat op 12 mei af
loopt.
De prikacties in Zeeland bleven
beperkt tot striemende fluitcon
certen in de bezochte super
markten, Onder het motto 'We
fluiten de werkgevers terug', flo
ten kaderleden en winkelperso
neel uit alle macht op eerder uit
gedeelde fluitjes. In de Maxis-su-
permarkt in Middelburg leidde
dat tot strubbelingen. Vesti
gingsmanager S. Lopes Cardozo
beriep zich op afspraken die de
bonden met Maxis Nederland
hadden gemaakt. Na een tele
foontje met Maxis Nederland
werd de actie afgeblazen. „Ik
heb niets tegen acties", aldus de
vestigingsmanager, „maar dan
moet men wel de spelregels han
teren."
Volgens onderhandelaar Noord-
man zitten de onderhandelingen
'absoluut vast'. Volgens hem
blijven de werkgevers vasthou
den aan het afschaffen van de
toeslagen voor bijzondere uren.
Winkelpersoneel dat op koop
avond en op zaterdag moet
werken krijgt daarvoor een ex
tra beloning. Verdwijnt die, dan
scheelt dat tweehonderd gulden
bruto per maand. De bonden
vinden dat de toeslagenregeling
juist moet worden uitgebreid als
de winkels vanaf 1 janauri 1996
langer open mogen blijven.
„Want op een maandagavond
werken is precies hetzelfde als
op een donderdagavond
werken."
Niets over
De bonden willen verder dat het
personeel meer zeggenschap
krijgt bij het maken van de roos
ters. De werkgevers gaan daar
mee ten dele akkoord. Huidig
personeel krijgt invloed, maar
nieuwkomers niet. „Die moeten
dus maar beschikbaar blijven.
Dan blijft er dus niets over voor
een privéleven. Het komt nu
zelfs voor dat mensen pas op het
allerlaatste moment te horen
krijgen dat ze moeten werken."
Op 16 mei vindt een ledènraad-
pleging van de bonden plaats.
Volgens Noordman zijn verdere
acties niet uitgesloten als de
werkgevers niet voor die datum
met een fatsoenlijk eindbod over
de brug komen. Hij denkt aan
winkels die later open gaan en
werkonderbrekingen. „Als dat
nog niet helpt, rest ons het laat
ste wapen, staken."
Vestigingsmanager S. Lopes Cardozo (midden) van Maxis Middelburg reageert boos op de, naar zijn mening onterechte, fluitactie van het
winkelpersoneel, omdat de bonden met Maxis Nederland wèl afspraken hebben gemaakt. foto Ruben Oreel
In het Zeeuws Museum in Middelburg worden dit weekeinde gratis rondleidingen gegeven, foto Lex de
Meester
Bert Visscher
Johan Anthierens in gesprek met Ida de Ridder
van onze verslaggever
ErnstJan Rozendaal
TERNEUZEN - Johan An
thierens is een fervent lief
hebber van de Belgische
schrijver Willem Elsschoi.
Hij heeft het zwaar van hem
te pakken, zo bleek donder
dagavond tijdens een lite
raire avond in Terneuzen. In
de jazzclub Porgy Bess in
terviewde Anthierens Ida de
Ridder, de dochter van Els-
schot, welke naam een pseu
doniem is van Alfons de Rid
der (1882-1960). De altijd
vlijmscherpe en sarcastische
Belgische journalist bewees
te lijden aan een bekende bio-
grafenkwaal: hij wist geen
kritische afstand te bewaren
tot zijn onderwerp. Als een
mak lammetje stelde hij zijn
vragen. Dat was jammer,
maar gelukkig viel de avond
niet in het water. Daarvoor
was het optreden van Ida de
Ridder te ontwapendend en
hartveroverend.
Beiden hebben ze een boek
over Elsschot geschreven. An
thierens publiceerde in 1992
Het Ridderspoor [waarvoor,
onthulde hij in Terneuzen, Ida
de Ridder hem indertijd een
paar aardige scoops had toe
geschoven. Zelf kwam ze twee
jaar later met het prachtige
V/illem Elsschot, mijn vader
op de proppen, het resultaat
van dertig jaar herinneringen
noteren. Voor dit boek schreef
Anthierens op zijn beurt een
voorwoord.
Obligaat
Aan het begin van de avond
las hij dat integraal voor en zo
kon het publiek vernemen dat
hij veel belang hecht aan Ida
de Ridders ontboezemingen
en grote bewondering koestert
voor haar - kennelijk van haar
vader geërfde - schrijftalent,
maar het niet met al haar in
terpretaties van Elsschots
werk eens is. Een prachtige ge
legenheid om daarover eens
de degens te kruisen, zou je zo
■zeggen. Maar nee, Anthierens
beperkte zich tot obligate
voorzetjes, zodat Ida de Rid
der de aardigste anekdotes uit
haar boek kon oplepelen. De
Belgische publicist is nog
steeds van plan een biografie
over Elsschot te schrijven. Als
hij dat op een zelfde kri
tiekloze manier doet, valt het
ergste te vrezen.
Maar misschien lag het ook
wel aan Ida de Ridder. De 77-
jarige Antwerpse is niet een
persoon om mee te bakke
leien. Wars van elke literaire
pretentié, vertelde ze op een
warme toon en in precieze, bij
na ouderwetse volzinnen over
haar vader. Haar volgepende
schoolschriftjes waren nooit
voor publikatie bedoeld, zei
ze. „Ik maakte die notities
werkelijk alleen voor mijn ei
gen voldoening en om later
aan mijn kleinkinderen te la
ten lezen wie mijn vader was."
Het uiteindelijke boek veran
dert daaraan weinig, meende
De Ridder bescheiden. „Het
zal wel bij één druk blijven,
maar op die manier zijn de her
inneringen aan mijn vader be
waard. In een paar bibliothe
ken en bij mijn kinderen en
kleinkinderen die ieder een ex
emplaar hebben."
Ida de Ridders theorie over
Elsschots roman Kaas is het
meest opzienbarende gegeven
in haar boek en natuurlijk
vroeg Anthierens daarnaar.
De kaas in deze 'sleutelroman'
staat voor de onverkochte ex
emplaren van de roman Lij
menaldus De Ridder. Na vier
romans te hebben gepubli
ceerd - Villa des Roses, Een
ontgoocheling, De verlossing
en Lijmen - beschouwde Al
fons de Ridder zijn schrijver
schap als mislukt. De naam
Elsschot werd in huis niet
meer genoemd.
Op dertienjarige leeftijd
moest Ida op school uit een
bloemlezing over Nederlandse
literatuur te weten komen wie
Willem Elsschot precies was
en waar en wanneer hij werd
geboren. „Ik stond perplex",
vertelde ze. „Het was mijn va
der. Mijn nieuwsgierigheid
was natuurlijk gewekt. Ik ben
op zoek gegaan naar die boe
ken." Ze vond ze uiteindelijk
op de vliering, ver weggebor
gen.
Op aandringen van Jan Gres-
hoff hervatte Elsschot na tien
jaar het schrijven. In twee we
ken schreef hij Kaas. Ida de
Ridder: „Het verhaal zat na
tuurlijk al jaren in zijn hoofd."
Sindsdien was de schrijvers
naam niet langer taboe, wat
niet betekende dat Alphons de
Ridder er graag over sprak.
Toen een dochter van Ida hem
voor een spreekbeurt op
school vroeg: 'Jij bent toch
Willem Elsschot antwoord
de hij bits: 'Nee, mijn beste
kind. Ik ben Willem Schotels.'
van onze, verslaggever
MIDDELBURG - In het kader
van het landelijke Museum
weekend openen de meeste mu
sea aanstaande zaterdag en zon
dag - gratis of tegen geredu
ceerd tarief - hun deuren voor
belangstellenden. Anders dan
in voorgaande jaren heeft het
Museumweekend dit keer geen
overkoepelend thema. Voor
Zeeland is dat voor het eerst in
vijf jaar, voor de rest van het
land voor het eerst in twee jaar.
De Zeeuwse thema-aanpak
werd twee jaar geleden door de
landelijke Stichting Museum
jaarkaart overgenomen, maar
die is daar nu weer vanaf ge
stapt omdat de meeste musea
het werken met een thema als
een keurslijf ervoeren. Tot gro
te spijt van de Zeeuwse musea,
waar het altijd zeer succesvol is
gebleken.
Nu is er geen gezamenlijk affi
che, er zijn nauwelijks extra acti
viteiten voor kinderen en geen
speciale schoolprojecten. Er is
alleen het motto: 'Ga eens naar
een ander museum'. „Daar kun
je inhoudelijk niks mee", zegt
provinciaal museumconsulent
drs W. H. P. Scholten. „Het pu
bliek wordt naar de buurman ge
stuurd."
Hij betreurt het dat de Zeeuwse
musea pas laat in de gaten kre
gen dat dit jaar niet meer met
een thema wordt gewerkt. In het
provinciaal overleg museume
ducatie wil Scholten ervoor plei
ten volgend jaar in Zeeland weer
volgens de oude aanpak te gaan
werken die twee jaar geleden
werd verlaten toen de Stichting
Museumjaarkaart zich als lan
delijk organisator opwierp. Of
een terugkeer naar de oude si
tuatie ook daadwerkelijk plaats
vindt, hangt overigens mede af
van tijd en geld.
Activiteiten
Voor dit jaar betekent het dat er
in het Museumweekend geen ro
de draad valt te ontdekken. Wel
ontplooien sommige musea
enige extra activiteiten. Zo
wordt in het Zeeuws Biologisch
Museum in Oostkapelle zater
dag van 14 tot 15.30 uur het pop
penspel Anna gespeeld door
Poppentheater 't Poppenkotje
uit Middelburg. In Anna draait
'het om geheimzinnige verhalen
over de historie en natuur rond
Westhove. Het pas gerenoveerde
museum biedt verder exposities
over zeezoogdieren en zeevogels
en over het werk van natuurfoto
graaf Oene Ribbens.
In het Zeeuws Museum in Mid
delburg vinden speciale rondlei
dingen plaats door museumgid-
sen. Op het ogenblik zijn er ten
toonstellingen te zien van Piet
Rijken en 'Kunstambachten
van West-Vlaanderen'. Museum
De Vierschaar in Veere toont de
expositie 'Serooskerke in oor
logstijd'. Verder zijn er video
voorstellingen, een boeken
markt en is het gemeente-ar
chief geopend.
Streekmuseum De Meestoof in
Sint Annaland biedt 50 procent
korting op de toegangsprijs. Er
zijn tentoonstellingen te zien
over merk- en stoplappen van
1709 tot nu en over de Thoolse
hoogaars en de botvisserij.
Rondleidingen zijn gratis en er is
aandacht voor poppenkastpop-
pen.
Foto-impressie
Het gemeentelijk Archeologisch
Museum in Aardenburg toont
een foto-impressie van Aarden
burg, archeolgische voorwerpen
uit Noord- en Zeeuws-Vlaande-
ren en vitrines met voorwerpen
uit andere West-Zeeuwsvlaamse
musea.
Verder zijn ook de volgende
Zeeuwse musea zaterdag en zon
dag gratis toegankelijk: het
streekmuseum Het land van
Axel in Axel, het Visserijmu
seum in Breskens, de Oudheid
kamer en het Visserijmuseum in
Bruinisse, Museum voor Zuid
en Noord-Beveland in Goes, de
Stoomtrein Goes-Borsele,
streekmuseum De Vier Am
bachten in Hulst, Bezoekerscen
trum 't Zwin in Retranchement,
Museum de Schotse Huizen in
Veere, het Stedelijk Museum in
Vlissingen, Museum Oud-West-
dorpe in Westdorpe, streekmu
seum West-Zeeuws-Vlaanderen
Presenteert in IJzendijke en het
Maritiem Museum in Zierikzee.
Het Marie Tak van Poortvliet-
museum in Domburg biedt kor
ting op de toegangsprijs voor de
Domburgse Grafiektentoonstel
ling 1893-1932.
Ida de Ridder en Johan Anthierens in gesprek over Willem Elsschot. fot° Cha rles Strijd
MIDDELBURG, Stadsschouw
burg
'Fijne nuances', cabaretprogramma
van Bert Visscher.
door Willem Nijssen
Na afloop van het program
ma 'Fijne nuances', met een
vaag déja-vu gevoel in het ach
terhoofd, wilde ik graag nog
eens nalezen wat ik vorig jaar
van Bert Visschers programma
vond. Vorig jaar? Snel, snel,
snel, blader, blader. Vier jaar
geleden al zag ik hem voor
het laatst, in 'Don Chaöt en de
Foute Architekt'. Dat het dicht
bij leek, zou een aanbeveling
kunnen zijn. Maar ook een aan
wijzing, dat er weinig is veran
derd sindsdien.
Moet dat dan? Ja en nee. Bert
Visscher gebruikt in zijn voor
stellingen een 'procédé' dat on
verslijtbaar is. Het geheim is bi
zarre kolder, de lach halen waar
geen enkele andere cabaretier
hem haalt: uit het niets. Uit dwa
ze sprongetjes, gekke pakkies,
idiote sketches, een waanzinnig
verhaaltje. Geen boodschap,
geen politiek, geen maatschap
pijkritiek. Milde zelfspot in z'n
uitdossing, en méér nog in het
ontbreken daarvan. Want Bert
Visscher loopt het merendeel
van de tijd buitengewoon onele
gant gewoon in ondergoed over
het toneel.
Zoiets hoeft niet per se ver
nieuwd te worden, kan waar
schijnlijk niet eens vernieuwd
worden. Loze kolder, la folie
pour la folie, dat is van alle tijden
en steeds hetzelfde. Het pakje is
anders (dit keer een Hawaïaans
konijn), het idee stokoud. Zoals
de portemonnee aan een touwtje
ook wel eens een pin-up vastge-1
plakt met lijm kan zijn.
En elk voorjaar is dat weer leuk,
de eerste achtjarige achter het
muurtje of de struiken. Maar na
een paar dagen valt het niet
meer op, omdat het anders gaat
vervelen. En dat is ook, wat er
aan 'Fijne nuances' mankeert:
het is te veel van het goede.
Er zit in het programma wel de
gelijk een lijn, die voor spanning
moet zorgen. Een prinses, waar'
Bert Visscher al zeven nachten
voor waakt. Dan zal ze komen.
Slaapt hij op Het Moment, dan
zal ze hem in een pompoen ver
anderen. Dat thema komt
steeds terug, ook als het door
weer een doldwaze klusjeshoek-
sketch even is vergeten. Maar
het werkt niet echt, de groei naar
climax is flauw en traag. En dan
begint op te vallen, dat alle bi
zarre invallen (en er zijn een paar
héle mooie) op elkaar lijken.
Als losse delen kan ik die-mooi
ste, de minder grove, momenten
zeer waarderen: de Franse visser
met zijn demi-fils, de Japanse
scène met het stokvechten, het
WK kampioenschap turnen van
Svetlana Kokinjakova. Dat
laatste is een schitterende persi
flage op sport én sportcommen-
taar tegelijkertijd.
Bij elkaar opgeteld - bij het ordi
naire gescheld op stoephoeren
en brintabekken, bij de inkleu
ring met veel grote tieten en ben
gelende ballen - is het resultaat
toch wat meer aan vernieuwing
toe dan Bert Visscher en zijn
trouwe fans zelf kennelijk ver
moeden.
