'Tante trui' redde 150 baby's Hoeveel kans op een baan? Buitenlander achtergrond Utrecht eert verzetsheldin met zilveren stadsmedaille standplaats Economie het weer in zeeland en in europa snelheidscontrole VRIJDAG 31 MAART 1995 door Maarten Venderbosch De zilveren stadsmedaille van Utrecht ligt in haar schoot. Tachtig jaar oud is Trui van Lier. De oorlog ligt vijftig jaar achter haar. Ze is er blij mee dat de stad waarin zij werd geboren en getogen haar nu pu bliekelijk eert voor het feit dat zij in de bezettingsjaren zeker 150 joodse baby's en kleuters van een wisse dood redde. „Ik ben nooit uitgeweest op er kenning of zo", zegt ze. ..Daar was het nooit om begonnen. Het ging om de kinderen, nergens anders om. Maar het is aan de andere kant fantastisch dat mijn stad mij langs deze weg als nog bedankt voor wat ik in die jaren heb gedaan." 'Tante Truitje' noemden ze haar. Ze runde de kindercrèche 'Kind- f Advertentie) Scheldestraat 25 - 29 Vlissingen moskou jeshaven' aan de Prins Hendrik laan, samen met haar vriendin Jetje van Berlekom die nu in Ca nada woont. Trui van Lier zorg de ervoor dat haar crèche steeds voor de helft gevuld was met joodse baby's en kleuters. Voor namelijk uit Amsterdam kwa men ze. Verzetsmensen leverden de kinderen af bij Trui. Het Utrechtse studentenverzet speelde er een belangrijke rol in. Vaak betrof het kinderen van opgepakte joodse ouders. Onder het oog van de bezetter bood Trui van Lier die kleuters onder dak. Soms voor een maand, soms voor een jaar. Tot ergens anders een veiliger onderduika dres werd gevonden. Yad Vashem De stadsmedaille van Utrecht is niet de eerste lof die Trui van Lier oogst voor haar verzets werk. In november vorig jaar kreeg zij daarvoor het ereburger- schap van de staat Israël. En op 27 april 1993 kreeg zij in Israel de Yad Vashem. de hoogste onder scheiding die door het land aan niet-joden wordt uitgereikt. Groot was toen haar ontroering, die nog groter werd toen zij korte tijd later voor het eerst weer in contact werd gebracht van en kele van 'haar' joodse kinderen. Hans Voorhoeve uit Tilburg is een van hen. Zijn joodse vader werd aan het begin van de oorlog opgepakt in Amsterdam. Het ge zin moest hals over kop vluch ten. Hij en zijn zusje werden toe vertrouwd aan Trui van Lier. Ze ven jaar oud was hij. „Oud ge noeg om me bewust te zijn van de gevaren. Maar ik realiseerde me pas later goed wat voor moe dige vrouw Trui van Lier in die tijd is geweest." In januari van dit jaar heeft hij haar voor het eerst opgezocht in Friesland waar ze tegenwoordig woont. „Ik herkende haai- eerst niet, tot ze tegenover me zat te praten. Toen zag ik aan die ka rakteristieke kuiltjes in haar wangen: ja, dat is de tante Truitje van toen." Hij voegt er aan toe: „Vijftig jaar na dato die medaille; als je het mij vraagt had ze die al veel eerder ver diend." Erfenis Van joodse vluchtelingen uit Duitsland hoorde Trui van Lier al in de vroege jaren dertig van gruweldaden tegen joden. „Ik wilde niet geloven dat de nazi's Bij het inkopen doen voor het allerlaatste feestje slaat het sentiment daverend toe. Ik bevind me op de Optovoj Rynok, letterlijk groothandels markt. Een consumptiewalhal la van enkele duizenden vier kante meters in de open lucht, waar alles per doos, krat of vat wordt verkocht. De handelaren prijzen hun waar aan vanuit kiosken, vrachtwa gens en autobussen, die ter weerszijden van een smal stuk geasfalteerde weg staan opge steld. Daarover wringen zich massa's koopbeluste klanten, zwaarbeladen personen- en vrachtwagens, en niet te verge ten de particuliere ordedienst, direct te herkennen aan het ca mouflagepak en de zwaaiende gummiknuppel. Schreeuwende mensen, een dikke walm uitlaat gassen, claxonnerende auto's die elkaar de weg versperren, kortom een levendige chaos. De feestvreugde wordt nog ver hoogd door buien natte sneeuw en de blubberige kaalslag die je moet doorploegen om op of van dit met. hoge ijzeren hekken om ringde kapitalistische eilandje te komen. Vijfjaar geleden, toen ik in Mos kou arriveerde, waren markten als deze ondenkbaar. Gorbats- jovs perestrojka had de keten van staatswinkels en -grossiers nog niet weten te breken. Nu barst het op deze markt van de kleine zelfstandigen die. tegen naar Nederlandse verhouding dumpprijzen, onder meer bier. wodka, champagne, chocola, kauwgum, condooms, ingeblik te worst, sigaretten, waspoeder en niet te vergeten mars en snic kers komen inslaan. Veel jon gens in leren jasjes en dames in bont die elders in de stad een kiosk hebben gepacht of ge kocht. waar ze hun fortuin pro beren te maken door tot hun in koopprijzen met zo'n honderd tot tweehonderd procent te ver hogen. De vooruitgang is on stuitbaar. Blubberzooi Waarom dan die aanval van sen timent? Omdat ik me plotseling realiseer dat markten als deze volledig ondenkbaar zijn in Ne derland. Of in Engeland, waar ik de komende vijf jaar over mag schrijven. Dat ik daar voortaan met boodschappenkarretjes ook geen enkel pardon kenden met kinderen. Wat hadden kleu ters er nou mee te maken? Toen heb ik me voorgenomen Kind jeshaven te beginnen zodra de situatie hier voor hen ook zo slecht zou worden." Soms hand-in-hand liep tante Truitje met joodse kleuters over straat. Tegenover de bezetter hield zij hardnekkig vol dat het niet-joodse kinderen waren. De kost voor deze kinderen betaal de zij zelf uit een erfenis die zij kreeg bij het overlijden van haar moeder in 1936. Haar grootste troef bij het om de tuin leiden van de Duitsers was de Ortskommandant. vertelt ze. Ze ontdekte bij toeval dat deze de voogdij op zich nam van kin deren die bij Nederlandse vrou wen waren verwekt door Duitse soldaten. „Als ze dan in Kindjes haven kwamen en vermeende joodse baby's wilden meene men, dan zei ik altijd: 'Als je dat doet, dan wil ik ook dat je alle kinderen meeneemt. Dan houd ik er mee op. En vergeet niet toe stemming te vragen aan de Orts kommandant. want die is de voogd.' Als ze dat laatste hoor den, lieten ze het meestal verder maar zitten. Daar hadden ze geen trek in." Er waren er die het ware gezicht van Kindjeshaven kenden, ver moedt Trui van Lier. Ook som mige Duitsers. Maar niemand sprak erover. De bezetter stond regelmatig op de stoep van haar crèche, maar vertrok weer on verrichter zake. Pas op het laatst van de oorlog, in 1944, werd de grond haar zó heet on der de voeten, dat Trui van Lier zélf moest onderduiken. Ze ging naar vrienden in Tiel. Later naar een adres in Culemborg. Daar vierde ze de bevrijding. langs geordende schappen moet, waar de vastgestelde prij zen en het btw-bedrag keurig worden vermeld. Hier is van be lasting geen sprake. De op stuk ken karton neergekalkte prijzen worden vanwege de waardeda ling van de roebel per dag veran- derd (slechts de eveneens ver melde dollarprijs blijft ongewij zigd), over de prijs van een kratje bier kun je langdurig onderhan delen met de ogenschijnlijk on geïnteresseerde verkoper. Daar na wacht het onvermijdelijk ge sjouw door de blubberzooi naar de auto. die uiteraard van alle kanten ingesloten is door het blik van andere kooplustigen. Geef me één markt ter wereld die zo duidelijk illustreert wat er met een land gebeurt. Het onver mogen of misschien wel de onwil tot organisatie, omdat het met chaos ook blijkt te lukken. De koopwaar die voor 90 procent af komstig is uit het (westerse) bui tenland. want Rusland handelt wel. maar produceert nauwe lijks eigen eindprodukten. Tweederde van de groothande laren op deze markt is niet-Rus- sisch. maar komt uit de Kauka- sus. Zwarte mafiosi. zeggen de Russen dan met het hun aange boren racisme, maar het zijn wel de jongens die weten waar Abra ham goedkoop de mosterd haalt. Leve het overgangstijd perk, want het zal nog zeer lang duren voor Rusland zich een plaatsje heeft verworven onder de landen van de, zoals de Rus sen het zelf noemen, 'beschaafde wereld'. Wodka Jullie zijn volwassen, wij nog kinderen, zei m'n vriendin Vika tegen me op het afscheidsfeest. Ze bedoelde, dat Russen net als kinderen die vaak onbegrijpelij ke combinatie hebben van lief en wreed, naïef en doortrapt, spontaan en listig, gehoorzaam en losbandig. Kortom, de be standdelen van de Russische ziel, waarmee het onverklaar bare altijd kan worden ver klaard. „Daarom is het onmoge lijk niet van jullie te houden", antwoordde ik. Even latex- stroomden, vanwege het komen de afscheid, de tranen over onze wangen. „Komt door de wodka", zei ik. Zij: „Je bent een halve Rus geworden, niet slecht voor een buitenlander". door Rolf Schöndorff /n Nederland kun je, met een schooldiploma op zak, stu deren waar je zin in hebt. Na tuurlijk, er zijn wat beperkin- gen. Elke vervolgopleiding stelt bepaalde eisen aan het vakkenpakket. Sommige stu dies kennen een 'numerus fi xus': de toegang is beperkt. Maar die beperking heeft al leen te maken met de capaci teit van de opleiding: er kun nen in een jaar niet meer dan zoveel studenten x-kunde wor den opgeleid. Of je na je ver volgopleiding ook een baan kan krijgen, is een vraag die daarbij niet aan de orde komt. Met andere ivoorden: niet de vraag ide arbeidsmarkt maar het aanbod (wat kan het ondenoijs aanbepaalt de in richting van het beroeps- en wetenschappelijk onderwijs. Eigenlijk past dat niet bij een markteconomie, waar juist de vraag het aanbod zou moeten sturen. Een van de argumenten om het aanbod niet af te stemmen op de vraag is, dat ze in Den Haag aannemen dat je anno 1995 niet de vraag in 2000 kunt voorspellen. Je zit bijvoor beeld met het zogeheten var- kenscyclus-efféct. Stel dat er op een gegeven moment een groot tekort aan tandartsen is. Dan kiezen heel veel jonge mensen deze opleiding van wege de gunstige vooruitzich ten. Met als gevolg dat er na een aantal jaren een veel te groot aanbod op de markt komt. Op dat moment is tand heelkunde weer een tijd lang 'uit' bij de opleidingskeuze. Met als gevolg dat er over een paar jaar een groot tekort aan tandartsen is. enzovoort. Dit maakt de planning voor de Mi nister van OC&W nogal lastig. Tendensen De varkenscyclus is niet al leen voor de overheid een pro bleem. Ook wie eindexamen doet en een vervolgopleiding wil kiezen, zit ermee. Hoe weet ik als ik nu bedrijfskunde kies, dat ik over vier of vijfjaar een baan kan vinden? Toch is daar informatie over te vin den. Informatie die zeker geen garanties biedt - we hebben de toekomst niet aan een touwtje - maar wel worden er belang rijke tendensen aangegeven. Het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) in Maastricht publi ceert élke twee jaar De Ar beidsmarkt naar opleiding en beroep. Op basis daarvan geeft het Landelijk Dienstver lenend Centrum LDCin Leeuwarden het boekje Kan sen op werk, Arbeidsmarkt perspectieven 1994-1998 uit. Het perspectief ontstaat door het totale toekomstige aanbod en de totale te venvachten vraag voor 47 opleidingstypen tegenover elkaar te zetten. Het totale aanbod per opleidings type in een bepaalde periode wordt berekend door de be staande werkloosheid onder schoolverlaters en de ver wachte uitstroom wt het on denoijs in die perioae bij el kaar te tellen. De totale vraag is de som van de vervangings- vraag en de uitbreidings- vraag. Bij de eerste gaat het om bestaande banen die vrij komen. Bij de uitbreidings- vraag gaat het om het saldo van de nieuwe banen die ont staan door de groei en de krimp van bedrijfstakken. Vertrekpunt Om tot een arbeidsmarktper spectief voor een bepaald op leidingstype te komen presen teert 'Kansen op werk' een stappenschema om uit de af gedrukte tabellen de juiste in formatie te halen. Er ivorden weinig getallen gegeven. Vol staan wordt met aanduidin gen als hoog, laag, gemiddeld, matig, redelijkgoed. Om te be ginnen stel je vast tot ivelke van de 47 opleidingstypen de opleiding behoort. Kies als vertrekpunt de werkloosheid onder schoolverlaters van dit opleidingstype op dit moment. Tel daarbij de schoolverlaters in de beschouwde periode. Dan heb je het totale aanbod. Nu de vraag: bepaal de ver- vangingsvraag en de uitbrei ding s vraag. Stap vier: zet de gevonden totale vraag en het totale aanbod tegenover el kaar en je vindt het gezochte perspectief. Stap vijf: houd ook rekening met uitwijkmo- gélijkheden naar andere be roepen en andere bedrijfstak ken. Stap zes: verwerk de ge vonden gegevens met de eigen kennis van de regionale ar beidsmarkt en met de per soonsgebonden gegevens van de betrokkene, zoals motiva tie, interesses en capaciteiten. Als vrij willekeurige voorbeel den bekijken ive de kansen voor de mbo-opleiding econo misch en administratief (MEA) en de hbo-opleiding me disch laboratorium (HMLi. Bij MEA is de iverkloosheid ge middeld, de verwachte in stroom 1993-1998 erg laag. De vervangings- en uitbreidings- vraa'g zijn allebei gemiddeld. Met als resultaat een gemid deld aantal baanopeningen tussen '93 en '98. Al met al geeft dit een matig arbeidsmarkt perspectief. De uitwijkmoge lijkheden naar andere beroe pen en bedrijven zijn respec tievelijk groot en heel groot. De meeste economisch-admi- nistratieve beroepen zijn ge middeld conjunctuurgevoelig. Voor HML geldt: een lage werkloosheid onder school verlaters evenals een lage ver wachte instroom. De vérvan- gingsvraag is laag, de uitbrei- dingsvraag gemiddeld. Alles samen goed voor een gemid deld aantal baanopeningen en een goed arbeidsmarktper spectief. Daar staat weer te genover dat de uitwijkmoge lijkheden naar andere beroe- pen klein en naar andere be drijven zeer klein zijn. De ge voeligheid voor de conjunc tuur is gemiddeld. Zoals gezegd: geen zekerhe den. Maar wél meer houvast dan ze in Den Haag ivillen ge bruiken. Vandaag Hogedrukgordel boven Frank- njk en de Alpen is vrijwel statio nair. Ten noorden hiervan staat zen stevige westelijke stroming, waarmee in de buurt van IJs- 'and depressies meekoersen. Frontale storingen zorgen af en ',oe voor beivolking. Vanochtend trekken wolkenvelden samen- hangend met een warmtefront naar het oosten iveg. In de vroege ochtend kan er nog wat \ichte neerslag uitvallen. Later is het droog en bereiken opkla ringen de regio. In de loop van de nacht komen er opnieuw wol kenvelden, die wat actiever lij ken te zijn, zodat dan de ka?is op neerslag wat groter wordt. De westelijke stroming zorgt ervoor dat de temperatuur de komende dagen op een acceptabel niveau blijft, zo tussen de 10 en 14 gra den. Vandaag zullen we het moe ten doen met 11 graden, morgen ivordt het iets warmer. De ivind is meest westelijk, vanochtend nog vrij krachtig, later overwe gend matig. Nautisch bericht Wind: westzuidwest 4 tot 5. later west 3 tot 4 Bft., zicht: goed, tem peratuur kustwater: 7 graden, afivijking water standen: gerin ge verhogingen, maximum golf hoogte mondig Scheldes: om streeks een halve meter. Vooruitzichten Voor het weekeinde: hogedruk gordel blijft in de buurt, jnaar verplaatst zich langzaam naar Engeland. Hierdoor ivordt de Vooruitzichten Weersvooruitzichten geldig tot en met zaterdag: Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Perioden met zon, in Schotland en mogelijk ook in Ierland meest bewolkt en nu en dan regen. Middagtemperatuur rond 14 graden, zaterdag tussen 12 en 17 graden. België en Luxemburg: Bewolkt en af toe regen. Zaterdag in Lu xemburg eerst nog af en toe re gen, verder nu en dan zon en droog. Middagtemperatuur vrij dag 10 graden, zaterdag 15 gra den. Noord- en Midden-Frankrijk: In de zuidwestelijke departemen ten nu en dan zon en droog. In het noorden en noordoosten be wolkt en af en toe regen- of mot regen, in de Vogezen en Jura voorafgegaan door sneeuw. Za terdag van het westen uit droog. Middagtemperatuur 12 graden. Temperatuur op 1000 meter hoogte oplopend naar +5 gra den. Portugal: Zonnig, in het zuiden veel wind en mogelijk enkele wolkenvelden. Droog. Middag- ;emperatuur 23 graden. Madeira: Perioden met zon. Mo gelijk een bui. Middagtempera- ;uur 20 graden. Spanje: Droog en veel zon, langs 3e Costa's in het oosten en miden ook enkele wolkenvel den. Aan de zuidelijke Costa's okaal een stevige oostelijke wind. Middagtemperatuur aan zee tussen 14 en 19 graden, el ders iets warmer en in Andalusié maxima rond 23 graden. Canarische Eilanden: Flinke zonnige perioden, maar soms ook enkele wolkenvelden en mo gelijk een bui. Middagtempera tuur van 21 graden aan de noord kant van de eilanden tot 26 aan de zuidstranden. Marokko: Westkust: perioden met zon en kans op enkele ste vige regen- of onweersbuien. Middagtemperatuur tussen 22 en 28 graden. Tunesië: Wolkenvelden en voor al in het noorden kans op enkele buien. Zaterdag meer zon en droog. Middagtemperatuur 15 graden. Zuid-Frankrijk: Droog en veel zon. Zaterdag in de Alpen meer bewolking en mogelijk wat lich te sneeuw. Middagtemperatuur tussen 10 en 15 graden. In de om geving van Perpignan maxima tussen 15 en 20 graden. Tempe ratuur op 2000 meter in de Fran se Alpen vrijdag -8 graden, zater dag minder koud. Mallorca en Ibiza: Enkele wol kenvelden, zaterdag zonnig. Middagtemperatuur rond 15 graden, zaterdag enkele graden hoger. stroming iets meer ivestnoord- west. De wind is overwegend ma tig, wolkenvelden afgewisseld door perioden met zon en vrijwel droog. Temperatuur op zater dag 14 en op zondag 11 graden. Voor maandag tot en met dins dag: aanhoudend rustig. ZON EN MAAN 1 april Zon op 07.16 onder 20.11 Maan op 07.37 onder 22.02 Hoog water uur cm uur cm Vrijdag, 31 maart NM 4.08 Vlissingen 03.01 229 15.21 240 Temeuzen 03 16 252 15.36 263 Bath 04.23 301 16.42 315 Roompot-buiten 03.00 168 15.10 182 Zierikzee 04.50 161 17.10 169 Ycrsckc 05.05 169 17 20 178 Philipsdam-West 05.20 177 17.40 184 Zaterdag, 1 april Vlissingen 03 35 239 15.56 241 Temeuzen 03.55 263 16.16 266 Bath 04.59 310 17.15 316 Roompot-buiten 03 30 176 15.55 181 Zierikzee 05.25 166 17.45 167 Yerseke 05.40 173 18.00 175 Philipsdam-West 05.55 179 18.10 180 Laag water uur cm uur cm Vrijdag, 31 maart NM 4.08 Vlissingen 09.28 226 21.38 200 Temeuzen 09.57 238 22.06 210 Bath 11.04 264 23.11 235 Roompot-buiten 09 15 165 21.25 140 Zierikzee 10.45 160 22.55 135 Yerseke 10.45 166 22.55 141 Philipsdam-West 10.40 170 22.55 145 Zaterdag, 1 april Vlissingen 10.02 225 22.16 204 Temeuzen 10.31 236 22.42 215 Bath 11.40 258 23.47 237 Roompot-buiten 09.55 164 22.05 144 Zierikzee 11.20 159 23.30 139 Yerseke 11.20 165 23.30 146 Philipsdam-West 11.20 169 23.30 150 Italië: In het uiterste zuiden en kele verspreide buien, mogelijk met onweer. Elders vrijwel over al droog en met name langs de westkust en in de Alpen zonnige perioden. Middagtemperatuur tussen 10 en 15 graden, zaterdag- in het noorden lokaal enkel gra den hoger. Temperatuur op 2000 meter in de Alpen en Dolomie ten -5 graden, zaterdag rond het vriespunt. Griekenland en Kreta: Af en toe zon, en veel wolkenvelden. Mid dagtemperatuur op de meeste plaatsen rond 13 graden. Turkije en Cyprus: Veranderlijk bewolkt en enkele buien. Aan de Turkse zuidkust ten oosten van Antalya en op Cyprus nog zon nige perioden en meest droog. Maxima van 10 graden op de Dardanellen tot 23 op Cyprus. Duitsland: In het oosten eerst nog perioden met zon. Verder van het. westen uit toenemende bewolking, gevolgd door regen, in de middelgebergten voorafge gaan door sneeuw. Zaterdag eerst nog plaatselijk regen, later op de meeste plaatsen droog en mogelijk enkele opklaringen. Middagtemperatuur 9, zaterdag 12 graden. Temperatuur op 1500 meter in de Zuidduitse Alpen -4 graden. Zwitserland: Perioden met zon en droog, in de loop van zaterdag meer bewolking en vooral zon dag af en toe regen, sneeuwgrens stijgend naar 1200 meter. Aan de zuidflank van de Alpen aanhou dend droog. Temperatuur op 2000 meter circa -7 graden. Polen: Opklaringen. Later meer bewolking en af en toe regen. Za terdag weinig verandering. Mid dagtemperatuur oplopend tot 9 graden op zaterdag. Tempera tuur op 1000 meter oplopend tot +3 graden. ÏVeerrapporten 30 maart 20 uur: Amsterdam Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Geneve Innsbruck Istanbul Las Palmas Lissabon Locarno Londen Luxemburg Malaga Mallorca Malta Moskou München Nice Parijs Praag Rome Wenen Zurich Bangkok Tunis half bew. licht bew. licht bew. licht bew. onbewolkt onbewolkt onbewolkt zwaar bew. licht bew. onbewolkt onbewolkt onbewolkt zwaar bew. half bew. zwaar bew licht bew. onbewolkt onbewolkt licht bew. onbewolkt licht bew. half bew. licht bew. sneeuwbui half bew. licht bew half bew: DRIEBERGEN (ANP) - Het Aktiecentrum Naleving Snelheidsli mieten kondigt voor dit weekeinde de volgende snelheidscontroles aan: A2 tussen Amsterdam-Utrechl-Zaltbommel, vice versa. Tevens bij wegwerkzaamheden. Verzetsvrouw Trui van Lier ontvangt uit handen van burgemeester Opstelten de zilveren stadsmedaille van Utrecht. De erepenning geldt als blijk van dank en waardering voor het totale Utrechtse verzet. foto GPD bewokt rosen hagel 0^3 sneeuw 5s opklaringen warmlelront 1 windrichting koufront lagedruk H=j hogedruk -1000- 19

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1995 | | pagina 4