Slimme student kan gifgas maken Bolkestein verbaast ook de eigen fractie met uitspraken ÈBy Westerschelde CPN-acties tegen de N-bom werden De Groot fataal Boze droom komt uit in de Japanse hoofdstad Stilte rond jaar van de jonge bestuurder opinie dinsdag 21 maart 1995 .Itfarunouchl-lijn SHINJUKU GYOEN NATIONALE TUINEN AKASAKA PALEIS JHtiO-Klii door Cees van der Laan Gifgas-experts hebben er stilletjes altijd rekening mee gehouden: een dodelijk gas in handen van een terreurorga nisatie. Deze boze droom is gis teren met de aanslag in de me- tro van Tokyo uitgekomen. „We wisten dat het niet uitgesloten was, maar we hebben de moge lijkheid altijd bewust verdron gen", zegt gifgas-expert dr. ir. H.P. Benschop van het Prins Maurits Laboratorium (TNO) in Rijkswijk. Het lijkt voor de hand te liggen dat het terrorisme na de kalash- nikov en het semtex nu met gif gas een nieuw dodelijk wapen heeft gevonden. Voor Benschop is het de ergst denkbare nacht merrie. „Kijk maar naar het aan tal doden en de vele gewonden in Tokyo". Het gifgas dat daar waarschijnlijk is gebruikt, het zenuwgas Sarin, is relatief mak kelijk te produceren. „Een beetje handige scheikundestu- dent kan met behulp van de handboeken vrij eenvoudig een kleine hoeveelheid gifgas ma ken. Dat is niet zo moeilijk. Pro bleem is alleen om aan de stoffen te komen, maar daar kunnen ge meneriken wel met enige moeite een antwoord op vinden", zegt Benschop, hoofd van de afdeling chemische toxicologie van het Prins Maurits Laboratorium. Volgens Benschop, die Neder land als gifgas-deskundige ver tegenwoordigt in verschillende internationale commissies (on der meer van de Navo). wordt nu ook de leemte duidelijk in de in ternationale verdragen om het gebruik van strijdgassen tegen te gaan. Benschop: „We hebben ons altijd geconcentreerd op grote hoeveelheden, zeg maar honderden tonnen chemische wapens en grote fabrieken waar in ze geproduceerd werden. In enkele tientallen grammen die bij wijze van spreke in een fles aangemaakt kunnen worden, voorzien deze verdragen niet. De conclusie zal moeten zijn dat we de verdragen aanzienlijk moe ten aanscherpen om ook het ge bruik van kleine hoeveelheden aan strenge richtlijnen te onder werpen". Nazi-Duitsland Sarin is een zenuwgas dat tij dens de Tweede Wereldoorlog door de nazi's is ontwikkeld en later bij de Geneefse Conventie is verboden. Het is twintig keer giftiger dan cyaankali. Eén druppel ervan op de huid kan een mens binnen enkele ogen blikken doden. Het is onomsto telijk vast komen te staan dat de Iraakse dictator Saddam Hoes sein Sarin heeft gebruikt in zijn strijd tegen de Koerden. Zo werd in 1988 het Koerdische stadje Halabja door gifgasgranaten uitgemoord. Volgens Benschop heeft alleen Irak het middel daadwerkelijk als wapen ge bruikt. Sarin is een zeer vluchtig gas dat de zenuwprikkels verstoort die vanuit de hersenen naar de spie ren worden gestuurd. Na inhale- ring kan de ademhalingsspier verlamd raken, waardoor men stikt. Sarin werkt ook in op het centrale zenuwstelsel met alle gevolgen van dien. Wel is be smetting vrij eenvoudig te be handelen. Tijdens de Golfoorlog had iedere geallieerde soldaat een injectie met antistoffen bij zich. Irak kon chemische wapens pro duceren omdat onder andere Duitse en Zwiterse bedrijven technologie en apparatuur aan het land hadden verkocht. De produktie van gifgas in grote hoeveelheden is zeer gecompli ceerd. Hoogwaardige appara tuur is daarbij onmisbaar. Ook de verwerking in bommen en granaten en de houdbaarheid zijn technisch moeilijk. Op klei nere schaal en zonder verwer king in explosieven is de aan maak en verwerking van Sarin eenvoudiger, legt Benschop uit. „Als je Sarin niet lang hoeft te bewaren en je maakt kleine on zuivere, hoeveelheden, dan is het een vrij eenvoudig proces. Je moet alleen vreselijk oppassen want het goedje is uiterst giftig". Het bezit van gifgas is zeer streng gereguleerd, evenals het gebruik van de grondstoffen (pesticiden). Alleen enkele Navo- landen, Rusland en enkele lan den in het Midden-Oosten heb ben er al dan niet legaal de be schikking over, alsmede univer siteiten en bepaalde onder zoekscentra. Ook Benschops af deling beschikt over een kleine hoeveelheid Sarin voor experi menten. Benschop sluit niet uit dat het gifgas net als radio-actief materiaal uit voormalige Sovjet landen is gesmokkeld of is ont vreemd op een universiteit. „Je Dr. Ir. H. Benschop: gifgas maken is voor handige student een koud kunstje. Doden en gewonden bij gasaanvallen op metrostations in Tokyo SOORTEN GIFGASSEN o huidirriterend (o.a. traangas): traan- vorming, jeuk (werkt onmiddellijk) blaartrekkend (o.a. mosterdgas) zeer ernstige brandwonden en aantasting van de luchtwegen (werkt binnen enkele uren) verstikkend (fosgeen en chloorgas): ademhalings moeilijkheden. bloedsomloop stoornissen (werkt binnen enkele minuten). o bloedvergiftigend (o.a. blauwzuurgas): ademhaling stopt, verstikkingsdood volgt (werkt onmiddellijk) zenuwgassen (o.a. Sarin): I schakelt prikkels naar de spieren uit, waarna stuiptrekkingen volgen (werkt I binnen enkele seconden). Sarin is een reukloos, kleurloos dodelijk gas dat 25 keer sterker is dan cyanide. stations met gasaanval spoorlijn weg groengebied CENTRUM TOKYO door Ivo Talsma en Carel Goseling Heeft u het al gemerkt? Waarschijnlijk niet, al hoewel het jaar al drie maanden loopt. Op 1 januari begon het Internationale jaar van de jonge bestuur der. De VN, EU en talloze binnenlandse organisaties zoals Veilig Verkeer Neder land, ANWB, politie, BO- VAG en RAI zijn er mee be zig. Tenminste, achter de schermen, want de rest van Nederland heeft er nog niets van gemerkt. Er is al enige tijd een Natio naal Comité, een stuur groep, een werkgroep en een klankbordgroep. Er is werk van gemaakt, dat is duide lijk. Tenminste in organisa torisch opzicht. Een groots informatie-festival dat op 2 april op het voormalige vliegveld Ypenburg bij Den Haag zou worden gehouden is echter afgeblazen. „Dat haalden wij niet. Dat wordt nu 16 juli", aldus Chris Jon ker van Veilig Verkeer Ne derland. Jonker is duidelijk verlegen met de zaak. Hij distantieert zich van een wat vage mede deling in het blad Wegwijs met de opmerking „Ik moest gewoon een tekst leveren". Wat het doel van het jaar ei genlijk is, blijft zweven. On der jonge bestuurders wordt iedereen tussen 16 en 25 jaar gevat die zich gemotoriseerd voortbeweegt. Van de brom fiets tot en met de auto. To taal 1 miljoen mensen. De jonge bestuurders zorgen voor problemen. Maar dat is bekend, zo geeft Jonker toe. In de statistieken over ver keersongevallen scoren zij hoog. Het verkeer is dood soorzaak nummer één. Bij 25 tot 30 procent van alle onge lukken zijn jonge bestuur ders betrokken. Een veel te hoog percentage als naar de omvang van de groep wordt gekeken. Als gekeken wordt hoeveel kilometers de jonge bestuurders jaarlijks ma ken, stijgt het percentage zelfs nog eens 10 procent. Open deuren. Daar hoef je geen internationaal jaar voor te organiseren. Moet het wiel soms nog eens wor den uitgevonden? Jonker: „Nee. wij willen een beter wiel". Op de vraag hoe dat moet antwoordt de man van Veilig Verkeer Nederland dat via landelijke evenemen ten geprobeerd zal worden iedereen wakker te schud den en indirect het gedrag van de jonge bestuurder te verbeteren. „Alle acties die tot nu toe zijn gehouden heb ben niet het gewenste effect gehad", verklaart Jonker. Bij alle activiteiten willen de betrokken organisaties een stigma voorkomen. De jonge bestuurder mag niet per de finitie als slechte chauffeur tevoorschijn komen. 'Bele ren' wil men dan ook vermij den. Wel zal geprobeerd wor den de jonge bestuurders te confronteren met het eigen gedrag. Jonker zucht eens diep bij de constatering dat het allemaal wel erg vaag blijft en de vraag naar con crete acties. „De scholen voor de journa listiek zullen zich met het probleem bezighouden, evenals de modevakscho- lens De hogeschool voor dra ma in Utrecht maakt een theaterstuk en er komt een foto-tentoonstelling. Beel dende kunstenaars maken affiches. Wij zijn met bands bezig zodat die er in hun mu ziek iets mee gaan doen". En dan is er natuurlijk het Ypenburg-festival op 16 juli. Leuk midden in de vakantie. Jonker in de verdediging: „Het westen gaat pas een week later op vakantie. Bo vendien gaan lang niet alle Nederlanders de grens over. Wij rekenen op 30.000 tot 50.000 bezoekers". Er zal in formatie worden gegeven, de jongeren kunnen zelf dingen .gaan doen en er treden 'be kende' artiesten op. Verder is er een stuntteam dat een demonstratie geeft, waarbij het accent ligt op de veiligheidsaspecten. Een traumateam, compleet met helicopter, zet een verkeers ongeval in scene om te laten zien hoe het team in de prak tijk te werk gaat. Een gratis proefritje met een vrachtwa gen of een motor behoort tot de mogelijkheden. Dit alles met de bedoeling dat er straks veel minder jongeren betrokken zijn bij ongelukken. Het hele jaar kost ongeveer 2 miljoen gul den. Dat brengen de betrok ken organisaties en sponsors op. Van de VN en de EU komt niets. Die kondigden alleen het internationale jaar aan. Na de Ypenburg- happening moet heel Neder land de boodschap onthou den. En om daarvoor te zor gen komt er tegen 1 januari 1996 een heus communica tieplan. Asielzoekers op Schiphol, onderwerp van een felle politieke discussie. door Harm Harkema Een rapport van de commis sie-Geelhoed over het asiel beleid? Dat is mij niet bekend. Voor asielzaken moet u bij onze woordvoerder op dat punt, de heer Rijpstra zijn." Het is Frits Bolkestein ten voeten uit. Niet te beroerd om in enkele grove pennestreken iets van een visie te schilderen. Maar details, hoe belangrijk ook, lijken aan hem niet besteed. Niet gehinderd door gedetailleerde kennis, ging Bolkestein tijdens de ver kiezingscampagne dan ook en kele keren in de fout. De arme Rijpstra mag de scherven lij men en krijgt en passant ook nog de kritiek van de coalitie partners over zich heen. Dat Bolkestein het rapport van de commissie-Geelhoed niet kent is opmerkelijk. Eind vorig jaar namelijk heeft zijn eigen fractie dit rapport als uitgangs punt genomen voor verdergaan de aanscherpingen van het asiel beleid, voor het geval de huidige maatregelen onvoldoende blij ken. De commissie-Geelhoed (een club topambtenaren onder voor zitterschap van secretaris-gene raal Geelhoed (PvdA!) van het ministerie van economische za ken) adviseerde het vorige kabi net een jaar geleden om stevig het mes te zetten in de huidige diversiteit aan vestigings- en verblijfsvergunningen voor asielzoekers. Alleen de vesti gingsvergunning voor politieke vluchtelingen en de tijdelijke vergunning voor ontheemden (Bosniërs) zouden gehandhaafd, moeten worden. De overige verblijfsvergunnin gen. samen goed voor voor het grootste deel van de verstrekte vergunningen aan asielzoekers, zouden moeten verdwijnen. Wat te doen met deze zeer grote cate gorie? De commissie-Geelhoed: „Zij verblijven dan zonder titel in ons land, vormen derhalve geen object van rijkszorg en kunnen worden beschouwd als illegalen". Scoren Als het Bolkestein er in de ver kiezingscampagne om te doen is geweest de kiezer een stevig vreemdelingenbeleid voor te schotelen -en daar lijkt het op- dan had hij prachtig kunnen scoren met dit keiharde verhaal van de commissie-Geelhoed, te vens fractiestandpunt. Maar dat deed hij niet. Tijdens het verkie zingsdebat op de televisie kwam hij met een optie die ook zijn ei gen fractie heeft verbaasd. Zo pleitte Bolkestein onder meer voor het alleen nog verstrekken van louter tijdelijke vergunnin gen, dus blijkbaar ook voor ech te politieke vluchtelingen. Niet alleen staat dat standpunt haaks op het ook door de WD - nog steeds- onderschreven standpunt dat echte vluchtelin gen ruimhartig moeten worden opgevangen èn geïntegreerd, het spoort evenmin met de lijn van de commissie-Geelhoed. Niet doorgesproken met. de frac tie. en dus al evenzeer een ver rassing voor de eigen mensen, was ook Bolkesteins pleidooi voor een verdergaande aan scherping van de regels voor ge zinshereniging. Die zijn name lijk vorig jaar al veel strenger ge worden, en „winst" lijkt daar nauwelijks meer in te zitten. Geen wonder dat de andere frac ties Bolkestein van losse, onuit voerbare flodders betichtten, geen wonder ook dat de eigen fractie zich nog steeds afvraagt wat Frits nu eigenlijk bedoeld heeft. Ondertussen mag fractiewoord voerder Jan Rijpstra in coalitie verband de brokken lijmen, die Bolkestein heeft gemaakt, Al kan met evenveel recht gezegd worden dat PvdA en D66 wel erg overspannen reageren op de hooguit twintig zinnen die Bol kestein tijdens de verkiezings campagne aan het vreemdelin genbeleid heeft gewijd. Spreiding Eind vorige week werd Rijpstra dcor de coalitiepartners en de meeste media ook nog de oren gewassen over het plan om al lochtonen over het land te sprei den. Hoewel Rijpstra het woord verplicht niet in de mond had ge nomen („ik denk niet dat ver plichte spreiding mogelijk is"), werd hij verantwoordelijk geacht voor een „WD-deporta- tieplan". Ten onrechte, want wie was degene die een en dag voor de verkiezingen nog de indruk had gewekt dat de grondwet wellicht veranderd moest wor den om verplichte spreiding van allochtonen mogelijk te maken? Dat was Bolkestein. Dat Bolkestein niet altijd goed beslagen ten ijs komt, is overi gens geen nieuw verschijnsel. Een jaar geleden pleitte hij er in een televisiedebat voor om kin deren van illegalen het recht op onderwijs te onthouden. In het buitenland was het volgens Bol-' kestein bovendien heel gewoon dat kinderen bij inschrijving op een school en uittreksel van de burgerlijke stand moesten over leggen. Bolkestein is hier nooit meer op terug gekomen. Hem is nader hand ongetwijfeld uitgelegd dat op grond van het Europees Ver drag voor de Rechten van de mens niemand het recht op on derwijs kan worden ontzegd. En in Engeland en Frankrijk was weliswaar geëxperimenteerd met controle van verblijfstitels bij toelating tot scholen, maar dat had tot zoveel ellende geleid, dat ze snel weer waren afge schaft. praat over enkele tientallen grammen die eventueel zijn ge stolen. Registratie kan een pro bleem zijn. Wie merkt het als het spul is verdwenen?" vraagt hij zich af. Sarin speelde afgelopen juni al een rol bij een tot nu toe niet op geloste, raadselachtige moord in de Japanse stad Matsumoto. Acht mensen kwamen toen om het leven en tweehonderd raak ten gewond toen het zenuwgas een aantal huizen binnen stroomde. De politie slaagde er niet in te achterhalen wie ervoor verantwoordelijk was. Volgens Benschop is er misschien een verband tussen deze zaak en de aanslag van gisteren. „Wellicht waren ze aan het experimente ren". Hij praat in het meervoud, omdat duidelijk is dat meerdere mensen bij de metro-aanslag waren betrokken. Benschop sluit niet uit dat er bij beveiligingssystemen voor bij voorbeeld vliegtuigen (wapens en explosieven) ook detectie-ap- paratuur komt voor het opspo ren van gifgas. Voor het geval gifgas-aanslagen een trend wor den. Benschop: „Wij zijn er altijd bang voor geweest. We hebben dat nooit aan de grote klok ge hangen om mensen niet op een idee te brengen. Die angst is dus nu werkelijkheid geworden". Voor het meest kleine project in Nederland wordt een milieu-effect rapportage uitgevoerd. Thijs Kramer van de Zeeuwse Milieufederatie begrijpt niet waarom de Nederlandse regering toch zo vast houdt aan de wei gering om voor een groot project als de verdieping Wes terschelde een MER uit te voeren. RPF'er Van Dijke uit de Tweede Kamer vindt het „niet logisch". Waarom wil het kabinet wel een MER uitvoeren als het om een vol gende verdieping gaat, zo vraagt hij zich af. Het antwoord wordt door de critici zelf gegeven. Neder-1 land wil 'geen gedoe' met Vlaanderen. Een MER zal ver traging betekenen. Vlaanderen en de Antwerpse haven baronnen op de tenen trappen, is het laatste dat Neder-1 land nu wil. We moeten immers nog even met het gewest regelen dat de Hoge Snelheidstrein door het Vlaamse landschap naar Nederland komt. De verantwoordelijk Europees commissaris heeft de Nederlandse regering nu ook om opheldering gevraagd. Maar de brief van de Nederlande regering ligt in concept al klaar. In het antwoord wordt verwezen naar de Neder landse regels. En daar is de Europese richtlijn in opge nomen. Een simpel verweer. Wellicht ook een terechte verdediging. Want de Europese richtlijn blinkt uit door vaagheid. Maar een slecht verweer is dat een vrijwillige MER ook niet hoeft te worden uitgevoerd. Het ministerie van ver-i keer en waterstaat verwijst met droge ogen naar een onderzoek dat in de jaren tachtig - ver voordat we de MER kenden - is uitgevoerd door de Raad voor de Wa terstaat. Alsof er in al die tijd niets is veranderd. Alsof de milieu-inzichten in al die jaren niet zijn gewijzigd. Het is te hopen dat de Europese commissaris de weg naar het Europese Hof op gaat. Eindelijk zouden we dan eens duidelijkheid krijgen over de uitleg van de Euro pese richtlijn. Eindelijk zouden we dan een bindende uitspraak hebben en de discussie kunnen sluiten. Los van politieke belangen. Het succes van de acties van de Communisti sche Partij van Nederland tegen de aanschaf van de neutronenbom betekende tegelijk het einde van de al leenheerschappij van Paul de Groot over de communis tische kameraden. De toen malige Sovjetleider Brezn- jev was dermate enthou siast over de door het CPN- bestuur voorgenomen de monstratie tegen de N-bom, dat hij de oude voorzitter in november 1977 op het vlieg tuig naar huis liet zetten. Het CPN-erelid De Groot was daarmee voorgoed uit de gratie. Dat onthult het FNV-Maga- zine in het deze week ver schijnende nummer. Het blad putte de informatie uit de onlangs geopende CPN- archieven. De partij ging in 1989 met PPR, PSP en EVP op in Groenlinks. Na een roemruchte historie van 73 jaar kwam er in 1991 een ein de aan het bestaan van de CPN als zelfstandige partij. Het einde van het leider schap van De Groot tekende zich af in november 1977, rond de viering van de zes tigste verjaardag van de ok toberrevolutie in Moskou. Uit de CPN-archieven komt naar voren dat De Groot, volgens partijvoorzitter Henk Hoekstra, valselijk als afzonderlijke delegatie naar de Sovjet-Unie was afge reisd. Hij zou daar 'zoge naamd' materiaal verzame len voor memoires over de veertiger jaren. In Moskou kreeg de officiële CPN-delegatie een telefoon tje van een medewerker van het Centraal Comité van de Sovjet-Unie met de medede ling dat De Groot via diens tolk het verzoek had gedaan tot een gesprek met de CPN-club aldaar. Dat werd van de hand gewezen omdat diezelfde De Groot het ver tikte om in Nederland bij het partijbestuur te komen. „Later hebben wij dit ver zoek een provocatie ge noemd met de bedoeling de Sovjet-partij de bewegen tot inmenging in de zaken van de CPN," blijkt uit de notu len. Van Sovjet-zijde werd aanvankelijk steeds gespro ken over kameraad De Groot, later was die aandui ding verdwenen. ANP De redactie van de Provinciale Zeeuwse Courant maakt naast de eigen nieuwsgaring gebruik van de volgende bron nen: Geassocieerde Pers Diensten (GPD), Algemeen Neder lands Persbureau (ANP), Associated Press (AP). United Press International (UPI), Deutsche Presse Agentur (DPA). Agence France Press (AFP), Reuters (RTR) en European Pressphoto Agency (EPA). Directie: K. Scherphuis, W. F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10. Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. 01184-84000. Middelburg: Markt 51. 4331 LK Middelburg. Tel. 01180-81000. Goes: Grote Markt 2. 4461 AJ Goes. Tel. 01100-31800. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen. Tel. 01150-94457. Hulst: Servicepunt. Boekhandel Duerinck, Gentsestraat 12, Tel. 01140-14058. Axel: Nassaustraat 15. 4571 BK Axel. Tel. 01155-68000. Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee. Tel. 01110-15380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8,00 tot 10.30 uur. Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. 01184-84000: Redactiefax. 01184-70102. 's avonds op zondag t/m vrijdag-vanaf 19.00 uur: in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdagop de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de venwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maan dag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. 01184-84000. Fax 01184-70100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 86.75. automatische afschrijving 85,90, franco per post 110.00; per maand 30,50, automatische afschrij ving 30,00; jaarabonnement 335,00, auto matische afschrijving 333,50; jaarabonnement franco per post 440,00; losse nummers maan dag t/m vrijdag 1,50, zaterdag 2.25 p.st. (alle bedragen inclu sief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 169 cent per mm; minimumprijs per advertentie 25.35; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas. Telefonisch spreekuur maandag t/m vrijdag 9.30-12.00 uur. Tel. 01184- 84401

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1995 | | pagina 2