Turkse rellen complex probleem
Griekse winkeliers sluiten uit
protest tegen nieuwe belasting
„Hoe kom ik
makkelijk aan
een hoge rente?"
PZC
Ut mi
Pakistani op weg naar Haïti
Britten trekken
regiment terug
uit Noord-Ierland
Duits conflict over
subsidie 'peperdure'
steenkool bijgelegd
buitenland
Bijna alle problemen in het land liggen ten grondslag aan onlusten
Ambassade Londen in
geweer tegen Brits
beeld over euthanasie
Franse blauwhelmen
verongelukt in Bosnië
Tien vrouwen van leraar
voor Maleisische rechter
WOENSDAG 15 MAART 1995
van onze correspondente
Jessica Lutz
ISTANBUL - Bij de rellen van
de afgelopen dagen in door ala-
wieten bewoonde wijken van
Istanbul zijn volgens officiële
cijfers vijftien mensen omgeko
men en raakten er 120 gewond.
Alawitische kringen melden
echter 28 doden door politiege-
weld. Volgens onafhankelijke
waarnemers zijn 400 mensen ge
wond geraakt door politieko
gels, geweerkolven en knuppels
en verkeren er 41 nog in levens
gevaar.
De onlusten ontstonden nadat
zondag vier alawitische koffie
huizen met machinegeweren on
der vuur genomen werden. De
alawieten zijn een grote reli
gieuze minderheid in Turkije,
die een vrije vorm van de islam
belijden en voorstander zijn van
een strikte -scheiding tussen
staat en godsdienst.
In het hele land werden dinsdag
protestdemonstraties gehouden
door vakbonden, alawitische en
mensenrechtenorganisaties. De
gebeurtenissen tonen dan ook
overduidelijk aan wat er alle
maal fout zit in Turkije. Religie,
de wrijving tussen orthodoxe
sunnieten en de minder recht
zinnige alawieten is slechts één,
zij het uiterst gevoelige kant van
de zaak. Onderhuids speelt ook
de spanning tussen Turken en
Koerden mee. Maai- evenzeer
verweven is de strijd om echte
democratie, om het recht om an
ders te zijn. De tonelen in de wijk
Gaziosmanpasa brengen films
en boeken in herinnering die ver
halen van de heftige botsingen
die in het begin van deze eeuw in
West-Europa plaatsvonden tus
sen verpauperde arbeiders die
hun rechten eisen en politie en
leger die het grootkapitaal be
schermen.
Armoede
Gaziosmanpasa is een van die
wijken rond de metropool Istan
bul die in korte tijd uit de grond
gestampt is. Turkse alawieten
uit de provincie Sivas hebben
zich hier gevestigd, op de vlucht
voor de armoede. Het laatste
jaar zijn er veel achterblijvers
bijgekomen omdat de sunniti-
sche dorpen in hun omgeving
zich bewapenen. Bij hen hebben
zich Turkse en Koerdische ala
wieten uit de provincie Tuneeli
gevoegd. Hun dorpen werden
het afgelopen jaar platgebrand
door het leger in de strijd tegen
de gewelddadige Koerdische Ar
beiderspartij PKK.
Veel van de huizen in Gazios
manpasa zijn nog niet eens af.
Tussen de straten liggen grote
vlakken groen, die waarschijn-
DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse ambassadeur in Londen
komt vandaag nog in actie in
een poging de Britse beeldvor
ming over het Nederlandse eu
thanasiebeleid bij te sturen. In
een brief, danwel in een per
soonlijk gesprek, zal de diplo
maat de 82 parlementariërs van
het Lagerhuis die zich hebben
uitgesproken tegen het eutha
nasiebeleid tekst en uitleg ge-
Door te suggereren dat in Neder
land lukraak dodelijke injecties
worden toegediend, wordt de
werkelijkheid verkracht, zo
luidt de boodschap. Aanleiding
voor alle commotie is de docu
mentaire 'Dood op Verzoek' die
BBC-2 vanavond (22.00 uur) uit
zendt. In het programma is te
zien hoe de 62-jarige doodzieke
Cees van Wendel de Joode zich
met zijn vrouw en arts voorbe
reidt op zijn dood door middel
van een injectie.
In een verklaring hebben de la
gerhuisleden, overwegend Con
servatieven, geëist dat de BBC
ook laat zien hoe de 'werkelijke'
situatie in Nederland is, name
lijk dat- ouderen, zieken en de
menten vrij willekeurig om het
leven zouden worden gebracht.
Het ministerie van buitenlandse
zaken is door deze verklaring
zeer gealarmeerd.
Anderhalfjaar geleden waren al
diplomatieke stappen nodig om
de Heilige Stoel in Rome ervan
te overtuigen dat de euthanasie
wetgeving actieve levensbeëin
diging slechts onder nauw om
schreven omstandigheden toe
staat. Gevreesd wordt dat de do-
cufnentaire 'Dood op verzoek',
die reeds in tien landen is uitge
zonden en door nog dertien an
dere landen is aangekocht, de
zelfde mythevorming geeft als
reeds is ontstaan rondom het
Nederlandse drugsbeleid.
KARACHI - Pakistaanse militairen staan in de rij om aan boord te gaan van een vliegtuig van
de Verenigde Naties dat hen naar Haïti vliegt. De troepen vormen daar een onderdeel van de VN-
macht, waartoe ook Nederlanders behoren, die de orde in Haïti moet bewaren. Pakistan levert
in totaal 850 militairen. fotoEPA
lijk binnen afzienbare tijd volge
bouwd zullen zijn. getuige de ho
pen bakstenen. De vier koffie
huizen die zondagavond onder
vuur genomen werden, zijn niet
meer dan vier muren van een
steen dik, met een plat dak erop
waar de betonijzers uitsteken
voor als er weer geld is voor de
volgende verdieping. Er was dan
ook materiaal genoeg voorhan
den om barricades op te werpen.
Woede
De politie reageerde niet op de
aanslagen, wat voor de onthut
ste bevolking reden was haar
woede te koelen op het politie
bureau twee straten verderop.
Het is een woede gericht tegen
de staat. De staat die net doet
alsof 20 miljoen alawieten niet
bestaan in de verplichte gods
dienstles op school, de staat die
woordenboeken uitgeeft waarin
alawitisme verklaard wordt als
incest. De staat die ook niet rea
geerde toen in de stad Sivas 37
alawieten omkwamen omdat
een fundamentalistische menig
te hun hotel in brand stak.
Diezelfde staat beschouwt ie
dere Koerd die niet wil assimile
ren als potentiële terrorist. Pre
mier Qiller verklaarde dan ook
dat de PKK ervan verdacht
wordt de rellen in scène gezet te
hebben. „Ze verliezen de strijd in
het zuidoosten, maar proberen
nu in de steden de bevolkings
groepen tegen elkaar op te zet
ten". Maar op de barricaden
stonden jongens met rode doe
ken voor hun gezicht, hun vuis
ten in de lucht, die de socialisti
sche revolutie tegen de fascisti
sche staat uitschreeuwden.
Douane-unie
Alle politieke, religieuze en so
ciale groepen zijn het over één
ding eens. De aanslagen op de
vier koFfiehuizen, waarmee al
les begon, waren duidelijk het
werk van provocateurs. En of
dat nu fundamentalisten waren,
of PKK-ers, of extreem-rechtse
groeperingen binnen de staat
(daarover verschillen de menin
gen), iedereen legt het verband
met de ondertekening van de
overeenkomst tot de oprichting
van een douane-unie tussen Eu
ropa en Turkije. Daarmee heeft
het land zich verplicht tot demo
cratisering van de wetgeving.
„De groepen die zich voeden met
terreur, proberen dat te voorko
men", aldus een woordvoerder
van een Koerdische partij, na
mens allen.
ATHENE (RTR) - Duizenden
winkeliers en andere kleine
zelfstandigen in Griekenland
zijn in het geweer gekomen te
gen een begin dit jaar van
kracht geworden belastingwet.
De protestacties hebben de
vorm van winkelsluitingen en
wegblokkades.
Op het eiland Korfu zijn de
meeste winkels al een week
dicht en worden banken en ge
meente-instellingen bezet ge
houden. Elders in Griekenland
staan soortgelijke acties op het
programma en het is niet uitge
sloten dat er later deze week in
het hele land tegen de nieuwe
belasting wordt geprotesteerd.
De acties richten zich tegen de
belasting die kleine zelfstandi
gen sinds begin dit jaar moeten
betalen. Het gaat om een vast
bedrag dat moet worden afge
dragen, ongeacht de hoogte van
het inkomen. De nieuwe rege
ling, die vorig jaar april al werd
aangenomen, moet belastin
gontduiking tegengaan.
Volgens het ministerie van fi
nanciën betaalt ongeveer 60 pro
cent van de winkeliers, kleine
ondernemers, dokters en advo
caten te weinig belasting. Daar
door is het onmogelijk om het
overheidstekort, dat op het
ogenblik 114 procent van het
bruto nationaal produkt be
draagt, te verkleinen.
Het ministerie denkt er niet over
de betaalde belastingwetgeving-
te wijzigen. „Als we een eerlijk
belastingsysteem willen heb
ben, moeten we de belastingont
duiking, die een nationale sport
is geworden, uitschakelen", al
dus een functionaris. Het zwarte
circuit in Griekenland is naar
schatting goed voor 30 a 45 pro
cent van de economische bedrij
vigheid van het land.
De GSEVE, de bond waarbij dui
zenden kleine zelfstandigen zijn
aangesloten, zegt dat de belas
tingmaatregel in veel gevallen
leidt tot een verzesvoudiging
van de lasten en de ondergang
betekent voor de toch al zwakke
detailhandel. In de periode 1990-
1993 zijn er al 168.000 winkels en
kleine bedrijven dichtgegaan,
aldus Dionysis Korfiatis, voor
zitter van de GSEVE.
Korfiatis is van mening dat de
regering uit is op een confronta-
Argentinië levert
SS-kapitein uit
BUENOS AIRES (AP) - Argen
tinië heeft beloofd voormalig SS-
kapitein Erich Priebke aan Ita
lië uit te leveren. De 82-jarige
Priebke zit in huisarrest. Hij was
in de Tweede Wereldoorlog be
trokken bij de executie 335 Ita
liaanse burgers. Dat gebeurde
als vergelding voor de dood van
Duitsers. Priebke zei dat hij een
order van Hitier opvolgde die
luidde dat voor iedere gedode
Duitse soldaat tien Italianen
moesten worden gedood.
tie met de meerderheid van de
Grieken. „De protesten zullen
elke dag groter worden." Hij wil
dat de overheid de koopkracht
van de mensen verbetert in
plaats van de belastingen te ver
hogen.
De afgelopen week zijn ook dui
zenden mensen de straat opge
gaan om meer inkomen te eisen.
In Athene probeerde de politie
een betoging van ouderen te ver
hinderen met traangas. Tabaks-
boeren blokkeerden de snelweg
tussen Athene en het noordelijk
gelegen Thessaloniki en zelf
standige tankwagenchauffeurs
weigerden benzinestations te
bevoorraden.
Het is voor het eerst dat de socia
listische regering sinds haar
aantreden in oktober 1993 wordt
geconfronteerd met protesten
tegen bezuinigingen en belastin
gen. De oppositie heeft al ge
vraagd de jongste belastingwet
terug te draaien omdat die een
„sociale explosie" veroorzaakt.
(Advertentie)
tevoren reserveert.
Voor bedragen van f 10.000,-
of meer is er de Leeuwrekening
Franse soldaten zetten een brancard met een overlevende
van het ongeluk in een Noorse VN-helikopter. foto AP
SARAJEVO (AP) - Negen
Franse VN-soldaten zijn
dinsdag om het leven geko
men en vier gewond geraakt
toen de vrachtwagen waar
in zij zaten op een van de
hellingen van de berg Ig-
man bij Sarajevo van de
weg raakte en 40 meter diep
in een ravijn viel.
De VN-afgezant voor ex-Joe
goslavië, de Japanner Ya-
sushi Akashi, betuigde zijn
medeleven aan de nabe
staanden en de Franse rege
ring. De Franse minister van
defensie Francois Léotard
vloog in verband met het on
geluk direct naar Sarajevo.
Twee van de vier gewonden
werden voor behandeling
naar Frankrijk overge
bracht.
In totaal zijn sinds het begin
van de vredesoperatie in
Bosnië 148 VN-militairen
omgekomen, waarvan 94 bij
ongelukken.
Het front tussen opstandige
Bosnische Serviers en de
door moslims geleide rege
ringstroepen loopt over de
Olympische berg Igman.
Akashi sloot dinsdag vruch
teloos gebleven besprekin
gen met de regering en Bos-
nische-Servische leiders af
over een bestendiging van
de op 1 januari van kracht
geworden wapenstilstand.
Het bestand moet zeker tot 1
mei duren. Het wordt echter
steeds vaker geschonden en
beide partijen lijken zich bij
de naderende lente op te ma
ken voor een hervatting van
de strijd.
Een thuisbankier pakt z'n giroboekje
en spaart op de Kapitaalrekening.
Een thuisbankier die snel een hoge
rente wil, opent gewoon via z'n giro
boekje een spaarrekening bij de Postbank.
Deze is immers meteen geopend met de
eerste overboeking.
Op de Kapitaalrekening met een
minimuminleg van f25.000,- ontvangt u
momenteel 5,25%", terwijl u tegelijkertijd
alle opnamevrijheid heeft.
U kunt elk bedrag zonder kosten
opnemen. Zelfs een bedrag boven de
f25.000,-, als u dit een maand van
met een rente van 4,75 Hierbij
H geldt hetzelfde principe van
opnamevrijheid. U kunt vandaag nog
gaan sparen bij de Postbank.
En wie er eerst nog wat meer over
wil weten, belt nu Klantenservice Sparen:
het nummer is
(020) 591 82 20. POSTBANK
Sparen doe je gewoon bij de Postbank.
•Rentevergoeding per 23 september 1994.
KUALA LUMPUR (AP) - De tien
vrouwen van een leraar in Ma
leisië zijn door een islamitisch
hof aangeklaagd wegens de
veelwijverij van hun gemeen
schappelijke echtgenoot.
De vrouwen zijn ervan beschul
digd illegaal te hebben samen
geleefd met een man die zichzelf
tot religieuze leermeester had
uitgeroepen. Volgens de in Ma
leisië geldende islamitische re
gels mag een man niet meer dan
vier vrouwen hebben. De vier le
gale echtgenotes van Abdul Ta-
lib Harun worden beschuldigd
van medeplichtigheid aan het
overtreden van de islamitische
wet. De vier vrouwen, allen in de
Eis tegen leider van Franse SP
SAINT-BRIEUC (RTR) - Tegen de leider van de Franse Socia
listische Partij, Henri Emmanuelli, is dinsdag een voorwaarde
lijke gevangenisstraf van twee jaar geëist wegens illegale fi
nancieringspraktijken voor de partij.
Emmanuelli was penningmeester van de SP van 1988 tot 1991
Volgens het openbaar ministerie sluisde hij commissiegelden
van bedrijven die overheidscontracten wilden hebben door
naar de kas van de partij.
Tegen alle grote politieke partijen in Frankrijk lopen op het
ogenblik processen wegens zulke praktijken. Maar vooral voor
de socialisten is dit pijnlijk gezien de komende presidentsver
kiezingen van april-mei, die een opvolger moeten opleveren
voor de huidige socialistische president Mitterrand.
Antillen en Aruba op zwarte lijst
WILLEMSTAD (ANP) - De Antillen en Aruba zijn weer ver
schenen op de zwarte lijst van de Verenigde Staten. Volgens
een onlangs verschenen rapport van het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken zijn de internationale drugshandel
en het witwassen van misdaadgelden via de Antillen het afge
lopen jaar zelfs toegenomen. De Antillen worden daarom nu
door de Verenigde Staten als 'medium high' geklassificeerd,
een dubieuze eer die Aruba al bezat.
Zowel op Aruba als de Antillen worden volgens het rapport
niet alleen het bankwezen, maar ook de casino's voor het wit
wassen aangewend, evenals de vrije zones, waar toeristen be
lastingvrije aankopen kunnen doen.
Dagobert krijgt ruim zeven jaar
BERLIJN (DPA/AFP) - De Duitse warenhuis-afperser Arno
Funke. beter bekend als Dagobert, is dinsdag op zijn 45ste ver
jaardag door een rechtbank in Berlijn veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van zeven jaar en negen maanden.
Er was 10,5 jaar tegen hem geëisd. Zijn verdediger had om een
mildere straf van vijf jaar gevraagd.
Funke perste tussen 1992 en 1994 de warenhuis-keten Karstadt
af die 1,4 miljoen mark zou moeten betalen. Bij zes door hem
gepleegde aanslagen raakten twee mensen licht gewond en
ontstond er voor miljoenen marken schade. Dagobert amu
seerde het publiek met de slimme trucjes waarmee hij steeds
weer aan de politie wist te ontsnappen.
Frankrijk eert echtpaar Curie
PARIJS (DPA) - Frankrijk gaat Pierre en Marie Curie, die met
hun onderzoek naar de radioactiviteit wereldberoemd werden,
op bijzondere wijze eren. De urnen met hun stoffelijke resten
worden bijgezet in het Pantheon in Parijs, zo heeft president
Mitterrand besloten.
Madame Curie, die in 1911 de Nobelprijs voor de scheikunde
ontving, is daarmee de eerste vrouw die op grond van eigen
prestaties haar laatste rustplaats vindt in de „tempel van de
wetenschappers".
van onze correspondent
BONN - De Duitse regerings
partijen CDU/CSU en de libe
rale FDP zijn er gisteren in ge
slaagd hun slepende conflict
over de financiering van de ko-
lensubsidie bij te leggen.
De coalitiepartners besloten dat
de voor volgend jaar benodigde
7,5 miljard mark vrij gemaakt
zal worden binnen de nieuwe be
groting. Een door de CDU/CSU
bepleitte belastingverhoging is
daarmee van de baan. De FDP
had verklaard deze niet voor
haar rekening te zullen nemen.
De financiering van de subsidie
voor de peperdure Duitse steen
kool, die vier maal zoveel kost
als kolen uit Zuid-Afrika of Rus
land, dreigde wekenlang de coa
litie in Bonn te splijten.
Het probleem was ontstaan na
dat het Constitutionele Hof in
Karlsruhe de huidige financie
ringsmethode, een heffing van
7,5 procent op de elektriciteits
rekening. ongeldig had ver
klaard. De CDU wilde het gat.
dat per 1 januari volgend jaar
dreigde te ontstaan, dichten met
een 'vervangingsbelasting'. De
FDP zag echter een kans om
haar door een reeks van verkie
zingsnederlagen dof geworden
image op te poetsen. Het CDU-
voorstel was voor de liberalen
onaanvaardbaar.
Gisteren tijdens de kabinetsver
gadering trokken ze aan het
langste eind. „Als we niet had
den toegegeven, was de regering
gevallen", aldus de grootste op
ponent van de liberalen, minis
ter van financiën Waigel (CSU).
De subsidie van ruim 35 miljard
mark moet tot de eeuwwisseling
ongeveer 100.000 mijnwerkers
aan het werk houden.
De regering kan morgen eensge
zind de onderhandelingen over
een gemeenschappelijk energie
beleid ingaan met de grootste
oppositiepartij, de sociaal-de
mocratische SPD. De SPD had
gedreigd uit het overleg te stap
pen, als de regering geen oplos
sing voor de kolensubsidie had
gevonden.
Van het energieberaad mag ech
ter geen doorbraak verwacht
worden. De regeringspartijen
willen de energievoorziening in
de toekomst veilig stellen met
een combinatie waarin naast
fossiele brandstoffen als kolen
en gas ook kernenergie een
plaats heeft. De SPD wijst het
gebruik van kernenergie echter
vierkant van de hand.
Beenhouwers in
België gaan
zelf vlees keuren
BRUSSEL (ANP) - De Lands
bond van Beenhouwers en
Spekslagers, waarbij zo'n 90
procent van de Belgische slage
rijen is aangesloten, gaat zelf
vlees keuren. Op die manier wil
ze de strijd aanbinden tegen de
hormonenmaffia in het land en
de consument beter kunnen ga
randeren dat die een gezond
stuk vlees op zijn bord krijgt.
Leveranciers die produkten van
met hormonen of antibiotica op
gefokte dieren verkopen aan sla
gers, komen op een zwarte lijst.
De bond dreigt er ook mee hun
namen door te spelen aan het In
stituut voor Veterinaire Keuring
en justitie. Ze wil dat leveran
ciers bij iedere leverantie aan
een slager een certificaat afge
ven waarin deze getuigen dat
het vlees afkomstig is van op na
tuurlijke wijze gefokte dieren.
De moord op dierenarts/inspec
teur Karei van Noppen in fe
bruari, vermoedelijk gepleegd
door de hormonenmaffia, was de
druppel die de emmer deed over
lopen. De beenhouwers en spek
slagers besloten daarop zelf de
touwtjes in handen te nemen.
twintig, kunnen maximaal drie
maanden gevangenisstraf krij
gen. Zes andere vrouwen, in leef
tijd variërend van 24- tot en met
27 jaar, zijn aangeklaagd wegens
verboden buitenechtelijke sek
suele relaties en samenwonen
met de 34-jarige Abdul Talib. Als
zij worden veroordeeld kunnen
ze zes maanden cel krijgen.
Evenals de man zijn de vrouwen
afkomstig uit Singapore.
Abdul Talib werd eind vorig jaar
al aangeklaagd wegens illegaal
samenwonen en buitenechtelij
ke seksuele relaties. Het proces
tegen hem begint op 22 maart.
Zijn tien vrouwen verschijnen 11
april voor de rechter.
BELFAS(AP) - De Britse rege
ring heeft dinsdag bekendge
maakt dat zij de 400 manschap
pen van het Royal Artillery re
giment in Noord-Ierland eind
deze maand, als zij met verlof
gaan, niet zal vervangen.
De maatregel houdt in dat voor
het eerst sinds het eenzijdige
staakt-het-vuren van het IRA,
dat 1 september van kracht
werd, de mankracht van de Brit
se troepenmacht in Noord-Ier
land aanzienlijk wordt geredu
ceerd.
De bekendmaking werd gedaan
door de Britse minister voor
Noord-Ierland, Sir Patrick May-
hew. De stap betekent dat de
egering in Londen in april nog
18.000 manschappen in Noord-
Ierland zal hebben, onder wie
5500 leden van het lokaal gere
kruteerde Royal Irish Regi
ment. In 1972. het bloedigste
jaar van de opstand tegen het
Britse gezag over Noord-Ierland,
bedroeg de troepensterkte
30.000. Mayhew benadrukte dat
er geen sprake was van een Brits
gebaar in antwoord op het IRA-
best.and.
Sinn Fein, de politieke arm van
het IRA, verzet zich tegen Britse
oproepen voor ontmanteling
van het wapenarsenaal van het
IRA. De partij vindt dat een ont
wapening door het IRA gevolgd
moet worden door soortgelijke
maatregelen door het leger en de
politie, alsmede door de protes
tantse milities. In Dublin riep de
Ierse premier Jonh Bruton Sinn
Fein op verder te gaan dan alge
mene verklaringen over ontwa
pening.