Hoe hoger de dijk, des te groter de ramp
Duitse hulp niet overal welkom
PZC
Evacués wachten af
Limburg pakt
draad weer op
Limburg woest over
voorrang Gelderland
Bizarre situaties
op de grens van wel
en niet evacueren
binnen- en buitenland
KNMI ziet grotere kans extreme regen in winter
Inwoners Venlo vol lof over solidariteit oosterburen
Digitale
ramptoerist
DE BILT (ANP) - Ofschoon kli
matologisch onderzoek geen
uitsluitsel geeft, houdt het
KNMI in De Bilt wel rekening
met een toenemende kans op
extreme hoeveelheden winter
regen in de komende jaren. De
oorzaak ligt vermoedelijk in
een verandering van het kli
maat.
De overvloedige regenval dit
jaar in het stroomgebied van
de Maas en Rijn, die leidde tot
de hoge waterstanden, had te
maken met het langdurig aan
houden van een overheersend
westelijke stroming. Normaal
zorgen hogedrukgebieden er
voor dat deze stroming, die de
pressies met regen en wind ïn
onze richting stuurt, voor lan
gere tijd wordt onderbroken of
afgebogen.
Nu de westelijke stroming bleef
aanhouden, daalden in de
stroomgebieden van de Maas
en Rijn hoeveelheden regen
neer die anderhalf tot drie keer
het gemiddelde over de afgelo
pen 30 jaar bedroegen. Zeer
veel neerslag viel tussen 22 en
30 januari.
Dergelijke hoeveelheden water
uit de donkere winterwolken
over een groot gebied zijn vol
gens het weerinstituut uitzon
derlijk. In deze eeuw kwam
zo'n regenval slechts tweemaal
eerder voor: in 1926 en 1993,
twee eerdere hoogwaterjaren.
Uit het feit dat twee opeenvol
gende winters zoveel nattig
heid met zich meebrachten, wil
het KNMI nog niet zonder
meer afleiden dat er sprake is
van een klimaatsverandering,
Winters met een overheersend
westelijke stroming kwamen
ook in het verleden voor. „Ze
horen onverbrekelijk bij ons
huidige klimaat", aldus een
woordvoerder van het insti
tuut.
Toch is het klimaat wel dege
lijk aan het veranderen, zo con
stateert het KNMI. Dat komt
door de uitstoot van gassen die
bij het stoken van brandstoffen
vrijkomen. „Als dit zo door
gaat, zullen de temperaturen
op aarde in de loop van de vol
gende eeuw stijgen", aldus de
woordvoerder.
Verdamping
De hogere temperaturen zullen
leiden tot een toename van de
verdamping en een grotere wa
terinhoud van de atmosfeer.
Dat leidt tot een verhoogde
neerslag. Het KNMI verwacht
dat de hoeveelheid winterneer-
slag in het midden van de vol
gende eeuw in onze streken
met zo'n 10 tot 30 procent is
toegenomen.
De meteorologen, die met be
hulp van allerlei computermo
dellen de neerslag van de ko
mende tijd trachten te voor
spellen, zijn niet geheel zeker
van hun zaak. Ze hopen dat het
wereldwijde overlegorgaan in
zake klimaatsverandering,
IPCC (Intergovernmental Pa
nel on Climate Change), van de
Verenigde Naties met zijn rap
port dat eind dit jaar uitkomt,
iets meer duidelijkheid zal
scheppen.
Veel meer dan op bed liggen en afwachten kunnen de evacués uit de watersnoodgebieden niet.
Met de koffer bij de hand, voor het geval toestemming wordt gegeven naar huis te gaan, wacht
in de Utrechtse Jaarbeurs een man op de dingen die komen gaan. foto Ed Oudenaarden/ANP
Nieuwe verhoging lijkt geen oplossing voor overstromingsgevaar
door Arian Kuil
ARNHEM - Er moet een Deltaplan
voor het rivierengebied komen, riep
premier Kok deze week. De vorige keer
dat hiertoe werd opgeroepen was na de
watersnood in Zeeland in 1953, waar
bij meer dan 1800 mensen verdronken.
Voorts wordt de roep om liet bekorten
van procedures en schrappen van in
spraakmogelijkheden dc laatste dagen
steeds sterker. De dijken moeten weer
zwaarder en hoger, lijkt de boodschap.
Over het feit dat zwakke dijken snel
moeten worden aangepakt is zo onge
veer iedereen het wel eens, maar of ho
gere en zwaardere dijken dan nu ook
de oplossing voor langere termijn be
tekenen, blijft de vraag.
Na de hoogwatergolf vorig jaar stelde
de minister een commissie in onder lei
ding van voormalig Commissaris dei-
Koningin van Zeeland, C. Boertien om
te onderzoeken welke maatregelen ge
nomen zouden moeten worden, Daarbij
ging het alleen om de problemen met de
Maas.
Boertien had zich eerder verdienstelijk
gemaakt door een zogenoemde toet
sing van de uitgangspunten voor rivier
dijkversterking in het algemeen, waar
bij hij zich vooral op de hoogte en
zwaarte van de dijken langs Rijn, Waal,
IJssel moest richten. Dit rapport kwam
in januari 1993 uit. De commissie advi
seerde daarin om de maatgevende af
voer van de Rijn (de hoeveelheid water
die per seconde bij Lobith ons land bin
nenstroomt) te verlagen van 16.500 ku
bieke meter per seconde naar 15.000 ku
bieke meter per seconde. Tijdens de
hoogste waterstand afgelopen week
stroomde zo'n 12.000 kubieke meter per
seconde ons land binnen. Toch dreig
den de dijken te bezwijken. Er is dus
kennelijk meer aan de hand.
Echo
In zijn studie naai- de maatregelen voor
het hoogwater van de Maas, vorig jaar,
pleitte Boertien nadrukkelijk voor ri
vierbodemverlaging en het aanleggen
van nevengeulen, waardoor extra af
voer ontstaat. Door landbouw en be
bouwing in de uiterwaarden plaats te
laten maken voor ooibossen wordt dan
ook de bergingscapaciteit van de rivier
weer vergroot. Tegelijkertijd houdt dit
winterbed het wassende water langer
vast. waardoor het minder snel naar de
lager gelegen delen stroomt en minder
snelle schommelingen van de water
stand en minder extreem hoge water
standen zullen optreden.
In dit advies van Boertien klinkt nog de
flauwe echo van de aartsvader van het
ministerie van rijkswaterstaat, Jan
Blanken. Hij reisde in het begin van de
vorige eeuw samen met Napoleon langs
het overstroomde rivierengebied. In die
tijd kwamen overstromingen in dit deel
van de lage landen overigens zo'n vier
tot vijf keer per eeuw voor. Omdat de
meeste mensen echter op de dijken
woonden en er maar weinigen het risico
namen in de polder te huizen, bleef het
aantal slachtoffers in de regel beperkt.
Napoleon keek met ongeloof naar de
hier hoger dan het land liggende rivie
ren. „Dit kan zo niet doorgaan", riep
Napoleon. „De dijken moeten hoger".
Maai- Blanken ontraadde deze op het
eerste gezicht voor de hand liggende
oplossing. „De afvoer moet groter", ad
viseerde hij toen al en bedacht dat de
Nieuwe Merwede moest worden gegra
ven, Na het Waterloo van Napoleon zou
het echter tot 1852 duren voor dit plan
was uitgevoerd. Daarna nam de fre
quentie van het aantal dijkdoorbraken
evenwel sterk af.
De meeste dijkdoorbraken in de ge
schiedenis zijn overigens veroorzaakt
doordat het water op een gegeven mo
ment over de dijk heenliep. De dijk kalft
af en na de ramp wordt hij vrijwel stee
vast hoger gemaakt dan daarvoor. De
adviezen van Blanken ten spijt. Vooral
na de vorige grote overstroming in 1926
(ernstiger dan Kerstmis 1993) en nog
sterker na de watersnoodramp van 1953
in Zeeland, sloeg men aan het bouwen.
Maar telkens blijkt het water weer nog
hoger te kunnen komen.
Badkuip
Behalve het „nooit meer''-gevoel, wer
den de dijkverhogingen ook steeds be
langrijker vanwege het toenemend aan
tal mensen dat door een overstroming
getroffen kon worden en de groeiende
economische belangen. Daarom wer
den de polders intensiever bemalen en
werd de rivier gekanaliseerd om
scheepvaart in de zomer mogelijk te
maken.
Dit bracht grotere schommelingen in
de waterstanden met zich mee. De ri
vier stroomt sneller. Het achterland (de
uiterwaarden) kreeg als gevolg van de
bemaling een steviger, ingedroogde bo
dem en kon niet langer als een spons
veel overtollig rivierwater vasthouden.
Hierdoor daalde de bodem, terwijl het
waterpeil door een stijging van de zee
spiegel en de ophoging door aanvoe
rend slib van de rivierbodem, steeds ho
ger kwam te liggen.
Kwamen bij een reeks achtereenvol
gende dijkdoorbraken begin januari
1861 in de Bommelerwaard niet meer
dan twee tot drie mensen om het leven,
zonder dat er iemand was geëvacueerd,
een herhaling vandaag de dag zou in de
inmiddels door 40.000 mensen bewoon
de polder een regelrechte catastrofe tot
gevolg hebben.
De dijken zijn nu immers hoger dan
toen. Het achterliggend land ligt me
ters lager dan de rivier; zeker bij hoog
water. Het water loopt pas bij een ho
gere waterstand de 'Bommelse bad
kuip' binnen. Maar dan ook goed. Of:
zoals ir. J.W. Boehmer, die nauw be
trokken was bij de uitvoering van de
Deltawerken in Zeeland al jaren roept:
„Hoe hoger de dijken, hoe groter de
ramp."
Deltaplan
Edoch, de dijkreflex bij hoog water
blijkt bijna onvermijdelijk. Zo leidde
ook de watersnoodramp in Zeeland in
februari 1953 tot nieuwe zorg over de
veiligheid van de riverdijken. In januari
1954 waren het gedeputeerde staten
van Gelderland die een beroep deden
op de minister van Verkeer en Water
staat om veilige uitgangspunten vast te
stellen voor rivierdijken. In 1956 kwam
het 'Deltaplan' van de minister die er
van uitging dat de dijken sterk genoeg
moesten zijn om een afvoer van 18.000
kubieke meter per seconde bij Lobith
aan te kunnen.
Daarmee leek het gevaar bezworen te
kunnen worden. Door overstromingen
in de jaren zeventig, tachtig en vooral
de laatste dertien maanden, blijkt ech
ter dat de gedachte bereikte zekerheid
steeds meer een schijnzekerheid is.
Deskundigen wijzen er op dat hoge en
zware dijken nooit een absolute garan
tie kunnen geven. Ook kunnen er
vraagtekens gezet worden bij de zo
exact en onaantastbare lijkende bere
keningen. In de jaren na Zeeland, werd
de afvoer dus van 18.000 tot 15.000 ku
bieke meter teruggebracht en nu lijken
de dijken het al bij 12.000 kubieke meter
niet meer te houden.
Een fenomeen dat mede veroorzaakt
lijkt te worden door de ophoging van de
rivierbodem, kanalisering van de rivier
en versmalling van het winterbed. Met
steeds minder water lijken de steeds ho
gere dijken toch niet hoog genoeg. En
daarachter zakt het land. Opnieuw op
hogen lijkt dan ook in ieder geval voor
de langere termijn geen oplossing,
maar eerder een grotere bedreiging bij
een werkelijke doorbraak.
MAASTRICHT (GPD) -
Meer dan de helft van de
12.600 voor het Maaswater
gevluchte Limburgers zit
weer thuis. Overal waren
schrobbende en boenende
mensen bezig. De komende
dagen en weken zal blijken
hoe hoog de waterschade
uitvalt. De provincie Lim
burg claimt in elk geval
honderd miljoen gulden
voor de versnelde aanleg
van kades langs de Maas. De
bouw moet nog dit jaar be
ginnen en volgend jaar ge
reed zijn, aldus gouverneur
baron Berend-Jan van
Voorst tot Voorst gisteren.
In totaal zijn in Limburg
5.500 huizen met overstro
mingen bedreigd geweest.
Daarvan hebben er ruim
3.500 onder water gestaan.
Er staat nu nog 76 vierkante
kilometer aan landerijen
blank. Rijkswaterstaat ver
wacht de komende dagen
een verdere daling van de
Maas gezien de gunstige
neerslagverwachtingen.
Het water zakt in Venlo al
geruime tijd één tot twee
centimeter per uur. Als dat
zo blijft, dan valt de hele stad
tegen het eind van het week
einde droog. Nu al kunnen
bewoners van enkele woon
wijken te voet hun huis be
reiken. Ook in Roermond
konden gisteren enkele dui
zenden mensen terug naar
huis. De situatie op de wegen
in Noord- en Midden-Lim
burg blijft voorlopig onver
anderd. Veel routes zijn nog
afgesloten.
Tijdens de overstroming van
Kerstmis 1993 bedroeg de
economische schade in Lim
burg 250 miljoen gulden. De
provincie verwacht dat de
schade voor bewoners en be
drijfsleven deze keer veel la
ger zal zijn, omdat tijdig
maatregelen waren geno
men.
Ook de agrarische sector
gaat uit van minder schade.
De landbouworganisaties ei
sen een volledige schade
loosstelling voor gedupeer
de agrariërs langs het rivie
rengebied. De boerenbon
den stellen het Rijk verant
woordelijk voor de ramp,
aangezien het kabinet na de
overstroming in december
1993 geen adequate maatre-'
gelen heeft genomen. De
boeren schatten de totale
schade op minstens honderd
miljoen gulden.
Experts van Interpolis gaan
volgende week bij gedupeer
de landbouwbedrijven langs
om schade-taxatierappor
ten te maken. De Limburgse
Land- en Tuinbouwbond
LLTB is al gestart met de
schaderegistratie.
In Itteren en Borgharen zijn
gisteren de eerste schadefor
mulieren aan in totaal 1.200
Maastrichtse huishoudens
verstrekt. Ook werden de
eerste monsters van het ach
tergebleven slib onderzocht.
Resultaten van mogelijke
verontreinigingen en de
ernst daarvan worden pas
begin volgende week ver
wacht.
(Advertentie)
MAASTRICHT (GPD) - „Vol
strekt onaanvaardbaar. Een
psychologische blunder van de
eerste orde." De Limburgse po
litiek is gisteren hevig ge
schrokken van het 'bizarre' on
derscheid dat minister Jorrits-
ma van Verkeer en Waterstaat
maakt in de aanpak en financie
ring v de overstromingsproble-
matiek in Limburg en Gelder
land.
Tot verbijstering van alle partij
en in Provinciale Staten is de
VVD-bewindsvrouwe niet van
plan de benodigde 100 miljoen
gulden op tafel te leggen voor de
versnelde aanleg van ruim 100
kilometer dijken en andere
noodvoorzieningen langs de
Limburgse Maas. De fractielei
ders in de Limburgse Staten
noemen het absurd dat Limburg
door het Rijk wordt 'achterge
steld' bij Gelderland.
Terugbetalen
De minister wil niet verder gaan
dan het Limburgs provinciebe
stuur 68 miljoen gulden voor te
schieten voor de uitvoering van
dit 'interim-kadenplan'. Het
door het Rijk voorgefinancierde
kapitaal moet Limburg later
weer terugbetalen uit de op
brengst van grootschalige grind
en zandwinning in de Grens
maas.
Vergoeding
De aanleg van nieuwe en ver
sterking van bestaande dijken
in de provincie Gelderland daar
entegen worden volledig door
het Rijk vergoed. In haar stand
punt benadrukt Jorritsma dat
watersnoden in Limburg, in te
genstelling tot de hoge water
standen van de Rijn en Waal in
Gelderland, 'niet levensbedrei
gend' zijn. Voor de getroffen be
woners en gemeenten langs de
Limburgse Maas is uitsluitend
sprake van 'overlast'. Jorritsma
verwijst daarbij naar de Wet op
de Waterkering, die aan dit on
derscheid belangrijke financiële
en beleidsmatige consequenties
koppelt.
DEN HAAG (GPD) - Tegelijk
met de watersnood van de afge
lopen weken is ook de 'digitale
ramptoerist' geboren. Enkele
enthousiastelingen in Nijme
gen bieden op het Internet, het
werelwijde netwerk van com
puternetwerken, informatie
over de ramp in hun woon
plaats en omgeving aan.
Hiermee hopen ze dat de echte
ramptoerist thuisblijft. „Een di
gitale ramptoerist is beter dan
één die ons daadwerkelijk voor
de voeten komt lopen," zeggen
de aanbieders van de informatie,
Matheu Swartjes en Remco Rut
ten.
Op hun informatiepagina staan
kaarten die tonen wat de gevol
gen zijn als de dijken werkelijk
doorbreken. Ook is er een fotore
portage van Nijmegen en omge
ving te zien.
De informatie is te bereiken via
die van de nieuwspagina van de
Hogeschool Utrecht waarop ten
behoeve van computeraars in de
gehele wereld de laatste stand
van zaken over de watersnood
wordt bijgehouden.
door Carine Neefjes
VENLO - „Duitsers die tijdens
deze watersnoodramp hulp
aanbieden, willen volgens mij
iets recht zetten. Ze willen van
hun stigmatiserende oorlogs
verleden af'. M. Kessels, al
twintig jaar eigenaar van een
tabakszaak in Venlo, is de afge
lopen dagen regelmatig gebeld
Belgen gaan
Maasdijken
versterken
BRUSSEL (ANP) - De Belgen
beginnen volgende maand al
met verdere versterkingen van
de Maasdijken in Belgisch Lim
burg. De dijkverzwaringen in
het Maasland waren al eerder
gepland. Na de overstromingen
eind 1993 waren de dijken al op
veel plaatsen verbeterd.
In het heuvelachtige Wallonië
willen de autoriteiten meer na
druk op preventie leggen. De
Walen willen bij uitzonderlijke
regenval meer natuurlijke bas
sins beschikbaar hebben om het
overtollige water op te kunnen
vangen. Bouwvergunningen in
sommige landbouwzones en na
tuurgebieden zijn voortaan uit
den boze.
De verhoogde staat van waak
zaamheid is vrijdag in grote de
len van België opgeheven. Het
waterpeil in de rivieren van de
Ardennen is naar verwachting
vandaag weer normaal. Bijna al
le doorgaande wegen zijn weer
begaanbaar.
door klanten uit Duitsland. Ze
wilden graag helpen. „Dat deed
me wat", vertelt de winkelier.
In het crisiscentrum in Venlo
ligt een lange lijst van Duitsers
die slachtoffers van de waters
nood onderdak aanbieden.
Want de stad ligt nog steeds gro
tendeels onder water en geëva-
cueerden kunnen nog niet naar
huis terug. Twintig Duitse ho
tels geven gratis kamers weg,
vijf families stellen logeerka
mers en tuinhuisjes beschik
baar. Het Duitse aanbod is goed
voor 50 opvangplaatsen.
Het zijn voornamelijk Duitsers
die dichtbij de grens wonen en
regelmatig in Venlo komen win
kelen. Venlo, de stad die zwaar
getroffen is door de waterover
last, is de enige grote plaats in
ons land waar Duitsers en Ne
derlanders hand in hand gaan.
Al ruim dertig jaar komen in het
weekeinde duizenden Duitsers
naai- Venlo om er boodschappen
te doen. Wederzijdse vijandige
gevoelens spelen hier geen rol.
Kessels: „Maar- mijn klanten zit
ten er wel mee dat ze bij veel Ne
derlanders niet geliefd zijn".
Slecht geweten
Mevrouw G. Kipara, woonach
tig in het Duitse plaatsje Willig,
heeft haar tuinhuisje beschik
baar gesteld voor de gedupeer
den van de watersnoodramp.
„Niet vanwege mijn slechte ge
weten hoor", zegt de jonge
vrouw. „Maar toen ik besloot on
derdak aan te bieden, heb ik wel
over ons oorlogsverleden nage
dacht. Bij oudere mensen in Ne
derland kan zoiets toch ver
keerd overkomen. Ik hoop dat
relatie tussen beide landen nog
langer verziekt.
De inwoners van Venlo reageren
met warme gevoelens op de soli
daire houding van de Duitsers.
Toen Duitse brandweerlieden
nooddijkjes aanlegden en men
sen met-bootjes naar het vaste
land brachten, werd er zachtjes
gefluisterd: „Zie je wel, ze zijn
toch niet zo slecht". Maai' in de
omgeving van Maastricht, voor
al in de kleine dorpjes waar veel
oudere mensen wonen, werd
soms met gemengde gevoelens
gereageerd op Duitse brand
weerlieden die hielpen met de
evacuatie. Hun huis verlaten
met behulp van Duitsers, dat
deed enkele oude inwoners hoe
dan ook toch aan de Tweede We
reldoorlog denken.
Voor winkelier Kessels uit Venlo
geldt het tegenovergestelde: hij
heeft een haat-liefde-verhou-
ding met „die Hollanders", zoals
hij alle niet-Limburgers noemt,
maar per se niet met de Duitsers.
Zijn gemengde gevoelens wor
den nog sterker nu minister Jor
ritsma van verkeer en water
staat bekend heeft gemaakt dat
de dijken in het Land van Maas
en Waal eerder moeten worden
beveiligd dan die in Limburg.
„Zie je well Limburg telt zoals
gewoonlijk niet mee. We hangen
aan Holland, maar horen er niet
bij. Wij hebben zogenaamd al
leen maar wateroverlast en de si
tuatie in het Land van Maas en
Waal is levensbedreigend. Maar
daar zijn de huizen droog en wij
staan voor de zoveelste keer on
der water. Dit pikken wij niet,
wij zullen nog van ons laten ho
ren".
mede door onze inzet die moei
zame verhouding tussen Duits
land en Nederland eindelijk eens
verbetert. Die oorlog is voorbij",
zegt Kipara resoluut.
De familie Buschhaus in Kre-
brad, een dorp net over de grens,
heeft plaats vrijgemaakt voor
een heel Nederlands gezin. Ze
wonen op een boerderij, dus
ruimte zat. Ook zij hopen hier
mee een bijdrage te leveren aan
een betere verstandhouding tus
sen Duitsland en Nederland.
Want Venlo vinden ze het einde,
ze brengen 'in Holland' hun
vakanties door en willen niet dat
die 'verschrikkelijke oorlog' de
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1995 4
DODEWAARD, OPHEUSDEN -
„Moet ik dan met een roeibootje
naar Dodewaard?" A.H. Jans
sen (72) kijkt vertwijfeld om
zich heen. Zijn situatie is ui
terst verwarrend. Het zal je
maar gebeuren: officieel wo
nend in de gemeente Dode
waard (waar evacuatie niet aan
de orde is), maar op het grond
gebied van het inmiddels leeg
gestroomde Opheusden. „Ik
durf mijn huis niet uit, want ik
moet altijd via Opheusden. En
ik krijg geen ontheffing". Een
bizar verhaal op de grens van de
evacuatielijn.
De curieuze feiten op een rijtje:
de familie Janssen woont in een
van de drie huizen aan de Strij-
waard. Een weggetje in een nie
mandsland, maar wel gelegen in
het dorp Opheusden. Op het
straatnaambordje staat duide
lijk te lezen: gemeente Dode
waard. Om naar de bewoonde
wereld te komen, moet Janssen
beslist over Opheusdens grond
gebied om boodschappen te
doen. Verboden grondgebied
dus, volgens de stringente regels
van de evacuatie-wet. De ge
meente Kesteren, waaronder
Opheusden valt, is niet bepaald
scheutig met ontheffingen. Se
cretaris C. Dalhuisen: „In het al
gemeen geven wij geen onthef
fingen in een evacuatie-gebied.
Alleen als veehouders kunnen
bewijzen dat ze er in moeten om
hun vee te verzorgen. Janssen
zal persoonlijk langs moeten ko
men, het verhaal moet natuur
lijk wel kloppen".
De lioofdpersoon-tegen-wil-en-
dank zit ondertussen met c|l
handen in het haar, nadat h|t
eerder al van de gemeente nul oi 1
het rekest heeft gekregen: „n2
heb het probleem aan een amljc
tenaar verteld en ik hoorde lat<
dat het overleg niks opgelevei|z
heeft. Ik durf ook niet naar het
gemeentehuis, ik moet eerst zd
ker zijn dat het wel mag".
De gemeente Dodewaard vin<|S
de situatie hoogst onplezierig ee
wil de familie graag de helpend^
hand reiken. Toch is de gemeei^
te Kesteren de eerst aangewezfl"
instantie, vindt secretaris
Dijkman: „Er moet hiervoor ee(S
uitzondering gemaakt kunne,
worden. Wij zullen proberen 6,
bemiddelen als Kesteren niet
doet". r
Scheidingslijn
Het huis op de doodlopende ws.
ligt precies op de scheidingslij
tussen bewoonde en onbewooj
de wereld. Schuin achter zijn wij0
ning ligt een lege boerderij k
Opheusden en tientallen meterj*
richting westen pronkt een st(„
tige boerenhoeve in het 'veilig
Dodewaard'. Binnen heeft-ie
meubels al opgestapeld, tk
paarden zijn weggebracht nal
Wageningen en de eigenaar pif^
kert er niet over om te vertreL,
ken. „Waarom zou ik weg mojg
ten als het niet hoeft. Maar
kan nu geen kant meer op. L
durf het dorp niet uit, want 1
kom er niet meer in. En ik laL
mijn vrouw niet alleen achte'j,
Gelukkig halen we altijd booiy
schappen voor een week, mas
langzamerhand raakt het op". E
Bisschop Wiertz van Roermond wordt door politiemensen over
muurtje rond de kerk getild tijdens zijn bezoek vrijdag aan het
dergelopen Mook.
