Natuurlijke
materialen
spelen een
hoofdrol
PZC
Jongleren heeft een wiskundig patroon
Experimenteel model
van Hyundai HCB
vrije tijd
Woonbeurs
Keulen
r_N~ -;J op eenzame
hoogte...
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1995 32
Jan Armgardt ontwierp meubelen van oud karton, triplex en vilt.
verschillende vertrekken (van
slaap- tot werkkamer) een plaatsje
hebben maar voor een etentje kun
nen worden bijgezet.
Over bijzetten gesproken: de Ne
derlandse fabrikant Leolux intro
duceerde in Keulen een aantal
grappige en functionele bijzetters.
Bongo is de naam van een bekleed
tabouretje op drie metalen poten.
Tam-Tam staat voor een bijzetta
feltje in dezelfde vormgeving waar
van de gestoffeerde zitting is ver
vangen door een warmhoud-
plaatje van keramisch glas, om de
pot met thee naast de fauteuil op
temperatuur onder handbereik te
hebben.
Kasten verbergen steeds vaker
hun innerlijk leven. En het aantal
opbergvoorzieningen wordt voort
durend uitgebreid. Voor de cd-ver-
zameling worden de meest (on)mo-
gelijke meubelstukken uitge
dacht, maar ook willen velen de
schijfjes graag uit het zicht opber
gen. Dat kan dus ook. Er zijn kas
tensystemen met speciale inzet-
bakken voor laden waarin cd's
passen, te vergelijken met de losse
bestekbak.
Zelfs in kasten voor kinder/tiener-
kamers zijn kabelgoten voor de pc
aangebracht. Jongeren zijn tegen
woordig al heel vroeg computer-
rijp. Voor hen is er ook een mee
groeiende bureaustoel, waardoor
ze van zes tot zestien in de juiste
houding hun huiswerk kunnen
maken en een computerspelletje
doen. Aangezien de meeste kinder
kamers niet in de ruimte zwem
men wordt het bed meer en meer
speelterrein. Men spreekt dan ook
van 'speelbedden'. Met daarop bij
voorbeeld een pijltjes-schietschijf,
allerlei af- en uitneembare speel
tjes en zelfs zagen we aan het voe
teneind van een bovenbed een bas
ketbalnet bevestigd.
Ten slotte nog iets over keukens.
Dit j aai- slechts weinig nieuwe keu
kens, maai- er is toch wel het een en
ander aan nieuws te melden. Een
foto GPD
nu veel toegepaste kleur voor keu
kens is terracotta. Fronten worden
speelser, bestaan soms geheel of
voor een deel uit matglas en wor
den meer en meer afgewisseld met
opvallend decoratieve uitvoerin
gen. Zo kan men, dankzij het
scharniersysteem dat probleem
loos uitwisselen mogelijk maakt,
hier en daar een effen deur vervan
gen door een front met een land
schap of andere kunstzinnige af
beelding erop.
Er blijkt weer een toenemende
vraag te zijn naar keukens voor
zelfmontage.
Bij de nieuwe Wellpac meeneem-
keukens - een wandopstelling van
270 cm - is aan ergonomie alle aan
dacht besteed. Zo kan men hierbij
de hoogte van het werkblad een
voudig aan de gewenste mens-
maat aanpassen. In totaal worden
21 varianten aangeboden in vier
verschillende frontuitvoeringen.
Behalve keukens worden tegen
woordig kantoorinrichtingen als
zelfbouwpakket aangeboden, spe
ciaal bedoeld voor het thuiskan-
toor dat sterk in opmars is.
Thea Wamelink
...voor hypotheekadvies of bemiddeling
boven de grijze middelmaat
Goes, Vlasmarkt 4, tel. 01100-51588
Middelburg, Lange Geere 153, tel. 01180-29828
Vllsslngen, Badhuisstraat 137, tel. 01184-13900
Zierikzee, Korte St. Janstraat 8, tel. 01110-20124
BEL GRATIS: 06-0996688
hypotheek
Wij noteerden deze week zowel verlagingen (Friesland Bank, van
Lanschot Bankiers) als verhogingen (Alpha Hypotheken, Legal en i
General, Rabobank) van de hypotheekrentetarieven bij de korte rente- I
vaste perioden.
De rente op de kapitaalmarkt is de afgelopen week gedaald.
Hypotheekrente
rentepercentages
netto werkelijke
rente afsluit opgave rente bij fiscale
vast provi- bank besparing van
gedu- sie in constant
rende 37.65% 50%
VSBBank spaarhyp. 5 jr. 1,00 8,30 4,70 3.14
Westland lage last. 7 jr. 1,00 .8.40 4,75 3,18
Utrecht lage last. 15 jr. 1,00 8,90 5.09 3.45
Zwolsche hyp.-gar-plan 5 jr. 1,00 8.10 4.43 2.89
Alg./ing hyp.-gar-plan 10 jr. 1,00 8,50 4,71 3.11
Deze rentevasteperiocle kent geen rentebedenktijd.
De vermelde tarieven hebben betrekking op standaard hypotheken met
nationale hypotheekgarantie. De netto werkelijke rente (nwr) is geba
seerd op de totale netto lasten van de hypotheek. De vermelde nwr-per-
centages gelden voor een man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad
150.000,-. Voor vrouwen en/of bij andere leeftijden kunnen andere nwr-
percentages gelden. Bij andere hypotheekbedragen wijkt de nwr bij een
aantal instellingen enigszins af.
Pronkt Hyundai op de AutoRAI nog
met de oude coupéstudie HCD-2,
waaruit een seriemodel zal
voortkomen, in Amerika debuteerde de
nieuwste studie HCD-3. HCD staat voor
Hyundai California Design, de
Koreanen hebben in Californië een
studio die dit soort experimentele
modellen ontwerpt. De nieuwste
daarvan is inderdaad uitgesproken
experimenteel, alleen al door de
opbouw met een aluminium
bodemplaat en koolstofvezel
carrosserie.
Tevens bedacht men een uiterst
originele vorm, met name ach
teraan. De HCD-3 is gedacht als
'Recreational Vehicle' ofwel multi
functionele vrijetijdsauto. Met het
elektrisch bediende roldak dicht
lijkt het een coupé. Op de eige
naardige dakrails kunnen surf
plank- of fietsdragers en dergelijke
bevestigd worden. De rails kunnen
achteraan opgekrikt worden tot ze
horizontaal lopen. Het roldak kan
naar twee kanten geopend wor
den. Van achteraf openen maakt
een pickup-achtige laadbak vrij,
van vooraf openen geeft een cabrio-
effect.
De achterklep kan ook al naar
twee kanten open, als gewone ba-
gageklep of als pickup-laadklep
annex laadvloerverlenging. Uit de
bagagevloer kunnen twee nood-
zitjes opklappen om van de auto
een 2+2 te maken. Ook tech
nisch is de HCD-3 multifunctio
neel. Hij heeft permanent aandrij
ving op alle wielen, zowel in het ter
rein als op de weg nuttig. In het ter
rein kan de vering hoger gezet wor
den voor voldoende bodemspe
ling. Vierwielaandrijving is op de
weg ook geen overbodige luxe mei
240 pk onder de kap.
Die kom,en uit een tweeliter zes-
tienkleps Beta-motor met varia
bele klepbediening en turbocom
pressor. Interessant, want die Beta-
motor is Hyundai's tweede zelf
ontwikkelde motor generatie, na
de 1,3/1,5 liter Alfa welke nu in Ex
cel en Scoupé gebruikt wordt. De
tweeliter Beta zal wel debuteren in
de nieuwe Lantra die eind 1995
komt. Met dubbele nokkenas en
zestien kleppen, maar zonder tur
bo en variabele nokkenas-sturing,
Even belangwekkend is dat Hyun
dai bewijst weg te weten met de
modernste technieken. Vierwiel
aandrijving met zogenaamd visco-
differentieel, voor automatische
verdeling van vermogen tussen
voor- en achteras, beloofde men al
eerder voor productiemodellen.
De HCD-3 toont hoever de ontwik
keling gevorderd is. Gebruik van
koolstofvezel en aluminium als
lichte en sterke materialen rich!
op de verre toekomst. In elk geval
is koolstofvezel voorlopig veel t(
duur voor serieproductie.
Peter Fokker
Bij de vakgroep Bewegingswetenschappen van de
Vrije Universiteit hebben ze de smaak van het
jongleren aardig te pakken. Dr A. A. M. van Santvoord
promoveerde onlangs als tweede op een onderzoek naar
de verschillende aspecten die bij het met de handen rond
laten gaan van drie of meer ballen een rol spelen. Van
Santvoord heeft vooral gekeken naar hoe beginners het
gooien van drie ballen onder de knie krijgen. Hij om
schrijft die oefensessies als 'dolle pret'. Gebleken is dat
wie aardig met de ballen weet om te gaan dat doet op een
manier die in wiskundige termen kan worden gevat. Van
Santvoord heeft dus veel zitten rekenen. Maar niet alleen
dat. Dankzij een aanvankelijk trage computer heeft hij
de rekentijd benut om zelf te leren jongleren. „Maar
slechts met drie ballen. Toen ik dat onder de knie had
kreeg ik een snellere computer."
Je hebt snelle en trage types, maar iedereen kan het lej
ren, zegt hij. Met 'het' bedoelt bewegingswetenschapper
dr A. A. M. van Santvoord jongleren. Vrijdag promoveer
de hij aan de Vrije Universiteit in Amsterdam op een on
derzoek naar bewegingspatronen die bij deze hand- en
armvaardigheid een rol spelen. Van Santvoord is niet de
eerste op de VU die van het jongleren met ballen zijn pro
motieonderzoek heeft gemaakt. Dr P. J. Beek was hem al
voorgegaan. „Beek had bij ervaren jongleurs gevonden
dat het jongleren met drie, vijf of zeven ballen in een theo
retisch model kon worden gevat."
Van Santvoord wilde wel eens weten of dat ook voor be
ginnende jongleurs gold. Twee weken heeft hij 20 begin
nelingen dagelijks een half onder leiding van een ervaren
instructeur met drie ballen laten oefenen. 'Dolle pret'
weet hij zien nog goed van die oefensessies te herinneren..
Hij heeft ze opgenomen op een snelle film en van alle bal
bewegingen de coördinaten vastgesteld. „Als je al die bal
bewegingen hebt geanalyseerd, blijkt dat wie het na die
twee weken al aardig in de vingers heeft gekregen, de bal
len loslaat en weer opvangt op een manier die steeds
meer met de theorie overeenkomt."
Wie met drie ballen jongleert, en daarbij beide handen
gebruikt, laat elke bal een soort diabolo, of een acht op z'n
zijkant, beschrijven. Volgens een Amerikaanse onderzoe
ker moet de verhouding van de omlooptijd van de hand
(de tijd tussen twee opeenvolgende worpen door dezelfde
hand) en de omlooptijd van de bal (de tijd tussen twee
opeenvolgende worpen met dezelfde bal) gelijk zijn aan
de verhouding van het aantal handen en het aantal ge
jongleerde ballen, aldus de promovendus.
Model
„In ons oefenvoorbeeld moest dat dus steeds meer naar 2
13 gaan. Dat klopte." Maar er moest meer gebeuren. Vol
gens Beek was het jongleren te beschouwen als een soort
oscillator. „Volgens dit model zou een bepaalde verhou
ding tussen de tijd dat de hand met de bal gevuld is, en de
omlooptijd van de hand het meest stabiel zijn. Die ver
houding was 3/4."
De beeldanalyses van Van Santvoord laten inderdaad
het tikken is de hoogte waarop de ballen worden gegooid.
Een bepaalde, steeds constante gooihoogte is voor goed
jongleren van groot belang."
Een praktische tip, dus. In feite de enige, zegt hij, die uit
zijn onderzoek valt te halen. Hij weet er wel meer. Maar
die komen meer voort uit zijn eigen jongleeroefeningen.
Vanwege de aanvankelijke traagheid van zijn computer
bij het uitrekenen van balbewegingen, heeft hij zichzelf
jongleren met drie ballen geleerd. „Doe het voor een
muur, want je hebt de neiging de ballen naar voren te
gooien. En gebruik eerst iets als zakjes met rijst of iets
dergelijks. Anders moet je maar steeds onder kasten
kruipen."
Van Santvoord heeft onervaren studenten ook op de
computer met drie ballen leren jongleren. „De handen
waren twee komvormige bakjes die elk met een muis wer
den bestuurd." Om op het scherm goed met de ballen om
te leren gaan, bleek moeilijker dan in het 'echt'. „De infor
matie via de ogen is natuurlijk heel anders, je mist het
gevoel in de handen en ook de handbewegingen verschil
len nogal. Maar toch komen ook hier de goede leerlingen
uit op die verhouding van 3/4."
Waar let iemand die leert jongleren, nu precies op? Is het
steeds hetzelfde stukje van de balbeweging die hij in de
gaten houdt? De promovendus heeft drie jongleurs een
'knipperbril' op de neus gezet. „Met een dergelijke bril
kun je mensen alleen af en toe iets laten zien. In een der
gelijke bril zit een vloeibaar kristal dat alleen wanneer er
spanning op staat, doorzichtig wordt. Zonder spanning is
het als melkglas; je ziet dan alleen of het licht is, maar
geen structuren. De spanning werd geregeld via de com
puter."
Uit zijn onderzoek blijkt dat jongleurs maai- heel weinig
informatie via de ogen nodig hebben om de ballen rond te
laten gaan. Niet meer dan tachtig keer één duizendste
seconde (80 msec) op 340 msec. Gemiddeld. „Voor één
van de jongleurs was ongeveer een kwart van die tijd zelfs
nog voldoende."
Die 80 msec bleek niet afhankelijk van de vraag of een
jongleur de ballen voelde of niet. De promovendus heeft
twee mensen samen met drie ballen laten jongleren. De
één weet dan niet hoe hard de ander gooit. „Ook in dat
geval kwamen we uit op een minimum van 80 msec." Ver
schillende malen per seconde liet hij de brillen van de
proefpersonen 'open en dichtgaan'. Pasten ze zich aan
dat ritme aan? Nee, bleek. Van belang was niet zozeer wat
ze zagen, maar óf ze wat zagen.
Toch bleek het stukje na de top, wanneer de bal begint te
dalen, wel het meest favoriete stukje van de balbeweging.
Tegen Van Santvoord's verwachting in. „We hadden ver
wacht dat het hoogste punt het belangrijkste zou zijn.
Maar waarschijnlijk willen ze ook de snelheid van de bal
weten."
Henk Hellema
Stoelen met verschillende bekledingsstoffen aan dezelfde eettafel.
foto GPD
Natuurlijke materialen, warme kleuren en sfeer - zonder
kneuterigheid - zijn bepalend voor het interieur van
vandaag en morgen. Een smaakvol ingericht interieur is
voor velen een prioriteit van de eerste orde.
Op de Internationale Meubelbeurs in Keulen was het
onlangs allemaal te zien, op meer dan 260.000 vierkante
meter. In vogelvlucht een overzicht van allerlei nieuwe
meubels en woontrends.
Natuurlijkheid was het hoofd
thema in Keulen. Natuurlijke
materialen zoals massief hout, riet,
rotan en zeegras, warme tinten
(veel aardkleuren en daarnaast
vooral blauw en groen), katoen,
linnen en viscose voor meubelbe
kleding en een simpele lijnvoering
in de vormgeving.
Massief hout (met in de mid
denklasse veel esdoorn, berken en
elzen, en in de top van de markt
vooral kersen en Zwitsers pere
hout) komt weer steeds meer in de
belangstelling.
Zowel bij banken als bedden veel
rotan, dikwijls op een metalen fra
me, zodat een grotere stabiliteit
kan worden gerealiseerd, ook bij
allerlei rondingen. Naast pitriet en
rotan komen stro, hennep en zee
gras sterk rfaar voren. Bij de Ne
derlandse exposant Rohé bijvoor
beeld zagen we fauteuils en tafel
stoelen van zeegras. De tafelstoe
len hadden als grapje een vlechtlus
aan de rugleuning om het (lichte)
meubel te kunnen optillen.
Heel natuurlijk doen ook de stoel
tjes en banken aan die door de be
kende designer Jan Armgardt zijn
ontworpen en waarvoor materia
len als karton, triplex en -vilt op
nieuw werden verwerkt. De weg
werpmaatschappij is immers 'uit'.
Niet alleen worden veel materialen
hergebruikt, ook is men weer eer
der bereid voor een duurzaam
meubelstuk een behoorlijk bedrag
uit te geven.
Hoezen
Bij gestoffeerde banken en fau
teuils moet weliswaar van tijd tot
tijd de bekleding worden ver
nieuwd, maar als het binnenwerk
van hoge klasse is, loont dat
meestal de moeite en de kosten.
Handig is het ook met losse hoezen
te werken. De Nederlandse fabri
kant Montis doet dat al jaren en dit
idee wordt door steeds meer pro
ducenten overgenomen.
Niet alleen kan men hiermee een
versleten meubel snel vernieuwen,
maar het is ook mogelijk om in
winter en zomer de hoezen aan het
jaargetijde aan te passen. Vrolijke
kleuren en dessins in de winter en
's zomers wat koelere tinten.
Van fauteuils naar stoelen is maar
een stapje. Aan de lange eettafel,
die weer helemaal terug is in deze
tijd van gasten thuis te eten vra
gen, schuift men tegenwoordig va
ker verschillende stoelen bij. Wel
identiek in vormgeving, maar met
een geheel andere bekleding, die in
Advertentie
Dl NA 1 IONAI.H
I N r~i I
HVPOTIIFFKIJl I RS
ABN.AMRO spaarhyp.
5 J*r
1,00
8,30
4,65
3,08
spaarhyp.
10 jr.
1,00
8,70
4,92
3,30
spaarhyp.
15 jr.
1,00
9,00
5,13
3,47
variab.
1,00
6,70
4,45
3,57
ann. hyp.
5 jr.
1,00
8,10
5,37
4,30
spaarhyp.
1,00
8,10
4,54
3,00
spaarhyp.
10 jr.
1,00
8,40
4,74
3,16
spaarhyp.
15 jr.
1,00
8,70
4,95
3,33
5 jr.
1,00
7,90
5,24
4,20
ann. hyp.
10 jr.
1,00
8,20
5,44
4,36
Aegon spaarhyp. 5 jr. 1,00 8,00 4,50 2,98
spaarhyp. 15 jr. 1,00 8,80 5,05 3,41
Amev zorg-vrij-hyp. 5 jr. 1,00 8,10 4,56 3,03
Levensverz. zorg-vrij-hyp. 15 jr. 1,00 8,90 5,11 3,47
Bouwfonds spaarv.hyp. 5 jr. 1,00 8,30 4,69 3,13
Combinatie spaarv.hyp. 10 jr. 1,00 8,70 4,97 3,35
spaarv.hyp. renterust 1,00- 8,50 4,83 3,24
Centraal spaargar.hyp. 5 jr. 0,25 8.20 4,55 3,01
Beheer spaargar.hyp. 15 jr. 0,25 9,10 5,17 3,51
Centrale spaarhyp. 5jr. 1,00 8.10 4,50 2,96
Volksbank spaarhyp. 10 jr. 1,00 8,60 4,85 3,23
ann. hyp. 2 jr. 1,00 6.80 4,52 3,62
ann. hyp. 5 jr. 1,00 7,90 5,24 4,20
Delta Lloyd hyp.tot.plan 5 jr. 1,00 8,20 4,63 3,08
hyp.tot.plan 15 jr. 1,00 9.00 5,18 3,52
Direktbank besp.dir.hyp. 5 jr. 1,00 8,30 4,69 3,13
GWK-bank spaarhyp. 5 jr. 1,00 8,20 4,63 3,08
ann. hyp. 1 jr. 1,00 6.70 4,45 3,57
ann, hyp. 5 jr. 1,00 8,00 5,31 4,25
Nationale spaarhyp. 5 jr. 1,00 8.10 4,56 3,03
Nederlanden spaarhyp. 15 jr. 1,00 8,80 5,04 3,41
ING-bank spaarhyp. 5 jr. 1,00 8.30 4,65 3,09
spaarhyp. 10 jr. 1,00 8,70 4,93 3,31
ann. hyp, 0/1 jr 1,00 6,90 4,58 3,67
ann. hyp. 5 jr. 1,00 8,10 5,37 4,30
spaarhyp.
5 jr.
1,00
8,20
4,62
3,07
spaarhyp.
5/7 jr.
1,00
8,50
4,82
3,23
spaarhyp.
10/12 jr.
1,00
8,90
5,10
3,46
ann. hyp.
2 jr.
1.00
6,80
4.42
3,54
ann. hyp.
5 jr.
1,00
8,00
5,20
4,16
Rabo sp.opt. hyp. 3 jr. 1,00 7.90 4,39 2,88
Hp.bank sp.opt. hyp. 10 jr. 1,00 8,70 4,95 3,33
(adviesrente) ann. hyp. variabel 1,00 7,20 4,78 3.83
ann. hyp. 5 jr. 1,00 8,10 5,37 4.30
Reaal spaar-hyp. 5 jr. 1,00 8,10 4,56 3.03
Hypothek.BV spaar-hyp. 10 jr. 1,00 8,30 4,70 3,14
Dr A. A. M. van Santvoord promoveerde op onderzoek
naar jongleren. foto GPD
zien dat de snelle leerlingen eerder dan de andere die sta
biele waarde oppikken. „Dat gebeurt niet bewust, maar
gaat kennelijk vanzelf."
In het leerproces van het jongleren komt nog een derde
fase voor die hij bij een aantal van de groep van 20 heeft
kunnen aantonen. „Heeft iemand die verhouding van
driekwart te pakken, met andere woorden: kan hij de bal
len lekker rond laten gaan, dan gaan ze daar weer een
beetje van afwijken. Ze gaan wat meer met de drie ballen
'spelen'. De verhouding van 3/4 wordt kleiner 2/3 of 5/8, en
dat betekent dat de ballen langer in de lucht blijven. In de
lucht kunnen ze dan, als ze dat zouden willen, nog trucjes
uit halen."
Jongleren gebeurt met een zekere regelmaat. Volgens
Beek is het bewegingspatroon op te vatten als een ruim
telijk klok. Niet de tijd, maar een moment in de beweging
van de bal zou het 'tikken' van die klok bepalen. Klopt,
blijkt uit Van Santvoord's onderzoek. „Bepalend voor
