Friet, frietkot, frietzak, frietvork
Het is nu wel mooi geweest
Golfslagbad in
de aanbieding
PZC
Directeur Zeeuwse
havenschappen
wekt irritatie Gent
Woningcorporaties
maken veel gebruik
van btw-stichtingen
W aterschapsbond
ziet geen ruimte voor
lastenverzwaring
provincie
13
DONDERDAG 26 JANUARI 1995
van onze verslaggever
Wout Bareman
GENT - Wie heeft nu eigenlijk de
friet uitgevonden. De Vlaamse kunst
historicus Paul Ilegems poogt in 'Het
Belgisch Frietenboek' het antwoord
te geven. Nee, het was niet Fritgerm,
in de vierde eeuw koning der Gothen.
En Fritellino, een figuur uit de Ita
liaanse commedia del'arte was het al
evenmin. En de Engelse schilder Wil
liam Power Frith dan misschien?
Neen! Eigenlijk zijn er maar twee
landen in West-Europa, die de uitvin
ding van de friet claimen: Frankrijk
en België. Engeland, Duitsland en
Nederland hebben er nooit over ge
peinsd er zelfs maar een discussie
over te beginnen. Nederlanders dur
ven zelfs toe te geven dat zij de friet
pas omstreeks 1930 ontdekten.
De Fransen zijn er vast van overtuigd:
de friet is een Franse vinding, date
rend uit de tweede helft van de vorige
eeuw op de Pont-Neuf in Parijs. De-
gems. die eerder furore maakte met
bestsellers als Frieten Bakken en De
Frietkot Cultuur en nu werkt aan dé
klapper Het Definitief en Volkomen
Patat-Frietboek, plaatst daar grote
vraagtekens bij. Hij noemt de Belgi
sche aanspraken een stuk solider.
„Ruim honderd jaar geleden waren er
in diverse Vlaamse steden en gemeen
ten frietkoten. In 1890 bijvoorbeeld de
kraam van Lisa Pattijn in Brugge of
het frietkot 'Bij Neleke' te Molenbeek,
dat het opschrift droeg 'gesticht in
1875'."
In de Belgische kookboeken uit die
tijd staan trouwens de eerste Metre
cepten. In het 'Keukenboek Cauder-
Lier', 'oud-Tafelhouder te Gent' uit
1887 (7e druk) valt te lezen: „Aardap
pelen in vet gefruit (pomme de terre
frites). Snijd de aardappelen in schij
ven of in stokjes, en laat ze droogen op
een doek. Leg ze vervolgens in heet
braadvet en roer ze van tijd tot tijd
totdat zij een schoone kleur krijgen en
krakend geworden zijn. Men mag er
niet teveel te gelijk in doen en men
moet ze op een heet vuur bereiden."
Theresa
De Franse dichter Baudelaire sleet de
laatste jaren van zijn leven in Brussel.
Hij haatte de Belgen oprecht. Maar
hun friet... Hij at ze in Hotel des Colon
nes in Waterloo, met z'n vingers, want
'het is ketterij ze met een vork te eten'.
Kenner-bij-uitstek Paul Degems
houdt het erop dat de heilige Theresa
van Avila ooit de friet 'uitvond'. Vol
gens de overlevering werd de aardap
pel voor het eerst gegeten in Spanje.
De aardappel was voor Theresa een
symbool van nederigheid en onder
worpenheid aan de Heer. Ilegems:
„Nog pregnanter werd het als zij uit
haar aardappels kleine Christusjes
Frietkoten staan overal, maar zijn vaak omstreden, zoals bijvoorbeeld dat op Het Plein in Zaamslag.
foto Dirk-Jan Gjeltema
sneed. Een ootmoediger vorm van
eenwording was haast ondenkbaar,
en tegelijk smaakte het, in hete olie
gebakken, opperbest. De Christusfi
guurtjes vielen weieens uiteen, een
arm hier, twee benen daar-... Zo, en
niet anders, is de friet geboren. Hij is
in essentie rooms-katholiek." Avila is,
volgens de historicus, dan ook de hei
lige stad van de Metliefhebber.
De schrijver van Het Belgisch Friet-
boek stelt ietwat verbaasd vast dat
Belgen met friet zijn versmolten,
maar zich er tegelijkertijd ook een tik
keltje voor schamen. „Wie over België
praat, praat indirect ook over friet.
Het verband tussen die twee is onont
koombaar, in heel Europa en verder.
Wat zou België zonder frieten zijn?
Weinig meer dan een onbeduidende
vlek, een grijze zone die elke identiteit
ontbeert. Voor dit land geldt simpel
weg: geen friet, geen gezicht. Alleen de
friet verleent het kleur en karakter.
Hij is zuiver en onloochenbaar en zit
diep verankerd in de mentaliteit van
het volk. Het land is als het ware uit
frietvet gesculp.tuurd en het openbare
leven heeft er dezelfde gladde smeuïg
heid en hetzelfde gouden korstje als
het nationale volks voedsel Toch is
de band tussen Belg en Met minder
harmonieus dan men zou geloven. De
liefde is niet geheel onvoorwaardelijk
en wordt nooit zonder terughoudend
heid en schroom toegegeven. Al is het
zijn sterkste troef, hij ziet hem veeleer
als een zwakte. Een fout, een zonde,
vergeeflijk weliswaar, maar toch iet
wat gênant. Het frietgeluk is slechts
schijn."
Een aardig voorbeeld: tekenaar Willy
Vandersteen introduceerde de friet in
1947 in het stripverhaal, maar het
bleef bij die ene keer...
Frietkot
Verdiepen we ons nu nog even in feno
menen als: het frietkot, de frietzak en
het vorkje. Degems in zijn frietbijbel:
„Het frietkot is een wereld in een note-
dop, een oord van avontuurlijke bele
venissen en levenspoëzie. Elke dag
weer drummen de Belgen er samen, in
stad of randgemeente, in dorp of ge
hucht Nabij het frietkot worden
blijvende vriendschappen gesmeed
en ontmoeten brutale vlegels de voor
huwelijk en kinderkroost geschikte
boerendeerne." De Antwerpse dichter
Nic van Bruggen in '74: „Er staan er
duizenden in het landje bij de zee,
soms op de gekste plekken, soms een
enthousiaste aanfluiting van elke
marketingrealiteit (en het zal baas
een zorg wezen), op kermissen en
langs landwegels. onder voetbaltribu
nes en in spoorwegstations, als een
vloek in het landschap of als een wan
delterras omheen het monument dei-
gesneuvelden. houtziek tegen kerken
geleund of luxueus badend in een
kleurenzee van kitscherig neonlicht
en futuristisch caravan-comfort (jaja,
de Cois en Mathilleke hebben het ver
gebracht). Maar de frieten - of fritten,
hoe schrijf je het eigenlijk - zijn er als
nergens."
Helaas, het frietkot verdwijnt lang
zaam maar zeker uit het straatbeeld.
Knokke is de eerste frietkot-vrije ge
meente. De gemeentebesturen maken
er jacht op omdat de koten het zicht
op bijvoorbeeld fraaie monumenten
verpesten. Degems: „De tijd dat men
haast nergens in België langer dan
een kwartier kon wandelen zonder te
gen een frietkot aan te lopen, komt
nooit meer terug."
Puntzak
De fanaat verkiest de puntzak boven
het bakje. „De puntzak is als een
hoorn des overvloeds: hij lijkt nooit
leeg te zijn. Hij rust stabiel in de hand,
zodat morsen minder riskant wordt.
De frieten blijven ook langer warm en
het papier slorpt het overtollige vet
op. De overstap naai- het kartonnen
bakje is dus in alle opzichten betreu
renswaardig."
En dan het vorkje... Het Frietkotmu-
seum in Antwerpen bezit een verza
meling van bijna veertig types. De eer
ste vorkjes - een typisch produkt van
het frietkot - waren van hout, maar
gaandeweg werden ze vervangen door
vorkjes van plastic. We onderschei
den de gewone tweetand, de tweetand
met weerhaken, de gevarieerde drie
tand en het standaard-drietandtype,
ook wel Neptunusmodel genoemd.
Tenslotte een tip van BRT-televisie-
kok Herwig van Hove: „Bakken in ge
wone olie, nooit in rundsvet. En altijd
in drie keer: je begint op 160 graden en
iedere keer doe je er een graad of tien
bij. En het belangrijkste van al: na ie
dere bakbeurt moetje de frieten laten
afkoelen, anders zuigen ze teveel vet
op." Wie het zó doet kan mogelijk ooit
toetreden tot de 'Orde van de Gulzige
Prosper'.
(Het Belgisch Frietenboek, Paul Ilegems,
Uitgeverij Loempia Antwerpen. ISBN
90.6771.347-3)
/an onze verslaggever
IENT/TERNEUZEN - Het
iladsbestuur en het havenbe-
Irijf van Gent hebben geïrri-
eerd gereageerd op de sugges-
lie van directeur drs J. M. H. G.
Philippen van de Zeeuwse ha
anschappen niet te blijven ha
meren op de bouw van een
mammoet-zeesluis bij Terneu-
len, maar ook goedkopere op
lossingen te onderzoeken. Phi
lippen denkt daarbij aan een
moderne versie van de huidige,
lerouderde sluis, die overigens
lok in bedrijf zou moeten blij-
en. Met twee vergelijkbare
luizen is de bereikbaarheid
zan de havens van Gent en Ter-
leuzen te allen tijde gewaar-
lorgd.
)e havenschapsdirecteur deed
ijn uitspraken over de sluis in
en interview dat zaterdag in de-
krant verscheen. De nieuwe
avenschepen van Gent, D. Ter-
aont, klom direct in de pen en
chreef het Havenschap Terneu-
en een brief-op-poten, waarin
aj het ongepast vindt dat drs
Philippen kennelijk geen reke-
tag wil houden met de wensen
an Gent. Termont heeft zich
ogelijk verbaasd over de uit-
praken. In de brief wijst de
chepen er op dat de huidige
festsluis met 130.000 sehuttin-
en per jaar de drukste ter we-
sld is. Door alle mogelijke ont
wikkelingen in Vlaanderen zal
üe druk alleen nog maar toene-
ien met uiterst belangrijke fi-
anciële en commerciële gevol-
vandien, Volgens Termont
loeten rederijen voor het goe-
lerenvervoer van en naar de Ka-
aalzone nu al noodgedwongen
einere schepen inzetten, ter
ijl bulkcarriers en andere
lammoet-schepen genood-
aakt zijn buiten de sluis te los-
in of zelfs uit te wijken naar el-
krs.
doet er uiterst onverstandig
an een nieuwe sluis te beperken
ut de afmetingen waarvan we
andaag al weten dat ze te krap
schrijft de havenschepen.
hit houdt onverminderd vast
m de wens de huidige zeesluis,
ie dateert uit 1968 en in Gentse
avenkringen toen al te klein
jerd genoemd, te vervangen
tor een sluis van 125.000 tot
50.000 ton. Met de bouw is 1,4
Hljaid gulden gemoeid. Ter-
;ont wijst er op dat bij die inves
ting niet enkel naar debedrijfs-
•onomische rentabiliteit mag
hden gekeken, maar dat ook
k hogere belangen van de hele
&o' zwaar moeten meewegen.
Drs Philippen zei in de PZC van
zaterdag onder meer: „Blijf je in
zetten op je ideaal-model dan
bestaat de kans datje het vroeg
of laat verliest, omdat het rende
ment van zo'n investering toch
te gering blijkt en de overheid
zo'n plan afwijst. Dus kun je al
ternatieven maar beter niet uit
sluiten. En daarbij denk ik dan
inderdaad aan een gemoderni
seerde kopie van de huidige zee
sluis. Misschien iets breder en
iets dieper, maar verder verge
lijkbaar."
Niet alleen de opmerkingen over
de sluis wekten irritatie in Gent.
Ook de visie van de haven
schapsdirecteur op de samen
werking tussen Rotterdam en
Vlissingen vraagt, volgens het
stadsbestuur, om een nadere
toelichting. Burgemeester drs
R. C. E. Barbé maakte woens
dagochtend, tijdens de vergade
ring van de raad van bestuur van
het Havenschap Terneuzen,
melding van de verbaasde reac
ties vanuit Gent. Volgens Barbé
worden de uitspraken van Phi
lippen in de Vlaajnse havenstad
heel anders opgevat, dan mis
schien de bedoeling was. „In
Gent is men niet gelukkig met
uw constatering dat de samen
werking vooral bedoeld is om
goederenstromen, die anders
eventueel zouden uitwijken
naar Zeebrugge, Gent of Ant
werpen. straks af te kunnen lei
den naar Vlissingen. Dat wordt
toch gezien als een poging om de
zuidflank af te schermen. Wij
kunnen dan wel vaststellen dat
het niet de bedoeling is ons te
gen Gent te richten, maar zo kun
je het wèl uitleggen." En wordt
Gent de dupe, dan geldt dat ei
genlijk ook voor Terneuzen, oor
deelde Barbé. „Want we liggen
aan hetzelfde kanaal."
Havenschapsvoorzitter D. J. P.
Bruinooge benadrukte dat ach
terliggende gedachte van de sa
menwerking met Rotterdam in
de eerste plaats het opvangen
van trafieken is, waarvoor Rot
terdam geen ruimte heeft. Overi
gens zal de klant altijd zelf bepa
len waar hij zich wil vestigen.
„Nou, vindt men Vlissingen niet
zo geschikt, dan hebben we de
Axelse Vlakte achter de hand."
Bruinooge beloofde de hele zaak
volgende week. tijdens een eer
der gepland bezoek aan Gent,
uit de doeken te zullen doen. Hij
verzekerde te hechten aan een
goede grensoverschrijdende sa
menwerking.
Mevrouw J. Kokelaar (85):,, Misschien dat ik wel vrijwilligerswerk ga doen. Oudere mensen helpen die niet meer kunnen lopen of
zoiets." foto Lex de Meester
J. Kokelaar, na bijna 75 jaar werken in de huishouding:
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Veel pen
sioengerechtigden halen
zuchtend en puffend de eind
streep, blij dat ze van hun
oude dag kunnen genieten.
Voor mevrouw J. Kokelaar
(85) uit Vlissingen is eerder
het tegengestelde het geval.
Ze heeft er inmiddels bijna
driekwart eeuw opzitten als
huishoudster. Vandaag, don
derdag, maakt ze voor de laat
ste keer het huis schoon waar
ze de afgelopen 28 jaar een
maal in de week kwam. De re
den'? „Het is nu wel mooi ge
weest."
Naar eigen zeggen is er geen
dag in het leven van mevrouw
Kokelaar geweest dat ze niet
wilde werken. „Ik vind het nog
steeds erg leuk om te doen,
maar je moet een keer stop
pen. Bovendien vind ik het te
genwoordig eng om 's morgens
vroeg over straat te gaan. Als
het donker is, zie ik de fietsers
vaak niet aankomen. Straks
breek ik nog een been of een
arm."
Vlak voor haar 'pensioen' kan
mevrouw Kokelaar terugkij
ken op een roerig leven. Ze was
net dertien toen ze haar eerste
baantje in de huishouding
kreeg. Officieel was ze te jong
om te beginnen, maar wie
geldgebrek heeft kijkt soms
wat minder nauw naar de re
gels. De dag na haar trouwdag,
elf jaar later, kwam haai- kers
verse echtgenoot op straat te
staan. „Ik moest blijven
werken om fatsoenlijk rond te
komen, wantje begrijpt datje
van de zes gulden steun die we
kregen niet konden leven."
Ze is er trouwens niet echt rou
wig om. „Werken is mijn hob
by. Waarom zou je stoppen zo
lang je gezond bent en boven
dien plezier hebt in je werk?
Gezondheid zit in je aard. Veel
mensen lopen om het minste
geringste al naai- de dokter. Zo
ben ik niet. Ik werk graag. Dat
heeft altijd in me gezeten.
Toen ik vijfjaar was wilde ik al
graag dienstmeisje worden."
Na bijna driekwart eeuw
werken is mevrouw Kokelaar
wel een beetje benauwd over
haai- toekomst. „Ik ga in ieder
geval niet stilzitten. Ik ben wel
een beetje bang dat het nu mis
gaat. Ze zeggen wel eens datje
oude bomen niet moet ver
planten. Jarenlang ben ik ge
zond gebleven omdat ik een
doel in mijn leven had, name
lijk mijn werk. Welk doel heb
ik nu? Misschien dat ik wel
vrijwilligerswerk ga doen. Ou
dere mensen helpen die niet
meer kunnen lopen of zoiets.
Ik weet het eigenlijk nog niet."
„Ik kan natuurlijk ook een
boek over mijn leven schrij
ven. Mijn hele leven is zo op
merkelijk dat er best een ver
haal in zit. Ooit heb ik daar
eens over gedacht. Niet dat ik
nu opeens echt ga schrijven
hoor, dat ben ik niet van plan.
Maar het zou kunnen."
Wat op haar laatste werkdag
gaat gebeuren weet ze nog
niet. „Het maakt mij eerlijk
gezegd ook niet uit of een
feestje wordt georganiseerd.
Voor mij is het een werkdag als
iedere andere. Het enige ver
schil is dat ik aan het eind van
de dag kan zeggen: Mevrouw,
ik heb mijn plicht gedaan."
van onze verslaggever
TERNEUZEN - Directie en cu
rator van zwemparadijs Schei-
dorado in Terneuzen zijn druk
bezig om belangstellenden over
te halen het golfslagbad over te
nemen. Veel vertrouwen dat die
inspanningen resultaat opleve
ren lijkt er niet te zijn, want
morgen, vrijdag, staat er al een
advertentie over de openbare
verkoping van het zwembad in
de krant.
Op maandag 27 februari wordt
de executie-veiling in café-res
taurant Du Commerce in Ter
neuzen gehouden, kondigt nota
riskantoor mrs J. Everaert,
J. M. E. Seijdlitz, J. P. Loof in de
annonce aan. Maai- of de veiling
daadwerkelijk wordt gehouden,
is nog lang niet zeker, weet nota
ris Loof. „De wet bepaalt dat een
executie-veiling dertig dagen te
voren moet worden aangekon
digd. Maar in principe blijft het
tot een dag voor de veiling moge
lijk de zaak te verkopen", legde
mr Loof uit.
De hoop dat Scheldorado ver
koop door 'opbod en afrnijning'
kan voorkomen, leeft nog sterk
bij het personeel. Bedrijfsleider
A. A. Mul leidde woensdag weer
een geïnteresseerde kandidaat
koper rond. Hoe serieus de be
langstelling is en welke maat
schappijen er achter zitten, wil
de Mul niet zeggen. „Dat weet ik
ook niet direct. Voor de finan
ciën moeten belangstellenden
bij curator De Bliek zijn en die is
deze week op vakantie. Maar
sinds het faillissement is uitge
sproken. is de roep om informa
tie wel in een stroomversnelling
gekomen."
Wat notaris Loof betreft, hij
hoopt, dat de pogingen om een
koper aan de haak te slaan suc
ces boeken. „Zo leuk vind ik exe
cutie-veilingen niet. Er is vaak
toch een hoop misère aan voor
afgegaan."
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Steeds meer
woningbouwverenigingen in
Zeeland richten aparte stich
tingen op, waarin ze nieuw
bouwprojecten onderbrengen.
Daardoor kunnen de corpora
ties de btw van nieuwbouw
voortijdig aftrekken. De rijks
overheid loopt op die manier
miljoenen guldens mis. Woning
bouwvereniging Middelburg
(WVM) is in Zeeland koploper
met vier aparte stichtingen. De
staatssecretarissen dr
W. A. F. G. Vermeend (finan
ciën) en dr D. J. K. Tommei
(volkshuisvesting) zijn mordi
cus tegen de btw-constructie,
maar kunnen door een lek in de
wet niet ingrijpen.
De twee staatssecretarissen
hebben de gemeenten in Neder
land een brief geschreven waar
in zij de 'belastingtruc' verbie
den. Gemeenten hebben een
toezichthoudende functie op de
woningbouwverenigingen. Ook
de belastinginspecties zijn aan
geschreven om medewerking
aan de btw-stichtingen te ont
houden. Zolang de onenigheid
tussen de woningbouwvereni
gingen en de staatssecretarissen
niet uit de wereld is geholpen,
zal de huurder weinig merken
van de btw-constructie. De ver
enigingen vrezen dat zij alsnog
geconfronteerd worden met een
naheffmg.
Stichtingen
De WVM heeft het nieuwe kan
toorpand en drie nieuwbouw-
complexen in vier btw-stichtin
gen ondergebracht. Daardoor
heeft de corporatie achthon
derdduizend gulden minder uit
gaven. Dat bedrag is toegevoegd
aan de algemene bedrijfsreser-
ve. Voor de WVM levert dat ex
tra rente-inkomsten op. Het geld
kan (nog) niet worden gebruikt
om de huur aan te passen, om
dat de btw-constructie een loop
tijd van tien jaar heeft en de mi
nisteries pogingen in het werk
stellen om de wetgeving te re
pareren. „Ik kan me dat overi
gens wel voorstellen", reageert
WVM-directeur J. P. Onderdijk,
„als je miljoenen guldens aan je
neus voorbij ziet gaan."
In Goes heeft de Regionale Wo
ningbouwvereniging Samen
werking (RWS) plannen om twee
stichtingen op te richten: voor
het nieuwe kantoorpand en voor
een seniorencomplex van zesen
dertig woningen in Goes-zuid.
De woningbouwcorporatie in
Terneuzen beraadt zich intern
over een btw-stichting waarin
drie projecten worden onderge
bracht. Basco Stichting Wo-
ningbeheer in Vlissingen heeft
het woonzorgcomplex aan de dr
Ottestraat al in een aparte stich
ting ondergebracht. Basco wil
vooraf eerst duidelijkheid heb
ben van de belastinginspectie of
deze akkoord gaat met de btw-'
constructie. Beter Wonen in Zie-
rikzee is voorbereidingen aan
het treffen voor een aparte stich
ting.
Ook gemeenten
De directeuren van woning
bouwverenigingen vinden de op
hef van de twee staatssecretaris-;
sen overbodig. Gemeenten en
andere instellingen gingen de
woningbouwcorporaties vooraf
in het toepassen van btw-con-
structies. „De corporaties doen
dit niet uit luxe, maar uit pure
noodzaak", aldus plaatsvervan
gend directeur B. H. M. Baert
van Basco in Vlissingen. Vol
gens hem en adjunct-directeur
mr A. M. J. de Ceuster van Beter
Wonen is het niet uitgesloten
dat op termijn de huurders wel
degelijk te maken kunnen krij
gen met een mindere huurverho
ging. „Als de constructie wordt
goedgekeurd", meent Baert,
„dan kun je een woning aanbie
den voor een aanmerkelijk la
gere huur. We leven nu in een
subsidieloos tijdperk. Maar je
kunt het geld ook gebruiken om
een gebouw aantrekkelijker te
maken."
van onze verslaggever
OOSTKAPELLE - Zeeuwse wa
terschappen passen ervoor de
ingezetenen verder op kosten te
jagen om sterk vervuilde water
bodems van sloten en water
gangen in Zeeland snel te sane
ren. Voorzitter ir P. J. Gruijters
van de Zeeuwse Waterschaps-
bond maakte daarvan woens
dag op een symposium van zijn
bond in Oostkapelle geen ge
heim. „Ik zie geen ruimte meer
voor een lastenverzwaring",
sprak hij letterlijk, om vervol
gens de rijksoverheid op te roe
pen met meer geld over de brug
te komen.
De waterschapslasten zijn vol
gens Gruijters de laatste jaren
noodgedwongen al fors geste
gen. Een gezin van twee of meer
personen met een eigen huis van
180.000 gulden is bij het goed
koopste Zeeuwse waterschap
450 gulden per jaar kwijt en bij
het duurste 900 gulden. Die wa
terschappen liggen naast el
kaar: De Drie Ambachten in
Terneuzen is de goedkoopste.
Het Vrije van Sluis in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen de duur
ste.
De maat is naar de mening van
Gruijters zo langzamerhand vol.
Hij leidde dat af uit de stijging
van het aantal verzoekschriften
om kwijtschelding van belastin
gen bij zijn waterschap Noord
en Zuid-Bevel and. In 1992 waren
dat er 267, in 1993 326 en vorig
jaar 777. „Dat is een toename
met 300 procent", rekende
Gruijters snel uit. Hij vertelde
niet of die sterke toename is ver
oorzaakt door de vele bezwaar
schriften die bewoners van be
jaardenoorden vorig jaar indien
den tegen de nieuwe ingezete-
nenomslag. Zij deden dat mas
saal bij wijze van protest, niet
omdat zij die omslag niet zouden
kunnen betalen.
Centenkvvestie
Gruijters maakte van de zuive
ring van waterbodems - een gi
gantisch milieuprobleem dat in
tientallen jaren is ontstaan -
hoofdzakelijk een centenkwes
tie. Commissaris van de konin
gin drs W. T. van Gelder en an
dere sprekers, zoals M. van Ros
senberg van het ministerie van
VROM, kozen een heel andere
invalshoek. Van Gelder verge
leek het stelsel van sloten en wa
tergangen in Nederland met het
bloedvatenstelsel van de mens.
„Het evenwicht in de natuur is
verstoord. De bloedsomloop is
ontregeld. Dat komt door afge-
knelde bloedvaten. En evenals
in ons eigen lichaam kunnen wij
dat- niet accepteren."
Van Gelder pleitte ervoor het
milieubeleid eens van een an
dere kant te benaderen. „Er
wordt vaak een tegenstelling ge
schapen tussen economie en mi
lieuzorg, maar die is slechts
schijn. Economie kan alleen flo
reren in een gezond milieu en mi
lieuzorg levert uiteindelijk geld
op." Hij verwees daartoe naar de
wateroverlast die enige tijd gele
den Noord-Holland heeft geteis
terd. Die kon zulke grote vormen
aannemen, omdat het natuur
lijk afwateringssysteem is ver
stoord. Door meer natte natuur
gebieden te maken, kan het
evenwicht weer worden her
steld. Van Gelder riep de water
schappen op zich te gedragen als
'goede beheerders van de
blauwe omgeving, zoals u ook
gewend bent het beheer van de
dijken te regelen.'