Omdat het zo'n voldoening geeft
De tien vette jaren van Forum
PZC
4 miljoen cadeau
een Oudejaarslot
Tandartsen centrum
Goes in de clinch met
'afvallige' collega
Actie bouwbonden
tegen misbruik van
Belgische cao-regels
provincie WOENSDAG 21 DECEMBER 1994 1 3
lezers schrijven
van onze verslaggever
Willem van Dam
VLISSINGEN - Ze hebben pas de vi
deoband nog eens gedraaid van hun
optreden in Sprekershoek, een tv-
programma waarin de meest uiteen
lopende organisaties een boodschap
mochten uitdragen. Een mooie verto
ning was dat. „We bestonden toen
vijftien jaar en het leek ons aardig
daar ook landelijk enige bekendheid
aan te geven. In eerste instantie had
den we Van Gewest tot Gewest bena
derd, maar daar zagen ze er geen
brood in. Toen konden we terecht in
Sprekershoek. Dat was in oktober,
prachtig Weer. Stonden we in een
tuincentrum kerstbomen uit te zoe
ken. Zonder jas aan, maar mèt kerst
ballen."
Tien jaar nadien bestaat het Vlis-
singse comité Kerst-Inn nog steeds.
Waar overal in den lande de meeste
Kerst-Inn inmiddels het loodje heb
ben gelegd, gaat het Vlissingse comité
onverdroten voort. Dit kerstweekein
de bereiken zij een mijlpaal: 25 jaar
Kerst-Inn in Vlissingen. Ze hebben
zich voorgenomen er iets bijzonders
van te maken: wat extra versierde
snacks, optredens van de Zeeuwse
liedjeszanger Peter Dieleman, Ernes
to en Hein, die zo aardig André van
Duin kunnen immiteren, de musical-
groep Majoraat en natuurlijk de tradi
tionele bingo met 'De Bintjes'.
De feestversiering in de grote zaal van.
het dienstencentrum B achten Reede
is inmiddels aangebracht: slingers
hangen er en kerstklokken. Rond de
tafel met Joke en Rien Scheele, Janny
Landkroon en Erik Mulder. Zij vor
men gevieren het bestuur van het co
mité dat er al vele jaren in slaagt om
samen met zo'n twintig andere vrijwil
ligers honderden bezoekers naar hun
Kerst-Inn te trekken. Joke en Rien
Scheele beheren de penningen (de be
groting bedraagt elk jaar zo'n driedui
zend gulden), Janny Landkroon is se
cretaresse en Erik Mulder is de voor
zitter.
Hun verwachtingen voor het komen
de kerstweekeinde zijn weer hoog ge
spannen. Ze hopen, net als de voor-
1 jaren, op eerste en tweede
Kerstmis '94: in Vlissingen geven ze daar al 25 jaar een eigen invulling aan.
kerstdag in totaal zo'n vijfhonderd
gasten te kunnen yerwelkomen. Veel
vaste 'klanten' hébben ze. Vooral
ouderen. Maar ook jongeren. Joke
Scheele: „Vorig jaar hadden wé een
stel van - hoe oud zullen ze geweest
zijn - een jaar of veertig, denk ik. Die
kwamen binnenvallen en bleven tot 's
avonds tweede kerst zitten. We heb
ben ook 's een vrouwtje uit de buurt
gehad, die zwerft hele dagen op straat.
Maar ze kwam bij ons haar boterham
foto Dirk-Jan Gjeltema
metje eten. Dat soort dingen geeft vol
doening."
Het recept is al vele jaren hetzelfde.
Gewoon wat gezelligheid bieden, daar
gaat het om. „Als iemand een kaartje
wil leggen of Mens-erger-je-nieten: het
kan allemaal. Veel mensen willen met
kerst wel eens wat anders dan voor de
televisie hangen om naar Sissi of het
circus van Billy Smart te kijken."
De drankjes zijn tegen lage prijzen
verkrijgbaar, dankzij de financiële on
dersteuning van kerken, bedrijven en
middenstanders. Helaas hebben ze
moeten besluiten het tarief voor de
broodmaaltijd enigszins te verhogen.
Van 1,75 naar ƒ2,-; „da's ook makke
lijker met afrekenen, anders moet je
zoveel losse kwartjes in je portemon
nee hebben." Maar voor die twee piek,
zeggen de comitéleden met nauwe
lijks verholen trots, wordt wél iets ge
serveerd: twee belegde broodjes, kof
fie of thee naar keuze, een bolus, vaak
een sneetje krentebrood en een bord
soep.
De eerste voorbereidingen dienen al
vroeg in het jaar te worden getroffen.
Soms al voor de zomervakantie. Voor
al het vastleggen van artiesten wil wel
eens voor problemen zorgen. „Het is
vaak: 'met kerst - nee hoor, dat doen
we niet.' Niet iedereen is bereid om tij
dens de kerstdagen op te treden."
Zeldzaam
Jaren geleden waren Kerst-Inns in de
mode. In elk dorp, in iedere stad was
er wel één. Die tijden zijn voorbij. De
Kerst-Inn is vrij zeldzaam geworden.
Hoe dat komt Aan het tafeltje in
Bachten Reede gaan de schouders
omhoog; geen idee. Zou het misschien
komen omdat Kerst-Inns toch een
beetje werden beschouwd als bijeen
komsten voor zielepieten en
nooddruftigen Zou kunnen, zeggen
ze. Maar daar is te Vlissingen geen
sprake van. „Iedereen is welkom. Er
zijn genoeg mensen die om welke re
den dan ook tijdens de kerstdagen
met hun ziel onder hun arm lopen. En
bij ons kunnen ze wat afleiding vin
den."
Nooit 's de behoefte om de kerstdagen
met de voeten op de poef onder de
boom door te brengen Geen sprake
van, klinkt het in koor. Janny Land
kroon: „Het is een verslaving. Als we
zouden stoppen, zou ik niet weten wat
ik met de kerst zou moeten doen." Jo
ke Scheele: „Elk jaar zie ik er tegenop
om er aan te beginnnen. Het is toch
een hele klus. Maar elke keer doe je
het weer, omdat het zoveel voldoe
ning geeft."
De vier kijken er weer naar uit, naar
eerste en tweede kerstdag. „Die blije
mensen die ons bedanken omdat ze
zo'n fijne kerst hebben gehad - voor
hen doen we het", zegt Erik Mulder.
De rest van het gezelschapje knikt in
stemmend. Mooi gesproken, vinden
zij.
(De Kerst-Inn in het Vlissingse dien
stencentrum Bachten Reede is zowel
op Eerste als Tioeede Kerstdag open
van 10.00 tot 22.00 uur.)
Een verkenning van kunst in de luwte
van onze verslaggever
Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - In 1987, bij
het tienjarig bestaan van de
kunstmanifestatie Forum in
Middelburg, schrijft coördi
nator Maria-Rosa Boezem een
inleiding voor de expositie
'Een wandeling door 10 jaar
Forum'. Ze noteert: „Het doet
ons genoegen aan te kunnen
kondigen, dat deze documen
taire tentoonstelling een ver
volg zal krijgen in de vorm
van een boek: Forum 1977-
1987." Haar aankondiging is
terug te lezen in Forum 1977-
1987. Een verkenning van
kunst in de luwte, dat deze
week, zeven jaar na dato, ein
delijk verschijnt. Wie het
schitterende boekwerk opens
laat verlangt onmiddellijk te
rug naar dat recente verleden
toen elk jaar opnieuw wereld
beroemde kunstenaars de weg
naar Middelburg wisten te
vinden. Waarschijnlijk zullen
zelfs degenen die dat tijdperk
niet bewust meebeleefden bij
het lezen een knagend gevoel
van heimwee gewaar worden.
In april 1977 presenteerde Ma-
rinus Boezem in Middelburg
de eerste uitgave van Forum.
De opzet was eenvoudig,
schrijft, adjunct-hoofdredac
teur van de PZC Andreas Oost
hoek in een van de drie inlei
dende stukken van Forum
1977-1987. „Een vierdaagse bij
eenkomst over actuele kunst
waarbij een actieve inbreng
van kunstenaars, communica
tors en publiek wordt ver
wacht. Het klinkt alles wat
braaljes: knutselen in de paas
vakantie, vorm en ruimte, tex
tiele werkvormen, video en
film, kennismaken met kom-
poneertechnieken." Kreatief
met kunst, zouden we tegen
woordig zeggen.
Maar dingen zijn vaak niet wat
ze lijken. Forum kende tien af
leveringen en daarmee, con
stateert Oosthoek, waren de
vette jaren aangebroken voor
het kunstklimaat in Middel
burg. Volgens hem kreeg de
voorzichtige aanvang een ver
breding en een impact die in
Nederland zonder weerga is.
Forum 1977-1987 bewijst 399
bladzijden lang zijn gelijk. Een
stoet van bekende en minder
bekende, maar altijd belangrij
ke kunstenaars en kunstken
ners passeert de revue en wat
ze gemeenschappelijk hebben
is dat allemaal deelnamen aan
een van de Forummanifesta
ties.
Een willekeurige greep uit de
De installatie 'Dier' van Carel Visser (1983).
indrukwekkende en gevarieer
de namenlijst: Frans Haks,
Moniek Toebosch, Ed van der
Elsken, Jan Fabre, Bernard
Tschumi, Jan Hoet, Fortuyn/
O'Brien, Alice Aycock, Gilber-
to Zorio, Francois Morellet,
Carel Visser, Armando. Het
boek geeft een impressie van
het kunstwerk dat ze in Mid
delburg tentoonstelden, de re
de die ze uitspraken, of de
workshop die ze gaven. De fo
to's - veelal van Wim Riemens
- zijn prachtig, de in het Engels
en Nederlands weergegeven
teksten bieden een overzicht
van wat de betreffende kunste
naars tussen 1977 en 1987 be
zighield. Niet alles is even lees
baar, sommige teksten zijn dat
waarschijnlijk nooit geweest,
maar ze tekenen een tijdperk.
In zekere zin kan het boek be
schouwd worden als een re
trospectieve, elfde aflevering
van Forum waarin alle kunste
naars en medewerkers nog een
keer acte de présence geven.
Philip Peters, mede-samen
steller van Forum 1977-1987
betoogt dat coördinator Maria
—Rosa Boezem met de jaar
lijkse manifestaties een uitwis
seling probeerde te bewerk
stelligen van opvattingen over
kunst. „Een herstel van het be
grip 'forum' in de betekenis
van 'plek voor uitwisseling',
zonder hiërarchische opstel
ling en samen met kunste
naars van betekenis uit alle
windstreken."
Bladerend door het boek blijkt
dat die opzet is geslaagd. De
tien jaren Forum maakten in
derdaad deel uit van de 'vette
jaren' voor Middelburg en het
is geen toeval dat de glorietij
den van de Vleeshal en Nieuwe
Muziek in dezelfde periode vie
len. Forum maakte van Mid
delburg letterlijk een kunst
stad, zoals onder meer blijkt
uit de in het boek weergegeven
projecten van Marinus Boe
zem, Lue Deleu. Lothar Baum-
garten, Daniel Buren en eer
dergenoemde Morellet. Boven
dien blijkt bijvoorbeeld uit op
stellingen van Connie Beckley
en Dorothee von Windheim
welke betoverende effecten de
Vleeshal kan hebben op kun
stenaars.
Het is verleidelijk om de vette
jaren van Forum te vergelijken
met 'magere jaren' die Middel
burg nu op kunstgebied kent.
„Wat in Middelburg verrees,
verdween", schrijft Oosthoek.
„De stad is van plan met wei
nig middelen een museum
voor Hedendaagse Kunst in te
richten. Ze heeft een aantrek
kelijke basis-collectie de poor
ten gewezen." De actualiteit
leert dat de situatie nog treuri
ger is dan hij schetst, want zelfs
dat nieuwe museum - dat zon
der twijfel een stevige impuls
zou geven aan het Middelburg
se kunstleven - staat op losse
schroeven.
Forum 1977-1987 onderstreept
weliswaar het belang van de
Vleeshal als tentoonstellings
zaal. maar toont ook aan dat
de manifestaties van tien jaar
foto Wim Riemens
geleden vandaag de dag flinke
financiële offers vergen. Forum
ging. ten onder toen een ijve
rige belastinginspecteur zijn
rekenmachine tevoorschijn
haalde en terecht signaleert
Marinus Boezem dat geld van
en voor de kunst tegenwoordig
grotendeels vloeit naai- de or
ganisatie eromheen. Ofte wel:
wat geweest is komt niet zo
maar terug en dat geeft een ge
voel van heimwee, zelfs bij de
genen die er nooit bij waren.
Hun rest Forum 1977-1987. De
verschijning daarvan geeft
trouwens al aan dat de tijden
zijn veranderd. Want de kunst
die destijds op straat lag, is nu
gecanoniseerd en bijgezet in
een luxe naslagwerk.
Forinn 1977-1987. Een verkenning
van kunst in de luwte. Samenstel
ling: Maria-Rosa Boezem en Philip
Peters, Kempen Publishers, Eind
hoven. 59,50. Vandaag, woensdag
wordt het boek in Middelburg ge
presenteerd aan gedeputeerde drs
G. de Kok en wethouder J. C. van
Dijk-Sturrn en vanaf eind deze
Week ligt het in de boekhandel.
van onze verslaggever
GOES - De tandartsen die
werken in Gezondheidscen
trum De Pijlers te Goes voeren
een juridische procedure tegen
hun Goese collega P .F. M. Ger
ritsen. Tegen de afspraak in zou
Gerritsen niet zijn intrek heb
ben genomen in De Pijlers
waardoor vakgenoten van het
gezondheidscentrum extra kos
ten moesten maken.
Het multifunctionele gezond
heidscentrum opende in sep
tember vorig jaar de deuren. Het
werd gepresenteerd als een be
langrijk project op het gebied
van zorgvernieuwing. Er zijn
zo'n zeventien disciplines in ver
enigd. Behalve tandartsen be
treft het onder anderen mondhy
giënisten, fysiotherapeuten en
huisartsen. Velen van hen gaven
hun eigen vestiging op om hun
intrek te nemen in het complex
aan de Van Dusseldorpstraat.
Gerritsen overwoog dat ook,
maar zag er uiteindelijk van af.
„Er was sprake van een verhoog
de huurprijs waarmee ik niet ak
koord kon gaan." De tandarts
bevestigt dat zijn collega's een
civiele procedure tegen hem
hebben aangespannen, maar
weigerde dinsdag om daar ver
der op in te gaan.
In De Pijlers werken nu vier
tandartsen, maar lange tijd wa
ren het er slechts drie. Dat Ger
ritsen zijn beurt voorbij liet
gaan, zou zijn collega's schade
hebben berokkend. De tandart
sen in het centrum weigerden
gisteren een nadere toelichting
te verschaffen. „U heeft zich
daarmee niet te bemoeien", luid
de het enige commentaar van
tandarts R. F. Smit.
Nieuwe bediening
sluis Vlissingen
VLISSINGEN - Het dagelijks
provinciebestuur wil in 1995 be
ginnen met de vernieuwing van
de elektrische installatie van de
sluis bij Vlissingen. Het wordt
een grondige opknapbeurt,
waarvoor 1,5 miljoen gulden
nodig is. Voor dat geld komt er
onder meer een centraal bedie
ningsgebouw. Vanuit dat ge
bouw moet te zijner tijd ook in
de winter de sluis bij Veere be
diend worden. Het sluiscom-
plex bij Veere wordt in de pe
riode 1996/1997 gemoderni
seerd.
Als besloten wordt tot centrale
afstandsbediening van de brug
gen over het Kanaal door Wal
cheren, gebeurt dat ook vanuit
het nieuwe gebouw. Over dit
plan wordt pas in 1996 een voor
stel aan provinciale staten voor
gelegd. Er wordt nog nader on
derzoek naar gedaan, omdat
centrale bediening van de brug
gen bijna negen arbeidsplaatsen
kost. Ook de nieuwe opzet van
de sluisbediening in Vlissingen
houdt verlies aan werkgelegen
heid in: 1,75 arbeidsplaats.
Autoradio's bij
bedrijf gestolen
MIDDELBURG - Een onbe
kend aantal autoradio's is in de
nacht van maandag op dinsdag
gestolen bij een garagebedrijf
aan de Laan van de Verenigde
Naties in Middelburg. Er werd
een ruit vernield om het bedrijf
binnen te komen. Ook zijn de de
ruiten van een op het terrein ge
parkeerde auto ingeslagen om
de radio eruit te halen.
van onze verslaggever
TERNEUZEN - De Bouw- en
Houtbond FNV wil samen met
de zusterorganisaties in België
de praktijken van Nederlandse
bouwbedrijven die daar
werken, aanpakken. De aanne
mers maken op grote schaal
misbruik van cao-bepalingen
die in Belgie ook voor buiten
landse arbeiders gelden. Dui
zenden Nederlandse bouwvak
kers zouden daarvan de dupe
zijn. Hun werkgever eist in veel
gevallen de 'extra's' op waar ze
volgens de Belgische wetgeving
recht op hebben. Daarbij gaat
het om vele honderden guldens
op jaarbasis.
Op de Nederlandse bouwvak
kers, die door hun werkgever in
België aan het werk worden ge
zet, is de Belgische bouw-cao
van toepassing. Daarin is onder
meer bepaald dat de werkne
mers naast hun normale loon
ook recht hebben op Weerverlet-
en Getrouwheidszegels, een
soort vorstverlet en een dertien
de maand die in totaal 11 pro
cent van het bruto-loon aan ex
tra's opleveren.
Overtreding
De cao wordt door de Belgische
wetgeving bekrachtigd en dat
betekent dat de werkgevers in
overtreding zijn wanneer ze 'het
extraatje' van hun werknemers
Lenting van de Bouw- en Hout
bond in Roosendaal: „De heren
gaan er domweg van uit dat hun
medewerkers geen recht hebben
op dat extra geld. Maar ze moe
ten wel beseffen dat, als ze met
die praktijken doorgaan, wij ze
via de Belgische bonden voor de
rechtbank van arbeid zullen da
gen. En dat kan heel vervelende
consequenties - in de vorm van
hoge boetes - hebben." Volgens
Lenting zijn dit jaar zeker 11.000
mensen via een Nederlands
bouwbedrijf aan het werk gezet
in België. Het Bureau Belgische
Zaken heeft berekend dat er in
'94 ongeveer 14.000 zogenaamde
detacheringsverklaringen voor
800 bouwbedrijven zijn afgege
ven.
Gedupeerde werknemers kun
nen zich bij de bond melden. Als
bemiddeling niets oplevert,
wordt de rechter ingeschakeld.
Overigens maakt Lenting zich
ook ernstig zorgen over de prak
tijken van Belgische aannemers
in het Zeeuws-Brabantse grens
gebied. „In Nederland hoeven
buitenlandse bedrijven zich niet
aan onze cao's te houden. Je ziet
dat er daardoor sprake is van
een soort sociale dumping. De
mensen komen hier werken, ter
wijl hun werkgever zich nergens
om hoeft te bekommeren. Het
leidt in allerlei sectoren tot een
enorme concurrentievervalsing.
In Zeeuwsch-Vlaanderen bij
voorbeeld hebben aannemers
afpakken. Districtshoofd Henk daar enorme last van."
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reac
ties op in de PZC verschenen berichten, artike
len of commentaren. Niet voor open brieven,
gedichten en dergelijke. Anonieme inzendingen
of stukken zonder duidelijke opgave van aclres
en woonplaats worden niet in behandeling geno
men. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250
woorden. De redactie behoudt zich het recht
voor inzendingen te bekorten. Over geweigerde
brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Emmadorp
Met zijn bewering dat een bezoe
kerscentrum op het zo genoem
de gasplateau van de Saeftinge
te storend zou werken (zie PZC
12 dec.), heeft de heer Jacobusse
van Het Zeeuwse Landschap
evenveel gelijk als hij ongelijk
heeft met te doen voorkomen
alsof dit niet het geval zou zijn in
de buurt van Emmadorp. Bo
vendien zouden in laatstge
noemd gebied ook nog aardig
wat mensen verstoord worden.
Mag dit misschien ook eens mee
tellen?
Een van de meest aanvaardbare
oplossingen - die trouwens voor
ieder natuurreservaat moest
gelden - zou een royale motor
voertuig-vrije zone zijn langs de
rand van deze gebieden (uiter
aard lokaal en noodzakelijk an
der verkeer uitgezonderd). Na
tuurlijk: razend impopulair voor
een ieder die elke meter lopen of
fietsen er een te veel is. De se
rieuze natuurliefhebber zou het
alleen maar toejuichen.
Zeker, men ontkomt absoluut
niet aan de volgende paradox;
enerzijds behoeven kwetsbare
natuurgebieden optimale be
scherming, anderzijds maken ze
in de mens de in velerlei opzicht
te rechtvaardigen behoefte aan
toegankelijkheid wakker. Maal
laat men dan in ieder geval -
misschien ook als bescheiden
opzet de paradox op te heffen -
de mogelijkheid openhouden of
creëren van een zekere bewe
gingsvrijheid met, letterlijk en
figuurlijk, de voeten op de
^r0nd! /""I A Itjf
C. A. Marcus
Bossestraat 31
Vogelwaarde
Slechts één keer per jaar is de hoofdprijs
4 miljoen. Voor 25 gulden kunt u iemand
heel erg blij maken™ en heel erg rijk..
De feestdagen. Je regelt 't op het
