Cyprus en Malta
sterk in opkomst
Insteekkaart zet radio
en tv op pc-beeldscherm
PZC
Overzicht
van de
zomergidsen
Sneeuwlijn
Reistijdschrift
Space Expo
Jongeren
Brits festival
Water campers
Noordelijkste hotel
Italië
Nieuwe toren
Varen
Havenfilms
vrije tijd
33
ZATERDAG 17 DECEMBER 1994
De wonderbaarlijke come
back van het reeds
afgeschreven Spanje. Drie jaar
geleden leek Neerlands
vlieg vakantie-bestemming El
Nummero Uno weg te glijden
in een moeras van hoge prijzen,
krakkemikkige accommodaties
en slechte service. Toen greep
de overheid in. Hoteliers, die in
slaap waren gewiegd op de
golven van het succes, werd de
wacht aangezegd en een
enorme publiciteitscampagne
plus een paar bomaanslagen in
aanstormend concurrent
Turkije deden de rest: in
Spanje hebben Nederlandse
reisorganisaties voor de
komende zomer 19 procent
meer bedden ingekocht dan
afgelopen jaar.
Uit door bureau Toeristiek ge
publiceerde cijfers blijkt dat
vooral de Costa de la Luz (rondom
Cadiz - Neckermann en Transavia
laten er voor het eerst een charter
op vliegen), Costa del Almeria (Al-
meria) en Costa del Azahar (Valen
cia) profiteren van de revival. Het
aanbod - in die streken tot nu toe
overigens niet echt geweldig -
blijkt daar meer dan verdubbeld.
Maai' ook het binnenland lijkt mee
te delen in het ongebreidelde opti
misme dat de Nederlandse reis
branche heeft ten aanzien van
Spanje. Touroperator Kras en
luchtvaartmaatschappij Air Hol
land durven het zelfs aan een char
ter te beginnen op Madrid.
Toch zitten er aan die opleving van
Spanje een paar merkwaardige
kantjes. Afgelopen jaar, toen de
bezoekcijfers ook al omhoog scho
ten, werd de stormbal reeds gehe
sen voordat het seizoen goed en
wel op gang was gekomen. Er
dreigde een catastrofe. Onderzoek
wees uit dat veel hoteliers meer
bedden hadden verkocht dan ze
bezaten (overboekingen) en hier en
daar waren kamers zelfs aan vier
verschillende reisorganisaties toe-
Griekenland blijft een topper in het vakantieaanbod, zowel de bekende oorden zoals hier op Corfu, als de kleinere eilanden, foto Yannis Scourovannis
Een massale reddingsoperatie be
perkte het ongerief uiteindelijk tot
wat in de reiswereld 'aanvaard
bare proporties' wordt genoemd,
maar de geur van 'ons-wacht-
straks-een-gesloten deur' lijkt
daarmee toch niet geheel en al
weggenomen.
Bovendien hebben de juichende
Spanjaarden de logies-prijzen voor
de komende zomer danig opge
schroefd: gemiddeld zo'n vier tot
vijf procent. Wat de heren hoogmo
gendheden op het Iberische Eiland
zelf tot de uitspraak heeft verleid
dat er in 1995 van een echte groei
van het aantal vakantiegangers
waarschijnlijk nauwelijks sprake
zal zijn. Of dat betekent dat er
straks in Nederland - wegens een
teveel aan ingekochte accommo
datie - kan worden geprofiteerd
vaneen groot aantal goedkope last-
minute-reizen, moet worden afge
wacht.
Arke Reizen heeft in elk geval een
voorschot op die mogelijkheid ge
nomen. Laatboekers, die geduld
en zenuwen weten te bewaren tot
vijf dagen voor vertrek, kunnen
met de Enschedese touroperator
komende zomer voor 295 gulden
naar Mallorca, Ibiza of de Costa
Blanca. Tenminste als er dan nog
plaats is in zowel vliegtuig als ho
tel. En dat garandeert Arke uiter
aard niet.
Griekenland
Bijzonder hoge verwachtingen
voor het komende zomerseizoen
heeft men in de andere Mediter
rane vakantie-topper Grieken
land. Daar wordt een aanwas ver
wacht van zeven tot tien procent.
Sakis Ioannidis, na een aantal ja
ren v.an afwezigheid teruggekeerd
als directeur van het Grieks Ver
keersbureau in Amsterdam, voor
spelt vooral veel belangstelling
voor reizen naar kleinere eilanden
als Chios, los, Karpathos, Lésbos,
Skiathos en Zakinthos, die inder
daad in zowat alle gidsen voorko
men.
Een verblijf in Griekenland, dat sa
men met Spanje ongeveer twee
derde van alle Nederlandse vlieg-
vakantiegangers trekt, kost ko
mendjaar gemiddeld twee procent
meer dan in 1994, maar er zijn ook
gebieden waar het prijspeil iets is
gezakt.
Opvallend in de vakantie-brochu
res is de sterke uitbreiding van het
aantal mogelijkheden tot hoppen;
het reizen van het ene Griekse ei
land naai' het andere. Dat kan per
ferry (de NBBS heeft er een flink
aantal in het programma opgeno
men) maar ook per vliegtuig. MIT-
Reizen zette samen met Transavia
een combinatiecharter op waarbij
De kleinere Griekse eilanden, waar het leven nog veelal onaangetast
door het massatoerisme voortkabbelt, zijn nu ook te vinden in de
vakantiegidsen. foto GPD
de vakantieganger een week op
Kreta verblijft en een week in Ka-
lamata (Peloponnesos).
Malta/Cyprus
Van de andere Middellandse-Zee-
bestemmingen hadden vooral Cy
prus en Malta de afgelopen zomer
zó'n succes (beide boekten een
'plus' van meer dan 40 procent) dat
de hele Nederlandse reiswereld
zich er samen met twee luchtvaart
maatschappijen bovenop heeft ge
stort. Malta (dat in Luqa een splin
ternieuwe luchthaven heeft) werd
door Air Malta reeds elke dag van
uit Amsterdam aangevlogeif; Air
Holland en Transavia voegen daar
de komende zomer nog een paar
vluchten bij.
Malta lijkt - gezien het aantal lu
xueuze hotels dat in brochures fi
gureert - vooral te mikken op big
spenders. Het aanpalende Gozo
(geliefd bij diepzee-duikers) profi
teert dankbaar mee met Oad als
belangrijk pleitbezorger. De ambi
tieuze Holtense touroperator orga
niseert 4-, 5-, 11- en 12-daagse rei
zen naar het kleine eiland.
Cyprus (Transavia was er reeds
kind aan huis - Air Holland is
nieuwkomer) verwacht bij monde
van directeur' Dimitri Sparsis van
het Verkeersbureau in Nederland
ook de komende zomer een aan
zienlijk toename: twintig procent
maar liefst. Het aantal reisorgani
saties dat het eiland aanbiedt, is
gestegen van veertig tot meer dan
vijftig. Aardig is de mogelijkheid
die Holland International biedt:
een mini-cruise vanuit pleister
plaats Limassol waarbij zowel Is
raël als Egypte wordt aangedaan.
De prijzen voor een vakantie op
Cyprus zijn net als die op Malta
met ruim vijf procent gedaald.
Een zonnige kijk op de toekomst
hebben ook Portugal (dat vooral
scoort met Madeira - er werd dooi
de Nederlandse reisbranche veer
tig procent meer accommodatie
ingekocht), Italië (kunstreizen
naar Toscana en Rome - De Jong
Intra verdubbelt de eigen charter),
Tunesië (de teruggang lijkt ge
stopt) en Israël, dat nu de grens
met Jordanië is opengesteld veel
verwacht van gecombineerde rei
zen door beide landen. Isropa, de
specialist op vakanties in Het Be
loofde Land, durft het zelfs aan Ei-
lat als zomerbestemming aan te
bieden.
Weliswaar kan de temperatuur in
het zuiden van de Negev met ge
mak oplopen tot veertig graden
Celsius, maar ten eerste zijn de zo-
merprijzen in vergelijking met die
in de winter tien procent lager, ten
tweede kan een duik in de Rode
Zee voor afkoeling zorgen en ten
derde ligt de fameuze roze stad Pe
tra in Jordanië min of meer om de
hoek. Directeur Wim Heere van Is
ropa: „Een mooiere zon/zee/cul
tuur-combinatie is bijna niet mo
gelijk."
Turkije ten slotte, komt er wat be
kaaid af bij de Nederlandse tour
operators. Van de groten durfde al
leen Hotelplan het aan met een
aparte landen-brochure uit te ko
men. De anderen brachten Tur
kije, dat de prijzen verlaagde met 3
tot 5 procent, meestal onder in een
Midden-Oosten-gids. Volgens de
cijfers van Toeristiek deed de reis
branche een ferme stap terug.
Werd vorigjaar 18 procent méér in
gekocht, «het aantal offertes voor
komend seizoen is teruggelopen
met 13 procent. Bomaanslagen in
mei 1993 verziekten de markt to
taal. Niettemin blijft het aanbod in
Turkije natuurlijk nog altijd aan
zienlijk. Interessant lijkt de cultu
rele rondreis (met Nederlands
sprekende gids) die Evenements
Reizen aanbiedt.
Rob van den Dobbelsteen
Voor de verwende of beginnende
computerhobbyist wat tips voor
Kerstmis. Cadeautjes om te krijgen of
zelf te kopen die 'fun' of functioneel
zijn. Het meest opvallend is een
insteekkaart, die radio en tv op het pc-
beeldscherm tovert. Goedkoopst is een
CD-Rom met reeks kant-en-klare,
printbare kerstwensen erop (f 30,-).
Video Highway is een pc-in-
bouwkaart die radiogeluid en
tv-beelden in de computer moge
lijk maakt. Ook enige eenvoudige
bewerkingen van het beeld in de pc
zijn haalbaar. De afgespeelde beel
den worden in een window 'gevan
gen' en kunnen vervolgens op
harddisk worden vastgelegd. Als
AVI-video zijn ze later opnieuw af
speelbaar in Windows.
De Video Highway-kaart is rede
lijk makkelijk zelf te installeren.
Wel is een snelle, bestaande beeld-
schermkaart nodig die een extra
'feature' aansluiting heeft. Veruit
de meeste kaarten hebben die,
maar mocht het niet het geval zijn
dan is er echt een probleem. Het
beeldscherm wordt na installatie
namelijk op de nieuwe radio- en tv-
kaart overgezet.
Binnen het Windows-programma
wordt een mooi mapje aange
maakt waarin zeven icons staan,
waaronder een autoradio-symbool
(ook van de kabelontvangst) een tv
/video-programmagids. Er is een
'scheduler', wanneer je de compu
ter automatisch wil laten aanscha
kelen bijvoorbeeld met het RTL-4
nieuws van half acht.
Het vastleggen van tv-beelden en
geluid in een window of full screen
neemt veel ruimte. Een filmpje van
vijf seconden kost al gauw 1,7 Mb
op schijf. Het vastleggen van video
is bovendien een bezigheid voor de
snellere computer. De proefma-
chine (386DX25) liet hier en daar
een steekje vallen, omdat hij de
stroom van beelden niet volledig
kon vatten. Eén bevroren beeld
kan opgeslagen worden onder ve
le, bekende grafische formaten zo
als BMP, TIFF etc.
De snelheid om video's af te spelen
kun je variëren. Dat kan met een
'afstandsbediening' die op het
scherm staat afgebeeld. Op die af
standbediening kun je kanalen
programmeren maar helaas is dat
ingewikkeld: daarvoor moet de
INI-file worden bewerkt. Daarna is
het wel mogelijk een auto-scan te
doen: vanuit de computerstoel vol
automatisch langs alle mogelijke
kabelkanalen zappen.
Helaas is het mixen van video-op-
namen (harddisk-editing) niet met
deze kaart mogelijk. Video High
way (van Compudata Den Bosch)
kost net geen f 1000.- Wil je video-
editing vanuit je computer doen
terug naar de videorecorder, dan
ben je ongeveer het dubbele van
dat bedrag kwijt. Maar dan is het
wel mogelijk op vrijwel professio
nele wijze een video te bewerken.
Radiomuis
Logitech (Maarssen) heeft iets
nieuws bedacht: de draadloze
muis. Het is een radio-muis, die tot
op tien meter afstand van de com
puter kan worden gebruikt. Het
draadloze aanwijsinstrument
heeft vooral zin tijdens presenta
ties. Obstakels tussen de muis en
de computer zijn geen probleem,
omdat het om een radioverbinding
gaat en niet om een infrarood-link.
Juist omdat veel software tegen
woordig een presentatiepakket be
vat, is de computer-presentatie in
opmars. De muis die daarbij be
hoort heet TrackMan Live. Het is
een drieknops muis waarbij door
de bijgeleverde software speciale
functies aan de verschillende
knoppen kunnen worden toege
kend.
De TrackMan Live wordt aan een
muispoort of seriële poort van de
computer gekoppeld. Gebruikt
men hem op eigen bureau dan kan
zijn bereik worden ingeperkt om
De Video Highway-kaart is redelijk makkelijk zelf te installeren.
foto GPD
batterijen te sparen. De presenta
tie-muis kost rond de f500.- Wie
het alleen te doen is om van de
draad naar zijn computer af te ko
men is het ook mogelijk om de
goedkopere MouseMan Cordless
van hetzelfde merk aan te schaf
fen. Dat is eveneens een radiomuis,
maai' goedkoper dan de presenta
tie-uitvoering. Beide muizen kun
nen tegelijk gebruikt worden in
'dual mode'.
Bel-pin
Een handzaam apparaatje dat u de
privacy op uw (zaken)telefoon te
ruggeeft. heet BelPin van Conrad
Elekrtonica. Het is een piepklein
kastje waarin een 9-volts batterij
wordt geplaatst en dat rond de f
100,- kost. Het wordt tussen tele
foon en het telefoonnet aangeslo
ten. Middels uw (toon)telefoon
kunt u het besturen, dat wil zeggen
de code vastleggen en het kastje in-
en uitschakelen.
Met de BelPin aangeschakeld
(rood lampje zichtbaar) zal het ap
paraat een binnenkomende ge
sprek opnemen, zonder dat de tele
foon, in het huis waar de BelPin
staat, overgaat. Hij brengt dan
voor de opbeller een fluittoon ten
gehore. De opbeller die nergens
van afweet, zal dan verschrikt op
hangen. Intimi, die geïnstrueerd
zijn, weten beter. Zij toetsen als
antwoord op de pieptoon een vier-
cijferige code op hun telefoon in.
Pas dan gaat het toestel in het huis
van de BelPin-eigenaar over en
kan hij of zij het gesprek beant
woorden.
Het voordeel van deze methode is,
dat men (in weekeinden) geen
'vreemde' telefoontjes meer krijgt.
Alleen familie en kennissen - die de
juiste pincode voor het gesprek
kennen - komen door. De BelPin
gebruiken met een antwoordappa
raat is ook mogelijk. Het appa
raatje neemt het gesprek dan ver
traagt aan, zodat eerst het ant
woordapparaat gaat lopen. Meer
dere apparaatjes, met meerdere
codes, zijn tegelijk mogelijk. Op
die manier kan men verschillende
mensen, die één telefoonlijn ge
bruiken, afzonderlijk bereiken.
Domus software ten slotte heeft
het minst prijzige kerstcadeau ge
produceerd. Het is een CD-Rom,
een ceedeetje voor de computer.
Het heet Kerstpakket voor Win
dows en kost maar- f 29,95. Het ver
onderstelt dat u Windows op de
computer gebruikt en een Rom-
drive beschikbaar hebt. Met het
schijfje beschikt u dan over een
programma dat 60 kerstkaarten,
verder cadeaukaartjes, uitnodi
gingen voor feestjes en cadeaupa-^
pier ontwerpt. Daarmee kunt. u'
leuk opgemaakte wens- en kerst
kaarten maken, eventueel in kleur,
als uw printer dat toelaat.
Speciaal daarvoor worden 80 cli-
part-afbeeldingen meegeleverd en
feestelijke lettertypen, die ge
schikt zijn voor kerst. Voorts zijn
er tachtig verschillende kersfoto's,
die als screensaver kunnen dienen
in deze bijzondere periode van het
jaar. De kerstscreensavers (beeld
buisbeschermers) kunnen eventu
eel gecombineerd worden met dito
muziekjes. Dat alles staat op
slechts een goedkope cd van Do
mus in Amsterdam.
Hugo van der Heem
Naast informatie over de sneeuwtoestand in de Alpen en de Roc-
kie Mountains (Colorado/Amerika) verstrekt de ANWB-Sneeuw-
lijn dit seizoen ook inlichtingen over de sneeuwtoestand in Slo
veense wintersportdorpen. Bovendien Wordt dagelijks een top
tien samengesteld van de ski-bestemmingen met de meeste
sneeuw en is er nieuws over de actuele toestand betreffende lengte
en kwaliteit van de pistes in Tirol. De Sneeuwlijn blijft open tot
eind april en kost 75 cent per minuut. Telefoonnummer: 06-9623.
Dezer dagen verscheen in Nederland weer een nieuw reistijd
schrift. Het heet Globe, kost f7,95 per nummer en zal zes keer per
jaar gaan verschijnen. Uitgever is de Geïllustreerde Pers en de
hoofdredactie wordt gevoerd door Jan Heemskerk. Het eerste
nummer bevat onder meer lange artikelen over Ierland, Israël en
de Azoren. Verder een groot aantal tips dat helaas in veel gevallen
is overgenomen uit brochures. Ze geven daardoor dikwijls een té
gekleurd en onvolledig beeld.
In de Space Expo te Noordwijk worden tot en met 8 januari gratis
rondleidingen verzorgd waarin speciale aandacht zal worden be
steed aan het onderzoek dat de Europese ruimtesonde 'Giotto'
doet naar de Halley Komeet. Deze wordt door velen gezien als de
ster, die bij de geboorte van Jezus Christus door onder anderen de
herders bij Betlehem werd waargenomen. Te zien valt in Noord-
wijk zowel een model van de komeet als het testmodel van de
Giotto. Uiteraard kan tijdens de kerstvakantie via het 'Virtual
Reality'-systeem ook een gesimuleerde ruimtewandeling worden
gemaakt.
Hoewel de reisbureaus er in een recent onderzoek van de Consu
mentenbond nogal bekaaid zijn afgekomen, verzorgen zij toch nog
de vakanties van 63 procent van alle jongeren tussen de 15 en 30
jaar. Dat blijkt uit een steekproef, die door buro Interview in op
dracht van het genootschap van toeristisch journalisten 'Tour
jour' is verricht. Uit de enquête bleek tevens dat jongere vakantie
gangers aan sportieve en culturele activiteiten een broertje dood
hebben. Veel groter is de aantrekkingskracht van zon, zee, uit
gaan en luieren. Als accommodatievorm winnen hotel en pension
het ruimschoots van tent en appartement. De meeste jongeren
gaan omstreeks hun zeventiende voor het eerst op vakantie. Favo
riete bestemmingen zijn dan Nederland, Frankrijk en Spanje. La
ter komen daar- Griekenland, Italië en Oostenrijk (wintersport)
bij.
Bezoekers van Groot-Brittannië wacht in 1995 het Festival van
Kunst en Cultuur. In zijn soort - meldt het British Tourist Autho
rity - het grootste evenement dat ooit gehouden werd. De spits
wordt al op 30 december afgebeten door het Hogmanay Festival in
Edinburgh, waarna in februari en maart het London Arts Season
de boel pas echt op gang brengt. Veel programmapunten staan in
het teken van het eeuwfeest van de National Trust, de instantie
die honderden kastelen, landhuizen en natuurgebieden in beheer
heeft. Maar ook het feit dat het precies honderd jaar geleden is dat
de eerste 'Proms' (zomerconcert) plaatsvond, zal uiteraard uit
bundig worden gevierd.
Liefhebbers voor zwerftochten over Franse wateren kunnen onder
meer terecht bij Sunrise. De Amsterdamse touroperator verhuurt
'watercampers' in streken als de Elzas, Centraal Frankrijk, Bour-
gondië en Zuid-Frankrijk. Ook Friesland en een deel van Enge
land zijn in het programma opgenomen.
Het kleinste, het grootste en nu ook het noordelijkste. In Lon-
gyearbyen op Spitsbergen werd op 1 december een hotel geopend
dat zich mag sieren met die laatste kwalificatie. Het heet Svalbard
Polar, heeft, 66 kamers en is het eerste onderkomen op het arcti
sche eiland dat in staat is de gast een volledige hotel-service te
verlenen. De uitbaters zijn er rotsvast van overtuigd dat Spitsber
gen door hun inspanningen nu beter tegemoet kan komen aan de
eisen van 'reizigers die een bezoek willen brengen aan de laatste
wildernis van Europa'.
De nieuwe Interhome-brochure 'Italië 1995' bevat bijna driedui
zend vakantieverblijven die niet alleen in bekende toeristencen
tra staan als Toscane, de omgeving van Rome en de eilanden Sar
dinië en Sicilië, maar ook in nauwelijks ontdekte streken. Nieuw is
zowel de prijslijst met een selectie uit de betere accommodaties
als de insteek met een aparte hotel-lijst.
Het silhouet van de oude Hanzestad Rostosck in Noord-Duitsland
wordt sinds kort weer bepaald door de 117 meter hoge toren van de
Petrikirche. De renovatie van het geheel uit hout opgetrokken
bouwwerk heeft ettelijke jaren in beslag genomen. De toren, van
ouds een baken voor zeelieden, werd in 1942 tijdens een bombar
dement vernield.
Wie er lol in heeft met een boot een skipiste af te schuiven, kan zich
vervoegen in Gröbming (Dachstein-Tauern/Oostenrijk). Daar. op
de Stoderzinken, kunnen per tocht tien passagiers plaats nemen
in het schip van plastic. De prijs voor een ritje is 30 shilling, maar
houders van een skipas mogen gratis mee.
In zowel het Maritiem Museum 'Prins Hendrik' te Rotterdam als
bioscoop Lantaren/Venster in dezelfde stad, wordt tot eind ja
nuari een aantal nostalgische films over de Rotterdamse haven
vert. De oudste film is de uit 1916 daterende 'Laden en Lossen'; de
jongste - 'Rotterdam Wereldhaven' - uit 1993. Ook wordt 'Houen
Zo' gedraaid, de befaamde documentaire waarmee Herman van
der Horst in 1952 de Gouden Palm van het filmfestival van Cannes
in de wacht sleepte. Wie wil zien hoe de piepjonge zeematroos
Kees Brusse het aanlegt met de dochter van een binnenvaart
schipper, dient 'Hij, zij en een wereldhaven' uit 1951 te bezoeken.
Het dorpje Stampa met zijn ongerepte Alpennatuur is een toeris
tisch niet zo bekende streek. foto Jan Bengevoort
