Precies dat
tikkeltje
romantiek
PZC
Kerstcircus in
het oude Carré
Piep-piep-piep:
wil je eindelijk
met me trouwen?
Alle Hanzen samen
in een encyclopedie
vrije tijd
27
ZATERDAG 17 DECEMBER 1994
Hij leerde het vak in de oorlog. In het café met toneelzaal
van zijn vader in Oudkarspel. Daar liet hij artiesten
optreden, die maar wat graag kwamen. Niet om het geld
maar om het eten. Een halve eeuw geleden is dat nu alweer.
Sindsdien was hij de steun en toeverlaat van Wim Kan en
Corry Vonk en regelde zijn Nederlands Theaterbureau de
zaken en optredens van menig artiest. Een bloeiend bedrijf
dat hij samen leidt met zijn zoon Cees en schoonzoon Lucien
Dufais. Deze week ging voor de tiende keer in het
Amsterdamse Koninklijk Theater Carré hun Wereld
Kerstcircus in première. En nog heeft hij zijn grenzen niet
bereikt, want hij is ook een van de mensen achter een nieuw
groot reizend Nederlands circus dat in het voorjaar de eerste
voorstelling geeft: Carré op Tournee. Hij is 76 en geniet nog
dagelijks van zijn werk. Een bescheiden heer achter de
bühne: Wout van Liempt.
Circus in Carré is voor het pu
bliek een feest. Je merkt het al
aan de kaartverkoop. Bij de kassa
stond een man uit Heerenveen. Ik
vroeg waarom hij niet daar naar
een circus ging. Maar die meneer
had als kind circus gezien in Carré
en wil dat nu ook/ zijn kinderen la
ten ervaren. Het' is dus ook een
kwestie van nostalgie. En daarom
zijn we blij dat er zo veel kinderen
komen. Ons publiek van de toe
komst, klanten voor het leven.
Het was Van Liempt, die ertoe bij
droeg dat in 1979 voor het eerst
sinds decennia weer circus in Car
ré was te zien. In het theater dat
uiteindelijk door circuskoning Os
car Carré met die bedoeling was
gebouwd. Het is ook de familie Van
Liempt, ofwel het Nederlands
Theaterbureau, die maakt dat
Carré weer de naam is van een rei
zend circus.
Het begon in 1979, toen Wout van
Liempt voor de tweede maal het
Russisch Staatcircus naar de Am
sterdamse RAI wilde halen. „Maar
toen zag ik in die tijd bij de directie
van Carré, aan de muur het portret
hangen van Karei Wunnink, de
vroegere directeur met wie we sa
men met Henk van der Meyden al
in 1971 het Russisch Staatscircus
naai" Nederland had gehaald. Het
was net alsof hij me aankeek en te
gen me wilde zeggen: Nee Wout,
dat mo,et je niet doen in de RAI,
dat circus moetje brengen in Car
ré. Dat ben je aan dit theater ver
plicht."
Een dikke tien jaar geleden zag
Van Liempt hoe allerlei schouw
burgen met veel succes rond de
kerstdagen circus brachten. „Dat
moeten we ook in Amsterdam kun
nen, dacht ik. We zijn gaan praten
met de directie van Carré en heb
ben toen voor de opbouw van het
programma de circusfamilie Knie
kunnen strikken. Het bleek te
werken. En nu hebben we voor de
tiende keer het Wereld Kerstcircus
in Carré."
Eenheid
Dat ze met Fredy Knie jr en zijn fa
milie al die jaren zo'n goede sa
menwerking zouden hebben had
den ze tien geleden niet kunnen
denken. „We zochten iemand die
de voorstelling zou kunnen regis
seren, die zo veel artiesten uit zo
veel landen, tot een eenheid zou
kunnen vormen. Knie leek dat wel
wat. Voor de oorlog trad zijn fami
lie al in Nederland met veel plezier
op, dus hij kwam graag en heeft nu
al voor de tiende keer de leiding."
„Knie, dat is circusadel. Familie
die het vak kent en met wie het
prettig werken is. Fredy heeft ge
zag, houdt van dicipline en niveau.
Bovendien brengt hij circus dat je
gerust diervriendelijk kunt noe
men. Knie laat geen nummers zien
waarin dieren iets moeten doen
wat niet bij hun karakter hoort."
Toen vader en zoon Van Liempt
het circus begonnen zeiden ze elk
jaar een voorstelling te zullen
brengen met op zijn minst de win
naar van de gouden clown, de be
langrijkste onderscheiding in de
circuswereld. „Er is wel eens ge
dacht: 'Dat houden ze nooit vol'.
Maar uiteindelijk halen we onze
nummers nu weg bij de grote cir
cusfestivals in Parijs en Monte
Carlo waar Henk in de jury zit. En
Cees zit nu bij het festival van Ro
me in de jury. Internationale er
kenning voor het Wereld Kerstcir
cus."
„Dat het elk jaar weer lukt zo'n
programma samen te stellen komt
niet alleen omdat veel circussen
's winters niet reizen. Belangrijk is
ook de naam die Carré in de circus
wereld heeft. Artiesten vinden het
daar aangenaam werken. Er zijn
goede kleedkamers met douches,
goed logies en we tonen onze waar
dering voor hun inzet. Dat gebeurt
elders niet altijd. We krijgen dan
ook elk jaar een stuk of vijftig aan
meldingen van artiesten die graag
in die periode bij ons komen
werken."
En zo wordt Carré de komende we
ken opnieuw bevolkt door een in
ternationaal gezelschap: Chine
zen, Roemenen, Mexicanen. En...
het Nederlandse duo Mini en Maxi,
dat debuteert als circusact. Iets
waar ze al jaren zin in hadden,
maar dat nu mooi past in zo'n jubi
leumprogramma.
Tournee
Komend voorjaar gaat Carré op
tournee. Vader en zoon zijn er vol
van, al klinkt er in hun verhaal
toch ook een gezonde dosis onze
kerheid. Want wie begint vandaag
de dag nog een nieuw circus, een
onderneming waai" bij wijze van
spreken alleen maar veel geld bij
moet. Toch denkt de familie Van
Liempt samen met Stardust Cir
cus International en de directie
van Theater Carré iets moois, iets
succesvols te gaan brengen. Circus
met net dat snufje romantiek, dat
de bezoeker ervan verwacht, maar
nog zo zelden krijgt. Vandaar dat
een nieuwe tent is ontworpen,
waarin het publiek het comfort
van een echt theater moet krijgen.
Geen harde banken, maai" stoelen
en veel pluche.
„Natuurlijk is het een forse inves
tering", zegt Cees. „Maar we dur
ven het aan omdat we de wereld
top laten zien. We geloven in onze
opzet: spelen in zo veel mogelijk
Nederlandse steden om daar elk
jaar terug te komen. Steeds met
Paardendressuur is één van de hoog tepunten van het Kerstcircus.
een ander programma. Zo ontstaat
een traditie, zoals Circus Knie die
in Zwitserland heeft. Het komend
jaar is dat voor ons nog moeilijk,
omdat de tournees van allerlei on
dernemingen al vastliggen."
Zitplaatsen
Maar dat het plan alle kans van
slagen heeft, dat weten ze zeker.
„De naam Carré leeft nog", zegt
Van Liempt senior. „Maar de on
derneming staat los van de familie.
De naam is ontleend aan het thea
ter. Maai" inderdaad, een circus be
ginnen is en blijft een gok. Toch
moesten we wel. Om met een der
gelijk programma geld te verdie
nen moetje per dag meer zitplaat
sen kunnen verkopen dan de 1500
die theater Carré nu biedt. De tent
heeft het dubbele aantal."
De risico's: Wout van Liempt her
innert zich nog maar al te goed hoe
in 1983 de tournee van het Rus
sisch Staatscircus de onderne
ming een vermogen kostte. „We
waren nog maar net begonnen, of
boven Korea werd een verkeers
vliegtuig neergeschoten. De Rus
sen kregen de schuld en het gevolg
was dat er niemand meer naar de
voorstelling kwam kijken."
„Een burgemeester die een paar
jaar eerder nog een ontvangst
hield voor de artiesten, riep nu
zelfs het publiek op thuis te blij
ven. En als je dan nagaat, dat latei-
de Russen helemaal geen schuld
bleken te hebben. Er kwam geen
hond en toch moet je dan je ver
plichtingen nakomen. Het kostte
ons 30.000 gulden per dag, bij el
kaar een miljoen."
Het paardenspul, daar ligt voor
een deel de ziel van het circus. En
Oscar Carré was eind vorige eeuw
befaamd om zijn dressuur van
Friese paarden. Carré nieuwe stijl
heeft dus een reputatie hoog te
houden. Daarom werd Jasmine
Smart met haar paarden aange
trokken, telg uit het beroemde
Britse circusgeslacht, dat jaren
lang een mooie traditie had met
het kerstcircus op de Engelse tele
visie.
Orkest
Het samenstellen van de rest van
het programma is niet zo'n pro
bleem, vindt Cees. „Na tien jaar
Wereld Kerstcircus hebben we zo
veel goede nummers gezien dat we
daar zonder meer een keuze uit
kunnen doen. En dan het orkest.
Geen geluidsband, maar twaalf
muzikanten, net als de komende
weken. K^ortom: het wordt een pro
gramma, gelijkwaardig aan dat
wat we nu in Carré laten zien."
Vader vult aan: „Misschien dat we
er straks veel geld mee verliezen.
Maar dan zijn we in ieder geval ver
dronken in helder water. Eerlijk
gezegd maken we nooit een voor
stelling vanuit een budget. Het
programma staat voorop. Als we
vlak voor de première nog een
goed njimmer erbij kunnen krij
gen, dan némen we dat. In wezen
zijn we altijd hobbyisten geweest.
Dat kan omdat we met alles wat
we doen het risico zo veel mogelijk
spreiden."
Van Liempt ziet het nieuwe circus
initiatief niet als de kroon op zijn
werk. „Als je hebt gewerkt met
Paul Steenbergen, de Wiener
Volksoper, The Beatles, de Ita
liaanse opera, Wim Kan, Edith
Piaf, Robert Stolz, Giuseppe di
Stefano, Nurejev en Fonteyn, dan
heb je al zo veel kronen. Weet u, als
je 76 bent en je kunt nog gezond en
met plezier dit werk doen, dan is
dat toch eigenlijk de échte kroon
op mijn carrière."
Hans Visser
Het Wereld Kerstcircus staat in Ko
ninklijk Theater Carré. Amsterdam,
van 22 december tot en met 8 januari,
matinee en avondvoorstellingen. Op de
zaterdagen 24 en 31 december zijn er
geen voorstellingen.
Romantisch is anders. Piep-
piep-piep-piep! 611. De co
de voor 'Ik hou van je'. Of 618:
'Zullen we uitgaan?' Maar niet
temin lijkt de buzzer, een spe
ciaal soort semafoon, een
heuse rage onder jongeren te
worden. Japan, de Verenigde
Staten en Zweden zijn ons
daarin al voorgegaan. Sinds
PTT Telecom het fenomeen
buzzen op 1 november in Ne
derland introduceerde zijn er al
enkele duizenden apparaatjes
verkocht. Volgens Motorola,
één van de fabrikanten van
buzzers, is de grens van tien
duizend zelfs al overschreden.
Een buzzer is in feite een ge
wone pieper waarmee het mo
gelijk is nummers en cijferco
des te ontvangen, maar dan
eentje met een hip uiterlijk.
PTT Telecom levert ze in vier
kleuren, Motorola zelfs in elf.
waarvan er sommige pijn aan
de ogen doen. Philips en
Swatch, fabrikant van trendy
horloges, hebben aangekon
digd binnenkort met eigen buz
zers op de markt te komen.
Het belangrijkste verschil is
dat je voor een buzzer geen
abonnementskosten betaalt,
zoals voor een gewone sema
foon. Daar staat tegenover dat
buzzen aanzienlijk duurder is
dan een semafoon-oproep:
1,95 in plaats van 0,75 tij
dens kantooruren (8.00-17.00
uur) en 0.75 versus 0,45
daarbuiten en in het weekein
de.
Een groot bezwaar is dat niet.
bezweren de buzz-bazen in
koor. „De buzzer is vooral be
doeld voor gebruik in vrije tijd.
De eerste ervaringen laten ook
zien dat er aanzienlijk meer in
de avonduren en in het week
einde gebuzzt wordt dan over
dag", zegt mediavoorlichter
Mark Zellenrath van PTT Tele
com. En volgens Martin Haan
van de firma AVC Telecom, die
de Motorola-buzzers impor
teert, redeneren veel jongeren
als volgt: „Als ik een buzzer
koop, hoef ik zelf geen oproep-
kosten te betalen. Die zijn voor
de beller."
Bij elke buzzer behoort een ei
gen 06-telefoonnummer. Voor
op het visitekaartje, suggereert
PTT Telecom. Het nummer
staat achter op het apparaatje
en kan direct in gebruik geno
men worden. Een abonnement
duurt zolang de buzzer ge
bruikt wordt: in theorie dus le
venslang. Alleen als er een jaar
lang geen oproep gedaan
wordt, vervalt het abonnement
automatisch.
De Volkswagen onder de buz
zers is de Brooklyn 16 van PTT
Telecom van 249,-, die alleen
de basisfuncties heeft. Wie wat
meer te besteden heeft koopt
voor 399,- de Bravo Express
van Motorola. Die kan langere
codes (20 in plaats van 14 cij
fers) weergeven, heeft een ge
heugen voor vier berichten, be
schikt over een ingebouwd
klokje dat bijhoudt wanneer
een bericht is binnengekomen
en kan in plaats van piepen ook
trillen (handig op school).
De in elf kleuren verkrijgbare
Motorola's zien er ook aanzien
lijk opwindender uit dan de
PTT-modelletjes, die maar in
vier kleuren leverbaar zijn.
Maar de PTT heeft het er niet
bij laten zitten en introduceer
de met ongekende reactiesnel
heid de afgelopen week een
nieuw model: de Brooklyn 19,
die net als de concurrentie een
ingebouwd klokje en geheu
gens heeft en die bovendien
voor maar 279,- over de toon
bank gaat.
Opstapje
Volgens Martin Haan van Mo-
torola-importeur AVC Tele
com is de buzzer een opstapje
naar de echte mobiele telefo
nie: de zaktelefoon. „Jongeren
van 17 tot 24 jaar, onze voor
naamste doelgroep, willen be
reikbaar zijn voor hun vrien
den. Ongeacht waar ze zijn, of
het nu thuis of aan het strand of
in de disco. Het liefst zouden ze
allemaal een eigen pockettele
foon willen hebben, maar dat is
door de hoge abonnementskos
ten voorlopig nog onhaalbaar.
De buzzer is dan een aantrek
kelijk alternatief. Betaalbaar
voor iedereen die een baantje
of een krantewijk heeft."
De lol van het buzzen zit 'm
vooral in het gebruik van cijfer
codes, waarmee het mogelijk is
allerlei boodschappen uit te
wisselen. PTT Telecom levert
bij elke buzzer een foldertje
met enkele tientallen buzz-co
des, variërend van 'Ik zit in de
file' (212) en 'Gefeliciteerd' (614)
tot 'Het spijt me' (615) of kortaf
'Nee' (122). Door allerlei combi
naties te maken is het zelfs mo
gelijk complete zinnen door te
seinen. 15011703130411 bete
kent dan bijvoorbeeld 'Ik zie je
vanavond in het café', en
15011305120514 'Neem even
pils en sigaretten mee'.
The Free Record Shop, één van
de winkels waar de buzzers ver
kocht worden (want het sluit zo
lekker aan bij de doelgroep),
komt in januari met een eigen
boek om de codecultuur extra
luister bij te zetten. Maar het
buzzen wordt pas echt span
nend als er allerlei persoonlijke
codes bedacht worden, waar
van alleen zender en ontvanger
de betekenis kennen. Zo Hitsen
straks de intiemste of zelfs ge
heime boodschappen door de
ether. 999: Wil je met me trou
wen? Of: Ben jij ook 5318537...
(de buzzer op z'n kop houden).
Alfred Konijnenbelt
Eerst was er het Algemeen
Hans Blad, een krantje met
wetenswaardigheden over aller
lei Hanzen, dat Hans Ferrée naar
135 naamgenoten stuurde. Tegen
woordig pakt hij het grootser aan;
Ferrée stelde onlangs 's werelds
eerste Hansyclopedie samen. Een
boek met ongeveer 1200 min of
meer bekende Hanzen.
Van Hans von Aachen, een
Duitse schilder die leefde van
1552 tot 1615, tot radionieuwslezer
Hans van Zijl: ze zijn allemaal te
vinden in dit boek voor 'Hansofie-
len'.
Hans komt als roepnaam vaak
voor in het Nederlandse, Duitse,
Deense, Noorse en Zweedse taalge
bied. De naam is bijna altijd afge
leid van het Hebreeuwse Johannes
dat 'Jahweh is genadig' betekent.
Maar het is niet alleen een roep
naam, ook in de aardrijkskunde is
Hans vertegenwoordigd. Hans is
een dorpje in het noordoosten van
de VS, een meer en riviertje in Au
stralië en in eigen land is er het
Zeeuwse dorp Hansweert.
Niet iedere Hans in het boek is be
kend bij het grote publiek. Zegt de
naam Hans van den Brand u iets?
Hij is stafmedewerker van de
Stichting Samenwerkende Koren
organisaties. Dan is saxofonist, en
vader van Candy, Hans Dulfer
toch stukken bekender.
Niet allpen Hanzen uit de echte we
reld staan in de encyclopedie. Han
zen in sprookjes worden zelfs apart
vermeld. Ferrée (van beroep 'i-
deeënmaker en publicist', zo staat
er in de Hansyclopedie te lezen)
heeft samen met zijn 'handlanger/
hanslanger' Hans Vleugelers alle
Hanzen in sprookjesvertellingen
op een rijtje gezet. En dat zijn er
meer dan Hans. de broer van
Grietje, en ijzeren Hans,
Bij de Q, vindt de lezer uitspraken
(quotes). ,.Ik moet dagenlang op de
kachel zitten om warm te worden,
zo koud ben ik van binnen", liet
Hans van Z., een drievoudig moor
denaar. weten.
Ferrée verontschuldigt zich voorin
het boek al voor het ontbreken van
enkele Hanzen, hij kent ze immers
ook niet allemaal, maar aan het
eind van ieder hoofdstuk (volgens
de letters van het alfabet) is er
ruimte om een foto van een niet-
beschreven Hans te plakken.
Angelique Mulders
Het groot wetenswaardighedenboek
HANS il29 pagina's) is geschreven
door Hans Ferrée met medewerking
van Hans Veugelers en kost 24,90 -
Uitgeverij De Fontijn.
