Situatie Schelde eist meldplicht
Bajes dag open voor het publiek
Helium zorgt voor piepstemmetje
1 Informatiesysteem scheepsladingen moet als Euregioproject gestalte krijgen
Eigenaar gekapseisde
lus heeft 30 min borg
nog steeds niet betaald
Fiscus aast mogelijk
op winst uit reclame
van Omroep Zeeland
Hogeschool Zeeland
slikt kabinetsbesluit
verhoging collegegeld
Rikketik
m onze verslaggever
IDDELBURG - Het is abso-
noodzakelijk dat België
illedige informatie verstrekt
het transport van gevaar
te stoffen via de Westerschel-
Gedeputecrde L. Nederhoed-
ijlstra hamerde daar maandag
tijdens de officiële opening
in het Schelde Informatie
jntrum in Middelburg.
et kapseizen van het Russi-
he containerschip Pioner On
afgelopen donderdag in de
ocht van Bath, heeft volgens
gedeputeerde opnieüw aan-
iioond hoe nodig een mel-
ngsplicht is. „Pas als een Rus-
ich schip kapseist en de con-
iners in zee drijven, wordt dui-
lijk wat er in zit." Zoals ge-
:eld belandden na het ongeluk
iten zoutzuur en flessen on-
[uidbestrijdingsmiddelen in
it water.
gewenste informatie-sys-
êin voor transport van gevaar
te stoffen zou kunnen worden
pgezet als Euregioproject, zo
ipleitte de gedeputeerde. Het
een van de tegemoetkomin-
en die Zeeland hoopt binnen te
den voor de schade die zal wor-
:n veroorzaakt door de verdie-
lutomobilist
67) gewond
OSTBURG - Een 67-jarige
selaar raakte maandagmid-
ig gewond bij een ongeval op
Philipsweg in Oostburg. De
lan verloor rond half drie door
nbekende oorzaak de macht
rerhei stuur. Hierdoor raakte
van de weg en belandde in
sloot.
auto werd aan de voorzijde
raar beschadigd. De verwon-
ingen van de man. die werd op-
fnomen in het Antoniuszieken-
«is in Oostburg, zijn niet be-
rfö.
ping en verbreding van de vaar
geul in de Westerschelde.
Deze vaargeulverbetering,
waartoe Nederland en Vlaande
ren na tientallen jaren onder
handelen overeenstemming
hebben bereikt, schaadt onder
meer natuurwaarden. De gede
puteerde heeft goede hoop dat
ter compensatie nieuwe natuur
waarden worden gecreëerd (pol
ders prijs geven aan de Wester
schelde), en dat het water zui
verder wordt. Ze zei onder de in
druk te zijn van de waterzuive-
rings-maatregelen, waartoe de
Belgen inmiddels zijn overge
gaan.
Gevolgen
Nederhoed-Zijlstra memoreerde
dat Zeeland niet diepgaand en
ook niet op beslissingsniveau is
betrokken bij de totstandko
ming' van het verdrag over de
verdieping van de Westerschel
de, terwijl de provincie er wel de
gevolgen van draagt. Reden
waarom het provinciebestuur
onlangs aandrong op een verte
genwoordiging in de internatio
nale commissie inzake de be
scherming van de Schelde.
Het Schelde Informatie Cen
trum dat gisteren officieel werd
geopend, moet een einde maken
aan het langs elkaar heen
werken van de vele overheden in
Nederland die betrokken zijn bij
de uitvoering van het Beleids
plan Westerschelde. De coördi
natrice, mevrouw L. Wilthagen,
legde uit dat het informatiecen
trum alle gegevens over de Wes
terschelde verzamelt en be
schikbaar stelt.
Effecten
De overheden hebben zich ver
plicht al hun nieuwe plannen
aangaande de Westerschelde bij
het informatiecentrum aan te
melden. Het centrum, dat geves
tigd is in het kantoor van het
Rijksinstituut voor Kust en Zee
op het industrieterrein Arne-
burg te Middelburg, geeft verder
knipselkranten en nieuwsbrie
ven uit, beheert een literatuur
systeem en zet een geografisch
informatiesysteem op. In de toe
komst. aldus mevrouw Wiltha
gen, moet het centrum in een
mum van tijd de effecten duide
lijk kunnen maken van iedere
willekeurige lozing op de Schel
de.
an onze verslaggever
I1LLAND - Rijkswaterstaat
reigt in zijn maag te blijven
llten met het Russische contai-
Srschip Pioner Onegi. De eige-
iar van het donderdagmorgen
Rilland gekapseisde schip
eeft de gevraagde borgsom
30 miljoen gulden nog
leeds niet betaald. De berging
de Pioner Onegi verloopt
nderlussen gesmeerd. De ber-
erscombinatie Wijsmuller/
lultraship kan het schip waar-
chijnlijk de tweede helft van
ezeweek naar de Sloehaven in
lissingen-Oost slepen, waar de
lergingsoperatie wordt afge-
met het lossen van de
rachtvaarder.
let is gebruikelijk dat Rijkswa-
ffitaat bij een berging onder
ijn verantwoordelijkheid, een
ailkgarantie van de eigenaar
Dat is ook in het geval
en de Pioner Onegi gebeurd,
adat het schip donderdag-
iond onder de wrakkenwet was
ilaatst. De eigenaar, de rede-
Northern Shipping uit Ar-
iang'elsk, treuzelde te lang met
et afsluiten van een bergings-
ontract. Om elk Financieel ri-
co te vermijden, vroeg Rijks
waterstaat een borgsom van 30
ailjoen gulden voor schip en la-
mg.
ot nu toe heeft Northern Ship-
tag echter niets gestort, tot on-
enoegen van Rijkswaterstaat.
In nu de berging voorspoediger
«loopt dan verwacht, zou
lijkswaterstaat de bankgaran-
'ta flacon met landbouwgif, af-
'«nstig van de Pioner Onegi.
tie kunnen verlagen. „Maar",
stelde een woordvoerder, „dan
nemen wij alle risico's en kan
een eigenaar voortaan afwach
ten tot het karwei is geklaard."
Rijkswaterstaat kan zo mogelijk
schip en lading verkopen als de
reder verstek laat gaan. De
vraag is echter of de opbrengst
van het containerschip uit 1975
en de lading voldoende is om alle
kosten van de berging te dek
ken.
Leeggepompt
Over de berging van de Pioner
Onegi heeft Rijkswaterstaat
weinig te klagen. Alle containers
zijn maandag van dek gehaald
met behulp van de overslag
kraan Noordzee-reus III en in
twee duwbakken gezet. Die
gaan naar de Sloehaven in Viis-
singen-Oost, waar Martens Clea
ning uit 's-Heerenhoek zich er
over ontfermd. Het water is
maandag uit de ruimen en de
machinekamer gepompt, waar
door het containerschip een
stuk stabieler is geworden. Het
maakte zondag nog maximaal
35 graden slagzij, maandagmid
dag was dat teruggelopen tot
maximaal 17 graden.
De bergerscombinatie Wijsmul
ler/Multraship is van plan de
Pioner Onegi vandaag, dinsdag,
naar de andere zijde van de vaar
geul in de Westerschelde bij Ril
land te brengen. Het schip wordt
op de Marlemonsche Plaat ge
zet, waar het recht kan liggen en
de bergingsoperatie minder hin
der oplevert voor de doorgaande
scheepvaart. De ruimen worden
daar geopend, waarna inspectie
van de lading benedendeks kan
plaatsvinden. Rijkswaterstaat
wil dat ter plaatse in elk geval 26
vaten met de gevaarlijke stof
ethyleen triamine worden gelost
en de brandstof uit het schip
wordt gehaald.
Van de donderdagavond van
boord gegleden containers zijn
er inmiddels zes geborgen, waar
van één met de - deels verdwe
nen - witte flessen landbouwgif.
De Westerschelde wordt van
daag met sonarapparatuur afge
zocht om de ruim tien overige
containers op te sporen.
Drankrijder
aangehouden
HOEK - Een 35-jarige automo
bilist uit Philippine werd in de
nacht van zondag op maandag-
omstreeks 3.30 uur aangehou
den op de Langestraat in Hoek
met een alcoholpromillage van
1.5. De man kreeg een proces
verbaal en zijn rijbewijs werd in
beslag genomen.
MIDDELBURG - Een van de cellengangen met 48 cellen in de
nieuwe penitentiaire inrichting Torentijd in Middelburg, waar
nieuwsgierigen zaterdag 17 december tijdens een open dag een
kijkje kunnen nemen. Het interieur van het gebouw heeft als
hoofdkleuren maisgeel en donkerblauw. In de gevangenis is
plaats voor 144 gedetineerden. De eerste gedetineerden worden
19 januari verwacht. foto Ruben Oreel
zie ook pagina 15
Het Natuurkundecircus van de TU Eindhoven deed gisteren scholen in Hulst aan. „We willen laten zien dat je lol kunt hebben met
natuurkunde." foto Peter Nicolai
Aan natuurkunde is een hoop lol te beleven
van onze verslaggever
HULST - Als stoerste jongen
van de klas stak hij natuurlijk
als eerste zijn vinger op. Ver
volgens liep hij met veel bra
nie naar het podiumpje in de
gymzaal. Toen de 15-jarige
bink even later met een ea-
straatstemmetje zei: „Ik ben
Jesse en ik houd van tafel
voetbal", bleef van zijn bra
voure weinig over.
Nadat de spreekstalmeester
van het Natuurkundecircus
nog een aantal leerlingen en
leraren een beetje helium had
laten inademen, kon Jesse op
gelucht adem halen. Zijn
baard was niet plotseling weer
uit zijn keel gekropen; de an
deren kregen ook een piep
stemmetje van het zonnegas
en - nog belangrijker - de
stemverandering duurde
maar heel kort.
De circusartiesten scoorden
maandagmiddag overigens
prima met de heliumact. De
leerlingen van de derde klas
sen vwo en havo van de Janse-
niusscholengemeenschap uit
Hulst lagen dubbel van het la
chen. De artiesten van het Na
tuurkundecircus van de Tech
nische Universiteit van Eind
hoven waren blij met die vro
lijkheid. „We willen laten zien
dat je lol kan hebben met na
tuurkunde. De beste manier
om dat te doen is mensen aller
lei leuke proeven te laten zien
en als het even kan zelf te laten
uitvoeren", legde Jos Maas
uit.
Maas is, net als spreekstal
meester Paul van Dijk, afge
studeerd ingenieur. Beiden
zijn als assistent in opleiding
(aio) druk bezig om hun doc
torstitel te behalen aan de
Eindhovense universiteit.
Naast het uitvoeren van we
tenschappelijk onderzoek,
vinden ze het leuk om middel
bare scholieren, de fysici en
techneuten van de toekomst
tenslotte, enthousiast te ma
ken voor natuurkunde. Ook de
Stichting Physica en de uni
versiteit uit de lichtstad vin
den het belangrijk dat op lu
dieke wijze voorlichting wordt
gegeven over natuurkundige
verschijnselen en sponsoren
daarom het Natuurkundecir
cus.
Van Dijk en Maas en de stu
denten Arina Grielaard en
Bart Duijvelaar draaiden al
warm tijdens de wetenschaps-
en techniekweek in Eindho
ven en traden ook op tijdens
studiemanifestaties in Den
Haag en Delft. Het Jansenius
(en de derde klassers van de
Hulster mavo Het Ravelijn,
voor wie na de Janseniusleer-
lingen nog een voorstelling
werd gegeven) had maandag
echter de landelijke primeur
bij de 'particuliere' bezoeken
aan middelbare scholen.
Proeven
De proeven met een draaiend
fietswiel dat niet valt als het
aan één as wordt opgehangen,
het laten draaien van een stoel
op een plateau door het ver
plaatsten van gewichten, en
het ijzeren blokje dat sneller
valt dan een magneetje, wer
den door de jeugd met verba
zing aanschouwd. De natuur-
kundeleraren Armand Ver
voort en Jan van Laarhoven
waren de enigen die echt huis
werk mee kregen. Jos Maas gaf
wel een korte uitleg over de
oorzaken van de natuurkun
dige verschijnselen, maar liet
afentoeook weten: „Dit duurt
iets te lang om helemaal uit te
leggen. Vraag dus nog maar
eens tijdens de natuurkunde
les."
Maas gaf na de voorstelling la
chend toe dat er enige demon
straties bij waren die hij zelf
pas doorgrondde toen hij al
college volgde aan de univer-
stiteit. De twee natuurkunde-
leraren zagen zichzelf dat dan
ook niet helemaal doen. Maai
de proeven met de 'Maagden
burger halve bollen' - die, va
cuüm gezogen, door leer
krachten niet uit elkaar waren
te trekken en. na het toevoe
gen van zuurstof, door leerlin
gen wel - en het drukproeve
met twee kommetjes water
(één met en één zonder slan
getje in een gaatje aan de on
derkant) hadden ze eigenlijk
allemaal moeten begrijpen.
Toch nog maar eens op terug
komen de volgende les. was
van de gezichten van Van
Laarhoven en Vervoort af te le
zen,
Het Natuurkundecircus trekt
de komende jaren één a twee
keer per maand langs middel
bare scholen. Zeeuwse scholen
hebben zich nog niet opgege
ven. hoewel het circus geen
kosten berekent, wist Maas.
„Eén telefoontje naar de TU
Eindhoven is genoeg."
van onze verslaggever
OOST-SOUBURG - Het is niet
uitgesloten dat de belasting
dienst de toekomstige winst op
de reclameboodschappen van
Omroep Zeeland inpikt. Dat
blijkt nu de Regionale Omroep
Brabant een naheffing van vier
miljoen gulden in de bus heeft
gekregen. Die is als eerste regio
nale omroep in Nederland be
gonnen met het uitzenden van
reclame en over de winst daar
van èn de financiële reserves
voor nieuwe investeringen wil
de fiscus nu belasting innen.
Ook andere regionale omroepen
kunnen een claim verwachten.
Bij Omroep Zeeland kan geen
sprake zijn van een naheffing,
omdat die geen financiële reser
ves heeft en geen winst maakt op
de reclame. „Maar als dit door
gaat", zegt directeur/hoofdre
dacteur F. Feij. „moeten we ons
maai- eens afvragen of het zinnig
is om reclameboodschappen te
blijven uitzenden."
De belastingdienst beschouwt
de regionale omroep als een on
deelbaar geheel en maakt dus
geen onderscheid tussen apart,
opgerichte reclamemaatschap
pijen en de omroep zelf. De laat
ste krijgt de heffing in de bus.
Met het maken van reclame
wordt winst gemaakt, redeneert
de fiscus, en dus is het mogelijk
belasting te heffen. Vanaf het
moment van reclamemaken zijn
omroepen dus ook belastingen
verschuldigd over eventuele re
serves.
In Brabant is de naheffing zo
hoog opgelopen, omdat de be
lastingdienst daar nog verder te
ruggaat in de tijd. Omroep Bra
bant is in 1992 met het uitzenden
reclame begonnen, maar bij de
naheffing is teruggegaan tot
1989. Hierdoor dreigt zelfs een
faillissement.
Protest
De stichting Regionale Omroep
Overleg en Samenwerking
(ROOS) stapt binnenkort naar
staatssecretaris W. Vermeend
van financiën om te protesteren
tegen deze gang van zaken. Te
gelijkertijd wordt staatssecreta
ris A. Nuis (media) benaderd om
te pleiten voor een wetswijziging
die de belastingplicht van regio
nale omroepen ongedaan
maakt. Er is sprake van rechts
ongelijkheid ten opzichte van de
publieke omroep. „Daar verzet
ten wij ons tegen", verklaart di
recteur/secretaris B. Groenen
dijk van ROOS. „Anders dan de
publieke omroep hebben wij
geen publiekrechtelijk benoemd
bestuur, maar slechts een repre
sentatief bestuur. Daarom moe
ten we betalen."
Feij spreekt van een curieuze
zaak. „Als regionale omroep
worden wij aan de ene kant ge
subsidieerd door het ministerie
van Onderwijs Cultuur en We
tenschappen en andere andere
kant gaat het ministerie van Fi
nanciën ons belasten."
Quitte
Omroep Zeeland hoeft overi
gens niet voor een grote nahef
fing te vrezen, laat staan voor
een faillissement. Pas in decem
ber 1993 is de Zeeuwse regionale
omroep met het uitzenden van
reclame begonnen en er wordt
nog geen winst gemaakt. Feij
hoopt dit jaar quitte te spelen.
Maar van een bescheiden winst
in de toekomst gaat mogelijk
veertig procent naar de belastin
gen. „Dan moeten we afvragen
of de reclame wel brengt wat wij
er ooit van verwachtten."
van onze verslaggever
VLISSINGEN - De Hogeschool
Zeeland (HZ) behoort niet tot de
onderwijsinstellingen die zich
hebben gedistantieerd van het
kabinetsbesluit om het college
geld met duizend gulden te ver
hogen. Maandag werd bekend
dat de IIBO-raad en de Vereni
ging van Samenwerkende Ne
derlandse Universiteiten
(VSNU) terug zijn gekomen op
het akkoord dat zij vrijdag met
minister J. Ritzen van onder
wijs sloten. Met dat akkoord
werd een dreigende bezuiniging
van 500 miljoen op het hoger on
derwijs grotendeels op de stu
denten afgewenteld. Bestuurs
voorzitter dr ir A. P. van Ant
werpen van de HZ onthulde
maandagavond echter dat zijn
school de plannen van Ritzen
'niet onacceptabel' vindt. „Na
tuurlijk voelen we mee met de
studenten, maar als de bezuini
gingen door waren gegaan had
den we van onze 300 werkne
mers er 80 tot 100 moeten ont
slaan."
Van Antwerpen deed zijn lüt-
spraken tijdens een onderwijs-
discussie die was georganiseerd
door de stichting Overkoepe
lend Studenten Overleg (OSO).
Die was enkele weken geleden al
begonnen met de voorbereidin
gen van een discussie over de be
zuinigingen op het onderwijs.
Onverwacht was de timing daar
van perfect, omdat maandag
bleek dat de gewijzigde plannen
van Ritzen voor een enorme
commotie in de Nederlandse on
derwijswereld hebben gezorgd.
Overigens was daar in Vlissin-
gen weinig van te merken. Niet
een student was als belangstel
lende op de discussie afgeko
men. Zodoende vergaderde het
forum - met vertegenwoordigers
van de landelijke studentenvak
bond LSVb, enkele studenten,
Zeeuwse politici, vertegenwoor
digers van het bedrijfsleven èn
directieleden en docenten van
de HZ - voor een lege zaal. Het
atrium van de hogeschool was
alleen even gevuld toen de deel
tijdstudenten pauzeerden, maar
zij toonden geen enkele belang
stelling voor de forumdiscussie.
Korting
Van Antwerpen gaf aan dat de
leiding van de HZ liever het col
legegeld met duizend gulden
ziet stijgen dan dat er op de be
groting van de hogeschool wordt
gekort. Dat zou in zijn ogen echt
desastreus zijn. „De afgelopen
vijf jaar is al tien procent op de
hogescholen bezuinigd. Op ter
mijn wordt dat nog veel meer.
We moeten straks hetzelfde
doen met minder mensen. Des
ondanks moeten we de kwaliteit
overeind houden. Dat was ook
het moeilijke van de afweging
vandaag. De kwaliteit van het
hoger onderwijs is in het belang
van de studenten."
„Vijfhonderd miljoen bezuini
gen en dan tegen de instellingen
zeggen dat ze ook de wachtgel
den moeten betalen voor het
personeel dat ze ontslaan, dat is
de beste manier om het hoger
onderwijs kapot te maken. De
politiek gaat onzorgvuldig om
met het hoger ouderwijs, daar
slot zie pagina 11 kolom 8
Cees is kxaistenaar en heeft
ongeveer alles wat er in het
Zeeuivs-Vlaamse is te zien
wel geschilderd. Nu eens
verft hij met de penseel, dan
heeft hij weer een periode
dat hij het mes hanteert.
Want oofc dat is een tech
niek die hij beheerst. Hij
doel in zijn stamcafé regel
matig kond van zijn nieuwe
creaties. Soms gaat het
goed. soms ontbreekt de in
spiratie. Hij houdt het in ie
der geval al veertig jaar vol.
Verschillende keren echter
moest hij de ezel laten voor
wat-ie ivas. Oorzaak: de rik
ketik. Want vergis u niet:
wie de inspiratie met de
kwast in beeld probeert te
brengen, sterft soms zeven
doden.
Laatst zat hij mistroostig
achter z'n glas ouive klare.
Hij had het. naclal hij weer
pijn op de borst kreeg, even
tjes rustig aan gedaan.
„Ach", wuifde hij het mede
leven weg. het is waar-
schijnlijk gewoon weer een
infarctje geweest. Dat her
ken ik zo langzamerhand
wel. Maar als je weet xvat het
is, moet je daar dan nog
voor naar een dokter lo
pen?" Grillige jongens die
kunstenaars.
