Noren wantrouwen Europese Unie
Snelle
opmars chipkaarten
PZC
Nederland wil één
grens van Waddenzee
Pleidooi voor weren
van scharnierende
laadklep veerboten
Omvang misdaad in
Oost-Europa is nog
moeilijk te overzien
opinie en achtergrond
Meerderheid kiezers wil op eigen benen blijven staan
KANTOORMEUBELEN
VÜ Van Dooren bv showroom
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1994
door Kees van der Maas
De Noren hebben voet bij
stuk gehouden. Voor de
tweede keer, net als in 1972, heb
ben zij zich via een volksraad
pleging in meerderheid tegen
toetreding tot de Europese Unie
uitgesproken. Opnieuw heeft de
keus 'ja' of'nei' de Noorse bevol
king intens bezig gehouden. Er
is fel campagne gevoerd in de
voorbije maanden; de opkomst
van de kiezers bij het referen
dum was met 88,5 procent uit
zonderlijk hoog. Nu de uitslag
er eenmaal ligt zal Noorwegen
zijn positie moeten bepalen als
het enige Scandinavische land
dat een eigen weg wil gaan en
zich niet met handen en voeten
wil binden aan de groeiende
Euro-club.
Toen gistermorgen zo ongeveer
alle stemmen waren geteld moet
het even slikken zijn geweest
voor de sociaal-democratische
premier Gro Harlem Brundt-
land (55). De uitslag is namelijk
ook een persoonlijke politieke
nederlaag voor haar. Ze heeft on
vermoeibaar barricades be
klommen om de kiezers te be
werken dat het ging 'om de toe
komst van Noorwegen'. Als aan
voerster van de voorstanders
van toetreding heeft zij tot ver
velens toe gewaarschuwd dat
Noorwegen hopeloos zal achter
blijven als het niet met de an
dere landen meegaat. De buur
landen Finland en Zweden had
den immers kort geleden óók
voor verankering in de Europese
Unie gekozen. Denemarken
maakt sinds 1972 deel uit van
het verenigd Europa. Volstrekt
isolement zou het voorland voor
Noorwegen worden.
De argumentatie heeft niet ge
werkt, misschien zelfs averechts
gewerkt op een meerderheid van
de Noren. Want voor de tweede
keer is een referendum over Eu
ropa het succes van de agres
sieve 'Nei-beweging' geworden.
Die vierde feest omdat haar
campagne in dit eigenzinnige Vi
kingen-land kennelijk een stuk
overtuigender is geweest. Leid
ster Anne Enger Lahnstein van
de anti-campagne, tevens voor
zitter van de behoudende Cen
trumpartij, sprak van 'een grote
dag voor Noorwegen'. Om daar
cryptisch aan toe te voegen;
„Wij hebben nee tegen de Unie
gezegd, maar ja tegen samen
werking met heel Europa".
Het tekent de sfeer waarin de 4.3
miljoen Noren met alle macht
proberen vast te houden aan
hun onafhankelijke, gevoelsma
tig misschien wel onaantastbare
positie, maai- tegelijk toch niet
het contact met de buitenwereld
willen verliezen. Wie denkt dat
de Noorse bevolking het bij deze
beslissing niet moeilijk met zich
zelf heeft gehad, vergist zich. Het
publieke debat is doortrokken
geweest van diepe tegenstellin
gen en emotionele argumenten.
De scheidslijnen liepen door de
hele samenleving en door alle
politieke partijen heen.
De uitslag heeft overigens ook
accenten gelegd. In sommige re
gio's in het dunbevolkte hoge
noorden stemde meer dan 70
procent van de overwegend
agrarische bevolking tegen. On
derzoek heeft uitgewezen dat de
Noorse vrouwen in grote meer
derheid het EU-lidmaatschap
hebben afgewezen. De voorstan
ders oogstten alleen in de hoofd
stad Oslo en omgeving succes.
In andere steden, zoals Bergen
en Stavanger, was er een onver
wachte overwinning voor de 'nei-
stemmers'.
De Noren vertrouwen de Euro
pese Unie niet. Ze houden er niet
van dat beslissingen ver weg,
over hun hoofden heen worden
genomen. Ze zijn allergisch voor
de Brusselse bureaucratie. Het
begrip 'unie' roeptherinnerin-
gen op aan de periode toen het
land werd gedomineerd door de
Zweden; bijna een eeuw lang, tot
1905, heeft die overheersing een
grauwsluier over de ingeboren
vrijheidsdrang van de Noorse
natie getrokken. Boeren en vis
sers zagen het al voor zich. Een
platteland en een boerenstand,
die zouden worden onderworpen
aan de regelzucht en de finan
ciële krimp van het Europese
landbouwbeleid. Een nu nog
goed lonende visserijsector, die
geen mogelijkheid meer zou
hebben om concurrenten uit
zuidelijke Europese landen van
de 'eigen' visgronden te weren.
Trauma's
Symboolwerking. versterkt
door historische trauma's heeft
voor een deel het stemgedrag
van veel Noren bepaald. En
daarnaast waren er de harde
economische feiten van de afge
lopen twintig jaar, sinds het vo
rige referendum. Noorwegen
heeft met zijn opbrengsten uit
de olie en het gas. uit de visserij
en de houtproduktie een grote
voorsprong op alle Europese
landen. Voor anti-Europa stem
mers groot genoeg om op eigen
kracht zelfs een economische
malaise te boven te komen.
De voorstanders van toetreding
hebben geprobeerd deze hou
ding als goedkoop en kortzichtig
te bestrijden. Ze hebben er keer
op keer op gewezen dat het
Noorse bedrijfsleven in de toe
komst wel eens in een positie
kan raken dat het stelselmatig
achter het net vist. De industrie
.is vergaand afhankelijk van ex
port en afzet in landen van de
Europese Unie. Wat let inves
teerders om straks uit te wijken
naar buurland Zweden, dat de
overstap wèl heeft gemaakt? Op
termijn importeert het zelf geko
zen isolement zo de werkloos
heid, waarvan Noorwegen op het
ogenblik nog niet echt wakker
ligt. En dan het gebrek aan in
vloed wanneer het land buiten
de Europese Unie blijft. Wat
blijft er over van de voortrek
kersrol op milieugebied, wan
neer de Noren daarover straks
alleen met zichzelf in discussie
zijn? Tot voor kort was het Scan
dinavische blok een factor van
betekenis in de Europese ver
houdingen. Hoe moet het nu ver-
De Noorse premier Gro Harlem Brundtland met het gezicht naar een demonstratie van 'nee'-zeggers en de rug naar de buitenwereld.
foto Reuter.
der wanneer in de naaste toe
komst de Noorse stem in het
koor van de Scandinavische be
langenbehartigers ontbreekt?
De rationele argumenten heb
ben het bij het referendum afge
legd tegen het gevoel dat Noor
wegen de Europese Unie niet no
dig heeft. Maar dat zou op de lan
ge duur toch wel eens een illusie
kunnen blijken. In de campagne
voorafgaand aan het emotionele
moment waarop de kiezers hun
stem uitbrachten, is het zwart-
wit-oorlogje van 22 jaar geleden
nog een keer overgedaan. Alsof
er in de tussentijd in Noorwegen
én daarbuiten (de wereld waar
mee land en volk van de Noren
nu en in de toekomst recht
streeks hebben te maken) niets
is veranderd. Een meerderheid
van de Noorse kiezers heeft zich
afgezet tegen de contouren van
een moderne ontwikkeling en de
opbouw van structuren voor sa
menwerking die het land op z'n
eentje zeker niet kan tegenhou
den.
Geen drama
Zo zal de Europese Unie het zon
der Noorwegen moeten doen. De
EU telt daarom op 1 januari 1995
niet zestien lidstaten, maar vijf
tien. Oostenrijk. Finland en
Zweden hebben in referenda 'ja'
gezegd tegen toetreding; Noor
wegen volhardt in zijn afwijzing.
Er was teleurstelling gisteren in
Brussel en in de andere lidstaten
over de Noorse beslissing, maar
een drama werd er niet van ge
maakt. Het welvarende Noorwe
gen had een belangrijke finan
ciële bijdrage kunnen leveren
aan de Europese begroting. Die
komt immers in de nabije toe
komst stevig onder druk te
staan wanneer de landen uit
Midden- en Oost-Europa willen
toetreden en daarbij aanspraak
maken op het gelijkheidsbegin
sel van de Brusselse subsidie-
potten. Dat gedachte voordeel
valt nu weg.
Het vooruitstrevende Scandina
vische blok, bij binnenkomst
goed voor nieuwe impulsen aan
de Unie, is door de beslissing in
Noorwegen enigszins gehandi
capt geraakt. Bovendien ont
staat aan de noordflank van de
nieuw gemodelleerde EU nu een
rafelige grens, die tegelijk een
psychologisch effect heeft. Ze is
er het opzichtige bewijs van dat
er óók landen en volken zijn die
heel bewust afstand willen be
waren tot de groeistuipen van
Europa.
Leden van de Finse Nationale Raad voor S'cheepvaartonderzoek
inspecteren de laadkleppen van een veerboot op de dienst Helsinki
/Stockhholm v.v. fotoEPA
Nederlandse scheepvaart
deskundigen willen een on
middellijk verbod voor boegvi
zieren op veerboten. Zij beplei
ten dat volgende week bij de In
ternationale Maritieme Organi
satie (IMO) in Londen. Er komt
een internationaal team van
deskundigen dat nieuwe veilig
heidsmaatregelen moet ont
wikkelen.
Bovenaan de lijst van de Neder
landers staat een wereldwijd
verbod op de zogenoemde boeg
vizieren (scharnierende
laadklep op de boeg). Onderzoek
heeft uitgewezen dat de ramp
met de Estse veerboot Estonia,
die in september met ruim 900
opvarenden naar de bodem van
de Oostzee verdween, is veroor
zaakt door de 'gammele con
structie' van het boegvizier. Het
vizier dat met hydraulische
grendels aan de romp van het
schip is bevestigd, krijgt volgens
de experts bij zware zeegang zul
ke 'enorme opdonders' dat op
den duur scheuren metaalmoe
heid in de vergrendeling ont
staan.
Als de kapitein bij zwaar weer te
hard met die versleten construc
tie blijft doorvaren, slaan de gol
ven het boegvizier weg en be
zwijkt de oprijklep onder de beu
kende watermassa. Daardoor
stroomt het autodek vol water
en kapseist het schip binnen en
kele minuten. De kans dat opva
renden de snel zinkende veer
boot kunnen verlaten, is vrijwel
nihil. Dit desastreuze scenario
van water maken en kapseizen is
al vele malen eerder vertoond.
Zo zonk in 1953 de Princess Vic
toria, vijftien jaar later de Wa-
hine, in 1987 de Herold of Free
Enterprise en beginjaren negen
tig de European Gateway.
'Zwemvest'
De experts willen dat alle sche
pen met boegvizieren op korte
termijn worden aangepast en zij
deuren krijgen. Die sluiten en
openen zich als de vleugels van
een vlinder en worden bij zware
zeegang juist tegen de rornp van
het schip gedrukt. Uitgerekend
is dat het laden en lossen van
veerboten met vlinderdeuren
even snel verloopt als boten met
boegvizieren. De rederijen zou
den volgens de deskundigen ver
der moeten worden verplicht
een tweede deur achter de op
rijklep te plaatsen.
De expert-s stellen verder voor
de schepen uit te rusten met een
soort 'zwemvest'; een dubbele
wand met gescheiden comparti
menten langs de zijkanten van
de boot. Door eventueel grote
schuimblokken in de comparti
menten te plaatsen, ontstaat ex
tra drijfvermogen en een buffer
tegen aanvaringen.
Laatste maatregel in het pakket
van veiligheidseisen zijn zoge
noemde langsc'notten over het
autodek. De personenauto's en
vrachtwagens rijden in 'tunnels'
die voor en achter met deuren
worden gesloten. De langschot-
ten houden binnenstromend wa
ter tegen. Verder voorkomen de
schotten dat vrachtwagens om
vallen en het schip slagzij
maakt. De voorstelde aanpas
singen lopen in de miljoenen.
door Raymond Peil
De opmars van de plastic
kaart met een chip ver
loopt in Nederland voorspoe
diger dan menigeen denkt. In
een dinsdag gepubliceerd
rapport geeft het Nationaal
Chipcard Platform een over
zicht van 27 projecten, waar
bij een chipkaart in gebruik
is. Het grote aantal projecten
leidt onontkoombaar tot de
conclusie dat de kaart miljoe
nen Nederlanders vertrouwd
is. De 'smart card' dient uit
eenlopende doelen: van auto-
telefoneren tot het bewaren
van beenmerggegevens.
De bekendste is ongetwijfeld
de telefoonkaart. Volgens het
Platform beschikt ongeveer 20
procent van de Nederlanders
over zo'n kaart, die in 8000 te
lefooncellen in het hele land
kan worden gebruikt. De Ne
derlandse kaart is ook bruik
baar in Duitsland.
Een kaart waar ook grote groei
in zit, is die voor het digitale
autotelefoonnet GSM. Het
Platform vernacht dat het
aantal gebruikers dit jaar tot
60.000 toeneemt. De GSM-
kaai't is nodig om toegang te
krijgen tot het mobiele tele
foonnet. Met de pincode kan
de gebruiker, desgewenst ook
via verschillende telefoons,
draadloos bellen.
Banken
Hoewel de banken pas. on
langs besloten vaart te zetten
achter de chipkaart als elek
tronische beurs, zijn er toch al
circa 43.000 klanten en mede
werkers die al langer over zo'n
ingenieus stukje plastic be
schikken. Bij de Rabobank
kunnen bedrijven sinds 1989
met de kaart elektronisch
bankieren, terwijl Crédit
Lyonnais Bank Nederland
(CLBN) al sinds 1987 zijn 'Tele-
lion-systeem' heeft.
Ook betalingen bij de Bank
Nederlandse Gemeenten
(BNG), die vooral hogere en la
gere overheden bedient, kun
nen de klanten via een chip
kaart betalingen verrichten.
De BankGiroCentrale, die alle
betalingen in en naar Neder
land verwerkt, heeft voor een
aantal kleinere banken een
kaart. Bij de Postbank is mo
menteel een proef gaande met
een 'slimme kaart' voor elek
tronisch bankieren.
ABN AMRO heeft een chip
kaart voor haar medewerkers
in gebruik voor betalingen in
onder meer het bedrijfsrestau
rant. De bedoeling is dat op
korte termijn ook klanten van
de bank met dit systeem gaan
werken. Concurrent ING
Bank gebruikt de kaart voor
De bekendste chipkaart is de telefoonkaart.
computerbollebozen, die via
de chipcard vanuit huis storin
gen aan geldautomaten kun
nen verhelpen.
Elektronisch betalen rukt al
enige tijd in de supermarkten
op. Albert Heijn is bezig met
een proef met klantenpassen,
de inkoopcombinatie Superu
nie (De Boer, Jac. Hermans,
Maxis, Nieuwe Weme) doet
hetzelfde met haar Primeur
Card in Asten. Het Ameri
kaanse concern Cargill. dat
zich bezighoudt met handel en
transport van agrarische bulk
goederen (omzet in Neder
land; 5,5 miljard gulden), ge
bruikt al chipcards voor beta
lingen binnen het eigen be
drijf.
Zorgsector
Ziekenhuizen, bloedbanken
en ziektekostenvei'zekeraars
zijn inmiddels ook doordron
gen van de zegeningen, die de
chipkaart met zich mee
brengt. Zorgverzekeraar DSW
heeft zijn klanten een chip
kaart gegeven waarmee ze in
het Reinier de Graaf Gasthuis
in Delft terecht kunnen.
De chip bevat persoonlijke in
formatie, medische- en verze-
keringsgegevens en dient om
medicijnen en de huisarts te
betalen. In de Limburgse ge
meente Simpelveld wordt de
'slimme kaart' gebruikt bij
huisarts en apotheek. Ook in
de gemeenten Breda, Dongen,
Rotterdam, Wassenaar, Raal-
te, Steenbergen en Ooster
hout zijn medische dossiers
van patiënten toegankelijk
via chipkaarten.
Bij de bloedbank Groningen-
Drenthe zijn, bij wijze van ex
periment, de donorkaarten
vervangen door een 'personal
card'. Deze identificeert de do
nor, er staan keuringsgege-
vens op en in de toekomst ko
men daar wellicht ook been
merggegevens bij.
De overheid fungeert een
beetje als trekpaard bij de in
voering van slimme kaarten.
Asielzoekerscentra hebben
voor nieuwe 'klanten' wier ver
zoek in behandeling is. chip
cards. Bij het ministerie van
economische zaken in Den
Haag krijgen de ambtenaren
een kaart om het gebouw bin
nen te komen en kunnen ze in
de kantine hun lunch ermee
afrekenen. Een vergelijkbaar
project loopt bij de Katholieke
Universiteit Brabant.
GAK
Het Gemeenschappelijk Ad
ministratiekantoor (GAK),
onder meer belast met het toe
foto Cees Zorn/GPD
kennen van ww-uitkeringen, is
een proef begonnen om werk
nemers die vaak van baan wis
selen op de kaart te zetten.
Dat is veel makkelijker dan ex-
werkgevers en uitzendbu
reaus af te bellen. Voor de
GAK-klanten heeft de Varia
bel Werk Pas het voordeel dat
uitkeringsaanvragen sneller
worden verwerkt.
Tot slot wordt de band tussen
kaart en vervoer ook steeds
nauwer. De Spoorwegen heb
ben een proef lopen in Tiel,
Utrecht en Maarssen met de
reizigerspas, een chipcard die
de treinkaartjes vervangt.
Voor vrachtwagenchauffeurs
kan de kaart de tachograaf
gaan vervangen, terwijl Am
sterdam chipcards kent voor
parkeerautomaten.
Het Chipcard Platform, waar
bij onder meer de ANWB,
PTT. GWK, TNO. Schiphol en
Visa International zijn aange
sloten, concludeert dat veel
experimenten toch nog mis
lukken. Toch staat er nog een
groot aantal initiatieven op
stapel. Wat te denken van een
chipkaart voor gokverslaaf
den. voor studenten, zieke
werknemers, veemarkten en
spijbelaars? Het einde is nog
lang niet in zicht.
Nederland zal Denemarken
en Duitsland vandaag tij
dens de Waddenconferentie in
Leeuwarden voorstellen één
grens te bepalen voor de Wad
denzee. Als de drie landen de
zelfde grenzen aanhouden, kun
nen ze samen beter de bescher
ming van het natuurgebied aan
pakken.
Nu hanteren de drie landen nog
verschillende grenzen voor de
Wadden. Als het aan de Neder
landse bewindslieden ligt, komt
de grens van de Wadden op drie
mijl van de kust.
Dertig Nederlandse organisa
ties, die zich het lot van de Wad
denzee aantrekken, hebben de
noodklok geluid over de gevaren
die de scheepvaart oplevert voor
het natuurgebied. Voorzitter W.
Kuiper van de Waddenvereni
ging overhandigde minister Van
Aartsen (Natuurbeheer) giste
ren een pakket eisen om de vei
ligheid op de vaarroutes te ver
beteren. De bewindsman zei het
noodsignaal zeer serieus te ne
men.
Natuur- en milieuorganisaties
hebben dinsdagavond hun scep
sis over de afloop van de rege
ringsconferentie in Leeuwarden
uitgesproken, „Dit is de zevende
bijeenkomst sinds 1978 en nog
steeds zijn de drie landen het
niet eens over de omvang van
het natuurgebied. Gezien de sla
gen om de arm van minister Van
Aartsen is het de vraag of ze daar
ook nu wel in slagen", zo zegt een
woordvoerder.
Meteen na de val van de Muur greep de Russische mafia de macht
in de onderwereld van Berlijn. Sindsdien laten bendes uit het
voormalige Oostblok hun invloed steeds xoestelijker voelen. In Ne
derland waarschuwde de Divisie Recherche Informatie (CRI) al
twee jaar geleden voor de oprukkende Oosteuropese misdaad.
Dat was een 'schot voor de boeg', erkent CRI-woordvoerder G. H.
Woudsma. Hij coördineert een projectgroep die sinds kort informa
tie verzamelt over ontwikkeling van de misdaad uit Oost-Europa.
„We hebben nog geen helder beeld van de invloed op de Nederlandse
samenleving. We proberen nu meer indicaties te krijgen".
door Henk Postma
Na eerst diverse verkenners
in het voormalige Oostblok
op pad te hebben gestuurd, sta
tioneert de CRI per 1 december
een vaste verbindingsman in
Polen. Hij wordt de eerste Ne
derlandse liaison-officer in
Oost-Europa.
De politieman moet helpen bij
het verzamelen van gegevens
over het oprukken van Oosteu
ropese criminele bendes naar
het westen. Volgens CRI-woord-
voerder G.H. Woudsma ont
breekt dat inzicht op dit mo
ment. Er worden wel arrestaties
verricht en bendes opgerold,
maar het blijft bij incidenten.
Het Interregionaal Recherche
Team <IRT) Noord-Oost Neder
land is inmiddels ook begonnen
met een 'fenomeen-onderzoek'.
Dit 'kernteam' gaat na hoe de
criminaliteit uit het Oostblok
zich manifesteert. Ondertussen
schrijdt de Oosteuropese mis
daad voort.
Juist deze week rolde een recher
cheteam van de politie in Twen
te een bende op die dure gesto
len auto's vanuit Nederland
naar Rusland transporteerde.
Daarbij werden vier Russen
gearresteerd. Meer dan honderd
dure auto's zijn teruggevonden.
Vorige jaar pakte 'Twente' ook
al een bende Joegoslaven die het
op dure wagens had voorzien.
In het jaarverslag 1993 sprak de
CRI enkele maanden geleden
nog het vermoeden uit dat de
Oosteuropese invloed op auto
diefstal beperkt was. De gebeur
tenissen tonen aan hoezeer de
CRI in het duister tast over de
omvang van de misdaad uit
Oost-Europa.
Prostitutie
Prostitutie is een tweede belang
rijke pijler van de Oosteuropese
criminaliteit. Net als in Duits
land groeit het aantal Oosteuro
pese prostituées razendsnel in
het hele land. Vaak blijken zij
ook, soms schrikbarend jonge,
slachtoffers van vrouwenhandel
te zijn. In Leeuwarden werden
begin dit jaar tientallen arresta
ties verricht wegens handel in
Russische en Poolse vrouwen.
Afgaande op de ervaringen van
het Bundeskriminalamt belooft
de infiltratie in de prostitutie
weinig goeds. In Berlijn, en daar
na in Frankfurt en Hamburg
nesteldennieuwkomersuitOost-
Europa zich eerst in de louche
wereld rond de prostitutie en de
gokhuizen om daarna snel in de
drughandel door te dringen.
De Oosteuropese machtsgrepen
in de Duitse onderwereld veroor
zaakten een sterke toename van
geweld, liquidaties, wapenhan
del, afpersing van zakenlui en
chantage van asielzoekers. In
Nederland loopt het nog niet
zo'n vaart, meldt de CRI.
Eén uitzondering moet worden
gemaakt; de Joegoslavische
bendes die al jarenlang een ge
welddadig stempel drukken op
de onderwereld, met name in
Amsterdam. Volgens de politie
waren zij vorig jaar verantwoor
delijk voor meer dan twintig li
quidaties. In Groningen bleken
Joegoslaven recentelijk betrok
ken bij vrouwenhandel en be
dreiging, in Rotterdam bij roof,
afpersing en het onder bedrei
ging ronselen van asielzoekers.
Toch weigert de CRI te spreken
van een stroom van misdadigers
uit het voormalige Oostblok,
Hooguit zorgen 'hit and run'-ac-
ties zo nu en dan voor enige con
sternatie. Zo werd een Kauka-
siër die in Berlijn aan een liqui
datie ontsnapte even later in
Amsterdam alsnog vermoord.
Wapenhandel
Sommige bange verwachtingen
zijn tot dusver niet bewaarheid.
Twee jaar terug durfde de CRI
nog te voorspellen dat de handel
in wapens van Oosteuropese
makelij fors zou toenemen. Vol
gens Woudsma is die verwach
ting niet uitgekomen. „Althans
we hebben er geen harde bewij
zen van", zegt hij.
In Duitsland blijken vooral Tsje
chen actief in de wapenhandel.
Ze voorzien de onderwereld daar
royaal van scorpio's (automa
tisch wapen waarmee je dwars
door een pantserplaat schiet),
Kalasjnikov-machinepistolen
en springstoffen. Dergelijke wa
pens worden ook in Nederland
onderschept, maar blijkens de
tellingen van de CRI niet ir
sterk toegenomen aantallen.
De ontwikkelingen in Oost-Eu
ropa hebben inmiddels wel
enige verandering gebracht ir
de aanvoerlijnen van hard
drugs. Zo loopt de bevoorrading
van West-Europa met cocaine
steeds vaker via de zeehavens ir
Polen en voormalig Oost-Duits-
land.
Bijkomend probleem in de poli
tionele contacten met Oost-Eu
ropa is de onzekerheid over de
betrouwbaarheid van politie
functionarissen. „Als ik met hel
Bundeskriminalamt bel, dan g£
ik er van uit dat het goed zit
maar daar kun je in Oost-Eu
ropa niet altijd van uit gaan. Dut
ben je in verband met de be
trouwbaarheid veel meer aange
wezen op persoonlijke contac
ten".
Advertentie
ptt telecom
Bel en bestel
of vraag de
folderaan!
TEKENINGEN
KAST
(froothattc/e.fspr-ifze.it
- compleet mei machine
geheel verstelbaar
doorlopend voetpedaal
met veercompensatie
met plexi linealen
- met atleggoot
- afmeting 170 x 100
GRATIS THUISBEZORGDEXCL. BTW GEMONTEERD GELEVERD
B BI Kantoormeubelen 2.000 m»
DEN BOSCH - Kastelelnenkampweg 13 SITTARD - Handelsstraat 23
Ind. terr. De Rietvelden Ind. terr. Bergerweg
*ZÏ 073-218771 fax 073-214740 'H' 046-514867 fax 046-523600
Dagelijks open 9.00.18.00 u. Dagelijks open 9.oo-i8J>o u.
Vrij. koopavond lot20.00 u. Za. 10.1»-1600 u Do. koopavond lol20.00 u. Za. 10»-16.M u.
