inel klaarheid beleid softdrugs
Vuurtoren voor joodse drenkelingen
Kamervragen voortaan naar Libelle?
)reigend failliet van
lontessori Tholen
oorlopig afgewend
ynagoge twee dagen
e bezichtigen
'Ik ben direct het kanaal ingedoken'
Kamerlid D66: eigen
beleid gemeenten in
kwestie koffieshops
Dek: 1988 streefjaar
fusie waterschappen
in Zwsch-Vlaanderen
urgemeesters bereiden eensluidend standpunt voor
van onze verslaggever
OEN HAAG - „Ik kan voor
taan net 7,0 goed mijn vragen
naar Libel Ie of Margriet stu-
fen." Het Zeeuwse Tweede-
Kamerlid L. C. van Dijke is he
rig teleurgesteld over de ant
woorden die minister A. Jor-
ritsma van Verkeer en Water
staat hem onlangs heeft gege-
op vragen over de veilig-
heid van de scheepvaart op de
Westerschelde.
Van Dijke ziet slechts één 'posi
tief kantje aan de antwoorden.
„De minister heeft erkend dat
het niet goed zit met de infor
matievoorziening vanuit Ant
werpen. Het kan tot een half
uur duren voordat informatie
over een scheepslading bij het
Schelde Coördinatie Centrum
(SCC) in Vlissingen is. Die er
kenning is tenminste iets.
Maar wat doet zij vervolgens
met die constatering? Niets."
Minister Jorritsma richt haar
hoop op een verbetering van de
relatie tussen Nederland en
Vlaanderen na een akkoord
over de verdieping van de Wes
terschelde en het tracé voor de
Hoge Snelheids Lijn (HSL).
Ook Europese regelgeving over
een meldplicht voor vervoer
van gevaarlijke stoffen kan hel
pen. Van Dijke vindt dat twij
felachtig. „Verdieping en HSL.
Hoe lang slepen die kwesties
zich al voort En een Europese
richtlijn kan niet direct dwin
gend worden opgelegd. Een mi
nister zou anders met zo'n vei
ligheidsvraagstuk moeten om
springen." Het RPF-Kamerlid
overweegt aanvullende vragen
te stellen.
ipnze verslaggever
1SSINGEN - Het college van
awse burgemeesters hoopt
aenkort te komen tot een
sluidend standpunt over het
voeren beleid rond in soft
ijs handelende koffieshops
andere verkooppunten. Een
yjnciale werkgroep met ver-
inwoordigers van gemeen-
nonze verslaggever
IOLEN - De Montessori-
100I in Tholen is voorlopig
jRd. Het ministerie van on-
nvijs moet de bouwkosten
jjna 1,5 miljoen gulden) ver
fden. Dit heeft de rechtbank
Middelburg besloten. Een
tigend failliet van de school
ïiermee voorlopig afgewend,
duidelijk is nog of het minis-
rie beroep aantekent tegen de
^tslissing.
Montessorischool had, even-
ihet Thoolse college van b en
bezwaar gemaakt tegen het
indpunt van het ministerie
het geld niet te betalen. Het
it om precies te zijn om
86,000 gulden. Dit bedrag
tft het Thoolse gemeentebe-
in '92 aan de school ge-
nd om nieuwbouw te plegen.
Rijk zou het via een zoge-
emde stichtingskostenver-
iding moeten terugbetalen,
r weigert dit vooralsnog. Re-
het schoolbestuur diende te
een kopie van de bouwop-
icht in bij de minister.
ten, politie en het Openbaar Mi
nisterie rondt dezer dagen een
inventarisatie van de proble
matiek af, zodat kan worden be
zien of de in beginsel landelijk
geldende richtlijnen al dan niet
in aangepaste vorm in Zeeland
navolging verdienen.
Nadat er een beslissing is geno
men over het in Zeeland te vol
gen beleid kan ook in juridische
zin een standpunt worden inge
nomen. Zo kunnen gemeenten
bij overname van het landelijk
gedoogbeleid met het vaststel
len van het aantal koffieshops
op nul een totaalverbod van kof
fieshops binnen de gemeente
grenzen afdwingen.
Het Zeeuwse beleid moet ook
helderheid brengen of en hoe er
tegen bepaalde situaties moet
worden opgetreden. Momenteel
voldoet het overgrote deel van
met name in Terneuzen geves
tigde hasj-koffieshops niet aan
de landelijke normen. Ook
opereren er - zoals in Vlissingen
- buiten de keten van koffie
shops verkooppunten in strijd
met de landelijke gedoogcrite-
ria. De verkooppunten voldoen
alleen aan de eisen van de vesti
gingswet voor de detailhandel.
Volgens drugsofficier van justi
tie mr Van der Bel dienen (adspi-
rant)koffieshophouders er reke
ning mee te houden dat het in
Zeeland te zijner tijd helemaal
niet tot enig gedoogbeleid zal
komen. Van der Bel waarschuwt
uitbaters dat alle activiteiten
volstrekt voor eigen risico wor
den ondernomen. Voortdurend
zal een strafrechtelijk optreden
boven het hoofd hangen in de
vorm van een proces-verbaal, in
beslagneming van de drugs en
vervolging.
De rechtbank vindt echter dat
het ministerie tekort is gescho
ten in zijn voorlichting over een
wetswijziging die de perikelen
veroorzaakte. De bezwaarden
stelden dat de minister onzorg
vuldig heeft gehandeld. Belang
hebbenden zouden niet op de
hoogte zijn gebracht van een
wetswijziging uit juni '92. Die
had tot gevolg dat alleen vergoe
dingen voor nieuwbouw werden
betaald aan scholen die vöör 1
september van dat jaar kopieén
van de bouwopdracht hadden
ingeleverd. De Montessori
school was daar te laat mee.
Schooldirecteur F. Rodenburg
zegt 'deels opgelucht' te zijn.
„We zijn pas echt opgelucht als
het ministerie zegt: we leggen
ons neer bij de uitspraak van
Middelburg", zegt Rozenburg.
Of dat zo is, moet volgens een
woordvoerder van het ministe
rie over enkele dagen blijken.
„We gaan eerst de argumentatie
van de rechtbank bekijken", al
dus de woordvoerder. „Onzeker
is nog of beroep aantekenen zin
vol is."
DDELBURG - De Vereniging
en Monumenten houdt vrij-
;16 en zondag 18 december in
ddelburg van 11 tot 16 uur
project 'Restauratie van de
aand'. De zojuist gerestau-
erde synagoge, één van de
Idste in Nederland, Huize 's-
rtogenbosch en het ramschip
Schorpioen worden door de
reniging in de schijnwerpers
jet. Naast openstellingen zijn
nog verschillende andere ac-
riteiten.
de opengestelde monumen-
wordt mondeling een toe-
hting gegeven over de ge-
fciedenis van het betreffende
onument en de recente restau-
lie. Tijdens de openstelling
van Huize 's-Hertogenbosch
wordt met behulp van een video
presentatie de geschiedenis van
het gebouw en de restauratie na
der toegelicht. Er zullen demon
straties van restauratie-am
bachten worden gegeven. Deel
nemers kunnen ook kijken naar
de demonstratie van de restau
ratie van de grote plafondschil
dering die in volle gang is.
Aansluitend aan het bezoek aan
de synagoge kan elk uur een be
zoek worden gebracht aan de
oud joodse begraafplaats, waar
een uitleg zal worden gegeven
over de symbolen op de joodse
graven. Op eigen gelegenheid
kan de route 'Joods Middelburg'
worden gevolgd.
Mevrouw Hartman uit Goes gisteren tussen mevrouw en de heer Smit die zij in mei uit het kanaal Goes-Goese Sas redde.
foto Pieter Honhoff
van onze verslaggever
GOES - „Ze ging bijna kopje onder in de
te water geraakte auto. Toch bleef ze het
bosje bloemen verstijfd vasthouden."
Mevrouw S. M. Hartman uit Goes zal hel
moment nooit meer vergeten. Op 6 mei
dit jaar redde zij het leven van het bejaar
de echtpaar B. H. Smits-Taille uit Wilhel-
minadorp, dat na een slippartij in het ka
naal Goes-Goese Sas belandde.
Als beloning voor de heldendaad kreeg de
vrouw maandagmiddag een herinnerings
plaquette van het Carnegie Heldenfonds,
dat redders regelmatig in het zonnetje zet.
Burgemeester drs D. J. van der Zaag reik
te de plaquette in het Goese stadskantoor
uit. Mevrouw Hartman woont op de West-
havendijk tegenover de plek des onheils.
„Ik zat net te lunchen toen ik een enorme
klap hoorde. Ik zag een auto op twee wie
len het water inrijden. Zonder na te den
ken ben ik direct het kanaal ingespron
gen. Ik heb nog wel m'n pantoffels uit kun
nen doen." De auto was al voor een groot
deel onder water. Vooral mevrouw Smits
(72) raakte in paniek. „Ze bonsde op de
ruiten, maar kreeg de deur niet open. Ik
heb haar toen geholpen en naar de kant
gebracht." Meneer Smit (80) was inmid
dels op eigen gelegenheid uit de auto ge
komen. Hartman: „Tot ieders verbazing
bleef hij ontzettend kalm."
Ook gistermiddag zat meneer Smit onder
het genot van een plakje cake de gebeur
tenis rustig na te vertellen. „Op de weg lag
slik. Ik slipte en remmen hielp ook niet
meer. Waarom ik zo kalm bleef? Ik heb in
m'n leven al genoeg meegemaakt, M'n
vrouw heeft er wat meer moeite mee ge
had. Zij denkt nog vaak terug aan het ang
stige avontuur." Het echtpaar wilde de
redster graag toespreken. Mevrouw Smit:
„U heeft de plaquette verdiend. Ik wil u
graag bedanken voor het moedige ge
drag." Ook burgemeester Van der Zaag
was blij dat even werd stilgestaan bij de
heldendaad. „Er zijn genoeg voorbeelden
te noemen, waarbij omstanders gewoon
büjven kijken zonder één hand uit te ste
ken."
Studiebundel bij herinwijding Middelburgse synagoge
van onze verslaggever
Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Het hart van
de Zeeuwse joodse gemeen
schap klopt weer, maar het li
chaam is nog danig verzwakt.
Volgende week wordt de syna
goge in Middelburg, die na
'ijftig jaar uit haar as is herre
zen, heringewijd. De Joodse
Gemeente Zeeland telt echter
nauwelijks genoeg ledden om
bedediensten te mogen hou
den, doordat veel overleven
den van de holocaust na de
oorlog het contact met hun ge
meente hebben verloren. Vol
gens rabbijn J. S. Jacobs, voor
zitter van het Interprovin
ciaal Opperrabbinaat, kan de
herbouwde synagoge dienen
als 'een vuurtoren' voor die
'verdwaalde geloofsgenoten'.
Langzaam maar zeker moet de
synagoge weer haar functie als
huis van samenkomst, studie
cn gebed vervullen.
Jacobs schrijft dat in De Sjoel
van Zeeland, een bundel stu
dies die is uitgegeven naar aan
leiding van de herinwijding. De
rabbijn signaleert een omslag
hij degenen die in de oorlogsja
ren wisten te ontsnappen aan
de draaikolk van de vervol
ging. „Ze verdwenen in het
donkere bos der assimilatie,
overleefden als individu, maar
waren vaak geestelijk niet
meer bij machte om naar hun
joodse origine terug te keren.
nu, 50 jaar na dato. komen
vele kinderen van toen terug
naar hun oorsprong, zoeken ze
hun roots, de tora." De her
bouwde sjoel is volgens Jacobs
'een middel om joodse drenke
lingen te bereiken en ze een vei
lig thuis te geven'.
Toevlucht
Middelburgse synagoge, in
tiem verborgen tussen de He
renstraat en de Sint Jans
straat, dateert van 1705. De
sjoel werd gebouwd door en
voor de Asjkenaziem, de joden
die waren verdreven uit Mid
den- en Oost-Europa. Vooral de
handelscentra in de Republiek
fungeerden in die tijd als toe
vluchtsoorden. Eerder hadden
de Sefardiem, de Spaanse en
Portugese joden die waren ont
snapt aan de Inquisitie, zich in
Middelburg gevestigd. De Asj-
kenazische joden bouwden
hun eigen sjoel en overvleugel
den al snel de Sefardische ge
meenschap. Aan de Sefardiem
herinnert nu nog alleen de Por
tugees-joodse begraafplaats
aan de Jodengang.
In de oorlog viel de synagoge
ten prooi aan de Duitse bezet
ters. De Middelburgse joden
werden gedeporteerd en het
'kleine heiligdom' werd een op
slagplaats voor in beslag geno
men radiotoestellen, totdat het
gebouw bij de bevrijding een
voltreffer kreeg. Tijdens de na
oorlogse wederopbouw werd
de synagoge, een van de oudste
van Nederland, domweg 'ver
geten'. Ze werd niet meer als
monument erkend en vanda
len kregen vrij spel. Pas in de
jaren tachtig gingen stemmen
op om de sjoel, inmiddels een
ruïne, in oude luister te herstel
len.
In De Sjoel van Zeeland komen
het verval en de herbouw van
het bedehuis slechts beknopt
aan bod. A. Vos schetst de pe
riode van 1940 tot nu en J.H.
Sinke gaat kort en zakelijk in
op de restauratie. Wat zich
wreekt is dat de bundel, op de
bijdrage van rabbijn Jacobs
na, een samenvoeging is van
artikelen die eerder zijn gepu
bliceerd. Vos' artikel wekt
daardoor bijvoorbeeld de sug
gestie dat de restauratie nog
toekomstmuziek is en in een
paragraaf over de Portugees-
joodse begraafplaats blijft de
bekladding van de zerken door
enkele met racisme geïnfec
teerde jongeren - vorig jaar
toch landelijk nieuws - onver
meld.
Het bundelen van bestaand
De synagoge in 1905. Centraal staat de bima, de verhoging waarop de Torah wordt gelezen. De
banken zijn naar de bima gericht. Linksboven de vrouwengalerij, foto Zeeuws Documentatiecentrum
materiaal is ook niet bevorder
lijk geweest voor de samen
hang en evenwichtigheid van
de uitgave. De omvangrijkste
artikelen gaan weliswaar over
het wel en wee van joden in
Middelburg, maar verhelderen
weinig over wat de titel van het
boekje belooft. Een gedegen
bijdrage van opnieuw Vos be
handelt de historie van juist de
andere joodse gemeenschap in
Middelburg, de Sefardiem. J. J.
van der Weel schetst, op enigs
zins larmoyante toon, het le
vensverhaal van de Middel
burgse wethouder M. H. Boas-
son 1887-1943). Boasson moest
zijn functie in 1940 neerleggen
vanwege zijn komaf en hem
wachtte hetzelfde lot dat zo
vele andere joden trof.
Ongewis
Het resultaat van de restaura
tie van de synagoge blijft ech
ter helaas nagenoeg buiten be
schouwing in de bundel. Ook
over de ontwikkeling van de
Asjkenazische enclave en haar
sjoeltje sinds 1705 wordt de le
zer in het ongewisse gelaten.
Daarmee laat De Sjoel van Zee
land de geschiedenis van de
Middelburgse synagoge net zo
verborgen als het heiligdom
zelf zich verschuilt achter de
gevels van de Herenstraat.
De Sjoel van Zeeland, samenge
steld door P. W Sijnke. Middelburg,
Den BoerDe Ruiter. 64 pagina's.
16,50. ISBN 90-74576-08-7 VanaJ
morgen twoensdagverkrijgbaar
In afwachting van het stand
punt van het regionaal college
heeft het gemeentebestuur van
Terneuzen al elders rondgeke
ken hoe andere gemeenten de
problematiek aanpakken. Daar
toe werden bezoeken gebracht
aan Tilburg. Rotterdam en
Heerlen. Het bezoek aan Heer
len was met name bedoeld om
nader inzicht te krijgen in de pe
rikelen waarmee een grensge
meente te maken krijgt.
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Softdrugs in
Nederland verbieden is een ach
terhaald streven, daarover wa
ren de deelnemers van de D66-
bijeenkomst het maandag
avond in Vlissingen wel eens.
Hoe het concrete softdrugs- en
koffïeshopbeleid in Nederland
gestalte moet krijgen bleek een
veel lastiger vraag. Volgens
Tweede-Kamerlid voor D66 T.
de Graaf moet de landelijke
overheid zich beperken tot
hoofdlijnen van beleid en is het
aan de gemeenten om elk voor
zich een beleid te ontwikkelen
voor de verkoop en het gebruik
van softdrugs.
Volgens De Graaf is het in de
praktijk niet eens zo relevant of
de softdrugs onder de opium
wetgeving zouden moeten blij
ven vallen, of onder het open-
bare-ordebeleid van gemeenten.
De Graaf meent dat hasj en aan
verwante drugs op zichzelf niet
zo'n probleem hoeven te zijn.
maar dat de aanwezigheid van
een koffieshop in een straat de
bevolking veel overlast kan be
zorgen.
Hij bepleitte een systeem waar
binnen gemeenten binnen de
randvoorwaarden die voor het
hele land zouden moeten gelden,
zelf hun beleid kunnen ontwik
kelen. Koffieshops kunnen dan
geweerd worden als ze bij voor
beeld vlak bij een school komen
te staan of juist allemaal bij el
kaar in de binnenstad klitten.
De Graaf sprak geen voorkeur
uit over de kwestie of een koffie
shophouder moet worden gezien
als als horeca-exploitant of als
winkelier.
Wijkgericht
Het Vlissingse D66-raadslid M.
Schoonen pleitte voor een ge
doogbeleid in Vlissingen. zodat
op termijn in feite een legalise
ring van softdrugs ontstaat. Ver
der zou ze graag zien dat het
druggebruik en de verspreiding
van drugs in Vlissingen in kaart
wordt gebracht, liefst via sleu
telfiguren uit de buurten. Die
wijkgerichte benadering is in
haar optiek nodig, om misbruik
van softdrugs te kunnen voorko
men.
De andere deelnemers aan het
forum - K. Neeteson van het
Huiskamerproject voor Drugge
bruikers in Vlissingen, R. de
Ruyckere van het Zeeuws Con
sultatiebureau voor Alcohol en
Drugs en twee vertegenwoordi
gers namens de Bond van Can
nabis Detaillisten - kwamen elk
met hun versie van het pro
bleem. Dat hield voor het groot
ste deel een herhaling van in
middels uit en te na besproken
meningen en feiten in over soft-
druggebruik, de relatie tussen
soft- en harddrugs en de schade
lijkheid van softdrugs als genot
middel.
Eens te meer bleek dat statistie
ken, afhankelijk van de vraag
door wie ze geleverd en geïnter
preteerd worden, alles en tege
lijk niets zeggen, want tegen elk
onderzoek van een voorstander
staan lijnrecht de conclusies uit
een ander onderzoek.
Van der Doef
voorzitter
adviesraad VVN
van onze Haagse redactrice
DEN HAAG - Burgemeester
Van der Doef van Vlissingen is
benoemd tot voorzitter van de
Adviesraad van Veilig Verkeer
Nederland.
Deze raad heeft tot doel de ver
eniging gevraagd en onge
vraagd te adviseren op het ge
bied van veiligheid van de weg
gebruikers. In de Adviesraad
zitten verder allerlei deskundi
gen uit de 'verkeerswereld'. Op
merkelijk is de deelname van
Frits Spits (Nos-programma-
maker) aan de nieuwe raad.
Veilig Verkeer Nederland werd
opgericht in 1932. De vereniging
telt 80.000 leden en beschikt
over 450 plaatselijke afdelingen
in ons land. Bij de landelijke en
regionale activiteit op het ge
bied van verkeersvoorlichting
en verkeerseducatie zijn 80 be
roepskrachten en 2500 actieve
vrijwilligers.
collectes
11 i i 111 i 111 i
Nationaal Jeugd Fonds (Jantje
Beton): Borsele 5659,25, Goes
9821.50. Hontenisse 3439,20.
van onze verslaggever
SLUIS - CDA-gedeputeerde
A. M. Dek streeft naar een fusie
van de drie Zeeuws-Vlaamse
waterschappen in 1998. Volgens
Dek is samenvoeging van de
schappen onontkomenlijk, om
dat de kosten voor de ingezete
nen anders de pan uit rijzen. Hij
wees maandagavond tijdens
een partijbijeenkomst in Sluis
op het immer groeiende taken
pakket van de waterschappen,
door decentralisatie van de
rijksoverheid.
Tijdens de bijeenkomst in ge
meenschapscentrum Het Zoute
Vestje werd duidelijk dat binnen
de CDA-afdeling West-
Zeeuwsch-Vlaanderen verzet
bestaat tegen de fusieplannen
van de provinciale partijtop. De
samenvoeging van Het Vrije van
Sluis, de Drie Ambachten en het
Hulster Ambacht staat als één
van de beleidswensen in het pro
gramma waarmee de christen
democraten de statenverkiezin
gen willen ingaan.
Dek liet er in Sluis geen twijfel
over bestaan dat hij een warm
voorstander van de krachten
bundeling is. Na afloop van de
bijeenkomst noemde hij 1998 als
streefjaar, tegelijk met de ge
meentelijke herindeling die het
provinciebestuur voor de grens
regio in petto heeft. De gedepu-^
teerde waarschuwde voor 'een
enorme scheefgroei' van de las
ten in Zeeuwsch-Vlaanderen,
wanneer de drie organisaties
naast elkaar blijven bestaan.
Met name de West-Zeeuws-Vla
ming zou daarvan de dupe kun
nen worden, alleen al door de for
se kostenpost die Het Vrije heeft
aan het dijkonderhoud.
Kernachtig
„Ik wil niet zeggen dat een fusie
alles oplost, maar ik denk wel
dat een structuur van twee wa
terschappen in heel Zeeland be
ter is. Zo ontstaat er ook een
kernachtig, deskundig bestuur,
wat op zich al kostenbesparend
werkt. Dek gaf overigens wel aan
dat de fusie wat hem betreft niet
van bovenaf moet worden opge
legd. „Als de organisaties niet
zelf aangeven dat ze er aan toe
zijn, dan moeten wij niet gaan
zeggen: en nou doe je het toch."
Oud-griffier B. A. H. Weterings
van Het Vrije van Sluis riep de
partijtop via Dek op meer te luis
teren naar de achterban. Wete
rings vreest dat de ingezetenen
door een fusie eerder duurder
dan goedkoper uit zijn Het
draagvlak wordt naar mening
van de gepensioneerde finan
cieel deskundige niet groter
door simpelweg de poppetjes bij
elkaar op te tellen.
Breskense vrouw
verongelukt
in België
van een medewerkster
BRESKENS/KAPRIJKE-De52-
jarige H. Schelinski-Hammes
uit Breskens is zaterdag bij een
verkeersongeluk in België om
het leven gekomen.
De vrouw reed 's morgen rond
kwart voor tien met haar perso
nenauto over de Vaartstraat in
Kaprijke waarna ze de Express-
weg overstak. De. vermoedelijk
defecte, verkeerslichten knip
perden oranje. Bij de oversteek
werd de auto van de Bressiaanse
in de flank aangereden door een
vrachtauto bestuurd door een 31 -
jarige Antwerpenaar. De vrouw
werd zwaar gewond overge
bracht naar de Heilig Hartkli-
niek in Eeklo, waar ze bezweek
aan haar verwondingen. De auto
werd geheel vernield.
Zeeuwse petitie
voor eerlijker
koffie-import
van onze verslaggever
OOSTBURG - De Zeeuws-
Vlaamse Europarlementariër J.
Boogerd-Quaak neemt vrijdag
25 november in de Wereldwin
kel in Oostburg de speciale kof
fiebonenvaas in ontvangst. De
D66-politica neemt de bonen en
een bijbehorende Zeeuwse peti
tie mee naar Brussel om zo een
pleidooi voor een ander import-
beleid kracht bij te zetten. De
overhandiging staat in het te
ken van de actie 'Europa open
voor eerlijke koflle'.
De bonen zijn de afgelopen
maanden verzameld door consu
menten van de negen Zeeuwse
Wereldwinkels. Voor iedereen
die zijn handtekening zette in
het bonenboek. werd een koffie
boon opzij gelegd. De bonen zijn
vervolgens bijeengeveegd in een
(van hergebruikt glas gemaakte)
vaas uit Guatamala.
De Wereldwinkel maakt zich
sterk voor minimum-koffieprij
zen op de Europese markt en de
invoering van een minimumloon
voor de dagarbeiders en vaste
koffieplukkers op de plantages.
Ook wordt met de actie gepleit
voor afschaffing van de import
tarieven. Boogerd is gevraagd
deze doelstellingen in het Euro
parlement te verdedigen.
