'Burgeroorlog niets voor Gaza' Gastvrije vlierstammetjes PZC opinie en achtergrond Onderzeeër geveild Naar flexibeler ondernemerschap Bidden bij openbaar onderwijs in de VS Vijfduizend F atah-aanhangers straat op voor Jasser Arafat van onze correspondent in Washington Hans de Bruijn Enkele tientallen jaren geleden begonnen kin deren op talloze Ameri kaanse openbare scholen hun dag steevast met een ge bed en het groeten van de Amerikaanse vlag die in ve le klaslokalen in de hoek stond. Vooral in de conser vatieve zuidelijke stalen was dergelijk godvrezend en nationalistisch gedrag gebruik. In 1962 stak het Opperste Gerechtshof daar echter een stokje voor. De Amerikaan se grondwet gaat uit van een strikte scheiding van kerk en staat en dus was bidden aan het begin van de school dag taboe, zei het hof. Na de conservatieve ommezwaai bij de verkiezingen van vo rige week is het debat daar over echter weer opgelaaid. Hoog op de prioriteitenlijst van de nieuwe Republikein se meerderheid staat het weer invoeren van het 'vrij willig schoolgebed'. Vrijwil lig, inderdaad, maar daar zetten veel tegenstanders zo hun vraagtekens bij. Met als gevolg dat over het bidden op openbare scholen meteen al een felle politieke discus sie op gang gekomen is. Een groeiend aantal Ameri kanen vindt, aangemoedigd door de sterk in opkomst zijnde rechts-religieuze be weging. dat scholen aan het begin van de dag tijd moeten inruimen voor gebed. Zelfs president Clinton, op reis in Zuidoost-Azië, mengde zich van afstand in de discussie en verklaarde dat hij voor vrijwillig schoolgebed is. Hoe vrijwillig? Met dat 'vrijwillig' proberen de voorstanders de angel uit het debat te halen, maar dat lijkt niet te lukken. Burger rechtenorganisaties en ver tegenwoordigers van niet- christelijke kerkgenoot schappen verzetten zich te gen het 'verplicht vrijwillig' invoeren van tijd voor ge bed. in welke vorm dan ook. op de openbare scholen. Zij betogen dat niet-gelovige of andersdenkende scholie ren dan al gauw door hun overwegend christelijke klasgenoten gedwongen zul len worden aan een religieus gebeuren mee te doen, of het tenminste te ondergaan. Dat is in strijd met de letter en de geest van de grondwet. En dus vragen zij het hoogge rechtshof opnieuw in te grij pen. Clinton, die de laatste tijd steeds vaker zijn religieuze gevoelens blootgeeft, heeft geprobeerd een compromis te vinden door niet zoals de Republikeinen van 'school gebed' te spreken, maai- van een 'moment van stilte' dat elke leerling naar eigen over tuiging aan het begin van de schooldag zou kunnen invul len. Een typische Clinton-oplos- sing, die niemand tevreden stelt.'De meeste conservatie ven willen een echt schoolge bed in de klas. Tegenstan ders stellen de vraag wat een kind moet doen dat niet ge lovig is, als zijn klasgenoten een gebed aanheffen. Weglo pen? Zijn oren dichtstop pen? Of zich door de meeder- heid laten overstemmen. Democratische politici heb ben Clinton verweten dat hij al meteen voor de eisen van de conservatieve Republi keinen is gezwicht. Het pro bleem zal alleen maar groter worden, naarmate de Ameri kaanse samenleving door de toenemende immigratie een steeds veelzijdiger gezicht krijgt, zeker ook op religieus gebied. Grondwet Op steeds meer scholen zit ten kinderen van Arabische, Aziatische of Afrikaanse af komst, die heel andere ge loofsovertuigingen hebben dan de meeste blanke en zwarte Amerikaanse kinde ren. Amerika kent niet één overheersende godsdienst. Er zijn vele tientallen kerk genootschappen. christelij ke en niet-christelijke. Voor het invoeren van een. zelfs vrijwillig, schoolgebed moet de grondwet veran derd worden. Dat vereist een tweederde meerderheid in het Congres en de goedkeu ring door minstens drie kwart van de vijftig staten. Ook de voorstanders erken nen dat de kans erg gering is dat het op korte termijn tot zo'n grondwetswijziging komt. Maar het invoeren van de mogelijkheid van een 'mo ment van stilte', als de meer derheid van de schoolkinde ren dat wil, kan bij gewone wet tot stand komen. Bur gerrechtenorganisaties zijn bang dat religieus-rechts op die manier via een achter deur er toch in zal slagen zijn normen aan andersdenken de Amerikanen op te drin gen. DINSDAG 22 NOVEMBER 1994 Wie er altijd al van heeft ge droomd een eigen onder zeeër te bezitten krijgt op 8 de cember de kans van zijn leven. Dan zal het veilinghuis Troost wijk in het Zalencentrum 'Rust- burcht' in Rotterdam de onder zeeboot Hr Ms Zeehond op een publieke verkoping aan de man brengen. De Zeehond wordt geveild in op dracht van de huidige eigenaar, de Rotterdamse Droogdok Maatschappij. De bewapening is verwijderd en technisch is De Zeehond volstrekt verouderd. 'Ik denk niet dat er nog iemand bang wordt van dit schip', zegt directiesecretaris F. Terlouw van RDM. Marinewoordvoerder Van Straten is nog stelliger: 'die boot kan helemaal niet meer va ren'. De marine is niet geïnteres seerd, want het Marinemuseufl beschikt al over de Tonijn, eer zusterschip van de Zeehond Beide maken deel uit van de Dolfijnklasse, waartoe naast d? Dolfijn als oudste schip en de twee eerder genoemde ook no? de Potvis behoorde. De koper moet wel de ruimte hebben, want het schip is bijna 80 meter lang en 8 meter hoog. De kiel is 30 december 1954 ge legd bij de RDM. Ruim vijf later werd het schip te water gelaten In 1990 ging de Zeehond bij de Koninklijke Marine uit dienst RDM nam het schip over voor gebruik bij het testen van eer. nieuw soort dieselmotor voor onderzeeërs. (ANP) familieleden van de slachtoffers Fatah-mensen waren, maar dat is wat anders". Eisen Er kan geen sprake zijn van enige verzoening met Arafats bestuur, zegt Baher. als niet wordt voldaan aan alle eisen die de Harnas heeft gesteld. De be langrijkste is dat Arafat zich ver antwoordelijk stelt voor al het bloedvergieten. Daarna moet een onafhankelijke commissie van onderzoek bepalen welke politie-officieren opdracht heb ben gegeven het vuur te openen. Baher zegt de namen te kennen en kondigt vast aan dat de mili taire vleugel van Harnas de schuldigen zal straffen als Ara fat in gebreke blijft. Een andere eis is de vrijlating van alle isla mitische gevangenen. Tenslotte moet de PNA haar veiligheids politiek wijzigen. „Er zijn veel te veel gewapende politiemensen op straat. Dat is nergens voor nodig". De PNA wil dat de islamitische oppositie het gezag van Arafat erkent, maar als het aan Baher ligt, zal dat nooit gebeuren. Heeft hij er begrip voor dat geen enkele regering, ook niet de lei ding van een autonoom gebied, het bestaan van een gewapende oppositie kan tolereren? De sjeik reageert meewarig. „Rege ring? We hebben hier geen rege ring, alleen een groep mensen die met Israël samenwerkt. Groepen die Israël bestrijden, zoals de gewapende islamitische organisaties, moeten hun wa pens behouden. Ze zullen die nooit in een burgeroorlog ge bruiken. Dat hebben ze vrijdag laten zien". Versterkt Hij is ervan overtuigd dat het ge weld van vrijdag de positie van Hamas in de Gazastrook heeft versterkt, want „iedereen heeft kunnen zien wat er is gebeurd". Naai- schatting van Baher stond bij de terugkeer van Arafat on geveer veertig procent van de in woners van de Gazastrook ach ter de islamitische beweging. Nu is dat zestig procent, meent hij. Maar die meerderheid zal niet worden uitgebuit bij toekom stige verkiezingen voor een Pa lestijnse zelfbestuursraad. „Er is geen sprake van dat we zullen deelnemen aan enig instituut dat te maken heeft met de over eenkomst tussen Israël en de PLO". van onze medewerker Chiel Jacobusse Het belangrijkste verschil tussen de die rentuin of plantenkas en de vrije na tuur zit 'm niet in de tralies of in de broeira- men. Een veel wezenlijker verschil is dat dieren en planten in de vrije natuur samen leven in een georganiseerd verband. Een verband dat zo subtiel in elkaar steekt dat het iedere veldbioloog steeds weer met be wondering vervult. Er is sprake van een on derlinge samenhang die tal van verschil lende patronen kent, variërend van concur- rentie-op-leven-en-dood tot volstrekte af hankelijkheid van totaal verschillende or ganismen. Ik werd er weer eens met de neus bovenop gedrukt door een zoektocht naar mossen op vlierstammetjes. De vlierstruik was voor de Germanen het symbool van de gastvrijheid. Misschien had dat te maken met de typerende groeivorm. Vlieren vormen heel lange takken die hele maal doorbuigen, en dan aan de top weer bij na de grond raken. Geen mooiere plek voor mens en dier om zich te verschuilen dan in het inwendige van zo'n vlierstruik. Gastvrij heid biedt de vlier trouwens ook aan allerlei vogels, die verzot zijn op de zwartpaarse bes sen. Vooral spreeuwen kunnen zich massaal op een vruchtdragende vlierstruik werpen. Voor vlieren is dat van belang omdat via de uitwerpselen van vogels de zaden op allerlei plaatsen terecht komen waar ze dan kunnen ontkiemen. Zo zie je niet zelden vlierstrui ken verschijnen in de kop van een knotboom of in een verwaarloosde dakgoot. Waarschijnlijk zijn de vlierbossen waar onze mossenzoektocht naar toe ging ook via vo gelmagen uitgezaaid. De tocht voerde naar de ingedijkte schorren langs het Schelde- Rijnkanaal. Zowel in de omgeving van Bath, als op het Rammegors tussen Tholen en Sint-Philipsland zijn daar spontaan grote vlierbossen ontstaan die inmiddels enkele decennia oud zijn. Oud genoeg om een geva rieerde mosflora te herbergen. Mosflora Dat vlierstammetjes zo rijk met mossen be groeid kunnen zijn is te danken aan het wa- teropnemend vermogen van de schors. Dat is veel groter dan bij enige andere inlandse boom. In ieder vlierbosje kim je wel mossen op de stammetjes vinden, zoals het zeer al gemene dikkopmos en het al even gewone fijn laddermos. Maar alleen in de betere bos jes vind je tal van mossoorten die min of meer specifiek zijn voor dit milieu. Waar veel vlieren bij elkaar staan wordt de hele atmosfeer vochtig en sterk bescha duwd. Daar tref je al snel mossoorten aan als het boomsterretje, het snavelmos en de grij ze haarmuts. Zowel bij Bath als op het Ram megors komen die talrijk voor. Maar op het Rammegors staan bovendien drie soorten die speciaal in vlierbosjes en zelden of nooit elders aan te treffen zijn. Het schijfjesmos, met elkaar dakpansgewijs overlappende bladlobben was de eerste bijzondere vondst. Niet alleen wijst deze soort op de aanwezig heid van rijk ontwikkeld vlierbos, maar bo vendien is het een indicator voor schone lucht. Is het door de nabijheid van het Antwerpse industriegebied dat we de zeldzame soorten wel op het Rammegors en niet in hetzelfde milieu bij Bath vonden? Op het Rammegors vonden we in ieder geval ook het vliermos; de soort die je als kroon op iedere zoektocht in dit soort gebieden kunt beschouwen. Het Waar vlieren bij elkaar staan wordt de atmosfeer vochtig en sterk beschaduwd. foto Chiel Jacobuss vliermos valt op doordat de mostakjes lood recht op de stammetjes staan, terwijl bij vrij wel alle andere soorten de plantjes in dichte kussentjes tegen de takken aangedrukt zit ten. Paddestoelen De altijd-vochtige vlierstammen vormen ook een ideaal leefgebied voor paddestoe len. De meest bekende is wel het judasoor, een op vlieren gespecialiseerde oorvormige zwam met een bruinige kleur. Volgens een oude legende is de vlier de boom waaraan de discipel Judas zich na zijn verraad heeft ver hangen. Ter waarschuwing verschijnen op het vlierhout nog steeds Judasoren. Zowel op het Rammegors als bij Bath ko men Judasoren in overvloedige aantallen voor. Ze groeien zowel op de schors van le vende bomen als op dode takken waar geen schors meer aan zit. Kale takken zijn ook vaak overdekt met een wit korstje. Dat is een zwam die verantwoordelijk is voor het losgaan van de bast; de vlierschorszwam. Overal waar vlieren groeien kom je deze pa rasiet volop tegen. Ook zeer talrijk is het fu- weelpootje, een fel oranje paddestoeltje met een bruin-fluwelige steel. Die groeit in dich te bundels op allerlei houtsoorten maar op vallend is dat in de onderzochte vlierbossen de soort nu al massaal te vinden was. Voor mycologen is het een vuistregel dat de mas sa van de fluweelpootjes pas verschijnt als het flink koud is, in ieder geval na de eerste nachtvorsten. Misschien is hun vroege ver schijnen kenmerkend voor vlierbossen. Op een dichtbemoste vlierstam bij Bath stond ook een klein wit paddestoeltje met een trechtervorm. Zo op het eerste gezicht een trechterzwam, maai- dat is een familie waarvan (voorzover ik wist) de soorten uit sluitend op de grond leven. Een probleemge val dus. En laat nou datzelfde zwammetje op het Rammegors ook weer op een dichtbe moste vliertak groeien! Tochtgenoot Eddy Weeda veronderstelde dat het wellicht om het uiterst zeldzame zwammetje Clytocybe subbulbosa zou gaan. Thuisgekomen bleek dat paddestoeltje in geen enkel boek te vin den, en zelfs de standaardlijst van de Neder landse paddestoelen vermeldt het niet. Een telefoontje met professor Bas van het Rijksherbarium bracht uitkomst. Het bleek inderdaad te gaan om Clytocybe subbul bosa, een paddestoeltje dat wat mij betreft voortaan vliertrechterzwammetje zou kun nen heten. Het is een crème-wit paddestoel tje met een hoeddoorsnede van ongeveer een centimeter. De steel heeft een knolvor mige verdikking aan de voet, bedekt met wat donzige haren. Het ontbreken in de lite ratuur was achteraf niet zo verwonderlijk. De eerste vondst voor het vasteland van Eu ropa dateert uit 1987. Vindplaats was toe- neen vlierstam op het Rammegors! door Ad Bloemendaal GAZA-STAD - „Ik zeg het eer lijk: de afgelopen maanden is mijn vertrouwen in Jasser Ara fat afgenomen. Maar nu ben ik hier, om hem mijn steun te be tuigen". Nairn Khalil, een 25-ja- rige verkoper, is een van de meer dan vijfduizend Fatah- aanhangers die maandag op het Gouvernementsplein in Gaza- stad hun leider toejuichen. Hij vindt dat Arafat, ondanks het bloedbad dat afgelopen vrijdag 15 mensenlevens kostte, zijn steun waard is. De PLO-voorzitter maakt in zijn toespraak duidelijk dat hij die steun best kan gebruiken. Het is voor het eerst sinds zijn terug keer op Palestijnse bodem dat hij zich met zoveel nadruk richt tot de Fatah-haviken, de jonge intifada-activisten. Als de rivali teit met de islamitische bewe ging ooit ontaardt in een burger oorlog. zijn dit de mensen waar op de PLO-leider zal moeten ver trouwen. Meer dan duizend voormalige haviken vormen nu de 'preven tieve veiligheidsdienst', een met Kalashnikovs en M-16s bewa pende en in burgerkleding ope rerende Fatah-militie. Op en rondom het plein lopen honder den opgeschoten jongens hun wapens te showen. Ook de Pale stijnse veiligheidstroepen zijn massaal aanwezig. Het is duide lijk dat de door Fatah gedomi neerde Palestijnse Nationale Autoriteit (PNA) de gelegenheid aangrijpt voor een groots machtsvertoon. „Als het aan komt op een militair treffen, is de Harnas nergens", voorspelt een van de jonge militieleden. In de vroege ochtend meldt de Israëlische radio op gezag van een van de bemiddelaars dat de PNA en de islamitische verzets beweging Harnas het eens zijn geworden over een gelegen heidsakkoord. Maar Harnas spreekt onmiddellijk het be staan van enige overeenkomst tegen en een woordvoerder ont kent zelfs dat er sinds het bloed bad van vrijdag vooruitgang is geboekt. 'Lesje leren' Als Arafat in zijn toespraak op het Gouvemementsplein op roept tot de vrijlating van Ha- mas-leider sjeik Achrned Yassin uit Israëlische gevangenschap, klinken er uit het publiek afkeu- Aanhangers van de PLO juichen maandag hun leider toe. foto AFP rende geluiden. Eerder al heeft een jonge vertegenwoordiger van de haviken via de luidspre kers laten weten dat Fatah niet over zich zal laten lopen. „Wij willen iedereen laten weten dat we er zijn", schreeuwt hij. „Wij zijn de Fatah-haviken. Wij zijn de sterksten. Wij hebben Pale stina militair de weg gewezen. Als jullie (Harnas) niet willen le ren. dan leren wij jullie een les je". Fatah is onze organisatie, Abu Ammar (Arafat) is onze lei der"!, vult een vrouwenstem aan. Arafats taal is militant. Hij he kelt „mensen die onze strijd voor Palestina willen saboteren", en iedereen weet op wie hij doelt. Maar er zijn ook verzoenende woorden. „Ondanks alles willen we deze mensen de hand rei ken", zegt hij, „want samen zul len we het land moeten opbou wen. Fatah heeft altijd vooraan gestaan als het ging om de natio nale eenheid. Palestijns bloed is heilig. Niemand zal dat straffe loos vergieten. Nationale een heid! Nationale eenheid! Natio nale eenheid"! Hoe die handreiking zijn beslag moet krijgen, kan niemand ver tellen. Wel is duidelijk dat de veldslag tussen de Palestijnse politie en aanhangers van de Ha rnas en andere islamitische be wegingen in de Gazastrook hard is aangekomen. Zo hard, dat veel Palestijnen eenvoudig weigeren te geloven dat de situa tie rijp is voor nieuw geweld. „Een burgeroorlog? Dat gebeurt hier niet, daar zijn we veel te be schaafd voor", zegt Amira Mah- moud (21), die met twee vrien dinnen de toespraak van Arafat volgt. Ze verkondigt nog een an dere veel gehoorde theorie, na melijk dat een mysterieuze 'der de partij' de lont in het kruitvat heeft geworpen. „De Palestijnse politie dient het volk. De aan stichters van het geweld waren verraders, collaborateurs met de Israëliërs. Ik steun Arafat, want hij heeft, net als wij, geleden en hij wil Palestijnse eenheid". De 'derde-partijtheorie' lijkt een gemeenschappelijke noemer voor PNA en Harnas. Sjeik Ach rned Baher, directeur van de charitatieve 'Islamitische Maat schappij' en een van de belang rijkste Hamas-leiders in de Ga zastrook, zegt zeker te weten dat de politie na de veldslag van vrij dag twee collaborateurs heeft aangehouden. Maai- dat is dan ook het enige po sitieve dat kwijt wil hij over de Palestijnse veiligheidstroepen. Hij was ooggetuige van het bloedbad, nadat hij die ochtend had gepreekt in de Palestina- moskee. Aan boze opzet twijfelt hij niet. „Al voor onze gebeds dienst begon, waren alle artsen van het Shifa-ziekenhuis opge roepen", zegt hij, „en ik heb nog nooit zoveel politie bij de mos kee gezien". Een officiële mededeling van de PNA dat de helft van de slachtof fers Fatah-aanhangers waren, die zouden zijn gedood met dum dum kogels, wijst hij veront waardigd van de hand. „Alle do den waren van ons. Het is best mogelijk dat de ouders of andere door drs. R. F. W. Van Oordt De kosten van onze Ne derlandse verzorgings staat rijzen de pan uit, de loonkosten zijn internatio naal bezien onaanvaard baar hoog en wij Nederlan ders moeten meer handel drijven. Dat zijn kort sa mengevat de problemen die mijn voorgangers tot op he den in deze rubriek schet sten. Zij hebben daarin ge lijk, omdat het altijd nuttig is kritische kanttekeningen te plaatsen bij structureel zorgelijke economische si tuaties of ontwikkelingen. Goed kan immers altijd be ter. Toch is het minstens zo zin vol eens een blik te werpen op de zaken die in Nederland wel goed gaan. De Neder landse economie is terug van weggeweest en het ziet er naar uit dat het bedrijfsle ven het afgelopen jaar be hoorlijk orde op zaken heeft gesteld. De spectaculaire re sultaatverbeteringen en vooral ook de winstverwach tingen van de meeste beurs genoteerde ondernemingen spreken wat dat betreft boekdelen. Ook de export van de Neder landse industrie belooft in 1994 een recordhoogte te be reiken. In de eerste helft van dit jaar nam de uitvoer met maar liefst 8 procent toe tot 136 miljard gulden. Ver wacht wordt dat de export over geheel 1994 ongeveer Zo fuseerden onze papier- produktiedivisies met de Oostenrijkse onderneming Leykam-Mürztaler, breidde de Office Products Divisie haar belangen in de Verenig de Staten en Duitsland sub stantieel uit en brachten on ze golfkarton- en informa- tion-systemsdivisies strate gische allianties tot stand met toonaangevende bran chegenoten; respectievelijk Bowater in het Verenigd Ko ninklijk en Entex in de Ver enigde Staten. Allemaal voorbeelden van strategi sche schaalvergroting, ge richt op efficiëntere markbe werking en kostenverlagin gen. Hoewel de overheid vanzelf sprekend bezwaarlijk zelf di rect kan ingrijpen in onze Nederlandse 'kernactivitei ten'. zijn dereguleren, decen traliseren en reorganiseren zaken waarmee zij meer ernst zou moeten maken. Een alerte en ondernemende overheid, onder meer gericht op flexibeler wet- en regelge ving. leidt zonder meer tot een efficiënter bedrijfsleven en dus tot een grotere con currentiekracht. Vanzelfsprekend dient ook het bedrijfsleven alert te blij ven. Nederlandse onderne mingen exporteren in het al gemeen nog te dicht bij huis hoewel dat voor KNP BT, met activiteiten in meer dan 30 landen, overigens nauwe lijks opgaat. Meer mondiale spreiding van de Nederland se exportactiviteiten zou geen kwaad kunnen. 260 miljard gulden zal bedra gen. Daarmee zal het oude record, dat in 1991 werd ge vestigd, ruimschoots wor den verbeterd. Zoals verwacht heeft de nieuwe minister van econo mische zaken, de heer Wij- ers, inmiddels duidelijk aan gegeven dat hij een aantal zaken voortvarend wil aan pakken: meer innovatie en dynamiek in de economie en verdere bevordering van het ondernemersinitiatief. Ook pleit hij voor de invoering van een concurrentietoets met behulp waarvan de Ne derlandse economische si tuatie kan worden vergele ken met die in de diverse 'buitenlanden'. Dat laatste, essentieel om de kracht van onze internatio nale concurrentiepositie in de gaten te houden, is in feite een vorm van benchmarking in het groot: met behulp van een aantal keiharde finan ciële en operationele ratio's de prestaties van een organi satie meten. KNP BT maakt al geruime tijd met succes gebruik van dit onmisbare instrument. Hoewel het bedrijfsleven geenszins de wijsheid in pacht heeft, zou de regering tevens haar voordeel kun nen doen met een analyse van de winstverbeterings- programma's die tot de hui dige fraaie resultaten heb ben geleid. Graag neem ik ons concern, KNP BT, daar bij als voorbeeld. Immers, wij hebben in korte tijd kans gezien de zorgelijke situatie van het vorig jaar om te bui gen naar een nettowinst over de eerste negen maanden van 1994 van 210 miljoen gul den, een forse verbetering ten opzichte van de situatie in 1993. Niet vanzelf Het spreekt voor zich dat de ze turnaround niet vanzelf tot stand is gekomen. Direct na de fusie tussen VRG, Bührmann-Tetterode en KNP in maart 1993 zijn vele reorganisaties doorge voerd in alle geledingen van ons concern. Dat was hard nodig om de neergaande ten dens tot staan te brengen en de kosten structureel te ver lagen. Tegelijkertijd hebben wij onze niet-kernactivitei- ten in een hoog tempo afge stoten, terwijl aan de andere kant juist werd geïnvesteerd in kansrijke segmenten die tot onze core business beho ren. Achterstand Trouwens, als geïndustriali seerd westers land beginnen wij een gevaarlijke achter stand op te lopen bij het ont wikkelen en produceren van hoogwaardige technologi sche produkten. En wat de kosten van lonen en uitke ringen betreft.: die zijn inder daad, zoals mijn voorgan gers in deze rubriek vrijwel zonder uitzondering op merkten, veel te hoog. Tenslotte nog dit. De hoogst noodzakelijke stimulansen voorde vergroting van werk gelegenheid zullen, naar het zich laat aanzien, de komen de jaren niet komen van on ze grote, in Nederland geves tigde, industriële onderne mingen. Blijvende nieuwe werkgelegenheid, zo is al ja ren bekend, komt alleen tot stand door ondernemende initiatieven van particulie ren. Anders gezegd, als de overheid en de sociale part ners extra werkgelegenheid willen scheppen, dan dienen de daarvoor vereiste maatre gelen zich vooral op deze doelgroep, inclusief het mid den- en kleinbedrijf, te rich ten. Overheid en bedrijfsleven, zich bewust van hun verant woordelijkheid voor het in- stand houden van een ge zond bedrijfsleven, dienen haast te maken met het structureel verbeteren van de belangrijkste elementen die noodzakelijk zijn voor een gezonde Nederlandse volkshuishouding. Alleen dan zal de concurrentieposi tie van ons land niet in ge vaar komen. (Drs. Rob van Oordt is voorzitter van de Raad van Bestuur van NV Koninklijke KNP BT. Daar naast is hij onder meer voorzit ter van de Raad van Commissa rissen van Nokia-NKF, commis saris bij SBC-Nederland en lid van de Board of International Advisors van de Swiss Bank Cor poration. Verder is hij Member oj the Board of Directors van Sche ring-Plough Corporation (USA), Honorair Consul-Generaal van Finland. Drs Rob van Oordt.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1994 | | pagina 2