Grote voeten zoeken schoeisel
PZC
Stichting stelt
popprijzen in
'Amateurs wel degelijk betrokken
bij onderzoeken Oud-Valkenisse'
Bezitters auto met
grijs kenteken in
rit naar Den Haag
NCB: Zeeland is te
klein voor een eigen
landbouwfederatie
Provincie wacht
op uitgewerkt plan
Zeeuwse NS-lijn
provincie
13
Overeenkomst tracé
WOV wekt verbazing
in statencommissie
CDA wil herkansing
voor gastuinbouw op
Schouwen-Duiveland
DINSDAG 22 NOVEMBER 1994
door Mieke van der Jagt
GOES - De Nederlandse bevolking
wordt steeds groter. Betere voeding,
nauwkeurige medische begeleiding
en wellicht een zwakke vorm van
biologische selectie, hebben de ge
middelde lengte van de Nederlanders
doen toenemen. Dat proces is al een
paar eeuwen aan de gang, maar een
probleem is het pas geworden nadat
kleermakers en schoenmakers waren
uitgestorven. Nu iedereen, ook de
reuzen onder ons, is aangewezen op
confectie en en massa gefabriceerd
schoeisel, komen lange mensen in de
problemen.
Met de confectie valt het nog enigs
zins mee. Fabrikanten van spijker
broeken bijvoorbeeld, maken tegen
woordig broeken met een lengtemaat
van 38. Twintig jaar geleden moest je
er nog als de kippen bij zijn om uit een
nieuwe collectie een maat 34 te kun
nen vissen, zodat de hoog-water-ellen-
de nog een beetje beperkt bleef.
Een branche die zich in het algemeen
helemaal niets aan de opvallende
maatschappelijke ontwikkeling gele
gen laat liggen, is die van de schoenen.
Langere mensen hebben grotere voe
ten, maar die logica is tot verreweg de
- meeste schoenfabrikanten nog niet
doorgedrongen. De bulk van het
I schoenenaanbod voor kinderen, da-
I mes en heren is begrensd op dezelfde
I maten als pakweg vijftig jaar geleden:
I kinderschoenen van 22 tot 36, dames-
I schoenen van 36 tot 42 en herenschoe-
I nen van 40 tot 48. Een jongetje van
acht met maat 39. een vrouw met
maat 44 die ook weieens een leuke
pump wil en een man die op maat vijf
tig door het leven gaat, zullen speciale
winkels moeten zoeken en de praktijk
leert dat daar een lantaarntje voor no
dig is.
Boten
„Waar heb je die oorlogsbodems laten
bouwen? „Jij betaalt zeker wel extra
wegenbelasting" en „Nieuwe schoe
nen? Moet je twee flessen champagne
halen, kun je ze dopen." Wie op grote
voet leeft, heeft het allemaal al eens
gehoord maar van alle problemen is
het geestige commentaar het minste.
Want niet alleen zijn de speciaalzaken
voor grote voeten moeilijk te vinden,
ze weten er ook van prijzen.
Eveline de Munnik, dochter van
schoenhersteller L. M. de Munnik in
het Goese Sint Adriaanstraatje, be
gon vier jaar geleden boven de zaak
van haar vader een schoenwinkel spe
ciaal voor grote maten. „De behoefte
kwam uit de praktijk naar voren, ver
telt vader De Munnik. Mensen met
grote voeten, dames en heren, lieten
hun schoenen oplappen tot het echt
niet meer kon. En allemaal vertelden
ze erbij hoe moeilijk het was om aan
Een maatje 38 tussen een paar pumps, maatje 45.
passend schoeisel te komen." Eveline,
toen negentien en net van school, zag
een gat in de markt en sprong erin.
Dat ze volgende maand de verkoop
staakt, is vooral te wijten aan een mis
rekening. Ze wilde het beter doen dan
andere speciaalzaken.
Utrecht
Tot vier jaar geleden waren alle grote
voeten in Zuid-Nederland aangewe
zen op de zaak van de Gezusters Her
mans in Utrecht. Daar kon het gebeu
ren dat je een elegante naaldhak in
maat 45 zat te passen naast Willie Al-
berti, die er een kindermaatje heren
schoen betrok. Vrouwen konden nog
weieens wat krijgen in de Amsterdam
se of Antwerpse travestietenwinkels,
maar dan moesten ze wel op zoek zijn
foto Pieter Honhoff
naar iets uitbundigs. Eén zaak in Bre
da heeft ook altijd enkele modellen in
grote maten in voorraad. De markt
voor Eveline de Munnik leek dus rede
lijk royaal. Op de fabrieksprijzen, die
iets hoger zijn dan gemiddeld omdat
alleen fabrikanten van kwaliteits
schoenen ook grote maten maken en
omdat de inkoopprijs gemiddeld tien
tot twintig gulden hoger ligt, bereken
de ze een gebruikelijke winstmarge.
Daarop liep het uiteindelijk mis.
„We hadden, net als die andere spe
ciaalzaken, meer winst moeten bere
kenen. Het eerste jaar draaiden we
heel goed, want heel veel mensen die
nooit schoenen hadden kunnen ko
pen, haalden de schade in. Het tweede
jaar zakte de verkoop wat in en veel
beter is het daarna niet meer gewor
den." De Munnik becijfert dat het in
komen van zijn dochter uit de ver
koop steeds twintig procent onder het
minimumloon bleef. „Toen ze op zich
zelf ging wonen was dat niet meer ge
noeg. Omdat er geen schot in zat,
raakte ze het ook beu en zocht een
leuke baan. Nu verkopen we de voor
raad uit en aan het eind van de maand
is het afgelopen. Jammer, we hadden
eerder moeten beseffen dat bij een be
perkte markt je winst niet uit de
kwantiteit kan komen."
Vaste klanten
Veel vaste klanten, onder wie ook tra
vestieten en transsexuelen, hebben
De Munnik al min of meer wanhopig
opgebeld of hij er nou echt niet zelf
mee door kan gaan. „Die zien zich al
weer de trein naar Utrecht nemen.
Maar ik ben schoenhersteller en ik
heb werk genoeg. Het inkopen van
schoenen vergt tijd en inzicht in het
modebeeld. Ik heb geen van beide."
De verkoopafdeling, die inmiddels
naar de begane grond achter de
schoenmakerij is verhuisd, gebruikt
De Munnik liever als opslagruimte
dan er zelf een grote-maten-zaak in
draaiende te houden.
Toch gloort er nog een beetje hoop
voor de veelgeplaagde zielepieten, die
nu weer de wijde wereld moeten in
trekken om niet barrevoets te hoeven
gaan. „Ik heb nog een klein ijzertje in
het vuur bij een fabrikant in de Langs
traat. Die exploiteert een schoenen
hal met damesschoenen van maat 33
tot en met maat 45. Als hij interesse
heeft, kan hij bij mij zijn grote maten
neerzetten. Ik verkoop ze dan wel."
Assortiment
Wat ook De Munnik niet begrijpt, is
dat gewone schoenenhandelaren niet
de grote maten in hun assortiment
voeren, die beschikbaar zijn. „Ze heb
ben de ruimte, de etalages en de ver
koopsters. Het moet toch weinig kos
ten om wat grote paren in voorraad te
hebben." Volgens De Munnik is het
maar ten dele een kwestie van moeilij
ke verkrijgbaarheid. „De goed Neder
landse en Duitse merken maken ook
grote maten in een beperkte oplage.
Italiaanse fabrikanten en schoenfa
brikanten die op de goedkopere mas
samarkt mikken, zie ik nog niet zo
snel grotere schoenen maken. Voor
dat er een grotere maat van een be
paald model op de plank staat, moe
ten schoenfabrikanten investeren in
aparte snijmallen, leesten en stans-
messen. Dat kost per maat, per model
algauw een ton. Als je er van zo'n mo
del in die grote maat maar honderd
kunt verkopen is de verhouding prijs-
kwaliteit wel heel erg zoek."
fin onze verslaggever
PHILIPPINE - Er is geen zicht
ipde vorming van één Zeeuwse
landbouworganisatie. Een fede-
ratievorm waarin de drie land
bouworganisaties deelnemen,
al over de provinciegrens
heengaan. Dat zei voorzitter
J. A. IJsebaert van de kring Zee
land van de Noordbrabantse
Christelijke Boerenbond (NCB)
maandag tijdens de najaars-
hringvergadering. Volgens IJs
ebaert is Zeeland te kleinscha
lig voor een eigen federatie. De
hosten zouden te hoog oplopen.
meende dat de gewestelijke
organisaties bereid moeten zijn
bun werkgebieden aan te passen
en waar nodig op te splitsen om
te komen tot werkbare eenhe
den van twee en maximaal drie
provincies. Voorlopig zag hij
niet meer mogelijkheden dan de
vorming van een samenwer
kingsverband, waarbij ieder lid
blijft van de eigen organisatie.
de georganiseerde land
bouw in Zeeland er op langere
termijn moet uitzien, wordt een
keuze van de betrokkenen, be
toogde hij.
Voorzitter ir A. J. Latijnhouwers
van de NCB hield maandag
avond in Philippine een inlei
ding waarin hij aanduidde dat
de klassieke land- en tuinbouw
en de klassieke landbouworga
nisaties aan een grondige her
structurering toe zijn. Hij meen
de dat wel veel van het oude be
houden moet blijven, maar dat
in de toekomst 'een vernieuwen
de, open en creatieve houding
van de ondernemers en bestuur
ders nodig zal zijn'. Latijnhou
wers liep in zijn inleiding een
reeks actualiteiten in de land
bouw na, waarbij hij onder meer
aangaf dat de kwaliteit van pro-
dukten en verbetering van het
imago van de landbouw priori
teit moeten krijgen. Hij hield
zijn gehoor voor dat zich een in
gewikkeld sociaal-economisch
en maatschappelijk overgansg-
proces voltrekt, waarover een
open discussie moet worden ge
voerd.
Bezinning
Pastor X. van der Spank, de
geestelijk adviseur van de NCB,
stelde in een lezing dat bij het
denken over federatievorming
een bezinning op de identiteit
hoort. Hij signaleerde dat Zuid-
Nederland een duidelijk aandeel
heeft geleverd in de mogelijk
heid voor de vorming van een
paars kabinet. Dat kan zijns in
ziens te maken hebben met ver
zet tegen oude structuren, maar
hij meende dat het ook kan wij
zen op opportunisme: het an
dere is iets nieuws en heeft altijd
een streepje voor op het oude.
Volgens Van der Spank heeft het
nog meer te maken met een in
haalmanoeuvre. Hij stelde dat
gezocht wordt naar een nieuwe
invulling van waarden en nor
men. het religieuze.
gn onze verslaggever
MIDDELBURG - Voor het eerst
wllen in Zeeland in december
Prijzen worden toegekend aan
Popmusici en bands die in het
Mgelopen jaar een opmerkelij
ke prestatie hebben geleverd,
be instelling van de popprijzen
'seen initiatief van de Stichting
Popmuziek Zeeland. Er zijn
We categorieën waarin een
trofee valt te verdienen: de prijs
Vi»n het Zeeuwse poppubliek,
de beste cd of demo van 1994 en
de beste popgroep van bet jaar.
be uitreiking vindt woensdag 28
december plaats in café Schut
tershof in Middelburg. Tijdens
dje feestavond zal de grootste
pand van Zeeland optreden, een
[sessieband bestaande uit pop
muzikanten van verschillende
groepen uit alle delen van de
provincie.
De Zeeuwse popprijzen zijn be
doeld als steuntje in de rug voor
de muzikanten in Zeeland die
het vaak zonder al te grote be
kendheid of publiciteit moeten
stellen. Het doorslaggevende
criterium voor toekenning van
de prijs is de opmerkelijkheid
van een act.
Een commissie van de SPZ
maakt op 2 december voor elke
categorie vier nominaties be
kend. Dat gebeurt in de Stads-
danszaal in Middelburg, tijdens
een optreden van de band
Swindle. Tot 23 november zijn
bij de SPZ stemformulieren ver
krijgbaar voor de publieksprijs.
De SPZ is gevestigd in het ge
bouw van de stichting VMC-Zee-
land aan de Roozenburglaan in
Middelburg,
De restanten van een geraamte in de klei van Oud-Valkenisse.
Provinciaal archeoloog verwerpt klachten
foto Dirk-Jan Gjeltema
van onze verslaggever
WAARDE - Amateur-archeo
logen zijn nauw betrokken bij
het in kaart brengen van het
verdronken dorp Oud-Valke-
nisse bij Waarde. Provinciaal
archeoloog R. M. van Heerin-
gen verwerpt de beschuldi
ging dat onvoldoende gebruik
wordt gemaakt van hun dien
sten. Enkele amateurs menen
dat zij ten onrechte niet mo
gen deelnemen aan het onder
zoek. Zij vinden dat de Rijks
dienst voor Oudheidkundig
Bodemonderzoek (ROB) zo
veel mogelijk bonafide ama
teurs moet inschakelen om te
voorkomen dat informatie
verloren gaat. Het dorp dreigt
namelijk weer weg te spoelen.
De restanten van Valkenisse
kwamen vorig jaar langzaam
bloot te liggen, mogelijk door
stroomveranderingen in de
Westerschelde. De provinciaal
archeoloog spreekt tegen dat
nog nauwelijks onderzoek is
verricht „We hebben juist
twee fantastische campagnes
achter de rug. We zijn weke
lijks actief en houden de erosie
nauwlettend in de gaten." Van
Heeringen zegt in het geheel
niets te hebben tegen amateur
archeologen. Integendeel,
zonder hun inzet is hij nergens.
Amateurs verenigd in de
Zeeuwse afdeling van de Ar
cheologische Werkgemeen
schap Nederland (AWNi ver
zetten veel werk. „Iedereen die
bij Waarde archeologie wil be
drijven, kan zich daarbij aan
sluiten en meedoen."
De provinciaal archeoloog
wijst erop dat mensen die op
eigen houtje graven verkeerd
bezig zijn. Zonder toestem
ming bewust spitten naar ar
cheologische monumenten is
immeij wet verboden. „Alleen
de ROB heeft op dat punt be
voegdheid." Particuliere
schatgravers riskeren overi
gens ook een boete omdat zij
door beschermd natuurgebied
moeten. Van Heeringen:
„Maar elke week dat wij daar
komen treffen we nog grote ga
ten aan van schatgravers. Dat
verstoort het onderzoek."
Amateur-archeoloog J. van
der Sneppen uit Zierikzee. niet
aangesloten bij de AWN, vindt
het huidige onderzoek te ma
ger. „Er is alleen wat spora
disch veldonderzoek gedaan.
Onvoldoende als je bedenkt
dat het dorp straks weer weg
spoelt. Een schat aan informa
tie dreigt verloren te gaan."
Van der Sneppen zegt dat er
acht of tien amateur-archeolo
gen zijn die goed kunnen mee
helpen. maar nu worden bui
tengesloten. Zij zijn geen lid
van de AWN en sporen voor
werpen op met behulp van me
taal-detectoren. Echt geen
schatrovers. volgens Van der
Sneppen. „Ze zouden toch
kunnen meedoen onder lei
ding van de ROB en de provin
ciaal archeoloog?" De officiële
onderzoekers zijn echter niet
in de eerste plaats op zoek
naar waardevolle voorwerpen.
Hoofddoel is het in kaart bren
gen van de structuren van
Oud-Valkenisse. Ook de AWN
distantieert zich van de uit
spraken van de niet bij het on
derzoek betrokken amateur
archeologen.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De overeen
komst die de provincie en de ge
meente Borsele hebben geslo
ten over het wegtracé voor de
Westerschelde Oever Verbin
ding (WOV), heeft maandag
alom verbazing gewekt in de
statencommissie waterstaat en
verkeer. „Hebben wij daar zo
lang over moeten doen?", vroeg
J. J. van Ginkel (RPF/GPV) zich
af. „Hel wegtracé is eerder ver
slechterd dan verbeterd."
De provincie en de gemeente
Borsele hebben ongeveer twee
jaar met elkaar over het wegtra
cé van de WOV gesoebat. Het
Borselse gemeentebestuur wei
gerde in eerste instantie te pra
ten. Na een uitspraak van de
Kroon gingen de provincie en de
gemeente Borsele met elkaar in
gesprek. Borsele legde een eisen
pakket ter waarde van 340 mil
joen neer. In de afgesloten over
eenkomst is sprake van wijzigin
gen a 10 miljoen gulden
Het bedrag sprak de meeste sta
tenleden in de statencommissie
waterstaat en verkeer wel aan.
maar de inhoud niet. „Er gaat
veel meer landbouwgrond verlo
ren", oordeelde M. J. Goud
(SGP). Van Ginkel gooide het
over een andere boeg: „Het weg
tracé loopt dichter langs de
noordkant van Borsele. Ik zie
het voordeel niet in." Toch kon
den de voorstanders van de
WOV met het convenant leven,
omdat de overeenkomst een re
sultaat is van het overleg met
Borsele, Tegenstanders van de
WOV (GroenLinks en CDA'er
P J. Everaert) zagen niets in het
akkoord.
SGP'er Goud wilde na het zoe
noffer richting gemeente Bor
sele 'een kusje voor Temeuzen'.
Om kosten te sparen krijgt de
Westerschelde Oever Verbin
ding daar geen rechtstreekse
aansluiting op de bestaande
hoofdwegenstructuur. Gedepu
teerde J. I. Hennekeij gaf Goud
enige hoop: „Het infrastructuur
plan van de Nationale Haven-
raad - volgend jaar te verschij
nen - kan daarin misschien een
rol spelen."
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Gedeputeerde
J. I. Hennekeij verwacht dat de
Nederlandse Spoorwegen meer
tijd nodig hebben voor de uit
werking van het omstreden
plan voor de Zeeuwse lijn. „Het
lijkt mij sterk dat de NS 1 sep
tember 1995 kunnen halen", zei
hij maandag in de statencom
missie waterstaat en verkeer.
„Het plan moet nog worden uit
gewerkt."
De statenleden matigden zich
nog geen oordeel aan Het wach
ten is op het uitgewerkte NS-
plan. Tijdens de vergadering
van de statencommissie werd
wel duidelijk dat niet één fractie
sluiting van de vier kleine NS-
stations toejuicht. Provinciale
staten hebben vorig jaar al in
een motie vastgelegd dat NS-
stations niet dicht mogen.
Hennekeij wees erop dat er één
verschil is met de discussie van
november vorig jaar: toen was er
geen sprake van een geïnte
greerd vervoersconcept, van
trein-, bus- en taxidiensten die
'naadloos' op ekaar moeten aan
sluiten. Vorig jaar leefde wel de
gedachte de stoptrein door snel
le busverbindingen te vervan
gen. Hennekeij stond daar inder
tijd niet afwijzend tegenover.
van onze verslaggeefster
ZONNEMAIRE - De provincie
zou opnieuw moeten bekijken
of grootschalige glastuinbouw
op Schouwen-Duiveland moge
lijk is. Dit was eén van de con
clusies die provinciale CDA-po-
litici maandag trokken tijdens
een werkbezoek aan het eiland.
De eerste vijftien CDA-kandida-
ten op de ontwerplijst voor de
komende statenverkiezingen
deden verschillende plaatsen
aan. Zo bezochten ze aan het ein
de van de dag een glastuinbouw
bedrijf in Sirjansland. Reden
voor dit bezoek was dat veel kas-
eigenaren op Schouwen-Duive
land graag zouden willen uit
breiden. De provincie wil echter
alleen grootschalige glastuin
bouw toestaan in enkele Zuidbe-
velandse gemeenten.
Een en ander staat in de nota
'Landelijke Gebieden', die pro
vinciale staten op 16 december
zullen bespreken. Dit stuk vorm
de de rode draad voor het bezoek
van de provinciale CDA-polit.ici
aan Schouwen-Duiveland.
Het gezelschap bracht ook een
bezoek aan recreatiehoeve Vil-
letta in Zonnemaire. Gedepu
teerde L. Nederhoed-Zijlstra
(ruimtelijke ordening) bestem
pelde deze tot appartementen
complex verbouwde boeren
schuur als 'plattelandstoerisme
in optima forma". De gepotdek-
selde schuur die uiterlijk bijna
geheel intact is gelaten, her
bergt enkele moderne apparte
menten die aan vakantiegan
gers worden verhuurd.
Tijdens een discussie in de ver
bouwde boerderij lieten de
CDA'ers weten voorstander te
zijn van kleinschalig toerisme in
de plattelandsgebieden. Neder
hoed-Zijlstra zei echter dat de
politiek ook de landbouw niet
uit het oog moet verliezen. „Wij
moeten onze best doen om ook
de agrariërs die er nu nog zijn
een goede boterham te garande
ren."
Eerder die middag maakten de
CDA-politici een rondvaart over
het Grevelingenmeer. Het gezel
schap liet na afloop van de boot
tocht weten dat het vreest voor
het natuurbehoud, wanneer het
Rijk zich terugtrekt uit het re
creatieschap. Wanneer de lande
lijke overheid straks wellicht
niet meer meebestuurt, wil ze
namelijk ook niet meer betalen,
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Zeeuwse bezit
ters van een auto met een zoge
naamd grijs kenteken verzame
len zich volgende week maan
dag op het Miro-parkeerterrein
in Vlissingen om vervolgens in
colonne naar Den Haag te rij
den. Dat gebeurt in het kader
van een landelijke actie tegen
aanscherping van de eisen
waaraan auto's moeten voldoen
om fiscaal als een bestelauto te
worden aangemerkt.
Die scherpere eisen houden on
der meer in dat er een afschei
ding tussen passagiersgedeelte
en laadruimte dient te zijn aan
gebracht. Bezitters van een auto
met een grijs kenteken lopen de
kans dat ze een forse naheffing
motorrijtuigenbelasting moeten
betalen, wanneer deze afschei
ding ontbreekt of wanneer er
maar het kleinste gaatje in
wordt aangetroffen. Als de aan
passing niet is uitgevoerd voor 1
januari 1995. worden tot dusver
op een grijs kenteken rijdende
auto's verondersteld een geel
kenteken te hebben. En dat be
tekent een forse verhoging van
de motorrijtuigenbelasting.
Sommige busjes, terreinwagens,
personenauto's en stationcars
zijn moeilijk om te bouwen.
Laat
De Vlissinger A. Landman is ini
tiatiefnemer van de actie in Zee
land. Hij betaalt nu per drie
maanden 185 gulden wegenbe
lasting. Na 1 januari moet hij
eens in het kwartaal bijna 900
gulden overmaken. Hij erkent
dat de houders van een grijs ken
teken aan de late kant zijn met
hun actie. De nieuwe regels zijn
per 1 januari 1994 van kracht ge
worden. Landman: „We hopen
de landelijke politiek toch nog
op betere gedachten te bren
gen."
Landman heeft nog geen idee
hoeveel Zeeuwse automobilis
ten met een grijs kenteken aan
de actie meedoen. Het is de be
doeling dat de Zeeuwse colonne
via de Oosterscheldekering en
de Brouwersdam naar Zuid-Hol
land rijdt, om zich daar aan te
sluiten bij een grotere stoet ac
tievoerders. In Den Haag zullen
ze staatssecretaris W. Vermeend
van Financiën een petitie aan
bieden De Zeeuwen vertrekken
om 10.00 uur uit Vlissingen.