Helden en spellen in
zakformaat rukken op
Nieuwe familiespellen zijn snel en flitsend
vrije tijd ZATERDAG 12 NOVEMBER 1994 33
Elektronica
voor peuter
en kleuter
Gokken en
handigheidjes
Tips voor
rommelmarkt
Het is helaas een feit dat
de spellenfabrikanten
elk jaar een aantal titels uit
hun collectie schrappen.
Daar zitten soms uitsteken
de spellen bij, die om wat
voor reden ook te weinig
verkopen. De enige manier
om deze spellen te bemach
tigen, is op rommelmarkten
(of in achteraf-winkels die
toevallig nog wat voorraad
hebben). Tips voor een aan
tal inmiddels geschrapte
spellen die de aanschaf
waard zijn.
Can't stop is een eenvoudig
te spelen dobbelspel van
grote klasse. Het is een pion-
nenrace op een STOP-bord.
Met de dobbelstenen moe
ten steeds bepaalde combi
naties worden geworpen. De
vraag is steeds: tot hoe lang
durf je door te gooien? (Clip
per).
Haas en schildpad is een
fantastisch spel, prachtig
uitgevoerd. De spelers be
wegen zich over de vakken
soms zo snel voort als een
haas, soms zo langzaam als
een schildpad. Dit gebeurt
door wortelkaarten te ge
bruiken. Een perfecte crea
tie voor het hele gezin. (Ra-
vensburger)
Bij het spel Havanna moe
ten beide deelnemers op een
zeshoekig speelbord be
paalde structuren met
steentjes zien te maken. Een
prima denkspel met een
diepgaande handleiding
van de Nederlander Chris-
tiaan Freeling. (Ravensbur-
ger)
Lekkage lijkt bijna op een
cursus loodgieten, want de
spelers moeten hun kaarten
zodanig aanleggen dat een
doorlopende, niet lekkende
waterleiding ontstaat. Heel
schaars, want leden van
mijn spellenpanel zijn er al
jaren naar op zoek. (Clipper)
Quick 7 is een luidruchtig,
hilarisch kaartspel waarbij
de spelers al roepend kaar
ten met elkaar moeten rui
len, met als doel een com
plete set te krijgen. Leuk
voor feestjes. (Clipper)
Bij het Engels denkspel
Skirrid mowtwn de twee
deelnemers hoekige, door
zichtige plastic vormen zo
danig op genummerde vak
ken plaatsen dat er een opti
maal aantal punten wordt
verdiend, (Skirrid Interna
tional)
In het bijzondere denkspel
Shogun 1 mogen de stenen
net zo ver verzet worden als
een cijfer in de steen aan
geeft - en deze cijfers wisse
len na elke zet. Voor twee
personen. (Ravensburgen.
Het daaropvolgende spel is,
hoe kan het anders, Shogun
(2). Groot qua uitvoering,
met honderden plastic strij
ders: de inzet is beheersing
van het feodale Japan. Veel
regels, duidelijk uitgelegd.
Goed voor uren vol snijden
de spanning (MB)
Targui is een soort Risk,
maar dan in de woestijn,
met kamelen. De Neder
landse ontwerpers hebben
er enkele heel oorspronkelij
ke facetten aan gegeven.
Een kostelijk knokspel,
mooi uitgevoerd. (Jumbo)
Anthony Verhulst
Speelgoed van nu is klein en
compact. Helden en spellen in
zakformaat stelen de show. Motoren
en auto's staan hevig in de
belangstelling bij het manvolk, jong
en oud. Handwerk krijgt nieuw elan.
Het truttige imago verdwijnt met de
komst van nieuwe technieken.
Vooral meisjes, hun oma's en
moeders gooien zich op de
innoverende, creatieve tak. Meisjes
kleien sieraden, jongens maken
bouwpakketten. Puzzelen, goochelen
en knutselen met het hele gezin
wordt vrije-tijdsbesteding nummer
één tijdens de komende lange
winteravonden. Vanouds bekend
speelgoed in een nieuw jasje krijgt
een deeltijdfunctie naast de
videospelcomputer.
Speelgoed krijgt meerwaarde over de
hele linie. Vormgeving en uitvoering
worden tot in detail doordacht. De verbe
teringen gaan ten koste van echte novitei
ten, die er dit jaar weinig zijn. Wel wordt
de speelmarkt dit jaar definitief verbreed
met koopvideo's. Nieuwe spellen en de
speelwereldjes in zakformaat bewegen
middels mechanieken. Batterij gebruik
wordt, waar mogelijk, geweerd. Baby- en
peuterspeelgoed daarentegen staat bol
van elektronica. Interactief is het wacht
woord, drukker dan het kind zelf is het rin
kelende, blatende en bewegende speel
goed.
Nieuw is de rage voor mannen in minifor
maat; horror die je in je zak kan steken.
Mighty Max heet de nieuwe held, groot in
het verdedigen van goede zaken op deze
wereld. Die goede inborst heeft het 9 mm
metende poppetjes gemeen met nog vier
nieuwe jongenslijnen dit jaar. Biker-mice,
afkomstig van de planeet Mars, crosst. met
zijn machtige motor ons heelal binnen om
de aardbol te redden van kwaadaardige
tegenstanders. De Power Rangers ver
overden Amerika maar stuiten, inmiddels
al een half jaar in Nederland gehuisvest,
vooralsnog op onbegrip. Toch zijn vooral
de vijanden van de Rangers multifunctio
neel in het spel, opgebouwd uit verschil
lende voertuigen. Al jaren actief maar niet
zichtbaar verouderd zijn de X-men, af
komstig uit de stripwereld van de comics
en strijdend tegen rassendiscriminatie en
om-echt. In pocketvorm, afstandsbestuur-
bare wagens en losse poppetjes veroveren
ze ook de hedendaagse jeugd. Van de vier
bovenstaande speelgoedlijnen verschij
nen wekelijks avonturen op televisie.
Action Man is van een heel ander kaliber.
Hoewel uiteraard ook hij een echte
goeierd is, lijkt hij vooral een mannelijke
Barbie voor jongens te worden. Compleet
met avontuurlijke uitrusting en toebeho
ren leeft hij in zijn eigen wereld van sport,
vakantie en kleinschalig avontuur.
Grootse avonturen in de wereld van het
Wilde Westen blijven mannen boeien,
Voor jong en oud zijn er ouderwetse helden in broekzakformaat. foto Roland de Bruin
groot en klein. Playmobil heeft in dat ka
der een goudader ontdekt compleet met
mijn, doodlopend spoor, aasgieren en een
viertal figuren die gezien hun pistolen van
opschieten houden. Kinderen die de cow
boybelevenissen nog willen opblazen krij
gen twee staafjes dynamiet aangereikt,
compleet met lont.
Razend populair is ook Formule 1: Van
bouwdozen voor pubers tot spelautootjes
voor peuters. Ook motoren doen jongens
harten sneller kloppen. Harley Davidson,
in wegschietmotoren, radiografisch be
stuurd of simpel als replica.
Radiografie staat hernieuwd hoog geno
teerd. Met turbovaart scheuren de mini-
cars over het trottoir-. Nieuw grapje is de
Triple Wheels, die in steeds andere stand
verder rijdt, onderweg draaiend en buite
lend over obstakels.
Techniek in mechanische vorm staat cen
traal bij Steel Tec, een variant op Mec
cano. Bij de tijd zijn de te maken model
len, waaronder een echte motor. Toege
voegde waarde geeft de automatische op
batterij draaiende schroevedraaier met
vijf bi.
Meisjesspeelgoed, diertjes, romantiek en
creativiteit zijn dit jaar synoniem. Daar
naast vertederende dierenfiguren in origi
neel vormgegeven huizen, Paal Pocket als
mini-microvrouwtje in de trouwkapel, in
hartvormige huisjes of zelfs als hoofdfi
guurtje in een ring. Tienerpoppen beleven
romantische avonturen. Wild Hair Sindy
vormt een combinatie tussen poppenwe
reld en creativiteit. Met sjablonen kan on
der meer haar haar worden geverfd. Bar
bie blijft topper in dit segment.
Fantasiewereld
Nieuw zijn de diertjes in My secret family.
Wonend in theepotten, melkkannen en
ander serviesgoed vormen zij een heel
nieuwe, vertederende fantasiewereld.
Daarnaast zijn er de Mijn kleine dieren-
vriendjes, waarin vrijwel alle diersoorten
in miniformaat in speelsituaties aan bod
komen. Heel specifiek is Alles over paar
den van Ravensburger, een themadoos
met daarin schilderen op nummer, me
mory, een bordspel en puzzel.
Al die dierenliefde verdringt even de pop
als traditioneel meisjesspeelgoed. Nieuw
zijn niettemin een drietal poppen: My
pretty topsy tail, Make-up beauty en Dol-
lido. Compleet met trechter komt Dollido
ter wereld, de eerste pop die met warm wa
ter moet worden gevuld. Is dat gebeurd
dan voelt ze aan als een echte baby die
haar handjes beweegt als er op haar buik
je wordt gedrukt. Alle mogelijkheden met
een mooie paardestaart kunnen op My
pretty Topsy-tail worden uitgeprobeerd,
terwijl Make-up beauty zich zowel leent
tot kappen als opmaken.
Romantiek staat centraal bij het bruids
paar van Playmobil dat meteen een hele
bruiloft compleet met muzikanten, gas
ten en een taart krijgt aangemeten. Wat
verder zijn de inwoners van het roze getin
te Belville van Lego. Het echtpaar daar
heeft al kinderen. Nieuw is vooral de ronde
modellering. Voor het eerst maakt Lego
poppetjes zonder de kenmerkende strak
ke huisstijl. Belville is bedoeld voor meis
jes tussen 5 en 12 jaar.
Magic Creation is de motor achter het sie
raden maken. De zachtblijvende klei laat
zich bedrukken met kleurrijke in de doos
meegeleverde afbeeldingen. Het verwer
ken gaat makkelijk en levert snel resul
taat.
Voor jongens en meisjes met belangstel
ling voor mineralen en edelstenen is er een
compacte en complete startset onder de
naam Minerolab. Alles over mineralen-
kennis staat in de handleiding. De set
wordt compleet geleverd met gereed
schap, opbergkoffertje, loupeglazen, be
schermende bril en fotoposter met bena
mingen.
Tot dezelfde serie hoort het Ecolab. Vanaf
10 jaar kunnen kinderen hiermee aan de
slag. Er wordt onder meer aangegeven hoe
een minikringloop van water kan worden
gemaakt. Daarnaast hoe metingen kun
nen worden verricht, bij voorbeeld van het
broeikaseffect, de waterhardheid. pH-
waarde en nitraat. Alle benodigde mate
rialen zijn in het ecolab terug te vinden op
wat verse groenten na.
Acrobatiek, circus en goochelen komen
op doe-het-zelfterrein voor kinderen. Pro
fessionele jongleerballen, een Chinees
bord met stokje om rond te draaien en een
goochelshowdoos om alles echt te laten
lijken. Zelfs een hele schminklijn is ver
krijgbaar compleet met voorbeelden.
Middels het postorderbedrijf Goed ge
speeld zijn ook eenwieler acrobatenfiet-
sen te koop. Bij hetzelfde bedrijf worden
langzaam vallende shawls en terugstuite-
rende ballen aangeboden voor beginners
in de jongleertak.
Blue Mini
Elektronica is het wachtwoord bij peuter
speelgoed. Overgewaaid uit Japan is de
neiging tot interactieve speeltjes. Speel
tjes met lichtflitsen, gepiep, gerinkel en
geblaat. In ons land doet het wat rustiger
speelgoed met een verrassingselement
het overigens beter.
Leuk is Blue Mini met Malle toetjes en
Toverogen. Het eerste bestaat uit plaatjes
met boven- en onderkanten van gezicht
jes. Alle stukken passen onder elkaar,
waarbij gezichtsuitdrukkingen voortdu
rend wisselen. Een bijgevoegd spiegeltje
laat zien hoe het met het spelertje zelf
staat. Bij toverogen krijgt het kind een
viertal openslaande puzzeltjes voorge
schoteld waarvan de afbeeldingen zich la
ten lezen als verhaaltje.
Een uitneembaar puzzelstukje geeft het
verhaaltje extra dimensie evenals het ro
de kijkglaasje waarmee voor het blote oog
verborgen voorwerpen kunnen worden
opgespoord. Beide spellen zijn bedoeld
voor kinderen vanaf anderhalfjaar om sa
men met de ouders te spelen.
Goed doordacht is ook de peuterspeellijn
van Jeux Nathan waarin onder meer een
afwasbaar domino voor kleintjes zit en
een afwasbare stoffen kubus met dieren
geluiden die de ouder naar believen aan of
uit kan zetten. Nieuw voor Nederland is
het merk Little Tikes dat wel eerder werd
gebruikt in peuterspeelzalen. Naast de be
kende grote speelwagens en zandbak
voertuigen heeft Tikes ook speelsets met
vrij grote, ronde speelfiguren die goed
door kinderen zijn vast te houden. Boer
derijsets, dokterskoffer, een speeltuintje,
dierentuin en gecombineerde spoor- en
autobaan zijn verkrijgbaar. Voor peuters
die dol zijn op boten, is er Chicco Port, een
haven met vuurtoren, overlaadstation,
boot en vrachtwagen. Er kan echt worden
getakeld, terwijl door een druk op de knop
de scheepstoeters hoorbaar- loeien en lich
ten knipperen.
Interactief vanaf het eerste uur is Buggy
Speelplezier, vier kleurige speeltjes beves
tigd op een flexibele arm. Een spiegeltje,
klikker en rammelaar beantwoorden de
bewegingen van de kleine. Het speeltje
kan makkelijk overal aan worden beves
tigd en verplaatst. Evenals de Muzikale
Activity Arm, een muziekmobiel dat be
doeld is om aan te raken en op latere leef
tijd om onderdelen vast te pakken. De
stoffen draaiende figuurtjes kunnen wor
den losgehaald en gewassen.
Educatief en elektronisch zijn verder de
sprekende telefoonvriendjes, het even
eens sprekend ABC. vertelboeken die van
start gaan door een druk op de knop en
minicomputers voor kinderen vanaf drie
jaar. Voor dezelfde leeftijd zijn er elektro-
achtige spellen waarbij combinaties en te
genstellingen moeten worden aangewe
zen. Een vrolijk of een treurig signaal geeft
goed of fout aan. Bij alle elektronica, met
name waarbij wordt gesproken is het aan
te raden het in de winkel eerst uit te probe
ren. Vaak is het geluid metalig en onecht
of het Nederlands onjuist, Verder moet
wel worden bedacht dat het speelgoed
voor de kleinsten in deze sector kwetsbaar
blijft, zodat alleen onder toezicht kan wor
den gespeeld.
Desiree van Ooijk
Spellen anno '94 zijn snel en flitsend.
Nieuw is de verzamelrage van het
kaartenspel Magie dat zich onder
studenten verspreid als een Virus,
overigens ook een naam van een nieuw,
zeer ingewikkeld, strategisch spel.
Daarnaast hebben in kinderspellen de
pionnen plaatsgemaakt voor echte
speelfiguren.
De jongste gezins- en gezelschaps
spellen houden de stemming erin.
Kennis is niet langer almachtig, maar
wordt afgewisseld met gokelementen en
handigheidjes. Jongensspellen vragen
om spanning, meisjes genieten van
romantiek. Pubers komen aan hun trek
ken middels horror. En volwassenen blij
ken niet alleen meer maar vooral langer
te spelen. Op spellen is de leeftijdsaan
duiding nu van 8 tot 99 in plaats van het
tot voor kort gebruikelijke 8 tot 80,
Een echt gezinsspel is Fotofun, zelfs de
korte handleiding is overbodig, het spel
spreekt voor zich. Een foto wordt stukje
bij beetje vrijgegeven en automatisch
begint iedereen te raden. Helemaal een
familiespel wordt het als er eigen foto's
worden gebruikt in plaats van de gege
ven 108 dubbelzijdige platen, (vanaf 8
jaar.)
Het als televisiespel bekende Ik weet het
beter is nu ook voor thuis te koop. De be
doeling is te raden hoeveel vragen de te
genstander in een bepaalde categorie
goed zal beantwoorden, (vanaf 8 jaar.)
Voor betweters op gastronomisch gebied
is er Trivial Pursuit- Eten en drinken.
Zeshonderd heerlijke vragen in een com
pact doosje bijeen.
Een avondje lachen kan met het Bier-
spel, een soort ganzebord met bierdop-
pen als pion en een speelbord vol dold
waze opdrachten. Verscheidene malen
wordt de speler gemaand een slok te ne
men. Op de doos staat vermeld dat het
spel alleen geschikt is voor ervaren bier
drinkers van 18 jaar en ouder, maar er
kan ook met alcoholvrije pils worden ge
speeld.
Voor zeer opmerkzame geesten is het
vragenspel Mindtrap. Speurdersvragen,
listen en woordgrappen dagen de speler
uit in de val te lopen. Jammer dat er bij
een aantal vragen een voor Nederlandse
begrippen wat merkwaardig taalgebruik
wordt gehanteerd, (vanaf 12 jaar, onbe
perkt aantal spelers). Met taal wordt ook
gespeeld in Vocabulon. Op spelkaartjes
staan omschrijvingen waarbij de spelers
het juiste woord moeten noemen, (vanaf
9 jaar.)
Virus
'Het eerste Virus waaraan je plezier kunt
beleven', staat op de doos van het gelijk
namige spel. Bedoeling is het virus van
de tegenstander uit te schakelen en in
middels zoveel mogelijk pionnen van te
genstanders met een eigen virus te be
smetten. In het bijzonder onder studen
ten en scholieren leeft het spel met de
stripachtige in kunststof uitgevoerde
pionnen. (4 spelers vanaf 7 jaar.)
Daarnaast draait in studentenkringen
de kaartenruil op volle toeren. Magic is
de naam en zo is de aantrekkingskracht.
Het gaat om kaarten die een bepaalde
waarde vertegenwoordigen. Door het
spelen kun je kaarten verliezen of win
nen. De kunst is zeldzame exemplaren
op te sporen met een hoge waarde. Hoe
wel nog alleen te koop in spelspeciaalza-
ken heeft Magie het studentenleven in
Nederland al geheel besmet.
In de categorie jong en wild scoort overi
De nieuwe spellen waarin snelheid en spanning zitten. In kinderspellen hebben de pionnen plaatsgemaakt voor echte speelfigu
ren. foto Roland de Bruin
beertjes met een blijvend stoelentekort.
gens ook deel III van het videospel At-
mosfear waarin een beeldschone dame
een steeds afzichtelijker heks blijkt. Het
spel kan alleen gespeeld worden in com
binatie met het speelbord van Atmos
feer. dat los verkrijgbaar is. Griezelen
met een brede schaterlach kan met Een
avond met Dracula. Kaarten bepalen
ook hier het lot en de verdeling tussen
stervelingen, vampiers en Dracula. Veel
spelers, ten minste zes, en een forse dosis
fantasie maken van een gezellige bijeen
komst een niet te vergeten feestavond,
(vanaf 12 jaar.)
Aandoenlijk door de echte speelfiguur-
tjes is de sector voor peuters en kleuters.
Zo wordt Stoelendans (op batteriji be
volkt door een kwartet jolige speelgoed
Drie gekleurde taartjes geven aan welke
kleur stoel moet worden bezet. De snel
ste wint. (vanaf 4 jaar.)
Vertederend zijn ook de bordspellen Ma
ma, waar zit ik? en Formule I, Bij de eer
ste gaat het om kunststof boerderijdie
ren die op het speelbord hun in de strui
ken verstopte jongen moeten zien te vin
den. (geschikt voor 4 spelers vanaf 3
jaar.) Bij formule I wordt gespeeld met
autootjes in trendy ronde vormgeving
waarvan het dak bij elke wieldraai van
kleur wisselt. Het parcours wordt met
kegels, start en finish op de vloer uitge
zet. De dobbelsteen geeft aan tot welke
kleur mag worden gereden. 1 of 2 spelers
vanaf 3 jaar.)
Van heel ander kaliber is de duikelende
kippedief Stef Stuntpiloot. Door een ge
doseerde tik op een springplank kan elke
speler hem de kippen laten stelen bij de
buurman. TEen batterij-aangedreven
puur behendigheidsspel, leuk voor jong
en oud. Jammer dat er in de doos geen
veilig plaatsje is voor de rondslingerende
kipschijfjes. (4 spelers, vanaf 5 jaar.)
Domino in een driehoek, dat is Disney's
Triominos. Een ongecompliceerd spel
waarvan voor volwassenen een variant
bestaat in cijfervorm. 1-4 spelers, vanaf 4
jaar.)
Typisch voor romantische meisjes is het
bordspel Droomhuioelijk. Alle denkbare
huwelijkswensen worden bijeen gedob
beld, waarna de winnares haar huwelijk
kan laten sluiten. Daar tegenover staat
het avontuurlijke Highlanders voor
stoere knullen. Burchten moeten wor
den veroverd en binnengetrokken met
een overmacht aan Hooglanders. Ge
knokt wordt er middels overmacht in
aantallen, gewonnen wordt er op punten
die in diverse schilden verborgen zitten.
Strategisch inzicht in dit spel helpt,
maar geluk is ook nooit weg. (2-5 spelers,
vanaf 9 jaar.)
Educatief in 'gave' vormgeving is Quizz-
man, de compacte vorm van computer
Elektro. Het oogt als een videospelcom
puter. herbergt twee boeken vol aanspre
kende vragen in de achterklep en werkt
op batterijen. Meer vragenboeken zijn
los te koop. (1-2 spelers vanaf 9 jaar.)
Desiree van Ooyik
