Parachute voorkomt vliegramp
Te veel vrouwen in armoede-val
PZC
Inkijkoperaties politie aan banden
D66-ers neigen
naar omvallen
111 lil
opinie en achtergrond
Duitse professor verwacht veel van nieuwe vinding
TH
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1994
Hoofdcommissaris van het
Utrechtse politiekorps J.
Wiarda en hoofdofficier R.
Berger gaan strikte regels op
stellen die er voor moeten zor
gen dat 'inkijkoperaties' van
de politie voortaan altijd aan
het openbaar ministerie wor
den gemeld. Ook moet de poli
tie in de toekomst toestem
ming vragen aan het OM voor
dat zij een inkijkoperatie mag
beginnen.
Donderdag werd bekend dat
de Regionale Criminele Inlich
tingen Dienst (RCID) Utrecht
ten minste vier maal een in
kijkoperatie had verzwegen te
genover de verantwoordelijke
officier van justitie. De ge
heime inkijkoperaties kwamen
aan het licht tijdens de behan
deling van een omvangrijke
hasjzaak voor het gerechtshof
in Amsterdam.
De RCID had in 1992 voor het
gerechtelijk onderzoek vier
maal ingebroken in loodsen in
Muiden en Landsmeer, waar
grote partijen drugs lagen op
geslagen. Tijdens een van die
operaties werd een peilzender
aan een vrachtwagen beves
tigd. De officier die het onder
zoek leidde, was van deze ac
ties niet op de hoogte. De ben
de werd in mei vorig jaar opge
rold tijdens een grootscheepse
actie, waaraan ook het intus
sen opgeheven Interregionaal
Recherche Team (IRT) Noord-
Holland/Utrecht deelnam. Het
Utrechtse openbare ministerie
zei de gang van zaken rond het
RCID te betreuren.
De persofficier van justitie liet
weten dat landelijk geldende
regels voor inkijkoperaties
noodzakelijk zijn: „Het mag
absoluut niet meer gebeuren
dat een officier van justitie niet
weet welke methodes tijdens
een onderzoek zijn toegepast."
(ANP)
door Maarten de Kever
Schinveld, Limburg, 1985.
Twee zweefvliegtuigen bot
sen in de lucht tegen elkaar. Een
van de twee stort neer. Beide in
zittenden vinden de dood. De pi
loot van het andere toestel kan
zijn leven redden met een ha
chelijke noodlanding. Ook vo
rig jaar stortte in Schinveld een
zweefvliegtuig neer met de
dood van de piloot als gevolg.
Dat er bij dergelijke ongelukken
doden vallen, is binnenkort mo
gelijk te voorkomen dank zij een
vinding van de Fachhochschule
in Aken. Onder leiding van prof
dr Wolf Röger werd daar een pa
rachute ontwikkeld die moet
voorkomen dat zweefvliegtui
gen zich met een snelheid van
ongeveer 400 kilometer per uur
in de grond boren. De vinding
komt erop neer dat onbestuur
bare zweeftoestellen in hun ge
heel aan een parachute naar de
aarde dalen.
Aanleiding tot het onderzoek
was een verontrustende conclu
sie van het Duitse ministerie van
verkeer. Terwijl bij straaljagers
tien procent van de ongevallen
een dodelijke afloop kent, blijkt
dat bij de helft van alle botsin
gen tussen zweefvliegtuigen do
den zijn te betreuren. Dat ge
beurt ondanks het feit dat alle
vliegers verplicht een parachute
aan boord hebben.
Neerstorten
Zweefvliegtuigen zoeken stij
gende lucht, thermiek, om om
hoog te komen. Die is niet overal
voorhanden. Daarom zijn er in
een gebied met een goede ther
miek vaak veel zweefvliegtuig
jes in de lucht waardoor de kans
op botsingen vrij groot is.
Bij een dergelijke botsing bre
ken meestal onderdelen af en
wordt het vliegtuig onbestuur
baar, mede ook omdat er geen
Professor Röger ontwikkelde een parachute die levens kan redden bij ongelukken met zweefvliegtuigen. Hij acht het mogelijk zijn vin
ding ook voor grotere toestellen geschikt te maken. foto Lex de Meester
motor aan boord is. Hoewel
zweefvliegtuigen gebouwd zijn
om lang in de lucht 'te drijven',
werkt die eigenschap averechts
als een onderdeel kapot is; dan
storten ze juist heel snel neer,
meestal binnen tien seconden.
„Als piloot heb je vrijwel geen
mogelijkheid om het toestel te
verlaten, zeker niet als je be
denkt datje minstens zes secon
den nodig hebt om de glaskap
van de cockpit te openen", aldus
Röger.
Het idee van de parachute is niet
nieuw. Al meer dan een jaar ver
koopt een Amerikaans bedrijf
valschermen voor kleine eenmo-
torige vliegtuigjes, Cessna's.
Ook voor ultralichte vliegtuigjes
zijn parachutes ontwikkeld.
Maar omdat zweefvliegtuigen
zwaarder en sneller zijn, kunnen
die systemen niet in de zweef-
vliegsport gebruikt worden. Rö
ger en zijn medewerkers ontwik
kelden twee systemen. Het 'pilo-
tenreddingssysteem' en het
'vliegtuigreddingssysteem'. De
achterliggende gedachte is de
zelfde: zorg ervoor dat het vlieg
tuig tijdens zijn val geremd
wordt. Daartoe werd een para
chute ontwikkeld die door de pi
loot kan worden geactiveerd.
Omdat alles zeer snel moet ge
beuren, wordt de parachute
'weggeschoten'. Het motortje
zorgt er tevens voor dat de para
chute en het bijbehorende touw
niet in aanraking komen met de
staart van het vliegtuig. De pa
rachute zit op drie plaatsen vast
aan de carrosserie, om te voor
komen dat het toestel scheef
gaat hangen.
Luchtstroming
Maar toen kwamen de proble
men volgens Röger pas. „Want
de vleugels zorgen voor lucht
stromingen in het valscherm,
met schommelingen als gevolg.
Daarom hebben we de para
chute bevestigd aan een koord
met een lengte van 15 meter,
waardoor de windstroming
rondom de vleugels niet meer in
de parachute komt". Maar toch
waren de schommelingen ook
toen nog niet helemaal weg. Het
bleek dat het vliegtuig het meest
stabiel hangt, als het onder een
hellingshoek van 25 graden naar
beneden komt. Toevalligerwijs
is dat ook de meest gunstige
hoek waarop het vliegtuig de
grond kan raken. Zowel piloot
als vliegtuig heeft dan de minste
last van de klap.
Bij het pilotenreddingssysteem
ontvouwt zich eveneens een pa
rachute boven het vliegtuig. Op
het moment dat het vliegtuig
'hangt', zorgt een mechanisme
ervoor dat de piloot uit de cock
pit wordt getrokken en aan de
parachute naar beneden zeilt.
Binnen een halve seconde is de
piloot buiten, waardoor het sys-
door Jessica Prager-Stein
Als je gaat scheiden kom je
als vrouw zonder eigen in
komen heel snel in de bijstand
terecht. Daar denk je bij 't
scheiden niet zo bij na. Maar
het is een hard gelag, je hebt
niets; nul komma nul. Eerst
kom je in de RWW, dus moet je
proberen werk te vinden. Ik
had zeventien jaar geleden in
de bejaardenzorg gewerkt, on
gediplomeerd. Als ik daarin
terug wilde moest ik de oplei
ding volgen en gaan stage lo
pen. Van voren af aan wèer be
ginnen dus. Het ging mis, ik
was intussen toch ouder, het
werk was zwaar; ik kon het
niet meer zo aan als vroeger. Ik
kreeg spit en moest er mee
stoppen. Na een jaar kom je
dan 'vanzelf in de bijstand
(ABW)".
Een citaat uit een interview
met een Zeeuwse bijstands
vrouw in de Nieuwsbrief 'Ra-
diante' (Vrouw Geloof in
West-Brabant en Zeeland). De
discussie over armoede is actu-
groeiende groep van oudere al
leenstaande vrouwen, tweeder
de van deze vrouwen is alleen
staand geworden na scheiding
of overlijden van de partner.
Een groot deel van hen leeft al
tien, twintig of zelfs meerjaren
van een minimum-inkomen.
Dat zij via een betaalde baan
ooit uit de armoede zullen ko
men is voor hen nauwelijks
meer te verwachten.
De verhoging van loon- en leef-
kosten en de eigen bijdragen
voor de gezondheidszorg zijn er
de oorzaak "van dat veel WAO-
vrouwen (200.000 geregistreer-
den) onder de bijstandsgrens
terecht zijn gekomen. Sommi
gen zijn hierdoor afhankelijk
van een aanvulling door de
ABW. Dan zijn er heel vèel ar
beidsongeschikte en/of gehan
dicapte vrouwen, die vaak de
kans niet hebben gehad om een
zelfstandig inkomen te verwer
ven omdat zij zich jarenlang
ten dienste van de gemeen
schap hebben gesteld, bijvoor
beeld door zieke familieleden
levensbeschouwing
TC
eel. Dat armoede vooral vrou
wen treft blijft in die discussie
onvoldoende belicht. Op 18 no
vember is er in Goes een vrou
wen-studiedag over verarming
van vrouwen. Titel van de stu
diedag 'Armoede Liefde'. De
organisatie is in handen van de
Diocesane (oecumenische)
Werkgroep Vrouw Geloof
voor West-Brabant en Zeeland.
Vragen die daar centraal staan
zijn: Hoe komt het dat er in ver
houding veel meer vrouwen
arm zijn dan mannen; wat be
tekent het als we zeggen dat
vrouwen 'armgemaakt' zijn en
welke ideologie zit er achter de
armoede van vrouwen? In Ne
derland leven ongeveer 700.000
vrouwen in armoede; zij vor
men het grootste deel van de
een miljoen minima die er in de
afgelopen jaren 12 tot 15 pro
cent in inkomen op achteruit
zijn gegaan (90 procent van de
mensen in de bijstand is
vrouw).
Om welke vrouwen gaat het
precies? Welnu, om vrouwen in
heel verschillende situaties.
Vrouwelijke hoofden van één
oudergezinnen; na echtschei
ding, verlating of overlijden
van de partner vallen vrouwen
veelal gedwongen terug op een
bijstandsuitkering of wedu-
wenuitkering. Dan is er de
te verplegen. Nu zijn ze aange
wezen op een bijstandsuitke
ring.
Meewerken
Ander verhaal is dat over de
vrouwen die in het bedrijf van
haar man meewerken. Denk
aan het midden- en kleinbe
drijf, zoals winkel en horeca en
niet te vergeten de boerinnen.
In deze bedrijven moet meestal
door alle gezinsleden keihard
worden gewerkt om een enigs
zins redelijk gezinsinkomen te
verdienen. De vrouwen maken
al gauw werkweken van zestig
tot tachtig uur, het huishouden
en zorg voor kinderen daarbij
inbegrepen. Haar economische
en juridische toestand is verre
van rooskleurig. Meestal is het
bedrijf namelijk officieel eigen
dom van de man en als er iets
mis gaat, hetzij met het bedrijf,
hetzij met het huwelijk dan is
de vrouw haar werk kwijt en
heeft daarbij geen recht op een
werkloosheidsuitkering. Ook
na scheiding blijft zij voor het
geheel van de schulden hoofde
lijk aansprakelijk, als zij mede-
ondertekend heeft. Een voort
durende confrontatie met ar
moede is vaak een direct ge
volg.
Zwarte en migrantenvrouwen
zijn oververtegenwoordigd on
der de minimagroepen. Veel
Surinaamse en Antilliaanse
vrouwen staan er met hun kin
deren alleen voor en zijn daar
bij werkloos; bij Turkse en Ma
rokkaanse vrouwen speelt
naast de schrikbarend hoge
werkloosheid onder vrouwen
het zeer lage gezinsinkomen
een rol. Discriminatie, het ver
richten van slecht betaalde- en
ongeschoolde arbeid en ver
plichtingen ten opzichte van
familie in het land van her
komst zijn hier onder meer de
oorzaken van. Zowel Turkse en
Marokkaanse als Surinaamse
en Antilliaanse vrouwen zijn
vaak aangewezen op de
slechtst betaalde banen, als
schoonmaakwerk, fabrieksar
beid, werken in een naaiatelier
of wasserette.
Welke ideologie zit er achter de
armoede van vrouwen? Jaren
lang is in ons land het gezin bij
na het enige samenlevingsver
band geweest, waarin vrouw en
man konden samenleven en
kinderen voortbrengen. Kerk
en maatschappij zetten het ge
zin op een voetstuk, met alle
nare gevolgen voor mensen die
niet trouwden.
Het gezin werd omringd met
ethische en godsdienstige uit
spraken: God heeft het zo ge
wild, het gezin is een door de
natuur gegeven instituut, het
is het beste opvoedingsklimaat
voor kinderen. Tevens werd
het gezin omringd met wettelij
ke maatregelen die de ontast
baarheid nog groter maakten.
Het gezin is zo tot een prach
tige mythe uitgegroeid.
De openheid van de laatste ja
ren heeft andere kanten van
het gezin aan het licht ge
bracht (verhalen over geweld
en seksueel geweld). Verhalen
over echtscheiding maakten
tevens duidelijk dat het gezin
voor velen helemaal niet de vei
lige plek, of de plek waar men
zich kon ontplooien, bleek te
bieden.
Ook vandaag nog is de huwe
lijkswetgeving gebaseerd op
het gezinsdenken of wel het
kostwinnersprincipe. Daar
door is het in feite niet mogelijk
een relatie gelijkwaardig te re
gelen. Dat zie je pas als het fout
gaat en het huwelijk stukloopt.
Het gezinsinkomen blijkt dan
het inkomen van de kostwin
ner te zijn en dat is in de Neder
landse situatie bijna altijd de
man. De man behoudt ook na
de scheiding zijn salaris, posi
tie en status. Bovendien levert
de betaalde arbeid buitenshuis
ook recht op een pensioen en
recht op een WAO-uitkering bij
arbeidsongeschiktheid enzo
voorts.
De mythe van de huwelijkslief
de en het gezin behelsde dat
vrouwen de zorgarbeid binnen-
en buitenshuis voor haar reke
ning namen. Deze onbetaalde
arbeid levert geen rechten en
salaris op noch enigerlei waar
dering. De vrouw moet een be
roep doen op de Bijstandswet.
Vrouwen staan met hun rug te
gen de muur en worden dus
'arm gemaakt'. Ons hele maat
schappelijk bestel - belasting,
inkomen, woningbouw, studie
financiering en het sociale ze
kerheidsstelsel - is nog altijd af
geleid van de traditionele si
tuatie van huwelijk en gezin.
Ondanks het feit dat nog maar
40 procent van de huishoudens
in de huwelijksvorm leeft.
Verarming van vrouwen heeft
dus vooral te maken met het
ontbreken van een zelfstandige
economische en juridische
rechtspositie voor vrouwen. De
gezinsideologie, het huwelijk
en het ontkennen van de eco
nomische waarde van verzor
gende arbeid spelen hierbij een
belangrijke rol. Met liefde ne
men veel vrouwen de nodige
zorg voor haar naasten op zich,
maar uiteindelijk kan dat wel
voor haarzelf betekenen dat ze
najaren hard werken in armoe
de terecht komt.
Overheidsbeleid
De overheid is ervan overtuigd
dat de armoede door een inten
sief werkgelegenheidsbeleid
kan worden opgelost. Dit be
leid helpt grote groepen vrou
wen echter niet uit de armoede.
Waarom niet? Omdat het krij
gen van een betaalde baan
sterk afhankelijk is van leef
tijd, ras, sekse, opleiding, ge
zondheid, arbeidsverleden, het
al dan niet hebben van kinde
ren en....van voldoende werk
gelegenheid. Een combinatie
van deze factoren speelt juist
(bijstands)vrouwen parten. Ar
moede van vrouwen is niet toe
vallig en niet zielig, maar zeer
onrechtvaardig.
Het is nodig dat er maatregelen
komen die leiden tot verhoging
van de uitkering en tot het af
schaffen van beperkende en af
hankelijk makende regelge
ving in de Bijstandswet. Het is
dringend nodig dat er wordt
nagedacht over de betekenis
van arbeid in een samenleving
met steeds minder betaalde
werkgelegenheid en zeer onge
lijk verdeelde en onbetaalde
zorgarbeid. Het is nodig dat er
een andere kijk komt op arbeid
en inkomen.
teem al vanaf een hoogte van
honderd meter werkt. Het vlieg
tuig, zonder inzittenden, slaat te
pletter. Piloten zijn echter niet
zo gecharmeerd van deze oplos
sing omdat het vliegtuig dan als
nog naar beneden stort.
Hoewel de Duitser er geen on
derzoek naar heeft gedaan,
meent hij dat het systeem ook
zal werken bij motorvliegtuigen
met propelleraandrijving. „In
principe kan het systeem nut
hebben bij alle vliegtuigen die
niet sneller dan 500 kilometer
per uur vliegen. Kom je daarbo
ven, dan worden de krachten die
op de parachute worden uit
geoefend te hoog. Zelfs hele ster
ke vezels kunnen zo'n parachute
niet in bedwang houden. Boven
dien bestaat de kans dat door de
klap waarmee de parachute zich
opent de romp van het vliegtuig
openscheurt".
Fokker 50
Röger denkt aan toepassings
mogelijkheden bij zakenvlieg-
tuigen en bij voorbeeld aan de
Fokker 50. Deze vliegtuigfabri
kant staat echter sceptisch te
genover het verhaal. „We krijgen
dagelijks telefoontjes van 'uit
vinders'. We vragen ze dan om
hun verhaal op papier te zetten
en dan hoor je meestal niets
meer. Maai- het lijkt mij een erg
onwaarschijnlijk verhaal", ver
telt een woordvoerster van de
vliegtuigbouwer.
Bij de Fachhochschule in Aken
heeft zich al een fabrikant ge
meld die het systeem op de
markt wil brengen. Het is niet
ondenkbaar dat het systeem
binnen afzienbare tijd verplicht
wordt, aldus zweefvlieg-deskun-
dige ir. Luc Boermans van de
Technische Universiteit Delft,
afdeling lage snelheidsaerody-
namica. Hij is, in tegenstelling
tot Fokker, erg enthousiast over
de uitvinding.
door Mirjam van Zuilen
De Haagse politiek kent
sinds afgelopen week een
nieuwe politieke term: neigen.
Minister Wijers van economi
sche zaken heeft de twijfelach
tige eer de bedenker van deze
term te zijn. Hij gebruikte het
woord in de discussie over de
modernisering van Borssele. De
bewindsman „neigde naar
openhouden van de centrale."
Hij benutte het woord om aan te
duiden dat hij de Tweede Kamer
nog eens goed wilde beluisteren.
Daarna zou hij 'het neigen' in
een definitief standpunt omzet
ten. Zo geschiedde, weten we in
middels. Maar het woord 'nei
gen' is voorgoed ingevoerd in het
politieke jargon.
Tijdens het debat van afgelopen
woensdag maakten Kamerle
den zich vrolijk om de term. De
Dikke Van Dale was er zelfs aan
te pas gekomen. Ook minister
Wijers had nog eens het woor
denboek gegrepen. Hij had uit
de lange lijst van verklaringen
'hellen naar goedkeuring' ge
pikt.
De fractie van D66. die het vrese
lijk moeilijk had met het bepa
len van een standpunt, maakte
dankbaar gebruik van de term.
Ook woordvoerster Jorritsma
'neigde'. Alleen was haar uitleg
blijkbaar niet 'hellen naar goed
keuring'. Zij koos juist de andere
kant. Zij neigde naar het sluiten
van de centrale.
Nog een halve dag zou de fractie
nodig hebben om te bepalen
waar het 'neigen' op uit zou ko
men. Op woensdagavond, na
ruim drie uur vergaderen, wist ze
het: de fractie was 'omgevallen'
naar het standpunt dat de ver
lenging van de levensduur niet
door kon gaan. Dus uiteindelijk
sluiting.
Minister Wijers wist al direct na
het debat waar zijn neiging was
uitgekomen: openhouden van
Borssele tot 2007. Hij was dus
naar de andere kant 'omgeval
len'.
Woordenboek
In de politiek zijn de afgelopen
jaren al meer termen uitgevon
den om standpunten toe te lich
ten of te verhullen. Denk maar
eens aan de 'positieve grondhou
ding', 'koopkrachtplaatjes', 'af
concluderen', 'ombuigen', 'het
tijdspad', 'de som der dingen',
enzovoorts. Allemaal woorden,
die de duidelijkheid van het poli
tieke debat niet ten goede ko
men. Een belangstellend burger
moet zo langzamerhand 1
woordenboek gebruiken omfc
debat in Den Haag te volgen.
D66 kwamen de nieuwe uitvj
dingen maar al te goed van pi
Woordvoerster Jorritsma hj
het moeilijk om een draai te;
ven aan haar standpunt ov
Borssele. Voor het debat 'nei
de' zij naar het niet willen verle
gen van de levensduur van Boi
sele van 2004 naar 2007. In h
Elektriciteits Plan is die verle
ging opgenomen. Dat had es
duidelijke achtergrond: omd;
de modificatie nodig was, wild
de SEP de centrale tot 2007 late
draaien om de investering va
470 miljoen gulden terug te vei
dienen. Met- die achtergrond!
ook de vergunning verstrekt aa
de centrale om de modernisi
ring uit de voeren.
Dat is logisch, omdat de Tweed
Kamer en het Kabinet d
nieuwe veiligheidseisen hadde,
vastgesteld. De sector wild
daarop vervolgens best een rat
dernisering uitvoeren, waardot
de centrale aan de meest stria
gente veiligheidseisen zou vol
doen. De centrale moest dan wi
een verlenging van de Ibvem
duur krijgen met drie jaar. Au
ders was het geld niet meer terp
te verdienen.
Tot 2004
Dat wist iedereen. Mevrouw Joi
ritsma blijkbaar niet. En dattei
wijl zij uit Zeeland komt. Daa
jarenlang statenlid is geweesl
Naast de directeur van de kern
centrale woont en een direk
lijntje heeft met de minister vat
economische zaken, die immer
van dezelfde partij is.
Jorritsma houdt bij hoog en laai
vol ervan uit te zijn gegaan da
de centrale tot 2004 open ka;
blijven zonder modernisering
Nu zij deze week plotseling var
de minister hoorde dat de mo
dernisering en de verlenigins
van de levensduur onafscheide
lijk verbonden zijn, is zij 'omge
vallen'. Dan maar sluiting dus.
De PvdA kreeg er nog even - ir
de persoon van Wim Kok - var
langs. Hij had immers als demis-
sionair minister en dan nog een»
ad interim van economische za
ken de kamer voor de vakantie
beloofd dat 'over alles nog te
praten viel'. Met de verwijzing
naar die belofte hoopt Jorritsma
iets van de 'schuld' bij haar par
tijgenoot. Wijers weg te halen
Hij kan er immers niet zoveel
aan doen. Alles lag al vast toen
hij achter zijn bureau op het mi
nisterie plaatsnam. Ze vergeet
daarbij even voor het gemak dal
Wijers woensdag ook zei dat hij
voor modernisering is vanwege
de werkgelegenheid in Zeeland.
Het is geen duidelijke politiek
van D66. De fractie moet zich
realiseren dat ze met dit soort
'neigingen' ook zelf wel eens om
zou kunnen vallen.
Mevrouw Jorritsma.
foto Dirk-Jan Gjeltema
redactie
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Hoofdredactie: M. P. Dieleman, algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas, hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek, adjunct-hoofdredacteur.
Eindredactie: K. Cijsouw en J. D. van Scheijen.
Bureauredactie provincie: M. E. Ernens-Abrahamse;
B. Goudswaard; P. C. de Jonge; S. C. Osman; A. W. C. Mullink;
M. T. O. van der Vleuten; J. P. van de Sande; J. P. Verbeek,
Redactie binnen- en buitenland: M. S. van Reems (chef);
G. J. Kers; J. P. H. Noot; C. J. Schets; W. P. Staat.
Sportredactie: R. Thannhauser (chef); J. F. D. Bakker;
M. H. J. Caldenhoven; E. L. Ramakers; T. J. van den Velde;
K. L. de Vries.
Redactie bijlagen: A. L. Kroon (chef); J. van Damme;
F. P. J. Doeleman; J. A. M. Tabbers; A. Zevenbergen.
Vormgeving: A. A. Adriaanse; N. Geelhoed; A. F. Schreurs;
W. M. J. Verstuyf.
Systeembeheer: C. W. M. Keuning.
Nieuwsdienst: M. Antonisse (chef).
Algemeen verslaggevers (Vlissingen): N. T. T. Banh; W. A. Bare-
man; J. C. M. Cats; W. J. van Dam; A. M. van der Jagt; B. Jansen
(plv. chef nieuwsdienst); H. O. Postma; E. J. Rozendaal;
M. J. Schrier; A. J. Snel; H. van der Werf; M. van Zuilen (Den Haag).
Regio Bevelanden/Noord-Zeeland: F. B. Balkenende (chef);
M. van Barneveld; I. M. Dekker; M. A. de Jongh; C. A. Moerland;
H. Stegenga.
Regio Walcheren (Vlissingen): A. A. van der Sluis (chef);
R. Bosboom; Y. Hoekstra; N. J. C. Kluijtmans;
C. M. J. Sondervan (ondernemend Zeeland).
Regio Zeeuwsch-Vlaanderen (Terneuzen):
C. A. M. van Gremberghe (chef); P. I. F. M. Cappetti, J. J. Heijt;
R. E. A. Hoonhorst; M. Modde.
Correspondenten Geassocieerde Persdiensten (GPD):
A. Knol (Brussel); P. de Vries (Brussel);
P. G. W. van Nuijsenburg (Bonn); J. W. M. Gertsen (Parijs);
C. van Zweeden (Londen); A. Bloemendaal (Tel Aviv);
E. J. A. van der Linden (Rome); S. van Rijn (Willemstad);
J. A. Geleijnse (Moskou); W. Bunschoten (Paramaribo);
J. A. M. de Bruijn (Washington); F. J. M. van der Houdt (Nairobi);
R. Hellinga (Johannesburg).
