Het gevecht van een generaal
Kind slaan in een drukke winkelstraat
PZC
PZC
opinie en achtergrond
Achter die 4.000 banen gaan maagzweren en frustraties schuil
Reorganisatie Zeeuwse A
politie is een klucht \c
i)
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1994
Het mes moet opnieuw in het
leger en aan de generaal de
opdracht de miljoenen te vin
den Als voorzitter van de Task
Force-bczuinigingsgroep moest
de nieuwbakken plaatsvervan
gend chef defensiestaf M. Schou
ten een 'doelmatig' leger op po
ten zetten. Uiteindelijk heeft hij
met zijn medegeneraals en kolo
nels in een Noordioijks hotel 450
miljoen gulden bijeen gesprok
keld. Het legermuziekkorps zal
voortaan een toontje lager moe
ten spelen.
door Peter de Knegt
Het zou ongeloofwaardig
zijn geweest als we weer
een paar bataljons hadden ge
schrapt, enkele fregatten aan de
ketting hadden gelegd en aan de
tanks en vliegtuigen waren ge
komen. Dan hadden we de hoek
stenen van de Prioriteitennota
(waarin de ombouw is geregeld
van de krijgsmacht naar een
kleiner, vrijwillig leger, dat
zich toelegt op internationale
vredestaken) geraakt. Daar kon
niets meer af. Maar als we nu de
operationele eenheden over
eind kunnen houden, ben ik
toch een gelukkig mens, al staat
dat in schril contrast met de
4000 banen die opnieuw moeten
verdwijnen. Daar gaat een ge
weldig brok aan sociale ellende,
frustraties en maagzweren ach
ter schuil.
Schouten zat nog maar koud in
Den Haag of hij viel met zijn
neus in de boter. Doordat de chef
defensiestaf Van der Vlis niet
kon leven met de nieuwe bezui-
nigingsgolf en zijn pet aan de
kapstok hing, moest legercom
mandant Schouten op stel en
sprong zijn spullen pakken in
Apeldoorn Van Breemen werd
de nieuwe baas en Schouten
werd zijn plaatsvervanger.
..Toen ik hier kwam. kon ik ge
lijk aan de slag met de Task For
ce".
Schouten had in Apeldoorn zijn
legerkorps al zien afnemen van
32 000 naar 18.000 soldaten en nu
moest hij samen met de plaats
vervangend secretaris-generaal
Hulshof opnieuw gaan snijden in
de krijgsmacht. ..Ik ken aan den
lijve de persoonlijke drama's die
mensen door de bezuinigingen
overkomen. Dan realiseer je je
verrekte goed dat 4000 man niet
alleen een bedrag is datje bezui-
Plaatsvervangend chef defensiestad luitenant generaal M. Schouten verwacht dat hij tot aan het eind van zijn militaire loopbaan zal
worden achtervolgd door de bezuinigingsoperatie, waarin hij een grote rol speelde. foto Jeroen Toirkens/GPD
nigt, maar dat het gaat om even
vele gezinnen en levens daarach
ter. Ik ben blij dat het gros van
de inkrimping zonder gedwon
gen ontslagen kan. Als je echter
een sergeant gevangenisbe
waarder maakt, dan is die welis
waar niet ontslagen, maar de
man had wel andere aspiraties
toen hij in het leger kwam".
Hekken
De jaarlijkse bezuiniging op de
krijgsmacht van 914 miljoen gul
den die minister Voorhoeve
moet ophoesten, werd door de
Task Force-bezuinigingsgroep
bij lange na niet gehaald Wel
worden door het samenvoegen
van opleidingen, onderhoud van
materieel, logistiek, geneeskun
dige verzorging en andere dien
sten vele honderden miljoenen
binnengehaald. Ook zal bezui
nigd worden op onder meer de
centrale staven, automatise
ring. militaire muziek, gebou
wen en inlichtingendienst.
..De hekken tussen de verschil
lende krijgsmachtdelen hebben
we neergegooid, maar je kunt
natuurlijk niet van vijftien man
van de Task Force verwachten
dat die zo'n monstrueuze reorga
nisatie van het leger weieens zul
len aanpakken. De totale bezui
niging halen was onmogelijk. Je
kunt nooit tegen de Task Force
zeggen, bezuinig maar 750 mil
joen gulden op doelmatigheid.
Je kunt niet alleen naar de pro
blemen tijdens deze kabinetspe
riode kijken en daarna Gods wa
ter maar over Gods akker laten
stromen. Je moet kunnen terug
komen op zo'n opdracht".
„We hebben een grondige ver
kenning gedaan, inschattingen
gemaakt en alles opgeteld. We
denken dat we daarmee in het
jaar 2000 structureel ongeveer
450 miljoen gulden kunnen be
zuinigen. In de eerste jaren ha
len we dat bedrag nog niet en zal
een deel van het geld gehaald
moet worden door aanschaf uit
te stellen van bij voorbeeld wa
pensystemen
Naast de doelmatigheidsopera
tie van generaal Schouten is nog
een paar honderd miljoen gul
den gevonden door uitstel van
de aanschaf van helikopters
voor de Luchtmobiele Brigade,
uitstel van de bouw van fregat
ten en vertraging van het bo
demsaneringsplan. Minister
Voorhoeve blijft echter zitten
met een tekort van 250 miljoen
gulden doordat het uitstel van
de investeringen op een gegeven
moment wel op zijn bord te
rechtkomt.
Naast de door de Task Force ge
haalde bezuinigingen, wil de mi
nister van Defensie het liefst af
stel van de miljoenenbezuinigin
gen en die anders wegschuiven
naar de herijkingsdiscussie over
het buitenlandse beleid volgend
voorjaar. Dan zal ook duidelijk
worden waar de 4000 banen gaan
verdwijnen.
„Dat weten we over een halfjaar.
Er wordt nu onderzocht waar de
samenvoegingen komen en de
ontslagen vallen. Het is naast de
grote bezuinigingen toch ook
een grabbelend voortgaan op
subveldjes, maar tien keer vijf
miljoen is ook vijftig miljoen".
Oud ijzer
Tien september kwam de Task
Force-groep voor het eerst bij el
kaar. Van alle krijgsmachton
derdelen waren topmensen naar
Den Haag afgevaardigd die in
groepjes van drie de verschillen
de werkvelden van het leger on
der vuur namen. „We hadden de
opdracht zonder last of rugge
spraak aan de slag te gaan. In
het begin dacht ik dat iedereen
met zijn eigen kleur uniform zou
komen, maar ik ben verbaasd
dat de mensen nauwelijks naar
hun achterban hebben gekeken.
Als dat wel gebeurde, stak ik de
vinger in de lucht en riep 'ho ho,
zo zit de wereld niet in elkaar'."
„Het waren soms verhitte dis
cussies. maar we hebben de club
bij elkaar kunnen houden en er
is niemand boos weggelopen. We
hebben alleen naar doelmatig
heid gekeken. Op korte termijn
lijkt het aardig investeringen uit
te stellen, maar dat wordt je
dood, dan besta je over vijfjaar
niet meer. dan eindig je met per
soneel en een uitrusting met oud-
ijzerwaarde".
Aan alle mogelijke bezuinigin
gen binnen de krijgsmacht hing
de Task Force prijskaartjes. „We
hebben gesnuffeld, bedragen in
gevuld en bij alles gezegd 'het
kan minder, maar hoeveel is dat
nou?' Bij de bewaking van objec
ten hebben we gekeken naar de
verschillende normen van de
krijgsmachtonderdelen. Die lie
pen nogal uiteen. We hebben de
laagst verantwoorde bewa
kingsnorm gepakt en daar be
zuinig je weer mee. Uiteindelijk
hebben we in een tweedaagse
sessie de knopen doorgehakt".
„Ik ben nu vijftig jaar en hoop in
het leger ook 55 te worden. Dat is
heel dicht bij het jaar 2000 en ik
weet donders goed dat ik altijd
achtervolgd zal worden door de
ze bezuinigingsoperatie. Ik weet
in ieder geval dat ik naar eer en
geweten de verkenning heb ge
maakt en datje als minister van
defensie je handen in het vuur
kunt steken voor een bedrijf dat
straks gezond is".
door Ger Wolters
De rechten van kinderen
zijn sinds 20 november
1989 vastgelegd in het Verdrag
voor de Rechten van het Kind.
Sindsdien is de 20ste novem
ber de Internationale Dag
voor de Rechten van het Kind.
De Nederlandse regering zou
vorig jaar rond die tijd het ver
drag ratificeren. Dat is nog niet
gebeurd. Als alles goed gaat zal
dat dit jaar wel plaatsvinden.
Iemand uit de jeugdbescher
ming daagde mij onlangs uit
om te zeggen wat er zou gebeu
ren in de volgende situatie:
Er loopt iemand, een vader of
een moeder, met een huilend
kind aan de hand door een
drukke winkelstraat. Het kind
krijst hartverscheurend en is
helemaal overstuur. Na een
paar waarschuwingen om nou
eens eindelijk op te houden,
krijgt het kind midden op
straat een paar tikken van de
volwassene
De vraag was of de omstanders
de ouder daar op zouden aan
spreken of zelfs zouden ingrij
pen. Mijn gesprekspartner stel
de dat de kans groot is dat ie
dereen in de drukke winkel
straat zich afzijdig zal houden.
Eerlijk gezegd weet ik zelf ook
niet of ik wel de moed en het lef
zou opbrengen om me er mee te
bemoeien.
De uitdager ging nog een stap
je verder en vroeg mij wat er
zou gebeuren als de eigenaar
van een aangelijnde hond in
diezelfde straat zijn hond hard
handig zou aanpakken.
Volgens hem zou de begeleider
van de hond een aanmerkelijk
grotere kans maken op een ver
manende interventie van het
winkelende publiek.
Geschiedenis
Waarmee hij maar wilde stellen
dat een huisdier op meer be
scherming tegen lichamelijk
geweld en zelfs tegen mishan
deling kan rekenen dan een
kind.
Een overdreven voorbeeld en
een overtrokken stelling?
Hij wilde daarmee in ieder ge
val duidelijk maken dat het
met zo vanzelfsprekend is dat
kinderen goed behandeld wor
den en rechten hebben.
Kinderen hebben echter wel
degelijk rechten. Het Verdrag
voor de Rechten van het Kind
zal zoals gezegd naar verwach
ting dit jaar door Nederland
worden geratificeerd.
Daar is een lange, vreemde ge
schiedenis aan vooraf gegaan.
De landen van de Verenigde
Naties hebben al in 1948 de Ver
klaring van de Rechten van de
Mens aanvaard. Vreemd ge
noeg was het blijkbaar nodig
om in 1959 nog een aparte Ver
klaring van de Rechten van het
Kind te aanvaarden. Een
beetje vreemd lijkt dat. want
kinderen zijn toch immers ook
mensen?
Dertig jaar later werd de Ver
klaring gevolgd door een Ver
drag, dat Nederland in 1990
heeft ondertekend
Een dergelijk verdrag moet
echter ook ingepast worden in
de Nederlandse wetgeving en
daar is het parlement nog mee
bezig.
Voorgesteld is om enkele arti
kelen niet voor Nederland van
toepassing te verklaren. Het
betreft, hier artikelen in de sfeer
van de sociale zekerheid en het
kinderstrafrecht.
Inhoudelijk is er een aantal za
ken te onderscheiden.
In de algemene beginselen van
het Verdrag worden rechten
omschreven betreffende non
discriminatie. het belang van
het kind. realisatie van rechten
van het kind. de rol van ouders,
het recht op leven en ontwikke
ling. recht op naam en nationa
liteit. recht op identiteit.
Kinderhandel
Kinderen krijgen in het ver
drag ook het recht op voorzie
ningen. zoals voeding, gezond
heidszorg. onderwijs, speelmo-
gelijkheden en sociale zeker
heid toegekend
Het kind heeft recht op be
scherming tegen discriminatie,
mishandeling, verwaarlozing,
marteling, handel in kinderen,
kinderarbeid, seksueel mis
bruik en drugsmisbruik.
Een kind heeft ook recht op
participatie, vrijheid van me
ningsuiting, in het bijzonder
als het gaat over zaken die kin
deren en hun omgeving aan
gaan, vrijheid van godsdienst
en recht op informatie.
In het verdrag staat nog een
stuk over het recht op bijzon
dere zorg voor kinderen met
een geestelijke of lichamelijke
handicap, kinderen zonder fa
milie, adoptiekinderen, kinde
ren in kindertehuizen, kinde
ren in gevangenissen, kinderen
die in contact komen met poli
tie en justitie, vluchtelingen
kinderen. kinderen uit minder
heidsgroepen en kinderen die
slachtoffer zijn geworden van
gewapende conflicten.
Je kunt in verdragen zoveel re
gelen als je wilt, maar dat is na
tuurlijk nog geen garantie dat
de mooie theorie in de dagelijk
se praktijk gerealiseerd zal
worden. Papier is nog steeds
heel geduldig.
Opvoeding
Ouders zijn als eersten verant
woordelijk voor de opvoeding
van hun kinderen. Daarbij
kunnen ouders een grondrecht
van het kind beperken. Het
verdrag erkent de ouderlijke
verantwoordelijkheden welis
waar. maar stelt ook dat ou
ders rekening moeten houden
met het feit dat de vermogens
van een kind zich ontwikkelen.
Kinderen worden steeds mon
diger. Een kind is helaas niet
altijd automatisch veilig bij de
ouders. Ouders schenden soms
de rechten van hun kinderen.
De opvoeding en aanpak van
kinderen beschouwen we door
gaans als een strikt particu
liere aangelegenheid. In onze
maatschappij is de privésfeer
altijd afgeschermd geweest te
gen de inmening van de staat.
In die sfeer past ook de opvat
ting dat de manier waarop ou
ders hun kind opvoeden hun ei
gen zaak is en dat niemand
daar iets mee te maken heeft,
ook de staat niet. Een paar jaar
geleden voerde België een vrij
harde campagne tegen kinder
mishandeling. Het betrof zeer
realistische posters, maar
vooral de tekst riep veel weer
stand op.
Het publiek werd namelijk op
geroepen om zich er wèl mee te
bemoeien als iemand in de om
geving merkt dat een kind mis
handeld wordt.
Hulpverlening
Als het fout gaat zijn er geluk
kig mogelijkheden om hulp te
verlenen en eventueel in te grij
pen. Er zijn in Nederland instel
lingen die zich bezighouden
met jeugdhulpverlening,
jeugdbescherming en jeugdge
zondheidszorg.
Die zijn niet allemaal even po
pulair bij het volwassen pu
bliek. Instellingen worden er
regelmatig van beschuldigd
dat ze 'zomaar' kinderen van
ouders afpakken of dat ze altijd
maar de kant van het kind kie
zen. Als een kind in een crisissi
tuatie tijdelijk op een rustig en
veilig pleegadres wordt onder
gebracht kan de hulpverlening
rekenen op heftige reacties.
In het verdrag is heel veel vast
gelegd. maar het individuele
klachtrecht van kinderen is
nog niet goed geregeld.
Als rechten van volwassenen
geschonden worden hebben zij
de mogelijkheid dat zelf aan de
kaak te stellen.
Kinderen krijgen in het ver
drag wel heel veel rechten toe
gekend, maar hebben niet de
mogelijkheid om zelfstandig
voor die rechten op te komen.
Een eigen rechtsingang is
noodzakelijk en de beste waar
borg datje als kind zelfstandig
voor je rechten kunt opkomen.
Het is daarnaast belangrijk te
erkennen dat kinderen nooit
ons bezit kunnen zijn. Ze zijn
aan onze zorgen toevertrouwd
Als we ze al 'hebben', hebben
we ze slechts te leen.
van onze verslaggever
René Schrier
De reorganisatie bij de poli
tie in Zeeland heeft al heel
wat in beweging gebracht. Het
gestelde doel is nog lang niet be
reikt. Het reorganisatieproces
werkt verlammend op het func
tioneren van de politie. Het
lijkt erop alsof alleen de crimi
neel er garen bij heeft gespon
nen. Immers het percentage op
geloste misdrijven is drastisch
ingezakt. Andere schade die de
reorganisatie heeft opgeleverd
is een deuk in het politionele
imago, minder dienstverlening
aan de burger, problemen en
frustraties tussen politiemen
sen onderling en een verlies aan
deskundigheid en specialismen
in Zeeland.
Tijdens de voorbereiding van de
reorganisatie kwamen deze
knelpunten al bovendrijven.
Vanuit de politie waren geluiden
te horen dat het op een aantal
fronten de verkeerde kant op
zou gaan. De leiding deed die
signalen af met de mededeling
dat het allemaal wel in orde zou
komen als de nieuwe organisatie
eenmaal draaide (1 april dit jaar»
en Zeeland het leukste politie
korps van Nederland binnen zijn
grenzen zou krijgen.
Het kan niet ontkend worden
dat reorganisaties de eigen
schap hebben dat het een en an
der geslachtofferd wordt. Maar
wie nu beweert dat Zeeland
daaraan het leukste politie
korps van Nederland heeft over
gehouden, bezit wel een heel bi
zar gevoel voor humor. De enige
die lacht, is de crimineel met
Zeeland als werkterrein.
De politieleiding heeft, naar
aanleiding van de tegenvallende
resultaten, onlangs besloten een
deel van de reorganisatie weer
terug te draaien. Zo wordt over
wogen de driedeling van Zee
land in politiedistricten aan te
passen en weer terug te vallen op
kleinere werkeenheden. De lij
nen blijken namelijk te lang om
efficiënt te kunnen werken.
Verder wordt voorzichtig ge
werkt aan het weer terugbren
gen van oude specialismen en
deskundigheid. Links en rechts
in Zeeland is immers de roep te
horen om diensten als de veldpo
litie. de verkeersafdeling en des
kundige politiemensen op het
gebied van seksueel geweld en
incest.
Geen vetpot
Opmerkelijk is dat een van de re
sultaten van de doorgevoerde
reorganisatie een schrijnend ge
brek aan geld blijkt te zijn. Vóór
de reorganisatie was het even
eens geen vetpot bij de politie.
Ook toen al moest er regelmatig
bezuinigd worden. Maar er werd
in ieder geval zonder al te veel
gezeur politiewerk afgeleverd.
Nu is Zeeland ineens een zoge
naamde krimpregio. worden er
diensten en specialismen afge
schaft en kan er niks meer.
De nieuwste klucht in de Zeeuw
se politiegeschiedenis speelt
zich op het water af. Als een du
veltje uit een doosje komt er
plotseling een nieuwe taak voor
de Zeeuwse regiopolitie op het
land bij. Ze moet zich onver
wacht bezig gaan houden met
toezicht op het water van recrea
tievaart. illegale pierenstekers,
kreeften- en oesterstropers, de
duiksport en het bewaken van
het natuurgebied Oosterschel-
de.
De enige hulpmiddelen die de re
giopolitie daarvoor heeft zijn au
to's, motoren, fietsen en een
paar goede ogen. Van varend
materieel is geen sprake, omdat
het nooit de bedoeling was dat
de 'landgroepen' zich met het
water zouden bemoeien. Daar
was de voormalige rijkspolitie te
water voor. tegenwoordig het
Korps Landelijke Politie Dien
sten. divisie mobiliteit. Als het
ging om het betrappen van een
illegale oester- of kreeftenstro i
per werd er wel eens samengejPC
werkt, maar met een hele strikti
scheiding van taken. Het wal
niet de bedoeling dat de landfiAl
groepen natte voeten kregen. |et
Landrotten
Dat de 'landrotten' nu toch ht
water worden opgejaagd is !®ot
danken aan een opzetje van dfflng
voormalige ministers van Bir.jp d
nenlandse Zaken en Justitie. Din d
eerste heeft alle taken aan de rtjagt
giokorpsen toebedeeld en de anïïër
der heeft precies vastgesteld wal
'zijn' politiemensen, onder wij
de waterpolitie, moeten ga<
doen. In de praktijk komen
afspraken er op neer dat de wi
terpolitie zich officieel nog w»
bezig mag houden met toezichfjn
op de beroepsvaart, maar nief
meer op de recreatievaart.
De medewerkers van de voorma
lige rijkspolitie te water maak
ten kennis met een ervaring dij
veel van hun collega's op hq
land ook al hadden opgedai
werk dat tot dan toe als belang
rijk werd ervaren mocht nii
meer worden gedaan. Het gevi
ontstond dat wat in een reekj
van jaren was opgebouwd,
één keer werd weggegooid. Di
was allemaal het gevolg va
kleine lettertjes onder een aatl
tal van de vele notities die tij^
dens het reorganisatieproce^
zijn geproduceerd. j,jPU
Dat ze iets aan het water mi
ton doen klonk de regiopolii
dan ook wel vaag bekend in
oren, maar het was toch nog ni^ej;
zo vanzelfsprekend
plotsklaps massaal zwemvi
ten, reddingboeien, varend
terieel en andere nautische
ken werden aangeschaft. Alli
in het district Oosterschei
bekken sloten regiopolitie
waterpolitie
laan
:ane/l
nU
eekl
kingsovereenkomst. Het zou nnpj
tuurlijk ook te zot zijn om los
lopen dat de regiopolitie hets (EN
ter op wordt gestuurd. Zeker i oofc
lang de zaken op het land n< jhei
lang niet lopen zoals ze zoudi je
moeten lopen. Daar komt bij dSeeui
de waterpolitie maar wat grai ireu
het volledige takenpakket i ij w
het water wil uitvoeren en da t hu
ook het materieel voor heeft, urge
Aan de zijlijn iar
Opmerkelijk in dit geheel is
rol van de Zeeuwse burgemef w
ters. Al eerder kon worden g t
constateerd dat die, ook al zj
ze verantwoordelijk voor de po j\
tie in hun gemeenten, zeer n
drukkelijk aan de zijlijn wensi ri
te blijven staan. Toen de Zeeuw I,
se politiemensen midden in i
reorganisatie klagend over i ,r(ja
gang van zaken over elkaar he ach
vielen, hoorde je de burgemei ,ej
ters niet. En ook nu weer in i m lf
kwestie van het toezicht op b Ja.
water hebben ze zitten slape wr{j
Het was hen niet opgevallen djje,
ook op het water de taken c exa
nieuw verdeeld zijn. Ze hebt*
kennelijk niet de moeite ge%erS(
men om de kleine lettertjes ini t de
politienota's te lezen. Pas in et en c
recente gezamenlijke vergao
ring over de politie werd hen a ,n[),
onder de neus gewreven. gen
joch
Het is het gebruikelijke beeld a e]
het om de Zeeuwse politie gas )or(j
Iedereen vindt de politie reu otie:
belangrijk, zeker in het eigi
dorp. maar het mag niks koste}
De politie moet zelf maar uita
ken hoe ze dat oplost en woi
niet geacht daar de verantwof
delijke bestuurders, in dit g
de burgemeesters, mee lastig
vallen.
ta r*
uo:
volY
redactie
lil
I I I I II ilI I ITFr
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Hoofdredactie: M. P. Dieleman, algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas, hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek, adjunct-hoofdredacteur.
Eindredactie: K. Cijsouw en J. D. van Scheijen.
Bureauredactie provincie: M. E. Ernens-Abrahamse;
B. Goudswaard; P. C. de Jonge; S. C. Osman; A. W. C. Mullink;
M. T. O. van der Vleuten; J. P. van de Sande; J. P. Verbeek.
Redactie binnen- en buitenland: M. S. van Reems (chef);
G. J. Kers; J. P. H. Noot; C. J. Schets; W. P. Staat.
Sportredactie: R. Thannhauser (chef); J. F. D. Bakker;
M. H. J. Caldenhoven; E. L. Ramakers: T. J. van den Velde;
K. L. de Vries.
Redactie bijlagen: A. L. Kroon (chef); J. van Damme;
F. P. J. Doeleman; J. A. M. Tabbers; A. Zevenbergen.
Vormgeving: A. A. Adriaanse; N. Geelhoed: A. F. Schreurs;
W. M. J. Verstuyf.
Systeembeheer: C. W. M. Keuning.
Nieuwsdienst: M. Antonisse (chef).
Algemeen verslaggevers (Vlissingen): N. T. T Banh, W. A Bare-
man; J. C. M. Cats; W. J. van Dam; A. M. van der Jagt: B. Jansen
(plv. chef nieuwsdienst); H O. Postma: E J. Rozendaal:
M. J. Schrier; A. J. Snel; H. van der Werf; M. van Zuilen (Den Haag).
Regio Bevelanden/Noord-Zeeland: F. B. Balkenende (chef);
M. van Bameveld; I. M. Dekker; M. A. de Jongh; C. A. Moerland;
H. Stegenga.
Regio Walcheren (Vlissingen): A. A. van der Sluis (chef);
R. Bosboom; Y. Hoekstra; N. J. C. Kluijtmans;
C. M- J. Sondervan (ondernemend Zeeland).
Regio Zeeuwsch-Vlaanderen (Terneuzen):
C. A. M. van Gremberghe (chef); P. I. F. M. Cappetti, J. J. Heijt;
R. E. A. Hoonhorst; M. Modde.
Correspondenten Geassocieerde Persdiensten (GPD):
A. Knol (Brussel); P. de Vries (Brussel);
P. G. W. van Nuijsenburg (Bonn); J. W. M. Gertsen (Parijs);
C. van Zweeden (Londen); A. Bloemendaal (Tel Aviv);
E. J. A. van der Linden (Rome); S. van Rijn (Willemstad);
J. A. Geleijnse (Moskou); W. Bunschoten (Paramaribo):
J. A. M. de Bruijn (Washington); F. J. M. van der Houdt (Nairobi);
R. Hellinga (Johannesburg)
lph:
det
igro
ïrtpl
Alp
i eei
lord
itze;
'aar
iijnd
he
ners:
au E
rzoe:
vii
Dllan
ig b<
on
orde
ian.
et o
ten
ui in
men
ten 1
aatse
t.isi
am t
'gen;
lor vi
ograr
file I
huic
'kern
izenc
trein
men.
mille
sch c
Klere
Vei
me
nsog
min{
