PZC
zeeland
Eans op regeling vissers Wadden
Veel mensen op pad voor heel veel mosselen
Oude machines als levenswerk
Y erv oer s v er bod
varkens voorbij
Zeeuws Orkest eist
bij concert oktober
warme kerk Veere
oging om chauffeur
axi te beroven mislukt
Verstekeling vermist
na sprong overboord
Toerisme
iee opkopen garnalenpercelen door mosselvissers bespreekbaar
MAANDAG 22 AUGUSTUS 1994
erslaggever bod van de mosselsector, het die ze moeten afstaan van groot zei 'in beginsel' positief tegen- slechts ten dele. „Ze kunnen denadviesraad, een adv
aanhipHpn vnn nncpvppr ROfl hpinno- rip p-phiprlpn dip 7.p krii- over het plan van Nooitgedacht waarschiinliik niet meer recht- raan van het. ministerie
IRSEKE - Voorzitter J. D. de
ogd van de Vereniging tot
(•ordering der Zeeuwse Visse-
belangen (Zevibel) acht een
renaamde uitkoopregeling -
I opkopen van garnalenper-
len in de Waddenzee door de
isselsector - 'bespreekbaar'.
|j zei dit zaterdag tijdens de
irlijkse mosselreünie van Ze-
Hel, dit jaar in Yerseke. Het
te van de regeling werd on-
ngs gelanceerd door J. Nooit-
dacht, voorzitter van de Ne-
trlandse Visserbond. Het plan
net een einde maken aan de
Éd tussen garnalen- en mos-
ssers om percelen in de
denzee.
idee werd door De Voogd in
iste instantie positie ontvan-
i, hoewel hij nog een slag om
arm hield. „We moeten de ge-
[hte nog verder uitwerken.
juwens, in de garnalensector
an de neuzen ook nog niet in
gelfde richting." De achterban
beide sectoren zal zich bin-
jakort beraden over de uit
regeling. De verzoening's-
ging van Nooitgedacht werd
De Voogd alsvolgt uitge-
jd: „Mosselbedrijven die als
rllezers door natuurlijke scha-
in aanmerking komen voor
[vangende percelen, moeten
hectare garnalenpercelen
Isopen in de Waddenzee." Het
jk wil in het kader van de 'fi
le ronde' een uitbreiding van
abiele mosselpercelen in de
addenzee. Vorig jaar bleek dat
trnog 550 hectare bruikbare
ond voor mosselpercelen ligt.
leltawerken
{'finale ronde' voorziet in het
ewijzen van vervangende per-
!en voor mosselvissers die te
ien hebben van de ontstane
elta- en natuurlijke schade'.
!t voltooien van de Deltawer-
n ging ten koste van een aan-
I mosselpercelen. Het aanwij-
nvan deze gebieden stuit gar-
ilenvissers in de Waddenzee
p de borst, omdat zij een
el van hun 'stek' moeten af-
n, Een discussie tussen gar
den- en mosselvissers heeft tot
isver nog geen akkoord opge-
serd. Een compensatie-aan
bod van de mosselsector, het
aanbieden van ongeveer 600
hectare percelen in plaats van
de oorspronkelijke 550 hectare,
werd kort geleden nog afgewim
peld. De Voogd: „De garnalen-
vissers vinden de visgebieden
die ze moeten afstaan van groot
belang. De gebieden die ze krij
gen aangeboden beschouwen ze
als waardeloos."
Ook de voorzitter van de mossel
sector van Zevibel, J. Louwerse,
zei 'in beginsel' positief tegen
over het plan van Nooitgedacht
te staan. „Als het aanbieden van
compensatie niet helpt, moeten
we het maar financieel aanpak
ken." De kritiek van de gama-
lenvissers onderschrijft hij
slechts ten dele. „Ze kunnen
waarschijnlijk niet meer recht-
toe-rechtaan varen, omdat ze
dan een mosselperceel binnen
treden. Dat wordt dus vissen in
een omtrekkende beweging.
Maar als dat alles is..." De Wad
denadviesraad, een adviesor
gaan van het ministerie van
LNV (Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij), brengt volgens De
Voogd halverwege oktober ad
vies over de uitkoopregeling uit
aan de minister
foto's Willem Mieras
Dringen was het zaterdag voor de verkoopstands van mosselen in Yerseke, maar wie geduld had kon daarna ook genieten.
YERSEKE - Even dreigt paniek in de Noordzand
straat. Het straatje blijkt te smal om de honderden
mensen door te laten waardoor zaterdag rond het
middaguur niemand nog een stap kan verzetten. Het
is een bekend verschijnsel tijdens de traditionele
Mosseldagen in Yerseke. Duizenden mensen reizen
elk jaar naar het vissersdorp af om het vertier te zoe
ken. En natuurlijk om mosselen te eten, veel mosse
len.
Liefhebbers van de schelpdieren hoeven nooit lang te
zoeken naar een verkooppunt tijdens het jaarlijks
feest. Op iedere straathoek worden de mosselen wel te
koop aangeboden. Yerseke is mosseldorp bij uitstek
en wil dat weten ook. „Lekker genieten dames en he
ren. Dit jaar weer een recordaantal standhouders van
interrrnationale allure," roept de speaker. Via luid
sprekerboxen, die overal in het dorp zijn opgehangen,
hoeft niemand zijn boodschap te missen. Overigens
kun je hem geen ongelijk geven. Het aantal kraampjes
is niet te tellen en strekt zich vooral langs de dijk on
eindig uit.
Op een straathoek staat een podium waar het gezel
schap 'Yerseke Artistiek' enkele voorstelling geeft.
Regelmatig dwaalt de groep, gestoken in kledij uit de
Romeinse tijd, door het centrum terwijl ze haar gelief
de dorp bezingt. De bomvolle terrassen zingen vrolijk
mee.
Verder zorgen de vele 'dweilbands' voor de nodige
sfeer. Yerseke staat bol van de activiteiten en de spea
ker heeft moeite alles op te noemen. „Doe maar rustig
aan dames en heren. Lekkerrr genieten."
van onze verslaggever
VEERE - Het Zeeuws Or
kest eist dat de Grote Kerk
in Veere dit jaar tijdens de
afsluitingsmanifestatie van
Zeeland Cultuurmaand, op
zaterdag 15 oktober, is ver
warmd. In een pleidooi voor
de commissie algemeen be
stuurlijke zaken en finan
ciën van de gemeente Veere
heeft orkestvoorzitter F. Ta-
venier gesteld dat 'het spe
len in een onverwarmde
kerk niet meer kan'. „De be
langstelling voor het
Zeeuws Orkest is groeiende,
maar het publiek wordt ook
steeds kritischer." Het or
kest heeft de gemeente ver
zocht om een bijdrage van
3.300 gulden in de stookkos
ten. Die bedragen voor de af
sluitingsmanifestatie bijna
10.000 gulden.
Aanvankelijk had het
Zeeuws Orkest bij de ge
meente aangeklopt voor een
subsidie van 4.500 gulden.
Toen echter bleek dat de lo
kale Rabobank in de week
voorafgaand aan de manifes
tatie de Grote Kerk wil ver
warmen om er haar 75-jarig
bestaan te vieren, werd het
mogelijk de tijdelijke instal
latie van een verwarming te
combineren. De totale kos
ten voor twee dagen konden
daardoor worden terugge
bracht tot 19.600 gulden.
Voor het Zeeuws Orkest be
tekent dat een benodigd be-
g van 9.800 gulden, dat de
gemeente Veere, een niet na
der genoemde sponsor en
het orkest zelf in gelijke ma
te zouden moeten opbren
gen.
Volgens Tavenier is de Grote
Kerk voor het Zeeuws Or
kest de enige geschikte loca
tie op Walcheren, hoewel een
goed podium ontbreekt en er
onvoldoende personeel is.
Het orkest beschikt over een
demontabel podium en kan
zelf genoeg mensen op de
been brengen, zodat het ont
breken van verwarming het
enige bezwaar is. De ge
vraagde bijdrage staat daar
om volgens Tavenier niet op
zichzelf. „Het kan gezien
worden als een test-case. Wij
hopen te bewijzen dat het
goed mogelijk is de Grote
Kerk te verwarmen. Daar
voor hebben we een gespe
cialiseerd bedrijf aangetrok
ken", zo betoogde hij voor de
commissie. Het verwarmen
zal tijdens de slotmanifesta
tie gebeuren met gas uit fles
sen. Bij permanente verwar
ming zal er een gasleiding
worden aangelegd.
Het college van burgemees
ter en wethouders van Veere
deelt de mening van het or
kest en stelt de gemeente
raad daarom voor de ge
vraagde subsidie van 3.300
te verlenen. Als argumenten
noemt het gemeentebestuur
dat de slotmanifestatie van
uit cultureel oogpunt voor
Veere van belang is en dat er
op deze manier ervaring kan
worden opgedaan met een
verwarmde kerk, wat met
het oog op de voorziene sei
zoensverlenging en de dis
cussie rond de toekomstige
bestemming van de kerk van
belang kan zijn.
De gemeenteraad spreekt
zich woensdag 31 augustus
uit over het collegevoorstel.
De openbare vergadering
wordt gehouden in het stad
huis van Veere en begint om
19.30 uur.
I
Ügnze verslaggever
"ST-SOUBURG - Drie onbekende mannen hebben zaterdag-
'ht rond vier uur op de Westerscheldelaan in Oost-Souburg ver
as geprobeerd een 21-jarige taxichauffeur uit Biervliet te bero-
iDe politie stelde onmiddellijk een onderzoek in en kamde de
'"Uit, maar dat leverde niets op.
chauffeur had het drietal opgepikt bij een café in de Vlissingse
®cnstad. Toen het in Oost-Souburg op betalen aankwam, kreeg
c®n klap in het gezicht en pakte een van de mannen zijn porte
re af. In de worsteling die daarop volgde slaagde de chauffeur
lzijn portemonnee te heroveren, waarna zijn passagiers de benen
Middelburger A. W. Petiet: „Die machines hebben mensenlevens gered."
foto Ruben Oreel
van onze verslaggever
MIDDELBURG - „Het is mijn
levenswerk", zegt Middelbur
ger A. W. Petiet over zijn col
lectie oud werkmateriaal
voor weg- en waterbouw. Ja
renlang verzamelt hij al aller
lei machines, gereedschappen
en folders over werktuigen.
Hij streeft naar een tentoon
stelling van zijn collectie in
Zeeland. Die expositie moet
de wederopbouw van de pro
vincie na de Tweede Wereld
oorlog en de watersnoodramp
in 1953 doen herleven.
„Die oude machines hebben
heel, wat mensenlevens ge
red", zegt Petiet over de au
thentieke draglines, bulldo
zers en kraanwagentjes die
zijn ingezet bij de herstelwerk
zaamheden. „Deze voertuigen
zjn nu natuurlijk verouderd,
nu kun je er niet meer mee
werken. Daarom is het belang
rijk ze te behouden en zo de
mensen te laten zien hoe veer
tig a vijftig jaar geleden delen
van de provincie werden her
bouwd." Zelfheeft hij vijf grote
machines in zijn bezit, naast
veel foto's, documentatie en
kleinere werktuigen.
Om een permanente expositie
van zijn collectie te verwezen
lijken, heeft Petiet in samen
werking met een aantal mede
standers in maart 1994 een
stichting opgericht. „Als ik al
les alleen moet doen, is het
niet haalbaar", meent hij.
Door middel van de opgerich
te stichting Authentiek Ma
chinepark hoopt hij zijn
droomwens in vervulling te
zien gaan.
Donaties
„Jarenlang ben ik al bezig om
een dergelijke tentoonstelling
te verwezenlijken. Er moet
toch belangstelling bestaan in
Zeeland voor een tentoonstel
ling over iets dat in het verle
den zo belangrijk is geweest?"
Na de oprichting van de stich
ting kwamen tot nu toe al ver
schillende donaties binnen.
Petiet merkt dat zijn plannen
serieuzer worden genomen.
Hij verwacht dat hij over onge
veer een jaar daadwerkelijk
een begin kan maken met de
tentoonstelling.
Hij wil de machines niet alleen
laten zien. Het liefst zou hij ze
echt laten werken, door de
oude situatie na te bootsen.
Net als in de film. „Ik heb voor
enkele Nederlandse tv-serxes
en films mijn machines inge
zet", vertelt Petiet. Bijvoor
beeld in de tv-serie van de
KRO 'De Brug'. Daar waren
zijn apparaten te zien. Levens
echt was alles nagebouwd. „Zo
zou ik het ook hier willen
doen."
Droom
Petiet vraagt niet veel voor
een permanente expositie.
Een goede locatie en mede
werking van allerlei instanties
zou al een grote hulp zijn. „De
machines zijn er al. De kosten
hoeven niet hoog te zijn. Ik
denk dat de loonkosten nog de
zwaarste post vormen." Dank
zij de inbreng van de stichting
ziet Petiet zijn droom stukje
bij beetje in vervulling gaan.
„Maar als het dan eindelijk
zover is, zal hij toch wel weer
verder willen", vult zijn vrouw
lachend aan. Petiet geeft toe
dat hij wel actief zal blijven.
Hulp
..Als mijn collectie is onderge
bracht, zal ik doorgaan met de
uitbreiding ervan en het op
knappen van oude machines
Dat blijft toch mijn hobby."
Gelukkig krijgt hij van veel
mensen hulp bij zijn activitei
ten. „Zonder die hulp zou ik
niets kunnen doen." Petiet
geeft een tekenend voorbeeld
van de wijze waarop hij Rinus
van Slooten, een trouwe hulp,
ontmoette. „Vijftien jaar gele
den was ik regelmatig bij een
garage bezig met werkzaam
heden aan mijn machines. Al
tijd stond een jongen toe te kij
ken. Op een dag vroeg ik hem
of hij wilde helpen. Daarna
was hij zo enthousiast dat hij
nu al vijftien jaar overal mee
naar toe gaat."
Overal betekent in dit geval
heel Nederland door. „Ik moet
eigenlijk altijd de provincie
uit. Bijvoorbeeld om mijn ma
chines - die ik af en toe ver
huur - weg te brengen. Daar
zit heel veel tijd in." Toch was
dit voor Petiet geen reden om
te overwegen weg te gaan uit
de provincie. In tegenstelling
tot zijn vrouw, die dat wel
praktisch gevonden had. Pe
tiet legt uit waarom hij Zee
land trouw is gebleven: „Déze
provincie is vroeger heropge
bouwd De tentoonstelling
moet dus ook in Zeeland ko
men, hier liggen de roots."
Wie zilveren munten in z'n bezit heeft loopt aan
zienlijke risico's. De PZC bericht eind augustus
over een Goese caféhouder, die werd aangehouden
met een zak vol zilveren rijksdaalders, guldens en
halve guldens. Hij had de zilveren munten (totaal
3900 gulden) in Amsterdam gekocht en per boot naar
Goes laten brengen. Tegen hem werd een straf geëist
van dertig dagen hechtenis en een geldboete van zes
tig gulden. En natuurlijk moesten de munten ver
beurd worden verklaard.
Want aan zilver hebben de Duitsers grote behoefte. Net
als aan brons, nikkel en koper. De Duitsers begeren dat
zeer. omdat ze het goed kunnen gebruiken in de wa
penfabrieken.
Zilveren guldens en rijksdaalders moesten worden in
geleverd Daarvoor in de plaats kwamen muntbiljet
ten. De halve stuiver, de stuiver, het dubbeltje en het
kwartje werden vervangen door met Germaanse sym
bolen versierde zinken munten.
Nederland raakte niet alleen zijn zilveren munten
kwijt. In juni '41 kwamen de Duitsers met. een verorde
ning, waarin iedereen werd opgeroepen z'n koperen,
nikkelen, tinnen of loden voorwerpen in te leveren.
Bonbonschalen, kannen, bekers, bloempotten, asbak
ken, fruitschalen, ketels - de Duitser wilden het alle
maal.
Zelfs kerklokken waren niet heilig. Zo lieten de bezet
ters in '43 de eeuwenoude klokken uit de Goese stad
huistoren en uit de Grote- of Maria Magdalenakerk
verwijderen. Ze werden per schip afgevoerd Maar Das
Reich, meldt Chris Wessels in het boekje 'Goes binnen
haar vesten' op triomantelijke toon, bereikten de klok
ken nooit. „De schipper liet zijn schip zinken op het
Ijsselmeer nabij Urk en de klokken bleven rusten op de
bodem van de zee tot de oorlog voorbij was. In 1946
waren de klokken, niet alle, weer terug."
Samenstelling: Willem van Dam
van onze verslaggever
AARDENBURG - Na dik vier
maanden is het vervoersverbod
voor varkens in West-Zeeu wsch-
Vlaanderen opgeheven. In de
Belgische grensstreek zijn de
laatse weken geen nieuwe pest-
gevallen meer aan het licht ge
komen. Reden voor de Veteri
naire Dienst om de rode vlag te
strijken en de situatie in het
Zeeuwse risicogebied weer te
normaliseren.
Het vervoersverbod liep vrijdag
af. Het veetransport in Aarden
burg en gaf amper een dag latei-
een vertrouwd beeld te zien. De
controleurs van de Veterinaire
Dienst besloten het slot van de
deur te doen. nadat de uitslag
van de laatste serie bloedtest in
een aantal Zeeuws-Vlaamse
stallen opnieuw negatief was.
Ondanks de enorme pestgolf
aan de andere kant van de grens,
zijn de Nederlandse varkensboe-
ren en andermaal in geslaagd
het virus buiten te sluiten.
„Gelukkig is die ellende weer
achter de rug", verzuchtte die
renarts/vertrouwensman A. van
Bruinessen zaterdag. De schade
die de varkenshouders hebben
geleden door het verplichte op-
hokken van de dieren, valt vol
gens hem achteraf gezien mee.
Ze komen er dit keer beter van af
dan bij de vorige grote Belgische
pestgolf vier jaar geleden. Toen
duurde het bijna vier maanden
voordat het ministerie van
Landbouw met een opkooprege
ling over de brug kwam Van
Bruinessen: „We leren er alle
maal van. Zondeï er trots op te
zijn weten we zo zachtjes aan
steeds sneller waar de pijnlijke
plekken liggen, dus kan eerder
en beter worden ingegrepen."
Verzacht
Financieel bekeken heeft, het
vervoersverbod de boeren alleen
in de eerste vier weken geld ge
kost. De gunstige opkooprege
ling die nadien van kracht werd,
heeft het economisch leed goed
kunnen verzachten, zo is de er
varing van de Aardenburgse die
renarts. „Maar we moeten ook
niet vergeten dat door die hele
toestand duizenden gezonde
dieren de dood in zijn gejaagd en
vernietigd. Het bestaan van de
ze varkens heeft geen enkel nut
gehad. Dat soort leed speelt ook
mee, Zelfs de meest geharde var
kensboel- vergeet zoiets nooit
van z'n leven meer."
TERNEUZEN - Ter hoogte van
De Griete bij Terneuzen zijn za
terdagavond twee verstekelin
gen van een vrachtvaarder in de
Westerschelde gesprongen. Eén
van de twee broers uit Maurita
nië werd enkele minuten na zijn
wanhoopsdaad gevonden door
de bemanning van een sleep
boot die toevallig in de buurt
voor anker lag. Hij is ter obser
vatie opgenomen in streekzie
kenhuis De Honte. Van de an
dere man ontbrak zondag nog
ieder spoor. Gezien de sterke
stroming houdt de koninklijke
marechaussee er rekening mee
dat hij is verdronken.
De marechaussee vermoedt dat
de verstekelingen al in Maurita
nië aan boord zijn gegaan van de
onder de vlag van de Bahama's
varende Gudrun Danielsen. De
kustvaarder was zaterdag van
Vlissingen onderweg naar Ant
werpen Omstreeks kwart voor
tien 's avonds spongen de man
nen -op ongeveer vierhonderd
meter uit de wal- in het water. De
bemanning van de sleepboot
Finland van Willem Muller hoor
de geroep en wist één van de
drenkelingen op te halen.
Een twee uur durende zoektocht
van zes sleepboten en de red
dingsboot uit Breskens naar de
vermiste, leverde niets op. Ook
patrouilles van politie en mare
chaussee op de wal hadden geen
succes.
Een woordvoerder van de mare
chausseebrigade in Terneuzen
kon gisteren nog niet zeggen wat
er met de gevonden verstekeling
gaat gebeuren. Mogelijk zal hij
een asielaanvraag indienen.
Van een Vlissingse lezer
kregen wij een ooggetuige-
verslag van een vakantie
ervaring, dat zó op kan in
dit hoekje.
Daar gaat-ie.
..Twee piepkleine motor
bootjes meren afin de stads-
haven van Veere, mei op elk
bootje een echtpaar, kenne
lijk met elkaar op vakantie.
Op het ene bootje een nogal
zwaarlijvige man die zoveel
last had van de warmte dat
hij ter afkoeling spontaan in
het havenwater sprong.
Waarop zijn vrouw hem toe
riep: „Pas maar op, straks
krijg je nog
Maar ze kon niet op het
goede woord komen. Dus
riep ze naar de buren op het
andere bootje: „Hoe heet
dat ook alweer?"
Vanaf het andere bootje
kwam antwoord. En zo kon
de vrouw haar man toch
waarschuwen:
„Pas maar op Jan, straks
krijg je nog boottoerisme."
„U begrijpt," meldt de Vlis
singse inzender, dat wij tij
dens de zwempartijen in on
ze vakantie daar vaak voor
hebben gewaarschuivd.
En het schrijven uit Vlissin
gen besluit: „Onnodig te
vermelden, dat het hier om
botulisme ging."