NCIALE
Sneller vrij bij goed gedrag
Couzy
Kamer stoort zich aan uitlatingen
Cholera slaat hard
toe in kamp Goma
4 WEKEN
L
Gemengde gevoelens bij Duitse parade
kunst
cultuur
VOOR 13,-
Europees
Parlement
krap voor
Santer
Verzet in Kamer tegen Kosto's oplossing cellentekort
Toch twee
in een cel
lonnig en warm
Zonnig met een maximum tempera
tuur van 28 graden. De noordoostelij
ke wind, is zivak tot matig, 2 tot 3 Bft.
Vanavond wolkenvelden.
37e jaargang no. 170
rijdag 22 juli 1994
osse nummers 1,50
hJ m m MJH VAKKUNDIG ADVIES
mMHOUTi/iun
OP MAA T ZAGEN THUISBEZORGEN
VAKKUNDIG ADVIES VERHUUR AFDELING
UW BESTE MAAT IN DOE HET ZELF
Heinkenszand 01106-1593 Serooskerke 01189-1473
Hoek 01154-1447 Oost-Souburg 01184-61241
Kamperland 01107-1298 Westdorpe 01158-1242
Koudekerke 01185-1950 Westkapelle 01187-2612
Krabbendijke 01134-2188 Zierikzee 01110-15977
Het Brugse kunstcentrum Sint-
Jan toont Amedeo Modigliani:
de wereld van de amandelogen
zwanehalzen en verfijnde deca
dentie. Verder in de bijlage
Kunst Cultuur:
intellectueel vertier op Breda
Fotografica Alain-Fournier
kende ook de donkere kant
het ongeluk van Arno Bohl-
meijer Büch vervolgt zijn cur
sus eilandkunde vergeten
woorden Zuid-Afrika zoekt
eigen cultuur knipoog van
Ama Aidoo Prodigy en het
rauwe dansgevoel karakter
van Henk Westbroek Harold
Prince, koning van de musical
Indië gefotografeerd
Luluk Purwanto juicht The
Flintstones op het witte doek
uit-agenda, exposities, film-
ivijzer.
15^21
Prijs huizen
De prijzen van koopwoningen in
Zeeland zijn de laatste maanden
stabiel gebleven: ze liggen op het
zelfde niveau als in de eerste helft
van vorig jaar. Daarmee wijkt
Zeeland af van de landelijke
trend die nog wel een
opgaande lijn voor de Q
woningprijzen toont. w
Oegroemov
Pjotr Oegroemov heeft de achttiende etappe van de Tour de France
op zijn naam gebracht. De 33-jarige Let kwam na een rit
van Moutiers naar Cluses over 174,5 kiolometer, met drie QC
alpencols, alleen aan de finish. v/
Opinie en achtergrond: 2; Binnen- en buitenland: 3,
4 en 5; Financiën en economie: 6; Radio en televisie:
7; Provincie: 9,10,11 en 13; Kunst en cultuur: 15,16,
17, 18, 19, 20 en 21; Sport: 23, 24, 25, 26 en 27.
door Cees van der Laan
GOMA - In het vluchtelingen
kamp Munigi, bij de Zaïrese
grensplaats Goma, sterven de
mensen sneller dan hun dode li
chamen kunnen worden wegge
dragen. Wat werd gevreesd, is
werkelijkheid geworden onder
de Hutu-vluchtelingen. Cholera
zaait dood en verderf. Donder
dag werden zeker 800 slachtof
fers geteld, maar hulpverle
ningsorganisaties schatten dat
het werkelijke aantal veel ho
ger zal liggen.
Munigi is een sterfhuis gewor
den voor mensen die toch al alles
kwijt ren. Als ze al de plek heb
ben kunnen bereiken. Richting
het vluchtelingenkamp ligt een
onafzienbaar aantal doden en
stervenden langs de weg. Dood
soorzaak is cholera, zo heeft Art
sen zonder Grenzen donderdag
bekend gemaakt. Overal ruikt
het naar de dood.
In Munigi is het verschil tussen
een ernstig zieke patiënt en een
dode Hutu bijna niet te zien.
Duizenden verzwakte vluchte
lingen liggen zij aan zij op vulka
nisch gesteente terwijl ze lijden
aan een ziekte die ze niet kunnen
overwinnen. Geluidloos sterven
ze. Lijkendragers sappen tussen
de vluchtelingen en kijken of ie
mand al heen is gegaan of nog
ademt.
Ergens in de massa ligt een moe
der met twee kinderen. Zij is al
dood, maar de kinderen liggen
nog tegen haar aan. Haar baby
ligt ook op sterven, de andere
houdt niet begrijpend de hand
van zijn moeder nog vast. Even
verderop rolt een man zijn hoofd
achterover en beweegt niet
meer. Elk uur sterven tientallen
Hutu's in Munigi aan cholera.
Clinton komt met
plan van actie
voor Ruanda
WASHINGTON (RTR) - Presi
dent Clinton heeft zijn regering
donderdag opdracht gegeven
een „praktisch actieplan" op te
stellen dat zich richt tegen de
gevolgen van de uitgebroken
cholera-epidemie onder de
Ruandese vluchtelingen in Zaï
re.
Clinton deed de mededeling
kort nadat hij was geïnformeerd
door de directeur van het Ameri
kaanse bureau voor internatio
nale ontwikkeling, Atwoord, die
net terug is van een bezoek aan
de kampen rond Goma. De Ame
rikaanse president zei dat hij
vrijdag meer details bekend zal
maken.
De gelukkigen bereiken de vijf
tenten van Artsen zonder Gren
zen. Daar kunnen ze een infuus
krijgen tegen uitdroging en pil
len tegen de cholera. Rond de
tenten houden vaders, moeders
en kinderen de plastic zakken
met vocht voor de zieken vast.
Er zijn geen stokken om de infu
sen omhoog te houden. Uren
lang staan ze daar totdat de zak
ken leeg zijn.
(Advertentie)
(eenmalig binnen zes maanden)
cJAj ik wil:
een proefabonnement van
4 weken voor 13,-
een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving a 29,-
per kwart aal met
automatische afschrijving
a 83,75
Naam:
Voorletters:m/v
Straat:
Postcode:
Plaats:
Telefoon:
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: 01184-84216
De PZC
'n dijk van een krant
Handgemeen
in Italiaans
parlement
ROME Premier Silvio
Berlusconi noemde deze
week het intrekken van
het decreet dat het voor
arrest afschaft voor van
corruptie verdachte
personen een 'vervelend
incident' en stelde de
Italianen gerust: de ru
zie binnen zijn regering
was bijgelegd. In de
'Tweede Kamer' van het
parlement bleek don
derdag dat hij iets te
vroeg had geoordeeld.
Leden van de Lega Nord
en van zijn eigen partij,
Forza Italia, gingen let
terlijk met elkaar op de
vuist.
Dat parlementariërs
slaags raken, is niet on
gewoon in Italië, maar
dat het gaat om leden
van dezelfde rege-
ringscoaltie, is ook hier
uniek. Het omstreden
decreet, dat donderdag
definitief door de Kamer
ten grave werd gedra
gen, was opnieuw de oor
zaak van alle tumult.
Boosdoener was Forza
Italia-lid Di Muccio die
Iets te gepassioneerd de
principes van het de
creet verdedigde. Hij zei
dat hij liever duizend de
linquenten op vrije voe
ten ziet dan één onschul
dige in het gevang. Toen
hij dé houding van de Le
ga op de korrel nam en
de partij eraan herinner
de in het verleden tijdens
een debat over het cor
ruptieprobleem met een
galg te hebben gezwaaid,
vlogen verscheidene
'Leghisti' op uit hun ban
ken en belaagden de
spreker. Er vielen klap
pen, mede omdat de or
dedienst laat ter plekke
was.
STRAATSBURG (ANP)-
Het Europees Parle
ment heeft donderdag
middag met een krappe
meerderheid de Luxem
burgse premier, Jacques
Santer, aanvaard als de
nieuwe voorzitter van
de Europese Commissie.
Voor stemden 260 af
gevaardigden, tegen 238
en 23 leden onthielden
zich van stemming.
De opvolger van Jacques
Delors dankt deze uit
komst vooral aan de
steun van de centrum
rechtse fracties van
christen-democraten,
erg gevaarlijk en zeer ongepast.
Laat Couzy eerst de kabinetsfor
matie eens afwachten." Hoe-
kema vindt ook Couzy's opmer
kingen over uitzending van VN-
militairen „buitengewoon ten
dentieus en niet ongevaarlijk".
„Wij springen daar in de politiek
ontzettend zorgvuldig mee om:
we sturen niemand naar Soma
lië of naar Ruanda. Als de hoog
ste militair in de landmacht dit
soort dingen roept, kan dat een
versterkend effect krijgen. Hij is
over het randje gegaan."
CDA en WD lopen over van be
grip voor de zorgen van Couzy,
hoewel zij voor de reorganisatie
van de krijgsmacht hebben ge
stemd. Zij zijn wel geschrokken
van de toon en de woordkeuze
van de bevelhebber. CDA-ka-
merlid Hillen: „Ik deel de be
zorgdheid van Couzy. We moe
ten niet te kinderachtig doen
over de vrijheid van meningsui
ting van topambtenaren, ook
niet als ze een uniform dragen.
Bovendien: als je een generaal
tot de orde roept, kan je een te
gengesteld effect krijgen binnen
het gehele apparaat. Maar het
gaat een stap te ver als Couzy
laat doorschemeren dat er een
eind kan komen aan de loyaliteit
binnen het leger. Daarvoor is
geen enkele aanleiding."
WD-kamerlid Jorritsma, al is ze
het nog zo eens met Couzy, vindt
dat de bevelhebber zich te veel
waagt aan uitspraken die op het
terrein van de minister liggen.
„Je zou zeggen dat die twee geen
enkele werkafspraak hebben."
Zie ook pagina 2
DEN HAAG (GPD) - CDA en
VVD in de Tweede Kamer zijn
tegen het voorstel van minister
Kosto om gevangenen die zich
goed gedragen de helft van hun
celstraf voorwaardelijk kwijt
te schelden. Kosto houdt in zijn
voorstel rekening met het te
kort aan cellen. Het is beter ver
oordeelden bij goed gedrag ver
vroegd vrij te laten, dan ver
dachten van een misdrijf heen
te zenden omdat er geen plaats
is, aldus de minister.
CDA-woordvoerster Soutendijk
vindt dat deze link niet gelegd
mag worden: „Bij een tekort aan
cellen moet je meer cellen bou
wen". Zij vindt dat slechts bij ho
ge uitzondering een gevangene
meer dan eenderde van zijn staf
mag worden kwijtgescholden:
de helft kwijtschelden gaat haar
in alle gevallen te ver. „Dan is ge
vangenisstraf een farce". Ook de
WD vindt Kosto te ver gaan.
PvdA-woordvoerder Zijlstra
staat achter het voorstel. Hij
wijst erop dat er in verschillende
Europese landen goede ervarin
gen mee zijn opgedaan. Zijlstra
verwerpt wel de koppeling die
Kosto legt met het cellentekort.
D66 was voor commentaar niet
bereikbaar.
Principe
Het plan van Kosto is onderdeel
van een uitgebreider voorstel
om het vervroegd in vrijheid
stellen van gevangenen afhan
kelijk te stellen van hun gedrag.
De gehele Tweede Kamer is het
met dat principe wel eens..
Op het ogenblik wordt iedere ge
vangene na tweederde van zijn
straftijd vrijgelaten. Dat auto
matisme vervalt in het voorstel
van Kosto. Gevangenen die zich
misdragen, dienen de volledige
door de rechter opgelegde straf
uit te zitten. Gevangenen met
„gemiddeld gedrag" kunnen na
ongeveer tweederde van de
straftijd vrijkomen, en zij die
goed gedrag vertonen na de helft
van de straftijd.
Tot vervroegd vrijlaten kan, net
als nu, alleen worden besloten
als de gevangene minimaal zes
maanden straf heeft uitgezeten.
Ook kan de voorwaarde worden
gesteld dat de vrijgelatene deel
neemt aan een programma dat
bijdraagt aan een goede levens
wandel. Aan vreemdelingen die
vervroegd in vrijheid komen,
wordt de eis gesteld dat zij Ne
derland verlaten. Doen zij dat
niet, dan dienen ze alsnog de vol
ledige straf uit te zitten. Dat-
zelfdde geldt voor vrijgelatenen
die weer een strafbaar feit ple
gen. Het kan nog een paar jaar
duren voordat het plan werke
lijkheid wordt. Eerst moet het
het uitgebreide vergader- en ad
viescircuit in.
aan de fractie Forza Eu
ropa van de Italiaanse
premier Berlusconi en
aan de neo-gaullisten,
aangevuld met de Ita
liaanse neo-fascisten.
Voorts kon Santer reke
nen op de steun van een
groot aantal Spaanse en
Portugese socialisten.
Tegen stemden het
grootste deel van de so
cialistische fractie, de li
beralen, de groenen,
communisten, radicalen
en anti-Europeanen. Het
verzet was vooral gericht
legen de manier waarop
de Europese regerings
leiders hun „compromis
kandidaat" aan het par
lement hebben opge
legd. Die procedure
vormt een belediging
voor de democratie, voor
Europa en voor het Euro
pees parlement, zo be
toogde de voorzitter van
socialisten, Pauline
Green.
zie ook pagina 2
Bevelhebber landmacht waarschuwt volgend kabinet
DEN HAAG (ANP) - Het begint
een vast spelpatroon te worden.
Hans Couzy, bevelhebber van
de landmacht, trekt verbaal ten
strijde tegen de politiek. Minis
ter Ter Beek krijgt de vraag
voorgelegd of hij die geünifor
meerde rebellie pikt. Nog voor
het antwoord afkomt, heeft de
generaal zijn woorden toege
licht en meestal afgezwakt. De
minister neemt er vervolgens
kennis van en genoegen mee.
Zo is het de afgelopen twee jaar
al een keer of zes gegaan. In het
begin kon Ter Beek zich er nog
over opwinden. Eenmaal dwong
de minister de generaal zijn kri
tiek openlijk terug te nemen. De
tweede keer volgde een „open
hartig" gesprek. Sindsdien is de
bevelhebber zijn politieke baas
steeds een slag voor. Ter Beek
eist naar het heet geen ophelde
ring meer: Couzy komt zelf - „ge
heel uit vrije wil", zegt het minis
terie - met een verklaring.
Loyaliteit
MIDDELBURG
Markt 45
(naast de ING)
De generaal kwam donderdag
op voor zijn manschappen en le
verde in bedekte termen kritiek
op het gebrek aan begrip in de
politiek voor de gevolgen van de
ingrijpende reorganisatie bij de
landmacht. Het personeel is nu
nog loyaal, maar aan die loyali
teit kan een eind komen. Gelieve
daar in een volgende kabinets
periode rekening mee te houden.
Soortgelijke reorganisaties heb
ben in het „gewone" bedrijfsle
ven immers geleid tot bedrijfs
bezettingen en andere vormen
van onrust, zo luidde de waar
schuwing van de bevelhebber
kort samengevat.
Vlak na zijn toespraak in Delft
haastte de generaal zich te mel
den dat het hier niet om een drei
gement ging; hij had alleen zijn
zorgen kenbaar willen maken en
begrip gevraagd voor het perso
neel.
De Tweede Kamer neemt Cou
zy's uitlatingen hoger op. „Ik
hou niet van generaals die drei
gen hun loyaliteit aan de poli
tiek te verliezen", zegt PvdA-
parlementariër Zijlstra. „Als
mensen in uniform zoiets zeg
gen, krijg ik daar een heel verve
lend gevoel bij. Zeker als het
gaat om de bevelhebber van de
landmacht. Hij heeft een voor
beeldfunctie voor zijn mensen
en moet oppassen met wat hij
zegt. Generaals moeten terug
houdend zijn. Zij hebben genoeg
mogelijkheden om adviezen te
geven aan de politiek. Als ie
mand in een bedrijf te pas en te
onpas maar wat uitkraamt, dan
is het doorgaans heel gauw met
hem afgelopen."
Zijlstra vindt de parallel van
Couzy met reorganisaties in het
bedrijfsleven overdreven. Daar
vliegen de mensen er gewoon
uit, bij de landmacht zijn tot
dusver geen gedwongen ontsla
gen gevallen. „Onzin", noemt
Zijlstra Couzy's verwijt aan de
politiek dat die onvoldoende
oog heeft voor de vraag of het
volk de uitzending van Neder
landse militairen in VN-verband
naar crisisgebieden wel steunt.
„Moet je dan elke keer een opi
niepeiling houden? Wij wegen de
voors en tegens op een fatsoen
lijke manier af in kabinet en par
lement."
D66-kamerlid Hoekema is het
voor een deel inhoudelijk wel
eens met Couzy. „Maar hij raakt
politiek wel een heel gevoelige
snaar als hij de loyaliteit van mi
litairen erbij haalt. Ik vind dat
Hans Couzy haalt zich de ergernis van de Kamer op het lijf. foto ANP
DEN HAAG (GPD) - De bonden
van gevangenispersoneel en -di
recteuren stemmen alsnog in
met het in één cel plaatsen van
twee gevangenen. Tijdens
spoedberaad gisteravond op
het ministerie van justitie in
Den Haag hebben de vertegen
woordigers van de ambtelijke
top de garantie gegeven dat het
slechts incidenteel, hooguit 20
keer per jaar, zal gebeuren.
Afgesproken is dat het zal gaan
om verdachten van zware mis
drijven die anders door het cel
lentekort weer op vrije voeten
dreigen te komen. De verzamel
de bonden moesten gisteravond
wel slikken dat in die gevallen
wordt getornd aan de oude af
spraak dat gevangenissen (ook
al tijdelijk) maximaal drie pro
cent boven hun capaciteit ge
vangenen moeten opnemen.
Zeer incidenteel en voor een pe
riode van een of twee nachten zal
een veldbed in een eenpersoons
cel worden bijgeplaatst, zodat
de bezettingsgraad zelfs boven
de 103 procent komt.
Rose Kennedy
wordt 104
BOSTON (AP) - De familie Ken
nedy zal dit weekeinde voor een
blijde gebeurtenis bijeenko
men.
Rose Fitzgerald Kennedy, de
moeder van het gezin dat de Ver
enigde Staten een president,
twee Senatoren, een Congreslid
en een staatsafgevaardigde
schonk, viert vrijdag haar 104de
verjaardag.
Het leven van Rose Kennedy
concentreerde zich rondom poli
tiek en tragedies. Haar oudste
zoon Joe jr. als piloot in dienst
van de Amerikaanse marine,
kwam om tijdens een geheime
missie in 1944; haar zonen John
F. en Robert F. werden ver
moord en dit jaar stierf haar
schoondochter Jacqueline Ken
nedy Onassis.
De parade van het Eurokorps in Brussel.
van onze correspondente Aly Knol
BRUSSEL - „Vergeven wel, vergeten
nooit". Zo omschreef een Belgische oud
strijder zijn gevoelens, toen hij donder
dag voor het eerst sinds vijftig jaar weer
Duitse soldaten door Brussel zag trek
ken. Een andere veteraan had het er
moeilijker mee. „Pijn doet dit. Pijn, dat is
het woord."
Nadat het Eurokorps op 14 juli al deelnam
aan de parade in Parijs tijdens de Franse
nationale feestdag, trad het donderdag
met veertig voertuigen en 150 manschap
pen ook aan in Brussel op de Belgische na
tionale feestdag. Het in Straatsburg ge
stationeerde Eurokorps is samengesteld
uit Duitse, Franse, Belgische, Spaanse en
Luxemburgse eenheden. Het Eurokorps
is de kern van een toekomstige gezamen
lijke Europese defensie.
Vergeleken met het spontane applaus dat
het Eurokorps in Parijs oogstte, bleven de
Brusselse reacties koel. „Ze hadden hier
nog twintig jaar mee moeten wachten",
zei een veteraan, „als er geen overleven
den meer zijn van de Tweede Wereldoor
log. Dan kunnen ze met een schone lei be
ginnen".
De commandant van het Eurokorps, de
Duitse luitenant-generaal Helmut Will-
mann, noemde de deelname aan de pa
rade in België echter „een soort familiebij
eenkomst". Tenslotte, aldus Willmann,
„werken we al dertig jaar met de Belgen
samen in de Navo".
Hij zei er trots op te zijn juist in Brussel te
mogen aantreden, omdat deze stad ten
slotte „la capitale Européenne" is, de Eu
ropese hoofdstad. Willmann zei overigens
veel begrip te hebben voor degenen die er
moeite mee hadden opnieuw Duitse sol
daten in Brussel te zien. „Ook België heeft
onder de Duitse bezetting geleden."
Voor koning Albert II was het donderdag
de eerste parade die hij als staatshoofd af
nam. Vorig jaar stierf zijn broer koning
Boudewijn, ruim een week na de nationale
feestdag.
