Tot je
Becht moet vooral geld binnenhalen
geest zich totaal overgeeft
Erkenning
voor house
Nou ja, vertellen?
Tsjechov heerst in
Amsterdamse Bos
kunst cultuur VRIJDAG 15 JULI 1994 17
In twee jaar tijd bezocht
Zutphenaar Marco Barelds
(23) ruim honderd house-party's
in heel Nederland. Hij maakte
er duizenden kleurenfoto's.
Gaandeweg ontdekte hij dat er
nergens een 'naslagwerk' over
liet fenomeen 'House' bestond.
Toen maakte hij zelf een foto/
tekstboek dat vanaf deze week
inde Nederlandse boekwinkels
ligt: House-party, the Answer is
uitgegeven door de
IValburgpers in Zutphen. In
augustus volgt een Belgische
uitgave, in oktober is
Duitsland aan de beurt.
Zomaar een fragment uit House
party, the Answer, Nederlands
eerste foto/tekstboek op dit ge
bied: ,.In de danszaal blaast de mu
ziek je bijna omver. Je hebt even
tijd nodig om het een en ander te
verwerken. Langzaam begint je
hoofd op het ritme van de beat mee
te deinen, dan gaan je benen mee
doen en uiteindelijk, als je geest
zich helemaal heeft overgegeven,
dansje als in trance en lijkt je ver
stand geen invloed meer te hebben
op je lichaam. Je bevindt je in een
eenheid van vrienden die allemaal
het zelfde doen als jij: dansen. Je
gaat helemaal uit je dak want je
valt toch niet op in de massa."
Marco Barelds zelf: „Ik heb alle
muziek altijd al mooi gevonden,
maar op déze muziek heb ik leren
dansen, het danst zo gemakkelijk.
Al die andere dansen gaan me veel
te langzaam."
Warehouseclub
House ontstond eind jaren zeven
tig in de Warehouseclub in Chi
cago. DJ Frankie Knuckles mixte
soulmuziek met bekende Euro
pese synthesizer-deuntjes, zelf ge
maakte computerbreaks en beats
(steeds weer herhaalde ritmes). Via
Engeland sloeg het 'house-virus'
midden jaren tachtig over naar de
Europese disotheken. Nu zijn er
tientallen soorten House met na
men als: Tribal-, Happy-, en Mel-
low-house, Amblient, Gabber-
house en Hardcore. In Nederland
worden elk weekeind massale
house-party's georganiseerd die
meestal tot in de vroege ochtend
duren. Bekende plaatsen van sa
menkomst zijn: de Rijnhal in Arn
hem, de IJsselhal in Zwolle, de
Energiehal en Euromast Rotter
dam, Sporthallen Zuid in Amster
dam, de ijsbaan in Utrecht, zwem
baden in onder meer Eindhoven.
In korte tijd is de house-party het
drukst bezochte feest van Neder
land geworden. Met bussen vol ko
men ook bezoekers uit Duitsland,
Frankrijk en Engeland op.de rage
af. Ze zoeken „het plezier, de sfeer,
het dansen en de muziek die ner
gens beter klinkt dan op zo'n groot
festijn", schrijft Barelds. Met zijn
Je kunt een roman lezen omdat het
verhaal spannend is. Je kunt een
roman lezen omdat de personages je
interesseren. Je kunt een roman lezen
omdat je in de wereld van de schrijver
thuis raakt. Ideaal zou zijn de roman
van een eigenzinnige schrijver die over
boeiende personages een meeslepende
geschiedenis vertelt. Het is meestal
behelpen. Ik kies als lezer voor de
schrijver, in wiens verbeelding ik
graag enige tijd wil leven. Zijn
personages krijgen dank zij hem
kwaliteit. En het verhaal? Je hebt wel
graag houvast aan een verhaal, uit
gemakzucht, maar het doet er niet toe
of aan het slot alle geraamtes uit de
kasten zijn gevallen, alle draadjes
vastgeknoopt.
Hans Vervoort (1939) zal het
hier niet mee eens zijn. In zijn
nieuwe roman Zonnige perioden
probeert hij karakteristiek van
enige mensen, sentiment over ver
leden en heden, reisobservaties on
dergeschikt te maken aan een ver
haal met een ontknoping. We ko
men te weten waarom Peter, een
man van vijftig, in Florida een
vrouw zoekt die hij vijfendertig
jaar geleden in Soerabaja voor het
laatst heeft gezien. De verklaring
verandert niet veel aan het boek.
en Peter is van alle personages de
minst belangwekkende.
Een roman van heimwee en jeugd
liefde. De 'ik', Hans Westerlo, is een
hard werkende uitgever in Amster
dam, die terugdenkt aan zijn kin
dertijd en hbs-jaren in Soerabaja.
Hij was toen verliefd op het Indi
sche meisje Lilian, en zijn vriend
Peter overtroefde hem en begon
een verhouding met haar. Hans
heeft vernomen wat Peter, na zo
velejaren, in Florida doet. Hij weet
zich informatie te verschaffen,
reist naar het motel waarvan Li
lian de manager is en na vijfender
tig jaar gaan Hans en Lilian glo
rieus met elkaar naar bed. Ze is
wat ouder geworden in die vijfen
dertigjaar, en nog dezelfde...
We hebben Soerabaja in 1955, Am
sterdam en Florida in 1991, veel en
tourage. We hebbende workaholic
Hans, een sceptisch en gevoelig
man, die heel amusant vertelt over
zijn besognes in Nederland en zijn
relatie met Max, een mooi geobser
veerde manager. In zijn leven
speelt Tanja een rol, fotomodel,
van een nieuwe generatie die aan
heimwee en jeugdliefdes geen
boodschap heeft. Hans reist dooi
Florida en vertelt daar heel verma
kelijk over, op zijn milde, net niel
sarcastische manier van karikatu
rist.
We hebben Peter, en hij blijft vooi
mij zo vaag dat ik over hem verdei
zwijg. We hebben Lilian, een harte
lijke en aantrekkelijke vrouw, jong
gebleven. We hebben haar vader,
een prachtige oplichter en aanstel
ler, die pas aan het slot van de ro
man te voorschijn komt en het ge
doe van de intrige enigszins goed
maakt. We hebben dus veel cou
leur locale, enige mensen, een ple
zierige verteller en een geschiede-
nisje.
Columnist
Jan Mulder is beroemd als colum
nist en hij wordt door een fijnproe
ver als Kees Fens hoog geprezen.
Hij ging in op het verzoek van De
Bezige Bij om een novelle te schrij
ven ter viering van het vijftigjarig
bestaan: Spreek en Vergissing. Er
wordt in verteld over de liefde van
Bernard Le Touquet en Maria von
Braunschweig in Saksenhenegou-
wen. Nou ja, verteld? Le Touquet,
een man van vijftig, is verliefd op
Maria, kan er niet tegen dat zij in
het Frans steeds de verkeerde lid
woorden gebruikt, wordt verliefd
op een auto, een Maserati, maar
zijn diepste passie is die voor woor
den. Hij heeft het er vaak over en
wordt verbijsterd door nieuwe
woorden die hijzelf blijkbaar ook
graag vormt: leefbaarheidsvakdi-
ploma en luchtverontreinigingsas-
bestpak.
Jan Mulder (1945) gunt zichzelf zijn
invallen, improviseert erop los.
schept een wereld van woorden die
zo nu en dan lijkt op een wereld
van begrippen, dicht Groningen
om tot Saksenhenegouwen, citeert
uit woordenboeken. Enigszins als
Willem Brakman.
Een citaat: „Mannen in witte over
alls halen emmers geneeskrach
tige modder uit de grond en sme
ren die rustig uit over de patiënten,
onder wie de commissaris der ko
ningin van Saksenhenegouwen.
Hij is met een delegatie van gede
puteerde staten naar Poprat-Ta-
try gekomen voor het grote rituele
feest. In het kader van het Literair
Festival zullen, nadat ze halfnaakt
achter een span knollen van Let-
terbert naar Poprat-Tatry over de
klei zijn getrokken en door de
sterkste man van Usquarda ge
marteld, twee oude vijanden van
de dichter Bertrand Le Touquet le
vend geroosterd worden."
Alfred Kossmann
Hans VervoorL, Zonnige perioden - De
Arbeiderspers, Amsterdam!Antwerpen
-f27.50.
Jan Mulder, Spreek, en Vergissing - De
Bezige Bij. Amsterdam - 17,50.
Het Openluchttheater in het
Amsterdamse Bos wordt deze
zomer omgetoverd in 'De Kersentuin',
het landgoed van Ljoebow Andrejevna
en haar broer Gajew uit Tsjechovs
gelijknamige toneelstuk. De Kersentuin
is de nieuwe produktie van regisseur
Frances Sanders en haar theatergroep
Het Amsterdamse Bos. Het gratis
openluchtspektakel in juli en augustus
trekt jaarlijks bijna 30.000
belangstellenden die van heinde en
verre naar de hoofdstad komen.
[et Amsterdamse Bos' slaat
met dit stuk in artistiek op
zicht een andere weg in. „Het dra
ma is veel minder evident als ver
haaltje aanwezig dan bij voorbeeld
vorig jaar bij 'De Feeks' van Sha
kespeare het geval was", legt San
ders uit. „Dat zit hem dit keer niet
in verkleedpartijen, gevechten op
leven en dood of andere spectacu
laire scènes, maar veel meer in de
pijn om afscheid te nemen van
oude en bekende waarden, tegen
over het verlangen en de vitaliteit
die een nieuw perspectief met zich
meebrengen."
In de amusante liefdeskomedie
'De Feeks' was het belangrijk de
toneel karakters uit te vergroten.
In Tsjechovs stuk komt het echter
aan op uitvergroting van de mo
menten waarin de personages de
confrontatie over essentiële zaken
des levens als liefde, dood, verlan
gen en mislukking aangaan.
Het verhaal begint met de terug
keer van de berooide Ljoebow naar
'De Kersentuin' na een mislukt
avontuur in Parijs. Het landgoed
zal na de zomer bij opbod worden
verkocht om de schulden die zij en
haar broer Gajew hebben gemaakt
te kunnen betalen. Aspirant-koper
Lopachin is verliefd op Ljoebow en
zij op haar beurt is verliefd op zijn
bewondering. Zoals gewoonlijk bij
Tsjechov leidt ook dit verhaal naar
een onvermijdelijk dramatisch
slot. Ljoebow doet niets om het
landgoed te redden en vertrekt op
nieuw naar Parijs. Lopachin laat
de kersentuin van het landgoed
omhakken om daar zomerhuisjes
neer te zetten.
Nettie Blanken speelt de rol van
Ljoebow; voor Lopachin tekent de
vaste Amsterdamse Bos-acteur
Geert Lageveen. Dorine Niezing
(Suusje uit de televisieserie 'In de
Vlaamsche Pot') maakt in de rol
van Ljoebows dochter Anja haar
toneeldebuut. GPD
De Kersentuin gaat vandaag vrijdag
in première. De voorstelling is tot en
met 27 augustus van dinsdag tot en met
zaterdag te zien en begint om 21.30 uur.
Prits Becht? Die naam breng je sneller in
I verband met beeldende kunst dan met
architectuur. Toch werd deze week
bekendgemaakt dat hij de man wordt, die
Plaats mag nemen in de directeurskamer van
bet Nederlands Architectuurinstituut (NAi) in
Rotterdam. De kamer waar nu Adri
Duivesteijn nog werkt, althans gedurende de
"Senblikken dat hij niet in de Tweede Kamer
k te vinden.
Becht (64), die naam wekt op z'n minst
verbazing. Een grote kunstcollectie,
moderne kunst, had hij niet ooit iets met
het Holland Festival? In architectuur-
kringen houden sommigen zich liever op
de vlakte over de benoeming. Waarom?
De positie van het Architectuurinstituut
is in architectuurkringen zelf niet onom
streden. „Het is een beetje bedompt we
reldje, en daaronder heeft het instituut de
laatste jaren te lijden gehad", zegt een in
sider.
De nieuwe directeur Frits Becht staat in
elk geval bekend als een man, die een won
derlijk succesvolle relatie onderhoudt
niet zozeer met de architectuur, maar wel
met kunst. Pas toen hij, beginjaren zestig,
het marktonderzoekbureau Intomart
goed en wel op poten had gezet en er jaren
lang directeur van was geweest, stortte hij
zich full time vol overgave op de kunst,
zijn grote passie.
Terwijl het geld bij bureau Intomart bin
nenstroomde als gevolg van het binnen
halen van een langlopend contract met de
NTS/NOS om kijk- en luisteronderzoeken
onder het Nederlandse volk te mogen uit
voeren, ontwikkelde Becht zich als een
graag gezien verzamelaar. Hij ontplooide
initiatieven voor tal van kunstzinnige bij
eenkomsten en tentoonstellingen, waar
hij voor een uitgelezen kring van liefheb
bers werk van nieuw aanstormend talent
werd geëxposeerd. Talent, dat dan jaren
later inderdaad naam gemaakt bleek te
hebben. Zo verging het de Cobra-groep, zo
verging het Co Westerik en vele anderen
van wie Becht zo slim was de eerste
werken aan te schaffen.
Kunstminnaar
Allengs groeide de succesvolle zakenman
Frits Becht uit tot de gevierde kunst- en
cultuurminnaar Frits Becht, die vanaf de
zijlijn steeds verder opschoof naar het
centrum van de vaderlandse kunstkrin
gen en zich tenslotte steeds meer met
kunst- en cultuurzaken ging bemoeien.
Hij werd gevraagd voor advieslichamen,
voor besturen en wat al niet. Kunst, litera
tuur, dans, theater, alles had de warme be
langstelling van Becht. Hij zat in het be
stuur van het Nationale Ballet, was voor
zitter van de Mickery Workshop, van de
Edy de Wilde-lezing en zat in verschillen
de adviesraden van bijvoorbeeld het van
Abbemuseum in Eindhoven en van het
Bonnefantenmuseum in Maastricht.
Eind jaren tachtig werden er wat vraagte
kens gezegd bij de glanzende loopbaan die
voor Becht in de schone kunsten leek weg
gelegd. Tijdens zijn voorzitterschap van
Openbaar Kunstbezit begon daar lang
zaam maar zeker een financieel tekort
ontstaan. Aanvankelijk nog niet eens iets
om je zorgen over te maken, want wat is
nou 27.000 gulden? Maar eind 1988 was het
bedrag tot een lelijke 1,8 miljoen gulden
opgelopen. Bij het Holland Festival, waar
van Becht ook al voorzitter was. gebeurde
hetzelfde: ook al van die vervelende verlie
zen
De smetten op het blazoen konden niet
verhinderen dat Becht gestaag verder
Bang, bang, bang tot je uitje dak gaat. foto Marco Barelds
ging op zijn pad door de kunst. Hij werd
directeur van de Stichting Van Gogh 1990,
een positie waarin hij zich als een vis in het
water voelde. Als geen ander slaagde hij
erin sponsors voor het één jaar durende
Van Gogh-evenement te strikken.
Het is juist die eigenschap van Becht. die
het bestuur van het Nederlands Architec-
tuurinsituut zo in hem lijkt te prijzen.
„Voor een goed functioneren van het NAi
zal in financieel opzicht hoge eisen wor
den gesteld", maakte dat bestuur bij de
benoeming bekend. „Vaker dan voorheen
zullen externe bronnen moeten worden
aangeboord om de continuïteit en de ver
dere ontwikkeling van het NAi te garan
deren." Het NAi heeft op dit moment een
omzet van zo'n 9 miljoen gulden. De over
heid draagt daar 5,75 miljoen gulden aan
bij.
„We weten dat we financieel de komende
tijd problemen mogen verwachten", zegt
scheidend directeur Adri Duivesteijn. in
mei gekozen tot Tweede-Kamerlid van de
PvdA. „Er staat niet zomaar iemand klaar
die geld kan leveren, dus hebben we drin
gend iemand nodig die toegang heeft tot
die kanalen waarin dat geld kan worden
aangeboord. Hij moet de continuïteit ver
zorgen."
Blijft natuurlijk de vraag: wat heeft Frits
Becht met architectuur? Dat is moeilijk.
Duivesteijn heeft er weinig problemen
mee dat de keuze is gevallen op iemand
die niet uit het architectuurwereldje af
komstig is. „De mensen die de architec
tuur als absolute specialisatie hebben, die
kennis is hier al in huis. Hij heeft ervaring
met het maken van tentoonstellingen.
Tentoonstellingen voor het publiek."
Ben Maandag
Frits Becht, die afgelopen week tot directeur van het Nederlands Architectuur Instituut in Rotterdam werd benoemd.
foto Cees Zorn
woord en beeld over house. Vorig
jaar had ik opeens een meevaller.
Op een compactdisc van platen
maatschappij Arcade verscheen
een kleurenfoto van mij, zonder
dat ik er iets van wist. Mijn naam
stond er niet bij. Dat pikte ik na
tuurlijk niet, liet het op een rechts-
.zaak aankomen. Maar vlak voor
het zover was, bood Arcade me een
schikking aan. Met dat geld kon ik
weer verder."
Geheimzinnig
Met hulp van zijn kennis Georges
Dérop, vormgever van de Zut-
phense studio Punktueel, zette
Barelds alle 130 kleurenfoto's voor
zijn boek digitaal op cd, schreef de
tekst en ging op zoek naar een uit
gever. Vier bedrijven weigerden:
„Ze zeiden het niet rechtstreeks
maar ze bedoelden het welhet ver
meende illegale aspect, de sfeer
van geheimzinnigheid, drugs en
seks. paste niet in hun straatje."
„Toen ben ik op een middag langs
de Walburgpers gelopen. De vol
gende dag had ik een prima con
tract dat tot nu toe ook voortreffe
lijk is uitgevoerd. Het kwam van
twee kanten goed uit: de Walburg
pers wil zich niet alleen meer op
historische werken richten, maar
ook 'vernieuwende' onderwerpen
op de markt brengen. Dat is hun en
mij nu gelukt want dit boek is echt
apart. Nergens in biblotheken of
waar ook heb ik gebundelde infor
matie over house-muziek en house
party's kunnen vinden. Ik heb al
les van de grond af aan zelf moeten
uitzoeken en opbouwen en ik vind
dat het me aardig gelukt is."
„Ik heb geprobeerd het boek zó te
maken, dat al die mensen met tal
loze vooroordelen het alleen maar
hoeven te lezen om toch een beter
idee te krijgen. Tja, en daarna kun
nen ze natuurlijk altijd zelf naar
een house-party gaan. Ze krijgen
er geen spijt van."
Niko Hoffer
Marco Barelds: House-party, the Ans
wermet als ondertitel: 'Mystery, Hys-
tery, History', Uitgeverij Walburg Pers,
Zutphen, met 130 kleurenfoto's, 39,95.
Vredige sfeer
„En de mensen die house-party's
bezoeken zijn over het algemeen -
vanwege die hele vredige sfeer - in
een opgewekte stemming. Mensen
die naar een kroeg gaan drinken
vaak een beste borrel, sommigen
worden dronken. Het kost ze veel
geld en de volgende dag weten ze
nauwelijks wat er gebeurd is.
Vechtpartijen zijn daar vaak aan
de orde van de dag. Mensen die een
house-party bezoeken hebben een
hele nacht plezier. Gedronken
wordt er weinig, de meesten drin
ken fris, eten ijsjes en dat soort din
gen en een jaar later kunnen ze nóg
vertellen wat ze die nacht beleefd
hebben."
boek wil hij meer begrip kweken
voor de 'hippies van de jaren ne
gentig': de vragen van angstige ou
ders en verontruste gemeentebe
sturen helpen oplossen, de 'vaak
negatieve publiciteit' nuanceren,
de 'indianenverhalen' bestrijden
over het gebruik van drugs, en dan
vooral de 'modedrug' XTC.
Barelds: „Die associatie met XTC
is op zich terecht, maar daarom
hoefje niet meteen in paniek te ra
ken. De gevaren of ongelukken
worden in de pers vaak zwaar over
dreven. XTC is niet verslavend, je
krijgt er geen bijverschijnselen
van. Ik noem het een uithoudings
middel dat je gevoelens van dat
moment versterkt. Ben je down,
dan wordt je er alleen nog maar
neerslachtiger van. Ben je vrolijk,
dan word je vrolijker."
Barelds: „Vrijwel overal waar ho
reca is, heb je drugs. Omdat er op
house-party's zo ontzettend veel
mensen komen die bovendien
urenlang büjven dansen, lijkt het
gebruik van drugs extremer en in
tensiever. Als organisator van die
commerciële house-party's kun je
dus beter maar zorgen dat mensen
die willen gebruiken, weten wat ze
gebruiken en wat het effect zal
kunnen zijn. Vandaar die safe-
House voorlichting."
Geld om zijn boek uit te brengen
had Barelds de afgelopen jaren
niet of nauwelijks. „Maar ik wist
dat het moest verschijnen. Overal
is er vraag naai' informatie in
foto De Boer
„Het merendeel gebruikt geen
drugs en dat is ook helemaal niet
nodig om het feest te doen slagen.
Zelf heb ik het ook nog nooit ge
had. Maar als ze wel XTC willen ge
bruiken, dan is er bij de goed geor
ganiseerde house-party's onafhan
kelijke voorlichting en controle,
plus eventueel begeleiding als het
toch mis gaat." Barelds doelt daar
mee op het Amsterdamse advies
bureau Drugs van August de Loor.
Dat bureau is op de erkende house
party's aanwezig om voorlichting
te geven over XTC en andere drugs
die in het uitgaansleven worden
gebruikt.
House, een plezierig en onschuldig tijdverdrijf.
