Vakantiestress drijft
reizigers tot wanhoop
T enten-makelaar
doet goede zaken
Pinnen in Portugal
met De Europas
vrije tijd
ZATERDAG 9 JULI1994 32
De ongewone omstandigheden op de vakantiestemming zijn soms genoeg om iemand volslagen te laten doordraaien.
Lekker twee weekjes er
tussenuit, omdat je op je
werk wat dreigt door te
draaien? Of net gescheiden, en
toe aan een heel andere
omgeving? Ga dan vooral niet
te ver, of al te onvoorbereid op
reis, want de 'vakantiestress'
ligt op de loer. Wiljo Meester en
Marcel Monden weten er alles
van. Met hun Beverwijkse
bureau Health Care Special
Services Int. (HCSS), brengen
zij op kosten van de
reisverzekeraar jaarlijks
vele tientallen mensen naar
huis. Mensen die waar ook ter
wereld volledig door het lint
zijn gegaan. „Dat kan heel ver
gaan: vakantiegangers die
vrezen vergiftigd te worden. Of
denken dat zij de koning van
Spanje zijn."
Het idee voor het repatriërings
bedrijfje ontstond eind jaren
tachtig, toen Wiljo Meester (41),
verpleegkundige en gezondheids
wetenschapper, werkte bij de am
bulancedienst. „We hadden her
haaldelijk te maken met patiënten
die met vakantiegekte moesten
worden teruggehaald naar Neder
land. Met het vliegtuig of per am
bulance, maar in alle gevallen was
specifieke hulp vereist. Die hulp
kunnen wij sinds mei 1990 bieden."
Het gros van de hulpvragen van
vakantiegangers komt binnen via
de zes alarmcentrales in ons land.
„Ongeveer 500 van die meldingen
hebben betrekking op psychische
ontsporing van vakantiegangers.
In 150 tot 180 gevallen moeten die
mensen worden opgehaald en van
die repatriëring nemen wij 40 tot 45
procent voor onze rekening. Overi
gens lijkt het aantal zich te laatste
jaren te stabiliseren, nadat vanaf
1985 jaarlijks een stijging te zien
was", aldus Meester.
Psychiater
Om die professionele begeleiding
te kunnen bieden, werkt HCSS
met 24 oproepkrachten. „Meest
artsen en specialisten die in zie
kenhuizen werken of bij het Riagg.
Die weten dus wat zij doen. Boven
dien kennen zij hun talen en be
langrijker spreken zij de taal van
de patiënt. Dat is heel belangrijk
om te zorgen dat hij of zij weer sta
biliseert."
Uit de melding van de alarmcen
trale blijkt al snel hoe ernstig de
zaak is. Is het voldoende om telefo
nisch hulp te bieden? Kunnen de
medewerkers van HCSS er op hun
gemak heen? Of moeten zij het
eerstvolgende vliegtuig nemen?
„Die laatste categorie de zoge
heten hit and run-dossiers
maakt 35 procent uit van het to
taal. Dat houdt in dat een mede
werker direct naar het land van be
stemming vliegt en daar contact
zoekt met de cliënt. Daarna wordt
telefonisch met een psychiater in
Nederland overleg gevoerd. Over
het soort medicijnen dat kan wor
den toegediend, over de vraag of er
misschien een tweede hulpverle
ner moet komen, of dat de reis
moet worden uitgesteld. Dat laat
ste kan nodig zijn om de cliënt tot
rust te laten komen."
Eenmaal terug in Nederland,
wordt gezorgd voor goede opvang.
Dat kan op vrijwillige basis
opname in een psychiatrisch zie
kenhuis betekenen, maar ook wel
inschakeling van het Riagg of pro-
fessionale hulp thuis. Lijkt ge
dwongen opname in een inrichting
noodzakelijk, dan wordt op Schip
hol de hulp ingeroepen van een
psychiater. „Dat komt gelukkig
heel zelden voor. Hoe dan ook, het
is niet zo dat we op Schiphol zeg
gen: 'U bent er weer, bel maar als er
wat is'. De mensen worden tot het
laatst toe begeleid."
Hyperheimwee
Opmerkelijk is voorts dat ruim
eenderde van de gerepatrieerden
geen 'psychiatrisch verleden'
heeft. „Die zijn nog nooit eerder be
handeld voor psychische stoornis
sen en raken toch helemaal ontre-
Risicogroep
geld. Denken dat een complot te
gen hen is gesmeed, dat ze worden
achtervolgd en slaan op de vlucht.
Zijn niet tot bedaren te brengen
door vakantiegenoten, noch door
bijvoorbeeld ziekenhuis- of hotel
personeel. Een soort hyperheim
wee? Nee, dat lijkt te eenvoudig. Al
zijn er wel heimwee-elementen in
terug te vinden."
Maar wat zij dan wèl oorzaken van
de vakantiegekte? „Het is een
combinatie van persoonlijkheids
kenmerken en omgevingsfactoren.
De confrontatie met een andere
cultuur en de taalbarrière bijvoor
Advertentie
•ti 3'. 50 ï&i SA38
Op vakantie naar Portugal? Ongetwijfeld zult u er
Escudo's nodig hebben voor een heerlijk visgerecht of
voor als u de stad ingaat. Dan is het heel handig te
weten dat u ook in Portugal terecht kunt met de
ABN AMRO Europas PIN voor geld opnemen bij
meer dan 3.000 geldautomaten, herkenbaar aan de
volgende vignetten:
En sinds kort kunt u óók betalen met de Europas
PIN bij meer dan 30.000 betaalautomaten in winkels,
herkenbaar aan de volgende vignetten: 1 edc///A.
U heeft nog geen Europas. Vraag er dan nu een aan
bij uw ABN AMRO kantoor.
ABNAMR0 De bank
beeld. De doorbreking van je dage
lijkse ritme, waardoor je uit balans
raakt. Te hoog gespannen ver
wachtingen hebben, ook op het
erotische vlak. Slecht voorbereid
zijn, zodat geen contact gezocht
kan worden met het thuisfront.
Daardoor raken mensen in een iso
lement, bouwen zij een eigen we
reldje rondom zichzelf en worden
ze onbereikbaar."
Meester kan tevens groepen reizi
gers aanwijzen die een verhoogd ri
sico op vakantiestress lopen.
„Overspannen personen die een
paar weekjes willen bijtanken.
Mensen die juist een dramatische
levensgebeurtenis achter de rug
hebben, zoals een scheiding of het
verlies van een kind. Of vakantie
gangers die geen partner hebben
en hun hele hoop op die paar bui
tenlandse weken hebben geves
tigd. En dan zijn er natuurlijk nog
degenen die pats-boem een pakke
treis nemen bij een reisbureau,
zonder dat ze het flauwste benul
hebben waar ze heen gaan."
Teneinde de oorzaken beter in
beeld te krijgen, houden Meester
en Monden (psychiater in oplei
ding) samen met de Katholieke
Universiteit Brabant een vervolg
onderzoek. Tot daarover meer be
kend is, hebben zij wel enkele tips.
„Ga niet direct uit je werk met
vakantie, maar neem eerst eens
een paar dagen rust. Verzamel wat
literatuur over je bestemming en
bereid je voor op de reis. En ten
slotte: als je misschien toch al niet
zo sterk in je schoenen staat, be
denk dan eens of je niet beter naar
Texel kunt gaan, of naar de Arden
nen, dan naar Azië of New York.
Kun je ook weer wat gemakkelij
ker naar huis."
Jurriaan Geldermans
Tenten van het familiebedrijf De
Waard tref je zelden aan op
campings waar de disco loeit en
recreanten elkaar treffen in bowling-,
bingo- en voetbaltoernooien. De Waard-
tenten behoren tot het meubilair van
natuurcampings, met fietsen ernaast,
of hooguit een bedaagde Saab
verscholen in de bosjes. Een tent die
status heeft en geeft. Je kunt hem niet
in de winkel kopen maar alleen in de
showrooms van het bedrijf zelf.
Een 'De Waard' gaat gemiddeld
ruim vijftien jaar of vijftig
kampeerweken mee en naar goede
gebruikte exemplaren bestaat dan
ook veel vraag. Ron en Margreet
Pijl uit Amerongen hebben ont
dekt dat aan bemiddeling tussen
de aan- en verkopers van gebruik
te De Waard-tenten zo'n grote be
hoefte bestaat dat zij een soort ten
ten-makelaarskantoor zijn begon
nen: Arrow Trade. De telefoon
staat niet stil.
Margreet Pijl legt uit hoe dat
komt: „Stel, u wilt een De Waard
verkopen. U plaatst een adverten
tie. Mensen bellen op en u maakt
een afspraak voor bezichtiging.
Dan gaat u ergens op een rustige
plek de tent opzetten, tenminste,
als het goed redelijk weer is. De
mensen komen kijken, maar ze be
sluiten om welke reden dan ook
toch maar niet te kopen. Dan moet
de tent weer worden afgebroken en
netjes worden opgevouwen. Een
heleboel werk voor niets. Wij voor
komen dat."
Het echtpaar Pijl zet tenten die
voor derden te koop moeten wor
den aangeboden niet eerst op om
ze op eventuele schade te controle
ren. „Nee, daar is geen beginnen
aan. En ook voor onze kopers doen
we dat niet. Als de tent bij ons aan
komt rollen we haar uit en onder
zoeken nauwkeurig of alles in orde
is. Door onze grote ervaring met
De Waard-tenten zie ik direct of de
opgegeven ouderdom klopt en of
er gebreken zijn. Op jongere tenten
geven we schriftelijke garantie en
mocht er met de oudere iets mis
zijn dan mag die altijd worden te
ruggebracht. Dan laten we haar bij
De Waard repareren. Maar dat is
nog maar één keer voorgekomen."
Vouwschema
Het bedrijfje haalt tenten op in het
hele land. Met dat laatste belast
zich Margreets moeder, die ook al
les van De Waard-tenten weet. „Je
ziet meestal al aan de manier waar
op de tent is opgevouwen of hij
zorgvuldig is gebruikt. Is dat exact
volgens het vouwschema gedaan
dan zit het wel goed."
Het echtpaar Pijl heeft een lijst
van particulieren die een bepaald
type De Waard-tent zoeken. De
meeste vraag bestaat naar de mo
dellen Albatros, Zilvermeeuw.
Grote Stern en Tureluur. Voor de
royale 1-stoks Albatros bestaat
zelfs een wachtlijst. Arrow Trade
adverteert regelmatig in de bladen
van de ANWB om aan de vraag te
kunnen voldoen.
De fabriek, die zelf geen tenten in
ruilt, is op de hoogte van de activi
teiten van Aitow Trade, maar
heeft er geen enkele bemoeienis
mee. „Ze negeren ons welwillend",
glimlacht Margreet. De Waard
heeft vestigingen en showrooms in
Schagerbrug, Uden en Heerde. De
familie heeft wel geprobeerd een
dealernet in ons land op te zetten
maar is daarmee gestopt omdat de
bedrijven niet in staat bleken te
zijn de zorg op te brengen die het
dure produkt volgens het bedrijf
verdient.
1959
De Waard-tenten worden al bijna
een halve eeuw gemaakt van hon
derd procent katoen-doek, in de
kleuren bruin, lichtbruin en zand
geel. Modellen gaan vele jaren vrij
wel ongewijzigd mee. De Albatros
bestaat al sinds 1959. Bij bestelling
kunnen op wens van de klant
kleine aanpassingen worden aan
gebracht, zoals een luikje, een ex
tra hordeur, grotere ramen of ex
tra. aanritsbare luifels. Elke koper
krijgt uitvoerige instructie in het
opzetten. Een vierpersoons Alba
tros met stahoogte staat binnen
een half uur, ervaren kampeerders
doen er een kwartier over.
Het meeste werk vergt het in de
grond slaan van de vele haringen,
want een solide verankering is het
kenmerk van deze tenten; de lange
uitloop van het dakdoek wordt
met korte lijntjes aan de haringen
bevestigd en dan staat zo'n tent als
een huis. Op de Waddeneilanden,
waar stormen over de duinen kun
nen razen, zie je op de campings
dan ook vele Albatrossen en Zil
vermeeuwen. De Waard heeft een
eigen camping in St. Maartenszee
en Zuid-Frankrijk. Daar worden
nieuwe modellen - tegenwoordig
maakt het bedrijf ook lichtgewicht
tenten - grondig getest voordat ze
in produktie komen.
De traditionele De Waard-tenten
zijn voorzien van een vast, kuip-
vormig grondzeil met opstaande
rand. „Maar het is wel aan te beve
len daaronder altijd een stuk plas
tic te leggen anders krijg je onder
aan de kuip een smerige zwarte
aanslag die er nauwelijks af is te
krijgen. Ook is het van belang dat
de tenten volkomen droog worden
opgeborgen na gebruik. Zorgvul
dig behandelde tenten brengen
tweedehands nog hoge bedragen
op", vertelt Margreet Pijl. Nadeel
van de klassieke tenten is hun ge
wicht. De Albatros weegt com
pleet al gauw vijftig kilo. Ze wor
den dan ook weinig gebruikt door
trekkers.
Het echtpaar Pijl raakte tien jaar
geleden in de ban van De Waard
tijdens een vakantie op Ameland.
„Bij een zware storm was onze
bungalowtent bijna niet te houden
terwijl je de De Waard-tenten opdf
camping rotsvast zag staan", vei
telt Margreet. „We besloten ooi
zo'n tent te kopen, maar dan wt
tweedehands. En dat bleek i
eenvoudige opgaaf. De Waard vei
koopt per jaar zo'n vijfduizend ten
ten en er moet dus wel degelijk ee;
tweedehands markt bestaan
maar kopen en verkopen vergt ge
duld. Je moet adverteren, je k
legio telefoontjes en voordatje da:
uiteindelijk de koop hebt
ten...
We besloten enkele jaren geleden
onze bemiddeling aan te biedenet
ontdekten een heel circuit,
sen willen van hun De Waard afwt
gens ziekte, echtscheiding, gezinj
verandering of gewoon omdat s
zich toch op het gewicht en hetgv
bruik ervan hebben verkeken
Maar het aantal gegadigden voet
een De Waard is nog altijd veel gre-
ter dan het aantal verkopers
Wordt de tent niet meer gebruikt
dan laat men haar veelal op zolde
liggen wachten op betere tijden
Wij sporen ze op. Sinds anderha!
jaar doen we dat officieel als be
middelingskantoor.
Origineel
Tentenfabriek Randstad Karc-
peersport uit Waddinxveen begot
een aantal jaren geleden tentenK
produceren die nauwelijks van éi
klassieke De Waard-modellen zi
te onderscheiden. De Waard be
schuldigde Randstad van plagiae
maar verloor uiteindelijk een pro
ces. Volgens Margreet Pijl zijn di
onderlinge verschillen nauwelijks
te zien. „De tenten van Randstac
zijn nieuw wat goedkoper maai
brengen tweedehands veel minde:
op", zegt Margreet Pijl. „Wij het
ben een poosje tweedehands
Randstads verkocht, maar daai
zijn we mee gestopt, omdat di
mensen met wie wij te maken kro
gen toch de voorkeur gaven a
een originele De Waard, die opee:
aantal details net iets beter is al
werkt. De achterkant van een D(
Waard loopt ook iets gestroomli]&
der door."
Arrow Trade bemiddelt ook wel bi
aan- en verkoop van de op
bare Karsten-tenten, net als
Waard een kwaliteitsproduct dal
in trek is bij de categorie 'rust zo
kende kenners'. „Over het alg
meen hebben we te maken met mi
lieubewuste mensen, intellect®
len", zegt Margreet Pijl, die vij
kinderen heeft. „Het is een drukt
ven geworden", zegt ze, „ik z
niet meer buiten mijn draagbait
telefoon kunnen. Zaterdags doe
we de meeste zaken, maar zondag:
gaat het antwoordapparaat erop
En van 9 tot en met 30 juli zijn wf
met onze Albatros op vakantie c
Frankrijk. Vrienden van ons wille:
daar ingerichte De Waard-tente:
gaan verhuren."
Dirk de Mooi
Margreet Pij 1 laat zien hoe je een De Waard-tent opzet.
foto GPC'
Zijspan-file
Tijdens de Rijnweek Rhenen, van
16 tot en met 23 juli, zal een groep
motorrijders proberen de langste
stoet motoren met zijspan aller tij
den te formeren. De mogelijkheid
bestaat om de rit van 60 kilometer
mee te maken in een zijspan. Dat
kost 10. Vanaf 12 uur kunnen de
passagiers instappen en om 12.30
uur wordt aan de tocht begonnen.
Deelnameformulieren zijn ver
krijgbaar bij de plaatselijke VW
en de middenstand, 's Avonds om
tien uur begint een lasershow ge
volgd door vuurwerk.
Maanlanding
De Utrechtse Volkssterrenwacht
Sonnenborgh houdt van 16 tot en
met 21 juli een expositie die is ge
wijd aan de eerste maanlanding,
op 21 juli 25 jaar geleden. Het avon
tuur van de astronauten Arm
strong, Aldrin en Colüns wordt in
beeld gebracht door middel van fo
to's, een maan-maquette, model
len van de Saturnus-V raket en de
maanlander, en allerlei andere za
ken die aan de vlucht herinneren,
zoals een echte maansteen. De ten
toonstelling is te bezichtigen van
14-17 uur. In de avonduren wordt
een film- en lezingenprogramma
aan de maanlanding gewijd.
Maandag 18 juli en woensdag 20 ju
li zijn er speciale middagen (14-16
uur) voor de jeugd.
Oude ambachten
Honderdtachtig ambachtslieden
uit alle delen van het land werken
mee aan het 'Festival van oude
ambachten', zondag 17 juli in het
Drentse Exloo. Boerenkapellen,
muziekkorpsen, folkloristische
dansgroepen en trekharmonica-
spelers komen in actie. Voor de
kinderen zijn er allerlei attracties,
zoals een luchtkussen en het optre
den van clowns. De kom van Exloo
zal de hele dag zijn afgesloten voor
gemotoriseerd verkeer. Parkeerge
legenheid is er aan de rand van het
dorp. De entreeprijs bedraagt 6,
kinderen de helft en kinderen on
der 6 jaar gratis.
Rond Spankeren
Het Veluwse Spankeren (bij Die
ren) vormt het begin- en eindpunt
van een wandelroute die is uitge
zet door de ANWB, het Nivon en de
Stichting Lange Afstand Wandel
paden (LAW). Het traject is onge
veer twintig kilometer lang, maar
kan op twee plaatsen heel gemak
kelijk worden ingekort tot acht of
vijftien kilometer. Een deel van de
wandeling valt samen met het
LAW 2-3, beter bekend onder de
naam Gelrepad. De routebeschrij
ving is in juli en augustus elke dag
vanaf tien uur verkrijgbaar in res
taurant De Luchte, Zutphense-
straatweg 45 in Spankeren.
Koggedagen
Historie en hedendaagse cultuur
gaan op een bijzondere manier sa
men tijdens de Koggedagen die op
vijf zaterdagen in juli en augustus
de binnenstad van Deventer vul
len met straattheater, variété en
muziek. Elke Koggedag heeft een
andere thema. Vandaag, 9 juli, is
dat 'Deventer op straat', met op
tredens van straattheatergroepen
uit Nederland, Engeland, Frank
rijk, België en de Verenigde State:
(van 9 tot 17 uur). De thema'svas
de andere straatfestivals zijn: 'Df
venter blaast op koper' (16 julii
'Deventer op stelten' (23 juli), 'Df
venter goes latin' (30 juli) en 'De
venter, een speelparadijs voor kit
deren' (13 augustus).
Haydn
Muziekliefhebbers kunnen van
tot 16 september hun hart ophalf-
aan een concert-operareis in df
voetsporen van de componist
Haydn. De reis valt samen met di
jaarlijkse Haydn Festspiele in Ei
senstadt in het Oostenrijkse Bur
genland waar de componist is be
graven. De busreis voert van Wf
nen naar uiteraard Eisenstadi
maar ook naar slot Esterha?
Rohrau (Slowakije) de geboorte
plaats van Haydn, Hamburg, Bra
tislava.
Door Zweden
Een leuke manier om kennis te ma
ken met Zweden is een reis meter
Wildernis Express. Zeker voff
treinliefhebbers. De Wildernis Es
press is een trein bestaande uB
oude gerestaureerde wagons. Tb'
en met 21 augustus rijdt-ie tuss
Östersund, in het midden van Zvrr
den in de provincie Jamtland e
Arvidsjaur, in het hoge noords
niet ver van de Poolcirkel. Arvidt
jaur is een centrum van het Sf
menvolk. De trein vertrekt maat
dag, donderdag en zaterdag uit Os-
tersund, dinsdag, vrijdag en zee
dag uit Arvidsjaur. De reis duufi
twaalf uur. Op attractieve plekKrt
wordt gestopt of langzaam
den. De mogelijkheid bestaat oo-
te overnachten en de afstand in-
kele dagen af te leggen waard
excursies gemaakt kunnen
den.
