De rand
van de
afgrond
PZC
Beachy Head
Identiteitscrisis
Aids
reportage
ZATERDAG 18 JUNI 1994 41
Beachy Head, gelegen op de kust van Sussex, is een der
mooiste plekken van het Verenigd Koninkrijk. Maar in
Engeland - en daarbuiten - wordt de plek vooral met de dood
geassocieerd. „Dit is de op een na populairste lokatie voor
zelfmoorden in de hele wereld", zegt de politieman. „We
leggen het alleen af tegen de Golden Gate Bridge in San
Francisco."
Het dubbele spoor door het
halflange gras is nog vers.
Hoewel de laatste dauwdroppels al
zijn verdampt, heeft de wanne
middagzon het platgereden gras
nog niet doen oprichten. De twee
lijnen die de auto over de zachtgol-
vende bodem heeft getrokken, zijn
met het oog gemakkelijk te volgen.
Dat wil zeggen: tot ze tweehonderd
meter verder plotseling in het niets
verdwijnen.
Over de flauwe helling van sma
ragd volgen we het spoor. Links
openbaart Eastbourne zich aan
het oog, recht vooruit schuimt de
Atlantische Oceaan. Het dubbele
spoor eindigt waar het gras over
gaat in brokkelig krijt. Is de auto
teruggereden in haar eigen spoor?
De allereerste gedachte die op
komt, getuigt van grote naïveteit.
De werkelijkheid is cynischer. De
auto is verdergereden over het
krijt, en vervolgens over de rand.
We kijken angstvallig naar bene
den en daar, ruim honderd meter
lager, ligt het wrak, opengereten
door de scherpe rotsen.
„Beachy Head is een geliefde plek
voor zelfmoordenaars", zegt Terry
Griffith. ,,Ik kom hier vaak om op
het strand naar fossielen te zoe
ken, en altijd ligt er wel een wrak.
Vorig jaar was ik hier toen de lijken
werden geborgen van een jonge
moeder en haar beide kinderen. De
meisjes waren misschien vijfjaar;
naast de auto lagen hun teddybe
ren."
„De vrouw had haar man verloren
aan kanker. Ze had een auto ge
huurd, een Ford Escort XR2, en
was daarin met kinderen en al van
de rots gereden. Ze waren daar
voor helemaal uit Londen geko
men."
Drama
Toen: een gezin. Nu: een oude man.
Zijn ontzielde lichaam is al weg,
maar als stille getuigen van het
drama liggen het hoedje en de ge
broken wandelstok nog bij het
wrak. Op de vloer van de oude Ci
troen is tussen het versplinterde
glas een opengevouwen kaart van
Engeland zichtbaar. De weg naar
Beachy Head, voor zovelen de weg
naar de dood, is omcirkeld met
zwarte inkt.
„We krijgen hier mensen uit de he
le wereld", verklaart Michael Da-
vey, de politieman die verslag
moet uitbrengen aan de lijkschou
wer. „We hebben een Amerikaan
gehad die hier zelfmoord heeft ge
pleegd, twee Duitsers, veel Schot
ten. Beachy Head is de op een na
populairste plek ter wereld voor
zelfmoorden." Davey grinnikt.
„We leggen het alleen af tegen de
Golden Gate Bridge in San Fran
cisco."
De aantrekkingskracht van Bea
chy Head is voor Davey gemakke
lijk te verklaren. „Niet alleen kun
je hier zowel naar beneden sprin
gen als rijden, je weet bovendien
bijna zeker datje het niet overleeft.
De 'succes-rate' van Beachy Head
is heel hoog. Als je een overdosis
neemt, weetje maar nooit of er niet
iemand is die je naar een zieken
huis troont waar ze je maag leeg
pompen. Maar voor wie hier over
de rand gaat, is er geen weg terug."
In zijn loopbaan, die ruim twintig
jaar omspant, is Davey slechts ge
stuit op vier mislukte pogingen.
„Dat waren mensen die in een
boom belandden of terecht kwa
men op een richel. Maar ze raakten
wel allemaal ernstig gewond, want
Beachy Head is een plek waarmee
niet te spotten valt."
Morbide
De morbide statistieken van Bea
chy Head zijn vervat in een twin
tigtal dikke mappen, zorgvuldig
opgeborgen in Davey's kantoortje.
„De meesten laten bovenaan de
rots wel iets achter waarmee wij
hen kunnen identificeren", zegt
hij. „Soms is dat een paspoort, een
handtas of een ring, vaak ook een
briefje."
Het gaat gewoonlijk slechts om
een paar regels, maar die luttele
woorden verraden een martelgang
van vele jaren. „Nu hoefje tenmin
ste niet meer op ziekenbezoek te
komen", schreef een bejaarde
vrouw met kanker aan haar doch
ter, En een 22-jarige man liet de
vrouw van wie hij hield, weten:
„Gefeliciteerd met je huwelijk. Ik
hoop dat jullie echt gelukkig zul-
len zijn."
Soms echter, vermoedt Davey,
gaat het niet om zelfmoord. „Dit is
ook de perfecte plaats voor een
moord", zegt, de politieman.
„Waarschijnlijk worden hier ook
mensen van de rotsen afgeduwd
Maar hoe bewijs je dat? Vorig jaar
koesterden we heel ernstige ver
denkingen, toen het lijk was ge
vonden van een man wiens handen
en enkels waren geboeid."
De kuststreek ten westen van
Eastbourne gaat door voor een der
mooiste gebieden van Engeland.
Over een afstand van tientallen ki
lometers strekt -zich een plateau
uit van grazige weides, dat slechts
door rechtstandige krijtwanden
van de Oceaan worden geschei
den.
Het hoogste en tevens meest
zuidelijke punt is Beachy Head.
Hier bereikt de krijtwand een
hoogte van 150 meter, hoger dan
de eenzame vuurtoren beneden op
het strand. Het was op deze plek
waai- de afgelopen vijftien jaar
honderden mensen de dood tege
moet sprongen.
Bij Beachy Head zijn door de jaren
heen verscheidene defensielinies
ontstaan. Naast het parkeerter
rein staat nu een telefooncel van
waaruit mensen-in-nood kunnen
bellen. Er hangt ook een bordje
naast. De tekst: 'De Samaritanen
zijn er voor u - dag en nacht. Bel
735555'.
Beachy Head: Elke vijf dagen een zelfmoordpoging.
foto's Betsie van der Meer en Rien van Reems
Wie dat negeert, stuit honderd me
ter verder op een steen die als een
soort grafzerk uit het gras oprijst.
Het opschrift is bijna een wan
hoopskreet: 'God is altijd Groter
dan al onze problemen'.
Huilen
Maar de meest formidabele kust
verdediging wordt bemand door
James en Carol Cunningham, be
heerders van de pub bij Beachy
Head. „Je haalt ze er heel snel uit",
zegt James. „Meestal kruipen ze
weg in een hoekje met een glas
bier. Daar zitten ze dan enige tijd,
alleen. Soms huilen ze, soms sta
ren ze alleen in het glas."
James of Carol zullen altijd pogen
'een vriendelijk gesprekje' te be
ginnen, zoals James het noemt.
„Vorige week hadden we hier een
man die duidelijk heel erg van
streek was. Hij droeg een donkere
bril, maar we konden zien dat hij
gehuild had. Hij bestelde een whis
ky en dronk die snel op. Carol
sprak even met hem, maar ineens
schreef hij een chèque van 100
pond uit en liep naar buiten. Ik
volgde hem naar de afgrond, ter
wijl Carol de politie belde.
„Toen ik hem had ingehaald, zei ik
eenvoudig: 'Is er iets, misschien'?
Die vraag was voldoende. Hij hield
stil, barstte in snikken uit, en be
gon zijn verhaal te doen. Twee we
ken eerder waren zijn vrouw en
kinderen omgekomen bij een ver
keersongeval, zei hij. Het leven
had voor hem geen zin meer. Maar
terwijl wij spraken, arriveerde de
politie, die hem wegvoerde."
James beseft dat hij een kroegbaas
is, geen psychiater. „Drie weken
geleden hadden we jonge man aan
de bar. Hij dronk een aantal gla
zen, praatte wat met de andere
gasten, lachtte zelfs. Toen liep hij
naar buiten... en sprong." James
had als psychiater gefaald.
■Él
„De meeste mensen die echt zelf
moord willen plegen, doen het
's nachts, als de pub dicht is", zegt
James. „Vaak komen ze per taxi
uit Eastbourne, waar ze eerder met.
de trein zijn gearriveerd. De chauf
feurs hebben ook een hoop erva
ring. Als iemand zich in het holst
van de nacht bij Beachy Head laat
afzetten, bellen ze altijd de politie.
Maar die is dan gewoonlijk te
laat."
Er is weinig dat James in de nacht
kan uitrichten, hoewel hij boven
de pub woont. Maar voor diegenen
die tijdens zijn openingsuren
springen, voelt hij zich verant
woordelijk. „Carol en ik hebben
ons ingeschreven voor een cursus
psychiatrie", zegt hij „Het zal ons
helpen de springers onder onze
klanten er eerder uit te halen."
De zeitmoordcïjters zijn in Groot-
Brittannie de afgelopen twee de
cennia dramatisch gestegen. Voor
mannen tussen de 15 en 44 jaar be
droeg de stijging tussen 1974 en
1989 ongeveer 70 procent. Die stij
gende lijn zette zich de afgelopen
jaren voort, zeggen de Samarita
nen. maar onder vrouwen nam het
aantal zelfmoorden recentelijk af.
„Driekwart van alle zelfmoorden,
wordt nu door mannen gepleegd",
aldus Paul Farmer van de liefda
digheidsorganisatie. „Wat dat be
treft loopt Groot-Brittannië uit de
pas met andere Europese landen,
waar het aantal mannelijke en
vrouwelijke zelfmoordenaars on
geveer gelijk is. Dat zegt misschien
iets over de Britse samenleving,
die het mannen moeilijk maakt
hun gevoelens te uiten."
Niemand weet waarom het aantal
zelfmoorden tot 1990 zo explosief
toenam. Een klassieke verklaring
was altijd werkloosheid, maar die
lijkt niet langer steekhoudend. Na
1990, toen de werkloosheid explo
sief toenam, begon de zelfmoord
curve (voor mannen en vrouwen
samen) juist horizontaal te lopen.
Bij Beachy Head was 1990 met 26
doden het 'topjaar'. „Vorig jaar",
zegt politieman Michael Davey,
„hadden we er nog maar negen
tien." Maar James Cunningham,
de kroegbaas, wenst zichzelf wijs
te maken dat de daling misschien
een gevolg was van zijn barmha-
rige werk. „We hadden hier vorig
jaar ook 53 mensen die wilden
springen, maar op tijd door de poli
tie weggevoerd konden worden",
zegt hij. „Als je die erbij optelt,
hadden we hier in 1993 ruim zeven
tig incidenten."
De kroegbaas zucht. „Dat was elke
vijf dagen een zelfmoordpoging."
Cees van Zweeden
/k ben sinds kort in het bezit
van een nieuwe auto. In mijn
Italiaanse omgeving heeft dit
geleid tot commentaren met
een jaloerse ondertoon. Niet
omdat het gaat om een mijns
inziens fraaie Alfa Romeo,
maar omdat de wagen wordt
gesierd door een 'EE-nummer-
bord'. EE staat voor 'escursio-
nista estero' en is voorbehou
den aan in Italië werkende bui
tenlanders. „Jij bent tenminste
herkenbaar in deze steeds grij
zer wordende maatschappij",
zei onlangs een vriend van me
en grapte dat ik extra bevoor
recht ben omdat het nummer
bord begint met de eerste txoee
letters van mijn voornaam.
De Italianen verkeren in een
ernstige identiteitscrisis. Het
nieuive wetboek waarin de ver
keersregels zijn vastgelegd, be
paalt namelijk dat de nummer
borden van nieuive auto's 'ano
niem' moeten zijn. De letter
combinatie die tot nu toe de
provincie van herkomst van de
automobilist aangaf, behoort
tot het verleden. De eerste au
to's met 'AA' of 'AB' zijn dezer
dagen gesignaleerd en hebben
verivarring maar vooral onbe
grip veroorzaakt. Sommigen
vragen zich af of er nieuwe pro
vincies zijn gevormd, tenvijl de
beter geïnformeerden om het
hardst roepen dat er sprake is
van een aanslag op de identi
teit van de Italiaan.
De reactie mag overdreven lij
ken, maar is ivel begrijpelijk in
een land ivaar het nationaal
bewustzijn spreekwoordelijk
laag is en de liefde voor de ge
boortegrond des te groter. „Het
is het begin van het einde", zei
een vriendin van me. „De oude
nummerborden waren ver-
trouivd; ze gaven je zekerheid
en de mogelijkheid je te oriën
teren. Ik wil niet de spreekbuis
zijn van de Lega Nord, maar ik
zie in deze operatie een poging
om het land te presenteren als
een eenheid, tenvijl hier hele
maal geen sprake van is. De re
gionale verschillen moeten niet
worden weggemoffeld; ze vor
men de kracht en ook de char-
me van dit land."
Met de nieuwe nummerborden
wordt hen ook, zoals alle Italia
nen volmondig toegeven, de
mogelijkheid ontnomen om in
het verkeer te 'communiceren',
iets dat zich vooral vertaalt in
het botvieren van vooroorde
len. Als je gesneden wordt door
een auto met een PA-nummer-
bord heb je van doen met een
typisch mafiose daad va?i een
Palermitaan. Een MI-nummer-
bord staat voor overdreven Mi
lanese gezagsgetrouivheid, ter-
urijl Roma, de enige provincie
die voluit geschreven werd, ty
pische hoofdstedelijke ar
rogantie verbergt. Een FI-num-
merbord straalt daarentegen
Florentijnse beschaving uit.
De Italianen kreunen, maar de
overheid benadrukt dat er veel
voordelen aan het nieuive sys
teem ziten. De privacy is gega
randeerd. Zo zullen bij voetbal
wedstrijden de auto's van het
vijandige kamp niet kunnen
worden geïdentificeerd en dus
niet het riscico lopen in vlam
men op te gaan. Ook zijn er fi
nanciële voordelen, want voor
het kopen van een twéede-
handsauto afkomstig uit een
andere provincie zal niet meer,
zoals nu het geval is, 750 gul
den aan extra belasting te hoe
ven worden neergeteld.
Die voordelen wegen echter
niet op tegen de nadelen, vindt
mijn vriendin. „We weten niet
meer wie we zijn, waar we van
daan komen en waar we naar
toe gaan", zei ze onlangs. En ze
meende het. De enige troost
voor haar is dat de regering
heeft berekend dat pas over
tien jaar alle Italiaanse auto's
'anoniem' zullen zijn. In het
jaar 2004 zullen de Italianen
werkelijk één zijn.
D ijna heb ik dit land verla-
1J ten, moest ik haast nog een
aids-test ondergaan om te be
wijzen dat ik geen gevaar ben
voor de Hongaarse volksge
zondheid. Haast, ivant toen
duidelijk werd dat ik binnen
twee maanden zou vertrekken,
kon dat medische onderzoek
achterwege blijven.
Het begon ermee dat ik mijn
verblijfsvergunning moest ver
lengen. Dat klinkt raar voor ie
mand die op het punt staat weg
te gaan, maar het pech wilde
dat mijn papieren net een
maand voor mijn vertrek ver
lopen waren. En zonder gel
dige verblijfsvergunnmg mag
je je verhuisboedel niet mee het
land uitnemen en loop je bo
vendien het risico dat ze je bij je
vertrek alsnog invoerbelasting
laten betalen. Het was dus
zaak mijn boeltje op orde te
brengen, en ik vervoegde mij,
als ieder jaar, bij de vreemde
lingenpolitie.
Gelukkig krijg ik, 7iet als een
diplomaat, ieder jaar een brief
va?i het ministerie van buiten
landse zaken, waarmee ik de
rij wachtenden kan overslaan
en direct naar een kantoortje
mag, waar een dame die zich
met speciale gevallen bezig
houdt, me vriendelijk te ivoord
staat.
Dat zvas ook dit jaar zo. Maar
wat ik niet wist, ivas dat de
vreemdelingenwet juist was
veranderd. Plots kreeg ik een
stapel formulieren onder mijn
neus geduwd. Plus de opdracht
om naar de dokter te gaan en
een aids-test te laten doen, er
gens bij een bureau elders in de
stad.
Dat zou tien dagen kosten, zei
de dame. Snel uitgerekend za
ten ive dan in juni, dat werd ivel
erg kort dag voor de verhui
zing. Maar goed, die test kon
worden geschrapt toen bleek
dat ik geen heel jaar meer
bleef. Volgens de bedenkers
van de wet bestaat binnen het
jaar blijkbaar geen risico datje
met een Hongaar naar bed
gaat.
Toen kwam dat formulier aan
bod. Zes kantjes lang, in goed
of beter in slecht, want zeer
ambtelijk Hongaars. Een En
gelse of Duitse versie was er
niet. Maar de dame bleef vrien
delijk, en al sprak ze alleen
Hongaars, gezamenlijk kwa
men we uiteindelijk wel uit vra
gen als: hoeveel kamers heeft
uiv huis en hoeveel huur be
taalt u? Ik begreep niet wat dat
met mijn verblijfsverginming
te maken had, maar vulde alles
maar in en kreeg de felbegeer
de stempels. Na een dik uur
stond ik weer op straat.
En dan had ik nog mazzel ge
had. Kort na deze kleine wor
steling met de Hongaarse bu
reaucratie begon het klachten
te regenen. De voorzitter van
de Amerikaanse-Hongaarse
Kamer van Koophandel bries
te, toen hij drie of vier in uur in
de rij had gestaan. De direc
teur van een grote buitenland
se investeerder klaagde, om
dat zijn secretaresse na acht
uur wachten eindelijk te horen
kreeg dat ze niet de juiste pa
pieren bij zich had.
General Motors, dat in de pro
vincie een gloednieuwe autofa-
briek heeft gebouwd, klom in
de pen, toen bleek dat de
nieuwe wet voorschrijft dat
werkvergunningen voor bui
tenlanders alleen nog maar in
Boedapest worden uitgereikt.
De Wereldgezondheidsraad
(WHO) en de Raad van Europa
protesteerden tegen de ver
plichte en volgens hen zinloze
aids-test. En iedereen klaagt
erover dat bij de vreemdelin
genpolitie niemand een buiten
landse taal spreekt en de for
mulieren alleen maar in het
Hongaars beschikbaar zijn.
Alleen een enkele Hongaarse
ondernemer is blij met de
nieuwe regeling. Het bedrijfje
Business Umbrella beschikt
over professionele 'rijstaan
ders', jongeren die zijn uitge
rust met een draagbare tele
foon, die voor buitenlanders
gaan staan wachten en hun
klant een belletje geven tegen
de tijd dat hij aan de beurt is.
Twee mensen hebben er inmid
dels een vaste baan aan. Hun
langste wachttijd tot nu toe:
tien uur.
