ZEEUWSE COURAN
)ehaene rivaal van Lubbers
Opschudding over verleden
justitie-topman Gonsalves
Vadenlatri$
Start WK met popmuziek en folklore
SPRINT PHOTO
VVD verdeelt zetels
in paars kabinet
4 WEKEN
Alle kleurenfilms
5 halen-2 betalen1 gratis*
Belgische premier mengt zich officieel in strijd om opvolging Delors
W$m
fÊmm
msroi
reportage
33 t/m 41
PILAAR
VOOR 13,-
HEAO Breda
fier wind
Wolkenvelden, vooral in de middag
lonnige perioden. Matige, aan zee af
«i toe vrij krachtige westelijke wind.
Temperatuur tussen 17 en 20 graden.
J7e jaargang no. 141
aterdag 18 juni 1994
(SSe nummers 2,00
Vlissingen Middelburg Goes Bergen op Zoom Roosendoal
HAAG (ANP) - De Belgi-
üepremier Jean-Luc Dehaene
minister-president Ruud
obers nemen het tegen elkaar
in strijd om het voorzitter
van de Europese Com-
sie. Dat bleek vrijdag toen
Dehaene zich officieel
ididaat stelde voor de opvol
van Jacques Delors en de
derlandse regering een uur
verklaarde onverkort vast
bouden aan de kandidatuur
0 Lubbers.
het Binnenhof ontstonden
de korte tijd tussen de twee
^conferenties speculaties dat
ibbers zich wellicht zou terug-
een. Maar vice-premier Kok
minister Kooijmans (buiten-
idse zaken) beweerden dat de
elopen dagen is gebleken dat
kandidatuur-Lubbers zeker
kracht heeft ingeboet.
1 noemde Lubbers vrijdag
.kandidaat van bekwaam
iiber".
beide bewindslieden is
„stevige steun en sympathie"
r Lubbers. Soms duidelijk
gesproken, zoals bij
inse premier Felipe Gonza-
ioms wat bedekter. De mi-
i van buitenlandse zaken
:erop dat er tot nu toe tegen-
geen van de kandidaten een
uitgesproken,
is ook geen enkele indicatie
de Duitse bondskanselier
I, die samen met de Franse
Esident Mitterrand de voor-
ar zou geven aan Dehaene,
bbers' kandidatuur onbe-
eekbaar vindt. Kooijmans
!de echter geen woord kwijt
tr een mogelijke ontmoeting
sen Kohl en Lubbers voor de
i van Korfoe volgende week
jdagen zaterdag, waar het be
over de opvolging van De-
szal vallen,
ibers sprak vrijdag nog met
achtig landen
lenen akkoord
er veiligheid
minstallaties
ENEN IRTR) - De delegaties
meer dan tachtig landen
iben vrijdag in Wenen op een
het Internationaal Atoom-
irgie Agentschap (IAEA)
rganiseerde conferentie in-
lemd met de tekst van een
iventie over de veiligheid
nucleaire installaties. De
lieuorganisatie Greenpeace
int het ontwerp nutteloos en
tanijnend ten opzichte van
hans geldende regels.
ondertekenaars zullen ver-
htzijn de veiligheid van be-
Wide reactoren veilig te stel-
desnoods te sluiten",
onferentie-voorzitter Walter
Welder. Tot de onderteke-
afibehoort Oekraïne waar de
ïr van Tsjernobyl in 1986
nucleaire ramp aller
hn veroorzaakte. Een deel
decentrale is nog steeds in
f.
«ak document
Knpeace-Oostenrijk ver
fde: „Het verdrag is een
document, duidelijk be
de nucleaire industrie uit
Problemen te halen wat be-
fde veiligheidsnormen".
fet zou bestaande interna
tte normen over bescher
men radioactieve straling
^mijnen. De conventie leidt
Greenpeace niet tot
van onveilige of verou-
reactoren. In de tekst zijn
j? van nucleair afval, pro
nk van plutonium en ura-
vervoer van nucleaire ma
nnen de bouw van kernwa-
buiten beschouwing gela-
Weid werpt tegen dat de
'entie voor ondertekenaars
fle mogelijkheid biedt gede
erde informatie over onvei-
installaties in één van de an
oden op te vragen.
de Italiaanse premier Silvio Ber
lusconi. Na afloop van het bijna
een uur durende gesprek weiger
den beide politici elk commen
taar. Berlusconi heeft geen Ita
liaanse voorkeur kenbaar ge
maakt, maar daaruit mag vol
gens Kooijmans zeker niet wor
den afgeleid dat Lubbers voor
Rome geen reële kandidaat is.
De Italiaanse minister van bui
tenlandse zaken heeft echter wel
laten doorschemeren dat hij een
lichte voorkeur heeft voor de
Brit Sir Leon Brittan, de Euro
pees Commissaris voor handels
betrekkingen. Brittan is de der
de formele kandidaat voor de
opvolging van Delors. Van Ne
derlandse kant valt geen veto te
verwachten tegen Lubbers' te
genspelers. Lubbers zelf had
daarop onlangs wel gezinspeeld.
Voorkeur
De Belgische regering deelde
eerder op de dag officieel mee
dat zij zich achter de kandida
tuur van Dehaene had gesteld.
Dehaene zei dat hij tijdens de
top op Korfoe rekende op de.,,
steun „van een aantal lidsta
ten". „Er is een even grote kans
dat ik na Korfoe gewoon premier
van België blijf. En ook met volle
overtuiging", verklaarde de pre
mier laconiek. Over de concur
rentiestrijd tussen hemzelf en de
Nederlandse premier, twee
christen-democratische kandi
daten uit de Benelux, zei De
haene dat zij omgaan als „vol
wassenen onder elkaar" en dat
hij „geen grote woorden wilde
gebruiken, zoals een scheuring
in de christen-democratie".
Dehaene was tot vrijdag nog
geen kandidaat. Zijn kandida
tuur werd echter naar voren ge
schoven door Mitterrand en
Kohl. De laatste weken werd
duidelijk dat veel regeringslei
ders aan hem de voorkeur gaven
boven de demissionaire premier
Lubbers.
Op 22 juni komen de achttien lei
ders van Europese christen-de
mocratische partijen onder lei
ding van de voorzitter van de
Europese christen-democraten
(EVP) Martens bijeen om met el
kaar consensus te bereiken over
een christen-democratische
kandidaat. Maar of dat lukt is de
grote vraag.
Geen enkele kandidaat kan re
kenen op een duidelijke meer
derheid, laat staan op eenstem
migheid. Voor Frankrijk en
Duitsland is Dehaene weliswaar
nummer 1, maar Lubbers weet
tot dusver Spanje achter zich en
is voor Groot-Brittannië tweede
na de eigen kandidaat Brittan.
Zes landen hebben zich nog he
lemaal niet over een eerste of
tweede voorkeur uitgesproken.
r;vtA
Y-
k
i-i.
Met ballonnen en folklore werd het startsein gegeven voor het WK-voetbal.
CHICAGO (AP) - Met popsongs, een groet van overvliegende luchtmachtstraalja
gers en groepen in klederdracht is gisteren in Chicago het WK-voetbal van start
gegaan.
„Voetbal is een universele taal geworden die ons allemaal bij elkaar brengt", zei
president Bill Clinton in zijn openingswoord in het hete Soldier Field stadion. Clin
ton droeg bij 32 graden celsius een speciale WK-stropdas. Met Clinton woonden de
Duitse bondskanselier Helmut Kohl en de Boliviaanse president Gonzalo Sanchez
de Lozada de openingswedstrijd Duitsland-Bolivia bij.
De ruim 63.000 toeschouwers in het stadion en 750 miljoen televisiekijkers in de
foto E PA
hele wereld zagen eerder hoe ceremoniemeester Oprah Winfrey, de bekende talk
show-presentatrice, de zangeres Diana Ross aankondigde. Ross bracht een med
ley van haar repertoire ten gehore, maar slaagde er niet in een bal in het doel te
schoppen. Het Amerikaanse volkslied werd gezongen door Richard Marx. Vier F-
16's van de luchtmacht vlogen over het stadion als groet. Groepen in klederdracht
stelden de 24 deelnemende landen voor.
De openingswedstrijd Duitsland-Bolivia was saai. Door een treffer van Jürgen
Klinsmann won de regerend wereldkampioen met 1-0.
zie ook pagina 19
DEN HAAG (GPD) - Minister
Kosto van justitie zal de Twee
de Kamer spoedig informeren
over het verleden van de Bos
sche procureur-generaal mr.
R.A. Gonsalves. Deze werd in
1960 als bestuursambtenbaar
op Nieuw-Guinea verdacht van
doodslag, mishandeling met
voorbedachten rade en opzette
lijke brandstichting. Van deze
daden zouden tal van Papoea's
het slachtoffer zijn geworden.
Gonsalves werkte van 1956 tot
1962 in Nieuw-Guinea.
Alle grote fracties in de Tweede
Kamer hebben minister Kosto
gisteren na een VPRO-radiore-
portage over het koloniale verle
den van Gonsalves om ophelde
ring gevraagd. Kosto zegde dit
vrijwel onmiddellijk toe en be
loofde ook een gesprek te zullen
MIDDELBURG: Markt 45 (naast ING)
voeren met Gonsalves, die overi
gens momenteel op vakantie is.
De minister heeft nog geen aan
leiding te denken dat er nieuwe
feiten over het verleden van
Gonsalves aan het licht zijn ge
komen.
Aan het begin van de jaren '60
heeft al een uitgebreid onder
zoek naar Gonsalves' optreden
in Nieuw-Guinea plaatsgevon
den. In de media is daar destijds
uitvoerig over bericht. Volgens
de toenmalige procureur-gene
raal op Nieuw-Guinea, mr. G.W,
von Meyenfeldt, was er sprake
van strafbare feiten, maar na na
der onderzoek werd geconsta
teerd dat er geen beletsel was
voor een carrière van Gonsalves
bij het openbaar ministerie. Hij
werd in 1962 benoemd tot offi
cier van justitie.
Gonsalves speelt momenteel
binnen het openbaar ministerie
een vooraanstaande rol in de be
strijding van de georganiseerde
misdaad. De procureur-generaal
kreeg recentelijk onenigheid
met collega's toen hij hen een
brief schreef waarin hij zich een
coördinerende rol toebedacht
bij de aanpak van de zware mis
daad in Nederland.
In een eerste reactie van het
openbaar ministerie, onderte
kend door Gonsalves, wordt ge
steld dat het een oude zaak be
treft die in 1962 door WD-minis-
ter van binnenlandse zaken E.H.
Toxopeus, is afgesloten. De ver
klaring stelt: „In 1962 is over de
benoeming bij het openbaar mi
nisterie het advies gevraagd van
de procureur-generaal bij de Ho
ge Raad, mr. G.E. Langemeijer.
Reizigster houdt
uit wraak trein
een half uur op
DEN HAAG (ANP) - Een over de
NS-staking zeer gebelgde trein-
passagiere heeft donderdag de
trein van Den Haag naar
Utrecht een half uur opgehou
den uit pure wraak. „U staakte
maandag en dinsdag, vandaag
staak ik", aldus de vrouw tegen
de conducteur en ze hield haar
geldige ov-jaarkaart in haar
zak.
De vrouw bleef zelfs in staking
toen de conducteur dreigend
een bon van 67,25 begon uit te
schrijven. Ze gaf wel haar naam
op, maar weigerde zich te legi
timeren.
Op het station Zoetermeer werd
de politie erbij gehaald. Door de
aanhouding werd het treinver
keer een half uur opgehouden.
De vrouw is voor korte tijd inge
sloten geweest. Zij krijgt volgens
de politie een 'gepeperde reke
ning' voor de kosten van de ver
traging.
Autorijdend Nederland iverd de
ze week weer eens met de neus
op de feiten gedrukt. Door de
treinstaking groeiden defiles tot
tientallen kilometers lengte. We
hinkeji van knelpunt naar knel
punt. Een praktische oplossing
is er niet; alleen thuisblijven
helpt. Verder in de bijlage Re
portage: Nederland ivordt te-
sjofel Persoonlijk Paradijs
Zeeland recreatieland, Zee
land belastingland
Doctorandus Hond vindt al
tijd een baan Marokkanen
tobben met partnerkeuze De
macabere zuigkracht van Bea-
chy Head.
Veteranen mee met de Poolster
Tien koopvaardij-veteranen uit de Tweede Wereldoorlog mogen vol
gende week mee met de Poolster. Dan maakt het marine
bevoorradingsschip zijn laatste reis van Den Helder naar C
Rotterdam onder Nederlandse vlag. O
Actie
*88
Tijdens een vrijdag begonnen
handtekeningenactie van het
Anti-Racismecomité kunnen
Terneuzenaren hun weerzin
kenbaar maken tegen de recen
te terreur. In de stad worden vijf
duizend formulieren
verspreid die inwoners
kunnen tékenen.
Opinie en achtergrond: 2; Binnen- en buitenland: 3,
4,5 en 7; Financiën en economie: 6; Radio en televi
sie: 8 en 9; Provincie: 11,13 15 en 17; Sport: 18,19,
20 en 21; Vrije tijd: 23, 24, 25, 27, 29 en 31; Repor
tage: 33, 34, 35, 37, 39 en 41.
DEN HAAG (GPD) - De PvdA
mag in een volgend kabinet
naast premier Kok ook de mi
nisters van sociale zaken, justi
tie, defensie en landbouw leve
ren. De VVD-top heeft dat in een
geheim beraad bepaald. De libe
ralen zelf willen in ieder geval
de ministers van financiën, bin
nenlandse zaken en verkeer en
waterstaat leveren. Mogelijk
wordt ook Onderwijs opgeëist.
De VVD wil twee staatssecreta
rissen op Onderwijs (tegen nu
één). Verder claimen de libera
len een staatssecretaris Euro
pese zaken die onder het minis
terie van buitenlandse zaken
valt.
De discussie over de kabinets-
posten is opvallend. Het is im
mers nog lang niet zeker dat er
een kabinet van PvdA, WD en
D66 komt. Formeel wordt ont
kend dat er tijdens de formatie
al over is gesproken, maar bin
nenskamers is het onderwerp
wel degelijk aan de orde.
Inmiddels is de discussie over
een vijftiende minister in een
stroomversnelling geraakt. Het
zou een minister voor immigra
tiezaken moeten worden. Ont
wikkelingssamenwerking wordt
hoogstwaarschijnlijk omge
vormd tot het departement voor
internationale samenwerking.
Daar worden dan ook interna
tionale milieuhulp, hulp aan de
landen in Centraal- en Oost-Eu
ropa, alsmede de kosten van VN-
vredesmissies ondergebracht.
BOUWMATERIALEN
GOES
Onderwerp van gesprek is ver
der het plan om de staatssecre
taris van volksgezondheid (mi
nisterie van WVC) minister te
maken. De huidige taken van de
minister (welzijn en cultuur)
zouden dan door een staatsse
cretaris vervuld moeten worden.
WD-leider Bolkestein noemde
gisteren Kok opnieuw „de toe- -+
komstige premier". De sociaal
democraat reageerde daarop
met: „Maar hij zegt er niet bij
van welk kabinet".
Advertentie
(eenmalig binnen zes maanden)
«JAj ik wil:
een proefabonnement van
4 weken voor 13,-
een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis,
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving 29,-
per kwartaal met
automatische afschrijving
k 83,75
Straat:
Postcode:
Procureur-generaal Gonsalves.
Deze was van oordeel dat de fei
ten zelf geen beletsel waren voor
benoeming. Bij de benoemingen
daarna hebben opeenvolgende
ministers nimmer reden gezien
tot een ander oordeel te komen",
aldus het openbaar ministerie.
Controleur
Gonsalves vertrok in 1956 op
jonge leeftijd - hij was toen 24 -
naar het toenmalige Nederlands
Nieuw-Guinea. Als controleur
eerste klas moest hij rond 1960 in
de Baliemvallei orde en rust
brengen onder de rivaliserende
papoea-stammen (Dani's).
Daarbij ging de 'man met de
baard', zoals de Dani's hem om
schreven. nogal ruig te werk. Pa
poea's werden persoonlijk door
hem met de knoet bewerkt, hut
ten gingen in vlammen op en er
vielen doden. Een ondergeschik
te van Gonsalves, E. Markhorst,
verklaarde later er getuige van
te zijn geweest dat de controleur
een Dani doodschoot.
Gonsalves' opvolger in de Ba
liemvallei, C.J. Schneiders,
hoorde later dat de controleur
een lokale hoofdman, die een
speer naar hem wierp, had dood
geschoten. Schneider omschreef
Gonsalves en zijn agenten als
„schiet-graag".
Tot in de Tweede Kamer werden
de daden van Gonsalves bespro
ken en de kwestie werd tot de bo
dem uitgezocht. Harde bewijzen
werden niet gevonden. Er vol
gende geen strafzaak, een aan
klacht van Von Meyenfeldt werd
in 1962 ingetrokken.
zie ook pagina 3
Deeltijd
Hoger Economisch
Administratief Onderwijs
Een nieuw perspectief in deeltijd:
Management, Economie en Recht
Bestuur en Beleid
met de specialisaties
Bedrijfskundig Management
Bank- en Verzekeringswezen
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: 01184-84216
De PZC
'n dijk van een krant
Bel voor meer informatie: 076-250691/ 250633
713214
00001
