Gordijn
het liefst
gesloten
Henri Leconte, de laatste artiest
Wimbledon, hèt toernooi
Steffi Graf
Mc sport
DINSDAG 14 JUNI 1994
Maandag begint in Londen het belangrijkste Grand
Slam-toernooi. Voor de deelnemers en het
tennispubliek is en blijft Wimbledon iets speciaals. Het
heilige gras, het doorgaans beschaafde publiek dat zich
tegoed doet aan aardbeien met slagroom en de sfeerrijke
accommodatie maken Wimbledon uniek. Daaraan
kunnen de drie andere toptoernooien (op Flushing
Meadow, Roland Garros en Flinders Park) niet tippen.
Het spelen op gras is niet geliefd bij alle tennissers. De
snelle ondergrond, waarop ballen vaak extra vaart en/of
effect meekrijgen, wordt door sommigen heilig
verklaard, door anderen verketterd. Gravelspecialisten
hebben weinig te zoeken op Wimbledon, maar service
volley specialisten als Stefan Edberg, Pete Sampras,
Todd Martin, Boris Becker, Michael Stich en ook
Richard Krajicek voelen zich er als een vis en het water.
Bij de mannen is het rijtje favorieten aanzienlijk, bij de
vrouwen wordt gerekend op Steffi Graf. De Duitse, die
zich op Roland Garros in de halve finale liet verrassen
door Mary Pierce, is dan ook bij de bookmakers de
torenhoge favoriete. Brenda Schultz, die afgelopen
zaterdag op het gras van Birmingham in de halve finale
werd uitgeschakeld door Lori McNeil, behoort met haar
dodelijke service tot het rijtje outsiders. De Nederlandse
troef zou al tevreden zijn met een plaats in de
kwartfinales.
Richard Krajicek won zondag het grastoernooi van Rosmalen en lijkt
klaar voor Wimbledon.foto Paul Vreeker
foto Stefan Rousseau
De affaires hebben van haar een schuch
ter persoon gemaakt, als ze het al niet was.
De indruk bestaat dat ze gebukt gaat on
der een enorm minderwaardigheidscom
plex, ze heeft wel eens gezegd dat ze haar
eigen gespierde lichaam lelijk vindt. Wie
Steffi Graf na een wedstrijd op persconfe
renties ziet. voor het oog van honderd
journalisten, kan zich niet voorstellen dat
daar een volwassen vrouw zit die al zeven
jaar lang in haar sport domineert. Ze is
nerveus, verlegen, durft niemand in de
ogen te kijken en heeft haar haren los zo
dat haar gezicht grotendeels is bedekt.
Wat zou ze op zo'n moment weer graag in
haai- donkere kamer zijn.
Stefanie Maria Graf werd op 14 juni 1969
geboren in Briihl als dochter van Heidi en
Peter Graf. Nog geen twintig jaar later zou
ze in de voetsporen treden van groothe
den als Maureen Connolly en Margaret
Court, speelsters die een keer het Groot
Slem haalden. In 1988 won ze de vier
Grand Slam-toernooien. Het zou een
'Gouden Slem' worden want ook op de
Olympische Spelen in Seoul won ze. Het
was haar beste jaar tot nu toe..
Velen geloven dat Steffi Graf - tegenwoor
dig gecoacht door Heinz Günthardt - in
staat is om het kunststukje nog 'een keer
te voltooien, iets wat nog nooit een tennis
ster presteerde. Het is te betwijfelen. Steffi
Graf ze won vijftien Grand Slam-toer
nooien en incasseerde vijftien miljoen dol
lar aan prijzengeld heeft in interviews
meermalen laten doorschemeren dat ze
niet tot haar dertigste wil spelen. Vorig
jaar al meldde ze dat haar toernooi-
schema steeds meer wordt afgestemd op
haar vriend Michael Bartels, die autocou
reur is. ,,Het is best mogelijk dat ik binnen
enkele jaren de beslissing neem om te
stoppen", zei ze vorig jaar nog.
Enkele weken geleden bleek dat ze niet zo
machtig is als het vaak lijkt. Tegen Mary
Pierce werd ze op Roland Garros genade
loos afgeserveerd in de halve finale: 6-2. 6-
2. De 19-jarige FranQaise, die helemaal is
opgebloeid na het vertrek van haar vader
als coach, werd al meteen tot de nieuwe
Graf gebombardeerd. Maar vooralsnog
lijkt de gevoelige nederlaag niet meer dan
een incident. De ballen van Graf gingen
soms zo ver uit dat er eerder sprake moet
zijn geweest van een 'black out' dan van
een serieuze revolutie in het vrouwenten
nis. Pierce was in de finale al geen schim
meer van de 'killer' die ze tegen Graf was.
Komende weken zal op Wimbledon blij
ken in hoeverre Graf aan slijtage onderhe
vig is. De verwachting is dat ze The Cham
pionships voor de zesde keer zal winnen.
Op het gras aan de Church Road voelt ze
zich thuis, ze won er in '88. '89, '91. '92 en
'93. De laatste finale was de markantste.
Tegen Jana Novotna ging de kampioene
door een diep dal, maar overleefde omdat
de Tsjechische verkrampte en geen bal
meer over het net kreeg-.. Huilend viel de
verliezer na afloop in de armen van de Her
togin van Kent.
Dat was een sportmoment om kippevel
van te krijgen. Gevoelens die we bij Steffi
Graf niet snel zullen aantreffen op het cen
tre-court. Als ze huilt doet ze dat in het
donker, niet voor het oog van camera's en
miljoenen tv-kijkers. Straks zet ze een
punt achter haar imposante carrière. Dan
valt ze in het 'zwarte gat' zoals de sporters
dat noemen. Voor Graf moet het een para
dijs zijn.
Rob van der Zanden
Elke dag kijkt ze weer uit naar het moment dat de
duisternis invalt. Soms komt ze twee dagen lang niet
buiten en ligt op bed met de gordijnen dicht. Haar
lievelingskleur is zwart. De meubels, de muren, het
serviesgoed. Voor Steffi Graf is het zwart, zwarter, zwartst.
Ze is een wereldster met fans over de
hele wereld. Een van de succesvolste
sportvrouwen van deze eeuw. Maar nooit
heeft ze de indruk kunnen wekken dat ze
blij is met haar rol. Als tennisster reist ze
het hele jaar door de zon achterna, maar
boven het hoofd van Steffi Graf hangt bij
na altijd een regenwolk. „Ik ben een don
ker en somber type. maar noem het niet
depressief', zei de 24-jarige Duitse eens in
een interview.
Geluk en rijkdom zijn voor Steffi Graf be
trekkelijke waarden. Ze kan intens onge
lukkig worden bij het zien van armoe. Een
paar jaar geleden, ze had net haar zoveel
ste toernooi gewonnen ergens in Amerika,
zag ze op weg naar de luchthaven een be
delaar met een bordje op schoot. Bij het
volgende stoplicht stapte ze uit de taxi,
holde terug en drukte de man snel een bil
jet van honderd dollar in handen. „Je had
ons moeten zien", openbaarde ze jaren la
ter in een vraagggesprek met een Ameri
kaans blad, „de man huilde en ik begon
zomaar mee te huilen."
Het is één van de weinige momenten
waarop Steffi Graf emoties toont. Publie
kelijk doet ze dat zelden. De verplichte
glimlach na alweer een hoofdprijs even
buiten beschouwing gelaten. Toch schuilt
er achter de tennisster met de trieste blik
een aimabel mens. alleen krijgt vrijwel
niemand dat te zien.
Alle beroemdheden leven in een glazen
huis. Dat is voor Graf een moeilijk te ac
cepteren gegeven, vooral omdat ze zelf in
haar appartement in New York de gordij
nen liever dicht laat. Er zijn ook weinig
speelsters die zo nadrukkelijk worden
achtervolgd als zij. In Duitsland bestaan
journalisten die geen sport, politiek of
kunst in hun portefeuille hebben maar
'Steffi Graf. Het hele jaar door, dag in dag
uit moeten zij proberen iets te onthullen
uit het priveleven van de gesloten per
soonlijkheid. Het is al vaker gezegd over
Graf: tennissen is makkelijk, leven moei
lijk.
Zeven jaar toptennis hebben Steffi Graf
niet vrolijker gemaakt. Een fan sneed ooit
zijn polsen door voor de ogen van zijn
idool. Tijdens het zonnen in bikini ont
waarde ze eens een fotograaf in een heli
kopter. Bij een 'onderduikadres' in Enge
land bleek ze dagenlang vanuit de tuin te
worden bespied door een getikte aanhan
ger. In Duitsland werd een dubieus
plaatje uitgebracht met daarop teksten
over 'liefde bedrijven met Steffi Graf.
Lastige vader
Tussen de bedrijven door waren er wrij
vingen met vader Peter, die zijn dochter
niet kon loslaten. En dan is er natuurlijk
nog het incident rond Monica Seles, die
vorig jaar op 30 april door een fan van Graf
in de rug werd gestoken.
Titelverdedigster Steffi Graf, die al in Londen verblijft, bezocht zondag de plaatselijke dierentuin.
was de tijd van drie maanden tennissen,
drie maanden discotheek", herinnert
zich de Fransman, die in september 1986
de vijfde plaats op de wereldranglijst be
reikte.
Het was ook de tijd van de „haute-cui-
sine": Leconte kreeg een welvaartsbuik
je, maar dat baarde hem niet de meeste
zorgen. In 1987 onderging hij zijn eerste
hernia-operatie, er zouden er nog twee
volgen. „Ik heb zo vaak weer op nul moe
ten beginnen. Elke come-back vergt
weer meer energie."
De blessures zijn op de jaarranglijsten te
rug te vinden. In 1987 verdween Leconte
uit de top-tien, hij sloot het jaar af op de
21ste plaats. In 1988 krabbelde hij, mede
door de verloren finale op Roland Garros
tegen Wilander. weer naar 9. Een opera
tie later stond hij 115de. In 1990 eindigde
hij op de 30ste plaats, een positie die hij
niet kon verbeteren omdat hij opnieuw
onder het mes moest. In 1991 was hij vier
maanden uitgeschakeld, hij zakte naar
159. maar won vlak na zijn rentree met
Frankrijk wel de Davis Cup ten koste
van de Verenigde Staten.
Met negen toernooizeges (de laatste pak
te hij een jaar geleden op het gras van
Halle), blijft Leconte ver achter bij Noah,
die op 23 eindigde. „Ach, dat is het ge
volg van mijn leefstijl. Ik heb nergens
spijt van. Eerlijk gezegd ben ik pas de
laatste jaren echt prof. Tijdens die weken
in het ziekenhuis, de maanden revalida
tie. had ik tijd om na te denken. Het werd
me duidelijk dat ik geluk heb gehad. Me-
cir verwaarloosde zijn rug nog meer dan
ik en zit nu in een rolstoel
En dus nam hij zijn maatregelen. „Ik doe
veel oefeningen, ben fitter dan ooit. Ik ga
zelfs tijdens m'n vakanties rondjes ren
nen. Gewoon omdat ik het zat ben op nul
te beginnen Ik ben er heel serieus mee
bezig nu, maar dat wil niet zeggen dat. ik
nooit meer in het café kom. Dan had ik
beter pater kunnen worden..."
Volgend jaar neemt hij gas terug, maar
niet op gras, zijn favoriete ondergrond.
„Eerst m'n vijftiende Roland Garros en
vervolgens zo veel mogelijk grastoer-
nooien. Twaalf totaal per jaar. dat is ge
noeg. Dat blijf ik doen zolang ik het ge
voel heb dat m'n leukste wedstrijd nog
kan komen. Zolang ik nog van de sport
houd, want voor de rest van het circuit
doe ik het niet."
Hij haalt nog even fel uit, net als McEn
roe nog elke gelegenheid aangrijpt om
zijn gal te spuwen. De voorlaatste en
laatste artiest van het circuit ergeren
zich aan de spelers van nu. „Ze hebben
geen fantasie, je ziet geen passie op de
baan. Ze hebben alleen het talent hard te
slaan, niet het talent over tennis na te
denken."
Saai
Leconte vindt de huidige top saai; dat
was wel het laatste wat hem te verwijten
valt. Hij speelde ongelooflijk goed of on
gelooflijk slecht. Maar zorgde altijd voor
spektakel. „De spelers van nu verdienen
enorm, maar geven niks terug. Ze slaan
een paar plichtmatige ballen op de baan
en beantwoorden plichtmatig wat vra
gen." Leconte vindt het niets. Zijn tennis
is altijd nog altijd entertainment.
Rob Pietersen
Een groentje op het gras is hij niet.
Voor de twaalfde keer reist Henri Le
conte naar Wimbledon, zijn favoriete
Grand Slam. Al doet die constatering de
Franse tennisser pijn. „Soms droom ik
ervan dat ze op Roland Garros besluiten
gras over het gravel te laten groeien."
Dertig jaar. nog niet volwassen.
Linkshandig en een buitenbeentje. Hij
was het altijd al. maar voelt het in het
hedendaagse circuit nadrukkelijker dan
voorheen. „De huidige spelers houden
niet van tennis. Ik sta steeds met plezier
op de baan. Van mij zul je niet horen dat
ik m'n beste partij nog moet spelen.
Maar niemand kan mij garanderen dat ik
de leukste wedstrijd al achter de rug
heb."
Rosmalen, vrijdag, etenstijd. Het verlan
gen naar erwtensoep heeft de meeste ver
kleumde toeschouwers al naar huis ge
dreven. Treurigheid troef op het centre
court waar Leconte ook nog eens de eer
ste set tegen Youl verliest. De uitschake
ling van de artiest dreigt, de lucht is net
zo dreigend. Dan recht Leconte de
..oude" rug. kijkt naar de pakweg twintig
overgebleven liefhebbers. Voor hen be
gint hij zijn show. Anderhalf uur latei-
heeft de Fransman gewonnen. De toe
schouwers verdwijnen, blauw van het la
chen en de kou.
Eigenwijs
Verwend door zijn ouders, gezegend met
een fabelachtige tennistechniek, maar
bovenal eigenwijs. Op 15-jarige leeftijd
lag Leconte al overhoop met de Franse
tennisbond. De Roemeen Tiriac nam
hem onder zijn hoede. Die had nog nooit
zo'n groot talent gezien. Hij wilde hem
kneden, maar dan wel met harde hand.
Leconte oefende met „trainingsbeesten"
als Vilas, met frisse tegenzin, dat wel. Het
ging lang goed. Tot Brigitte, de ex-vrouw
van olympisch kampioen 110 meter hor
den Guy Drut, op het toneel verscheen.
Leconte sprak hetja-woord" uit en bleef
voor de verdere duur van het huwelijk ja
knikken. Brigitte kreeg ruzie met Tiriac
en bemoeide zich overal mee. Leconte
won wel in 1984. aan de zijde van landge
noot Yannick Noah, het dubbelspel op
Roland Garros.
Maar hij verloor vier miljoen gulden door
de spilzucht van zijn tien jaar oudere
vrouw. Henri was zelfs genoodzaakt ex
tra demonstratiewedstrijden te spelen
om de begroting sluitend te houden.
Van huismus tot vrije vogel: in 1989 was
Leconte de bemoeienissen van Brigitte
zat en liet haar en zijn destijds driejarige
zoontje Maxime in de steek. Hij stortte
zich weer in het uitgaansleven. En daar
stortte de Franse boulevardpers zich
weer op hem. Want Leconte was al lang
niet meer alleen schrijfstof voor tennis-
journalisten.
Glamour
Hij houdt, van film. glamour en snelheid.
Leconte speelde een figurantenrol in een
speelfilm en was bijna overal te vinden
met fotomodellen. Of anders in het gezel
schap van race-auto's, waarvan hij er en
kele tegen een boom parkeerde. „Het
Henri Leconte reikte tot de halve fi
nale in Rosmalen. De artiest werd af
gebluft door Krajicek. foto Paul Vreeker
