Derby verliest z'n charme
Marokko: ploeg zonder vedetten
Saudi-Arabië:
het speeltje van
prins Faisal
PZC
België-Nederland
17
DINSDAG 14 JUNI 1994
S
Het Nederlands elftal poseert voor de interland tegen België in Antwerpen op zondag 2 oktober 1964 (1-4-overvvinning). Stand vlnr. Cor van der Hart, Bennie Muller, Roel
Wiersma, Kees Kuys, Eddy Pieters Graafland en Jan Klaassens. Zittend Piet van der Kuil, Henk Groot, Piet Kl uiver, Cor van der Gijp en Coen Moulijn. Bondscoach was in die tijd
Elek Schwarz. foto archief PZC
Ze mogen straks lekker
wegdoezelen, de ouwe
knarren, de aanbidders van
nostalgie en vergeelde
tradities. Back to the fifties,
een klein stukje sixties. Terug
in de vergetelheid, naar de
melancholie van het verleden.
Toen Holland-België nog een
klassieker was. En niet zó maar
een interland. De Derby der
Lage Landen, met kapitale
letters geschreven, was het
tweejaarlijkse hoogtepunt
tussen de 'Rode Duivels en de
'Leeuw van Oranje'. In de Hel
van Deurne of de
Rotterdamsche Kuip. Zelden in
Brussel, iets vaker in het
Olympisch stadion van
Amsterdam.
Het waren de jaren van Faas
Wilkes, Abe Lenstra en Kees
Rijvers, het gouden binnentrio. De
opvolgers van het legendarische
drietal Kick Smit, Bep Bakhuys en
Leen Vente, de troetelkinderen
van opperstalmeester Karei Lot-
sy; de voorgangers van Sjaak
Swart, Johan Cruijff en Piet Kei
zer. De jaren van de heroïsche
duels tussen 'ijzeren' Rinus Ter
louw en Rik Coppens, de visboer
uit Antwerpen. De jaren van Piet
Kraak en Frans de Munck, de
zwarte panter, die elk haartje van
zijn pikzwarte haardos, ingevet
met Brilcream, met een elastiekje
in de plooi hield.
Dat waren de jaren van radiorepor
ter Leo Pagano en Jan de Cler, de
sneldichter, die honderdduizen
den Nederlanders op zo'n zondag
middag aan het Philips-bakeliet
kluisterden. Dat was Holland-Bel
gië in optima forma. Languit op
het karpet, met de cartoonteke
ningen van Dick Bruynestein voor
je uitgestald. In een 1-3-2-5 opstel
ling. Met vijf aanvallers, een links
binnen en een rechtsbinnen. En
een midvoor.
Kort voor het Wilhelmus en de
Brabangonne ging je nog snel even
naar de wc. Om maar geen woord
te missen. Op straat kon je een ka
non afschieten. De stilte in de huis
kamer werd pas verbroken door
een doelpunt, voor Oranje natuur
lijk, of door rammelende theekop
jes, kort voor de rust. Dan was het
de beurt aan Jan de Cler, het natio
nale symbool van HUP HOLLAND
HUP. Hij liet de leeuw niet in z'n
hempie staan. Want de leeuw op
voetbalschoenen kon de hele we
reld aan. En zeker de Belgen. Zo
bezong hij de voetbalsmart en glo
rie uit de eerste drie kwartier.
Drees
Hij zag er minister Drees die ook te
kijken zat. Die werd heel democra
tisch met de and're mensen nat.
Maar de Belgen trokken niet van
Drees, die trokken snel van leer.
En na vier minuten lei Anoul de bal
in het doel neer.
Maar bij de eerste goal van Neder
land sprong de kurk spontaan van
de fles. Dat kon in die tijd nog aar
dig oplopen met korfbaluitslagen
als 7-2, 6-7 en 9-1. Negen-een, dat
werd het op 5 oktober 1959. Faas
Wilkes en Piet van der Kuil scoor
den ieder drie keer. De Nederland
se pers ging daags erna volledig uit
z'n bol. 'De Nederlandse leeuw
smulde van elf rode duiveltjes op
dierendag', was de kop boven een
wedstrijdverslag. De Vlaamse Ga
zet had het die morgen over de
Feije-moord in de Rotterdamse
voetbal tempel.
„Zo populair was toen een Holland-
België". zei wijlen ir Ad van Emme-
nes een paar jaar geleden. „Toen
spraken we met eerbied over de
Derby der Lage Landen. Die twee
wedstrijden waren de absolute
hoogtepunten in een voetbalsei
zoen. Daar leefde je weken naar
toe". Nu heet het een oefeninter
land als er geen EK of WK op het
spel staat. Een vriendschappelijke
wedstrijd, „Zo spreek je niet over
een interland, zeker niet als de te
genstander België is. Daardoor
heeft Holland-België veel aan
charme verloren", meende Van
Emmenes.
Koperen Dingetje
De eerste derby is op 30 april 1905,
in Antwerpen. Voor 800 toeschou
wers. Gespeeld wordt om het Ko
peren Dingetje, een beker beschik
baar gesteld door een Vlaamse
voetbalfan. Na 90 minuten staat
het 1-1, zodat besloten wordt nog
een half uurtje door te gaan. Het
worden twee mysterieus mooie
kwartiertjes voor Eddie de Neve.
Hij maakt er drie achter elkaar,
terwijl hij ook al de eerste heeft ge
scoord. Vier goals, waarvan eentje
zelfs via een 'header', zoals de dan
nog nauwelijks bekende kopbal
wordt genoemd.
'De zon stond al laag en we keken
allen knipperend tegen de zon in
naar den komenden bal. Boomans
gaf geen boogschot, maar een
kaarsrechte kanjer die linea recta
op mij afkwam. 'Nu of nooit' dacht
ik en bleef roerloos gespannen
staan. En tegelijk was het gebeurd.
De bal ketste op mijn kop terug en
ik zag duizend sterren voor mijn
ogen dansen. De bal lag al in het
doel. Ik was half verdoofd, maar
een donderend gebrul bracht mij
weer tot bezinning. Had ik toen
maar even met mijn ogen geknipt
of me bewogen, dan was er niets ge
beurd'.
Misschien wel de meest legendari
sche Holland-België werd ge
speeld op 11 maart 1934. Kollesief!
De score was er dan ook naar. 9-3.
met vijf doelpunten van Leen Ven-
te. Nog twee keer voor de oorlog
haalden 'onze jongens' genadeloos
uit (8-0, 7-2). In de jaren vijftig wa
ren het vooral de hartstochtelijke
duels tussen Rinus Terlouw en Rik
Coppens, de scoringsdrift van
Noud van Melis, de techniek van
Jef Mermans, de 'verboden goals'
van verdediger Anoul in de 7-6 van
1951, de acrobatiek van Mick Cla-
van en de beenbreuk van Henk
Schijvenaar die 'den voetbalmets'
het nostalgische karakter gaf
waarop de derby nog jarenlang zou
teren.
Hel van Deurne
Dat waren de jaren waarin de in
ternationals voor het begin van de
wedstrijd nog werden voorgesteld
aan de prins der Nederlanden. Ook
toen al trokken Hollandse suppor
ters massaal de grens over om
Oranje in de Hel van Deurne aan te
moedigen. De kroegbazen op de
Keyserlei in Antwerpen deden
gouden zaken. Want krenterig wa
ren de Ollanders op zo'n dag niet.
De volgende morgen moest je er
als de kippen bij zijn om nog een
'Sport en Sportwereld' te bemach
tigen. Je verslond de pagina's
tekst van Kick Geudeker en liep
wel tien keer de stippellijntjes op
de foto's na. die aangaven hoe een
doelpunt tot stand was gekomen.
'Een keurige combinatie Lenstra-
Van Melis-Clavan had tot gevolg
dat Rinus Bennaars een schiet
kans kreeg. De kleine man uit Ber
gen op Zoom kogelde het leder on
houdbaar tussen de palen'. Toen
scheerde de bal nog de lat en wer
den de bordjes na rust verhangen.
De 9-1 van Rotterdam, twee dagen
nadat Nederland zich massaal had
vergaapt aan de ouderdom van
Chrissemeuje 110 jaar), zou nog ze
nog één keer worden gevolgd door
een monsterscore (6-2). daarna was
het snel gedaan met de pret. De
doelpunten werden schaars, de jus
was er af. De radio verloor het van
de tv, de charme moest het afleg
gen tegen het grootkapitaal.
Ter ziele
Het geld verdrong 'den voetbal
mets'. De jaarlijkse dubbels wer
den in 1964 gehalveerd, een paar
jaar later werd de traditionele der
by definitief geschrapt. Niet eens
onder protest van de Antwerpse
kroegbazen. Die hadden aan de ge
slonken bieromzet allang gemerkt
dat de Derby der Lage Landen
door de tijd was ingehaald. De
klassieker was ter ziele.
Op 25 juni in Orlando staat Hol
land-België weer op de rol. Een WK-
interland, niet meer en niet min
der. Het is voor de 117e keer, dat
wel, bijna acht jaar na de foeilelijke
krachtmeting in de Kuip. Het zal
wel wéér 0-0 worden. Net als toen.
De ouwe knarren liggen dan allang
niet meer op het karpet. Met de
voetbalplaatjes binnen handbe
reik en Leo Pagano op gehooraf
stand. Maar lui onderuit gezakt
voor de buis. Met Eddy Poelman
en zonder Jan de Cler. Papa. je
wordt oud.
Albert Geesing
In de schappen ligt geen spe
ciale dubbelvla, de kebab
wordt niet verpakt in een apart
wk-doosje, van een mascotte ont
breekt zelfs elk spoor. Toch leeft
het wereldkampioenschap voet
bal enorm in Marokko. Alleen uit
het zich niet in dekbedovertrek
ken, tompoezen of antenne-dop
jes. In Marokko wordt er voorna
melijk over gepraat. In de koffie
huizen en de bazars van voetbal
hoofdstad Casablanca is het WK
het gesprek van de dag. Iedereen
hoopt op een herhaling van de
stunt uit '86. toen 'De Leeuwen
van de Atlas' in hun poule gere
nommeerde landen als Polen,
Engeland en Portugal achter
zich lieten. Of de selectie van
bondscoach Abdellah Blinda in
Amerika ook tot grote hoogte
kan stijgen, lijkt twijfelachtig.
Daarvoor telt de selectie te wei
nig vedetten. Maar een plaats in
de tweede ronde moet mogelijk
zijn. De onderdanen van koning -
en voetbalfan - Hassan II leven
tussen hoop en vrees.
Koning Hassan II. bijgenaamd
De Redder. De Hereniger, De
Barmhartige, De Bijeenbrenger
etcetera, etcetera, heeft ook ver
stand van voetbal. Hoogstper
soonlijk heeft hij Abdellah Blin-
da'aangesteld als trainer van het
nationale team. Niet tot ieders
genoegen. De Marokkaanse
kranten staan bol van de kritiek
op 's 'mans functioneren. Hij zou
de verkeerde spelers hebben ge
selecteerd, hij zou de verkeerde
speelwijze hebben gekozen, de
polemiek houdt nu al een paar
maanden aan. Vooralsnog zon
der resultaat. Blinda heeft carte
blanche van de koning en wie
daarover beschikt, zit voor de
rest van zijn leven gebeiteld. En
waarschijnlijk ook daarna.
In een buitenwijk van Rabat, de
administratieve hoofdstad van
het land. staat in een stoffig
straatje het hoofdkantoor van de
Marokkaanse voetbalbond, de
Fédération Royale Marocaine de
Football. Je moet er eerst drie
keer voorbij lopen voor je het ge
bouwtje ontdekt. De enige aan
wijzing is een mini wk-postertje
op de deur. Op de eerste verdie
ping resideert Mhamed Horane
de secretaris-generaal van de
voetbalbond. Hij doet wat lache
rig over de kritische noten aar
het adres van Blinda. „Zondei
kritiek kan men niet leven in Ma
rokko. Dat is normaal hier. Onze
nationale ploeg zal er ongetwij
feld beter door gaan presteren er
daar is het iedereen om te doen
Want als het team straks goed
presteert, zit iedereen weer op
één lijn."
Discipline
De lijn van de bondscoach is dui
delijk. Blinda heeft voornamelijk
geselecteerd op zaken als fysieke
kracht, discipline en defensieve
kwaliteiten. Geheel in de stijl van
de vaderlandse competitie die
als gemeen, onsportief en kei
hard te boek staat. In de 24C
duels vielen er naast heel weinig
doelpunten (444, een gemiddelde
van 1,85 per wedstrijd), heel-veel
rode kaarten (88) te bewonderen.
Gemiddeld één per drie duels.
Met de regelmaat van de klok lo
pen er wedstrijden compleet uit
de hand. Horane heeft een ver
klaring. „U moet niet vergeten
dat we amateurs zijn. Dan gebeu
ren dit soort dingen. Maar wees
gerust: in Amerika zal er een ge
disciplineerd elftal staan."
Horane verwacht zelfs grote pres
taties. „Ik heb alle vertrouwen in
Blinda en het elftal. Nederland
en België een maatje te groot,
denkt u dat? Nou, ik niet. Wij zul
len daar voor geen enkel elftal on
der doen, let maar op. Sterker, ik
ben ervan overtuigd dat we onze
prestatie uit '86 zullen overtref
fen."
Dat lijkt een hachelijke zaak te
gaan worden. 'De helden van
Guadelajara' schreven acht jaar
geleden Marokkaanse historie
tijdens het WK in Mexico. In de
broeikassen van Monterrey en
Guadelajara hield de selectie van
de Braziliaan José Faria Enge
land en Polen op 0-0 waarna het
Portugal met 3-1 versloeg. Spe
lers als Bouderbala, Krimau, Za-
ki en Khairi verwierven in één
klap de heldenstatus. Hun na
men worden tot op de dag van
vandaag met respect uitgespro
ken.
Opvolgers
Hun opvolgers zijn elke zondag
te bewonderen in en om Casa
blanca. Op bijna iedere straat
hoek zijn jongetjes in de weer.
Vaak met een bal. maar ook lege
plastic flessen doen dienst als
speeltuig. Twee stenen spelen
voor linker- en rechterpaal. De
boulevard de la Corniche, die het
centrum verbindt met badplaats
Ain Diab, is één langgerekt voet
balveld. De Marokkaanse va
riant van de Copacabana.
Het talent dat daar wel te zien is,
ontbreekt in de selectie voor de
Verenigde Staten, menen veel
Marokkanen. In de drukke me
dina (oude stadsdeel) van Casa
blanca waar het wemelt van de
bazars en waar de Nederlandse
toerist omschreven wordt als 'kij
ken. kijken, niet kopen', praat
men veel en graag over voetbal.
„Tegen België en Nederland ma
ken we weinig kans", weet een
handelaar in, ja, waarin niet. Hij
verkoopt alleen geen vliegdek
schepen. „De wedstrijd tegen
Saucli-Arabié wordt het sleutel
duel. Als we die winnen zitten we
waarschijnlijk al in de volgende
ronde."
Edwin Struis
De petro-dollars zijn in over
vloedige mate aanwezig,
de financiële mogelijkheden
zijn onbegrensd. „Als de Sau
di's straks in Amerika naar een
andere plaats moeten en er
gaat op dat moment net geen
vliegtuig die kant op. dan gooit
de prins er gewoon één van zijn
privé-vliegtuigen tegenaan,"
Zo makkelijk gaat dat daar vol
gens Leo Beenhakker. Nu
slaan in de top van het interna
tionale voetbal de stoppen wel
vaker door. Maar Saudi-Arabië
slaat alle records. In het land
van de puissant rijke koning
Fahd wordt met geld gesme
ten. niets is te dol. Wie het
breed heeft, laat het breed han
gen. En breed hebben ze het. de
Saudi's Prins Faisal Bin Fahd
Bin Abdulaziz, de zoon van de
koning en voorzitter van de
voetbalbond, handelt er ook
naar. Zijn vrijgevigheid kent
geen grenzen sinds hij Koning
voetbal heeft uitverkoren als
een persoonlijk speeltje.
In Riyadh groeien de bomen
tot in de hemel. Ter meerdere
eer en glorie van het land, maar
toch vooral van hemzelf, de
zoon van de koning. Hij pomp
te in de loop der jaren miljar
den in de ontwikkeling van het
voetbal en liet, voor het luttele
bedrag van 500 miljoen dollar,
in de hoofdstad een hypermo
dern stadion neerzetten. Het
rendement van die gigantische
investering moest uitmonden
in een WK-kwalificatie. De
glans daarvan zou op hem af
stralen. dat succes zou hem in
de hele wereld macht en aan
zien geven.
Sluw en grootmoedig als hij is.
schonk prins Faisal daags voor
het afsluitende kwalificatie
duel tegen Iran met veel tam
tam 700.000 gulden aan de
Asian Football Confederation
voor de bevordering van het
Aziatische voetbal. Uit dank
baarheid voor de WK-kwalifi-
catie beloonde hij de spelers
een etmaal later ieder met
100.000 dollar en een glimmen
de Mercedes. Aan geld geen ge
brek, aan goedkope brandstof
evenmin.
Maar het Duitse statussym
bool staat er voorlopig voor de
pronk en heeft nog amper een
kilometer op de teller. Op last
van de prins werden de interna
tionals al in januari terugge
trokken uit de net opgezette
profcompetitie; er werd een lij
vig en ambitieus oefenpro
gramma uit de hoge hoed ge
toverd. Geld speelde wederom
geen rol. Colombia en Chili
werden in Riyad ontboden, Vi
tesse en KV Mechelen hapten
meteen toe toen de oliedollars
waren omgerekend in Neder
landse guldens en Belgische
franken.
Trainingskamp
Vervolgens verplaatste het ge
zelschap zich naar de mon
daine en peperdure zuidkust
van Frankrijk, waar de Saudi's
voor een trainingskamp van
drie weken hun intrek namen
in een hotel met vijf Michelin-
sterren. De landenploegen van
Polen, IJsland, Griekenland en
Bolivia kwamen graag even
langs om te sparren en de
bankrekening van de bond te
spekken. Als eerste van de WK-
deelnemers streek Saudi-Ara
bië al in de derde week van mei
neer in de States om zich voor
te bereiden op het WK-debuut
in Washington tegen Oranje.
„We moeten van dit elftal niet
te veel verwachten", denkt Leo
Beenhakker. Hij werd eind vo
rig jaar door prins Faisal aan
getrokken als opvolger van de
Braziliaan José Candido. die in
Qatar op staande voet werd
ontslagen omdat hij na afloop
van de wedstrijd tegen Irak
naar de zin van de prins net iets
te uitbundig de hand had ge
schud van de vijand. Candido
werd er niet slechter van. net
als zijn illustere voorgangers
Tele Santana, Mario Zagalo en
Carlos Alberto Parreira. de hui
dige bondscoach van Brazilië.
Leo Beenhakker trouwens
evenmin. De voormalige 'Don'
van Madrid en coach van Oran
je werd in januari met z'n hele
Nederlandse crew op het vlieg
tuig gezet omdat hij 'onmense
lijk en veel te hard' zou zijn.
„Toen bekend werd dat Been
hakker was ontslagenver
klapte aanvoerder Mohammed
Aljawad een paar weken later,
„hebben twintig van de 26 spe
lers uit de nationale selectie
feest gevierd." Beenhakker
ging, de Argentijn Jorge Solari
kwam. In zijn spoor volgden
zijn broer Eduardo, die fun
geert als geestelijk en tech
nisch adviseur, en zoonlief Jor
ge, die is gebombardeerd tot
keeperstrainer.
Souplesse
De Argentijn moet de Brazi
liaanse speelstijl continueren,
dat ligt de Saudi's het beste.
Dat is voetballen op souplesse
en techniek. Een fatsoenlijk
grasveld is in Saudi-Arabië
nauwelijks te bekennen, toch is
voetbal bij de jeugd immens
populair. Een school waar
voetbal geen verplichte sport
is, is volgens Aljawad geen ech
te school. „Overal wordt ge
speeld op steen of een zand
vlakte die door de hitte keihard
is geworden. Zodoende ontwik
kelt ieder voetballertje van
jongsaf een goede basistech
niek."
Onder invloed van de Brazi
liaanse trainers ging het ni
veau in het laatste decennium
met sprongen omhoog. „Na
tuurlijk staan ze op dit mo
ment nog een treetje lager op
de ladder dan de Europese en
Zuidamerikaanse landen.
Maai' neem van mij aan", zegt
Beenhakker, ..dat ze eraan ko
men." Saudi-Arabië was in '84
en '88 Aziatisch kampioen, ver
liezend finalist in '92 en in '89
wereldkampioen voor spelers
onder zeventien jaar. ..En dat
word je niet zomaar. Natuur
lijk", zegt Beenhakker, „is de
achterstand nog niet volledig
weggewerkt, maar ze zijn wel
aan een inhaalrace bezig."
In Amerika krijgt Nederland
als eerste te maken met de Sau
di's. „Als Nederland tegen ons
speelt", waarschuwde Moham
med Abduljawad een paar we
ken geleden in Voetbal Inter
national, „heeft het twee tegen
standers: wij en de eigen ar
rogantie. Sinds het EK'88 is het
Nederlands elftal bij ons zeer
geliefd. Spelers als Rijkaard.
Van Basten, Gullit en Koeman
zijn bij ons heel populair. Wij
verafschuwen alleen de ar
rogantie waarmee veel Neder
landse spelers in het veld
staan."
Albert Geesing
Mohammed Aljawad: „Toen bekend werd dat Beenhakker was
I ontslagen, hebben 20 van de 26 spelers uit de nationale selectie
feestgevierd."
fotoGPD/Omnipress I
