Hebben we nog heiligen nodig?
Landmacht trekt registers open
Ritzen nekt de
Zeeuwse PABO
PZC opinie en achtergrond
Banen-infocentra moeten personeel zien te werven voor beroepsleger
tii&t
Wij steunen Herman Verbeek
in het Europees Parlement
De Nederlandse lucht
macht en de marine heb
ben er weinig problemen
mee een imago als aan
trekkelijke werkgever
aan de man (en vrouw)
te brengen. De Koninklij
ke Landmacht daarente
gen moet alle registers
opentrekken om perso
neel te werven. Nu de
dienstplicht wordt afge
schaft, wordt het nog een
hele hijs om jaarlijks
zo'n zesduizend jonge
ren te strikken voor een
job in een pantsenoagen
of schuttersputje. Op een
conferentie aan het In
stituut Defensie Leer
gangen stelden leger-
personeelschefs zich
bange vragen.
van onze verslaggever
Ernst Jan Rozendaal
De bijl ligt al aan de wor
tel. Minister J. Ritzen
van onderwijs heeft 'm er
neergelegd. Deze week uitte
de bewindsman ongekend
harde dreigementen aan het
adres van de Pedagogische
Academie voor Leraren Ba
sisonderwijs (pabo) van de
Hogeschool Zeeland in Mid
delburg. Daarmee heeft hij
een proces in gang gezet dat
uiteindelijk moet leiden tot
het verdwijnen van de op
leiding uit Zeeland.
Mèt de Zeeuwse pabo is nog
vier lerarenopleidingen de
wacht aangezegd: die van de
Noordelijke Hogeschool
Leeuwarden, de Hogeschool
Rotterdam, de Rijkshoge
school IJsselland in Deven
ter en de Hogeschool En
schede. Volgens Ritzen leve
ren ze te weinig kwaliteit,
maar hij heeft ze bij voor
baat alle kans ontnomen om
het peil van hun opleiding te
verbeteren.
Oorsprong van de deze week
in alle hevigheid opgelaaide
discussie over de kwaliteit
van de Nederlandse pabo's is
een twee jaar geleden ver
schenen visitatierapport
van de HBO-Raad in Den
Haag. Niet het eerste kriti
sche rapport overigens,
want de kwaliteit van de
leerkrachten basisonderwijs
staat al sinds de oprichting
van de pabo's in 1984 ter dis
cussie. Het visitatierapport
van 1992 gaat echter meer in
op de academies dan op de
onderwijzers die ze afleve
ren. Elke pabo in Nederland
komt in het rapport aan bod
en veel beoordelingen zijn
verre van strelend.
Zo werd van de Middelburg
se pabo onder meer vastge
steld dat de docenten te wei
nig oog hebben voor de prak
tijk op de basisscholen. Zij
zouden nog te veel uitgaan
van een traditionele manier
van lesgeven. Binnen de or
ganisatie moet een 'cultuur
omslag' plaatsvinden, aldus
het visitatierapport. Docen
ten moeten bereid zijn hun
eigen ideeën en handelwij
zen ter discussie te stellen en
zich meer openstellen voor
andere benaderingen. De
Keuzegids Hoger Onderwijs,
die de bevindingen van de
HBO-Raad in een tabel met
plussen en minnen vertaal
de, kwalificeerde de onder
wijsvernieuwing en de stu
diebegeleiding in Middel
burg als 'zeer slecht'.
Profiel
Op de Hogeschool Zeeland
werd, net als bij alle pabo's
in Nederland, vorig najaar
een vernieuwingsplan opge
steld en bij de onderwijsin
spectie ingediend. Kern
daarin was afstemming op
een nieuw beroepsprofiel.
Dat werd overigens pas in fe
bruari van dit jaar door het
ministerie en de HBO-Raad
vastgesteld. Uit de medede
lingen die de minister deze
week aan de Tweede Kamer
deed, blijkt dat de onder
wijsinspectie er onvoldoen
de vertrouwen in heeft dat
de verniewingsplannen van
de vijf genoemde lerarenop
leidingen binnen afzienbare
tijd tot een kwaliteitsverbe
tering leiden.
Ritzen heeft de scholen nu
een ultimatum gesteld:
staan ze er in 1996 niet aan
zienlijk beter voor, dan ver
liezen ze alle rechten. Dus
ook hun geld. Voert de be
windsman zijn dreigement
uit dan is dat de doodsteek
voor de pabo's. De ongebrui
kelijk harde manier waarop
de lerarenopleidingen pu
bliekelijk aan de schandpaal
zijn genageld wijst erop dat
het Zoetermeer menens is.
Dat behoren de hogescholen
zich in ieder geval aan te
trekken. Hun verweer dat
het rapport van de HBO-
Raad te oud is en slechts ge
baseerd op één dag visitatie
klinkt uitermate zwak. Im
mers, de sombere voorspel
lingen van de onderwijsin
spectie zijn van veel recenter
datum.
Gestraft?
De Hogeschool Zeeland zou
zijn gestraft voor zijn eerlijk
heid, aldus directeur A. P.
van Antwerpen in De Volks
krant. Ook dat is een absurd
argument. Het suggereert
dat de meerderheid van de
Nederlandse pabo's de visi
tatiecommissie een oor heeft
aangenaaid en dat dus ei
genlijk alle opleidingen even
ondermaats zijn. Onder een
bepaalde maat die de minis-.'
ter kennelijk stelt, want
goed en slecht zijn als het om
scholen gaat levensgevaar
lijke begrippen.
Juist daarom snijdt het ver
wijt dat Ritzen nooit de na
men van de vijf pabo's naar
buiten had mogen brengen
meer hout. Daarmee heeft
hij de scholen gebrand
merkt. Want hoe genuan
ceerd een visitatiecommis
sie of onderwijsinspectie ir
rapporten ook over de kwali
teit van een opleiding mag
oordelen, db samenvatting
luidt altijd 'goed' of 'slecht';
Zeer terecht heeft de HBO-
Raad deze week aangegeven
dat de vernieuwingsplannen
van de scholen door de pu
blieke veroordeling eerder
worden belemmerd dan
bevorderd.
Zou Ritzen écht het beste
met de vijf zorgelijke pabo's
voor hebben, dan had hij zijn
dreigementen binnenska
mers gehouden. De scholen
zouden dan eveneens heb
ben geweten hoe kritiek hun
situatie is, maar hadden in
ieder geval in alle rust kun
nen werken aan de vereiste
kwaliteitsverbetering.
Volgens het ministerie van
onderwijs heeft Ritzen lang
nagedacht of hij de namen
van de scholen naar buiten
zou brengen. Uiteindelijk
heeft hij daartoe besloten
'opdat studenten een afge
wogen keuze voor een school
kunnen maken.' Een duide
lijker aanwijzing dat de mi
nister erop uit is de vijf pa
bo's op te doeken is nauwe
lijks denkbaar.
Melaatse
Vier van de vijf genoemde
pabo's liggen ver buiten de
Randstad en zijn de enige le
rarenopleiding in hun regio.
Zeeuwen die onderwijzer
willen worden, zouden mis
schien nog voor lief nemen
dat de dichtstbijzijnde pabo
- al dan niet terecht - geen
geweldige reputatie geniet.
Maar het risico wordt wel erg
groot als de opleiding over
twee jaar mogelijk alle finan
ciële steun verliest en daar
door verdwijnt. Dan moeten
de studenten halverwege
hun studie alsnog Zeeland
uit om aan een andere pabo
te gaan studeren. Kunnen ze
dat dan maar beter niet met
een doen
Zo tekent zich het even sim
pele als doeltreffende scena
rio van minister Ritzen af:
breng een onderwijsinstel
ling openlijk in diskrediet en
kondig harde sancties af,
dan wordt ze gemeden als
een melaatse. Met teruglo
pende leerlingaantallen zal
van de onderwijsvernieu
wing ook weinig terecht ko
men. Over twee jaar is het in
trekken van de financiële
steun dan nog slechts het ge
nadeschot.
Maandag overlegt de HBO-
Raad met staatssecretaris
M. J. Cohen van onderwijs
over de pabo-perikelen. De
hogescholen doen er ver
standig aan bij die gelegen
heid eens met klem te infor
meren naar de ware bedoe
lingen van zijn baas.
zeeuws
spoor
1 1 1 1 1 II 1 1
Damiaan, geschilderd door Edward Clifford.
de voorwaarde dat zo'n proces
met een wonder moet worden
afgesloten. Gebeuren er wel
wonderen? We zeggen dan wel
dat de wonderen nog niet de
wereld uit zijn, maar wat stel
len we ons daaronder voor?
Onlangs werd bekend dat het
aantal wonderen in Lourdes de
laatste tijd aanzienlijk afneemt
en men schrijft dat toe aan de
vooruitgang van de weten
schap. Zo iets geeft te denken.
Het is overigens wel interes
sant in dit verband dat een re
cent onderzoek onder katholie
ken in Frankrijk aantoonde
dat nog 56 procent van hen in
wonderen gelooft, maar niet
dat deze in Lourdes gebeuren.
Damiaan
De paus is weer herstellende en
hij zal later in dit jaar alsnog
naar België komen voor de za
ligverklaring van pater Da
miaan. Wie was Damiaan <1840-
1889) en was zijn leven van dien
aard dat Damiaan ook voor ons
nog een bron van inspiratie
kan zijn?
Er is de laatste tijd opnieuw
een golf van publicaties ver
schenen over deze toekomstige
lepra-heilige van Molokai. Ook
in deze krant verscheen een re
portage over alles wat op de
geïsloeerde landtong van dit
Hawaï-eiland nog herinnert
aan Damiaans verblijf tussen
de melaatsen van de archipel,
die hier in de tweede helft van
de vorige eeuw bij honderden
tegelijk werden gedumpt en
aan hun lot overgelaten.
De in Zierikzee woonachtige
historicus pater Cor Radema
ker heeft in opdracht van de
Nederlandse Stichting voor Le
prabestrijding (NSL) een boek
je geschreven over leven en
werk van twee pioniers uit de
geschiedenis van de leprabe
strijding: de Vlaming Damiaan
de Veuster en diens collega en
tijdgenoot, de Nederlander
Peerke Donders. De laatste
werkte jarenlang in het Suri
naamse leprozenetablisse-
ment Batavia; hij is al in 1982
zalig is verklaard.
Pater Rademaker, behorend
tot dezelfde Congregatie van
de Heilige Harten als Damiaan,
reisde naar Molokai en naar
Suriname om het spoor van
beiden te volgen. Hij vergeleek
er de strijd tegen de melaats
heid toen met de toestand en
de behandeling van lepra nu.
Het boekje met als titel Hier
voel ik met thuis is een lezens
waardig reisverslag, juist om
dat Rademaker de betekenis
van twee figuren centraal stelt
en zelf afstand neemt van het
verschijnsel zaligverklaring.
Damiaan de Veuster werd in
1840 in Tremelo in België gebo
ren, trad in het klooster bij de
paters van de Heilige Harten
levens
beschouwing
en ging nog
wijding naar de missie van Ha
waï. In die tijd was Hawaï een
koninkrijk, de Kanaken waren
de oorspronkelijke bewoners.
Er heersten vele ziekten, waar
onder de melaatsheid. Tussen
1770 en 1870 daalde de inheem
se bevolking van 250.000 tot
50.000 inwoners.
De geschiedenis is weer bree
duit opgehaald. Er werden dra
conische maatregelen geno
men: iedereen die door de me
laatsheid was aangetast, werd
naar het eiland Molokai ver
bannen zonder enige verzor
ging aan zijn of haar lot overge
laten. Pater Damiaan bood
zich spontaan bij zijn missie
bisschop aan om het leven van
deze uitgestotenen te gaan de
len en te proberen hun bestaan
een beetje draaglijk te maken.
Dat gebeurde en het werd een
enkele reis: een weg terug was
er niet. Hij heeft zich levend be
graven in wat toen de hel van
Molokai werd genoemd. Da
miaan vertrok naar Molokai in
1873 en bleef er tot zijn dood in
1889, hij stierf zoals alle ande
ren: aan melaatsheid. En type
rend voor zijn betrokkenheid,
vanaf het moment dat hij bij
zichzelf de melaatsheid ont
dekte, sprak hij met een gevoel
van solidariteit van: 'wij me
laatsen'.
Voorbeeldfunctie
De vraag of onze tijd behoefte
heeft aan heiligen, zou ik vol
mondig willen beamen. Er
moeten wel een paar voorwaar
den zijn vervuld. Mensen moe
ten zich in zulke mensen kun
nen herkennen, of zich er mee
kunnen identificeren. Van de
jeugd vinden we het vanzelf
sprekend dat ze haar idool
zoekt. Een mens moet zich aan
iets of iemand kunnen optrek
ken. Het is een publiek geheim
dat Moeder Teresa, de vrouw
die wereldwijd bekend is voor
haar inzet voor de allerarm
sten, meer dan eens bij de paus
ZATERDAG 4 JUNI 1994
(Advertentie)
door Harrie Buijssen
Het zal inmiddels iedereen
bekend zijn dat paus Jo
hannes Paulus II enkele weken
geleden een schuiver maakte
in zijn badkamer en daarbij
zijn dijbeen brak. Natuurlijk
kwamen er meteen ook de no
dige speculaties op gang: is dit
het begin van het einde? Maar
zijn val had ook een nevenef
fect: heel België raakte ontre
geld. Op 15 mei zou de paus im
mers naar België reizen voor
de zaligverklaring van pater
Damiaan.
Misschien zijn er wel protes
tanten die hierin de vinger
Gods meenden te kunnen be
speuren. Heiligenverering
moet immers een gruwel zijn in
de ogen van een rechtgeaard
protestant. Tussen God en
mens mag er immers geen an
dere middelaar zijn, dan Jezus
Christus.
Is heiligenverering dan zoiets
als een katholieke folklore? Uit
mijn vroege jeugd herinner ik
mij dat het rozenkransgebed
na het avondeten eindigde met
de aanroeping: 'heilige Apollo-
nia, bid voor ons. Later begreep
ik dat de heilige Apollonia
wordt aangeroepen tegen kies
pijn. Zij kon er over meepraten,
want bij haar marteldood wer
den haar de tanden uit de
mond geslagen... Weer later be
greep ik dat men toch beter
naar de tandarts kon gaan.
Meer bekend is waarschijnlijk
dat de heilige Clara een worst
wordt beloofd, wanneer men
mooi weer wenst te hebben. In
Roermond werd dus ook een
flinke worst afgeleverd bij een
zusterklooster. De zusters had
den daarmee de opdracht de
heilige Clara om mooi weer te
bieden. Het heeft die dag be
hoorlijk geregend in Roer
mond.
Folklore of toch meer? In de
katholieke kerk wordt over hei
ligenverering heel serieus ge
dacht en een zalig- of heilig
verklaring (want het is meestal
een tweetrapsraket) vraagt
veel onderzoek en bovendien
een bevestiging uit de hemel:
God moet de heiligheid van de
betreffende persoon met een
wonder bekrachtigen. Een pro
ces van zalig- of heiligverkla
ring is een proces dat met veel
zorg. onderzoek en regels om
geven is en alleen aan de paus
is voorbehouden.
Het is ook geen uitvinding van
de laatste tijd. De eerste heilig
verklaring in de strikte zin (ca
nonisatie) gebeurde in 993 door
paus Johannes XV. Dat neemt
niet weg dat toch veel mensen
wat moeite zullen hebben met
erop aangedrongen heeft het
proces van zalig- en heilig
verklaring van Damiaan de
Veuster te versnellen.
Mensen hebben behoefte aan
bevestiging van hun eigen le
venskeuze. Er zijn trouwens
parallellen tussen het leven
van Damiaan en Mpeder Te
resa. Ook al tijdens het leven
van Damiaan was er door alle
christelijke confessies heen
veel waardering voor zijn werk.
Dat mensen ook buiten het
christendom zich aangespro
ken voelen, heeft te maken met
het feit dat Damiaan in zijn ma-
—nier van leven en werken ken
nelijk het diepste en beste in de
mens heeft aangesproken en
blijft aanspreken. Vandaar dat
het niet zo vreemd is dat
Boeddhistische leprozerieën
vragen de naam van Damiaan
aan hun instellingen te mogen
verbinden. Maar ook mensen
die zich inzetten voor aidsbe-
strijding, ontdekken in Da
miaan de Veuster hun moderne
'patroonheilige'.
Keuze
Er is echter nog een geheel an
der facet aan het proces van za
lig- of heiligverklaring. Dat ligt
bij de kerk zelf. Wanneer het in
stituut kerk immers door een
dergelijk proces een bepaalde
persoon voor het voetlicht van
heel de wereld haalt, is die
keuze tegelijk medebepalend
voor het zelfverstaan van de
kerk. Enerzijds kan zij laten
zien, waarin een leven bestaat
dat geleefd wordt vanuit de
kern van het evangelie, waar
voor de kerk toch pretendeert
te staan. Anderzijds heeft de
zelfde kerk de mogelijkheid
zichzelf te zuiveren van alle af
dwalingen, compromissen en
halfslachtigheid, die onvermij
delijk in het leven van alle dag
op de loer liggen.
Een keuze voor een echt evan
gelisch geleefd leven kan ook
maatschappelijk en politieke
gevolgen hebben. Een kerk die
dat aandurft, appelleert tege
lijk aan het geweten van men
sen die hun manier van leven
door diezelfde christelijke in
spiratie willen laten leiden.
Voor Damiaan de Veuster was
het in feite een levensvervul
ling door te kiezen voor het le
ven van anderen.
Het is mogelijk dat veel men
sen inmiddels door de situatie
in de wereld zo door het cynis
me zijn aangetast, dat zij niet
meer de moed hebben zich
hierdoor te laten raken. Maai'
dan blijft altijd nog bestaan
dat de wereld wat minder inhu
maan is, zolang er dergelijke te
genkrachten blijven bestaan.
door Paul Koopman
De Koninklijke Landmacht
zit met een probleem.
Dienstplichtigen die nu nog on
der de wapenen zijn, vervelen
zich kapot, zo bleek onlangs uit
een onderzoek van de belangen
vereniging AVNM. Dat staat,
vriendelijk gezegd, op gespan
nen voet met het dynamische,
avontuurlijke leven dat de
landmacht jongeren in zijn wer
vingscampagne aanbiedt. Kolo
nel L. Timmermans, hoofd afde
ling personeelsvoorziening van
de landmacht bezweert echter:
„Leegloop en verveling komen
in het woordenboek van de
nieuwe beroepssoldaat niet
voor. Hij heeft een mentale en
fysieke gehardheid. Vindt bij
ons uitdaging en discipline".
Even tevoren had de heer Tim
mermans zijn gehoor getrae-
teerd op een dwarsdoorsnede
van de landmacht-wervings
spots. Volume tot net onder de
pijngrens, transporthelikopters
bij een stuwdam, mooie meiden
in gevechtspak en ratelende
tanks. En dat was nog niet alles.
Via elf regionale 'banen-infocen-
tra' (de eerste opende deze week
zijn deuren in Arnhem), scholen-
bezoek en banenmarkten 'jaagt'
de landmacht op jongeren tus
sen de 16 en 26 jaar die straks
vrijwillig voor twee a vier jaar
moeten tekenen. 'Vacatures en
videoclips' was de leus van een
defensie-conferentie in Delft. De
bange vraag: lukt het om vol-
alleen bestaat uit F16-piloten is
de fotograaf van de Marlboro-
campagne ingehuurd voor het
maken van 'groepsfoto's'. Zo is
op de oefenbasis in Texas ook
een kok voor een straaljager ge
portretteerd. „Wij maken ons
trouwens geen grote zorgen over
de wervingsresultaten", zegt ge-
neraal-majoor drs. C. van Ham
mond, directeur personeelsza
ken van de luchtmacht. De be
drijfscultuur die bij de lucht
macht heerst, spreekt veel jon
geren volgens hem wel aan:
„Een mengeling van de actiebe
reidheid van de landmacht met
de relativerende humor van de
marine".
Lokkertje
De landmacht heett het intussen
minder gemakkelijk. De nieuwe
luchtmobiele brigade is een lok
kertje, geeft personeelschef Tim
mermans toe. Maar de andere
landmacht-onderdelen worden
wat minder makkelijk aan de
man/vrouw gebracht. Het ant
woord van Timmermans: jonge
ren al vanaf hun twaalfde jaar op
de landmacht als potentiële
werkgever wijzen, zorgen voor
opleidings-certificaten die ook
in het 'burgerleven' bruikbaar
zijn en bemiddeling bij het vin
den van een baan na het einde
van de diensttijd.
„Elke kazerne krijgt een educa
tief studiecentrum", kondigt
Timmermans aan. „Als het no
dig is bieden wij ook een rijoplei
ding aan". Brigade-generaal
Zoomers van de landmacht: „De
mensen komen er bij ons beter
uit dan dat ze er in zijn gegaan.
Wij staan voor de taak dat de ko
mende driejaar aan te tonen. Als
het lukt, moet het mogelijk zijn
per jaar 5500 mensen te werven".
Opperbevelhebber generaal
Couzy van de landmacht houdt
er echter al rekening mee dat het
niet lukt. Als het scheefloopt
met de werving, moet de land
macht leren leven met personele
tekorten, aldus Couzy. Dat zou
best kunnen gebeuren, zo heeft
deze wervingsconferentie moe
ten constateren: „Met de wer
ving loopt het nu nog vrij goed.
Maar wat gebeurt er als er straks
in Joegoslavië doden vallen? Als
de regering besluit alsnog mili
tairen naar Ruanda uit te zen
den? Als de economie aantrekt
en we moeten gaan concurreren
met het bedrijfsleven? Dan zie ik
de landmacht nog niet per jaar
ruim vijfduizend jongeren aan
trekken".
Generaal H. Couzy.
van de marine wil daar niets van
weten. „We moeten dat niet
doen. Met zijn allen in een win
kel gaan zitten met drie toon
banken, zo werkt dat niet. Men
gaat met bij de krijgsmacht lou
ter om in een uniform te lopen.
Als je piloot wilt worden, ga je
ook niet bij Van Gend en Loos
solliciteren. Ik besteed mijn geld
liever aan het profileren van
mijn eigen organisatie".
De discussiebijeenkomst in
Delft heeft pijnlijk duidelijk ge
maakt dat de marine, de lucht
macht en de landmacht alledrie
in dezelfde vijver vissen. De ma
rine, die per jaar slechts 1000 jon
geren met een tijdelijk contract
hoeft te werven, heeft weinig
problemen. Als high-tech-be-
drijf heeft de marine een prima
imago, aldus Van Aalst.
De luchtmacht moet jaarlijks
800 a 900 jongeren zien te 'strik
ken'. Om duidelijk te maken dat
dit krijgsmachtonderdeel niet
Demonstratie van commando's op open dag van OCM A in Middelburg. foto Archief PZC
doende jongeren te werven voor
een baan bij de landmacht als
straks, in 1998, de opkomst
plicht geheel is afgeschaft?
De commissie-Meijer, die in 1992
de regering adviseerde een eind
te maken aan de dienstplicht,
had er een hard hoofd in. De
commissie rekende voor dat de
landmacht vanaf 1998 jaarlijks
zo'n 5500 jongeren voor een tij
delijke baan zou moeten zien te
strikken als de opkomstplicht
wordt afgeschaft. Gezien de
strenge selectie (circa 1 op de 20
sollicitanten wordt ook opgeno
men), de in omvang afnemende
doelgroep (jongeren met een af
geronde lagere technische oplei
ding of MAVO) en de geringe 'ap
peal' van de landmacht zou dat
maai' ten dele lukken.
De landmacht is inmiddels, ge
zien de positieve resultaten bij
de werving voor de luchtmobiele
brigade, gematigd optimistisch.
De vraag is alleen, aldus de di
recteur T. de Kruijf van het In
stituut Defensie Leergangen, of
ook voldoende jongeren geïnte
resseerd kunnen worden voor
een baan met minder glamour
en actie: bij de pantser-infante
riebrigade bijvoorbeeld. De
Kruijf kwam met het voorstel de
wervingscampagne van land-,
luchtmacht en marine samen te
voegen. Want was het niet een
beetje te veel van het goede om
voor alle drie de krijgsmachton
derdelen aparte wervingscam
pagnes op te zetten?
Schout-bij-nacht J. van Aalst
'/ftled &o*nt oa*t de natuur!
DE GROENEN
TEL038 217806
dr. Sicco Mansholt, prof.dr. Hans
Achterhuis, Piet de Visser, prof.dr. Ja
Tinbergen, Wouter van Dieren, prof.di j
Bob Goudswaard, dr. Roefie Hueting,
Hans Bouma, Jan de Boer, prof.dr.
Gjalt Zondergeld, Hans van Dam, Ceeijb
Schelling, prof.dr. Herman de Lange,
Igor Cornelissen, Henk Baars, Gerard
van den Boomen, Gied ten Berge, Fre
Keesen, prof.dr. J. Niezing, Jan
Juffermans, Willem Hoogendijk, Henk j
van Arkel, Wies Stael-Merkx, Huub
I Oosterhuis, Jan van KilsdonkS.J.
