Festival brengt
interieur en
kunst samen
Knokken voor een kaveltje
PZC
Europese actie
Nederland
droomt
van eigen
villa
V erbouwingscontr act
van Eigen Huis
vrije tijd
22
Een hypotheek kies
je niet zomaar...
M 11111 n i M 1111 r
ZATERDAG 4 JUNI 1994
Woninginrichters en kunstenaars doen de komende twee weken hun
best om de harmonie tussen interieur en kunst te benadruken. Dat
gebeurt tijdens het eerste Europese Woonkunst Festival. In talrijke steden
en dorpen in Europa kunnen kunstenaars vanaf vandaag (zaterdag) hun
werk exposeren en verkopen in interieurzaken. Een nieuw staaltje
Europese samenwerking waaraan woninginrichters en kunstenaars uit
Nederland, België, Denemarken, Duitsland, Hongarije, Oostenrijk, Zweden
en Zwitserland meewerken. In Nederland heeft de Centrale Bond van
Woninginrichters de organisatie ter hand genomen. Onder het motto 'kunst
in het interieur: het begon al bij de oermens'.
iAdvertentie
Doel van het Woonkunst Festival is te laten zien dat kunst en interieur samengaan.
foto CBW
De Centrale Bond van Woning
inrichters (CBW): 'De oer
mens wist het al, het leeft prettiger
als je naar meer kunt kijken dan
alleen maar kale (rots)muren'. En
de CBW gaat nog verder: 'A thing
of beauty is a joy for ever moet de
oermens gedacht hebben en hij
versierde zijn hol met merkwaar
dige schilderingen die duizenden
jaren later niets aan schoonheid
hebben ingeboet'. Van de oermens
maakt de bond vervolgens een
stap, via Romeinse keizers, farao's,
koningen en geestelijken naar het
huidige interieur, waarin 'ook de
gewone man geniet van het verf
raaien van zijn eenvoudige wo
ning door een handgeborduurd
schilderijtje aan de muur'. Als we
voorbijgaan aan dit afgrijselijke
cliché komen we terecht bij het
Woonkunst Festival dat vanaf
vandaag (zaterdag) in Europa
plaats vindt. In Nederland doen
ruim 250 woninginrichters mee
aan deze actie. In hun zaken ex
poseren kunstenaars gratis hun
werk.
„Doel van dit festival is te laten
zien dat kunst en interieur samen
gaan. Daarnaast speelt zeker ook
een commercieel motief. Over het
algemeen is het vanaf juni een stil
le periode. Op deze manier willen
we de loop in de winkels houden."
verklaart CBW-woordvoerster K.
van Nistelrode.
Die stille periode geldt voor be
paalde delen van Zeeland in min
dere mate. Toeristen zorgen daar
toch wel voor de nodige aanloop in
de woninginrichtingzaken. De be
langstelling voor het project is in
de provincie niet erg groot. Bij de
organisatie hebben zich tot nu toe
drie zaken aangemeld voor het fes
tival: Woninginrichting Gerritsen
uit Middelburg, Herder Interieur
uit Serooskerke en 't Lange Uus in
Zierikzee. Zeeuwse kunstenaars
exposeren ook elders in het land.
Zo zijn bij Lamers Lamers in
Breda schilderijen zien van de
Middelburgse Juul Kortekaas.
Van Juuls zus Marga zijn vrouwen
figuren in klei te zien.
Schilderijen
Wille Neyen-Koste exposeert pa-
pier-mache. schilderwerk en kera
miek in de Middelburgse zaak Ger
ritsen. Bij Den Herder in Seroos
kerke zijn schilderijen te zien van
Leen van Duivendijk en bronzen
van Hansje den Hollander. Schil
derijen van Elly Mes zijn te zien bij
't Lange Uus in Zierikzee.
Het initiatief tot de woon-kunst-
manifestatie werd afgelopen jaar
in Oostenrijk genomen. Daar werd
onder de titel Tag der Wohnkultur
een dergelijk festival gehouden, zij
het slechts één dag. Branche-orga
nisatie uit andere Europese landen
hebben dit initiatief overgenomen
en er een Europese happening van
gemaakt. Het is de bedoeling dat
het een jaarlijks terugkerende fes
tival wordt.
De exposities in de diverse winkels
zijn zeer uiteenlopen van aard.
Naast experimenteel werk, com
puterkunst, fotografie, schilder- en
beeldhouwwerk is er ook ruimte
voor bijvoorbeeld demonstraties
poppen maken. In Helmond (Goed
Wonen) worden twee door Herman
Brood beschilderde Cake Walks
geveild. De opbrengst komt ten
goede aan het Wereld Natuur
Fond. Er zijn in Helmond tevens
boekentorens, schilderijen en zeef
drukken van Brood geëxposeerd.
In Nijmegen wordt een bank van
Cor Noordzij, beschilderd door
Ruud Schrijvershof, geveild. De
opbrengst gaat naar het Ronald
Mc Donaldhuis aldaar. Thérèse
Steinmetz exposeert recent werk
(litho's, olieverf en acryl) in Dwin-
geloo. In Haarlem is een wedstrijd
georganiseerd voor amateurkun
stenaars. Medewerkers van het
Frans Hals Museum jureren de
werken die in vershillende zaken in
de stad geëxposeerd worden. Be
zoekers kunnen via een kunsroute
de werken bekijken.
De manifestatie begint vandaag
en duurt ongeveer twee weken. De
deelnemende zaken kunnen zelf
bepalen of ze na die twee weken de
exposities verlengen en er bijvoor
beeld een festival van een maand
van maken. De CBW heeft alleen
een begindatum vastgelegd.
(Wille Neyen Koste, papiermaché,
schilderwerk en keramiek: Gerrit
sen Woninginrichting Middelburg;
Leen van Duivendijk, schilderijen,
Hansje den Hollander, bronzen:
Herder Interieur Serooskerke; Elly
Mes, schilderijen; 't Lange Uus Zie
rikzee.)
Annemarie Zevenbergen
Een vrijstaande woning op een
eigen stukje grond. Nog niet zo
lang geleden bleef het voor velen
bij dromen alleen, maar sinds
enige tijd worden architecten en
bouwers overspoeld door
aanvragen van mensen die kiezen
voor hun eigen droompaleisje. Die
vraag is zo groot, dat het
Bouwcentrum in Rotterdam een
geplande tentoonstelling over het
bouwen van vrijstaande woningen
moest afblazen. Want de
vaderlandse architecten en
bouwers hebben hun handen vol
om Nederland aan riante optrekjes
te helpen. En op hun beurt melden
de kopers zich in rijen voor een
geschikt stukje bouwgrond. Het is
knokken voor een kaveltje.
De groene stukjes grond in de
Randstad worden schaars.
Op de nog vrije stukjes aan de
rand van vele gemeenten ver
schijnen steeds meer spierwitte
paleisjes. Soms van het kaliber
Dynasty, maar vaak ook van
meer bescheiden formaat. Eén
ding hebben ze gemeen: ze zijn
vrijstaand. En dat is precies wat
de Nederlander met een redelijk
gevulde beurs op dit moment wil.
„Voor Nederland een tamelijk
nieuw verschijnsel, maar in het
buitenland de gewoonste zaak
van de wereld," zegt J.G. Drabbe,
directeur van het in het Zuidhol
landse Dalem gevestigde Han-
cell Multi Constructions CV. „Ik
heb anderhalf jaar in België ge
woond toen ik voor US Steel Ho
mes werkte. Ach, daar heeft bijna
iedereen een eigen huisje met een
stukje grond. Mensen willen niet
in een rijtje wonen. In Nederland
is jarenlang een hele grote schei
dingslijn geweest. Nu zie je plot
seling dat er een grote wens ont
staat bij Nederlanders om zich
terug te trekken op hun eigen
stukje grond. Het is een zeker
verzet tegen de collectiviteit."
De belangstelling is nog nooit zo
groot geweest als nu, beaamt ook
het Bouwcentrum Expo in Rot
terdam. Het Bouwcentrum dat
een expositie had gepland met
bouwers en architecten, moest
deze op het laatste moment af
blazen omdat de heren geen tijd
hadden. Ze hadden het simpel
weg te druk met bouwen. „Een
heel raar probleem," stelt woord
voerster Rianna van der Kaaden.
„Dat we nog niet vaak hebben
meegemaakt. Sommige bouwers
zitten al op verdubbeling van de
levertijd, omdat ze het niet aan
gesleept krijgen. De meesten
hebben echt tot eind van het jaar
de handen vol."
Ook het door het Bouwcentrum
Expo uitgegeven boekwerk 'Vrij
staande woningen' is volgens
haar niet aan te slepen. „Onze
brochure vliegt de deur uit," ver
volgt ze. „Van de drieduizend ex
emplaren, waarmee we normaal
gesproken twee jaar doen, reste
ren er nu nog tweehonderd. De
rest is een paar maanden tijd ver
kocht. Het is gewoon een enorm
hot item."
Comfort
Nederland droomt van een eigen
villa. En dan niet zomaar een,
maar het liefst een riant optrekje
voorzien van het nodige comfort.
Zoals twee of zelfs drie badka
mers, een ruime keuken, één a
twee garages en wie écht geld
heeft laat ook meteen een zwem
bad in de kelder bouwen.
Architect J. Drabbe van Hancell
ontwerpt voor deze laatste cate
gorie. Hij bouwt niet onder het
half miljoen, exclusief grond wel
te verstaan. Wie 'slechts' twee a
drie ton te spenderen heeft, ver
wijst hij door naar de concurrent.
Drabbe was achttien jaar gele
den één van de eersten die zich
geheel toespitste op het ontwer
pen en bouwen van vrijstaande
luxe woningen. Hij bouwt er
hooguit tien tot vijftien per jaar:
„Omdat ik het zelf wil blijven
doen."
Ook Drabbe komt tot de conclu
sie dat een 'eigen huis' in is. Het
aantal advertenties in woon- en
lifestylebladen waarin bouwers
zich op dit vlak presenteren,
neemt zienderogen toe. Het aan
tal kopieën echter ook. „Om des
tijds de eerste witte huisjes te
kunnen bouwen, daar heb ik voor
moeten vechten. Nu rollen ze er
uit als broodjes bij de bakker," al
dus Drabbe.
De door het Bouwcentrum uitge-
De vaderlandse architecten en bouwers hebben hun handen vol om Nederland aan riante optrekjes te
helpen. foto GPD
geven brochure bevat informatie
over een groot aantal architecten
en bouwers, verspreid over heel
Nederland. Variërend van houts-
keletbouw tot traditionele bouw.
De prijzen voor de woningen lo
pen sterk uiteen. Van een halve
ton voor een houten bouwpakket
tot meer dan een half miljoen
voor een luxe onderkomen.
Bouwkavels
Het aantal beschikbare bouwka
vels is echter zeer beperkt. Veel
gemeenten geven slechts mond
jesmaat grond uit, waardoor kan
didaten soms jaren op een wacht
lijst moeten staan. „Bouwgrond
is een groot probleem," stelt
Rianna van der Kaaden. „Als er
al wat te koop is, wordt er een lijst
voorwaarden aan verbonden."
Drabbe heeft zo zijn eigen oplos
sing: „Maak van die Randstad
maar één grote stad. Er is genoeg
grond hier. We moeten gewoon
eens aanvaarden dat dit deel van
het land een stad wordt. De ge
meenten geven de grond uit en
doen dat heel beperkt, waardoor
de prijs omhoog schiet. De prij
zen voor een lapje grond hebben
inmiddels absurde vormen aan
genomen."
Degenen die dit soort woningen
kunnen betalen, zijn volgens de
architect met name zelfstandi
gen of de hoger gesalarieerden.
Het ontwerp voor de villa's komt
in overleg tot stand, waarbij
Drabbe er zo zijn eigen ideeën op
na houdt. Hij ergert zich aan de
vervuiling van vaktermen: „Ik
heb een broertje dood aan hard
houten ramen met driedubbel
glas. En een schuifpui bestaat
ook niet, een schuifraam wel. En
een ligbad ook niet, wel een zit
bad. En een riante bungalow
voor een Hema-prijs, die bestaat
ook niet."
Onder de pakweg vier ton kan hij
niks bouwen, zo zegt Drabbe. Hij
houdt van huizen met serres en
een echte entree: „Ik kom uit La
ren en ben beïnvloed door die La-
rense stijl. Die heb ik zo'n beetje
verspreid over heel het land."
In de omgeving van Oegstgeest
heeft hij onlangs weer enkele
nieuwe woningen gebouwd. Op
een fraaie locatie nabij de plas
sen staat een handjevol spierwit
te villa's. Aan de bestrating
wordt net de laatste hand gelegd.
Lang niet alle architecten en
bouwers bevinden zich in deze lu
xe categorie. Wie het boek 'Vrij
staande woningen' doorbladert,
ontdekt dat ook voor heel veel
minder al een leuk optrekje te
bouwen is. Het grote struikelblok
blijft echter het verkrijgen van
bouwgrond.
Bij het Bouwcentrum Expo aan
het Weena 760 is ook een perma
nente expositie ingericht over
het onderwerp vrijstaande wo
ningen. Hier is tevens een lijst be
schikbaar met door de gemeen
ten aangedragen informatie over
beschikbare bouwkavels. Deze
informatie kost f10,-. De bro
chure 'Vrijstaande woningen' is
te koop voor f 15,-.
Evelien Baks
Een deskundig en objectief
advies is hierbij een
eerste vereiste! Onze
hypotheek-adviseur
luistert naar uw
wensen, maakt talrijke
computerberekeningen en kiest tenslotte samen
met u de optimale hypotheekconstructie. Maat
werk dus. Het kost u niets, bespaart u een kapitaal
en voorkomt later een hoop problemen
De Nationale
i \j i r^v
1NPis
Hypotheekbeurs
Goes: Vlasmarkt 4. Tel. 01100-51588
Middelburg: Lange Geere 153. Tel. 01180-29828
Vlissingen: Badhuisstraat 137. Tel. 01184-13900
Zierikzee: Korte St. Janstraat 8. Tel. 01110-17808
hypotheek
De rente op de kapitaalmarkt is de afgelopen week, na een periode van
dalingen, sterk gestegen. Wij noteerden deze week zowel verhogin
gen van de hypotheekrentetarieven (C&E Bank en PVF Hyp. met 0,2% tot
0,5"/») als een lichte daling (Hooge Huys/Al, spaarhypotheek 0,1%).
ren tepercentages
Hypotheekrente
netto we
kelijke
per
rente
alsluit
opgave rente bij liscale
31 mei 1994
vast
provi
bank
besparing van
gedu
sie in
constant
rende
38,25%
50%
ABN.AMRO
spaarhyp
1,00
7.30
3.91
2,55
spaarhyp.
10 jr
1,00
7.70
4,17
2.76
spaarhyp.
15 jr
1.00
8.10
4,44
ann hyp.
variab.
1.00
6,50
4.28
ann. hyp.
5 jr.
1,00
7.10
4.66
3.78
ABP
spaarhyp.
1.00
7,00
3,74
2.43
spaarhyp.
10 jr.
1,00
7,40
4,00
2.63
spaarhvp.
15 jr.
1.00
7,80
4,26
ann hyp
1,00
6,80
4,47
3,62
ann. hyp
10 jr.
1,00
7,20
4,73
3,83
Aegon
spaarhyp.
1,00
7,40
4.03"
2.66
spaarhyp.
15/20 jr.
1.00
8,20
4,56
3,09
Amev
zorg-vrij-hyp.
1,00
7,20
3.89
2.55
Levensverz
zorg-vrij-hyp
15/20 jr.
1,00
8,10
4,49
3,03
Bouwfonds
spaarv.hyp
1,00
7,60
4.15
2,76
Combinatie
spaarv.hyp.
10 jr.
1,00
8,10
4,48
3,02
spaarv.hyp
renterust
1,00
7,80
4,28
2,86
Centraal
spaargar.hyp
0,25
7,30
3,92
2,57
Beheer
spaargar.hyp. 15 jr.
0,25
8,10
4.44
2,99
Centrale
spaarhyp.
5
1',
1,00
7,10
3,75
2,41
Volksbank
spaarhyp.
III
1'.
1,00
7,50
4,02
2,62
ann. hyp.
2
r.
1,00
6,10
4,02
3,26
ann. hyp.
5.
1'.
1,00
6,90
4,54
3,67
Delta Lloyd
hyp.tot.plan
1.00
7,20
3.89
2,55
hyp tot.plan
15/20 jr.
1,00
8.00
4,42
2,97
Direktbank
besp.dir.hyp.
5
r.
1.00
7,30
3,95
2,60
GWK-bank
spaarhyp
1,00
7.10
3,83
'2,50
ann. hvp.
1 jr
1.00
6.10
4,02
3,26
ann.hyp
5 jr.
1,00
6.90
4,54
3.67
Nationale
spaarhyp.
1,00
7.30
3,96
2.61
Nederlanden
spaarhyp.
15 jr
1.00
8,10
4,49
3,03
ING-bank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
7.30
3.91
2.56
spaarhyp.
10 jr.
1,00
7,70
4.18
2.77
ann.hyp
ljr
1,00
6,20
4.08
3.31
ann. hyp.
5 jr.
1,00
7,10
4.66
3,78
Postbank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
7,20
3.88
2,54
spaarhyp.
7 jr.
1,00
7,50
4,08
2,70
spaarhyp.
12 jr.
1,00
7,90
4,34
2,91
ann. hyp.
2 jr.
1,00
6,20
3,99
3,23
ann. hyp.
5 jr.
1,00
7,00
4,50
3,64
Rabo
sp.opt. hyp.
3 jr.
1,00
6,80
3,60
2,31
Hp.bank
sp.opt. hyp.
10 jr.
1,00
7,70
4,19
2,77
sp.opt. hyp.
stabiel
1,00
8,10
4,47
3,00
(adviesrente)
ann. hyp.
variabel
1,00
6,30
4,15
3,36
ann. hyp.
5 jr.
1,00
7,10
4,66
3,78
Reaal
exact-hyp.
1,00
7,00
3,76
2,45
Hypothek.BV
exact-hyp.
10 jr.
1,00
7,80
4,29
2,87
VSB Bank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
7,20
3,90
2,56
Westland
lage last.
7 jr.
1,00
7,30
3.95
2,60
Utrecht
lage last.
15 jr.
1,00
7.90
4,33
2,90
Zwolsche
za-hyp.plan
1,00
6,80
3.59
2,31
Alg./ing
za-hyp.plan
10 jr
1,00
7,20
3,86
2,52
f Deze rentevasteperiode kent geen rentebedenktijd.
De vermelde tarieven hebben betrekking op standaard hypotheken met
gemeentegarantie. De netto werkelijke rente (nwr) is gebaseerd op de tota
le netto lasten van de hypotheek. De vermelde nwr-percentages gelden
voor een man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad 150.000.- Voor
vrouwen en/of bij andere leeftijden kunnen andere nwr-percentages gel
den. Bij andere hypotheekbedragen wijkt de nwr bij een aantal instellin
gen enigszins af.
De 'Vereniging Eigen Huis' wil een
einde maken aan de vaak machteloze
situatie waarin consumenten verzeild
raken bij verbouwingen. Volgens de
vereniging is het heel moeilijk
duidelijke afspraken te maken met
aannemers over kwesties als de duur
van de verbouwing, de manier van
oplevering en wijze van betaling.
Vandaag heeft Eigen Huis een
standaardcontract gepresenteerd dat
de rechten en plichten van vooral de
'ondeskundige' consument goed regelt.
Uit een oproep van Eigen Huis
aan haar leden blijkt dat er bij
particuliere verbouwingen heel
wat wordt afgerommeld, een gang
van zaken waarvan de consument
doorgaans het'slachtoffer wordt.
In veel gevallen vindt geen opleve
ring plaats, zodat er ook bijna
nooit een lijst van gebreken wordt
opgesteld die de aannemer nog
moet verhelpen. Soms wordt een
verbouwing maanden later dan af
gesproken opgeleverd en blijkt het
uitermate moeilijk voor de op
drachtgever de schade op de aan
nemer te verhalen. Zoals de aanne
mer ook niet verplicht is zich te
verzekeren tegen schade die tij
dens de verbouwing kan worden
aangebracht.
Volgens Eigen Huis voldoet de hui
dige standaardovereenkomst, op
gesteld door het Algemeen Ver
bond Bouwbedrijf (AVBB), niet
omdat het te veel uitgaat van pro
fessionele opdrachtgevers waarbij
onder directie van architecten toe
zicht wordt uitgeoefend op de
bouw.
De nieuwe standaardovereen
komst geeft opdrachtgevers bij op
levering het recht 5 procent in te
houden op te aanneemsom als
stok achter de deur. Tevens is
voorzien in een boeteregeling bij
overschrijdingen van de afgespro
ken duur van de verbouwing. In
dien de aannemer het contract on
dertekent, verplicht hij zich ook
een halfjaar garantie op de werk
zaamheden te geven.
In een eerste reactie op de overeen
komst zegt het Algemeen Verbond
Bouwbedrijf nooit geluiden te heb
ben gehoord dat het bestaande
contract niet goed zou functione
ren. Volgens AVBB-beleidsmede-
werker P. Clerx is de overeen
komst in 1992 aangepast waarbij
de consumenten-belangen vol
doende zouden zijn verwerkt. De
Vereniging Eigen Huis bestrijdt
dit en adviseert niet in zee te gaan
met aannemers die het door naar
opgestelde contract niet willen on
dertekenen.
