Je probeert vooral vandaag te leven
klipperaak
PZC
Mad
reportage
ZATERDAG 28 MEI 1994 31
Het wak in zijn geheugen is er nog steeds.
Van die donderdagavond de zesde december
1990 is hem alleen bijgebleven dat hij naar het
voetballen ging. Vlissingen 2 tegen Telstar 2.
Wat er daarna gebeurde heeft Jan Stuut, toen
nog brigadier bij de Vlissingse gemeentepolitie,
slechts van horen zeggen. „Die wedstrijd was
klaar om kwart over negen. En vanaf dat
moment ging bij mij de lamp uit."
Pas veel later vernam Stuut (inmiddels
44) wat zich later die avond afspeelde.
Na afloop van de voetbalwedstrijd stapte hij
samen met z'n collega in de surveillan
ceauto. Er was een aanrijding gebeurd in de
Bonedijkestraat. Een van de betrokken au-
tombilisten was doorgereden. Stuut en z'n
collega in de achtervolging. Vol gas ging het.
Tussen Vlissingen en Koudekerke vloog de
politiewagen uit de bocht en botste vervol
gens tegen een tegemoetkomende auto: drie
gewonden. Jan Stuut was er het ernstigst
aan toe.
Zijn vrouw Joke (37): „Hij werd in coma het
ziekenhuis in Middelburg binnengebracht.
In het ziekenhuis spraken ze alleen van een
bekkenfractuur." Een dag later, toen Jan
Stuut naar het Dijkzigtziekenhuis in Rotter
dam was overgebracht, klonken de dokto
ren heel wat somberder. „Daar vertelden ze
dat hij een hele zware schedelbasisfractuur
had. En z'n been was helemaal naar binnen
geschoten, echt centimeters. Z'n bekken
was een chaos. De rechterkant van z'n ge
zicht was helemaal verlamd. Z'n nieren wa
ren beschadigd, hij had gebroken ribben."
Alle kans, zo kreeg Joke Stuut te horen, dat
haar man het niet zou redden. „Dan is er zo
veel paniek aan het thuisfront. Je kan dat
niet zo goed duidelijk maken. Je bent volle
dig uitje doen. Heel onwezenlijk is dat. Het
ergste was: hoe vertel je je kind, onze zoon
was toen dertien, dat z'n vader het mis
schien niet haalt?"
Blinde vlek
Stuut redde het wèl. Toen hij weer bijkwam
had hij geen flauw idee wat hem was overko
men. Z'n geheugen vertoonde een gapend
gat. En nog kan hij niet vertellen wat er die
avond van de zesde december, inmiddels
ruim drie jaar geleden, met hem is gebeurd.
„Het is een blinde vlek gebleven."
Vele weken en twee zware operaties later
kon hij terug naar huis. Als gehandicapte.
„Hij kon helemaal niks, alleen maar liggen."
Fysiotherapie verrichtte wonderen. Elke
dag, drie kwartier. Stuut is nog altijd gedeel
telijk verlamd, maar hij kan - zij het moei
zaam - weer lopen. En dat is meer dan hij en
zijn vrouw hadden durven hopen.
Hij: „Als je zo'n ongeluk hebt gehad, ga je
het leven anders bekijken. Je leert om te re
lativeren. Ik geniet van elke dag. Ik doe in
principe alleen nog maar dingen die ik leuk
vind." Zij: „Vroeger konden we ons over het
minste of geringste druk maken. Dat doen
we dus niet meer. Je probeert vooral van
daag te leven, omdat we er achter zijn geko
men dat er wel eens geen later meer kan zijn.
In één klap kan alles weg zijn. En dat zijn we
ons zeer bewust geworden."
Stuut rijdt weer auto. In een aangepaste, dat
wel. „In het begin was ik erg bang. Toen reed
ik zelf niet, maar reed mijn vrouw. Gingen
we rondjes rijden, overal 's kijken. Maar nu
doe ik het zelf weer. Zaaalig."
Misschien nog belangrijker: sinds maart '92
is hij ook weer aan het werk. Bij de politie.
Eerst op de meldkamer in Middelburg.
Sinds kort als administrateur bij de recher
che. Bureauwerk, maai- Stuut is er zielsge
lukkig mee. Hoewel: „Ik mis het politiewerk
op straat. Ik heb altijd graag contact met
mensen. En het vrije leven op straat ben ik
kwijt."
Joke Stuut: „We willen niet zielig doen.
hoor, want we voelen ons helemaal niet zie
lig. Maar het is wèl een feit dat niet alleen
Jan maar het hele gezin gehandicapt is ge
raakt. Ik denk dat dat wel eens over het
hoofd wordt gezien. Als Jan naar het voet
ballen gaat, moet ik vaak mee, want tsja, hij
staat niet meer zo stabiel op z'n benen
Werken in de tuin is er ook niet meer bij. Ik
kan niet even zeggen: Jan, wil jij het gras
maaien. Als er in huis even wat opgehangen
moet worden, moet onze zoon dat doen
Vroeger was het nogal makkelijk van: laat jij
de hond even even uit? Gaat ook niet meer
slachtoffers
Met een kop koffie van de keuken naar de
kamer lopen, dat lukt ook niet. Van die din
gen."
De automobilist die destijds de aanleiding
vormde tot alle ellende kon later worden ge
pakt. Wraakgevoelens?
Jan Stuut schudt van nee. „Die leven bij mij
helemaal niet. Het was een samenloop van
omstandigheden. En ik heb geluk gehad dat
ik het na kan vertellen. Het was m'n werk. Ir
dit soort werk weetje nooit waar je uit komt
Als je bij de politie gaat weetje nu eenmaal
dat daar risico's aan vast zitten."
Zij: „Er zijn politiemannen die slechter zijn
weggekomen dan Jan. Ik denk datje als po
litieman elke dag bloot staat aan gevaar
Jan heeft ook wel 's oog in oog gestaan met
een gewapende bankovervaller. En dan kur
je zo overhoop worden geschoten."
Hij: „Dat was 22 maart 1988
's Maandagsmorgens om acht uur. Maai
da's op zich ook de kick van het werk. En dat
mis ik nu, die actie op straat."
Willem van Dam
We will be arriving in Den
Bosch in 5 minutes. Pas
sengers for Eindhoven ivill ha
ve to change here." Even dach
ten wij dat het Nederlands
door de NS was afgeschaft.
Maar de reactie van de mede
passagiers in de trein verried
dat hier slechts een geestige
conducteur aan het werk was.
Een glimlach ging door de
overvolle coupé, en een al even
geestige treinreiziger riep: „Nu
ook in het Frans, please!"
Maar de opmars van van het
Engels is bepaald geen 'joke'.
De trein waarin wij dit voorval
meemaakten, was de sneltrein
van Utrecht naar Den Bosch.
Wie in de stationshal bij Hoog
Catharijne op de NS-borden
zoekt naar de vertrektijd van
de sneltrein Utrecht-Den
Bosch, zoekt alleen wel ver
geefs. Sneltreinen heten tegen
woordig 'intercity'.
Op een recent congres van lin
guïsten in de Verenigde Staten
werd het Engels omschreven
als een 'virus' dat andere talen
bedreigt. Van de 1.500 talen die
aan het begin van het koloniale
tijdperk in de Nieuwe Wereld
werden gesproken, is meer dan
de helft al verdwenen. E?i de
resterende inheemse talen zijn*
zoals het Nederlands dus -
geïnfecteerd.
Dr Lyle Campbell van Loui
siana State University schil
derde het noodlot van Califor-
nië, waar ooit meer Indiaanse
talen werden gesproken dan
waar ook in Amerika. „Toen de
Europeanen kwamen, waren
er grofweg tweehonderd talen
in California"zei hij. „Daar
van zijn er nu nog honderd
over, en geen van die talen
wordt nog aan kinderen ge
leerd. Dat betekent dat over
een generatie al die talen zul
len zijn uitgestorven."
Het is niet moeilijk om te zien
waarom het virus onstuitbaar
is. Het Gaelic ivas tot een tien
tal jaar geleden de eerste (en
vaak enige) taal voor bijna el
ke Ier in Connemara, de onher
bergzame landstreek westelijk
van Galioay. Totdat Engelsta
lige Ieren zich er begonnen te
vestigen. „Toen ik de mis voor
het eerst in twee talen opdroeg
waren de reacties furieus"zei
de priester ooit tegen mij.
„Maar ik kon mijn parochia
nen gemakkelijk overtuigen.
De nieuwskomers hadden ook
recht op het woord gods."
De kerk iverd geïnfecteerd
daarna de school. Het Gaelic is
nu op z'n retour in Connemara
zoals ook in Schotland. Het
Welsh houdt nog moedig stana
Londen
Cees van
in Wales, maar het Cornish is
nagenoeg verdwenen uit Corn
wall.
Ten tijde van Shakespeare ivas
Engels de moedertaal van nog
geen vijf miljoen eilandbewo
ners. Thans wordt het gespro
ken door vierhonderd miljoen
mensen. Eerst waren het de En
gelse kolonisten die het woord
van Shakespeare over alle we
relddelen verbreidden. Nu is
hun missie overgenomen door
de culturele kolonisten - de Mi
chael Jacksons, de Madonna's,
de Mick J aggers.
Toen het IJzeren Gordijn open
ging en de Oosteuropeanen het
Sovjet-juk afwierpen, vervin
gen scholen het Russisch als
eerste buitenlandse taal door
Engels. De jeugd had al die ja
ren naar Michael Jackson ge
luisterd. In Polen ontstonden
60.000 vacatures voor leraren
Engels, en de Poolse regering
kwam in haar geheel naar Lon
den om de taal te leren.
Maar het siert de Engelsen dat
zij in verlegenheid worden ge
bracht door deze stormloop op
hun cultureel erfgoed. Van de
Engelse jeugd kan slechts 39
procent zich in een vreemde
taal uitdrukken, het laagste
percentage in de Europese
Unie ivoor Nederland is het
percentage 98). Engelsen heb
ben dus een beivondering voor
buitenlanders die hun taal
spreken.
Voor een van die buitenlan
ders, minister Ritzen van on
derwijs, hadden zij echter een
andere kwalificatie. Toen wij
vrienden hier vertelden dat
Ritzen had voorgesteld om En
gels verplicht te stellen als
voertaal op Nederlandse uni
versiteiten, zeiden zij: „He
must be mad."
foto Ruden Riemens
Jan en Joke Stuut: „...het hele gezin raakt gehandicapt.
