ROVINCIALE ZEEUWSE «HUM
PvdA en CDA gaan nek-aan-nek
Nelson Mandela aanvaardt
presidentschap Zuid-Afrika
kleintj
IJSBERGSLA,
KOMKOMMER EN
CORDON BLEU.
Laatste woorden vóór stembusstrijd
ƒ299,-
Kooijmans morgen
naar ondertekening
akkoord PLO-Israël
4 WEKEN
I Kok winnaar lijsttrekkersdebat
Kans paarse coalitie kleiner
Kabinet polst Sri Lanka over
terugkeer van asielzoekers
VOOR 13,-
Vanavond een bui
Zon en sluierwolken, vanavond kans
op een buitje. De zuidoostelijke wind is
vrij krachtig, maximum temperatuur
19 graden.
i23'
a Oir
37e jaargang no. 103
nsdag 3 mei 1994
s-Losse nummers 1,50
)EN HAAG (GPD) - De natio-
i lale stembusstrijd die vanoch-
end om 08.00 uur begint belooft
en nek-aan-nek-race te worden
ussen PvdA en CDA. Uit de
neest recente opiniepeiling
an het NIPO, die onder twee-
luizend stemmers werd gehou-
len, komt de partij van Wim
lok met 35 zetels als de grootste
tevoorschijn. Maar de groepe-
ing van Elco Brinkman heeft
:en eindsprint ingezet. De afge-
open week steeg zij van 29 naar
!2 zetels. De grootste partij mag
[ewoonlijk de premier van het
nieuw te vormen kabinet leve-
•ok PvdA-leider Kok meent dat
Ie race nog niet gelopen is. „Als
le stembureaus open gaan, is de
;tand echt nog nul-nul", zei hij
listeravond op een bijeenkomst
n Leiden. Ook wees Kok nog
ens op het grote aantal kiezers
>n|lat zijn partij sinds 1989 de rug
re ïeeft toegekeerd. Maar aan de
ooravond van de verkiezingen
ilfrilde de lijsttrekker ook weer
'd ïiet al te somber doen. „Als deze
>eilingen bewaarheid worden,
lebben we een stevige uitgangs-
lositie in de formatie".
Iet bureau Inter/View wees Kok
I gisteravond al aan als de meest
vaarschijnlijke volgende pre
mier. Volgens directeur Maurice
de Hond is de kloof tussen PvdA
en CDA nog steeds zo groot dat
hij vandaag niet meer gedicht
kan worden. Volgens Inter/View
was Kok gisteravond ook de gro
te winnaar van het lijsttrekkers
debat op Nederland 3. Dertig
procent van de ondervraagden
(900) vond de PvdA-leider de
sterkste debater. Vijftien a twin
tig procent gaf de voorkeur aan
D66-leider Van Mierlo (D66),
CDA-leider Brinkman of VVD-
leider Bolkestein. Ina Brouwer
van GroenLinks kreeg slechts
vier procent van de stemmen.
Inter/View en NIPO zijn het er
over eens dat PvdA en CDA vrij
wel geen kans hebben om te za-
men hun meerderheid in de
Tweede Kamer te behouden. In
het gunstigste geval komen de
beide regeringspartijen samen
op zo'n zeventig zetels. Dat is 33
minder dan bij de verkiezingen
van 1989 en vijf te weinig voor
een meerderheid in de Kamer.
De oorzaak daarvan is vooral de
winst van D66. In de jongste pei
lingen van NIPO en Inter/View
krijgt de partij van lijsttrekker
Van Mierlo circa 28 zetels. Dat is
zestien meer dan zij nu heeft. De
laatste week is D66 niet inge
zakt, zoals bij vorige verkiezin
gen, maar juist weer een paar ze
tels gestegen. De VVD bleef in
deze periode stabiel op 29 zetels;
dat wil zeggen een winst van ze
ven.
Illegalen
Als D66 inderdaad in een 'wippo-
sitie' komt, zal Van Mierlo aller
eerst proberen met PvdA en
WD een paarse coalitie te sme
den. De kans daarop leek gister
avond in het tv-debat tussen de
lijsttrekkers van de grootste vijf
partijen weer wat verder af te ne
men. Zowel Wim Kok als Hans
van Mierlo weigeren met Bolke
stein samen te werken als deze
vasthoudt aan zijn stelling dat
kinderen van illegalen geen on
derwijs mogen krijgen. Kok
noemde dit een 'onoverkomelijk
verschil van mening'. Bolke
stein verklaarde vervolgens dat
het hier om een 'ondergeschikt
punt' ging. „Er zijn immers niet
zoveel illegalen met kinderen
Ook op het punt van de sociale
zekerheid kwamen de lijsttrek
kers van PvdA en WD frontaal
met elkaar in botsing. Geen van
beiden zal in een paars kabinet
zitting nemen als de ander volle
dig aan z'n programma vast
houdt. De PvdA wil rust aan het
sociale front, terwijl de WD
Vchtentwintig
loden bij ongeluk
net bus in Polen
VARSCHAU (AFP) - Een bus
ongeluk in de buurt van de Pool
de stad Gdansk heeft maandag-
ivond aan 28 mensen het leven
ia;ekost. Een dertigtal inzitten
den raakte gewond.
De bus, die een lijndienst tussen
Ddansk en Kartuzy onderhield,
ex )otste tegen een boom. De chau-
v( èur kwam om het leven,
f
e Marechaussee
m start mobiel
„toezicht op
1 vreemdelingen
Ti )IDAM (ANP) - Minister Ter
leek van Defensie en staatsse-
:retaris Kosto van Justitie heb-
>en maandagmorgen om tien
lur in Didam het startsein gege-
dtyen voor het grootscheepse mo
biele toezicht op vreemdelin-
door de marechaussee
IKMAR). Ruim 200 marechaus
sees waaierden op motorfietsen
:n in auto's uit over het achter
land van de grensstreek met
lelgiè en Duitsland om daar te
iurveilleren. Ook worden in de
internationale treinen steek
proeven gehouden.
ieze surveillances zijn een uit
vloeisel van afspraken tussen
iet kabinet en de Tweede Ka-
ler om de groeiende stroom ille
gale vreemdelingen naar Neder
land terug te dringen. Het gaat
.aarbij vooral om mensen die il
legaal (zonder papieren of ver-
lij fs vergunning) Nederland in
reizen of om asielzoekers die
;een kans op asiel maken. De zo-
lenoemde vliegende brigades
illen 24 uur per dag actief zijn.
infer 1 januari 1996 zullen overi-
;ens al 437 marechaussees actief
8-^jn in de brigades.
losto zei veel te verwachten van
\ctle vliegende brigades. Hij gaf
rapan dat de instroom van asiel-
.oekers vooral aan de binnen
grenzen explosief is gestegen.
Van de 36.000 die vorig jaar Ne-
lerland binnen reisden, kwa-
nen 6000 via Schiphol. De rest
ie< cwam per trein of auto.
zie ook pagina 9
DEN HAAG - CDA-lijsttrekker Elco Brinkman verdedigt zijn standpunten tijdens het 'finale' 1
in de hal van de Tweede Kamer. Frits Bolkestein (links), Hans van Mierlo (midden) en Wim Kol
Lrekkersdebat, maandagavond
;chts) leveren hun weerwoord,
foto Ed Oudenaarden/ANP
van onze correspondent
JOHANNESBURG - Nelson Ro-
lihlahla Mandela wordt de eer
ste democratisch gekozen presi
dent van Zuid-Afrika. De 75-ja-
rige leider van de zwarte bevrij
dingsbeweging ANC aanvaard
de gisteravond in een rede in Jo
hannesburg het president
schap. Enkele uren eerder had
de leider van de Nationale Par
tij, de aftredende president F.W.
de Klerk in Pretoria zijn neder
laag toegegeven en Mandela ge
lukgewenst met zijn overwin
ning.
De plechtigheden vonden plaats
nog voor de officiële uitslag van
de eerste democratische verkie
zingen bekend is. Maar de voor
sprong van het ANC op de NP
was gisteravond al zo groot dat
het wachten op de officiële uit
slag nog maar een formaliteit is.
Het ANC overschreed gisteren
de 60 procent-grens en de twee
derde meerderheid leek binnen
bereik. De NP deed het beter
dan verwacht, maar lijkt genoe
gen te moeten met een kleine 25
procent van de stemmen.
De definitieve uitslag wordt van
avond (dinsdagavond) ver
wacht, maar gezien het trage tel
len van de stemmen kan dat ook
woensdag worden. Mandela zal
in elk geval volgende week dins
dag geïnaugureerd worden. Het
ANC vierde gisteren zijn over
winning in het Carlton Hotel in
het centrum van Johannesburg.
Voor een uitgelaten gehoor
droeg Mandela de overwinning
van zijn partij op 'deze glorieuze
avond' op aan het volk van Zuid-
Afrika. „Jullie zijn de ware hel
den, de gewone mensen van
Zuid-Afrika. Dankzij jullie in
spanningen en onverzettelijk
heid zijn we eindelijk vrij. Einde
lijk vrij!" Maar hij beklemtoon
de dat zijn regering 'van alle
Zuidafrikanen is en niet alleen
van ANC-leden'.
Mandela bracht speciale hulde
aan zijn voorganger. „Ik wens
De Klerk geluk. Ik bedank hem
voor de samenwerking. We kon
den aan het eind van onze ver
hitte discussies elkaar de hand
schudden en samen koffie drin
ken".
Verzoening en de bereidheid tot
samenwerking in de regering
van nationale eenheid die het
land de komende vijf jaar gaat
regeren, waren de centrale the
ma's van zijn rede.
Maak een proefrit en win
1 minuut gratis winkelenl
De ideale fiets bestaat echt!
Kijk maar naar de royale
boodschappenmand.
De gemakkelijke lage
instap. De dubbelzijdige
'anti-omvalstandaard'.
De unieke Safety Stuur-
vcrgrcndeling. Maar kijk
vooral bij je Batavus
dealer. Daar
staat de
nieuwe Piazza,
Bewonder 'm,
maak 'n proefrit, vraag naar het
wcdstrijdformulier en maak kans
op 1 minuut gratis winkelen!
De nieuwe Batavus Piazza.
In purperrood/zilver of inktzwart/
zilver, niet Sachs trummclrcmmcn
'en 3-vcrsnellings-
naaf f 1.095,-,
DEN HAAG (GPD) Het kabinet wil proberen zo'n 15.000 Tamils
die in het verleden uit Sri Lanka naar ons land zijn gekomen, terug
te laten keren naar hun land. Het ministerie van buitenlandse za
ken heeft de Nederlandse ambassadeur in de Srilankaanse hoofd
stad Colombo onlangs gevraagd daartoe contact op te nemen met
de autoriteiten in Sri Lanka.
De Tamils kwamen de afgelopen jaren naar ons land vanwege het
geweld op het eiland. Inmiddels is het rustig in het land geworden.
Zwitserland heeft recent besloten 11.000 Tamils die daar nu verblij
ven terug te zenden naar Sri Lanka Beide landen hebben daartoe
een overeenkomst getekend die ondermeer voorziet in door de Zwit
sers gefinancierde opvangkampen.
De Nederlandse ambassadeur in Colombo moet onderzoeken of het
mogelijk is dat de Tamils in ons land terugkeren naar Sri Lanka.
Aantallen zijn daarbij nog niet aan de orde. Volgens Buitenlandse
Zaken gaat het slechts om eerste gesprekken, die net begonnen zijn.
Meer dan zestig journalisten
vorig jaar gedood tijdens werk
Maar de toespraak had ook een
ernstige ondertoon. Aan het
ANC-plan voor de wederopbouw
van het land mag onder geen be
ding getornd worden. „Dat zou
grote spanningen in de regering
van nationale eenheid veroorza
ken. Wij zullen onze beloften na
komen. Als we dat niet doen ver
raden we de bevolking".
Emotie
Een zichtbaar geëmotioneerde
De Klerk had eerder op de avond
op het hoofdkwartier van zijn
parij in Pretoria de nederlaag
toegegeven. „Meneer Mandela
zal binnenkort het hoogste ambt
in dit land op zich nemen. Hij
verdient onze gelukwensen en
de gebeden van alle Zuidafrika
nen. Ik verheug me er op om met
hem samen te werken in de rege
ring voor het welzijn van onz he
le volk".
Intussen ging de opmars van het
ANC voort. De partij is niet al
leen zeker van de meerderheid in
de 400 zetels tellende Nationale
Assemblee, maar ook in de par
lementen van zeven van de ne
gen provincies. Het ANC heeft
alleen in de westelijke Kaap een
nederlaag geleden. Daar won de
NP dankzij de steun van de
kleurlingen. In kwaZulu/Natal
was het ANC gisteravond ver
wikkeld in een nek-aan-nek-race
met Inkatha.
fAdvertentie
PARIJS (AFP/DPA) - Vorig jaar
zijn 63 journalisten tijdens het
uitoefenen van hun werk omge
komen; 140 anderen zijn in het
gevang beland wegens het uit
dragen van hun mening. Ten
minste 30 andere journalisten
verloren het leven zonder dat
duidelijk is of hun dood direct
met hun werkzaamheden te ma
ken had.
Deze cijfers heeft de Franse jour
nalistenorganisatie Reporters
Sans Frontièr (Journalisten zon
der grenzen) dinsdag gepubli
ceerd.
De Verenigde Naties hebben 3
mei uitgeroepen tot „dag van de
persvrijheid". Met deze dag wil
len de VN de onafhankelijke pers
wereldwijd steunen. „In teveel
landen ligt de macht niet in de
handen van degenen die de
waarheid liefhebben, maar bij
hun vijanden", aldus Boutros
Boutros Ghali. secetaris-gene-
raal van de VN,
Op deze voor het eerst door de
VN gememoreerde dag. spreekt
de Franse journalistenorganisa
tie van een „zwart jaar voor de
persvrijheid". Algerije (negen
doden) en Bosnië (acht doden)
worden als de gevaarlijkste
werkgebieden genoemd.
DEUX-PIECES
379,- VOOR
juist een basisstelsel bepleit,
met sterk verlaagde uitkeringen
voor nieuwe gevallen.
Heel opvallend was gisteren de
plotselinge daling van de Cen
trumdemocraten. Volgens het
NIPO mag deze partij nog maar
op twee zetels rekenen. Twee we
ken geleden stonden Janmaat
en de zijnen nog op zeven en vo
rige week nog op vier. NIPO-di-
recteur Schild denkt dat dit te
maken heeft met de uitzending
van het tv-programma Deadline
(Tros) van vorige week vrijdag.
Daarin werd onthuld, met be
hulp van een verborgen camera,
dat tenminste twee vooraan
staande CD'ers een crimineel
verleden hebben.
zie ook pagina 2
Bredanaar
wint anderhalf
miljoen gulden
BREDA (GPD) Een Bredase
horeca-ondernemer sloeg gis
teravond in het Holland Casino
in zijn woonplaats op tilt: op
een speelautomaat haalde hij
ruim anderhalf miljoen gulden
binnen. In de historie van het
negen filialen tellende Holland
Casino is dit het op één na hoog
ste bedrag dat ooit in ons land
in een casino is uitgekeerd. Het
record van de Mega-Jackpot
staat op 1,7 miljoen. De Breda
naar kwam om half acht binnen
en begon zijn vrije maandag
avond met tweehonderd gulden
wisselgeld.
De Mega-Jackpot is een systeem
van 86 computergeschakelde
speelautomaten, twaalf per ca
sino. Die bouwen samen de pre
mie op, te beginnen bij twee ton.
die volgens Holland Casino één
keer per maand ergens in het
land zou moeten vallen.
Brandstichting
synagoge Lubeck
opgelost
van onze correspondent
BERLIJN - De aanslag met
brandbommen op de synagoge
in de Duitse stad Lubeck is op
gelost. Vier rechts-extremisten
tussen de 19 en 24 jaar zijn gear
resteerd en zouden hebben be
kend.
Ze verklaarden uit haat tegen
buitenlanders en joden te heb
ben gehandeld. Het viertal uit
Lübeck is aangeklaagd wegens
poging tot moord en ernstige
brandstichting Dat deelde de
federale aanklager belast met
terrorisme maandag in Karls
ruhe mee. De jongeren werden
zaterdag gearresteerd.
Bij de aanslag op 25 maart wer
den molotovcocktails in een por
taal van de synagoge gegooid.
Vijf bewoners van boven het ge
bouw gelegen appartementen
ontsnapten aan de dood doordat
buren de brand op tijd ontdek
ten.
Paus stelt reis uit
BRUSSEL (ANP) - Paus Johan
nes Paulus II zal alsnog Belgie
bezoeken voor de zaligverkla
ring van pater Damiaan. De
paus komt zodra zijn beenbreuk
is geheeld. Een nieuwe datum
voor het bezoek dat voor 13 tot
15 mei stond gepland, is nog niet
bekend. De paus brak donder
dagavond bij een val in de bad
kamer zijn rechterdijbeen en
zijn heup. Daarvoor moest hij
vrijdag een zware operatie on
dergaan. De bijna 74-jarige paus
zal vermoedelijk drie weken in
het ziekenhuis moeten blijven.
Banen
De scheepswerf Van der Gies-
sen-de Noord heeft gedurende
een jaar extra werk voor 500
mensen. Op de eigen werf in
Krimpen aan den IJssel kunnen
150 tijdelijke arbeidskrachten
aangesteld worden en door uit
besteden aan derden is daar
werk voor 350 arbeidsjaren. Het
extra werk is te dan
ken aan tivee recent O
verworven orders. O
Gimbrère
LANGE DELFT 16MIDDELBURG
WÊÊÊÊÊÊÊKKÊÊÊÊÊÊ
Bubbling
Nederland ontdekt langzaam
maar zeker bubbling: Jamai-
caanse reggae in een nieuw jas
je. Onmisbaar element daarbij is
de erotische manier van dansen.
„Opwindender dan de foxtrot,"
oordeelt DJ Bo. een
van de weinige blanke. Q
bubbling DJ's. w
Senna
De kritiek op de Formule 1-race-
rij is gisteren in alle hevigheid
losgebarsten. Na het veronge
lukken van drievoudig wereld
kampioen Ayrton Senna en Oos
tenrijker Ratzenburger op het
circuit van Imola moet er vol
gens vriend en vijand ingegre
pen worden om de
sport veiliger te ma-
ken. I
Opinie en achtergrond: 2; Binnen- en buitenland: 3
en 5; Financiën en economie: 6; Radio en televisie:
7; Provincie: 9, 11, 13 en 15; Sport: 16 en 17
CAIRO (AFP/DPA/ANP) - Egyp
te heeft vertegenwoordigers
van meer dan 40 landen uitge
nodigd aanwezig te zijn bij de
ondertekening van het akkoord
tussen Israël en de PLO over de
autonomie van Jericho en de
Gaza-strook. Meer dan 2500
mensen zullen de ceremonie
morgen, woensdag, bijwonen,
zo verwacht de Egyptische re
gering.
De Israëlische regeringsleider
Rabin en PLO-voorman Arafat
ondertekenen de akkoorden
woensdagmorgen. Namens Ne
derland geeft minister Kooij
mans van buitenlandse zaken
acte de présence. Hij wil daar
mee de Nederlandse „waarde
ring voor de inzet van alle partij
en" uitdrukken.
De voorbereidingen voor de bij
eenkomst zijn in volle gang,
maar het wordt kort dag. Dele
gatieleden van de PLO en Israël
poogden maandag de laatste
hand te leggen aan het 200 pagi
na's tellende document dat ter
ondertekening voorligt.
Arafat en Rabin komen vandaag
al naar Cairo om de laatste
plooien glad te strijken. De PLO-
leider gaf eerder toe dat er nog
problemen zijn die voor morgen
om een oplossing vragen. Het
Glasslijperij
MELIESTE
Kwaliteit ii
GOES
glas
gaat om vragen als hoe groot de
Jericho- enclave moet worden
en of de Palestij nen de toegangs-
brug vanuit Jordanië naar de
Gazastrook mogen bewaken.
Veel Israëliërs vinden dat deze
grenspost onder hun eigen toe
zicht moet blijven.
Onder het akkoord krijgen Jeri
cho en de Gazastrook een be
perkt zelfbestuur, waarmee een
einde komt aan 27 jaren van Is
raëlische bezetting.
(Advertentie)
(eenmalig binnen zes maanden)
JA, ik wil:
een proefabonnement van
4 weken voor 13,-
een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving a 29,-
Q per kwartaal met
automatische afschrijving
a 83,75
Naam:
Advertentiei
Ijsbergsla,
per krop
Komkommer,
per stuk
Deze week al onze cordon bleu extra voordelig geprijst 02:
Cordon bleusticks, 1 1 C
100 gram mm 135 i>iJ
Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 7 mei a.s.
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: 01184-84216
De PZC
'n dijk van een krant
713214
000002
