maar....
Scheuren
Sprinkhaan en
garnaal zijn
neef en nicht
PZC
Smaakvol koken
in de magnetron
Papieren
lingerie
Eerste aardappelen
komen uit Cyprus
Lentesoep van jonge
zuring en asperges
vrije tijd ZATERDAG 30 APRIL 1994 33
Oogst met
Nederlands
tintje
Waardevolle stoffen blijven in de magnetron over het algemeen behou
den. foto G PD
De magnetron is uit de moderne
keuken nauwelijks weg te denken.
De optimale toepassing blijft helaas in
veel gevallen achterwege. Verder dan
het inschakelen van een magnetron bij
het ontdooien en opwarmen van een
kant-en-klaar maaltijd komt men vaak
niet. Jammer, want juist de magnetron
leent zich uitstekend voor het bereiden
van gezonde, smaakvolle maaltijden.
Volgens een wijze van bereiden die snel
en energiebewust is. Maar het is wel
even wennen.
Een magnetron werkt op basis
van microgolven, die zich al
leen op water- of vetmoleculen
richten. Stuiten de microgolven op
metaal, dan worden ze weerkaatst.
Stuiten ze op kunststof, glas, aar
dewerk of porselein, dan gaan die
golven daar dwars doorheen.
Microgolven dringen direct de le
vensmiddelen binnen en worden
daar in warmte omgezet. Bij het
fornuis gaat dit proces veel trager.
Eerst wordt de kookplaat verhit,
dan de pan. en pas daarna de le
vensmiddelen. Het koken van een
pond aardappelen gaat in een
magnetron 18 minuten sneller en
kost 32 procent minder energie.
Een ander voordeel van het koken
in de magnetron is het behoud van
voedingswaarde. Doordat de mi
crogolven de levensmiddelen
rechtstreeks en snel verwarmen,
leidt dit tot zo min mogelijk verlies
van vitaminen en mineralen. Veel
vitaminen en mineralen zijn ge
voelig voor warmte of worden in
water opgelost. Ze gaan bij vele
kookmethoden verloren. Waarde
volle stoffen blijven in de magne
tron over het algemeen behouden.
Niet in de laatste plaats doordat
afbreekmiddelen als water of vet in
veel gevallen overbodig zijn.
Koken met de magnetron geeft
een smaakvol resultaat. Groente
blijft knapperig en vis en vlees blij
ven sappig. Alleen het bruine
korstje blijft achterwege. Daar
voor is een warmtebron nodig die
van buiten komt.
Gestoofd
Een van de ideale produkten om in
een magnetron te bereiden is vis.
Vis heeft immers geen bruin korst
je nodig. En juist in de magnetron
blijft de verfijnde smaak behou
den. De combinatie van vis en
magnetron leidt bovendien tot
zeer gezonde creaties. In de mag
netron wordt de vis als het ware ge
stoofd en wordt door het gelijkma
tig verhitten van zijn eigen vocht
gegaard.
De vis kan op een bedje van fijnge
sneden groenten (prei, uien, wor
teltjes, tomaten en/of paprika
worden gelegd. Alle soorten vis
kunnen in de magnetron worden
bereid, zowel filets, moten als hele
vissen, groot en klein.
Ga bij de bereiding van vis in de
magnetron als volgt te werk. Leg in
een magnetronschaal de vis, al of
niet op een bedje van groente.
Voeg slechts een paar eetlepels
vocht toe (water met wat citroen
sap. visbouillon en/of droge, witte
wijn). Leg moten vis of een groot
stuk vis (al of niet gefileerd) in het
midden van de schaal.
Als u meerdere vismoten of filets
hebt, kunt u ze het best in een cir
kel met de dikke kant aan de rand
van de schaal leggen. Prik gaatjes
in het vel van grote stukken of van
de hele vis. Laat de vis afgedekt op
half vermogen gaar worden.
Bereidingstijd: 250 gram vis 3-5 mi
nuten, 500 gram vis 6-8 minuten,
afhankelijk van de de dikte van de
stukken vis: hoe dikker, hoe lan
ger.
Tilly Sintnicolaas
Met de hand aardappelen oogsten, levert de minste kans op bescha
diging op. foto G PD
Ieder jaar worden vanaf het ei
land Cyprus per schip de eer
ste primeuraardappelen naar
het Europese vasteland ver
voerd. Lekkere, vastkokende
'nieuwe' aardappelen, waaraan
de rode klei nog kleeft als een
zweem van warme voorjaars
zon. Aardappelen uit Cyprus,
maar dan wel een voorj aars-
oogst met een Nederlands tin
tje.
Op het mooie eiland Cyprus in
de Middellandse Zee nemen
aardappelen een voorname
plaats in. De export van vele
soorten aardappelrassen is voor
het eiland jaarlijks een belang
rijke bron van inkomsten. De
winteroogst, tussenoogst en
voorj aarsoogst brengen voor
treffelijke aardappelen voort.
De spring-crop, de voorj aars-
oogst, loopt van april tot juni.
Dit is de tijd van de primeur
aardappelen die, behalve uit Cy
prus, ook uit andere landen
rondom de Middellandse Zee af
komstig zijn, zoals Zuid-Spanje,
Malta en Portugal. Maar ook
Egypte teelt primeuraardappe
len.
Wat velen echter niet weten is.
dat al deze primeuraardappelen
voor een belangrijk deel van Ne
derlandse oorsprong zijn. Ne
derlandse exporteurs van poot-
aardappelen benutten destijds
hun handelsgeest en zochten
naar uitbreiding van hun afzet
gebieden. In Zuid-Europa ble
ken er voldoende mogelijkhe
den om nieuwe aardappelrassen
te introduceren. De Europese
markt was er rijp voor.
Rode klei
De Cyprische primeuraardap
pel is een vastkokende en zeer
smaakvolle aardappel. In tegen
stelling tot de bloemige pieper
bevat hij minder zetmeel en
blijft dus heel tijdens het koken.
De Cyprische primeuraardap
pelen vallen bij de Nederlander
het meest in de smaak. Zo van
uit de Cyprische bodem worden
ze nu vers bij ons in de winkel
aangeboden. De rode klei die
vaak nog aan de aardappelen
kleeft, is hun mediterrane visite
kaartje.
Deze rode grond is karakteris
tiek voor het gebied Kokkino-
ehoria in het oosten van Cyprus,
de streek waar de meeste aard
appelen vandaan komen. De ak
kerbouwbedrijven hier, veelal
familiebedrijfjes, zijn klein, zo'n
25 hectare. Het 'rapen' van de
aardappelen tijdens de oogst,
wordt voornamelijk door vrou
wen gedaan. Machines komen
er niet aan te pas, het 'lichten'
van de knollen is handwerk. Dit
om eventuele beschadigingen te
voorkomen.
De Cyprische primeuraardap
pelen zitten daardoor stuk voor
stuk puntgaaf in de schil. Be
mesting vindt op de vruchtbare
akkers niet plaats en voor de
noodzakelijke beregening
wordt het water door kilometers
lange pijpleidingen uit stuwme
ren aangevoerd. Deze vorm van
kunstmatige irrigatie is noodza
kelijk, omdat het op Cyprus
maar weinig regent.
Al met al worden kosten noch
moeite gespaard om een uit
muntende kwaliteitsaardappel
te produceren. Een primeur
aardappel die een lange weg per
koelschip heeft afgelegd, voor
dat hij op ons bordje belandt.
Maai- wel een aardappel die
niets van zijn versheid en Neder
landse oorsprong heeft verloren.
De Cyprisch/Nederlandse pri
meuraardappel is het proeven
meer dan waard.
Alexander Haye
Het aspergeseizoen is,
schoorvoetend, begonnen
De aarzeling hield verband met
het koude voorjaar. Pas als de
temperaturen boven de twintig
graden komen, schieten de as
perges de grond uit. Voor het
zover is. worden ze geoogst. De
witte asperges althans, want
wanneer die het daglicht zien
verandert het wit in paars. Een
verkleuring die het 'witte goud'
in waarde doet dalen.
Overigens worden er steeds
meer groene asperges in Neder
land geteeld. Omdat de witte
asperges in verhoogde bedden
worden geteeld, waarvoor los
se. zanderige grond nodig is, zie
je die soort vrijwel uitsluitend
bosjes asperges nodig. Het hoe
ven beslist niet van die hele
dikke, kwaliteit AAI, te zijn.
Schil de asperges met een dun
schiller. vanaf het kopje naar
de teen steeds dikker schillend,
en breek het houtige ondereind
er af. Zet de asperges met koud
water en een snuQe zout op en
laat ze als het water aan de
kook is. nog vijf minuten blan
cheren. Snijd de asperges in
stukjes van een paar centime
ter en sauteer ze in honderd
gram boter gedurende vijf mi
nuten. Haal de aspergepunten
uit de boter en houd ze apart.
Schenk nu bij de asperges die
nog in de boter zwemmen een
liter sterke kippebouillon en
op de zandgronden. De groene
asperges mogen gerust hun
kopjes boven de grond steken
en kunnen ook op zwaardere
grond gedijen. Daardoor gaan
ook in Zeeland steeds meer
tuinders over tot de teelt van
groene asperges. Met enkele
open dagen willen zij daar bin
nenkort de aandacht op vesti
gen. Waarover volgende week
meer.
Vandaag aandacht voor de wit
te asperge. En omdat de eerste
exemplaren die we kochten
een nogal schamel uiterlijk ver
toonden. hebben we ze in een
overheerlijke soep verwerkt.
Gecombineerd met zuring.
Zuring groeit net als de asper
ges in het voorjaar opnieuw uit.
De jonge groene blaadjes ver
sterken met hun zachte zuur de
fijne smaak van de asperges.
Een prima combinatie dus.
U hebt voor vier personen twee
laat de asperges goed garen.
Giet dan een deciliter slag
room bij de asperges en laat ze
nog even doorkoken. Giet de
massa in een blender samen
met vijftien fijngehakte zuring-
blaadjes waarvan u de nerven
en stelen hebt verwijderd.
Draai alles tot een puree en
roer die door een zeef terug in
de pan. Breng de soep tegen de
kook aan en roer er drie eier
dooiers door De soep mag nu
niet meer koken. Breng de soep
op smaak met peper, zout, een
snufje nootmuskaat en een
scheutje citroensap. Leg op ie
der bord wat van de nog knap
perige aspergepunten en vul
aan met de soep. Deze asperge
soep is heel lekker als lichte
lunch, samen met wat bebo
terd, vers geroosterd brood.
Rien van Reems
Soep van asperges en jonge zuring, een echt lentegerecht.
foto Rien van Reems
Sommige antropologen stellen dat
de mens van oorsprong een
insekteneter is. In die dagen toen de
eerste mensachtigen uit de bomen
neerdaalden en rechtop op de aarde
gingen lopen, vormden insekten een
makkelijke prooi. Ze waren er volop en
ze gaven goed voedsel, rijk aan
proteïnen.
Her en der op de aardbol is men
insekten trouw gebleven, en
dan vooral de sprinkhaan, In Chi
na en Japan, Zuid-Amerika, Afrika
en het Midden-Oosten. Sprinkha
nen konden zelfs genade vinden in
de strenge joodse spijswetten. De
bijbel vermeldt uitdrukkelijk (Le
viticus 11:22) dat men sprinkha
nen mag eten. Ze worden genoemd
bij het gevogelte „dat boven zijn
voeten schenkels heeft om daar
mee op de aarde te springen". En
springen kunnen ze, daar bestaat
geen twijfel over.
Johannes de Doper voedde zich,
volgens de evangelisten Marcus en
Lucas, met sprinkhanen en wilde
honing. We mogen hopen dat Jo
hannes de diertjes met zout kook
te, zoals men nog alCijd doet in Ara
bische landen, dan wel ze boven
een vuurtje roosterde.
Berberstammen in Noord-Afrika
aten een soort brood, met sprink
hanen verrijkt. Hiervoor werd het
vlees van de sprinkhanen in een
vijzel met wat zout fijngestampt en
vermengd met grove tarwegries
(waarvan men in Noord-Afrika de
couscous bereidt i. Deze massa liet
men in aarden kruiken gisten tot
een handzaam deeg. waarvan plat
te koeken gevormd werden die
men in de zon liet drogen tot een
harde koek. Zeer voedzaam dank
zij het sprinkhanevlees. Maar lek
ker...?
Voor de wereldvoedselpositie zou
het wel goed zijn als er meer
sprinkhanen gegeten werden. Het
is goed protelnenrijk voedsel, ze
zijn er in overvloed en een beetje
uitdunnen kan geen kwaad.
Sprinkhanen kunnen ware plagen
vormen en in een oogwenk hele
arealen voedsel kaal vreten. Zoals
in het bijbelverhaal van de tien
plagen die over Egypte kwamen
als straf voor de farao die de joden
niet met Mozes naar hun land Ka-
naan wilde laten terugkeren.
Ik heb eens een blikje gedroogde
sprinkhanen uit Vietnam gekre
gen. Ze smaakten een beetje naar
gedroogde garnalen. Geen won
der. sprinkhanen en garnalen zijn
neef en nichtje, beide geleedpoti-
gen die in een pantsertje leven, de
ene vliegt, de ander zwemt. Maar
terwijl we graag garnalen eten,
griezelen we (nog) van sprinkha
nen.
Garnalen zijn er in vele soorten, de
grote uit Zuidoost-Azië. de gam
ba's uit de Middellandse Zee. en
piepkleine zoetwatergarnaaltjes,
die een lekkernij zijn voor de aris
tocratische kippen uit Bresse
(Oost-Frankrijk) die daaraan hun
fijne smaak danken (zegt men). En
de allerlekkerste: de kleine noord-
zeegarnaaltjes van de Nederlandse
en Belgische kustwateren. Vroeger
werden ze aan karren levend ver
kocht, springerig, zilvergrijs. Je
moest ze zelf koken en pellen, ver
ser kon niet.
Nu echter mogen ze niet meer le
vend worden ingevoerd, ze worden
op zee gekookt Dat behóórt te ge
schieden in zeewater, maar helaas,
zeewater is discutabel geworden.
Deze fijne garnaaltjes, bruinroze
van kleur - als ze tenminste niet
door borax een onnatuurlijke har-
droze kleur hebben gekregen -.
zoetziltig van smaak, zijn een dure
lekkernij geworden.
Aanmerkelijk goedkoper, maar
ook minder fijn. zijn de lichtroze
Noorse garnalen uit verre noorde
lijke zeeën, hier diepgevroren inge
voerd. evenals de grotere oranje-
roze steurgarnalen.
De zachte, ziltige smaak van gar
nalen harmonieert zeer goed met
het neutrale fris-rinse, iets zoete
van tomaten. Dit is een specialiteit
van de Belgische kust geworden:
tomaten gevuld met garnalen en
mayonaise, met peterselie: toma-
tes-crevettes in restauranttaai.
Erg lekker, maar wie de fijne
noordzeegarnaaltjes (zoals de be
roemde Stellendamse) op hun al
lerbest wil proeven, verdoezelt ze
niet met mayonaise of een of ander
sausje, maar druppelt er alleen wat
citroensap op. stuift er wat vers ge
malen witte peper over en geniet ze
met warme toost en boter.
Wina Born
Papieren ondergoed, het was er
wel. Zoals de grote, onappetij
telijke wegwerpslips, die je na ge
bruik tijdens bijvoorbeeld je
vakantie kan weggooien. Maar dat
was de bedoeling niet van de ont
werpsters Barbara van Opdorp en
Macha van Zijverden. „Die dingen
zagen er niet uit. Wij zochten een
elegante, erotische variant. Je
moet het zien als een cadeautje. Je
nieuwe minnaar koopt het voor je
en stuurt het aan je op. Sommige
mensen geven het ook als huwe
lijkscadeau. Het is eigenlijk meer
een grapje", vertelt Barbara van
Opdorp.
Scheuren maar dus.
De meeste mensen die het onder
goed ontvangen, bewaren het ove
rigens. De papieren collectie be
staat uit vier modellen, een beha.
een slipje, een kimono-achtig jasje
en een kort onderjurkje. De gemid
delde levensduur van slip en beha
is slechts kort: ongeveer een uur.
Jasje en onderjurk kunnen, bij
voorzichtig gebruik, nog een twee
de keer gedragen worden. De laat
ste modellen zijn wat ruimer van
belijning. Bovendien heeft het on
derjurkje aan de achterkant een
split, het is een soort schort. De be
ha is er in de maten AB en CD, en
slip en onderjurk in de maten
small/medium en medium/large.
Het jasje is er vanwege de ruime
belijning is één maat.
Barbara: „De modellen zijn van
een papiersoort die is gemaakt van
gras. Dat heeft als voordeel dat er
geen bomen voor gekapt hoeven
worden. Bovendien is deze papier
soort heel soepel en transparant.
Het lijkt een beetje op vlieseline."
De modellen zijn er in één kleur, off
white. „Dat is de natuurlijke, onge
bleekte kleur van het papier. Het is
niet zo grijs als de kleur van gere
cycled papier."
Barbara en Macha studeerde drie
jaar geleden af aan de Arnhemse
Kunstacademie. De rip off-eollec-
tie is de eerste die zij op de markt
brengen. Een blikvanger. „Dit is ei
genlijk onze eerste aanzet, een lok
kertje. We wilden altijd al lingerie
ontwerpen en dit is echt iets om
naar de kijken en het valt op. Hier
mee willen we onze naam naar vo
ren brengen. We zijn nu bezig met
het maken van een 'echte' lingerie
collectie. Daarin verwerken we
geen papier, maar bijvoorbeeld zij
de en katoen. De nieuwe collectie
komt in juni uit."
Het papieren onderjurkje wordt aan de achterkant gestrikt. foto Jeroen Mulder
Het ontwerpersduo werkt met de
merknaam By Bunny Yaeger. Een
naam die associaties oproept aan
Playboy-Bunnys en degelijk Jae
ger-ondergoed. „In eerste instan
tie was dat niet ons uitgangspunt,
maar toen we die twee woorden
naast elkaar zagen vonden we dat
eigenlijk wel grappig. Wij hebben
ons laten inspireren door de Bun
ny Yeager. Zij was een Amerikaan
se pin up uit de jaren vijftig. We
hebben de letters a en e verwisseld
om geen problemen te krijgen. Het
opvallende aan Bunny Yeager was
dat zij na haar carriere als Bunny
zelf Bunnys is gaan fotograferen.
In die tijd was dat zeer ongebruike
lijk. Zij was de eerste vrouw die dat
deed. Zij was in haar tijd een echt
blond Amerikaans wijf, met zo'n
typisch jaren vijftig kapsel. Dat
past goed bij onze kleren. Die pa
pieren modellen hebben ook iets
erotisch, iets sexsueels. Je kunt er
een erotisch avontuur mee beleven
zonder dat dat al te veel geld kost.
Gewone lingerie verscheuren is
wat kostbaar."
Helemaal voor niets scheuren is er
bij deze lingerie ook niet bij. Een
volledige set van alle modellen sa
men kost 125 gulden. De beha, het
slipje en het onderjurkje kosten
39.95 per stuk, het jasje is een
tientje duurder.
Annemarie Zevenbergen
En hij scheurde haar de
kleren van het lijf, waarna
een vurige vrijpartij volgde....
Geen deel 351 van de Bouqet-
reeks maar één van de
toepassingen van de modellen
uit de nieuwe lingerie-collectie
Paperwear. De 'rip off-
ondermode van dit merk is
bedoeld voor eenmalig gebruik.
Het kan letterlijk van het lijf
gescheurd en gewoon in de
prullenbak gegooid worden. De
collectie werd gemaakt door
het ontwerpersduo Barbara
van Opdorp en Macha van
Zijverden.
Het papieren slipje en de beha.
foto Jeroen Mulder
