Vreedzaam slot verkiezingen PZCSV^ CDA'ers mijden KRO 4 Philip Morris verbood publicatie over picotineverslaving - ri Al Paus na val geopereerd aan rechterbeen Van Mierlo vindt abortus bij ernstige handicap acceptabel Op 't culturele pad PvdA loopt verder uit commentaar 111111111111111111111111111 O; binnen- en buitenland l \}eest van verzoening in Zuid-Afrika 9 Racisme bij lijst 26 Een campagne om niks SECURITY ZATERDAG 30 APRIL 1994 rec^an onze correspondent OHANNESBURG - De eerste I lemocratische verkiezingen in eejJuid-Afrika zijn in strijd met n„31e prognoses vreedzaam ver- ,u™j>pen. Tijdens de vier dagen dat miljoen zwarte Zuidaf'rika- jjjen voor het eerst in de geschie denis van het land hun stem ^^jonden uitbrengen, zijn de an joorspelde bloedbaden uitge geven. ek )e hoofdcommissaris van poli- le, generaal Van der Merwe. j ^joemde dat „niets minder dan Ka^n wonder". „Er heerst een teest van verzoening die Zuid- 1^%rika zo hard nodig heeft", al ius de commissaris. m7eze sfeer van nationale ver- er jroedering werd alleen ver- loord door een serie bomaan slagen door onder anderen leden ^"kn de neo-nazistische Afrika ner Weerstandbeweging (AWB) !:n kn de vooravond van de verkie- ulJngen. Daarbij kwamen 21 men- Dui_ sen om het leven en zijn meer dan 160 gewonden gevallen. De politie heeft inmiddels 34 ver dachten opgepakt, onder wie een groot aantal leden van de Ystergarde, de 'stoottroepen' van de de AWB. ANC-leider Nelson Mandela, zo goed als zeker de eerste zwarte president van Zuid-Afrika, ver klaarde vrijdag dat extreem rechts geen bedreiging voor de toekomst vormt „De AWB is een kleine en geïsoleerde groep. Ze zijn niet gewend hun ver stand te gebruiken en laten zich meeslepen door hun driften". satie van de verkiezingen wer den veel stembureaus vrijdag pas van stembiljetten voorzien. De opkomst in deze regio's was, afgezien van KwaZulu, de thuis basis van de Zulu-partij Inka- tha, en Transkei, een ANC-bol- werk, echter niet overweldigend. Rechter Johann Kriegler. de voorzitter van de Onafhankelij ke Verkiezingscommissie (OVC). die de verkiezingen heeft georganiseerd, noemde de ver kiezingen een „doorslaand suc ces". De verkiezingen waren echter gekenmerkt door organi satorische blunders. Kiezers moesten soms zes tot tien uur onder de brandende zon in de rij staan om te kunnen stemmen. Sommige stembureaus gingen uren en zelfs dagen te laat open. Op vele plaatsen was er' een te kort aan stembiljetten, hoewel er meer dan 80 miljoen waren ge drukt. Inkatha-leider Buthelezi dreig de zelfs zich uit de verkiezingen terug te trekken, omdat er op ve le plaasten geen stickers met de naam van zijn partij voorhanden waren. Inkatha had pas besloten aan de verkiezingen deel te ne men. nadat de stembiljetten wa ren gedrukt. De OVC besloot toen Inkatha-stickers te druk ken die onder aan het stembiljet moesten worden geplakt. Kriegler informeerde vrijdag middag Mandela en president De Klerk over het verloop van de verkiezingen. Hij gaf toe dat er onregelmatigheden hadden plaats gevonden, maar er was volgens hem geen aanleiding om de verkiezingen niet 'vrij en eer lijk' te noemen. Mandela had donderdag nog ge wag gemaakt van „grootscheep se sabotage". Vrijdag deelde hij echter met De Klerk het oordeel van de rechter. Er zijn echter honderden klachten van intimi datie en fraude binnen geko men. Vanochtend, een dag later dan gepland, is men begonnen met het tellen van de stemmen. In de loop van de middag worden de eerste uitslagen gemeld. De 'voorlopige' einduitslag wordt op zijn vroegst zondagavond, maar waarschijnlijk pas maan dagmiddag verwacht. Vertraging In zes voormalige thuislanden gingen vrijdagavond de laatste stembureaus dicht. Hoewel de verkiezingen in de rest van het land donderdagavond al waren afgelopen, kon in KwaZulu, Cis kei, Transkei, Venda, Gazan- kulu en Lebowa nog gestemd worden. Door de slechte organi- iet mtr ASHINGTON (AP) - Twee merikaanse wetenschappers lie in de jaren tachtig voor Phi- g ydp Morris werkten hebben don- lerdag tegen een commissie egjran het Huis van Afgevaardig den gezegd dat de sigarettenfa- 3 rfrikant de publikatie van hun 'etenschappelijke bevindin- ichfen over nicotine-verslaving aljieeft tegengehouden. Ook werd mn verboden om de Ameri- anse Bond voor Psychologie ie te spreken over het onder- ■erp. ie wetenschappers, Victor De bbie en Paul Mele, die van 1980- 1984 voor Philip Morris werkten, hebben bestudeerd of ratten ^ichzelf intraveneus nicotine jouden toedienen door op hen- Bels in hun kooi te drukken. De ratten bleken hevig hun best te Boen om regelmatig nicotine binnen te krijgen, maar toonden «reinig belangstelling voor de Zoutoplossing die ze op dezelfde manier konden toedienen. Hoe pel de ratten geen ontwennings verschijnselen vertoonden als de nicotine werd weggehaald bleek duidelijk dat de stof een versterkend effect op de proef dieren had. Volgens DeNoble waren de ratten vatbaar voor ni cotinemisbruik. Hoewel niet werd aangetoond dat mensen hetzelfde patroon volgen, waren de uitkomsten van het onder zoek interessant genoeg om ver der te experimenteren. Toen de twee wetenschappers in 1983 verslag van hun werkzaam heden wilden doen in het tijd schrift Psychopharmacology, kregen ze van Philip Morris te. horen dat dat niet mocht. Ook mochten DeNoble en Mele niet praten over hun bevindingen en uiteindelijk werd hun laborato rium van de ene op de andere dag gesloten. In de zomer van 1983 moesten de twee de directie van het bedrijf inlichten over de resultaten van hun onderzoek. „Waarom zullen we een miljardenindustrie op het spel zetten omdat ratten een hendeltje indrukken", vroeg een van de directieleden, aldus De Noble. Belangstellenden en verslaggevers dromden gisteren samen bij het Gemelli-ziekenhuis. foto A VATICAANSTAD (RTR/AFP/DPA/ANP) - Paus Johannes Pau- lus II is vrijdag rta een val in zijn badkamer met succes geope reerd aan zijn rechterbovenbeen. Tijdens de twee uur durende ingreep in het Romeinse Gemelli-ziekenhuis is een pen aange bracht in het bot bovenin zijn dijbeen. De 73-jarige paus moet vermoedelijk nog drie weken in het zie kenhuis blijven, zo deelde medisch directeur prof. Emilio Tresal- ti mee. Verplichtingen voor de komende weken zijn afgezegd. Het bezoek aan Belgie. van 13 tot 15 mei. gaat niet door. Deze eerste buitenlandse reis van 1994 zou helemaal in het teken van de za ligverklaring van pater Damiaan (1840 - 1889) staan. De paus gleed donderdagavond uit in de badkamer van zijn privé- vertrek. De Vaticaanse woordvoerder Joaquin Navarro-Valls ontkende categonsch dat de paus last heeft gehad van een blac kout. De paus bracht de nacht nog door in het Vaticaan en werd vrijdagochtend overgebracht naar het Gemelli-ziekenhuis. Niet aan tafel met Brandpunt-presentator De Poel HILVERSUM (GPD) - Geen en kel prominent CDA-politicus is bereid mee te werken aan de verkiezingsuitzending van KRO's Brandpunt van mor gen. Volgens CD A-woord voer der Frits Wester staan alle po litici op één lijn met Brink man en weigeren bij presenta tor Fons de Poel aan tafel te schuiven. Staatssecretaris Van Rooy (nr 2 op de CDA-lijst) en de oud-ministers Ruding, Van den Broek en De Koning legden een verzoek van de KRO om naar de studio te ko men naast zich neer. Brinkman liet al eerder weten niet te zullen verschijnen in de laatste verkiezingsuitzending van Brandpunt. Het program ma met het CDA zou het sluit stuk zijn van een reeks ge sprekken met de verschillende lijsttrekkers. Na de Reporte ruitzending van 8 april, waarin Brinkmans commissariaat bij een van fraude verdacht bedrijf onthuld werd, had de CDA- voorman daar geen trek meer in. De redactie van Brandpunt voerde de afgelopen week in tensief overleg met het CDA over de invulling van de uitzen ding. Voor de redactie van Brandpunt was het onbe- AMSTERDAM (GPD) - D66- leider Van Mierlo acht het ethisch aanvaardbaar dat ou ders na prenataal onderzoek een kind vanwege een ernstige handicap laten aborteren. Hij zou zelf een diep-zwakzinnig kind niet geboren laten wor den. De D66-lijsttrekker haalde de ze week uit naar minister Hirsch Ballin van justitie. De CDA-bewindsman waarschuw de voor een maatschappij waar ouders zich moeten veront schuldigen omdat zij een mon gooltje ter wereld hebben laten komen. Van Mierlo was woe dend over de suggestie als zou zijn partij minder bescherming aan het menselijk leven bie den. Hij ging gisteren nog een stap verder: „Ten aanzien van de euthanasiewetgeving kun je zeggen dat bij ons aan het le ven zwaarder wordt getild, dan wat in de huidige wet van deze coalitie tot uitdrukking komt" Hij erkent dat het pretentieus klinkt en het eigenlijk niet zou moeten zeggen nadat hij Hirsch Ballin een omgekeerd verwijt heeft gemaakt. Over het onderzoek van onge boren kinderen bij wie een ern stige handicap wordt gecon stateerd, stelt Van Mierlo: „Je mag iemand die wetenschap niet onthouden Dan begint de afweging het kind geboren te laten worden of niet". Van Mierlo zou zelf een diep-zwak zinnig kind niet geboren laten worden, afhankelijk van de ernst van de handicap, maar: „Ik zou iemand die het kind wel geboren laat worden en het kind dit aandoet nooit het recht op bepaalde medische voorzieningen onthouden". De D66-leider zegt nadrukkelijk dat mongooltjes buiten deze discussie vallen. In het geval van geboorte van ernstige ge handicapte kinderen trekt hij een parallel met kinderen van uiterst behoudende gerefor meerde ouders die hun kind weigeren in te enten tegen po lio. Hij houdt de ouders volle dig verantwoordelijk voor de handicap. „Als ouders beslui ten niet in te laten enten en hun kind krijgt daardoor kinder verlamming. dan zijn zij - dat kun je rustig stellen - verant woordelijk". Van Mierlo vindt dat zijn pleidooi niet bijdraagt aan een samenleving waar ou ders zich schuldig gaan voelen indien ze een ernstig gehandi capt of diep-zwakzinnig kind ter wereld brengen. spreekbaar dat iemand anders dan De Poel het interview met Brinkman of een andere CDA- politicus zou doen. „Fons is de presentator en hij doet het". De KRO betreurt het ten zeer ste dat nu de hele uitzending niet doorgaat. Volgens Brink mans woordvoerder Frits Wes ter was het een persoonlijke keuze van de gevraagde CDA- politici om te weigeren. „Ze vinden allen dat de lijsttrekker van hun partij onheus beje gend is door de programmama kers van de KRO. Ze trekken één lijn met Brinkman". Het gaat volgens Wester om een principezaak. „We laten onze principes niet varen voor zend tijd". Wester zegt na de verkiezingen met de KRO te willen praten over de relatie in de toekomst. „Wonden hebben meestal tijd nodig om te helen", meent Wes ter. Een woordvoerder van de KRO laat zich in soortgelijke bewoordingen uit over de af loop van de zaak. Ook de Tros heeft te kampen met een onwillige CDA'er. Mi nister Hirsch Ballin van justi tie zou vandaag deelnemen aan een radiodebat over de cri minaliteit. maar heeft afge zegd. Hij wil niet in discussie gaan met minister Van Thijn, een van de andere studiogas- ten. Hij is. zoals gemeld, ver bijsterd en diep geraakt door de verwijten van de PvdA-mi- nister aan zijn adres. Aan het debat over criminaliteit in Tros- Kamerbreed neemt nu de CDA'er Van der Heijden deel. De andere deelnemers zijn Wolffensperger <D66) en Dijk stal (WD). Beatrix begint donderdag met kabinetsformatie DEN HAAG (GPD) - Koningin Beatrix zal donderdag 5 mei beginnen met de kabinetsfor matie. Zij nodigt op paleis Huis ten Bosch de voorzitters van de Eerste en Tweede Ka mer, Tjeenk Willink en Deet- man, uit. Ook heeft zij de vice-president van de Raad van State. Schol ten. geïnviteerd. De lijsttrek kers van de fracties die op 3 mei in de Tweede Kamer worden gekozen mogen vrijdag hun wensen kenbaar maken ten aanzien van een nieuw kabinet. De koningin wijst vervolgens de kabinetsinformateur aan. Die begint met de eerste be sprekingen. Daarna wordt de formateur aangewezen. DEN HAAG - D66-lijsttreker Van Mierlo woonde gisteren een repetitie bij van de Nederlandse dans- en muziekgroep Pandora Yuca. Zijn partij bepleit meer aandacht voor culturele uitingen en wil daaraan ook meergeld besteden. fotoToussaint Kluiters/ANP DEN HAAG (ANP) - De PvdA maakt steeds meer kans om op 3 mei de grootste partij te wor den. De sociaal-democraten staan nu op 36 zetels. Het CDA zakt naar 32 zetels. De VVD krabbelt weer op na de eerder verloren winst: 29 zetels. D66 blijft stabiel met een riante opmars van 16 naar 28 zetels. De kans dat de PvdA de groot ste wordt, is duidelijk groter dan de kans dat het CDA als nummer een eindigt. In prin cipe kunnen de christen-demo craten zelfs op de derde plaats belanden. De riante positie in de peiling betekent voor de PvdA overigens nog steeds een gevoelig verlies van dertien ze tels vergeleken met de huidige sterkte van 49. Voor het CDA is het perspectief nog somberder met een aderlating van liefst 22 zetels. Dat leert de voorlopige prog nose van de verkiezingsuitslag in de Politieke Barometer van bureau Inter/View, in opdracht van het ANP en de actualitei tenrubriek NOVA. Bij de kleine partijen valt al leen het kelderen van Groen- Links op. Per saldo zou Groen- Links met 5.1 procent (was 6.7) nog slechts één zetel winnen. Bij de kleine christelijke partij en blijven SGP. GPV en RPF staan op ieder drie zetels. Voor de SGP betekent dat stabilisa tie. voor het GPV een zeteltje meer en het levert de RPF een verdriedubbeling op. De Socia listische Partij blijft staan op 2 zetels (nu nul). Het Algemeen Ouderen Verbond en de Unie 55+ kunnen rekenen ores- pectievelijk drie zetels en één zetel. De CD levert een van de voorspelde vier zetels in (nu 1 zetel). AMSTERDAM (GPD) - De Landelijke vereniging van an ti-discriminatiebureaus heeft bij de hoofdofficier van justi tie in Amsterdam een klacht ingediend tegen het Patriot tisch Democratisch Appel (PDA). Deze partij neemt deel aan de kamerverkiezingen onderlijst 26. De vereniging vindt dat het PDA aanzet tot vreemdelin genhaat. Advertentie De Telegraaf bevatte gisteren een advertentie met de poli tieke doelstellingen van het PDA. De partij zegt 'voor een Nederland met 'n slot op de grenzen' te zijn. Het PDA streeft naar 'een Nederland met Nederlandse maatstaven'. „Wij hebben de stellige overtui ging dat ons land voorlopig geen asielzoekers meer kan toelaten, zonder het eigen Ne derlandse volk in ernstige ma te te benadelen". Ook wil de partij een legitima tieplicht voor alle ingezetenen. Kinderbijslag mag alleen wor den verstrekt voor inkomens onder modaa tot maximaal één of twee kinderen. Pamfletten met de gewraakte teksten zijn verspreid in onder meer Rotterdam. Schiedam en Haarlem. Naar aanleiding daarvan kregen verschillende anti-discriminatiebureaus klachten. 'Nederland vol. Alle racisten het land uit' DEN HAAG (ANP)-Op verkie zingsdag 3 mei verschijnt in De Volkskrant een grote ver- tentie met de tekst: 'Neder land is vol. Alle racisten het land uit.' Dit betreft een initiatief van een aantal mensen uit de reclame- en onderzoekswereld. Zij hebben zich verenigd in het comité 'Denk voordat u stemt'. De betrokkenen betalen zelf de plaatsing van de advertentie. Aan de totstandkoming heeft een aantal bedrijven uit de gra fische sector en uit de media wereld meegewerkt. Lettertjes In kleine lettertjes onderaan de advertentiepagina wijst het co mité de kiezers erop dat zij zich kunnen „uitspreken tegen domme leuzen en gevaarlijke generalisaties De lezers vra gen zij de advertentie uit te scheuren en die voor iedereen zichtbaar op te hangen. De campagne voor de Tweede Kamerverkiezin gen, volgende week dinsdag, zit er op. Dit week end sluiten de politieke partijen haar af. Het werd tijd. Want Nederland heeft zelden zo'n melige, ver velende, oninteressante verkiezingstijd beleefd als ditmaal. In de campagne ging het eigenlijk om niks. Belang rijke partijpolitieke strijdpunten ontbraken, omdat de grote partijen het in kwesties als werkgelegenheid, loonmatiging, bestrijding van de criminaliteit en minderhedenbeleid op hoofdlijnen een eind met elkaar eens zijn. Stuk voor stuk hadden ze opvallend veel moeite om zich tegenover elkaar naar de kiezer toe te profileren. Daarom hebben CDA en PvdA aan het eind van de rit ook het kabinetsbeleid nog maar even overboord gekieperd. Het werd tenminste geen inzet meer voor deze verkiezingen. Een knallende ruzie tus sen de regeringspartijen ging over de uiterst onverstandige manier waarop minister Hirsch Ballin het thema normen en waarden naar het CDA toetrok. De PvdA nam het premier Lubbers kwalijk dat hij de persconferentie namens het kabi net gebruikte om het gevaar van links nog eens dik te onder strepen. De paarse coalitie was dan weer dichtbij en dan weer ver af, al naar gelang de duidelijkheid van de VVD over haar sociaal ministelsel. En D66. zich op voorhand thuis voelend op de sleutelpositie, was al druk bezig een kabinet te forme ren. De gekte van het moment had de overhand Opiniepei lingen waren zoiets als de dagelijkse beurskoersen in crisis- dagen. momentopnamen zonder houvast. Boeien deed het allemaal niet. Deze verkiezingscampag ne had geen ziel en miste publiek. In feite kwamen de vroeger grote politieke partijen er nauwelijks aan te pas. Zij hadden bovendien hun kruit al verschoten toen ze de cam pagne voor de gemeenteraadsverkiezingen, twee maanden geleden, compleet annexeerden voor nationaal politieke doeleinden. Van de schrik van de uitslag bij die eerste stem bus dit jaar zijn de hoofdrolspelers nog steeds niet bekomen. Verwarring bepaalde vervolgens het gedrag bij de verliezers én bij de winnaars. Wat moesten ze doen om het verlies te keren of de winst vast te houden? Campagnestrategen zoch ten hun heil in een vorm van mannetjesmakerij die ook mis lukte. Want de lijsttrekkers in Nederland beschikken nu een maal niet over ruime bagage aan acteertalent Nog afgezien van de vraag of de kiezer de politieke kopstukken in zulke rollen accepteert. 'Amerikaanse toestanden', wordt er al snel afhoudend geroepen. Had deze verkiezingscampagne overi gens maar een vleugje van het enthousiasme uitgestraald dat politieke voormannen in de Verenigde Staten in de aan loop naar de stembus weten op te roepen. We hebben het nergens ontdekt. Het was matheid troef. Achteraf bezien hebben dus de kiezers het tijdens deze campagne volledig voor het zeggen gehad. Zij hebben de gevestigde politieke partijen in de houdgreep genomen. Het onthutsende resultaat van de vorige stembus was de wraak voor een manier van politiek bedrijven in Nederland, waar van de kiezer schoon genoeg heeft. De mondig geworden bur ger in dit land heeft het initiatief naar zich toe getrokken en duidelijk gemaakt dat er niet meer met hem/haar valt te spotten. Zoiets was nog niet eerder vertoond. Het zelfbewus te gedrag van de kiezer zaaide verwarring. Vandaar dat de politieke partijen het even niet meer zo goed wisten. Vandaar dat ze een chaotische, ongeïnspireerde en onzekere campag ne hebben gevoerd. De oude trucjes werkten niet meer. Op de platgetreden paadjes viel nog maar bitter weinig te verdie nen. En aan een nieuwe benadering van de kiezer van van daag ontbrak het nog, Misschien wel juist omdat het in de campagne eigenlijk om niets ging, belooft de stembus zelf zo spannend te worden.De kiezer heeft het gepresteerd om de politieke partijen een lesje te leren. vdM. (Advertentie) Varel Security, Nederlands grootste zelfinstallerende beveiligingsorganisatie is ook in uw regio gevestigd INBRAAKBEVEILIGING BRANDBEVEILIGING TOEGANGSCONTROLE 1 CAMERASYSTEMEN COMMUNICATIESYSTEMEN MELDKAMERFAC. VAREL ZEELAND B V. 446C AS Goes ■■msifHi Telefoon 01100 12033 Telefax 01100 32998 Directie: K. Scherphuis. W. F de Pagter en F. van de Velde Hoofdredactie: M. P. Dieleman, algemeen hoofdredacteur; C van der Maas. hoofdredacteur commentaar; A. L. Oosthoek. adjunct-hoofdredacteur. Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10, Postbus 18. 4380 AA Vlisdingen. Tel. 01184-84000. ServicepuntBoekhandel Bikker. Walstraat 94 Middelburg: Markt 51. 4331 LK Middelburg Tel 01180-81000. Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ Goes. Tel 01100-31800. Terneuzen: Axelsestraat 16. 4537 AK Terneuzen. Tel. 01150-94457. Hulst: Servicepunt. Boekhandel Duerinck, Gentsestraat 12, Tel. 01140-14058. Axel: Nassaustraat 15. 4571 BK Axel. Tel 01155-68000. Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee. Tel. 01110-15380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8 00 tot 17.00 uur. Openingstijden Zienkzee van 8.30-12.30 en van 13.30-17 00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen, Tel. 01184-84000; Redactiefax: 01184-70102. 's avonds op zondag I'm vrijdag vanaf 19.00 uur: in het weekeinde, verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maan dag- t/m vrijdagavond van 20 30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur- Tel. 01184-84000 Fax 01184-70100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 84,50. automatische afschrijving 83.75. franco per post 107,50. per maand 29,60, automatische afschrij ving 29,00. jaarabonnement 326,50, auto matische afschrijving 325,00; jaarabonnement franco per post 415,00; losse nummers maan dag t/m vrijdag 1,50. zaterdag 2.00 p.st. (alle bedragen inclu sief 6 pet. btw). Postrek.nr3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 165 cent per mm; minimumprijs per advertentie 24.75; ingezonden mededelingen 2.5 x tanef. Voor brieven bureau van dit blad 6.25 meer Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1994 | | pagina 3