Vreedzaam begin verkiezingen
Personeel op de elektrische step
maakt gangen Dijkzigt onveilig
kleintjes
3
10.- DROOMKORTING
oh
Taiwanees vliegtuig
stort neer in Japan
4 WEKEN
liljoenen zwarte Zuidafrikanen brengen voor het eerst stem uit
12.99"
9.49"
Van Mierlo: Hirsch Ballin
niet in kabinet met D66
Staat uw
brievenbus op
scherp?
VOOR 13,-
19!
ater zon
Jolkenvelden en in de vroege ochtend
og wat lichte neerslag, later opkla-
ingen. Matige zuidwestelijke wind.
emperatuur rond 17 graden.
7e jaargang no. 98
oensdag 27 april 1994
sse nummers 1,50
H
Opgave advertenties per
01184-84321
onze correspondent
IANNESBURG Miljoenen
hrte Zuidafrikanen brengen
Ifdaag voor het eerst hun
4 n uit in de eerste non-raciale
kiezingen in de geschiedenis
het land. Zij zullen daar-
een einde maken aan bijna
jaar blanke overheersing,
«r elopen nacht om 12 uur pre-
1 werd de oude Zuidafri-
nse vlag gestreken en de
van het nieuwe Zuid-Afri-
gehesen om dit historische
nblik te markeren.
15 miljoen zwarte kiezers zul-
iltsin schrapt
ifeningen met
oepen VS
onze correspondent
len vandaag en donderdag met
zeven miljoen blanken, kleurlin
gen en Indiërs een Nationale As-
semblée van 400 leden en leden
voor de negen provinciale parle
menten kiezen. De uitslag wordt
zaterdagavond of in de loop van
zondag verwacht. Het ANC van
Nelson Mandela zal zo goed als
zeker de verkiezingen royaal
winnen. Mandela zal dan de eer
ste zwarte president van Zuid-
Afrika worden.
Oproep Mandela
De ANC-leider richtte zich dins
dag in een speciale verklaring
tot zijn medeburgers waarin hij
de verkiezingen „de dageraad
van onze vrijheid" noemde. Hij
riep de kiezers op zich niet te la
ten intimideren door de recente
serie bomaanslagen die aan 21
mensen het leven hebben gekost
en waarbij minstens 150 mensen
gewond raakten.
Nog nooit hebben zoveel buiten
landse waarnemers toezicht ge
houden op een verkiezing. Dui
zenden waarnemers van de VN,
EU, het Britse Gemenebest en
de Organisatie voor Afrikaanse
Eenheid (OAE) zijn over het hele
land uitgezwermd.
Dinsdag gingen al honderddui
zenden bejaarde, zieke en zwan
gere kiezers naar de stembus.
Ook de politiemensen en militai
ren die belast zijn met de bewa
king van de ruim 9000 stembus
sen kQnden vandaag hun stem
op de partij van hun keuze uit
brengen. De Zuidafrikanen in
het buitenland gingen dinsdag
ook stemmen. Een nicht van
Mandela was in Nieuw Zeeland
de eerste Zuidafrikaan die haar
stem uitbracht. President De
Klerk begeleidde zijn 89-jarige
moeder naar het stembureau in
haar woonplaats Pretoria.
Repetitie
Deze speciale stemdag gold als
de generale repetitie voor de ver
kiezingen van vandaag en don
derdag. Deze eerste dag verliep
niet bepaald vlekkeloos. Op ver
scheidene plaatsen in het land
moesten mensen uren in de
brandende zon wachten tot de
stemlokalen, vaak vele uren te
laat, open gingen. Een aantal be
jaarden viel flauw en moest let
terlijk de stemlokalen in gedra
gen worden.
De problemen waren het grootst
in de provincie KwaZulu/Natal.
waar de Zulu-partij Inkatha
haar machtsbasis heeft. Vrijwel
alle stembureau's gingen te laat
open. omdat de stembiljetten
niet tijdig waren aangekomen of
omdat de functionarissen van de
Onafhankelijke Verkiezings
commissie (OVC), die de verkie
zingen organiseert, vele uren te
laat hun opwachting maakten.
Er waren ook problemen met de
stembiljetten. Inkatha besloot
vorige week pas aan de verkie
zingen deel te nemen, toen de
biljetten al gedrukt waren. Be
sloten werd een aparte Inkatha-
sticker te drukken die onderaan
het biljet moest worden geplakt.
Deze sticker bleek dinsdag niet
ISKOU De Russische pre-
it Jeltsin wil reeds vastge-
!e gezamenlijke militaire
ingen van Rusland en de
ligde Staten schrappen.
:ns Jeltsin is er zowel in de
lisische politiek als in de pu-
;e opinie teveel weerstand
Ier al hadden de conserva-
ffacties in het Russische
lement zich tegen deze mili-
re samenwerking uitgespro-
Van Amerikaanse zijde
rd de Russische twijfel be-
urd. Defensieminister Perry
ing dinsdag tijdens een tele-
ngesprek met zijn Russische
lega Gratsjov over de Bosni-
e crisis aan op het laten door-
i van de oefeningen,
de oefeningen bij Orenburg
de Wolga zouden ongeveer
0 militairen deelnemen.
ei!
de:
1 P
Heineken eist
opheffing
blokkades
ZOETERWOUDE (ANP)-
De directie van Heine
ken heeft de Industrie
bond FNV dinsdag
avond gesommeerd de
poortblokkades bij de
brouwerijen in Zoeter-
woude en Den Bosch
met ingang van vanoch
tend acht uur te beëindi
gen.
Als de bond daaraan niet
voldoet zal de brouwerij
het weer vrijmaken van
de toegangen naar de be-
ijfsterreinen in een
:ort geding trachten af
*te dwingen.
Een woordvoerder van
de Industriebond FNV
heeft in een reactie op
deze eis direct laten we
ten dat men daar niet op
in zal gaan.
Een woordvoerder van
de Industriebond FNV
reageerde dinsdagavond
met de opmerking dat
het voor Heineken ken
nelijk toch niet zo ge
makkelijk is bier van ei
gen brouwerijen in het
buitenland aan te voeren
om de geleidelijk aan
droogvallende Neder
landse markt te blijven
bevoorraden.
Zwangere vrouwen in de rij om te stemmen bij het Baragwanath-ziekenhuis, in de buurt van Johannesburg. foto Reuter
ROTTERDAM (GPD) - Het is
tegenwoordig oppassen gebla
zen in de gangen van het Acade
misch Ziekenhuis Dijkzigt. Als
je een zacht zoemend geluid
hoort, kun je maar beter aan de
kant gaan staan. Sinds kort be
schikken de medewerkers van
de technische dienst over een
elektrische step, die maar liefst
twintig kilometer per uur kan.
En de driewieler op batterijen
lijkt een droom van elke peuter.
Even heen en weer naar het na
bij gelegen Sofia Kinderzieken
huis kostte vroeger een half uur.
Met de 'quick step' is dat een
kwestie van tien minuten. C.J.
Barendregt, hoofd onderhoud
en technische dienst, ontdekte
de steppen eind vorig jaar. „Ik
zag ze in een advertentie op de
foto. Ik dacht; dat moet ik heb
ben. Ik heb er toen twee op proef
genomen. Een tweewieler en een
driewieler. Het beviel zo goed
dat ze mogen blijven. Er is zelfs
een derde step bijgekomen."
Als de technisch medewerker de
step demonstreert in de lange
gang bij de afdeling dermatolo
gie en longziekten, barsten en
kele argeloze voorbijgangers in
lachen uit. Toch hoort hij ook
wel eens kritiek, maar die is
voornamelijk afkomstig van ja
loerse collega' s. De driewieler,
met klein laadbakje, is vooral bij
de postafdeling populair.
De tijd dat artsen gezellig een
eindje gaan steppen, met elkaar
of een met een verpleegster ach
terop, is nog ver weg. Baren
dregt sluit uit dat er nog meer
komen. „Andere afdelingen wil
len nu ook een step, maar dat
gaat niet door. Het experiment
is heel geslaagd, maar we moe
ten er voor waken dat het perso
neel van Dijkzigt zelf de bedden
gaat vullen met patiënten. De
gangen van het ziekenhuis zijn
soms net drukke verkeersaders.
Er zijn al voertuigen met maga
zijn-materialen. karretjes met
voedsel en uiteraard bedden
met patiënten die langs komen.
Nu wij er ook nog eens bij komen
Ariel, Dash, Dreft en Pampers nu extra voordelig En - alleen
bij Albert Heijn - nu met speciaal actie- zegel op elk pak
Goed voor 10- korting op één entreekaart van de Efteling
(Bij een Pampers Voordeelpak 2x ƒ10- korting op twéé
entreekaartjes), Plus kans op één van de 50 sprookjes
achtige weekends, voor 4 personen in het Efteling Hotel.
U kunt meedoen zo vaak u maar wilt
Ariel of Dash, Ultra of Color, A
navulpak 2 kilo ,lëST 14.yy
Dreft Fijnwas Compact,
navulpak 1.8 kilo
OG39T
Dreft Glazuurbeschermer,
flacon 1.1 kilo J-k8fT 10.99*
navulpak 1 kilo JLÖrTO"
Pampers voordeelpak, q ~7Q(Y
diverse soorten 3939" O /.\3zj
•Reclameprijzen gelden t/m zaterdag 7 mei a.s.
en zolang de voorraad strekt
"Zie de actievoorwaarden op de verpakking
en bij Pampers: de folder in de winkel
tpTiiig
Unds grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
DEN HAAG (GPDl - D66-
leider Van Mierlo vindt het
'niet in de rede liggen' dal
CDA-minister Hirsch Ballin
van Justitie in een nieuw
kabinet met D66 terugkeert.
De D66-leider zegt 'geen ta
boe' op de CDA'er te willen
leggen, maar acht de positie
van de CDA-bewindsman
verzwakt na zijn herhaalde
uitspraken over de bedrei
ging van christelijke nor
men en waarden.
Volgens Van Mierlo heeft
Hirsch Ballin demagogie be
dreven door te zeggen dat-
het CDA wil hoeden voor de
situatie waarbij ouders zich
moeten verontschuldigen
voor het hebben van een
mongooltje. Hirsch Ballin
refereerde aan medici die
pleiten voor een selectieve
abortus op grond van diag
nostiek voor de geboorte.
Volgens de D66-leider sugge
reert Hirsch Ballin daarmee
dat die waarborgen in een
kabinet zonder het CDA
(paarse coalitie) minder zijn.
Overigens heeft ook VVD-
leider Bolkestein na het IRT-
debat gezegd dat het 'bizar'
zou zijn als Hirsch Ballin zou
terugkeren in een nieuw ka
binet. Datzelfde werd in D66-
Van Mierlo.
kringen gesteld. WD en D66
wilden de CDA-minister
vanwege de IRT-affaire toen
al naar huis sturen.
te zijn opgeplakt of bij vele stem
bureau's zelfs niet aangeleverd
te zijn.
Inkatha-leider Buthelezi wilde
in verband met deze problemem
de verkiezingen met twee of drie
dagen verlengen. Maar de voor
zitter van de OVC. rechter Jo-
hann Kriegler, wees dit verzoek
af. omdat er „tijd genoeg" zou
zijn. Kriegler erkende dat de
start niet vlekkeloos was. maar
verklaarde dat de „schade niet
onherstelbaar" was. Ernstige
ongeregeldheden hebben zich
dinsdag niet voorgedaan.
zie ook pagina 4
Oude Noor slaat
bankrover neer
met wandelstok
OSLO (AP) - Toen de
tachtigjarige Harry Ol-
sen bij betreden van een
bank in Oslo zag dat ie
dereen op de vloer lag be
greep hij dat er iets niet
in orde was. Hij ont-
waardde ook een bank
rover die over de balie ge
leund stond om geld te
pakken.
Hoewel slecht ter been,
wist Olsen de rover zo
hard met zijn zware wan
delstok in de nek te tref
fen dat deze zijn pistool
uit de hand liet vallen en
door andere klanten kon
worden overmeesterd.
„De nek is een zwak
punt", zei Olsen. De poli
tie was vol lof over zijn
moed, maar Olsen zelf
vond dat niet bijzonder.
„Ik ben een keiharde".
met onze steppen, moeten we
uitkijken. Eén ongeluk, en we
moeten ze inleveren."
Rijbewijs
Daarom heeft Barendregt de
collega's goed geïnstrueerd. Alle
verkeer heeft voorrang op de
steps, dus ook de 'gewone' voet
ganger. Barendregt heeft ook in
gepeperd dat het nergens voor
nodig is het vermogen van twin
tig kilometer per uur te benut
ten. „Ik wil voorkomen dat ze ra
ce-wedstrijdjes houden hier. Het
is trouwens nog best moeilijk om
een step te besturen. Je moet er
behendigheid in krijgen. Ik had
in het begin moeite met de boch
ten."
Dijkzigt is tot nog toe het enige
ziekenhuis in Nederland met
'quick steps'. Maar volgens Ba
rendregt tonen andere zieken
huizen belangstelling. Want de
step mag bij menigeen dan op de
lachspieren werken, er wordt
geld mee bespaard. Baren-
drecht: „Ik heb uitgerekend dat
we alleen al met de steppen in
een jaar tijd een halve man uit
sparen. Met de driewieler erbij
verdienen we helemaal. Daar zit
op de achterkant nog een kleine
laadruimte ook."
De steppen, voorzien van kop
lamp en toeter, zorgen in elk ge
val voor een vrolijke noot in
Dijkzigt. En een medewerkster
van het ziekenhuis heeft inmid
dels de oplossing gevonden voor
de drukte op de gangen. In het
bedrijfsblad schrijft ze: 'Mis
schien wordt het tijd voor ver
keersborden, stoplichten en een
intern rijbewijs!'
Minister D'Ancona
Eerste Kamer
aanvaardt
wijziging
Mediawet
DEN HAAG (ANP) - Minister
D'Ancona van wvc heeft op de
valreep van haar ministerschap
toch nog voor elkaar gekregen
dat de Eerste Kamer de wijzi
ging van de Mediawet heeft
aanvaard, die aan bestaande
publieke omroepverenigingen
een zendmachtiging voor tien
jaar moet garanderen als zij on
derling samenwerken.
De Senaat steunde het voorstel
dinsdag uiteindelijk met vijftig
stemmen voor en 25 tegen. Tot
de voorstemmers behoren de
fracties van CDA. SGP, RPF.
GPV en GroenLinks en vijftien
van de zestien leden van de
PvdA-fractie. Tegen stemden
PvdA-woordvoerster Van der
Meer en de fracties van D66 en
VVD.
De wijziging van de Mediawet is
bedoeld om de positie van de
traditionele Hilversumse om
roepen te versterken. Door een
zendvergunning voor tien jaar
zou er onderling minder op de
kijkcijfers hoeven te worden ge
concurreerd en kunnen de om
roepen zich concentreren op on
derlinge samenwerking, zo
meent minister D'Ancona.
Zorg dat u 'm niet mist: de folder
die u vertelt hoe u de opbrengst van
uw spaargeld kunt verdubbelen.
SPAAR
BELEG I
Onderkoning
Het aanblijven van Nordholt als
korpschef van de politie in Am
sterdam is het gevolg van een
PvdA-lobby. Voorzitter Hans
van Duijn van de Nederlandse
Politiebond iNPBi ziet geen an
dere verklaring voor
het 'onbegrijpelijke' O
einde aan IRT-affaire. mL
Keuze
D66 scoort goed onder middel
bare scholieren in Zeeland. Dat
bleek dinsdag op verschillende
scholen, ivaar verkiezingen wer
den gehouden. PvdA, VVD en
GroenLinks houden elkaar in
evenwicht, het CDA
doet het onder scholie- O
ren niet goed. I O
Aanmoediging
De atlete Anjolie Wisse kreeg gis
teravond voor haar prestaties
op nationaal niveau de aanmoe
digingsprijs voor Zeeuws sport
talent Wielrenner Franklin
Klaasse werd tweede,
korfbalster Astrid Q
Koole derde. I w
WKÊÊÊÊÊÊÊÊÊHÊÊÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊÊË
Opinie en achtergrond; 2; Binnen- en buitenland: 3,
4 en 5; Financiën en economie: 6; Radio en televisie:
7; Provincie: 11, 13, 14, 15 en 17; Sport: 18 en 19.
Minstens 259 doden
TOKYO Bij een vliegtuigon
geluk op het vliegveld van het
Japanse Nagoya zijn dinsdag
minstens 259 mensen om het le
ven gekomen. Tien mensen heb
ben de ramp overleefd en wor
den behandeld in ziekenhuizen.
Twee passagiers werden dins
dagavond laat nog vermist. De
256 passagiers, onder wie twee
kinderen, waren Japanners en
Taiwanezen.
De uit Taipei vertrokken Airbus
A300 van de Taiwanese maat
schappij China Airlines stortte
neer op een paar honderd meter
rechts van de landingsbaan en
miste enkele gebouwen. De Ja
panse brandweer zocht dinsdag
avond laat samen met het leger
nog druk tussen de wrakstuk
ken naar de vermisten. Veel van
de gewonden danken hun levens
aan het snel uitrukken van per
soneel van de Japanse lucht
macht, die op het vliegveld een
basis heeft.
De China Airlines vlucht num
mer 140 verongelukte om 20.15
uur Japanse tijd. De oorzaak
van het ongeluk is nog niet be
kend. Uit de gesprekken tussen
gezagvoerder Wang Lo-chi en de
verkeerstoren van Nagoya bleek
dat tot kort voor de landing alles
normaal verliep tot Wang zei dat
hij een nieuwe landingspoging
zou doen. Ooggetuigen zeiden
dat het landingsgestel niet was
uitgeklapt. Toen de piloot het
toestel weer optrok, vatten de
motoren vlam en stortte de Air
bus naar rechts overhellend neer
in een reeks van drie explosies.
Daarna vloog de romp over de
volle lengte in brand.
Lubbers opent
World Press
Photo
AMSTERDAM (ANP) - Premier
Lubbers heeft dinsdagavond de
tentoonstelling World Press
Photo 1994 geopend. De ten
toonstelling wordt tot 5 juni in
de Nieuwe Kerk in Amsterdam
gehouden.
„Een foto moet een analyse van
de werkelijkheid bevatten",
stelde Lubbers in zijn speech.
Hij memoreerde het belang van
persvrijheid. „Te veel inciden
ten waar de menselijke waardig
heid wordt gekrenkt, tonen het
belang van dat recht aan."
De winnaar van de hoogste on
derscheiding was dinsdag in
Amsterdam afwezig. De 34-ja-
rige Zuidafrikaan Gidaon Men
del gaf er de voorkeur aan ge
woon door te werken.
Gebouwen in een omtrek van
100 meter rond het vliegtuig zijn
door de kracht van de explosie
beschadigd. Vijftig brandweer
wagens waren snel ter plekke.
Maar de brand sloeg meteen in
volle sterkte uit. Bergingswer
kers vonden de meeste stoffelij
ke overschotten dan ook nog in
de veiligheidsgordels zittend op
hun stoelen.
(eenmalig binnen zes maanden)
JA, ik
wil:
een proefabonnement van
4 weken voor 13,-
een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving a 29,-
per kwartaal met
automatische afschrijving
a 83.75
Naam:
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: 01184-84216
De PZC
'n dijk van een krant
713214
000002
