Nasynchronisatie is
waanzinnig moeilijk
Kaat Mossel is weer terug
PZC
Arnold
Gelderman
vrije tijd
37
id
Vera Mann en Van Vliet
in musical My fair Lady
Joke Bruijs
speelt
hoofdrol
Horizontaal:
Vertikaal:
Oplossing
6.70
ZATERDAG 16 APRIL 1994
Ja, heel goed. Dat klonk heel
mooi geconstipeerd. Arnold
Gelderman zegt het lachend
tegen acteur John van Eerd, die
aan de andere kant van het glas
inde studioruimte zijn stem
leent aan een
tekenfilmkaraktertje in nood.
De cartoonfiguur zat bekneld,
dus moest er ook een beetje
bekneld stemmetje bij.
Geconstipeerd dus.
Arnold Gelderman is als
regisseur van
nasynchronisaties van
tekenfilms waarschijnlijk de
bekendste in ons land. Hij
regisseerde onder meer de
Nederlandse versies van
Disneys 'Kleine Zeemeermin',
'Belle en het Beest' en
'Aladdin'. Daarnaast 'doet' hij
tal van televisie-tekenfilms,
zoals bijvoorbeeld 'Kuifje', die
iedere zaterdagmiddag bij de
VARA is te zien. Onlangs werd
hij voor zijn werk achter de
schermen onderscheiden met
de filmprijs Rembrandt, in het
leven geroepen door Veronica.
Arnold Gelderman: „Ik ben en blijf een acteur.
Van huis uit is Arnold Gelder
man eigenlijk acteur en rolde
bij toeval in het nasynchronisatie-
wereldje. „Ik ben en blijf een ac
teur. Maar ja, dat is typisch Neder
lands, dat mensen je in een hokje
willen stoppen. Dan kennen ze je
gelijk niet meer van andere din
gen. Maar ik ga binnenkort weer
acteren, hoor. Voor de televisie."
In de studio is Gelderman druk be
zig met de nasynchronisatie van
de tekenfilm 'Duimelijntje' van de
Amerikaan Don Bluth, die onder
meer de avonturen van Fievel
maakte. Gelderman zit voor een
monitor. Het script van 'Duime
lijntje' binnen handbereik. Naast
hem aan een flink mengpaneel de
technicus die zorgdraagt voor de
opnames. Ook hij heeft een script.
Aan de andere kant van het glas zit
John van Eerd die 'het stemmetje
moet doen'.
Met behulp van tijdcodes is de te
kenfilm gemerkt en de tijdcodes
staan ook weer bij de stukjes dia
loog in het script. Stukje voor stuk
je kan de film zo van een Neder
landse geluidsband worden voor
zien. Meestal gaat het om een en
kele zin of een paar woorden per
opname. Een paar seconden film
en dan moet er al weer worden ge
stopt. Om Van Eerd op gang te
brengen doet Gelderman regelma
tig voor hoe het volgens hem moet
klinken.
..Het lastige van deze film", legt
Gelderman uit, „is het Franse ac
cent van zijn karakter Jaquimo.
Dat moet hij zien vast te houden.
Maar tegelijkertijd moet hij in zijn
rol blijven, de tekst kennen en er
ook nog voor zorgen dat het geluid
synchroon loopt met de mondbe
wegingen."
Arnold Gelderman raakte eerst als
acteur bij het nasynchroniseren
betrokken. Dat is nog steeds te
zien en te horen als hij zijn 'eigen'
acteurs voordoet hoe het volgens
hem zou moeten. En uitgerekend
dat Franse accent komt hem ook
moeiteloos over de lippen. Zou het
niet sneller gaan als hij zelf deze rol
deed? Gelderman: „Ik heb in het
verleden vaak genoeg zo'n Frans
accent gedaan, maar wilde dat nu
eens niet. Anders zeggen ze weer:
daar heb je die Gelderman weer
met zijn Franse stemmetje." Frans
is zijn tweede moedertaal, sinds hij
in Frankrijk opgroeide als zoon
van een diplomaat. Ook bezocht
hij de toneelschool in Parijs.
Gelderman heeft van alles ge
speeld op toneel, televisie en in
films. Hij was een Duitse soldaat in
de beroemde Amerikaanse oor
logsfilm over D-day. The Longest
Day. Hij assisteerde regisseur Ro
man Polanski. speelde in Het
Gangstermeisje van Frans Weisz,
stond op het toneel met John Lan-
ting. acteerde in het sociaal-kriti
sche drama Waaldrecht bij de VA
RA.
Anoniem
Het nasynchronisatiewerk is voor
de meesten een tamelijk anoniem
gebeuren, waarmee men maar
slechts zeer zelden in de schijnwer
pers belandt. Gelderman: „En
daarom vond ik die Rembrandt
ook zo leuk. Je krijgt dan toch er
kenning voor iets dat men meestal
maar voor lief neemt."
Het nasynchronisatie-avontuur
Vera Mann gaat naast Paul van Vliet de hoofdrol spelen in de
nieuwe Nederlandse produktie van de musical 'My Fail-Lady'.
Van Vliet, heeft de rol van professor Higgins, die het bloemenmeis
je Eliza in het kader van een weddenschap aan een beschaafd taal
gebruik moet helpen.
Piet Bambergen neemt de rol van haai- vader, de vuilnisman Al
fred P. Doolittle voor zijn rekening. Bas Groenenberg, nu nog te
zien in 'Sweeney Todd', wordt Freddy. Hij is de jongen die verliefd
wordt op Elisa. De rol van Higgins' moeder gaat naar Trees van
der Donk en Inr Kuhr wordt mrs. Pearce. de huishoudster van
Higgins. Alleen over de rol van kolonel Pickering, de partner van
Higgings in de weddenschap, wordt nog onderhandeld.
De regie is in handen van Eddy Habbema en uitvoerend produ
cent is Robin de Levita. Seth Gaaikema, die in de jaren zestig de
eerste zo succesvolle Nederlandse produktie met Wim Sonneveld
en Margriet de Groot van een vertaling voorzag, gaat het libretto
van toen waar nodig herzien. Daarbij zal ook de vraag een rol spe
len welk dialect Eliza zal spreken. Indertijd sprak Margriet de
Groot plat Amsterdams, iets wat ook goed zou passen bij Piet
Bambergen. Maar een keuze voor het Amsterdams betekent dat
de Vlaamse Vera Mann zich die bijbehorende tongval zal moeten
eigen maken. Vandaar dat het niet is uitgesloten dat Eliza Ant
werps zal spreken.
begon voor Arnold Gelderman
met de film 'Jungle Book". „Ik
werd toen gevraagd om de slang
Kaa te doen. Bij de opnames deed
ik toen wat suggesties en de produ
cent viel dat op en benaderde mij
vervolgens voor andere dingen.
Voor de tv heb ik toen de regie van
de 'Smurfen' gedaan, en daarna
'Ducktales, Lucky Luke'. En er
kwamen steeds meer films. Voor je
het weet ben je dan een expert.
Bij het maken van een tekenfilm
wordt tegenwoordig vaak eerst de
geluidsband opgenomen en daar
na pas de tekeningen erbij ge
maakt. Gelderman: „Dat betekent
dat nasynchroniseren eigenlijk
moeilijker is dan het acteren. Want
je hebt bij nasynchronisatie maar
een beperkte bewegingsvrijheid.
Alles moet kloppen. Daarom is dit
écht waanzinnig moeilijk werk. De
acteurs moeten constant alert zijn
en zeer tekstvaardig. En ze moeten
het leuk vinden natuurlijk."
Gelderman is in het wereldje van
het nasynchroniseren een begrip.
Ook bij de absolute meesters in het
genre, Disney, kennen ze zijn werk
nu hij ai jarenlang iedere nieuwe
Disney van een Nederlandse ge
luidsband voorziet. Maar Disney
blijft streng en iedere hoofdrolspe
ler dient door 'Amerika' te worden
goedgekeurd. Overigens geldt dat
voor ieder land dat aan de films
sleutelt. Gelderman: „Voor de
Geest in Aladdin had ik Pierre
Bokma gekozen, maar hij werd
aanvankelijk door Disney afge
keurd. Maar ik heb aangehouden.
Ik was er van overtuigd dat Pierre
het kon en ik kreeg m'n zin. Toen
ze bij Disney later de Nederlandse
versie zagen vonden ze Pierre de
beste Geest van alle nasynchroni
saties."
De nieuwe Disney-tekenfilm 'The
Lion King' staat voor later dit jaar
gepland. Er is nog geen tekening
voor gemaakt, maar de teksten en
liedjes zijn al beschikbaar en Gel
derman is druk bezig audities te
houden voor de Nederlandse rol
len. „Vanmiddag krijgen we alle
maal achtjarige kinderen, die ook
nog moeten kunnen zingen", zegt
hij met een veelbetekenende blik.
Herman Elzinga
oor
De geest van Kaat Mossel waart nog
steeds door de stad en het ziet er
"aar uit dat ze aan de winnende hand
is. Aan het eind van de maand
verschijnt ze in de persoon van Joke
Bruijs in levende lijve op het podium
un Theater Zuidplein in de
Hotterdamste' musical die ooit is
jemaakt. Maar ze maakt ook goede
lans nog dit jaar een definitieve plaats
™dcstad te verwerven. Op
uitnodiging van het Centrum
«eldende Kunst werken drie
kunstenaars aan een ontwerp voor een
standbeeld van Kaat Mossel, dat
eveneens over enkele weken
fepresenteerd zal worden.
Kaat is de legendarische Rot
terdamse mosselvrouw, die
aan het eind van de achttiende
eeuw als oranjeklant de strijd aan
bond met de corrupte patriotten,
uiteindelijk in de gevangenis be
landde en geknakt in 1798 stierf.
Het idee van een musical over die
volksvrouw met het hart op de
goede plaats is van Peter Blanker.
Gerard Cox en Bert Vos van de
ROG. Jaren geleden is al eens een
poging gewaagd om het stuk op de
planken te brengen maar dat mis
lukte. Nieuwe teksten, nieuwe mu
ziek van Jan Wiertz, arrangemen
ten van Henk Westrus. een nieuw
elan van het Rotterdams Operette
Joke Bruijs gaat gestalte geven aan Kaatje Mossel.
Gezelschap, maar vooral de mede
werking van Joke Bruijs en haar
vaste regisseur Fred Florusse ga
ven de doorslag.
Een musical die haar op het lijf ge
schreven lijkt door het SKVR
Schrijverscollectief onder leiding
van Peter Blanker Iedereen was
het er een jaar geleden toen de re
petities begonnen dan ook over
eens dat alleen Joke Bruijs die rol
zou moeten spelen „Die sfeer is er
nog steeds en dat heeft enorm ge
holpen om er in te komen," zegt ze
zelf, terwijl de repetities in volle
gang zijn „Tenslotte ben ik er het
laatst bijgekomen en ik ben ge
wend me altijd volledig op een rol
te storten, me zowat in te graven.
Met één repetitie per week is dat
moeilijk. Voordeel is dan dat de
groep helemaal achter je staat. Je
krijgt dan die uitwisseling van hun
enthousiasme en mijn ervaring en
dan sleur je elkaar naar boven. Ik
denk dat het ontzettend leuk gaat
worden."
Gek
In Kaat Mossel is een grote plaats
ingeruimd voor de vele bestaande
liedjes uit Rotterdam, die als een
medley aan het begin van de musi
cal over het publiek worden uitge
strooid. Het verhaal zelf is lekker
gek en gaat er voornamelijk over
hoe Kaat Mossel aan een stand
beeld kan worden geholpen. Want
als 'grote' Rotterdamse moet zij
een beeld ontberen. Ze krijgt daar
bij de steun van de andere Grote
Rotterdamse Geesten, die wel een
standbeeld hebben gekregen: Er
asmus. Tollens, Van Oldenbarne-
velt. Ketelbinkie en Bep van Kla
veren. Er zit veel heden en verle
den in het verhaal, waarbij de over
eenkomsten soms niets aan duide
lijkheid te wensen overlaten.
Kaat Mossel wordt opgevoerd in
Theater Zuidplein van 27 april t/m
11 mei. De echte première is na
tuurlijk op Koninginnedag 30
april
Frans Alten
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Stuur het ingevulde diagram op de achterzijde van een briefkaart
naar onze puzzelredaktie
Uw briefkaart moet uiterlijk woensdagmorgen in ons bezit zijn op
het volgende adres:
Puzzelredaktie PZC
Postbus 466
4380 AL Vlissingen
Vermeld uw naam. adres en woonplaats.
De PZC stelt de volgende prijzen beschikbaar: eerste prijs een VW-
bon van 50.-. Tweede, derde en vierde prijs een WV-bon van 25.-.
De oplossing en de namen van de prijswinnaars vindt u in de PZC-
bijlage 'Vrije Tijd' van volgende week
1. Voorspel, geplaveide weg. in
houdsmaat: 2 waterkant, ver
basterd. vis; 3 zwijn, jongen,
aantekenboekje: 4. Germaanse
godheid, plaats in Zeeland; 5.
oude maat. onderscheiding,
soort schip, omroepvereniging;
6. lichteenheid, geliefde van
Zeus. gierigaard, rivier in Duits
land: 7 onheilsgodin, stijgbeu
gel. soort borrel: 8. schuif in een
sluisdeur. Ierland, opschud
ding. Frans lidwoord; 9. demon
stratie. zodanig: 10. naarling, re
delijk. voertuig: 11land in Azië.
onwerkelijk, verdragsorganisa
tie; 12. Amerikaanse staat, le
digheid. vogel; 13. gewricht, be
roemde waterval; 14 voedsel,
voorheen, sinds, drinkgerei; 15.
afvaardiging, herkauwer, op de
manier van.
1. Hond, werk. gelofte; 2. om
wenteling, spijltje; 3. gebeurte
nis, recht stuk v, e. vaart, ple
zier; 4 vrouwelijk beroep, lek
kernij, gekheid; 5. voormalig
Ned. eiland, interest, fijngema
len schelpen, jong dier; 6. schen
king. driekroon, familielid; 7.
meer in Finland, plant: 8. kwalij
ke reuk. keukengerei, scheeps
touw; 9 kraan. roem. strand in
Venetie, slot; 10. venster, kunst-
gas. een zekere, melkklier; 11.
mythologische bewaker, krui
mel. tijding; 12. groet, rivier in
Frankrijk, mensenmassa; 13.
deel v. h. gebit, zeewier. Ameri
kaanse staat: 14. pleger, eiland
in de Middellandse zee. deel van
Oostenrijk; 15. boomloze step
pe. vet. plaats in Japan.
De prijswinnaars van de woord
zoeker van afgelopen zaterdag
zijn: J. H. Allart, Hopklaver 4.
Rotterdam (VVV-bon 50.-:. De
WV-bonnen van 25.- gaan
naar: mw. H. W. Seeker, Oude
Zeedijk 26. Kattendijke; J. Rie-
mens, Frisostraat 9, Kamper
land en A Kopmels-v. d. Dries.
Zuidweg 20. Nisse
De prijzen worden binnenxort
toegezonden.
Oplossing vrijdag:
bandvink
inenting
dividend
mierwesp
onnatuur
lordship
economie
nijlblauw
De woorden op de eerste en der
de vertikale regel zijn bidmolen
en nevenrol.
Het sleutelwoord luidt: 'kramp-
hoest'
Dit jaar viert Aland, het Finse
eilandenrijkje voor de Zweed
se oostkust, dat het tien jaar gele
den toestemming kreeg met eigen
postzegels te komen (sinds begin
vorig jaar heeft het zelfs een eigen
postadministratie - Posten Filate-
liservicen. PB 100. FIN-22 101, Ma-
riehamn. Aland. Finland). Om dit
gebeuren luister bij te zetten ver
scheen 1 maart een postzegelboek
je met acht zegels (2x4 motieven)
waarop vlinders staan afgebeeld.
Alle zegels hebben een waarde van
2.30 Fmark en tonen: Hesperia
comma. Meliaea cinxia. Quercusia
querqus en Parnassius memosyne.
Prijs van het boekje: 18.40 Fm., op
lage: 450.000.
Eerder, op 1 februari, zette Aland
het uitgiftejaar in met een uitbrei
ding van drie zegels van de vorig
jaar 3 september begonnen nieuwe
permanente serie 'de Alandse rots
gronden' (waarden 2,00. 2.70 en
6.00 Fm.De eerste aanvulling om
vat zegels van 0.10 Fm. (Stenaker,
een 10.000 jaar geleden ontstaan
stenenveld, doordat de zee bij
vloed fijnkorrelig materiaal ach
terliet), 1.60 Fm. (Drumlin. een in
de laatste ijstijd ontstane bergrug)
en 2.90 Fm. (Rundhall. door ijs ge
vormde rotsformaties op de eilan
den).
Met deze drie permanente zegels
en de vier vlinderzegels heeft
Aland in de afgelopen tien jaar dus
slechts 85 zegels uitgegeven. Het is
zelfs nu nog tamelijk eenvoudig
een Aland-verzameling op poten te
zetten.
KOMMASMYGARK
die-Luft; 100-50 pf„ Der Struwwel-
peter zelf; 100-50 pf.. Der bose
Friederich en 200+80 pf.. De Zap-
pel-Philipp. In totaal moet dus 9.20
Dmark voor de serie worden neer
geteld. Geen wonder dat er ook in
Duitsland een groeiend verzet is
tegen bijslagzegels.
phanus. Een van de ramen staat op
een 6.70 fr grootformaat kunstze
gel die 14 februari verscheen.
Tussen de rotsachtige kust van
Kaap Corsica en de laagvlakte van
Marana is aan de voet van Serra di
Pigno in de middeleeuwen de stad
Bastia ontstaan. 'Bouwvakkers'
uit Genua bouwden daar in het
jaar 1380 de Castello della Bastia.
Dit bouwwerk staat op een toeris
tische zegel in de waarde van 4.40
franc die 21 februari aan de loket
ten kwam.
Op 12 juni (althans in Frankrijk:
zullen de vierde directe verkiezin
gen voor het Europees Parlement
worden gehouden. Ruim 340 mil
joen mensen zullen daaraan kun
nen deelnemen. Frankrijk heeft 28
februari al een 2.80 fr.-zegel aan de
ze verkiezingen gewijd waarop de
blauwe Europese vlag met de
twaalf sterren.
Na een voor die dagen korte bouw
tijd van twintig jaar werd in 1494
de Fruaenkirche van Munchen in
gewijd. Het 500-jarig bestaan van
de Fruaenkirche. die nog altijd de
Munchens Altstadt domineert.
werd 14 april herdacht met een 100
pf.-zegel waarop de kerk optorent.
FRANKRIJK De oudste Franse
kerkramen - Xllde eeuw - zijn on
getwijfeld die uit de kathedraal
Saint-Julie in Mans. Vijf van deze
ramen uit de Romeinse tijd vertel
len de legende van de Heilige Ste-
FRANCAiSE
DUITSLAND - De jaarlijkse
Duitse Jugendmarken staan dit
maal geheel in het teken van het
beroemdste klassieke Duitse kin
derboek 'Der Struwwelpeter oder
lustige Gesehichten und drollige
Bilder'. Met de zegels wordt tevens
de 100ste sterfdag gememoreerd
van de schrijver van Struwwelpe
ter. Heinrich Hofmann (1809-1894).
De eerste druk van het boek ver
scheen in 1847.
De tekeningen op de zegels, die 14
april verschenen, zijn ontleend aan
het boek: 80+40 pfennig. Paulin-
chen; 80+40 pf.. Hans Guck-i:
Légende de S' F.tienne •X(!e siède
CAJHEDRALE DU MANS
LA POSTE 199A
VERENIGDE NATIES - De Post
administratie van de Verenigde
Naties heeft 18 maart andermaal
met als thema 'bedreigde diersoor
ten' drie velletjes uitgegeven met
elk zestien zegels (in elk velletje op
zijn beurt weer vier blokjes van
vier zegels met verschillende mo
tieven). In de diverse velletjes zit
ten vier blokjes van vier zegels
van 0.80 Zwitserse met de Mexi
caanse prairiehond (Cynomys me-
xicanusi, de jabiru (Jabiru mycte-
ria). de blauwe walvis (Balaenopte-
ra musculus) en het goudgele leeu
waapje (Leontopithecus rosalia ro-
salia); vier maal vier 29 dollarcent
zegels met drie chimpansees (Pan
troglodytesi, de blauwsternama-
zone (Amazone versicolor), een
krokodil (Crocodylus acatus) en
damagazellen (Gazella damai en
tot slot op vier maal vier 7 schil
ling-zegels: de ozolot (Felis parda-
lisi. het witkeelbrilvogeltje (Zoste-
rops albogularis). de monniksrob
(Manochus monachusi en de Azia
tische olifant (Elephas maximusi.
Van elk velletje zijn 300.000 stuks
aangemaakt
Hero Wit
