Amerika pokert met Noord-Korea
CVSE: waakhond bij conflicten
PZC
21
Zeeuwse gemeenten
zijn ronduit woest
Leerling-journalist,
undercover bij CD,
brengt het tot raadslid
opinie en achtergrond
Washington heeft alleen maar slechte opties in het conflict
Beperkte
wijziging
van spelling
Een dure ALNO keuken bestaat niet ~oV
Een duurzame wel.
DONDERDAG 24 MAART 1994
door Jaap van Wesel
De adviseurs van president
Clinton zitten met de han
den in het haar. Hoe kan Ame
rika het communistische re
gime van Noord-Korea dwingen
zijn kerninstallaties open te
stellen voor inspectie? Amerika
beschikt niet over goede opties,
alleen over slechte en minder
slechte opties. De geheime
dienst CIA is ervan overtuigd
dat Noord-Korea één of meer
kernwapens heeft. Maar zij we
ten niet precies waar de Korea-
nen hun bommen verborgen
houden.
Daarom is een militaire precisie-
actie zoals de Israeli's in 1981 te
gen Irak uitvoerden onmogelijk.
En zelfs al zouden de Amerika
nen wel weten waar de Noordko-
reanen hun bommen verstopt
hebben, dan nog is het volgens
militaire experts in Washington
onmogelijk om vanuit de lucht
de kerncentrales uit te schake
len. De Noordkoreanen hebben
hun kerninstallaties zo diep on
der de grond verborgen dat al
leen een atoombom diep genoeg
in de grond kan boren om de
Noordkoreaanse kerninstalla
ties te bereiken.
De grootste zorg in Washington
is dat de onvoorspelbare leiders
van Noord-Korea zich tot een
militair avontuur zullen laten
verleiden. Het Pearl-Harborsce-
nario wordt dat in het Pentagon
genoemd. Dat scenario gaat er
van uit dat de Noordkoreanen
een verrassingsaanval zullen
uitvoeren op Zuid-Korea. net zo
als de Japanners in 1941 bij ver
rassing Pearl Harbor overvielen.
De berekening van de Koreanen-
zo vrezen de pessimisten - is dat
Amerika deze Noordkoreaanse
agressie niet met een totale oor
log zal beantwoorden. De Japan
ners maakten in 1941 dezelfde
berekening: zij wisten dat zij een
totale oorlog tegen Amerika
zouden verliezen, maar gokten
erop dat in Amerika de politieke
wil zou ontbreken om zo'n totale
oorlog tot het einde te voeren.
In het geval van Korea zou een
verrassingsaanval op Seoel be
halve honderdduizenden doden
onder de Zuidkoreaanse bevol
king ook veel slachtoffers onder
Amerikaanse soldaten eisen. Er
zijn 36.000 Amerikaanse rpan-
schappen in Zuid-Korea. Na
tuurlijk zou Amerika op grond
van zijn verdragsverplichting
Zuid-Korea te hulp komen. „Een
aanval op Zuid-Korea is een
De ingrijpende verandering
van de spelling van de Ne
derlandse taal zoals begin dit
jaar door de commissie-Geerts
werd voorgesteld, is definitief
van de baan. De beperkte spel
lingwijziging waartoe de minis
ters van de Nederlandse Taalu
nie hebben besloten, kan vanaf
midden 1995 worden gebruikt.
Dat blijkt uit het definitieve
standpunt van het Comité van
Ministers van de Taalunie over
de spelling. De bewindslieden
wijken daarmee niet af van hun
voorlopige opvatting, die de
steun van de Nederlandse en
Vlaamse parlementariërs in de
Interparlementaire Commissie
van de Taalunie heeft gekregen.
Het comité bestaat uit de Neder
landse ministers D'Ancona
(wvc) en Ritzen (onderwijs) en
hun Vlaamse collega's Weckx
(cultuur) en Van den Bossche
(onderwijs).
Kern van de beperkte verande
ringen is dat bij de spelling van
bastaardwoorden de huidige
voorkeurspelling de enig toege
laten spelling wordt. Voorts ko
men er nieuwe regels voor het
gebruik van de tussenletters n
en s in samenstellingen en aflei
dingen en voor diakritische te
kens zoals het trema en het lig
gend streepje. De ministers stre
ven naar 1997 als officiële invoe
ringsdatum. Zij moeten echter
nog overleggen met uitgevers,
met name van schoolboeken, en
vertegenwoordigers van het on
derwijs.
Het besluit zal leiden tot een her
ziening van de Woordenlijst van
de Nederlandse taal. die bekend
is als het „Groene boekje' De
Taaladviescommissie van de
Taalunie gaat nu de beginselen
vaststellen op grond waarvan
bestaande tegenstrijdigheden in
het Groene boekje kunnen wor
den weggewerkt. Daarna zal het
Instituut voor Nederlandse Le
xicografie (INL) de nieuwe woor
denlijst samenstellen. Het INL
verwacht daarmee in juni 1995
klaar te zijn. Dan kan de her
ziene spelling feitelijk gebruikt
gaan worden.
In de woordenlijst zullen inner
lijke tegenstrijdigheden, zoals
kopie versus fotocopie. worden
weggewerkt. Bij samenstellin
gen wordt de tussen-n toege
voegd als het eerste deel een zelf
standig naamwoord is dat op -en
eindigt (woordenboek, bessen
sap). De tussen-s blijft waar deze
wordt gehoord (stadsdeel, lams
vlees) en gaat verdwijnen als die
niet wordt gehoord.
De ministers laten de regels voor
trema en liggend streepje onge
wijzigd, behalve bij samenstel
lingen (het huidige zeeègel
wordt zee-egel) en afleidingen
(zebraachtig wordt zebra-ach-
tig).
aanval op de Verenigde Staten",
heeft president Clinton gezegd.
Maar hoe geloofwaardig is die
uitspraak van een president die
eerder onder meer in Bosnië
heeft bewezen dat hij van de ene
op de andere dag dreigementen
inslikt.
Hoe zal de president reageren
als er, net als in Vietnam 20 jaar
geleden, dagelijks tv-beelden
van Amerikaanse slachtoffers
de huiskamer binnenkomen en
demonstranten in Amerika van
de president eisen dat hij de
Amerikaanse troepen terug
trekt? Mogelijk zal hij onder bin
nenlandse druk een akkoord
met de Noordkoreanen sluiten,
met als gevolg dat Noord-Korea
als politieke overwinnaar uit de
strijd komt.
Golf
De 'optimisten' brengen daar te
gen in dat Amerika in geval van
Noordkoreaanse agressie net
als in de Perzische Golf zal over
gaan tot grootscheepse lucht
bombardementen, die in korte
tijd vrijwel niets heel zullen la
ten van Noord-Korea. Er bestaat
volgens deze deskundigen geen
twijfel dat de militairen er bij
president Clinton op aan zullen
dringen Noord-Korea niet in
staat te stellen de oorlog te rek
ken. Er is in Amerika buitenge
woon weinig animo om tegen
Noord-Korea oorlog te voeren.
President Clinton voelt er bo
vendien mets voor zijn ambi
tieuze binnenlandse agenda
door een oorlog in de war te laten
sturen. Maar als net als in Pearl
Harbor het initiatief van de an
dere kant uitgaat, dan heeft
Amerika geen keus en zal het
met alle kracht waarover het be
schikt terugslaan.
Ook als het doemsscenario niet
uitkomt blijft de situatie uiterst
explosief. De eerste vraag is of
een economische blokkade van
Noord-Korea, opgelegd door de
Veiligheidsraad, een haalbare
kaart is. Dat is hoogst onzeker,
omdat zowel Japan als China
daar niets voor voelen. Met na
me de stem van China is essen
tieel, omdat China in de Veilig
heidsraad over een vetorecht be
schikt.
Was het dan wel verstandig dat
minister van buitenlandse za
ken Warren Christopher vorige
week in Peking zich de woede
van de Chinese leiders op de hals
haalde door te hameren op de
mensenrechten en te dreigen de
bevoorrechte handelsstatus in
te trekken als China geen beter
schap belooft. Christopher staat
in Washington aan ernstige kri
tiek bloot van het buitenlands
politieke establishment, dat hij
de strategische belangen van
Amerika heeft ondermijnd door
Chinese steun tegen Noord Ko
rea te bemoeilijken.
Maar zelfs als de Veiligheidsraad
uiteindelijk economische sanc
ties tegen Noord-Korea zal af
kondigen, blijven de risico's aan
zienlijk. Noord-Korea kan en zal
een zeeblokkade opvatten als
een oorlogsdaad. De uitvoering
van een economische blokkade
kan met andere woorden ge
makkelijk op gewapende con
frontatie uitlopen. Misschien is
het dan nog maai- het beste om
de zaak op zijn beloop te laten,
opperen sommige experts in
Washington. Is een kernbom in
handen van Noord-Korea de ho
ge prijs van een oorlog in het
Verre Oosten wel waard? Mis
schien is het verstandiger om op
een impasse aan te sturen en
vertwijfeld uit te roepen: „Wij
hebben ons best gedaan, maar
we kunnen er niets aan doen.
Zo een kortzichtige strategie.
Zuidkoreaanse troepen patrouilleren langs de grens met Noord-Korea.
die voor veel politici in Washing
ton de meest verleidelijke is, zou
echter een zeer gevaarlijk prece
dent scheppen voor een Ameri
kaanse regering die non-prolife-
ratie van kernwapens hoog in
het vaandel heeft. Het zou bete
kenen dat ieder land dat in het
geheim een kernbom maakt en
vervolgens zijn poot stijf houdt,
het spel blufpoker wint.
Het zou voor andere onbereken
bare landen als Iran en Libië een
aanmoediging zijn hun pogin
gen om een nucleaire mogend
heid te worden te vergroten. Om
nog maar te zwijgen over de
voormalige Sovjet-republieken,
die Amerika juist probeert over
te halen hun kernwapens op te
geven. De wereld was in de da
gen van de Koude Oorlog rede
lijk veilig, omdat de grote mo
gendheden elkaar in bedwang
hielden door het mechanisme
van nucleaire afschrikking.
Maai- er is geen enkele garantie
dat kleine en onstabiele nu
cleaire mogendheden zich aan
de spelregels van nucleaire af
schrikking zullen houden.
Niet provoceren
President Clinton gaat uiterst
omzichtig te werk. Hij wil Noord-
Korea waarschuwen, niet pro
voceren. De Patriot-raketten die
naar Zuid-Korea worden ge
stuurd hebben volgens de presi
dent een louter defensieve taak.
Militair stellen de die raketten
niet veel voor. zij hebben voor
namelijk symbolische politieke
waarde. Bovendien heeft de pre
sident besloten om de Patriots
niet over te laten vliegen, maar
ze over zee te versturen: ze zullen
dan zeker een maand onder weg
zijn.
In die tussentijd kan Amerika
dan alsnog proberen via onder
handelingen een diplomatieke
oplossing te vinden. Ook in de
Veiligheidsraad komen sancties
niet direct aan de orde. „Eerst
proberen we de diplomatieke
weg, pas dan zouden we mis
schien tot sancties overgaan,
heeft minister van defensie Wil
liam Perry gezegd.
Niet alleen Noord-Korea moet
ervan overtuigd zijn dat Ame
rika niet op een confrontatie uit
is. Amerika moet ook de buur
landen Zuid-Korea, Japan en
China laten zien dat het al het
mogelijke doet om een escalatie
van het conflict met Noord-Ko
rea te vermijden. (ANP)
Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa (2, slot)
van onze medewerker
Rogier Jobse
De Slotakte van Helsinki
(1975) waarmee de eerste
CVSE-conferentie werd afge
sloten, voorzag in een reeks
toetsings/vervolg conferenties.
Dat gaf het 'CVSE-proces', een
dynamisch en tegelijkertijd
minder vrijblijvend karakter.
De lidstaten wisten dat de nale
ving van de maatregelen zou
worden beoordeeld en dat zo
mogelijk verbeterde afspraken
zouden worden gemaakt. Bo
vendien bleek de Slotakte be
halve lussen de landen ook bin
nen deelnemende landen een po
litiek effect te hebben. Regerin-
gen werden door hun burgers op
hun eigen toezeggingen aange
sproken (b.v. door Charta '77 in
Tsj echoslowakij e
Ondertussen ebde de ontspan
ning alweer weg: het Warschau-
Pakt bleek zijn militaire over
wicht niet te willen prijsgeven en
verder werden in 1977 de eerste
tientallen (mobiele) SS-20's op
gesteld Op de eerste CVSE-ver-
volgconferentie in Belgrado
11977/ 78) was de sfeer dus anders
dan in Helsinki. Zelfs het opstel
len van een 'minimumverkla-
ring' als slotdocument lukte
niet.
De verstandhouding verbeterde
niet. In december 1979 namen de
NAVO-landen het 'dubbelbe-
sluit' met betrekking tot de
kruisvluchtwapens en interve
nieerde de Sovjetunie in Afgha
nistan. Tijdens de tweede ver
volgconferentie (1980/'83 in Ma
drid) werd eind 1981 in Polen de
staat van beleg (tegen de bewe
ging Solidariteit) uitgeroepen.
Uiteindelijk werd nog een slot
document opgesteld met een af
spraak om in Stockholm aparte
onderhandelingen te beginnen
over vertrouwenwekkende
maatregelen.
De derde CVSE-vervolgconfe-
rentie in Wenen (1986/'89) had
eindelijk de wind mee. Gorbats-
jov was in 1985 Sovjetleider ge
worden. Zijn perestrojka- en
glasnostpolitiek. bedoeld om de
Sovjetunie te behouden voor in
storting, paste bij de westerse vi
sie op het CVSE-proces. Voor
herstructurering was economi
sche en technologische samen
werking en opbouw nodig, niet
geremd door een absurde over
bewapening tegenover demo
cratieën. De nieuwe openheid
verdroeg zich niet met systema
tische schending van mensen
rechten en belemmeringen voor
de vrije uitwisseling van infor
matie en ideeën. Het slotdocu
ment van Wenen gaf aan hoe
men de schending van de men
senrechten systematisch aan de
kaak kon stellen.
In 1989 en 1990. na de val van de
Berlijnse Muur, veranderde er
veel in Midden- en Oost-Europa.
Gorbatsjov stelde voor om de in
1992 geplande CVSE-top te ver
vroegen naar 1990. Het Westen
ging akkoord, mits een verdrag
over conventionele wapenbe
heersing voor ondertekening ge
reed zou liggen.
De CVSE-top (19-21 november
1990) was een bijzondere gebeur
tenis voor Europa. De NAVO- en
WarschauPakt-landen teken
den een verdrag inzake conven
tionele bewapening. Binnen an
derhalf jaar hadden besprekin
gen resultaat opgeleverd, toen
dank zij het veranderde poli
tieke klimaat de redelijkheid
van de NAVO-visie op wapen
vermindering kon worden er
kend.
De CVSE-landen bekrachtigden
verder een document op basis
waarvan zij voor het eerst daad
werkelijk verplichtingen op zich
namen in de sfeer van vertrou
wenwekkende- en stabiliteits-
bevorderende maatregelen.
Afsluitend werd het 'Handvest
van Parijs voor een Nieuw Eu
ropa' ondertekend Hierin wordt
onder meer bepaald: democratie
zal het enige regeringsstelsel
zijn met als fundament respect
voor mensenrechten; samen
werking op het gebied van eco
nomie en milieubescherming zal
worden geïntensiveerd, ter on
dersteuning van de nieuwe de
mocratieën in Midden- en Oost-
Europa: ter ondersteuning van
de CVSE wordt in Praag een se
cretariaat. in Wenen een con
flictpreventie-centrum en in
Warschau een bureau voor de
mocratische instellingen en de
rechten van de mens opgezet.
Het Handvest bezegelde het ein
de van de Koude Oorlog. De NA
VO leek plaats te kunnen maken
voor de CVSE. Zelfs de nuchtere
Adviesraad Vrede en Veiligheid
zag in een rapport (januari 1991)
bij verdere versterking van de
CVSE deze op lange termijn toe
groeien naar een collectief vei
ligheidsstelsel.
Joegoslavië
De vierde CVSE-vervolgconfe-
rentie in Helsinki (1992) stond in
het teken van conflictpreventie,
crisisbeheersing en vredeshand
having. Het optimisme was afge
zwakt door onder meer de situa
tie in het voormalige Joegosla
vië. waaraan de CVSE niets kon
veranderen. Versterking van
structuur, instrumenten en be
voegdheden. was dus hoogst ac
tueel.
Op Nederlands initiatief is een
Hoge Commissaris inzake Na
tionale Minderheden (HCNM)
ingesteld die een grote mate van
eigen verantwoordelijkheid
heeft en een bemiddelende rol
kan spelen bij (etnische) conflic
ten. Bij tijdige signalering van
opkomende conflicten kunnen
speciale CVSE-missies over de
situatie ter plaatse rapporteren.
De CVSE kan voortaan ook een
rol spelen bij vredeshandhaving
in Europa en kan hierbij, op
voorstel van Nederland, onder
steuning krijgen van de NAVO
en de WEU. Vrede-afdwinging
Russische matroos poseert bij Amerikaanse vlag op een fregat in de
Noorse haven Tromso. Het is voor het eerst dat Russen deelnemen
aaneenNAVO-oefening. foto ANP
ALNO inbouwkeukens, stuk voor stuk sterke merk-
keukens voor een redelijke prijs. Ze zijn gemaakt
voor vele jaren keukenplezier en woongenot.
Maak uw keuze bij de ALNO Select Dealer.
Wereldklasse in woonkeukens
Goes: DE JAGER TOLHOEK Stanleyweg 2
tel. 01100-46600.
Middelburg: DE JAGER TOLHOEK Lange Noordstraat 67
tel. 01180-36254.
Terneuzen: BOUWVOORL. DE HOOP Schuttershofweg 32 tel. 01150-80315.
van onze Haagse redactrice
Mirjam van Zuilen
De telefoon stond en staat
roodgloeiend bij de Raad
voor de Gemeentefinancien. De
telefonistes van de Vereniging
voor de Nederlandse Gemeen
ten (VNG), de belangenclub van
de gemeenten, hebben gisteren
maar een hoofdpijnpoeder ge
nomen. Ook zij werden gek van
alle boze bellers.
Wat is er toch aan de hand in ge
meenten-land? De Raad voor de
Gemeentefinancien kwam gis
teren in het Haagse Nieuws
poort uitleg geven. Zoals deze
krant al meldde is het bericht
van deze Raad voor een groot
aantal gemeenten in Zeeland ui
terst somber: zij moeten inleve
ren. En fors ook. Een gemeente
als Borsele bijvoorbeeld krijgt
een jaarlijkse korting vanaf 1996
op de uitkering uit het Gemeen
tefonds van 3,7 miljoen gulden.
Tenminste als het Kabinet de
adviezen van de Raad over
neemt. En de Tweede Kamer
daar niet veel aan sleutelt. Voor
zitter van de Raad. prof. dr. J.W.
van der Dussen. legde uit dat de
nieuwe verdeling op nieuwe cri
teria, zoals sociale structuur (bij
stand), inkomsten uit onroerend
goed belasting en centrumfunc
tie is geschied. Wordt aan één
criterium gesleuteld dan valt
het kaartenhuis in elkaar. De
verwachting is dus dat de poli
tiek niet erg veel kan veranderen
aan het stelsel. Het zal heel
moeilijk worden voor de ge
meenten, die moeten inleveren,
om gehoor te vinden bij de poli
tiek voor hun klaagzang. Na
tuurlijk zijn ze al een lobby rich
ting politiek gestart.
Een aantal wethouders had zich
gisteren al naar Den Haag ge
spoed om de pers kond te doen
van hun problemen met het
nieuwe voorstel. Weer andere ge
meenten maakten per fax oi
persbericht hun onvrede ken
baar. In allerijl stampten hon
derd verontruste gemeenten een
actieclub uit. de grond om het
dreigende onheil af te wenden.
Ook de gemeenten Borsele.
Domburg, Oostburg, Veere,
Westerschouwen en Wissenker-
ke hebben zich bij de actievoe
renden aangeloten.
Van rijk naar arm
Deze lobby vanuit de 'rijke' ge
meenten, zal moeizaam verlo
pen, zo voorspellen de heren van
de Raad. „Als de Tweede Kamer
een gemeente wil helpen, zal dat
ook effecten voor anderen ge
ven". Dat enthousiaste kamer
lid van de VVD dat een gemeen
te de helpende hand wil reiken,
zal onmiddellijk een andere ge
meente voor het hoofd stoten.
Aan dit soort problemen bran
den de heren en dames politici
hun handen liever niet.
Enkele gemeenten gaan er ook
op vooruit. Vlissingen, dat 1,9
miljoen gulden meer uit het
fonds mag verwachten, is i
duidelijk voorbeeld van
nieuwe herverdelingsgedachfooi
In deze gemeente zijn relat
veel bijstandsgerechtigden, v EN
woningwetwoningen, die een
ge onroerend goed belasting et °I
leveren, en bovendien heeft ia' J
stad een centrumfunctie. nd/i
Maar Vlissingen zal zich niet ri e 0
ren. Deze gemeente zal om n fbel
de secretaris van de Raad !'1U(
spreken zeggen 'eindelijk w
den we erkend'. t»ek
ord
Volgens de heren van de Raelfs
zijn de 'zeurende gemeent* 1(1
vooral de 'rijken'. Want ach*1111
de herverdeling zit de gedac'r|°or
'van rijk naar arm' De gemef)od!
ten zelf denken daar heel and ruS
over. Wethouders van financi aar
piekeren zich nu al suf hoefappc
toch vanaf 1996 die mcx >lge
nieuwe dorpszaal kunnen bqan
wen. Moet het oude dorpsh :rst'
dan toch maar dicht. Kan ind:
nieuwe sporthal er nog wel lhinis
men? Dan toch maar het zwe nds
bad sluiten? fair
terd
De tien geleerden van de Ra ussi
vinden dat het aan de gemei ovei
ten zelf is om straks te bedenk osit
hoe ze hun 'inhouding' ga roei
compenseren. Voor een grc
deel kan dat komen uit de onr< -
rend goed belasting. Die bek
ting wordt voor een deel maats an
vend voor de inkomsten uit h»ot
Gemeentefonds. Gemeent uch
met relatief veel dure woningse i
en complexen, die nu veel ge^an
uit deze belasting generen wei
krijgen minder geld uit tying
fonds. pch
ïer\
De verwachting is dan ook dfen
deze gemeenten hun ogb zullin v
verhogen, omdat de norm (tfvei
drag dat de gemeenten mog(
vragen) ook wordt verhoogd. Rre
sultaat zal zijn dat de tarievle v
voor deze belasting in stee|?n
meer gemeenten gelijk worderPn6
Natuurlijk kan een gemeenf10™
ook besluiten de deuren van
sporthal gewoon te sluitePeif
maar weinig wethouders zull|lat*
dat op prijs stellen. Kiezen vofan
verhoging van de ogb lijkt de'|'l
enige weg. En wie merkt djelir
straks in de portemonnee? Juiier-
de burgers. De voorzitter vamp'1*
Raad heeft echter daar ook ed
antwoord op. „Je kiest er
voor om in de dure Randstad)
wonen en in de relatief dure aar -w
sluitende plattelandsgebieden^!
Maar vaak trekken de burge
weg uit de arme gebieden om
ders werk te vinden. Meestal ni
de duurdere gebieden. Moet dOJ.
dan worden gestraft?
door middel bijzondere maatre
gelen valt echter niet onder de
CVSE.
De CVSE met zijn nieuwe taken
sinds 1990 wordt in zijn func
tioneren belemmerd door moei
zame besluitvorming en te vage
bevoegdheden voor op het ter
rein van nationale minderheden
(HCVMi en dat van vredesmis
sies. Wel kreeg de eerste HCNM,
oud-minister Van der Stoel, eind
1993 veel lof voor zijn werk in
Estland (Russische minder
heid), Slowakijke (Hongaren),
Roemenië (Hongaren). Macedo
nië (Albanezen en Grieken) en
Albanië (Grieken). Daarentegen
mislukten diverse missies voor
vredeshandhaving en geen en
kele bracht een definitieve op
lossing.
Het tekort aan politieke macht
van CVSE-organen en het ge
brek aan voldoende politieke wil
bij CVSE-leden zal op de vijfde
vervolgconferentie in Boeda
pest (eind dit jaar) aan de orde
moeten komen om vredesmis
sies meer effect te laten opleve
ren.
Gezien de ontwikkeling van de
internationale verhoudingen
sinds 1990, en het functioneren
en de beperkingen van de CVSE
is ook op langere termijn geen
veiligheidsgarantie te verwach
ten van de CVSE. Toch is de rol
van de CVSE zeker met uitge
speeld. De organisatie is be
voegd zich bezig te houden met
veiligheidsvraagstukken als
mensenrechten (met veel onder
ling samenhang). Als de HCNM
en het conflictpreventie-cen
trum in Boedapest duidelijker
en ruimer bevoegdheid krijgen
kan de CVSE nuttig werk ver
richten. Voorkomen is beter dan
genezen.
Stap binnen voor het kleurrijke ALNO Journaal.
De 25-jarige Kees Kooiman,
die begin deze maand is ge
kozen als raadslid voor de Cen
trumdemocraten in Purme-
rend, blijkt een student journa
listiek te zijn die zeven maan
den lang in de partij geïnfil
treerd was. Als medewerker
van het weekblad De Groene
Amsterdammer biedt hij een
onthullende blik achter de
schermen van de CD.
Het blad publiceert deze week
een zes pagina's tellende repor
tage van de student over de CD.
Het verhaal is de neerslag van de
stage van Kooiman, die de oplei
ding in Tilburg volgt. Uit. vrees
voor represailles houdt hij zich
voorlopig onbereikbaar. „Ik wil
alleen kwijt dat ik een grote stad
in het westen van het land
woon", verklaarde hij woensdag.
Het is de eerste keer dat De
Groene deze journalistieke stra
tegie toepast. „We zijn niet zo
newsy", aldus hoofdredacteur
Van Amerongen. „De Groene is
niet van plan een gewoonte te
maken van undercover-journa
listiek."
Kooiman begon zijn operatie in
september vorig jaar. Hij meld
de zich toen aan bij het landelijk
secretariaat van de CD als lid.
Op het secretariaat hangt een
Nederlandse vlag, omringd door
15 marcherende leeuwtjes die
met hun linker poot de Hitler
groet brengen.
Kandidatenlijst
Al snel vraagt CD-leider Jan
maat hem of hij niet ergens ge
meenteraadslid wil worden. „Na
een kennismakingsgesprek en
drie kwartier partijbladen plak
ken, kan ik blijkbaar zo op een
kandidatenlijst", schrijft hij in
het weekblad. Gouda. Amers
foort. Zaandam. Hij hoeft het
maar te zeggen.
Kooiman kiest voor Purmerend.
Hij wordt tweede op de lijst ach
ter Van der Plas.
Kooiman laat zich inschrijven
op het adres van Van der Plas zo
dat hij niet hoeft te verhuizen.
Hij kiest voor Purmerend omdat
hij in andere plaatsen „onver
mijdelijk" lijsttrekker zou zijn
geworden. „Met als gevolg dat ik
interviews moet geven, iets
waarvoor ik om voor de hand lig
gende redenen niets voelde."
Na een tijdje wordt hij in ver
trouwen genomen door Van der
Plas. Deze erkent dat hij betrojtae
ken is geweest bij het neonazisj
sche Aktionsfront Nationaljow
Sozialisten (ANS). Van der Pllagc
vertelt Kooiman dat hij voalsh
stander is van een sterk Eurojen
met Duitsland aan de top. „Dleld
land kan ons dan regeren. Hetene:
het enige land dat daar capatn o:
voor is." Van der Plas brengt liet
eigen gelederen vaak de Hitlfjngj
groet. jagl
Kooiman ontmoet ook jen'
Utrechtse kringvoorzitter IVil
Regt. Deze heeft een film overin
Duitse concentratiekampen
zien. „Leerzaam hoor. Dan
ten we hoe we het straks moei
doen met alles wat niet-Nede
lands is. Die joden moesten
gen dat Hitier een lieve man w
anders kregen ze een stroo:
schok. Geinig!". Van der Pl
vult aan: „Dat record van
miljoen zullen wij de volgei
keer verbeteren".
Gemeenteraadsleden voor 4
CD moeten zich houden ai
twee regels voor het omgas
met de pers: Niet praten overi
huidskleur van mensen en
praten over kenmerken die v<
een hele bevolkingsgroep
den. „Behalve dat het wel
schappelijk bewijs daarv<
moeilijk is te leveren, kan het-
indruk wekken dat de CD disc]
mineert", waarschuwt Janmas
Aan het eind van zijn periode
de Centrumdemocraten woi
Kooiman „op de overloop vj
het Haagse partijbureau'
noemd tot secretaris van de ji
gerenafdeling. Met voorzittj
Rietveld en Van der Plas
zoekt hij een SS-winkeltje
Antwerpen. Ze kopen van alle
een bierpul met de handtel
ning van Heinrich Himmler.
asbak met het logo van AM
NS DAP en een vlag met een
kenkruis. In een winkel bladei
ze in een boek over de jodenvios
volging. „O, dat is een foto v^ari
een stel annorexia-patiëntei
zegt Rietveld. Dat
Door de weigering zijn geloofLl
brieven in te dienen, zag Ki
man af van het raadSlidm:
schap. Hij gelooft dat deze voi
van journalistiek met name
gesloten bolwerken als extreei
rechts een bruikbaar middel
De operatie was zijn tweede st
ge. De eerste doorliep hij bij
Dagblad voor Noord-Limbur{
ANP
lel
