Chinese actie tegen dissidenten
Geen pottekijkers in Srebrenica
PZC
Vereende krachtjes
Weer corruptie-zaak
rond minister België
Nederlanders stellen moslim-inwoners gerust
binnen- en buitenland
Leiders studentenopstand van 1989 opgepakt
het weer
in zeeland
MAANDAG 7 MAART 1994
PEKING (RTR/AFP/UPI) - De
Chinese politie heeft zondag op
nieuw éen van de leiders van de
studentenopstand van 1989 op
gepakt. Zhai Weimin, een van
de meest gezochte dissidenten
na de bloedige beëindiging van
de demonstraties voor demo
cratie op het Tiananmenplein
vijfjaar geleden, werd op straat
aangehouden in de universi-
teitswijk van Peking. Dat zei
een vriend van de activist. Zhai
<231 was in september vrijgela
ten na drie en een half jaar te
hebben vastgezeten wegens an
ti-revolutionaire propaganda
en opruiing.
De Chinese politie heeft, de afge-
Pronk: beleid in
Suriname slecht
DEN HAAG (ANP) - Minister
Pronk (Ontwikkelingssamen
werking) beschuldigt de Suri
naamse regering ervan een
„ronduit slecht beleid" te voe
ren. De PvdA-bewindsman deed
deze uitlating zondag voor de
NOS-televisie.
Volgens Pronk is de regering Ve-
netiaan verantwoordelijk voor
de economische malaise in Suri
name. Corruptie en drugshandel
hebben het land nog altijd in een
wurgende greep, stelt de minis
ter. „Je kunt niet meer alle ellen
de toeschrijven aan de militai
ren. Er staat nu alweer een fiks
aantal jaren een democratisch
gekozen regering aan het roer
Pronk zegt dat Nederland de
noodhulp aan Suriname pas kan
hervatten als het land ernst
maakt met de sanering van de
economie.
Levenslang voor
doden van
'abortusarts'
PENSACOLA (AFP/DPA/RTR)
- Een 32-jarige Amerikaan is za
terdag in Pensacola (Florida)
tot levenslang veroordeeld om
dat hij een arts had doodgescho
ten die abortussen pleegde.
Michael Griffin, een protestant
se fanaticus, doodde op 10 maart
1993 de 47-jarige David Gunn
met drie kogels in de rug. Gunn
was het eerste dodelijke slacht
offer van de lange confrontatie
tussen voor- en tegenstanders
van het recht op abortus in de
Verenigde Staten.
lopen dagen meer dan tien dissi
denten opgepakt, onder wie de
bekende mensenrechtenactivist
Wei Jingsheng. Deze werd zater
dag. na 24 uur te hebben vastge
zeten. op aandringen van Was
hington vrijgelaten. Ook Wei
werd in september, na bijna vijf
tien jaar gevangenisstraf, vrijge
laten toen China meedong naar
het organiseren van de Olympi
sche Spelen in het. jaar 2000.
Behalve Wei werd de afgelopen
week onder anderen de dissi
dent Qian Yumin drie dagen
vastgehouden. Hij kreeg van de
autoriteiten te verstaan zich
goed te gedragen tijdens het
voorgenomen bezoek van de
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Warren
Christopher, dat vrijdag moet
beginnen.
Kritiek Clinton
De arrestatiegolf overschaduwt
het bezoek van Christopher. De
ze heeft zelfs laten doorscheme
ren dat hij zijn bezoek zou kun
nen afzeggen. De verbetering
van de naleving van de mensen
rechten in China vormt een be
langrijk punt op zijn agenda.
President Clinton heeft scherpe
kritiek geuit op China vanwege
de aanhouding van de dissiden
ten.
Christophers bezoek wordt als
cruciaal gezien voor het besluit
dat de president in juni moet ne
men over de status van meestbe-
gunstigde handelsnatie vopr
China Washington heeft verlen
ging van de status afhankelijk
gesteld van verbetering op het
gebied van de mensenrechten.
Maai' met de nieuwe reeks aan
houdingen wil Peking volgens
westerse diplomaten aantonen
dat het niet van plan is te buigen
voor de eisen van Washington.
Ook wil het bewind daarmee de
dissidenten ervan doordringen
dat kritiek op het communisti
sche regime niet zal worden ge
duld.
Gevreesd wordt dat er nog meer
arrestaties volgen in de aanloop
naar het Nationale Volkscon
gres van de communistische
partij dat op 10 maart, een dag
vóór Christophers bezoek, in Pe
king wordt geopend.
BRUSSEL (ANP) - De Belgische
regering wordt opnieuw ge
plaagd door een onderzoek naar
corruptie. Dit keer draait het
om de minister van defensie,
Leo Delcroix. Delcroix is lid
van de grootste regeringspartij,
de christendemocratische CVP.
Volgens de krant De Morgen zou
Delcroix drie jaar geleden, toen
hij nog nationaal secretaris was
van de CVP, de staat een miljard
Belgische frank (50 miljoen gul
den) door de neus hebben ge
boord. De overheid was toen ver
wikkeld in een juridische strijd
met een groep aannemers, die
een wanprestatie hadden gele
verd bij de aanleg van een pij
plijn voor de afvoer van aft-al
tussen Genk en Antwerpen. De
smeerpijp bleek te lekken en is
grotendeels ongebruikt geble
ven.
De staat overwoog een schade
claim van 800 miljoen frank te
gen de aannemers, maar na be
middeling van de CVP zag de
overheid ervan af. In plaats
daarvan trof de staat een minne
lijke schikking en betaalde de
aannemers een bedrag van 200
miljoen frank.
Nadien zouden de betrokken fir
ma's geld hebben gestort in de
verkiezingskas van de CVP in
Gent. De Belgische dienst voor
fraudebestrijding doet volgens
de krant al ruim twee jaar onder
zoek in deze kwestie.
Daaruit zou onder meer zijn ge
bleken dat Delcroix vertrouwe
lijke gegevens heeft doorge
speeld aan de aannemers, waar
door deze bedrijven in een ster
kere onderhandelingspositie
kwamen te staan. Delcroix
spreekt alle aantijgingen tegen
Volgens de bewindsman heeft
hij alleen het contact tot stand
gebracht tussen de bedrijven en
de bevoegde CVP-staatssecreta-
ris. Delcroix wordt in België be
schouwd als de kroonprins van
de CVP. Na premier Jean-Luc
Dehaene geldt' Delcroix als de
invloedrijkste christen-demo
craat.
GENT - Met vereende krachten trekken 196 elektrische minatuur-locomotiefjes een levensgro
te tankwagon van ruim 23 ton voort. De massale krachtsinspanning van de Marklin-locs vond
zaterdag plaats op de Gentse Voorjaarbeurs, in het kader van een recordpoging. Door de wagon
over een afstand van 5 meter en 71 centimter te verplaatsen kwamen de locj.es in het Guinness
Book of World Records. Na afloop werden de treintjes verkocht. De opbrengst gaat naar een
goed doel, te kiezen door de Belgische koningin Paola. foto Belga
van onze verslaggever
Maurice Wilbrink
BRATUNAC - De Servische
militair is onverbiddelijk. Het
Nederlandse konvooi kan
door, de journalisten moeten
achterblijven. Bij het vallen
van de avond zien we de ach
terlichten van de militaire
voertuigen verdwijnen, nog
een stief kwartiertje rijden
naar Srebrenica.
Twee 'UNMO's'. militaire
waarnemers in dienst van de
VN, begeleiden ons naar een
hotelletje dat net als de rest
van Bosnië in de hoogste staat
van treurigheid is beland. Bra-
tunac heet de plaats waar onze
missie is gestrand. De UNMO's
zijn erg begnpvol maar halen
verontschuldigend hun schou
ders op. „That's war", zegt een
van hen, een bebaarde, fors ge
bouwde Brit met rode ogen die
overmatig drankgebruik sug
gereren.
De Brit en zijn Russische colle
ga zijn gestationeerd in Srebre
nica. de door Serviërs beleger
de moslim-enclave waar wij -
een groep van zeven journalis
ten - naar toe willen. Het Neder
landse leger, dat nu met de
luchtmobiele brigade een VN-
taak op zich neemt in Srebreni
ca, zou voor het vervoer zorgen,
voor bescherming en voor de
begeerde VN-identificatiekaar-
ten.
Maar zaterdagavond blijkt het
allemaal niet genoeg. De Ser
viërs, ook niet op hun achter
hoofd gevallen, hebben op de
konvooilijst geconstateerd dat
er veel apparatuur op staat die
door media wordt gebruikt. En
reageren vervolgens voorspel
baar: ze willen absoluut geen
pers in Srebrenica. Als reden
geven ze op dat ze bang zijn
voor incidenten: als een mos
lim een van ons zou beschieten,
dan zouden zij. de Serviërs, de
schuld krijgen. Het is een inge
wikkelde manier om te zeggen:
wij wensen geen pottekijkers in
deze oorlog.
King of' the bridge
Niettemin zijn we er bijna. Om
Srebrenica te bereiken, wat in
de afgelopen maanden slechts
twee (een Amerikaanse en een
Canadese) journalisten is ge
lukt, moeten drie checkpoints
van moslims worden gepas
seerd Elk checkpoint wordt
gecommandeerd door mannen
die zichzelf buitengewoon be
langrijk vinden. Miserabele
keetjes bij roestige slagbomen
worden bevolkt door de Prince
of the Road, de King of the
Road en de King of the Bridge
De laatste in dit rijtje trotseert
zaterdagavond de intentie van
het Nederlandse leger Maar de
King heeft daar weinig moed
voor nodig. VN-troepen dein
zen in ex-Joegoslavië bijna per
definitie als schichtige paar
den terug voor locale strijders
die hen de weg versperren Om
de neutraliteit van de VN-een-
heden niet in gevaar te bren
gen, wordt iedere moeilijkheid
met Servische. Kroatische of
moslim-eenheden zo veel mo
gelijk uit de weg gegaan.
Zo slikken de VN-eenheden de
ene vernedering na de andere
De Nederlandse konvooien die
van Lukavac naar Srebrenica
rijden, moeten in door Serviërs
beheersd gebied een idiote om
weg nemen. De Serviërs dwin
gen Dutchbat over een onver
hard pad. waar voertuigen tot
him assen wegzakken in kuilen
die vol water staan - een uren
lange en loodzware tocht, ter
wijl iets verderop een prima
weg loopt, waarlangs Srebreni
ca in een half uur kan worden
bereikt.
De King of the Bridge zetelt
aan de rand van Bratunac, een
plaatsje in 'Bosnisch Servië',
dat weer een fazal-staatje is
van het grotere Servië. In Bra
tunac wonen sinds ruim een
jaar alleen nog maar Serviërs.
De moslims zijn gevlucht naar
het enige gebiedje in de buurt
dat nog in handen is van het
Bosnische leger: de enclave
Srebrenica. Alle Serviërs die
ooit in Srebrenica woonden,
zitten tegenwoordig in Bratu
nac. Daarmee is de etnische
zuivering compleet, zij het dat
de Serviërs eigenlijk de reste
rende 40.000 moslims uit Sre
brenica zouden willen verdrij
ven.
Primitieven
In Bratunac is de dood overal
aanwezig. Winkelruiten, deu
ren. muren, zijn beplakt met
zwart omkaderde doodsberich-
De achtergelaten journalisten proberen per satellietverbinding vanuit hun hotelkamer contact te krijgen met Nederland.
foto Ed Oudenaarden/ANP
ten. Meest van jongens omge
komen in de strijd tegen de
moslims. Bratunac koestert
zijn doden, het koestert de oor
log, en de Servische identiteit.
„Het Westen denkt dat wij de
Koerden zijn van Europa. Dat
we als primitieven leven, zon
der beschaving", zegt een jon
gen. „Maar we hebben een eeu
wenoude cultuur, een grote ge
schiedenis waar we trots op
zijn".
Op de begraafplaats scharre
len vrouwen in zwarte schorten
rond de vele, vele graven uit
1992 en 1993. Ze steken dunne
kaarsjes aan voor de doden,
wier namen met plastic letters
op de houten kruizen zijn ge
spijkerd. Zaterdag was volgens
het Servisch orthodoxe geloof
een speciale dag ter herden
king van de doden. Ter gele
genheid daarvan is voor de oor
logsslachtoffers - in Bratunac
en omgeving gaat het alleen al
om ongeveer duizend mensen -
extra gezorgd. Op de graven
zonder stenen zijn kleine kop
jes kofiïe neergezet, koekjes,
stukjes sinaasappel en ge
droogde pruimen. Een paar
kinderen schuimen rond om te
kijken of er iets voor hun ga
ding bij ligt.
Als we de begraafplaats verla
ten, worden we opgewacht
door Servische militia. Ze wil
len niet dat we het hotel verla
ten en brengen ons terug. Men
is niet onvriendelijk, maar te
genspreken heeft geen zin. In
het hotel constateren we dat de
bescherming die de Nederland
se dêfensie ons had toegezegd,
nu is teruggebracht tot de aan
wezigheid van een Nederland
se persofficier, een vriendelijke
majoor met een pistool op de
heup en twintig kogels in zijn
broekzak. „Eigenlijk houd ik
helemaal niet van wapens",
zegt hij. Da's nou ook oorlog.
van onze verslaggever
Maurice Wilbrink
BRATUNAC/SREBRENICA -
In de Oostbosnische moslim
enclave Srebrenica heerst on
rust nu Canadese eenheden
het gebied willen verlaten, na
dat ze zijn afgelost door Neder
landse VN-militairen. De com
mandant van de Nederlandse
troepen, luitenant-kolonel
Vermeulen, heeft zaterdag
avond demonstrerende bewo
ners van de enclave de verze
kering gegeven dat zijn een
heid even veel bescherming
zal bieden als de Canadezen in
de afgelopen elf maanden.
De demonstratie ontstond, na
dat Servische belegeraars aan
de zuidrand van de enclave
hadden geschoten op huizen
van moslims. Ongeveer vijf
honderd moslims gingen daar
op naar het terrein waar de Ca
nadese militairen zijn gelegerd.
Na overleg met de burgemees
ter van Srebrenica, sprak Ver
meulen de menigte toe. On
danks de toezeggingen van de
Nederlandse commandant
ging de demonstratie gister
avond nog door.
Gisteren eisten moslim-mili
tairen het recht Nederlandse
voertuigen die Srebrenica ver
laten. te mogen doorzoeken. Ze
wilden zo voorkomen dat op
die manier Canadese troepen
de enclave worden uitgesmok
keld. Vermeulen heeft dit ge
weigerd. De Canadezen heb
ben overigens nog altijd geen
toestemming gekregen van de
Serviërs om de enclave te ver
laten.
Populair
De Canadese troepen, die de
moslims in Srebrenica gedu
rende elf maanden hebben be
schermd tegen Servische aan
vallen, zijn zeer populair onder
de plaatselijke bevolking. De
moslims zijn bang dat hun vei
ligheid kan verslechteren met
de komst van de Nederlanders.
Als Dutchbat eind maart op
volle sterkte is. zal de eenheid
echter groter zijn dan de Cana
dese ooit was in het afgelopen
jaar.
Luitenant-kolonel Vermeulen
wil zo snel mogelijk de beschik
king krijgen over een tweede
compagnie in Srebrenica om
de toestand in het gebied -
twintig bij dertig kilometer
groot - beter onder controle te
krijgen. Aan de randen van de
enclave vinden regelmatig
schotenwisselingen plaats tus
sen moslims en Serviërs.
De bevoorrading van de Neder
landse eenheid in Srebrenica is
afgelopen zaterdag hervat. Een
konvooi slaagde erin Srebre
nica te bereiken, nadat de Ser
vische belegeraars eerder en
kele transporten hadden te
gengehouden. Daardoor dreig
de de Nederlandse eenheid
door haar voedselvoorraden
heen te raken.
Vandaag
De weerkaarten voor deze week,
berekend door het Europese
V/eercentrum in Reading, laten
OP 5,5 kilometer hoogte een aan
houdende. krachtige westcircu
latie zien. Dit houdt in dat ook
aan het aardoppervlak de wind
uit zuidwest tot west zal waaien
waarmee de eerste dagen nog
vrij zachte lucht wordt aange
voerd. Later in de week kan het
iets frisser worden. Vandaag
zijn er wolkenvelden, maar de
neerslag blijft beperkt tot wat
lichte regen of motregen en dan
vooral in de ochtend. De ivind uit
zuidwest tot west is matig, aan
zee af en toe krachtig. De tempe
ratuur loopt op tot ongeveer 10
graden. Bij IJsland en Groen-
land bevinden zich lagedrukge
bieden terwijl het Azorenhoge-
drukgebied een uitloper tot over
Midden-Frankrijk heeft. NieiLwe
storingen die zich op de Atlanti
sche Oceaan ontwikkelen wor
den snel naar West-Europa ge
voerd en kunnen morgen weer
wat regen brengen.
Nautisch bericht
wind: west tot zuidivest 4 tot 5.
aan de kust 5 tot 6 Beaufort:
zicht: matig, vanmiddag goed:
temperatuur kustwater: 4 gra
den; afivijking waterstanden: 3
tot 6 decimeter verhogingmaxi
mum golfhoogte monding Schei-
des: ruim 1 meter.
Vooruitzichten
Voor dinsdag: De fronten van
een depressie tussen IJsland en
Noorwegen brengen vandaag af
en toe wat regen. Bij een matige,
aan zee krachtige zuidwestelij
ke xoind loopt de temperatuur na
een nachtelijk minimum van on
geveer 5 graden op naar circa 10
graden.
Voor woensdag tot en met vrij
dag: Aanhoudend licht ivissel-
vallig met nu en dan ivat regen.
De temperatuur daalt geleide
lijk naar ongeveer 8 graden, ter
wijl de minima aan het eind van
de week op 2 graden uitkomen.
De ivind blijft in de ivesthoek.
ZON EN MAAN
8 maart
Zon op 07.09 onder 18.28
Maan op 05.06 onder 14.40
Maandag 7 maart
Vlissingen 10 06
Terneuzen 1022
Bath 11.16
Roompot-buiten 10.15
Zierikzee 11 15
Yerseke 11.20
Philipsdam-West 11 25
Dinsdag 8 maart
Vlissingen 11.25
Terneuzen 11.41
Bath 12.36
Roompot-buiten 1120
Zierikzee 0005
Yerseke 0005
Philipsdam-West 00.05
cm udi
IS
159 225 iads
183 2305mda
224 23.58 ;gel
125 22,55 ,an
las H;
143 K"1
dA
176 23 ïpn.1
201 IA-I
167 17; C
Maandag.7 maart
Vlissingen 03 34
Terneuzen 04.06
Bath 04.56
Roompot-buiten 03.50
Zierikzee 0445
Yerseke 04.45
Philipsdam-West 04.40
Dinsdag, 8 maart
Vlissingen 05.26
Terneuzen 05 39
Bath 06.36
Roompot-buiten 05.25
Zierikzee 06.15
Yerseke 06 15
Philipsdam-West 06.20
I Verwachting vandaag
107-03-1994
i
r
:f thoi
ten
l
80
03 8® 8jl9fs 9®^ 8e
kt be:
m-olgi
an de
ie en
VERWACHTING VOOR MORGjul. Lij
jterV
fag fur
Vooruitzichten
Weersvooruitzichten geldig tot
en met dinsdag:
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland: In Schotland, Ierland,
Wales en het westen van Enge
land meest bewolkt en perioden
met regen. Dinsdag in Ierland en
Schotland opklaringen, afgewis
seld door enkele regen- of hagel
buien. In oost-Engeland maan
dag droog en een enkele opkla
ring. dinsdag van het westen uit
regen. Maxima tussen 10 en 15
graden.
Portugal: Zonnig en warm, mid-
dagtemperatuur aan de kusten
tussen 20 en 25 graden.
Spanje: Flinke zonnige perio
den, vooral in het noorden ook
enkele wolkenvelden. Droog.
Middagtempera tuur tussen 17
en 21 graden, aan de Golf van
Biskaje wat lager.
Canarische Eilanden: Wolken
velden. vooral aan de zuidstran-
den ook geregeld zon. Maxima
aan de zuidstranden weer oplo
pend naar 23 graden.
Marokko: Westkust: Verander
lijk bewolkt en vooral ten zuiden
van Casablanca een enkele re
gen- of onweersbui. Middagtem
pera tuur ongeveer 20 graden,
maar bij Tanger maxima tot 24
graden.
Zuid-Frankrijk: Droog en flinke
zonnige perioden. Middagtem-
peratuur rond 15 graden, aan de
kusten tussen Montpellier en
Perpignan enkele graden hoger.
In de Franse Alpen en Pyre
neeën droog en overwegend zon
nig. Middagtemperatuu r op
2000 meter hoogte oplopend tot
ongeveer +7 graden.
Mallorca en Ibiza: Droog en flin
ke zonnige perioden Middag-
temperatuur rond 19 graden.
Griekenland en Kreta: Maan
dag overwegend zonnig, dinsdag
ook enkele wolkenvelden.
Droog. Maxima aan zee rond 15
graden.
Turkije en Cyprus: Droog en
flinke perioden met zon. Ma-
t zich
xima van 13 graden op del °P
nellen tot 18 op Cyprus. Wl
Oostenrijk: Afwisselend:®11^
bewolking en vrijwel -Dai
droog. In Karinthië en i :et de
mark vrij zonnig. Middag» '&de
ratuur op 2000 meterf11™!
maandag rond het vries f^in,
dinsdag enkele graden
nul.
Polen: Overwegend bewoL
nu en dan regen. Dinsda
een enkele opklaring. Ma::-7|0rrn
het oosten oplopend naa- j®1 §e
den. ftod
Tsjechie en Slowakije: 0> wor
gend bewolkt en af en toes
gen. Middagtemperaturec
veer 10 graden.
Hongarije: Wolkenvelden»
nu en dan zon en voorna Cl\V
dinsdag kans op wat reges
xima oplopend naar 121
graden.
ulp Ze
icatui
het f
uto
Amsterdam
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
Madrid
zwaar bew
zwaar bew
onbewolkt
licht bew
zwaar bew
half bew.
licht bew.
zwaar bew.
onbewolkt
regenbui
«EMU:
Falche
tit m
at m 1
op zijr
oek le
lom is
ers. di,
uiden1
dt da
tndelir
tonde
tbewo
:tvan
Mallorca
Malta
Moskou
München
Nice
Oslo
Parijs
Praag
Rome
Stockholm
Warschau
Wenen
Zurich
Bangkok
Tunis
zwaar bew
sneeuw
half bew
zwaar bew
zwaar bew
zwaar bew
licht bew
licht bew
onbewolkt'
zwaar bew.
zwaar bew
onbewolkt
zwaar bew
licht bew.
zwaar bew
sneeuw
zwaar bew L
onbewolkt JeVI
zwaar bew
zwaar bew
zwaar bew
onbewolkt
onbewolkt
licht bew
half bew.
licht bew
half bew
zwaar bew
dij]
fisir
USSI
o dem
e Kon
Beft v
vism
n gre
dijk g
at hij t
an voo
laan d;
9 een
'aar di
omten
Bel
'fn, is i
