Maij verliezer slag Zestienhoven Lachmon beperkt pijn voor Suriname Vliegveld en verdwenen CDA'ers Klanten Vie d'C willen geld zien Duitse werkloosheid op hoogste niveau sinds wereldoorlog opinie en achtergrond Lankhorst (GroenLinks) boekt succes op de valreep DONDERDAG 10 FEBRUARI 1994 door Paul Koopman Op de valreep van zijn laat ste termijn als kamerlid be haalde hij een klinkende poli tieke overwinning. GroenLinks- fractievoorzitter Peter Lank horst kan een etmaal na het roe rig verlopen kamerdebat over het vliegveld Zestienhoven zijn geluk nog niet op. „Het verliep allemaal wonderschoon", blikt hij tevreden terug. „De beslis sing over de nieuwe Rotterdam se luchthaven is uitgesteld, met een zeer reële kans op afstel. We zijn hard op weg naar een Maas stad zonder vliegveld en dat is precies waar ik al jarenlang op aanstuur". Het kamerdebat over het kabi netsbesluit om Rotterdam een bescheiden nieuwe luchthaven te gunnen kreeg dinsdagavond een onverwachte ontknoping nadat Lankhorst om een hoofde lijke stemming had gevraagd. Door de afwezigheid van een flink aantal CDA-kamerleden bleek een krappe meerderheid (57-53) tegen de bouw van een nieuw Zestienhoven. Met steun van de PvdA-fractie. D66 en de kleine christelijke fracties haal de Lankhorst het kabinetsbe sluit onderuit. Verwarring ach ter de regeringstafel, geknarse tand in CD A-gelederen. De volgende dag al liet premier Lubbers in een brief aan de Tweede Kamer weten dat het kabinet vanwege de aangeno men motie-Lankhorst voorlopig geen knoop over de bouw van een nieuw Rotterdam Airport zal doorhakken. Hij kondigde nieuw overleg aan met het ge meentebestuur van Rotterdam, „waarna bezien wordt of het ka binet nog wel de vrijheid neemt nadere conclusies te trekken". Een typische Lubberiaanse tekst, meent Lankhorst. „Het liefst had ik natuurlijk een brief gezien waarin het kabinet zegt: Zestienhoven gaat, gezien de ka meruitspraak van dinsdag, niet door. Maar ik loop hier al lang genoeg mee om te weten dat het zo niet werkt. Er staan te veel prestiges op het spel voor zo'n knieval. Dus moet er gepraat worden, hopelijk tot men een ons weegt". Vileine truc De fractievoorzitter van Groen Links bestrijdt met klem dat hij een vileine truc heeft toegepast door de Kamer hoofdelijk te la ten stemmen op het moment dat een derde deel van de CDA-trac tie (vóór Zestienhoven) uithui zig was. „Het was geen overval!", zegt hij stellig. „Ik had 's och tends al in onze fractie aange kondigd dat ik om een indivi duele stemming zou vragen. Ik wist dat de fracties van CDA en PvdA intern verdeeld waren over deze zaak. Via een hoofde lijke procedure geef je kamerle den de kans te stemmen over eenkomstig hun eigen opvat ting". Dat uiteindelijk de gehele PvdA- fractie tegen Zestienhoven en al le aanwezige CDA'ers vóór een nieuw vliegveld stemden, heeft Lankhorst zeer verbaasd. „Ik heb de stemming gewonnen, maar ik had liever wat minder fractiediscipline gezien", zegt ha. Voor de verdeeldheid in het ka binet over kwestie-Zestienho ven (de ministers Alders en d'Ancona waren het openlijk on eens met het kabinetsbesluit) heeft Lankhorst echter evenmin waardering. „Regeringsfracties mogen verdeeld zijn over be langrijke kwesties, maar als het kabinet eenmaal een besluit heeft genomen, moeten alle mi nisters daar achter kunnen staan. Anders blijft er weinig over van de eenheid van het re geringsbeleid". Volgens Lankhorst is niet PvdA- leider Kok. maar minister Maij- Weggen van verkeer en water staat als grote verliezer uit het kamerdebat tevoorschijn geko men. Uiteindelijk, zo zet hij uit een, heeft haar voorstel voor de bouw van een 'beperkte* lucht haven schipbreuk geleden. „Maij heeft de strijd over Zes tienhoven verloren. Dat zij na af loop van het debat stond te grin niken kan ik echt niet verklaren. Het feit dat de PvdA-fractie een ander standpunt heeft ingeno men dan Kok vind ik minder ernstig". Minister Maij (1) van verkeer en collega Alders van milieu ondanks hun tegengestelde visie naast el kaar tijdens het Zestienhoven-debat. foto Paul Stolk/ANP Kok relativeerde het menings verschil met zijn eigen fractie onmiddellijk. „Ik ben geen boodschappenjongen van de fractie. Het vliegveld bij Rotter dam is langzamerhand onder deel geworden van symboolpoli tiek. We moeten niet de indruk wekken dat de toekomst van Rotterdam afhangt van een paar honderd meter asfalt. Ook de toekomst van het milieu niet. Deze kwestie begint langzamer hand de proporties van een soap opera te krijgen". Lankhorst erkent dat het al dan niet bouwen van een vliegveld bij de Maasstad geen zaak van leven of dood is. Maar de kwestie afdoen als symboolpolitiek vindt hij ook weer een overdrij ving. „Symboolpolitiek? Waar om zetten ministers er dan hun reputatie voor op het spel?", schampert hij. Mokkend: „Sym boolpolitiek! Dat moet je eens tegen de Rotterdammers zeggen die dagelijks die vliegtuigen over krijgen. Die kijken er toch anders tegenaan. Ik heb goede hoop dat de nieuwe Rotterdam se gemeenteraad na de verkie zingen de zaak-Zestienhoven even serieus neemt en van een nieuw vliegveld zal afzien. Dan ben ik pas echt gerustgesteld dat het milieu als grote overwin naar uit deze strijd tevoorschijn is gekomen". (NPA) door Carel Goseling CDA-fractieleider Brinkman is boos. Zijn woord voerder probeert de schuld op de PvdA te schui ven. Op het fractiesecretariaat der christen-demo craten wast men de handen in onschuld. Het is de dag na het kamerdebat over Zestienhoven en de verras sende uitslag van de stemming over de motie-Lank horst. Bij het CDA likt men de wonden. Hoe kon het gebeuren dat er zo weinig CDA'ers bij de stemming aanwezig waren dat de anti-Zestienhoven- motie van de Groenlinkser het haalde? Van de 54 CD A-fractieleden stemden er slechts 36 mee. Van de achttien afwezigen hadden vijf zich van tevoren afge meld bij kamervoorzitter Deetman. 'Wegens bezighe den elders', zoals dat in het parlementaire jargon zo mooi heet. Maar waar waren die andere dertien dan? Bij het CDA weet men het niet. Formeel is de secreta ris van de fractie ervoor verantwoordelijk dat de leden bij belangrijke stemmingen aanwezig zijn. Die secre taris is het kamerlid Ali Doelman-Pel. Zij blijkt het secretariaat inderdaad opdracht te hebben gegeven alle fractieleden van de stemming op de hoogte te stel len. „Wij hebben ze allemaal gebeld. Maar ja, als ze dan niet komen opdagen kunnen wij er ook niets meer aan doen", aldus een medewerkster van het secretariaat. Maar hoe kunt u iemand bellen die er niet is? „Dan krijgen wij de medewerker van het kamerlid aan de lijn. Die moet het dan doorgeven", luidt het antwoord. Of dat ook daadwerkelijk gebeurt wordt echter niet meer gecontroleerd. Kortom, de fout ligt bij de communicatie binnen het CDA. Logisch dat Brinkman daar boos over was. Diens woordvoerder verklaart echter dat die boosheid niet z'n fractiegenoten gold maar het feit dat de uit slag van de stemming nieuwe vertraging betekende in de besluiten over het vliegveld. Bovendien is het, al dus Brinkmans zegsman, helemaal geen CDA-pro- bleem maar een PvdA-zaak. Daar zaten de fractie en de bewindslieden niet op één lijn. „Was dat wel zo ge weest, dan was de motie-Lankhorst nooit aangeno men". PvdA'er Frits Castricum, die tijdens het debat kamer voorzitter Deetman verving, heeft volgens de CDA- woordvoerder ook een vreemde rol gespeeld. Een pro cedureel debat liet Castricum ontaarden in een inhou delijk debat, Waarbij uiteindelijk een inhoudelijke motie werd ingediend. Waarover bovendien meteen gestemd werd. „Normaal gebeurt zo'n stemming altijd pas de volgende dag. Castricum had dat niet moeten toestaan". De zegsman moet overigens wel erkennen dat vanuit de CDA-fractie dinsdagavond niemand is opgestaan om tegen de gang van zaken te protesteren. Net zoals hij moet toegeven dat kamervoorzitter Deet man 's middags bij het begin van de kamervergade ring had laten weten dat direct na het debat over Zes tienhoven gestemd zou worden over eventueel inge diende moties. In elk geval staat vast dat als de ontbrekende CDA'ers er wel waren geweest, de motie-Lankhorst verworpen was. Waar waren die dertien kamerleden die zich niet tevoren hadden afgemeld? De zegsman: „Vier hadden een spreekbeurt en de rest had andere activiteiten 1 buiten de deur". Meer wil hij niet kwijt, maar in CDA- kringen wordt de gang van zaken inmiddels als 'oer- stom' bestempeld. Dat zegt genoeg. (NPA) Delegatie niet met lege handen terug naai' Paramaribo TA agen achtereen heeft de Surinaamse parlementsvoorzitter J. Lach- JLJ mon zich de blaren op zijn tong gepraat. Premier Lubbers, koningin Beatrix, ondernemersdelegaties en liefst tien kamercommissies ontmoet te de bejaarde politicus voor besprekingen over hervatting van de ontwik kelingsrelatie. De inspanning ivas niet vergeefs. Nederland, zo constateert Lachmon tevreden, lijkt bereid de impasse rondom de bevroren tegoeden van enkele honderden miljoenen guldens aan ontioikkelingsgeld te door breken. Toch is zijn boodschap voor het thuisfront niet opwekkend. ..Ook met het Nederlands geld zal de Surinaamse patiënt pijn moeten lijden". door Paul Koopman Erg veel zin in een gesprek met de pers heeft hij niet. „Ik voel me al zo uitgeperst, moet dat nu echt?", ver zucht Lachmon terwijl hij diep in zijn broekzakken met wat kleingeld rin kelt. De laatste loodjes van zijn ne- gendaags bezoek aan Nederland we gen zwaar voor de 77-jarige Lachmon. Na een ontmoeting met de kamer van koophandel in Den Haag, en vlak voor een debat over het 'Raamverdrag' in de Eerste Kamer, gaat hij het liefst de binnenstad van Den Haag in om wat boodschappen te doen. „Hoewel, met mijn gedevalueerde Surinaamse gul dens kom ik niet zo ver. Het moet dan maar", lacht hij wrang. De delegatie-Lachmon hoefde giste ren niet met lege handen naar Para maribo terug. De Suriname-woord- voerders Melkert (PvdA) en De Hoop Scheffer (CDA) hebben in de Tweede Kamer laten weten dat zij instemmen met de procedure die Suriname heeft voorgesteld voor hervatting van de ontwikkelingsrelatie. Onenigheid over die procedure was de afgelopen maanden het belangrijkste struikel blok bij uitvoering van het raamver drag. Nu een kamermeerderheid ak koord gaat met de Surinaamse voor stellen lijkt het een kwestie van tijd voordat de geldkraan naar Parama ribo weer wordt opengedraaid. Lachmon wil niet te vroeg juichen. „Er is een grotere bereidheid ons terwille te zijn, ook bij de Nederlandse rege ring". constateert hij tevreden. „De grootste bottle-neck voor hervatting van de hulp was de onenigheid tussen Nederland en Suriname over de vraag welke instantie het toezicht op de Su rinaamse economische hervorming moet uitoefenen. Nederland koos voor het IMF. wij voor het Warwick Insti tute. Wij lijken het nu eens te gaan worden over een procedure waarbij Suriname het Warwick Institute het toezicht laat uitoefenen. Maar wij zijn het nog oneens over het tempo waarin het hervormingsprogramma moet worden uitgevoerd". Alle drukte rondom het IMF versus het Warwick Institute is het gevolg van een verschillende kijk op de 'pijn' die de Surinaamse samenleving bij economische ingrepen kan verdragen, licht Lachmon toe. De Surinaamse re gering wil het IMF niet de leiding ge ven bij de economische hervorming omdat dit instituut de reputatie heefi. diep te snijden. Aan de andere kant heeft de parlementsvoorzitter er be grip voor dat Nederland een strenge toezichthouder wil inschakelen. „Het geld moet niet in een bodemloze put komen Natuurlijk moet er controle zijn. Maar dat is ons beider belang. Als het geld op is, kunnen we niet nog een keer aankloppen". Wankel De gedevalueerde guldens in de bin nenzak van Lachmon getuigen ervan: de Surinaamse economie is ziek. En daarmee wankelt ook de democrati sche regering, meent de delegatielei der. „We hebben het over een patiënt die nodig geopereerd moet worden. Dat gaat sowieso pijn doen, ook als we het recept van Warwick volgen. Maar als die operatie helemaal zonder nar cose plaatsvindt, zoals het IMF wil, kon het geschreeuw van de patiënt wel eens zo hard klinken, dat zelfs de chi rurg wegloopt". Wat Lachmon wil voorkomen is dat de bevolking zo ver naar de afgrond wordt gedreven dat men zegt: met het militaire bewind waren we beter af. „Vergeet niet dat het regime Bouterse een aantal zeer populaire maatregelen heeft genomen, zoals het aanstellen van 20.000 ambtenaren, waardoor nu de helft van de werknemers in dienst van de overheid is. Die molensteen, daar moeten we nog vanaf, liefst zon der tienduizenden gezinnen brodeloos te maken". Doelt de parlementsvoorzitter mis schien op een nieuwe coup? Lachmon vindt die Nederlanse gefi- xeerdheid op de voormalige legerlei der Bouterse maar irritant. „Waarom steeds dat geschrijf over Bouterse? Ik verwacht niet dat hij een coup zal gaan plegen. Ik neem niet zo snel het woord coup in de mond. Maar er kunnen wel andere regeringsvormen komen als er sociale onrust ontstaat. Niet-democra- tische regeringvormen". Cocaïne De aankomst van de delegatie-Lach mon in Nederland viel samen met ont hullingen over grootscheepse Suri naamse cocaïnehandel Volgens een uitgelekt rapport van de Centrale Re cherche Informatiedienst (CRI) zou Suriname in de jaren tachtig een hoofdrol hebben gespeeld bij de door voer van harddrugs van het Colom- Kamervoorzitter Deetman (links) verwelkomt de Surinaamse parlementsvoorzitter Lachmon op het Binnenhof foto ANP biaanse Medellin-kartel via Parama ribo naar ons land. In het rapport zou ook bewijsmateriaal zijn te vinden over de rol van de toenmalige legerlei ding (lees: Bouterse) bij de handel in cocaine. Lachmon haalt de schouders op. „Ik ben wel benieuwd naar dat rapport, ik heb het nog niet gezien", zegt hij. Re denen om. met WD-kamerlid Weisglas. te vrezen voor een 'sluipen de' machtsovername door de cocaine- mafia. ziet hij echter niet. „De handel in drugs is een oud beroep. Natuurlijk wordt er gesmokkeld, ook in Suri name Maar een narcocratie0 Ik heb niet het gevoel dat we er miljarden aan verdienen, want de cocaine wordt niet bij ons geproduceerd, alleen doorge voerd als de CRI gelijk heeft. De rege ring wordt er in elk geval geen cent wij zer van Die kun je er niet voor blame ren". In zijn contacten met Nederland zou de delegatie-Lachmon hebben toege zegd dat Suriname er alles aan zal doen de drugshandel tegen te gaan. zonder echter concrete maatregelen te noemen. De voorzitter tekent nadruk kelijk aan: „Het moet van beide kan ten komen. De landen die cocaine ge bruiken. zoals Nederland, moeten ook in actie komen. Ik heb in elk geval niet de indruk dat er in ons land machtige kartels opereren. Suriname is een voorzichtig land. in meer opzichten". Lachmon meent tot slot nóg een aan wijzing te hebben voor de in zijn ogen bescheiden invloed van de cocaïne handel op de Surinaamse economie. Waar in Colombia het Medellin-kartel het ene na het andere bedrijf opkoopt, danwel uit de grond stampt, is van de ze bedrijvigheid in Suriname niets te merken, stelt hij. Vriendelijk glimla chend: „Ik zie die miljarden drugs- winst niet in mijn land geïnvesteerd worden. Kunt u mij één groot bedrijf noemen dat de afgelopen jaren tot stand is gebracht? Nee0 Nou dan1". van onze correspondent in Berlijn Hans Hoogendijk Met meer dan vier miljoen werklozen is in Duitsland in januari een droevig na-oor- logs record gevestigd. Inclusief de werknemers die in het kader van omscholing en werkver schaffing bezig worden gehou den, zijn er in Oost-en West- Duitsland meer dan zes miljoen mensen die hun geld niet door arbeid verdienen. Dat zijn er evenveel als in de ja ren '30 en die massale werkloos heid leverde uiteindelijk de Hit- Ier-dictatuur op. Deze vergelij king gaat volgens de experts al leen getalsmatig op. Toen ver keerde het land op de rand van een burgeroorlog, functioneerde de democratie niet en waren de sociale voorzieningen minimaal. Nu heeft Duitsland een gevestig de democratische orde. zijn de voorzieningen optimaal en is de levensstandaard nog steeds bui tengewoon hoog. Desondanks maken veel Duit sers zich grote zorgen en wordt de roep om een ander beleid steeds luider. De helft van de be volking noemt de economische toestand slecht tot zeer slecht. Bijna 60 procent vindt de aan pak van de werkloosheid de be langrijkste opdracht voor de po litiek, in de ex-DDR is dat zelfs 91 procent. Te duur Jarenlang heeft het rijke Duits land zich de weelde van een werkloosheidspercentage van rond vijf procent makkelijk kun nen permitteren. Maar sinds de mondiale structurele crisis Duitsland, na drie jaar met veel belastinggeld betaalde econo mische herenigingseuforie. vol heeft getroffen, is het land hard met de neus op de feiten ge drukt. Het tot voor kort ondenk bare is gebeurd: veel produkten Made in Germany zijn onver koopbaar, omdat ze eenvoudig te duur zijn geworden. Kanselier Helmut Kohl roept al tijden dat in Duitsland de vakanties te lang zijn, de werk week te kort is, de lonen te hoog zijn en de machines te weinig uren maken. Veranderd is er niets tot de eens onaantastbaar lijkende grote concerns met een klap in de rode cijfers beland den. Wie een paar jaar geleden had durven zeggen dat de natio nale trots Daimler-Benz miljar den zou verliezen, zou compleet voor gek zijn verklaard. Maar het gebeurde en niet alleen bij Daimler. De concerns rea geerden met een ongekende sa nering: tienduizenden banen werden doodeenvoudig ge schrapt. Vorig jaar verdwenen er in totaal 850.000. Hoewel het tempo nu iets is afgezwakt, gaan er dagelijks nog bijna 1000 ar beidsplaatsen verloren en het einde is niet in zicht. Werkklimaat Niets houdt de Duitsers op dit moment meer bezig dan de zorg om hun arbeidsplaats. Dat is geen wonder, want waren het vroeger de zwakkeren, de onge schoolden en de mensen met een geringe opleiding die als eersten de laan uitgingen, nu kan dit lot iedereen treffen. Nog nooit, zo blijkt uit de statistische, gege vens. verloren zo veel goed ver dienende werknemers hun ba nen als nu. De vakman in de che mie moet de toekomst net zo zor gelijk tegemoet zien als de inge nieur, de computervakman of de bankemployé. Voor het werkklimaat in de be drijven heeft dit catastrofale ge volgen. Vooral de tweeverdie ners worden scheef aangekeken als er ergens weer een massa ontslag is aangekondigd. Ook durven veel werknemers hun mond niet meer tegen de bazen open te doen uit vrees als vol gende op straat te staan. De con currentie is immers binnen de Kanselier Helmut Kohl bedrijven enorm en 1 wacht een leger werklozen De kans dat die miljoenet aan het werk komen, is vi alle experts klein. Well gaan ze ervan uit dat de I economie op zijn laatst eir dit jaar uit het dal zal krab nieuwe banen levert dat li maar mondjesmaat op. H volg is een structurele vei ring van de maatschappij toekomst zullen steeds mensen leven van gele steeds minder werkende) dienen. Banen Mond houden en wachten i tere tijden, was jaren hete in Bonn. Daar ach ter schui gedachte dat wie geen heeft, toch niet op de CDC of de FDP zou stemmen en nog altijd zo'n 40 miljoen waren tegen maar 3 rn werklozen. Deze cynische ning gaat niet meer op sine de middengroepen aan dei sie ten offer vallen. De socii mocratische oppositie hi eerste begrepen dat er iets gebeuren. Banen, banen e eens banen, is het motü SPD-lijsttrekker Scharpin Maar dat is eenvoudiger! dan gedaan. De oude to1 mule dat het werklooshei bleem vanzelf verdwijnt! economie maar snel s groeit, werkt niet meer. Git arbeidsmarkt ontwikkele niet langer parallel. Het gere vakbondsmiddel dat een algemene werktijd* ting met behoud van nieuwe banen worden creëerd, deugt ook nietli de produktiekosten stijgei leen maar door. Dat die kosten omlaag m is iedereen duidelijk, mai daarvoor de rekening bet. nog uiterst omstreden. De nemers zijn bereid in te le maar eisen een werkge heidsgarantie. De werkt weten dat zij hun eis va loonköstendaling van tie cent niet kunnen doorzet! de overheid kan, gezien d schatkist, de belasting-fl mieteugels niet laten vieit Investeringen De Duitse strategen zijn a einde van hun Latijn en daarom beginnen ze o* grenzen te kijken. Daarb; ben ze onder meer in onsii deeltijdbaan ontdekt. Op ten hebben uitgerekend: zo op korte termijn 1,5 b nieuwe banen kunnen t gecreëerd. En de rest vand blemen moet dan wordenl lost door investeringen int toekomst gerichte prexti Alleen zo kan Duitsland sJ varende natie overleven, 5 alle deskundigen. Maar vcj zover is. zal er nog heel wal bel water door de Rijn stra De Belangenvereniging Po lishouders Vie d'Or (BPV) is het gesol rond de verzeke ringsmaatschappij meer dan beu. „Binnen drie weken moet de verzekeringsportefeuille verkocht zijn, anders moet het faillissement aangevraagd wor den zodat de polishouders hun ingelegde geld terugkrijgen", aldus L. Spigt, advocaat van de BPV, na afloop van een gesprek van de BPV en de Tweede Ka mer. De BPV. die 4.000 van de 11.000 polishouders vertegenwoordigt, wil snel actie om de mensen uit hun onzekerheid te verlossen. Spigt verwacht dat er nog circa 200 miljoen gulden in kas is bij Vie d'Or. voldoende om de polis houders tenminste hun inleg te rug te betalen. Op de manier waarop de Verze keringskamer de zaken tot nu toe afhandelt heeft de BPV forse kritiek. „Het is bekend dat de administratie bij Vie d'Or een chaos is. Dat KPMG die nu op nieuw moet uitzoeken, kost vijf tot zes miljoen gulden en levert niets nieuws op. Ongeveer 90 procent van de polissen klopt wel en die mensen moeten zo snel mogelijk de kans krijgen bij een andere verzekeraar onder dak te vinden. Daarna ka naar de tien procent rotte! gaan kijken", meent Spt! de onderzoeken worden .taald uit de gelden van Vi 'en dat is geld van de pol ders." „Uit het verslag van de Vi ringskamer blijkt dat ze ken veel te lang op hunl hebben gelaten. Ze wiste 1989 dat het niet goed zat d'Or". zegt een bestuurd de BPV. De vereniging b bij de Tweede Kamer dan aangedrongen een rep commissaris te benoemer liquidatie van Vie d'Or ga troleren. De BPV wil dat de rol van zekeringskamer rond de gang van Vie d'Or ond wordt. „Mocht blijken Verzekeringskamer hal zichthoudende taken n* heeft uitgevoerd, dan zii haar aansprakelijk stelk de schade die de polid lijden", verklaart Spigt I onderzoekt ook de mo? den om de accountant I en Touche, oud-direc'' Maes en de aandeelhouó Vie d'Or aansprakelijk K voor de geleden schade.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1994 | | pagina 2