Elsevier geeft Janmaat-band vrij
PZC
Kan een president
die vreemdgaat
in functie blijven?
Arafat hoopt op
vaste financiële
bijdrage Saudiërs
Kans verzoening in Algerije klein
Suriname schreeuwt
om investeerders
opinie en achtergrond
CD-kamerlid eist rectificatie interview en schadevergoeding
WOENSDAG 26 JANUARI 1994
AMSTERDAM (NPA) - Het
weekblad Elsevier en de frac
tievoorzitter van de Centrum
democraten, Janmaat, zijn in
gevecht .gewikkeld over het
vraaggesprek met Janmaat, dat
het opinieweekblad vorige
week publiceerde. Janmaat
deed in het interview uitermate
grievende uitspraken over
staatssecretaris Gabor, minis
ter Hirsch Ballin en kamerlid
Apostolou. Op zijn beurt heelt
Janmaat het blad via een bo
demprocedure gedagvaard. Het
CD-kamerlid eist een rectifica
tie èn een schadevergoeding
van het blad.
Janmaat verbood het blad de
uitgetikte band van het gesprek
openbaar te maken.
Elsevier sommeerde Janmaat
vervolgens per brief de beschul
digingen terug te nemen, en zich
verder te onthouden van on
rechtmatige uitlatingen aan het
adres van Elsevier. Zo niet, dan
zouden de opnamen alsnog
openbaar worden gemaakt. Het
ultimatium hiervoor liep giste
ren af.
Ontkenningen
Redacteur Arendo Joustra:
„Janmaat heeft niet gereageerd
op onze eis dat hij zijn ontken
ningen intrekt. Daarom druk
ken we de integrale tekst van de
ophefmakende passages af.
Hoofdredacteur H Schoo van
Elsevier reageert laconiek op de
dagvaarding van Janmaat. „Ik
heb er niet echt een mening
over."
Volgens de CD-fractievoorzitter
wil het blad door de commotie
de oplage opschroeven. „Else
vier houdt wel van extra publici
teit".
Weergave
Hieronder volgt een letterlijke
weergave van een gedeelte van
de bandopname van het Else-
vier-interview met CD-kamerlid
Janmaat
Over joden spreekt u nooit hè?
Janmaat: „Laat ik zeggen, dat
zijn volgens mij en volgens de
partij geen bijzondere mensen.
We praten over Nederlanders als
we over Nederlanders praten,
maar ik dacht dat de heer Van
Thijn tot een joodse minderheid
behoort, wat we leuk vinden,
maar dat wil natuurlijk niet zeg
gen dat we geen kritiek mogen
hebben op z'n politieke optre
den".
Maar niet omdat hij joods is?
„Nee, nee. Maar om hetgeen dat
hij doet".
En om het aantal generaties
dat hij in Nederland zou wonen
of niet in Nederland woont, hij
voorbeeld...
„Ik moet zeggen dat ik het totaal
niet weet".
Hirsch Ballin.
„Die komt hier niet..."
Die komt uit Duitsland.
„Ja maar die is nu katholiek ge
worden hè? Hahaha".
Maar hij komt uit Duitsland.
„Ja maar er zijn er toch veel
meer. Ik heb altijd al zo'n moeite
met die Duitse namen. Want er
zitten er veel in het parlement".
Maar dat maakt niet uit?
„Nee".
Een Gabor, in Hongarije gebo
ren?
..Gabor. tsja. Ja. u weet dat in
het CD-partijprogramma staat,
het wordt niet toegespitst op de
ze mensen, maai- dat je over
heidsfuncties pas in derde gene
ratie zou mogen bekleden".
Ach jé.
„Jaaa".
Hoe moet dat?
„Hirsch Ballin terugtreden! Ha-
hahaha".
Hirsch Ballin ook?
„Ja natuurlijk die is toch geen
derde generatie Nederlander?
En Gabor ook?
„Ja".
Allebei?
„Ja, dat vinden wij".
Want dat kan niet?
„Nou, kijkt, als de heer... Waar
om niet? De heer Apostolou -
het is overigens een idee dat ik
uit mijn studietijd over heb ge
houden van de Verenigde Sta
ten. Daar geldt dat".
De president moet in Amerika
geboren zijn.
„Nee, ik dacht dat die ook zoveel
generaties...".
Hij moet daar gewoon gebo
ren zijn. Meer niet.
„Meer niet? Nou?"
Wedden?
„Nee ik wed niet. Ik wil u best
het voordeel van de twijfel ge
ven, maar het zou me verbazen".
Werkt u het idee eens uit?
„Nou, laat ik zeggen. Apostolou.
die zit nog steeds half met zijn
gedachten in Griekenland. Die
is er intussen al weer eens een
De Oostenrijkse president Klestil en zijn echtgenote Edith, op de
achtergrond zijn vriendin Margot Löffler.
foto Michael Leckel/REUTER
van onze correspondent
in Berlijn
Hans Hoogendijk
Waren de Oostenrijkers zo
blij eindelijk verlost te
zijn van de persona non grata
Kurt Waldheim en hadden ze
met Thomas Klestil weer een
alom gerespecteerd staats
hoofd, gaat de man vreemd. En
niet zo n klein beetje ook. Heel
Oostenrijk praat over niets an
ders dan de affaire van Klestil
met zijn medewerkster dr. Mar
got Löffler.
De 61-jarige oud-diplomaat nam
bijna een jaar geleden samen,
met zijn 60-jarige vrouw Edith
zijn intrek in de voormalige kei
zerlijke Hofburg in Wenen. Bij de
presidentsverkiezingen had hij
het beste resultaat gehaald
sinds in het na-oorlogse Oosten
rijk presidenten worden geko
zen. Iedereen verwachtte dat
Klestil het land uit het interna
tionale isolement zou leiden
waarin de wegens zijn oorlogs
verleden in opspraak geraakte
Waldheim de Alpenrepubliek
had gestort.
Het begon ook allemaal prach
tig. Oostenrijk was trots op zijn
nieuwe eerste man. Maar het viel
een aantal kritische waarne
mers wel op dat de president bij
veel gelegenheden zonder zijn
vrouw verscheen. En korte tijd
later kreeg Wenen, dat toch wel
het een en ander gewend is, een
heel pikant schandaal opgedist:
de president had een vriendin en
al lang ook. Hoe lang? Zijn
vrouw Edith antwoordde knap
in een interview: „Dat moet u
hem vragen, maar voor mijn ge
voel in ieder geval te lang". Oos
tenrijks First Lady voegde de
daad bij het woord en verliet de
presidentiële ambtswoning.
Toch heeft zij de relatie nog niet
helemaal opgegeven: „Veertig
jaar huwelijk gooi je niet een
voudig in de vuilnisbak". Ze ver
stopte zich ook niet langer. Bij
een skiweekeinde dat minister
van buitenlandse zaken Alois
Mock voor diplomaten had gear
rangeerd, gaf ze acte de presénce
en op het traditionele bal kreeg
ze een minutenlange staande
ovatie. Edith Klestil: „Ik voelde
me alsof ik op een wolk zweef
de".
Verstand verloren
Dat geldt intussen niet meer
voor haar echtgenoot. Hij komt
steeds meer onder druk te staan.
Minister Mock zou hebben voor
gesteld zijn maitresse weg te
promoveren als ambassadrice in
een ver land en in steeds meer
media wordt gesuggereerd dat
Klestil maar beter kan aftreden.
Het weekblad Profil vraagt zich
af wat Klestil bezield heeft toen
hij zijn vriendin tot plaatsver
vangend chef de kabinet promo
veerde. Het blad: „Of hij had zijn
politieke instinct verloren of zijn
verstand, waarschijnlijk alle
bei".
Kanselier Franz Vrantizky vindt
dat de president snel moet han
delen. Als mogelijke opvolger
wordt burgemeester Helmut
Zilk van Wenen genoemd. De ui
terst populaire Zilk. die in de
cember drie vingers van zijn ene
hand verloor toen hij een bom
brief open maakte, heeft geen
haast: „Zo lang we er een heb
ben, hoeven we over een opvol
ger niet te discussiëren". „En",
voegde de altijd vrolijke Zilk er
aan toe, „als alle politici die een
affaire hebben af zouden moeten
treden, werd het hier knap rus
tig".
Klestil heeft voor de vlucht naar
voren gekozen. In een interview
verklaarde hij gisteren: „Ik
peins er niet over af te treden. Ik
kom hier doorheen". Gister
hield hij een rede ter gelegen
heid van de wereldvredesdag.
Het thema: de waarde van het
gezin, Klestil: „Ik heb recente
lijk in mijn eigen leven gemerkt
hoe snel deze waarde in gevaar
kan worden gebracht".
keer een tijdje heen geweest en
dat is hem daar niet meer beval
len, maar als het hem wel beval
len was, was hij dus gebleven.
Nou wil ik hem dat niet kwalijk
nemen, dat is zijn eigen recht,
maar als hij zo twijfelt, vind ik
hem dus niet geschikt om een
verantwoordelijke positie in het
ambtenarenapparaat van Ne
derland in te nemen, want dat
bestuurt ons land als het goed is.
En dat bepaalt hier de situatie
waaronder mensen moeten
werken. En dan zou er door dat
soort mensen te lichtvaardig
over gedacht kunnen worden".
Maar hij is geen ambtenaar.
„Hij is toch een volksvertegen
woordiger? Je kan het Neder
landse volk toch niet vertegen
woordigen als jij je daar niet. in
hoge mate aan gebonden voelt?
En dat blijkt hij toch niet?".
En Hirsch Ballin?
„Ja nou, laat ik zeggen, dit geldt
niet op de persoonlijke toer, dat
zou een algemene regel zijn. dus
die geldt dan ook voor Hirsch
Ballin. Als u zegt: wat mankeert
er aan Hirsch Ballin. dan wil ik
daar wel wat op zeggen. Ik zou
niet weten of Hirsch Ballin an
ders was als families die hier al
honderd jaar leven, dus dat kan
ik niet zeggen. Maar wij zeggen
dit dus vooral omdat men in Ne
derland een tendens heeft gehad
en daar is het eerder een reac
tie op - dat Marokkanen en Tur
ken burgemeester zouden kun
nen worden. Dan moet je eerst
drie generaties hier wonen. Dat
vinden wij".
Maar wacht even. ons interes
seert het niet hoor. maar waar
om Turken en Marokkanen niet
en Hirsch Ballin wel?
„Nee. dat geldt ook voor Hirsch
Ballin. Tuurlijk, als dit de alge
mene regel zou zijn, geldt die ook
voor Hirsch Ballin. Waarom
niet? Dat staat nog los van dat
wij vinden dat Hirsch Ballin so
wieso eigenlijk geen minister
moet zijn..."
Exact.
Want het is een zeer zwak mi
nister, het is een wetenschapper,
het is geen minister".
Precies, schande. Maar waar
om mag hij het niet ivorden van
wege dat generatiegedoe?
„Nou omdat wij vinden dat dat
veel te snel is. Kijk, die mensen
zijn naar Nederland gekomen en
eh, ja, uit Duitsland gevlucht.
Dat is wel allemaal makkelijk
voor te stellen, maar er is hele
maal niet duidelijk gemaakt
waarom naar Nederland. Lag
dat dichterbij of sprak ze dat
aan? Dat is helemaal nooit ge
zegd. Of alleen maar omdat ze
hier terecht konden? En als ze
het hier dan weer niet bevalt,
dan gaan ze ook weer verder.
Dat mag dan allemaal, maai- dan
moetje hier geen openbare amb
ten gaan vervullen".
Dat geldt toch niet voor de jo
den? Nou ja, die leefden in dias
pora ivaarin ze altijd voortgaan
van het ene naar het andere
land. Van Rusland naar Israël,
van Israël naar Amerika.
„Een beetje homadentrekkers".
Precies.
„Maar dat wil ik ze niet kwalijk
nemen, maar dan vind ik niet
dat ze in openbare functies moe
ten komen. Dat slaat niet op die
groep alleen, dat mag Gabor ook
niet. Ik weet niet of hij een jood
is. maai-..."
We vroegen ons even af want
u maakt zo'n duidelijk onder
scheid voor joden... Maar zoals u
het nu zegt, geldt dat dus ook
voor die groep.
„Voor die groep maken we geen
uitzondering. De mènsenrech-
ten gelden voor de joodse min-
Justitieminister Hirsch Ballin beantwoordt vragen van journalisten.
foto Monique Baan/NPA
derheid als voor iedereen, maar
ze hebben niet meer rechten dan
een ander. Dus als een ander dat
niet zou mogen, dan mogen zij
het ook niet. In Nederland geldt
dit verbod helemaal niet, maar
wij zouden daar een voorstander
van zijn. Maai- ik zie ons daar
geen parlementaire minderheid
voor halen... meerderheid voor
halen".
'We leven in een dictatuur', la
zen we ergens. Dat begrepen we
niet helemaal.
„De CD leeft in een dictatuur".
Dat is het verhaal van de BVD
eerder in het gesprek heeft Jan
maat verteld dat de Binnenland
se Veiligheidsdienst de Cen
trumpartij heeft proberen 'stuk
te spelen'; jh/aj).
„Van de BVD, van de strafwet,
van het niet mogen vergaderen,
van het regelmatig volgen".
Het mag wel, maar...
„Nee het. mag niet. U moet het
niet omdraaien".
Het mocht roei, maar het kon
niet', vanwege de aanslagen. Het
mag wel.
„Maar dan steken ze een hotel
letje in de brand. Dat is toch een
uitmuntende democratie hier.
Petje af!"
U kan toch ergens anders
heen?
„Ik heb in mijn familie geen no-
madenbloed".
Ik dacht dat uw grootmoeder
joods roas. geloof ik?
„Ja, maar wij zijn geen nomaden
dus ik ga nergens anders naar
toe".
Maar de joden waren toch no
maden volgens u?
„Dat weet ik niet".
Dal zei u net.
„Dat zou kunnen, dat moet u bij
de joodse minderheid vragen,
niet bij mij. Ik heb alleen gezegd
met betrekking tot Hirsch Bal
lin dat hij niet zo snel minister
zal worden, volgens het partij
program. Die mensen moeten
eerst maar eens kijken dat ze er
gens aarden. Maar je kan na
tuurlijk niet iemand het land la
ten besturen en als het misloopt
dan gaat hij weer naar het vol
gende land toe. Laat ik zeggen:
dat trekken van het ene land
vanwege persoonlijke proble
men is nog tot daaraan toe, maar
van hoge functies moeten ze uit
gesloten worden, gewoon hun
kwaliteiten ontplooien in vrije
beroepen of weet ik waar".
Vervallen handelshuizen in de binnenstad van Paramaribo.
foto Kees van der Maas/1
van onze correspondent
Wim Bunschoten
in Paramaribo
De mensen op straat blijven
er onverschillig onder,
maar de Surinaamse minister
van handel en industrie raakt in
lichte staat van opwinding door
de komst van een grote Neder
landse handelsdelegatie naar
zijn land. „Ik verwacht veel van
het bezoek", aldus de minister.
„De komst van de ondernemers
betekent dat Suriname erin
slaagt uit het internationale
isolement te geraken".
Richard Kalloe zit nog maar en
kele maanden op het ministerie.
Hij heeft de plaats ingenomen
van een bewindsman die door de
Surinaamse president Vene-
tiaan wegens 'falend beleid' de
laan werd uitgestuurd. Handel
en industrie is het enige ministe
rie in Paramaribo waai- de regen
pijpen nog stevig aan de gevel
hangen en waar de verf niet van
de muren bladdert. Kalloe be
mant een verzorgde, ruime
werkkamer met een overschot
aan telefoons.
Vertegenwoordigers van onge
veer 25 Nederlandse bedrijven
zijn in Paramaribo neergestre
ken om zich een week lang te
oriënteren op de investerings
mogelijkheden die Suriname
biedt. Kalloe: „Ik kan u vertel
len dat een aantal bedrijven vas
te plannen heeft om te investe
ren in Suriname. Het gaat voor
namelijk om bedrijven die geïn
teresseerd zijn in de mijnsector,
de constructiesector en land
bouw, veeteelt esserij".
Afwachtend
Het investeringsklimaat in de
voormalige kolonie is nog verre
van optimaal. De democratie
heeft de militairen verdrongen
en dat zorgt voor een zekere rust
in het land. De Surinaamse eco
nomie is evenwel choatisch.
Noodzakelijke maatregelen om
orde op zaken te stellen zijn tot
dusverre achterwege gebleven.
Voor Den Haag was dat reden
om een deel van de honderden
miljoenen guldens ontwikke
lingsgeld te bevriezen.
Kalloe benadrukt dat nu einde
lijk 'met voortvarendheid' ge
werkt kan worden aan 1
'structureel aanpassingspi
gramma' voor gezondmaki
van de economie. Hij refer ei
net als president Venetiaan a
'het machtsvraagstuk' dat i
veel tijd en energie van de reg
ring heeft gevergd. Dat vraa
stuk is opgelost. Nu de econom
nog.
Intussen heeft Suriname wel c
gelijk enkele grote investeerde
uit het buitenland aangetro
ken: houtkappers uit Indones
en Amerikaanse investeerde
voor de goudwinning. Dat v
echter nog niet zeggen dat h
storm loopt in Suriname. Ki
loe: „Ik vind dat Nederland!
ondernemers tot nu toe een tea
wachtende houding hebba
aangenomen. Men moet agre
siever zijn. Er zijn verandering!
op til in Suriname. De kaj,
neemt toe dat concurrenten
andere landen investering
doen die evengoed door het
derlandse bedrijfsleven gedaa
hadden kunnen worden".
Bodemrijkdom
Kalloe vermoedt dat de afwae
tende houding voortkomt u
onbekendheid met de situatie:
zijn land. De aanhoudend
stroom negatieve berichte
overschaduwt volgens hem
werkelijkheid. „Naast de betre
kelijk lage lonen hebben wij ve
te bieden", zegt hij. „Surin:
heeft veel bodemrijkdommf
die op exploitatie wachten
Daarvoor is technologie en v<
al kapitaal nodig. Suriname
schikt daar niet over. De m(_
lijkheden voor investeerders zij:
legio. En Nederlandse onden»
mers hebben daarbij het gro
voordeel dat ze de taal spreken
Delegatieleider Henk Blanket
voorzitter van de christelijk
werkgeversorganisatie NCW, zi
evenwel direct na aankomst
de luchthaven van Paramaribi
dat investeren niet het primain
doel is voor de Nederlandse b?
drijven. Investeringen volge
pas als de zekerheid bestaat da
het geld terugverdiend kan wo
den. Vooralsnog' gaat het Blan
kert om de contacten. Hij wil „d
vertrouwensband tussen het Nf
derlandse en Surinaamse bi
drijfsleven" aanhalen.
van onze correspondent
Ad Bloemendaal
Het heeft meer dan drie jaar
geduurd, maar de Saudi-
sche koning Fahd heeft PLO-lei-
der Jasser Arafat nu toch in de
gelegenheid gesteld zijn veront
schuldigingen aan te bieden
voor zijn pro-Iraakse houding
in de Golfoorlog. Arafat heeft
die kans met beide handen aan
gegrepen, want voor de Pale-
stijnen was Saudi-Arabië tot
drie jaar geleden een synoniem
voor gulle financiële contribu
ties.
PLO-vertegenwoordigers in Tu
nis zijn diplomatiek genoeg om
niet van de daken te schreeuwen
dat Arafat in Riyad met de col
lectebus heeft gerammeld. En
ook de Palestijnse pers plaatst
het bezoek netjes in het kader
van de Interarabische toenade
ring. Zo schrijft het in Oost-Jeru-
zalem verschijnende dagblad Al-
Quds: 'Arafat is naar Saudi-Ara-
bië gereisd tegen de achter
grond van verklaringen door
meer dan één Golfleider dat de
Golfcrisis tot het verleden be
hoort en dat we voort moeten in
de richting van Arabische ver
zoening. Zijn reis is het beste be
wijs dat een verbetering in de
Arabische betrekkingen op han
den is'.
Toch zal Arafat niet vergeten
zijn dat de PLO voor zijn vrijage
met Saddam Hussein van de
Saudiërs negen miljoen dollar
per maand ontving. Het dicht
draaien van de geldkraan bete
kende bijna de doodsteek voor
de PLO op de Westelijke Jor-
daanoever en vooral in de Gaza-
strook. Want de islamitische or
ganisaties de Harnas voorop
doen hun voordeel met de
armlastigheid van Arafats orga
nisatie. De Harnas steunt finan
cieel voornamelijk op privé-bij-
dragen van rijke fundamentalis
tische moslims in het buiten
land vooral in de Golfstaten -
en is daardoor minder afhanke
lijk.
Arafat weet dat hij geld nodi|.
heeft om straks, als het Pale
stijnse zelfbestuur een feit is
loyaliteit te kopen en zijn reke
ningen te betalen. De bijdrager
die zijn toegezegd door de Euro
pese Unie, de Verenigde Staten
Japan en andere donors, zullei j
worden aangewend voor speci
fieke projecten in de Gazastrool
en op de Westelijke Jordaanoe
ver.
Waar Arafat zich grote zorgen
over maakt of zou moeten ma
ken - is de vraag hoe hij zijn
jaarlijkse begroting rond krijgt
De Palestijnse bevolking rekeni
er op dat ze aanzienlijk minder
belasting zal gaan betalen dan
onder de Israëlische bezetting.
Maar als Arafat daaraan toe
geeft. zal hij geen geld hebben;
om zijn ambtenaren en zijn
aanzienlijke politiemacht
betalen. Hij heeft dringend be
hoefte aan een soort vast inko
men, maar tot nu toe wil nie
mand hem dat verschaffen.
Olieprijs
Koning Fahd is nog niet tot de
bedelstaf gebracht, maar hel
moet Arafat zijn opgevallen
de straten in Riyad niet langer
geplaveid zijn met goud. Saudi
Arabië heeft vele miljarden uit
gegeven aan de Golfoorlog en de
olieprijzen willen maar niet stij
gen.
Na de ondertekening van de
overeenkomst tussen Israël
de PLO ging president Clinton
met de pet rond. De Saudiërs
stopten er met tegenzin honderd
miljoen dollar in. met de uit
drukkelijke eis dat het geld be
steed zou worden aan nauw om
schreven projecten in de Pale
stijnse gebieden. Voor stortin
gen op de bankrekening van de
PLO voelen de Saudiërs niets
van onze correspondent
Ruud de Wit
Nu de belangrijkste poli
tieke partijen in Algerije
niet deelnemen aan de Natio
nale Conferentie voor de Ver
zoening, die gisteren in de
hoofdstad Algiers is begon
nen, lijkt de kans op een snelle
beëindiging van de verkapte
burgeroorlog in dit Noord-
afrikaanse land minimaal.
Tot de conferentie is besloten
door de Hoge Staatsraad, het
collectieve presidentschap
dat de afgelopen twee jaar Al
gerije met steun van de mili
tairen heeft geleid.
De conferentie, waarvoor alle
politieke partijen en belan
gengroepen in het land zijn
uitgenodigd, met uitzonde
ring van het verboden Islami
tisch Reddingsfront FIS),
moet in twee dagen proberen
het eens te worden over een
nieuwe president. Ook zal de
conferentie de weg moeten uit
stippelen naar een meer demo
cratische toekomst voor het
land.
Om gematigde fundamenta
listische leiders alsnog over te
halen om aan de conferentie
mee te doen, besloten de auto
riteiten in Algiers maandag 60
radicale moslims vrij te laten.
Vorige week kregen 1000 an
dere aanhangers van het FIS.
die in de concentratiekampen
Ain M'Guel en Oued Namoiis
in de Sahara zonder proces
werden vastgehouden, om de
zelfde reden toestemming om
naar hun woonplaatsen terug
te keren.
Maar de belangrijkste eis van
nagenoeg alle politieke partij
en was maandagavond, nog
geen tien uur voor het begin
van de conferentie, niet inge
willigd. Dat is de onmiddellij
ke vrijlating van alle veroor
deelde FIS-leiders, waaronder
sheik Abasi Madani en imam
Ali Belhadj. Vrijdag publiceer
de de Franse krant Libération
overigens een uit de gevange
nis van Tizi Ouzo gesmokkel
de brief van Belhadj, waarin
deze radicale imam iedere dia
loog afwees', zolang 'de verant
woordelijken voor de ingreep
in het democratische proces in
Algerije, twee jaar geleden,
niet terecht hebben gestaan'.
Berber-protest
Het FIS is echter niet de enige
partij die het op de verzoe-
nings- conferentie laat afwe
ten, De vroegere eenheidspar
tij Nationaal Bevrijdingsfront
(FLN). dat Algerije voorging in
de onafhankelijkheidsoorlog
tegen de Franse kolonisator
en het land ruim twintig jaar
heeft geregeerd, heeft even
eens besloten van deelname af
Algerijnse vrouwen, door dranghekken gescheiden van de mannen, tijdens een verkiezingsbij
eenkomst in de hoofdstad Algiers. foto EPA
te zien. Het Front van Socialis
tische Krachten (FFS) van
Hocin Alt Ahmed, die een
week geleden nog 150.000 Ber
bers op de been wist te bren
gen uit protest tegen het terro
risme in het land, had al eerder
laten weten niets in de confe
rentie te zien zonder de aanwe
zigheid van FIS-leiders.
Zondag besloten ook het voor
al door Berbers gesteunde
kleine Verbond voor Cultuur
en Democratie (PCD) van Said
Saadi en de Beweging voor
Democratie iMDAi van ex-
president. Ahmed Ben Bella
zich bij de boycot aan te slui
ten. Samen behaalden deze
partijen inclusief het FIS
bij de na de eerste ronde voor
tijdig afgebroken, vrije verkie
zingen van december 1991, 90
procent van de stemmen.
Weinig steun
De partijen die wel zijn aange
schoven bij de verzoenings
conferentie, kunnen nauwe
lijks een vuist maken, De ge
matigde Islamitische Ge
meenschap (Harnas), de Bewe
ging voor de Islamitische We
dergeboorte (En-Nahda), de
rechts-islamitische Partij voor
de Vernieuwing voor Algerije
(PRA). de nationalistische Na
tionale Grondwettelijke Be
weging (ANC), de Groepering
voor Nationale Unie (RUN) en
de Algerijnse Beweging voor
Rechtvaardigheid en Demo
cratie (MAJD) van de ver
moorde ex-premier Kasdi
Merban hebben nooit kunnen
bogen op een brede steun on
der de bevolking.
Meer invloed hebben de Vak
bond voor Algerijnse Arbei
ders (UGTA) en de Nationale
Organisatie van de Mujaidi-
nes, die wordt geleid door de
huidige president-in-functie.
Ali Kafi. Maar dit zijn geen po
litieke partijen, dus naar hun
feitelijke electorale aanhang
kan men slechts gissen,
Met zo'n geringe basis kan dus
reeds bij voorbaat worden ge
steld, dat de Nationale Confe
rentie gedoemd is op een fias
co uit te lopen, ook al beslui
ten de aanwezigen tot het aan
wijzen van een nieuwe presi
dent. Deze nieuwe president
kan slechts twee dingen doen
om Algerije weer perspectief
te bieden op een vreedzame
samenleving. Dat is: de FIS-
leiders, die nu nog gevangen
zitten, in vrijheid stellen en
vervolgens democratische
verkiezingen uitschrijven,
waaraan het FIS kan deelne-
'men.
Leger
Maar voor zo'n radicale koers
wijziging heeft die nieuwe pre
sident de onvoorwaardelijke
steun van het leger nodig.
Maar dat lijkt vooralsnog niet
bereid te zijn het FIS de hand
van verzoening te reiken.
Als de nieuwe president daar
entegen kiest voor een nog
hardere aanpak van het radi
cale fundamentalisme, zal Al
gerije zonder enige twijfel ver
der afglijden in de richting van
een totale burgeroorlog. En ie
dereen in Algerije is ervan
overtuigd, dat zo'n burgeroor
log heel wat meer slachtoffers
zal kosten dan de 3000, die de
afgelopen twee jaar reeds ge
vallen zijn.
'SgsS
