WOV nog steeds onbetaalbaar
Aangepast èn zelfbewust
Gs tegen innen van
meerdere heffingen
via één rekening
Gs: geen gevaar nieuwe brandstof Doel
Belgische minister:
tunnel bij Sluiskil
als WOV doorgaat
Ontslagen voorlopig
van tafel, staking
Elf Atochem voorbij
Bankstel
Prijsverlaging van 200 min biedt geen soelaas Overleg met Kok over btw
Laatste bemande lichtschip
op de Noordzee verdwijnt
PZC
zeeland
WOENSDAG 26 JANUARI 1994
van onze verslaggever
DEN HAAG - De Westerschelde
Oeververbinding (WOV) is nog
steeds niet te betalen. Welis
waar zijn gedeputeerde staten
van Zeeland er in overleg met
de aannemer in geslaagd het in
vesteringsbedrag met 200 mil
joen gulden omlaag te brengen
tot 1,178 miljard gulden, maar
dat is nog steeds te hoog voor de
jaarlijkse bijdragen die minis
ter Maij van Verkeer en Water
staat en provinciale staten in
het vooruitzicht hebben ge
steld. En Maij heeft dinsdag in
een gesprek met een delegatie
van gs met geen woord gerept
over een hogere bijdrage.
Wel is een volgend financieel
probleem om de hoek gekomen.
Dat heeft te maken met de btw-
'problematiek. Daar wordt al
lange tijd over gepraat, maar gs
moeten nu op stel en sprong vol
gende week naar minister van fi
nanciën Kok om met hem te on
derhandelen. Private financie
ring van de tunnel onder de Wes
terschelde is namelijk te duur,
daarom hebben gs gestudeerd
op publieke financiering. Dan
moet echter over de investering
200 miljoen btw (17,5 procent)
betaald worden en daar is al he
lemaal geen geld voor. Om dat te
omzeilen is in het Middelburgse
provinciehuis een constructie
met publieke financiering en een
private rechtsvorm bedacht. Al
leen moet Kok daar wel zwart op
wit toestemming voor geven.
Beroep
Overigens is in het gesprek met
minister Maij met geen woord
gesproken over de uitslag van
een beroep dat onder meer de ge
meente Borsele bij de Kroon
Van onze verslaggever
OOSTENDE - Het laatste be
mande lichtschip op de Noord
zee. de West-Hinder voor Oos
tende, keert morgen, donder
dag, terug naar de thuishaven.
De terugkeer is een dag uitge
steld in verband met de weers
omstandigheden; er werd voor
vandaag op zee windkracht tien
tot elf afgegeven. De West-Hin
der was ruim een eeuw een ba
ken in zee op twintig zeemijl of
wel zesendertig kilometer uit
de Belgische kust voor Oosten
de, aan een ankerketting van
zo'n tweehonderd meter. De ne
gen bemanningsleden werden
om de veertien dagen afgelost.
Schipper Daniël Verburgh uit
Oostende: „Hoogtepunten zijn
er niet tijdens die twee weken.
Dat het zondag is merken we en
kel aan het eten omdat er dan
een dessert is." Behalve de
schipper verbleven steevast vier
matrozen, een kok, een stoker en
twee werktuigkundigen aan
boord.
Met het vertrek van het licht
schip West-Hinder - niet onbe
langrijk voor de scheepvaart
richting Westerscheldemonding
- wordt gebroken met een lange
traditie van bemande lichtsche
pen op de Noordzee. In maart
1864 werd. volgens de geschied
schrijvers. het eerste lichtschip
op de zandplaat Westhinder ge
stationeerd. Later volgden de
Wandelaar, de Paardenmarkt en
de Wielingen, ook op zandban
ken. Naast België zetten ook Ne
derland, Frankrijk en Engeland
lichtschepen in. Ze deden niet
alleen dienst als lichtbaken,
maar ook als meteo-waarne-
mingspunten. Het lichtschip
wordt nu vervangen door een
volautomatische meetpaal.
yan onze verslaggever
MIDDELBURG - Het dagelijks
provinciebestuur voelt niets
voor invoering van het zoge
naamde 'waterspoor'. Daarbij
worden zuiveringsheffing,
rioolrecht en drinkwatergeld
via één rekening geïnd. Doel
van dat waterspoor is vooral:
besparing op het gebruik van
drinkwater. Volgens het dage
lijks provinciebestuur overtref-
Creditcard goed
voor betalen van
boete op snelweg
van onze verslaggever
DEN HAAG - Automobilisten
die op de snelweg worden be
keurd. kunnen binnenkort beta
len met een creditcard, te begin
nen in Zeeland en Noord-Bra
bant. Daar wordt het betaalsys
teem omstreeks april inge
voerd. In de loop van het jaar,
naar verwachting vanaf sep
tember, zal in het hele land elek
tronisch kunnen worden be
taald.
Dat geldt overigens alleen voor
automobilisten die door ver
keersagenten van het Korps
Landelijke Politiediensten op
een overtreding zijn betrapt. Al
le surveillancewagens van dit
korps, speciaal bedoeld om het
rijkswegennet in de gaten te
houden, krijgen de benodigde
apparatuur aan boord. De agen
ten van de Politie Zeeland blij
ven vooralsnog op de oude ma
nier werken, evenals hun colle
ga's van de andere regionale
korpsen.
De surveillance-auto's van het
landelijk korps worden in eerste
instantie uitgerust met zoge
naamde inprinters. die ook in
winkels en restaurants worden
gebruikt. In een later stadium
wordt elektronische betalings-
apparatuur ingebouwd. Hiertoe
is besloten nadat het systeem
vorig jaar met succes is beproefd
in Limburg.
Automobilisten moeten direct
een bekeuring betalen als zij
worden gesnapt bij grote alco
holcontroles of bij acties tegen
snelheidsovertredingen. Daar
naast geldt het direct-betalen-
systeem voor mensen die in het
opsporingsregister staan, om
dat ze een bekeuring nog niet
hebben betaald, en voor buiten
landers die een verkeersovertre
ding hebben begaan.
heeft ingesteld tegen de WOV-
plannen van de provincie. Als de
uitslag van dat Kroonberoep ne
gatief is voor de provincie, gaat
heel de WOV niet door. Volgens
gedeputeerde ing J. I. Hennekeij
(VVD, waterstaat en verkeer) is
het niet gebruikelijk om vooruit
lopend op de uitkomst medede
lingen over zo'n Kroonberoep te
doen. De Zeeuwse delegatie -
commissaris drs W. T. van Gel
der en de gedeputeerden D. J. P.
Bruinooge eri Hennekeij - wilde
dan ook geen misbruik van het
gesprek maken door de minister
een uitspraak te ontlokken, voor
zover ze al wist welke kant het
met het Kroonberoep uit zal
gaan. Wel wordt er van uitge
gaan dat er binnen vier weken
een uitspraak ligt en daarom is
met minister Maij afgesproken
dat over vier weken een nieuw
gesprek plaatsvindt.
Risico's
Een ander probleem waar de mi
nister en de provincie nog steeds
niet uit zijn is de verdeling en
eventueel de betaling van de ri
sico's die aan het project kleven.
Dat zijn er in totaal 194. Overeen
handvol is nog geen overeen
stemming bereikt. Eerst moet
duidelijk zijn welke kosten daar
mee gemoeid zijn. Het gaat. op
één na. om risico's die betrek
king hebben op de exploitatie
periode. Dat ene risico heeft te
maken met problemen die men
in de bouwfase tegen kan ko
men.
De minister en de provincie zijn
het wel eens over de vorm waar
in de tunnel uitgevoerd gaat
worden. De WOV zal bestaan uit
twee tunnelbuizen met een dia
meter van 11,30 meter. In iedere
buis komen twee rijstroken van
elk 3,50 meter breed, zoals op au
tosnelwegen. Een reddingsgang
aan de zijkant van de tunnelbui
zen is geschrapt om de bouwkos
ten te drukken. Wel blijven de
dwarsverbindingen om de 500
meter tussen beide buizen als
nooduitgangen gehandhaafd.
Verder zullen auto's met gevaar
lijke stoffen alleen in konvooien
gebruik van de tunnel kunnen
maken.
De minister is bereid een eenma
lig bedrag van 3 miljoen gulden
beschikbaar te stellen voor het
verrichten van extra grondbo
ringen om beter na te kunnen
gaan hoe de bodem onder het
tunneltracé er uitziet. Dat geld
komt er echter pas na een voor
het project positieve uitslag van
het Kroonberoep.
fen de nadelen van een water
spoor verre de voordelen.
Er zijn trouwens andere manie
ren om waterbesparing te be
werkstelligen. zoals zuiniger sa
nitair en een progressief tarief
van drinkwater. Bovendien zal
de prijs van het drinkwater in de
nabije toekomst drastisch om
hoog gaan: een verdubbeling tot
het jaar 2000. Dat is op zich al
een stimulans om zuinig te zijn
met water, aldus het dagelijks
provinciebestuur. Het college
vindt het voorbarig een proef
met het waterspoor te nemen,
nu er nog zoveel onduidelijkhe
den bestaan.
In een notitie aan de statencom
missie algemeen bestuur noemt
het college van gedeputeerde
staten als concrete voordelen
van een waterspoor: drinkwater,
rioolrecht en zuiveringsheffing
via één rekening innen is goed
koper; er treedt waterbesparing
op; mensen kunnen de heffingen
in het vervolg maandelijks - dus
gespreid - betalen.
Meter
Over de nadelen is het college
heel wat minder duidelijk. Be
twijfeld wordt of er, zoals het wa
terspoor suggereert, een samen
hang is tussen waterverbruik en
mate van watervervuiling. Twij
fels zijn er ook over het bereiken
van een waterbesparing. Als
probleem voor invoering van
waterspoor wordt voorts ge
noemd dat niet alle drinkwater
aansluitingen voorzien zijn van
een meter (in Zeeland is overi
gens vrijwel ioo procent beme-
terd).
De vrees bestaat dat een water
spoor kan leiden tot verschillen
de tarieven binnen gemeenten,
omdat de grenzen van gemeen
ten en waterschappen niet sa
menvallen. Die verschillen be
staan trouwens nu al, maar val
len minder op, omdat de mensen
verschillende rekeningen ont
vangen. Dit probleem wordt in
Zeeland trouwens door herinde
lingen van gemeenten en fusie
van waterschappen vanzelf op
gelost.
Proef
Het dagelijks provinciebestuur
wijst erop dat NV Delta Nutsbe
drijven bezig is met de voorbe
reiding van een proef met het
waterspoor. Dat gebeurt mede
op aandrang van de verbruikers-
raad. Het gaat dan om een com
binatie van drinkwatergeld en
rioolrecht. Gedeputeerde sta
ten: „Wellicht kan deze beperkte
proef van- Delta Nutsbedrijven
meer licht op waterspoor doen
schijnen."
De kernenergiecentrale in Doel.
van onze verslaggever
DOEL - Gedeputeerde staten
van Zeeland zijn niet van
plan zelf de bevolking voor te
lichten over de gevaren die
verbonden zijn aan het ge
bruik van MOX (Multiple
OXide) als brandstof voor de
kerncentrale te Doel. Het ge
bruik van deze brandstof
brengt geen extra gevaren
voor de Zeeuwse bevolking
met zich mee. Het transport
van het MOX gaat niet via
Zeeland. Dat antwoorden gs
op vragen van het Groen-
Links statenlid F. van Kol-
lem.
Dit onderwerp ligt bij de pu
blieke opinie in Belgie gevoe
lig. Daar heeft de exploitant
van de kerncentrale Doel een
voorlichtingsfolder over het
gebruik van de brandstof uit
gegeven.
Plutonium
Van Kollem kwam tot zijn vra
gen naar aanleiding van het
voornemen van Belgie om
MOX in gebruik te nemen als
brandstof voor de kerncen
trale te Doel. Het college van
gs geeft, wel aan dat MOX-
brandstof plutonium bevat
dat een lange vervaltijd heeft
en relatief sterk radioactief en
radïotoxisch is, maar er is
geen aanleiding tot- extra
maatregelen, zo wordt er bij
verteld. Uit de beantwoording
van gs blijkt ook dat het pro
bleem letterlijk en figuurlijk
om Zeeland heen gaat. omdat
de transportroutes van de
brandstof niet via Zeeland lo
pen.
Overleg met België over de
kerncentrales is ook geen taak
foto Charles Strijd
van de Zeeuwse overheid. Dat
moet het ministerie van
VROM doen. antwoorden gs
aan GroenLinks. Mede om die
reden had Zeeland ook geen
inspraak in het voornemen
van Belgie om MOX te gebrui
ken.
En VROM meldt „dat uit de
internationale literatuur en de
door Belgie uitgevoerde vei
ligheidsstudies volgt dat het
toepassen van MOX - ook in
grotere hoeveelheden dan in
België toegestaan - niet als
een veiligheidsprobleem
wordt gezien."
Mae-Uku houdt eigen cultuur in ere bij integratie Molukkers
van onze verslaggever
OOST-SOUBURG - De ontwikkeling van
het zelfbewustzijn van de Molukse ge
meenschap moet de komende jaren veel
aandacht krijgen, als de de Molukkers
willen voorkomen dat ze over een jaar of
tien in de maatschappij buitenspel staan
wegens gebrek aan vertegenwoordigers
om hun belangen te verdedigen. Volgens
opbouwwerker Jozef Tahitu van wel-
zijnsstichting Mae-Uku in Oost-Souburg
is met een zelfbewuste houding van de
Molukse gemeenschap over de eigen cul
tuur en taal een goede basis voor werke
lijke integratie aanwezig. „Integratie is
voor mij meer dan het opgaan in een an
dere cultuur; het betekent volgens mij
dat je je aanpast, zonder jezelf te verlie
zen."
Een van de belangrijkste doelstellingen
van Mae-Uku in dit opzicht is het aanbie
den van cursussen op allerlei gebied. „We
hebben bijvoorbeeld sinds kort een stijl
danscursus in het wijkgebouw". zegt Ta
hitu. „Natuurlijk zijn er genoeg dansscho
len waar je kunt leren stijldansen, maar
het aantal Molukse mensen dat daar
rondloopt is te verwaarlozen. Een cursus
traditionele dans voor het behoud van de
eigen cultuur is uiteraard buitengewoon
zinvol, maar voor het gevoel van eigen
waarde van de Molukkers op Nederlandse
feesten kan stijldansen heel belangrijk
zijn."
Mae-Uku legt- zich de laatste tijd ook toe
op taalbeheersingscursussen voor zowel
ouders als kinderen. ..Het is een feit dat er
al jaren een achterstand is op het gebied
van taalbeheersing", meent Tahitu „Met
een taalstimuleringsplan kun je voorko
men dat Molukkers die voornamelijk hun
eigen taal spreken, doven in een land van
horenden worden."
Sinds de renovatie van het wijkgebouw
van Mae-Uku in de Molukse wijk. die on-
Opbouwwerker Jozef Tahitu:
sfeer worden vastgehouden."
s nieuwe wijkgebouw kan de onderlinge familie
foto Lex de Meester
langs afgerond werd. kan de stichting be
ter uit de voeten. Tahitu: ..Veel van de ou
dere wijkbewoners beschouwden het ge
bouw voor de renovatie nog als kerk. de
functie die het gebouw oorspronkelijk
had. Ze voelden hun aanwezigheid min of
meer als heiligschennis. Nu het gebouw
door de verbouwing en het andere gebruik
van de ruimte daar in vrijwel niets meer
op lijkt, komen ze wel opdagen
Tahitu is in veel opzichten opgetogen over
de verbeteringen die zijn aangebracht
Het kan echter wat hem betreft nog een
stuk beter, vooral wat betreft het vergro
ten van de gemeenschappelijke zaal en
het creëren van ruimte voor vergaderin
gen en cursussen. Bij de opening van het
gerenoveerde wijkgebouw antwoordde hij
op de constatering van een van de aanwe
zigen dat hij nu toch wel tevreden zou zijn.
dat wat hem betreft het gebouw nog
steeds te klein is. Binnen een jaar of vier
moeten nog zeker twee nieuwe ruimtes bij
het gebouw komen en is uitbreiding van
de grote zaal broodnodig.
Het wijkgebouw blijft ook in de toekomst
volgens Tahitu van levensbelang voor de
Molukse wijk: „In dat gebouw is het moge
lijk de sfeer tussen families vast te houden
die vroeger onder meer op hoogtijdagen in
onze huiskamers gewoon was. maar die
nauwelijks nog te bewaren is
van onze verslaggever
BRUSSEL - Het Vlaamse parle
mentslid Vera Dua van Agalev
maakt zich zorgen over de ge
volgen van de aanleg van de
Westerschelde Oeververbin
ding (WOV). Ze verwacht een
extra druk op het wegennet
rond Gent. Dinsdag interpel
leerde Dua minister Th. Kelch-
termans van Openbare Werken,
Ruimtelijke Ordening en Bin
nenlandse Aangelegenheden
over de zaak. Dat gebeurde tij
dens een vergadering van de
commissie voor Binnenlandse
Aangelegenheden. Dua houdt
zich al geruime tijd bezig met de
WOV. „Ik denk dat dit dossier
van groot belang is voor de gan
se regio en meer bepaald ook
voor de toekomstige verkeers
afwikkeling in het Gentse", zei
ze dinsdag.
Kelchtermans blijft bij z'n
standpunt dat de verkeersafwik
keling via de rechterkanaaloe-
ver moet. Van een nieuwe wegen
infrastructuur door het Meetjes
land (Sas van Gent en het kre-
kengebied) mag geen sprake
zijn. Daarom wil Kelchtermans
bij zijn Nederlandse college H.
Maij-Weggen opnieuw pleiten
voor een ondertunneling van het
Kanaal Gent-Temeuzen. Dat
zou dan moeten gebeuren bij
Sluiskil.
Het parlementslid Dua van Aga-
lev maakt zich vooral zorgen om
de verkeersstroom. „Daarover
doen de meest uiteenlopende
cijfers de ronde Volgens een Ne
derlandse studie zou het gaan
om 800 tot 6100 bijkomende
voertuigen per dag. Andere
bronnen spreken van 10.000
voertuigen per dag, wat voor de
Gentse Kanaalzone een bijko
mende verkeersdruk van 1000
tot 2000 voertuigen per dag zou
betekenen." En daarbij moet
dan nog rekening worden gehou
den met een verkeersgroei van
anderhalf tot tweeënhalf pro
cent.
Dua in haar interpellatie: „De
belangrijkste vraag voor Vlaan
deren is langs waar de verkeers
stroom via de WOV zich zal af
wikkelen." Ze gaat er in ieder ge
val niet vanuit dat er een tunnel
komt onder het Kanaal Gent-
Terneuzen. Dat zou betekenen
dat het krekengebied van het
Meetjesland wordt aangetast.
En dat hebben de bestendige de
putatie van Oost-Vlaanderen en
de betrokken gemeentebestu
ren nu juist steeds als 'onbe
spreekbaar' van de hand gewe
zen. Volgens het parlementslid
van Agalev ontstaan er onge
twijfeld problemen bij Zelzate
en Assenede en ook op de Ken-
nedylaan tussen Gent en Ter-
neuzen zijn moeilijkheden te
vernachten. Daar is het al zo
druk. dat het verzadigingspunt
eigenlijk is bereikt, meent ze.
Dua dinsdag in haar interpella
tie: „In een gezamenlijke nota
van januari '92 pleitten Gent en
Terneuzen samen voor een vlug
ge realisatie van het WOV-pro-
ject. In dezelfde nota werd ook
gepleit voor de Kluizendokken
en voor een nieuwe zeesluis in
Terneuzen. eisen die vanuit de
Gentse havenlobby sterk naar
voren worden geschoven. De be
langen zijn duidelijk. Het hui
dige tracé van de WOV is zo op
gemaakt. dat bij de werken voor
de oeververbindingen bouwput
ten zullen gemaakt worden, die
onmiddellijk gebruikt zullen
kunnen worden voor de bouw
van deze zeesluis."
Niet vrijuit
Ze vindt dat het stadsbestuur
van Gent daarmee zeker ook
niet vrijuit gaat „De belangen
van de bevolking en de leefbaar
heid van het stadsgewest wer
den dus opgeofferd aan enge
economische belangen." Kelch
termans op zijn beurt verwees
dinsdag in zijn antwoord naar de
contacten tussen de Bestendige
slot zie pagina 15 kolom 3
van onze verslaggever
VLISSINGEN - De stakers hij
het chemiebedrijf Elf Atochem
in Vlissingen zijn weer aan het
werk. De zes ontslagen zijn
voorlopig van tafel. De directie
van het bedrijf en de vakbonden
bereikten dinsdagmiddag een
akkoord over een 'wapenstil
stand'. Ze zullen proberen het
vóór 1 maart eens te worden
over de reorganisatie die het be
drijf wil doorvoeren.
Het akkoord komt er op neer dat
de vakbonden de gelegenheid
krijgen de belangen van hun le
den te behartigen bij de reorga
nisatie die het bedrijf wil door
voeren. De zes aangezegde ont
slagen zijn van de baan. maar in
het akkoord dat dinsdag werd
gesloten wordt de mogelijkheid
van gedwongen ontslagen op
langere termijn niet uitgesloten,
Omstreeks 15.00 uur dinsdag
hervatten de medewerkers van
de produktieafdeling van Elf
Atochem hun werk. Zij legden
vrijdag het werk neer met een
wilde staking, in verband met
het aangezegde ontslag van zes
werknemers. Die kregen donder
dag van het ene op het andere
moment te horen dat op hun
diensten geen prijs meer werd
gesteld. Daar zaten mensen bij
die een dienstverband van 25
jaar hadden. Een en ander had te
maken met een reorganisatie
binnen het bedrijf.
Ook voor de vakbonden Indus
triebond FNV. Industrie en Voe
dingsbond CNV en Unie BLHP
kwamen de ontslagen als een
verrassing. Het afgelopen week
einde en maandag is voortdu
rend tussen bonden en directie
onderhandeld, maar toen partij
en in de nacht van maandag op
dinsdag om 2.00 uur uit elkaar
gingen was er nog steeds geen
akkoord
Daarop hebben de vakbonden
hun leden in het bedrijf gehoord
en die bleken bereid verder te
staken. Dat ging niet zonder dis
cussie omdat er ook werknemers
waren die wezen op de gevaren
van een staking, juist in een tijd
waarin het economisch allemaal
niet zo best gaat. Het feit dat de
staking echter doorging, was
voor de directie aanleiding tot
overeenstemming met de bon
den te komen over de condities
waarop de besprekingen voort
gezet kunnen worden en toe te
zeggen dat voor 1 maart in geza
menlijk overleg een oplossing
voor de reorganisatie gevonden
moet worden. Daarbij worden
gedwongen ontslagen overigens
niet uitgesloten.
Bij het chemiebedrijf in Vlissin
gen - producent van gewasbe-
schermende middelen, aan
groeiwerende verven en plastic
toevoegingen - werken 180 men
sen.
zeeuwse almanak
ii ii i i li i 111 -t 111 111 i i i M I
In de meubelzaak waren ze
er echt ioeg van. De kleuren
ivaren precies wat ze zoch
ten en het bankstel zat ook
uitstekend. Dat Souburgse
echtpaar aarzelde dan ook
niet lang: de koop werd ge
sloten.
Toen de meubelstukken iva-
ren afgeleverd, namen ze
plaats. Ze keken elkaar een
beetje ongemakkelijk aan.
maar gaven geen krimp.
..Het zit een beetje anders
dan op de oude stoelen,
maar dat is natuurlijk een
kwestie van wennen." zei de
man. ..Zeker", meende zijn
vrouw. ..Dat heb je altijd
met iets nieuivs. Het moet
wennen."
Het bleef die dag knagen,
maar ze zivegen er tegen el
kaar over. Eigenlijk zat hel
meubilair niet zoals ze wil
denmaar toegeven dat het
hier een miskoop betrof dat
deden ze niet.
Hun zoon. die aan het begin
van de avond de nieuwe
aanicinst kivam bewonde
ren. draaide er in het geheel
niet omheen. Als jullie de
pootjes eronder schroeven,
zul je eens zien", zei hij.