I Korte films horen
-thuis in de bioscoop
PZCfilmfestivalvrijdagseptember1993 31
Jarenlang was het vaste prik.
I Zo gauw het licht doofde in
bioscoopzaal, verscheen het
«legen wereldnieuws op het
[herm. Met de stem van - wie
nders - Philip Bloemendaal.
lan volgde steevast een korte
ilm. Pas daarna werd de hoofd-
in de projector gestopt,
[et Polygoonjournaal is niet
neer. En, minstens even desa-
Ireus voor de verstokte cine-
aaganger, ook de korte film is
an het programma geschrapt.
Icclame en wervende, dus
;hreeuwerige voorfilms van
rodukties, die nog in roulatie
meten komen, zijn nu de vaste
ugrediënten van de welkomst-
fremonie in het duister.
Ie'korte (animatie)filmers heb-
jen al dikwijls blijk gegeven van
nin misnoegen over die gang
fan zaken. Ze hebben behoefte
an publiek, dat nog enthousiast
an worden over een artistieke
ian de olprent. En die mensen bereik je
ui eenmaal het best in de bio-
joopzaal. Het Filmfestival Zee-
md bedient de makers van de
ilm van de korte adem op hun
og de- renken. Tijdens de festivalda
len maken korte produkties deel
ilt van de voorprogramma's van
lehoofdfilms. En zondag 3 okto-
er wordt de tijd genomen om
jen totaalprogramma met korte
Ims te presenteren.
Paul en Menno de Nooijer, beel-
lend kunstenaars in Middel
ing, hebben de organisatie van
;t project op zich genomen.
;ffe hebben filmmakers uitgeno-
Eligd, van wie het werk ons aan
breekt", zegt Paul de Nooijer.
jitjaar beperken we ons tot Ne-
lerlandse cineasten. Misschien
tit we een volgende keer colle-
uit het buitenland uitnodi-
üet heeft, er alle schijn van, dat
Ie korte film langzamerhand ter-
ein terugwint. In Amerika zijn
see grote producenten, die op
festivals korte films selecteren
samenstelling van
ivondvullende bioscooppro-
lamma's. Hun initiatief slaat
an, er blijkt grote belangstel-
ng te zijn voor voorstellingen,
Se een goed beeld geven van de
dezejfeand van zaken in het korte
Smcircuit.
sport
indanks klachten over de aan-
acht in de bioscoop, wordt ook
Nederland het belang van do-
amentaires, korte speelfilms en
nimatiefilms onderkend. Voor-
animatiefilmers hebben geen
Eden tot klagen. Hun werk staat
iternationaal goed aangeschre-
in. Filmers als Gerrit van Dijk
de naar Canada uitgeweken
Hoedeman en Paul Driessen
Iepen op festivals overal ter we-
ïld de ene na de andere prijs in
ewacht. De export van de vrije
rtistieke animatiefilm is de
atste jaren met 300 procent ge-
t: van 35 films in 1990 tot
10 in 1992.
let pas geopende Nederlands
stituut voor Animatiefilm
HAF) in Tilburg zal er alles aan
om de positie van het pro-
'Jkt te versterken. NIAF-direc-
iurTon Crone, die zondag 3 ok-
ter een lezing geeft in Middel-
is optimistisch gestemd.
Ie merkt dat jonge animatiefil
ms momenteel goed aan hun
ïkken komen. Het is beslist
dat alleen de gevestigde
imen in tel zijn. De vraag naar
rte films neemt met de uitbrei-
ng van het aantal televisiesta-
5 alleen maar toe. Daarnaast
in de computerindustrie be
fte aan bewegende beelden
ir de software."
ine denkt met zijn instituut
wezenlijke bijdrage te leve-
aan het welzijn" van de artis-
jke filmmakers. Hij wil afgestu
urde cineasten een plaats bie-
iij zijn filmstudio, waar ze
Sinterklaas duikt op in Observations van Ruud Monster.
Scène uit The Water People van Paul Driessen.
zich onder begeleiding van gere
nommeerde kunstenaars verder
in het vak kunnen bekwamen.
Tevens moet er volgens hem
ruim aandacht worden geschon
ken aan de technische kant van
het filmen. Het maken van een
animatieproduktie is erg tijdro
vend. Per seconde film zijn er 24
beelden nodig. Gaat het om een
tekenfilm, dan kan een tekenaar
pakweg dertig beelden per dag-
leveren. Om vijf minuten film te
maken moet er dus minstens
twee jaar worden gewerkt. „Het
produktieproces is nog te ar
beidsintensief', meent Crone.
„We hopen met verbeterde scan
technieken en een digitale regi
stratie veel tijd te winnen. Dat is
noodzakelijk. Je moet als filmer
alert zijn en de mogelijkheid heb
ben snel op een vraag in te spe
len. Nu is het nog zo dat een op
drachtgever jaren op het resul
taat moet wachten."
Banaan
Het programma in het Schut
tershof biedt overwegend anima
tiefilms. Paul Moggré, die in 1988
afstudeerde aan de Academie
voor Beeldende Vorming in Til
burg, is van de partij met zijn
Van een banaan die zijn schil
kwijt was. Hij maakte het filmpje
in opdracht van het gemeente
lijk museum van Oss, waar in
1990 de tentoonstelling'Pak
kend Verpakt' te zien was. Een
bananeschil is in zijn film de
ideale verpakking. Moggré kreeg
in Tilburg les van Paul de Nooij
er. Hij is nog niet zover dat hij
van zijn filmwerk kan leven. „Ik
ben tekenleraar. Tegen mijn stu
denten zeg ik het zo: lesgeven is
voor mij het brood, animatiefilm
is het beleg." Voor het museum
in Oss maakte hij ook de Film
Zonder Woorden over het werk
van vijf beeldend kunstenaars.
Momenteel werkt hij aan Terri-
taura, een film over territorium-
drang.
Sjaak Meilink won vorig jaar de
Utrechtse studentenprijs met
zijn produktie Labyrint. Hij is
net afgestudeerd aan de Hoge
school voor Kunsten in de Dom
stad. „Het maken van een ani
matiefilm heeft voor mij iets van
magie", zegt hij. „Het is toch ont
zettend leuk om van iets doods
iets levends te maken." Labyrint
is een niet al te toegankelijk film
pje. ..Ik weet zeker dat de toe
schouwers de eerste keer lang
niet alles eruit halen wat ik erin
heb gestopt. Er worden drie ge
neraties mensen getoond, die op
zoek zijn naar een uitweg uit een
doolhof. Het zoeken blijkt be
langrijker dan het vinden. Ik heb
anderhalfjaar aan Labyrinth ge
werkt. Ja, voor negen minuten
film. Maai- als je erkenning krijgt
en er volgen vertoningen, dan is
het zeker de moeite waard."
Karin Wiertz zit al beduidend
langer in het vak. Zij heeft met
haar begin dit jaar overleden
man en collega Jacques Verbeek
diverse produkties op haar naam
staan. Het Filmfestival Zeeland
vertoont drie films van het duo:
Keep on turning, The Case of the
Spiral Staircase en There is a
Garden in my Head. Karin
Wiertz is verbonden aan de Aca
demie voor Beeldende Kunsten
in Maastricht. „Het maken van
animatiefilms betekende voor
ons een weloverwogen keuze",
vertelt ze. „Je voelt de behoefte
om alles van begin tot eind zelf in
de hand te houden, niet gestoord
door weersomstandigheden, niet
afhankelijk van de aanwezigheid
van een stopcontact. Je kunt
zeggen dat Jacques en ik video
clips maakten voor dat begrip
bestond." Keep on turning is in
1972 gemaakt en toont eindeloze
rijen blokken die in alle richtin
gen bewegingen. De 'Spiral
Staircase' uit 1981 laat een
vrouw zien die een steeds eigen
zinniger wenteltrap afloopt. The
re is a Garden in my Head (1987)
is met gevarieerde animatietech
nieken gemaakt. „Waai- de film
over gaat? Er zit geen echt ver
haal in. Een vrouw, planten en
katten staan centraal in een
droomwereld."
Paul Driessen is in het gezel
schap verreweg de bekendste
filmmaker. In 1992 werd in
Utrecht een compleet overzicht
van zijn werk getoond tijdens het
Holland Animation Film Festi
val. De Middelburgse organi
satoren hadden graag de vorig
jaar uitgekomen The Water
People vertoond. Toen dat niet
mogelijk bleek werd voor De
schrijver en de dood gekozen.
„Gewoon een geestig, uiterst hu
moristische film", zegt organisa
tor Paul de Nooijer. „Driessen le
vert nu eenmaal pure kwaliteit."
Documentair
Het Middelburgse festival neemt
ook de tijd voor 'live-action film'.
Dat wil zeggen: korte films die
niet beeld voor beeld, maai- 'ge
woon' met 24 beeldjes per secon
de zijn opgenomen. Ruud Mon
ster heeft zijn sporen in dat genre
al verdiend. Het Schuttershof
laat hem aan bod komen met een
seile van zes korte films onder de
titel Observations. „Ik voel me
het meest op mijn gemak als ik
gewoon met mijn camera op
straat kan lopen. Zomaar ergens
op een bankje zitten en je dan af
vragen: wat zou er gebeuren als...
Die vraag beantwoord ik met in
grepen achteraf. Wat ik maak
zou je in het genre vrije film met
een documentair karakter kun
nen plaatsen." In tegenstelling-
tot de meeste animatiefilmers is
hij niet al te optimistisch ge
stemd over zijn toekomstmoge
lijkheden. De omroepen moeten
bezuinigen en hebben steeds
minder geld over voor documen
taires. „Het probleem is dat je
geen subsidie krijgt als de televi
sie niet geïnteresseerd is. Er is
soms vraag, maai- wat je maakt
mag geen geld kosten. Ik zou
graag het documentair kijken te
rugbrengen in de bioscoop. Net
als vroeger, toen we ook het Poly
goonjournaal nog hadden. In de
filmhuizen waai* korte films wor
den gedraaid, is de weerklank
zeer behoorlijk."
Gastheren Paul en Menno de
Nooijer hebben niet over belang
stelling voor hun werk te klagen.
Ze zijn regelmatig te zien op
MTV en in Amerika hebben ze
contacten met bemiddelde op
drachtgevers. De film Stop Ac
tion Aids is een informatieve
commercial, die in opdracht van
het Health Department in Texas
is gemaakt. Met RRRing wordt
een hommage gebracht aan ani
matiefilmer Tex Avery. Een
droom over een onbereikbare ge
liefde. die maar al te realistisch
in beeld wordt gebracht.
Pulliku
ilchere
D film/csiival
Zeeland
De volgende sponsoren hebben het
Vijfde Filmfestival Zeeland mogelijk gemaakt:
Drukkerij Verhage en Zn; Boekhandel Van Benthem en Jutting; Ma-
ke-up School Mieke Petit; McDonald's familierestaurant; Stadsdans-
zaal; Seventy Seven; TSU Uitzendorganisatie; Van Damme Muziek
handel; Café Tympaan; Gerechtsdeurwaarderskantoor Bongers,
Duym en Gerardts; Bouwmaterialen Van Westen; Installatiebedrijf
Middelburg; Grieks specialiteiten Restaurant Rhodos; Total Raffina
derij Ned. nv; Westelijke Accountantskantoren; Notarispraktijk Jan-
se-de Jonge; Jansens croissant-ijs-kiosk; Accountants Adviesgroep
Rijkse; Heïneken Nederland bv; Steakhouse DeTamboer; Antiquite's
Witte; Café Bommel; P.T.T. Telecom; Café 't Schuttershof; Amigis;
Boekhandel Fanoy; Vakantiepark Hof Domburg; Mexicaans Restau
rant Zapata; Meca Automatisering; P. Minken schilders; Snelders/
Roth/Partners; Café Restaurant De Herberg; Kiewiet en Schulting;
Herder Interieur; Kamer van Koophandel en Fabrieken; Outfit Mens-
wear; De Eetkamer; Remaco Advertising; Slagerij Wijffels; Architec-
tenburo De Gaaij; Hotel Singelzicht; Café Restaurant Du Theatre;
Goud- en Zilveratelier Mulder; Vrij Nederland; Viduet; PZC.
De foto's geven een impressie
van de korte film RRRing van
Paul en Menno de Nooijer,
waarin een hommage wordt
gebracht aan de
animatiefilmer Tex Avery.
