EG Houding van Parijs bedreigt CZ Verbroederingsfestival zigeuners en burgers Mijlpaal voor 'jumbojet' Russen en Italianen bestrijden samen mafia binnen- en buitenland Kooijmans: twaalf moeten op één lijn over GATT en landbouw Met 'n goede ziekte kostenverzekering slaap je gewoon wat rustiger. AMSTERDAM (ANP) - De Amerikaanse vliegtuigfabrikant Boeing beleefde za terdag een mijlpaal: de duizendste Boeing 747, het grootste passagiersvlieg tuig in de wereld, rolde uit de fabriek in Everett (Washington) om te worden afge leverd aan Singapore Airlines. Het suc cesvolle type 'jumbojet' ontstond in 1969 overigens uit een door de US Air Force afgekeurd ontwerp. In Nederland kreeg de naam jumbojet een wrange bijklank sinds de ramp met het El Al-vliegtuig in de Bijlmer. Toch kan de het toestel zich in veiligheidsstatistieken me ten met elk ander verkeersvliegtuig ter wijl het door zijn afmeting krachten moet trotseren die groter zijn dan bij elk ander type. Ondanks de afwezigheid van concurrentie heeft Boeing de jumbo steeds groter ge maakt. De laatste versie, de 747-400. weegt ruim zeventigduizend kilo meer dan de oorspronkelijke 747-100 (bijna 400.000 kilo), kan 54 passagiers extra ver-, voeren (420) en - en dat is heel .belangrijk - bijna 5000 kilometer verder vliegen, 13.340 kilometer tegen oorspronkelijk 8.500 kilo meter. De cockpit boven op de passagierscabine, kenmerk bij uitstek van de jumbo, is een restant van het nimmer uitgevoerde mili taire ontwerp. Het is goed van pas geko men bij een later ontwikkelde vrachtver sie van de jumbo waarbij de neus van het toestel kan worden opengeklapt. Het verhaal van de jumbojet is een regel rechte successtory. De 747's worden ge maakt in het grootste gebouw ter wereld. Aangepast voor inflatie heeft Boeing nu voor 148,1 miljard dollar aan 747's ver kocht. De bouw van dit ene vliegtuigtype houdt 80.000 mensen aan het werk. De vervoerskosten per vliegtuigstoel van de eerste de 747 in 1969 lagen 30 procent onder die van de bestaande toestellen. Vliegen werd daardoor bereikbaar voor al le inkomensklassen. Bij de introductie van de 747 had slechts twee procent van de wereldbevolking ooit wel eens gevlogen. Tegenwoordig is dat 20 procent. De 747's hebben inmiddels zo'n 1.4 miljard passagiers vervoerd - gelijk aan een kwart van de wereldbevolking. van onze correspondent Peter de Vries BRUSSEL - De EG wordt be dreigd door een 'nieuwe vrese lijke crisis' als de twaalf lidsta ten niet snel op één lijn komen over het wereldhandelsoverleg GATT en de verlaging van land bouwsubsidies. Die alarmkreet slaakte minister Kooijmans dit weekeinde in Alden-Biesen, waar de EG-ministers van bui tenlandse zaken een informele bijeenkomst hielden. Volgens Kooijmans heeft Frankrijk de EG 'aan de rand van de afgrond' gebracht met zijn dreigend veto tegen het akkoord met de VS over vermindering van de land- bouwexport. Ook voorzitter Delors van de Eu ropese Commissie en de Belgi sche minister Claes. die op dit moment de EG leidt, waar schuwden op het Belgische kas teeltje voor de crisis die de EG wacht, als het conflict niet wordt bijgelegd. Delors sprak van 'een zeer serieuze bedreiging die men niet kan onderschatten en waar bij het allerbelangrijkste is dat we de twaalf bijeen houden'. De EG praat volgende week maandag over de aanpak van het GATT-overleg. Grootste struikelblok vormt het onver murwbare Franse verzet tegen afspraken die vorig jaar al wer den gemaakt tussen Brussel en de VS. Frankrijk vindt de voor genomen beperking van de land- bouwexport en verlaging van de subsidies aan de boeren met 36 procent in zes jaar veel te ver gaan. en eist nieuwe onderhan delingen. Maar daar willen de VS en een aantal EG-landen. waaronder Engeland en Neder land, niet van weten. Beslissend maar nog onduidelijk is of de Duitsers Parijs te hulp zullen schieten. Vrijmaking De ruzie over de landbouw blok keert al meer dan een jaar een compleet GATT-akkoord over vrijmaking van de wereldhan del. Daaronder vallen ook goed kopere import van textiel, elec- tronica, en gemakkelijker toe gang voor Europese bedrijven tot de Amerikaanse markt. Aan genomen wordt dat door een GATT-akkoord de wereldhan del met tien procent zou kunnen groeien. De officiële deadline voor de onderhandelingen is 15 december. Arrestaties na toeristenmoord in Florida MIAMI(AP) - De politie van Flo rida heeft twee arrestaties ver richt na de moord op de Duitse toerist Uwe-Wilhelm Rake brand. Patsy Jones (20) werd na haar aanhouding direct aangeklaagd wegens moord. De politie wilde niet zeggen wat de derde ver dachte, Alvan Hudson, precies met de zaak te maken had. De vriend van Jones. Recondall Wiggins, had zich woensdag al aangegeven. Hij bestuurde het busje waarmee de huurauto van Rakebrand van achter werd ge ramd. Toen de toerist niet stopte werd hij door Jones neergescho ten. Rakebrand (33) en zijn zwangere vrouw Kathrin (27) hadden woensdag juist hun huurauto opgehaald. Zij waren in Florida op huwelijksreis. Rakebrand was de achtste buitenlandse toe rist die het afgelopen jaar in Flo rida is vermoord. Gezichtsverlies Claes en Delors zullen deze week in Washington nagaan of met de VS te praten valt over een aparte verklaring, waarin aan de Fran se bezwaren enigszins tegemoet gekomen wordt zonder dat ie mand gezichtsverlies lijdt. Claes zei dat hij koste wat kost wil voorkomen dat Parijs op 20 sep tember een officieel veto uit spreekt tegen het landbouwak koord en desnoods later te wil len doorvergaderen. De druk op de EG om eindelijk de rijen te sluiten, is echter groot. Op 29 oktober willen de twaalf regeringsleiders bijeen komen om de ratificatie van 'Maastricht' te beklinken. Het einde van die slepende affaire zouden ze vieren met een be sluitvaardige top over de econo mische crisis, uitbreiding van de EG. gezamenlijk buitenlands beleid, en de toewijzing van de zetel van de centrale bank. Een aanhoudende GATT-ruzie zou ertoe leiden dat die plechtigheid wordt afgelast, omdat men nu eenmaal 'geen doodsbidder aan tafel noodt', aldus minister Kooijmans. De duizendste jumbo rolt uit de fabriek. foto Dick Baldwin/Reuter door ANP-redacteur Joop van Dalfsen BEST - Ze werkt al meer dan zes jaar aan het wegruimen van de wederzijdse vooroordelen tussen zigeneurs en burgers. Een moeizaam proces dat. zo verwacht ze, wel nooit zal eindi gen. Op 25 en 26 september vindt in het cultureel centrum de Effenaar in Eindhoven een festival plaats dat vooral is be doeld om zigeuner- en burger jongeren met elkaar in contact te brengen. „Maar," zegt Lala Weiss, bestuurslid van de lande lijke zigeunerorganisatie Sinti, „Ik zou het ook prachtig vinden als onze volwassenen in ge sprek raken met iemand met een hanenkam of een groen kap sel." Eigenlijk vindt ze de benaming 'zigeuner' maai' niets. Die naam is bedacht door een buiten staander voor iedereen die rond reist. Zelf noemt ze zich het liefst een Sinti, naar de stam waartoe ze behoort. De christelijke Sin ti's zijn 600 jaar geleden uit India verdreven. Ze wonen nu ver spreid over de hele wereld. In Ne derland verblijven er ongeveer 3.500. Met leden van andere zi- geunerstammen, zoals de Ro ma's. hebben ze een goed con tact. Lala Weiss (31 telg uit een gezin van twaalf kinderen en moeder van twee meisjes en een jongen, woont op het woonwagenkamp in Best, waar ook een aantal Ne derlanders staan. Ook met hen zijn de contacten heel goed. be nadrukt ze. „We zijn samen groot gebracht." Trekken met de wagen doen de Sinti's niet meer. ..De kinderen gaan tegen woordig naai' school. Maar min stens één keer per maand ga ik met de toercaravan een paar da gen naar familieleden in Frank- .rijk of Duitsland." Het merendeel van de Sinti's woont in Noord-Brabant en Lim burg. Niet zo verwonderlijk, al dus Weiss. „We zijn erg religieus. De verering van Maria is voor ons heel belangrijk. In Roer mond is een waterput waarin ooit een beeld is gevonden van Prettig verzekerd, dat lijkt n D Stuur mij gratis en geheel vrijblijvend over de diverse keuzemogelijkheden. Dik ie wel wat. een offerte met nadere informatie 013-325325. Naanv nVv Adres: Postcode: Plaats. Tel. pr.vé: Tel. zaak. Leeftijd' Man: Vrouw: Leeftijd kind(eren): loondienst rijksambtenaar zelfstandig student onderwijs overige Nu verzekerd bij: Ik wens wel/geen bezoek aan huis. Door leeftijdstoeslagen bij overstap is ons aanbod waarschijnlijk minder interes sant voor personen ouder dan 45 jaar Uw persoonlijke gegevens worden sink vertrouwelijk behandeld Stuur de2e bon in een gesloten envelop zonder post zegel naar: CZ groep infocentrum. Antwoordnummer 153, 5000 WB Tilburg, GROEP CENTRALE ZORGVERZEKERAARS Uw Ziektekosten Prettig Verzekerd. CZ groep Stationsstraat 22' 5038 ED Tilburg Regiokantoren: Goes Helmond 's-Hertogenbosch Mjddelburg Nijmegen Valkenswaard Veghel Vlissingen Zierikzee Maria. Daar trekken we één keer per jaar naartoe, ter bedevaart. Daarom wonen de meeste Sin ti's niet ver van Roermond." Familieband De Sinti's vormen een hechte ge meenschap, waarin de familie band een belangrijke rol speelt. Lala heeft een zwaar gehandi capte broer. „Het komt niet in ons op om hem onder te brengen in een tehuis. We zorgen zelf voor hem. Jullie Nederlanders zijn veel eerder geneigd om de zorg voor hulpbehoevenden of be jaarden aan anderen over te la ten. Waneer ik dat opmerk wordt meteen gezegd, dat dit te maken heeft met cultuurver schillen. En dan gaat de la dicht. Ik denk dat Nederlanders het pijnlijk vinden om erover te pra ten." Volgens Lala Weiss is er vanaf haar generatie bij de Sinti's sprake van een bewustzijnsve randering. „Mensen die ouder zijn dan ik. die de oorlog hebben meegemaakt, lopen niet zo te koop met hun gevoelens. Ze dui ken eerder onder in de massa en treden liever niet op de voor grond. Ze zeggen sneller dat ze afkomstig zijn uit India dan dat ze erkennen dat ze zigeuner zijn." Weiss kan die houding heel goed begrijpen. „Ze hebben angst, nog steeds. In de Tweede We reldoorlog zijn miljoenen zigeu ners vermoord." Jongeren heb ben er volgens haar beduidend minder moeite mee om als zigeu ner naar buiten te treden. Lala Weiss houdt zich sinds en kelejaren via een banenpool van het arbeidsbureau in Eindhoven bezig met de begeleiding van jongeren. Ze wil volgend jaar, in dienst van het ministerie van wvc, landelijk de belangen van de Sinti's gaan behartigen. Werkloosheid De Sinti's hebben een eigen rechtspraak en een eigen ge sproken taal. het romany. Tradi tionele beroepen zoals vioolbou wer, paardenhandelaar, venter en messenslijper bestaan niet meer. De werkloosheid onder de Sinti's is hoog. Daarom richten de activiteiten van de landelijke zigeunerorganisatie Sinti zich in belangrijke mate op" het oplei den van jongeren en vervolgens het vinden van werk. „Dat is moeilijk. De meeste jon geren moeten eerst leren lezen en schrijven. Een aantal is nu ook bezig met het behalen van een detailhandelsdiploma." Weiss begeleidt op dit moment 38 jongeren. Daarvan doen er drie werkervaring op en zitten er zes op een stageplaats. Zelf be landde ze in een bananpool na jaren van een uitkering te heb ben geleefd. „Dat was de kans van mijn leven. Ik volg nu ook een opleiding sociale dienstver lening." Lala Weiss is en blijft, ondanks de pogingen om de kloof tussen haar volk en de burgers te ver kleinen, zigeuner in Nederland. „We leven in twee werelden. Wij vormen in Nederland een stukje buitenland." De opleving van rechts-radicale groeperingen vindt ze griezelig. „Vooral voor oudere mensen. Die krijgen de zelfde symptomen als destijds in de concentratiekampen. Die angst slaat dan vanzelf over op de jongeren." Het is een doorn in haai' oog dat Nederlanders bij zigeuners nog steeds denken aan het stelen van kinderen, het weghalen van kleren van de waslijn en dergelij ke. „Het is nonsens om te den ken dat zigeuners vanzelfspre kend dieven zijn," zegt ze met de nodige felheid. Vroeger moesten de zigeuners zich behelpen met de beperkte middelen waarover ze beschikten. Nu komen velen in aanmerking voor een uitke ring. „Om daarvan te leven is evenmin een pretje. En die mooie auto's waarin wij volgens sommigen rondrijden, dat valt ook zwaar tegen. Kijk maar rond op het kamp." Het festival op 25 en 26 septem ber staat in het teken van de mu ziek. Er zijn optredens van onder andere de Gipsy Kids, Rudie Wagner. Tatta Mirando jr, het Markus Reinhart Ensemble en het inmiddels zeer vermaarde Rosenberg Trio. Daarnaast is er een culturele markt en een expo sitie van oude woonwagens. Ook zijn er traditionele ambachten te zien en wordt de toekomst voorspeld door waarzegsters en handlezers. Nederlanders en zigeuners, ze blijven het moeilijk vinden om aan eikaars gewoonten te wen nen. Lala Weiss: „Ik ga naai school en draag daar graag een spijkerbroek met een overhemd. In onze gemeenschap past het echter niet dat een getrouwde vrouw in een broek loopt. Dus voordat ik vertrek rol ik mijn broekspijpen op en trek daar overheen een rok aan. Als ik met mijn brommertje buiten het kamp ben trek ik mijn rok weer uit en stop die in mijn school tas." Maar ook de Nederlandse reac tie op wat de zigeuners doen is soms raai'. „Op dit moment trekt een aantal Sinti-gezinnen met paard en wagen door het land. Overal waar ze komen worden ze welkom geheten door b en w en draaien de videocamera's. Wie met een caravan reist krijgt nooit zo'n ontvangst. Dan wordt er alleen maar gezegd dat we overlast bezorgen." Lala Weiss met haar dochtertje en een van haar zoontjes op het woonwagenkamp in Best. foto Toussaint Kluiters/ANP .MOSKOU (AFP/RTR) - Italië en Rusland hebben zaterdag een ak koord ondertekend ter bestrijding van de georganiseerde misdaad en drugshandel. Dit hebben de ministers van binnenlandse zaken van de twee landen, Viktor Jerin en Nicola Mancino tijdens een persconferentie in Moskou bekendgemaakt. Het akkoord voorziet onder meer in een „regelmatige uitwisseling van informatie, ervaring en deskundigen en in een bundeling van de krachten" om de georganiseerde misdaad te lijf te gaan, aldus Jerin. De mafia's die in beide landen oppermachtig zijn hebben zeer waar schijnlijk banden met elkaar, zei Mancino van zijn kant. Na de recen te successen die de Italianen de afgelopen tijd in eigen land tegen de mafia hebben geboekt, wordt in Rome gevreesd dat deze zich reorga niseert in de landen van het voormalige Oostblok, met name op het gebied van wapenhandel. De twee ministers bestudeerden verder de mogelijkheid dat „vuil" geld van de Italiaanse mafia wordt verwerkt door Russische banken. Daarbij tekenden zij aan dat hoewel bekend is dat er al veel Italiaans geld is gestroomd in het Russische bankwezen, dit niet betekent dat al dat geld van de mafia afkomstig is. „Het is belangrijk Italiaanse ondernemers niet af te schrikken", aldus Jerin. Vandaag Een lagedrukgebied met cen trum boven Het Kanaal trekt heel langzaam naar de omge ving van Londen en zal daar vannacht aankomen. Het bijbe horend frontaalsysteem is ons vannacht gepasseerd. Achter dit front stroomt onstabiele lucht over Zeeland. Vanochtend vroeg nog regen, geleidelijk en kele opklaringen en in de mid dag kans op een bui. De tempe ratuur, vanochtend vroeg 14 graden, loopt op naar 18 graden vanmiddag. Vannacht daalt het kwik naar 11 graden. De zuid oostelijke wind is matig lol vrij krachtig. 4 tot 5 Bft.. aan zee en boven Oost- en Westerschelde vanochtend nog 5 tot 6 Bft. Nautisch bericht Wind: zuidoost 6 tot 7, afnemend 4-tot 5 Bft.. zicht: matig tot slecht, vanmiddag goed. temperatuur kustwater: 16 graden, afwijking waterstanden: geringe verla ging. maximum golfhoogte mon ding Scheld.es: een meter. Vooruitzichten Voor morgen: lagedrukgebied vult op en blijft met centrum bo ven Oost-Engeland. De aange voerde lucht is koel en onstabiel. De temperatuur overdag ivordt omstreeks 17 graden, 's nachts daalt het kwik naar 10 graden. Er is een wisselende bewolking met enkele buien. De zuidoosten tot zuiden wind is matig tot vrij krachtig. 4 tot 5 Bft. Na morgen neemt de wind wat af. Voor woensdag tot en met vrij dag: lagedrukgebied blijft met centrum boven Engeland liggen. Hierdoor verandert het weer bo ven Zeeland nauwelijks. Maxi mum temperaturen van om streeks 17 graden en minima van rond de 10 graden. De zuide lijke wind draait naar zuidwest. ZON EN MAAN 14 september Zon op 07.11 onder 19.55 Maan op 04.53 onder 18.42 Vooruitzichten MAANDAG 13 SEPTEMBER 1993 en in europa e2ü> bowolki re9Bn zonnig yV, hagel sneeuw opklaringen i warmlefronl windrichting s»- koulront lagedruk hogedruk -1000- 19 temperatuur Weersvooruitzichten geldig tot en met dinsdag: Noord- en Midden-Frankrijk: Veranderlijk bewolkt en vooral in de westelijke helft buien, mo gelijk met onweer. Aan de kus ten van Bretagne en Normandië eerst nog kans op storm. Mid- dagtemperatuur van 16 graden aan de Kanaalkust tot plaatse lijk 20 graden ten oosten van Pa rijs. Zuid-Frankrijk: Half tot zwaar bewolkt en enkele, soms zware regen- en onweersbuien. Dins dag wat meer zon en langs de Co- te d'Azur afnemende buienkans. Portugal: In het noorden veran derlijk bewolkt en vooral aan de Costa verde enkele buien. Maxi mumtemperatuur van 18 graden bij Porto tot 24 graden aan de Al- garve. Spanje: In het noorden wolken velden en vooral maandag langs de Golf van Biskaje en in de westelijke Pyreneeën enkele buien. Dinsdag neemt de buiig heid tijdelijk wat af. In het mid den en zuiden droog en flinke pe rioden met zon. Middagtempe- ratuur aan de Golf van Biskaje 15 tot 20 graden, landinwaarts 20 tot 25. aan de Costa's van 24 gra den aan de Costa Brava tot 30 aan de Costa del Sol. Canarische Eilanden: Perioden met zon, aan de noordelijke stranden nu en dan wolkenvel den. Droog. Middagtempera- tuur aan de stranden ongeveer 27 graden. Mallorca en Ibiza: Perioden met zon. ook nu en dan bewolking en een kleine kans op een regen- of onweersbui. Mid- dagtemperatuur maandag on geveer 28 graden, dinsdag en kele graden lager. Griekenland en Kreta: Droog en zonnig. Maxima van 27 graden op de eilanden in de Egeïsche Zee en op Kreta tot ruim 30 gra den plaatselijk op het vasteland. Turkije en Cyprus: Aan de Turkse west- en zuidkust en op Cyprus droog en zonnig. Mid- dagteinperatuur van 27 graden langs de Turkse westkust tot rond 30 graden op Cyprus en de Turkse zuidstranden. uur cm Maandag, 13 september Vlissingen 00.06 179 Terneuzen 00.21 203 Bath 01.16 241 Roompot-buiten 00 10 139 Zierikzee 01.25 144 Yerseke 01.25 151 Philipsdam-West 01.20 154 Dinsdag, 14 september Vlissingen 01 06 214 Terneuzen 01.18 240 Bath 02.15 287 Roompot-buiten 01 05 165 Zierikzee 02.35 164 Yerseke 02.30 171 Philipsdam-West 02.30 172 Zwitserland: Toenemende wolking, gevolgd door onweer. Plaatselijk kan neerslag vallen. De daalt plaatselijk tot Dinsdag wordt het minder buiig en wat zon. Polen: Wolkenvelden maar later op de dag'ii ten regen. Dinsdag in den regen, in het derlijk bewolkt en gen- of onweersbui. 13 graden in het plaatselijk in het zuiden. Tsjechië en Slowakije: perioden. Door föhn temperatuur op tot 25 den. Dinsdag in tot zwaar bewolkt en gen- of onweersbuien. Midi temperatuur van 18 grades Tsjechië tot 25 graden p'ia=- lijk in het oosten van Slotó Weerrapporten 12 september halfbew. zwaar bew. onbewolkt bcht bew regenbul licht bew onweer zwaar bew onbewolkt zwaar bew. half bew. licht bew. zwaar bew. licht bew. halfbew'. halfbew. zwaar bew. zwaar bew. zwaar bew. zwaar bew. regen zwaar bew. licht bew. licht bew licht bew licht bew. zwaar bew. onbewolkt licht bew. zwaar bew. regen halfbew. licht bew. halfbew. halfbew. licht bew. halfbew. zwaar bew halfbew. Amsterdam Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Boedapest Bordeaux Brussel Cyprus Dublin Frankfurt Genève Helsinki Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen Las Palmas Lissabon Locamo Londen Luxemburg Madrid Mallorca Malta Moskou München Nice Oslo Parijs Praag Rome Stockholm Warschau Wenen Zürich Bangkok Tunis eri HDD atti agif tn vi ist oi: wedt uur cm Maandag, 13 september Vlissingen 06.26 144 lo;j Terneuzen 06 50 154 lts Bath 07.46 176 Roompot-buiten 06.35 104 Zierikzee 07.35 112 Yerseke 07.35 116 Philipsdam-West 07.35 118 Dinsdag, 14 september Vlissingen 07.20 162 Terneuzen 07.45 174 Bath 08.46 200 Roompot-buiten 07.20 112 Zierikzee 08.35 117 Yerseke 08.35 122 Philipsdam-West 08.40 125 3 #3 "0 VERWACHTING

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1993 | | pagina 4