Meer overslag in Zeeuwse
havens in eerste helft '93
Middelburg krijgt
uniek natuurpark
Politie controleert fietsende schooljeugd
louwverwerking
ii de snelkookpan
Zeeland loopt geld
mis door nieuwe
opzet Provinciefonds
Wereldreizigers
nitiatief-wetsvoorstel Kamerlid Kohnstamm (D66):
Som bedrijfsleven redt
beroepenmanifestatie
PZC
zeeland
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1993
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De provincie
Zeeland krijgt in de toekomst
veel minder geld van het rijk
voor uitvoering van taken. Dat
komt omdat de regels voor de
uitkering uit het zogenaamde
Provinciefonds drastisch wor
den aangepast. Hoeveel geld
Zeeland door deze beleidswijzi
ging precies misloopt, kon gede
puteerde A. J. Dijkwel maan
dag nog niet zeggen. Wel ziet het
ernaar uit dat Zeeland en Fries
land er het meest op achteruit
gaan en Flevoland en Gelder
land er het meeste geld bïjkrïj-
gen.
Het plan van staatssecretaris
D. Y P. de Graaff-Nauta (Bin
nenlandse Zaken) kwam voor
Dijkwel niet als een verrassing.
De provincie wist dat er een an
dere verdeling van het rijksgeld
zat aan te komen.
In de provinciebegroting voor
1994 is met een korting van de
rijksuitkering geen rekening ge
houden. zei de gedeputeerde.
Dat hoeft ook nog niet. omdat er
volgens hem ruimte is voor dis
cussie en bijstelling van de voor
nemens van de staatssecretaris.
Het plan 'Plussen en minnen,
naar een nieuwe verdeelsleutel
voor het Provinciefonds' moet
nog in de Tweede Kamer worden
besproken.
Wonen
Ook de provinciale besturen
krijgen ruimte voor inspraak. De
provincies zullen proberen via
het Inter Provinciaal Overleg
(IPO) met een gezamenlijk voor
stel te komen.
Niet alleen het aantal inwoners.
maar ook de manier waarop zij
wonen wordt mede bepalend
voor de uitkering aan de provin
cies.
De jaarlijkse uitkering uit het
Provinciefonds vormt ongeveer
30 procent van de inkomsten
van de provincies. Dit jaar zit er
ongeveer 2 miljard gulden in het
fonds (met. inbegrip van onder
meer gelden voor wegenbeheeri.
Over de verdeling van het fonds
is altijd veel onenigheid geweest
tussen de provincies onderling.
Eerdere voorstellen voor een an
dere verdeelsleutel werden al
tijd door één of meer provincies
betwist Bij de opstelling van de
nieuwe verdeelsleutel is mede
op aandrang van de Tweede Ka
mer samengewerkt met het IPO.
Het ministerie van Binnenland
se Zaken heeft dan ook goede
hoop dat de provincies zich in
het voorstel kunnen vinden.
Volgens de opstellers van het
rapport zijn de provincies in het
nieuwe voorstel op basis van
meer gelijke punten beoordeeld.
Zo zijn de criteria „oppervlakte
buitenwater" en ..kilometer
vaarweg nieuw" uit de nieuwe
verdeelsleutel weggelaten, om
dat niet alle provincies die heb
ben.
Planning
Daarentegen wordt meer reke
ning gehouden met het aantal
bewoners en de manier waarop
die wonen. Zo vallen er in lande
lijke gebieden meer taken toe
aan provincies omdat de ge
meenten te weinig voorzienin
gen kunnen realiseren. Sterk
verstedelijkte gebieden vergen
weer meer planning en coördi
natie.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Waar de ge
meente Middelburg ooit wonin
gen wilde bouwen, komt nu een
uniek natuurpark. Dat betoog
de wethouder G. B. Schoenma
kers maandag tijdens het offi
ciële startsein voor de aanleg
van het Erasmuspark. Aanvan
kelijk wilde de gemeente tot
vlakbij de spoorbaan woningen
bouwen. Als gevolg van stren
gere milieu-eisen moest de
nieuwbouwwijk honderd meter
uit de kruin van de spoordijk
komen.
Schoenmakers: „Dat was voor
de bewoners van de Erasmus-
wijk leuk, voor de gemeente
minder." Het Erasmuspark had
eigenlijk gewoon uit bouwka-
vels moeten bestaan. Op de één
kilometer lange en zestig meter
brede strook grond zou eerst een
normaal stadspark komen, te
vergelijken met het Meiveld. Bij
het ontwerp daarvan kwam een
gemeentelijk adviesorgaan op
het idee een ecologisch park aan
te leggen. In het nu uit te werken
plan zijn natuur- en landschap
selementen opgenomen, die ty
perend zijn voor het Walcherse
landschap De aanleg kost de ge
meente een half miljoen gulden.
In het Erasmuspark komen zilte
grasvegetaties, een trapveldje,
moerputten, een eilandje, brak
waterpoelen, meidoornheggen.
„We gaan er planten in aanbren
gen", aldus Schoenmakers, „die
er thuishoren en er van nature
goed gedijen. Er worden bulten
gemaakt en er wordt water toe
gelaten, waar nu geen water is.
Het zal romantisch worden ge
maakt met paden, veel riet. mei
doorns en vlierbomen."
Onderhoud
Aan het park zal weinig onder
houd worden gepleegd. Volgens
de Middelburgse wethouder zal
het Erasmuspark veel weg gaan
hebben van de overhoeken in
rijksweg 58 bij Goes. „Daar laat
men het groen ogenschijnlijk
woekeren."
Het Middelburgse gemeentebe
stuur is van plan de kennis en er
varing, die wordt opgedaan bij
de aanleg van het Erasmuspark.
te gebruiken bij de totstandko
ming van de nieuwe wijk Veerse-
poort. Ook daar wil de gemeente
natuurbouw plegen. De wijk zal
een totaal ander gezicht krijgen
dan de Erasmuswijk, die op een
poelgebied is gebouwd. De Veer-
sepoort wordt op een kreekrug
gebouwd. „Het Erasmuspark is
een aanwinst voor de hele stad",
meende de wethouder. „We heb
ben een les getrokken uit het
Maisbaaigebied. Als we toch aan
de slag gaan. laten we dan zor
gen dat de dingen die gereali
seerd worden niet alleen leuk
zijn voor de bewoners in het ge
bied. maar voor de hele stad."
Alles hebben ze al gezien, de
hele wereld. Over vliegen
hoef je ze niks wijs te maken.
Ze weten, bij wijze van spre
ken. waar op het vliegveld
van Kuala Lumpur de siga
rettenautomaat hangt.
Over schepen speldje ze ook
niks op de mouw: alle denk
bare cruises hebben ze ge
maakt. Ze stappen in voor
een intercontinentale
vlucht alsof ze de streekbus
nemen naar een dorp ver
derop. Wereldreizigers zijn
het. in één ivoord.
Omdat voor komende herfst
een maand Cuba op het pro
gramma staat, bleven ze de
ze zomer maar thuis.
Een uitgelezen gelegenheid
om nu maar eens te doen
wat ze. tot hun schande, nog
nooit hadden gedaan: de
omgeving van Goes verken
nen.
Na hun pensionering vestig
den ze zich in Zeeland voor
de rust. maar tijd om ervan
te genieten hadden ze nog
niet gehad.
Daarom twee fonkelnieuwe
fietsen gekocht en een spe
ciaal fietsimperiaal voor op
de auto. In Nisse stapten ze
op de pedalen. Prachtig was
het. zo groen, zo afwisselend
en zo vredig ook. Dat had
den ze nooit gedacht.
Alleen bleek na een tocht
van drie uur de auto weg.
FoetsieEen oudere imco-
ner van Borssele (nooit ge
vlogen. slechts gevaren op
de Zeeuwse ponten) hielp
hen uit de brand. Als ze de
auto in Nisse hadden ach
tergelaten. had het weinig
zin hem in Borssele te zoe
ken.
En zo fietsten de wereldrei
zigers. met het schaamrood
op de kaken, nog een uurtje
extra door de Zak.
van onze verslaggever
VLISSINGEN - De actie 'Wij
gaan weer naar school' veran
dert van toonzetting. Natuur
lijk hangen sinds maandag in
de hele provincie de spandoe
ken over. wegen waar veel
scholieren rijden. Maar daar
blijft het komende weken niet
bij. Schoolgaande fietsers
moeten ernstig rekening hou
den met gerichte controles
door de politie. De fiets moet
in orde zijn. En wie door rood
rijdt kan sneller op een boete
rekenen.
De bescherming van de fietser
heeft altijd centraal gestaan in
de actie van Veilig Verkeer Ne-
derland (WN). „Dat blijft be
langrijk". verkondigde de
Zeeuwse WN-voorzitter A. H.
den Boon maandag aan boord
van de veerboot Prinses Ju
liana. „Fietsers hebben echter
Officiële gasten van Veilig
Verkeer Nederland en ver
schillende passagiers van de
veerboot Prinses Juliana ont
hullen in polonaise affiches
met de tekst 'Wij gaan weer
naar school'.
foto Lex de Meester
ook verplichtingen. Zij moeten
op deugdelijk materiaal rond
rijden en zich aan de regels
houden." Den Boon voorspel
de dat veel Zeeuwse scholieren
de komende tijd 'soms in on
aangename zin' door de politie
zullen worden verrast. „We
kunnen nü beter controleren of
het licht brandt dan in de win
termaanden. Dat werkt pre
ventief."
Voor de verandering vond de
start van de jaarlijkse actie
niet op het land plaats, maar
op het veer van Vlissingen naar
Breskens. WN-Zeeland had
iets te vieren. Op de veerboten
van de Provinciale Stoomboot
Diensten (PSD) is ruimte voor
WN-affiches gemaakt. Den
Boon, andere gezagsdragers en
enkele passagiers mochten de
panelen onthullen.
Hetzelfde
De meeste passagiers sloegen
het tafereel zwijgend gade.
„Het is elk jaar hetzelfde", rea
geerde de Aardenburgse
schoolverlater Tim Boussen
desgevraagd. „Ze moeten eens
wat anders bedenken." Jolan-
da Bakker die naast hem zat,
betwijfelde ook of zo'n actie
zinvol is. „Ouders met kinde
ren zullen er wel op letten,
maar ik denk dat alle andere
automobilisten zich er niets
van aantrekken." Zinvol of
niet, de Zeeuwse VVN-coördi-
nator S. J. Vroonland gaf met
harde cijfers aan dat scholie
ren extra aandacht nodig heb
ben. In 1992 kwamen in Neder
land 150 kinderen in het ver
keer om.
nonze verslaggeefster
IDDELBURG - Al heeft de in-
raak van de Zeeuwse bevol
ing weinig of niets kunnen ver
deren aan het voornemen van
[provincie om zes bejaarden
huizen te sluiten, het heeft
el degelijk zin gehad. J. A.
"raas heeft de functie van de in-
praak bij de behandeling van
provinciale Ouderennota on-
>r de loep genomen als afstu-
(tropdracht voor haar studie
sluurskunde en politicologie
inde Vrije Universiteit in Am-
Itrdam. Driekwart jaar zat me-
rouw Traas met haar neus bo-
fnop beleidsmakers, ambtena-
m en insprekers. In haar doc-
iraalscriptie 'De functie van
spraak' houdt ze het hele pro-
Ik tegen het licht.
I evrouw Traas heeft het in-
iraakproces op drie dingen ge
elst. Ze keek in hoeverre de
tocedure ruimte bood om de
leidsvoornemens te beïnvloe-
In.of de houdbaarheid van het
leid erdoor werd vergroot, en
het ertoe leidde dat de steun
nde bevolking er sterker door
erd.
rloed had de Zeeuwse bevol-
nauwelijks. Doordat de
ovincie zelf de concrete voor
dien zonder alternatieven in
samenleving dumpte, kregen
mferokkenen het idee volledig
I Htenspel te zijn gezet. Daarbij
I Jam ook nog het effect dat niet
eer over de ouderennota zelf
*d gesproken, maar dat alle
"dacht naar de sluiting en re-
ïtie van bejaardenhuisplaat-
werd getrokken. Met de
odbaarheid van het beleid
het ook beter gekund. On-
houdbaarheid wordt ver
staan de aanvullingen en ideeën
uit het veld die niet direct met de
te behandelen beleidsvoorne
mens te maken hoeven hebben,
maar die beleidsmakers duide
lijk maken wat in de praktijk ge
wenst wordt. Weliswaar dwong
de provincie vrij hardhandig re
gionale samenwerking af, het
veld zou wellicht met meer over
gave zijn gaan samenwerken als
een wat harmonischer weg was
gekozen om het ouderenbeleid
voor de komende jaren vast te
stellen.
Steun
Met de steun, die na de bekend
making van het voornemen om
zes tehuizen te sluiten, compleet
wegviel, is het achteraf nog mee
gevallen. Aanvankelijk stelde de
provincie alleen eisen aan het
beleid. Later gingen bestuurders
en ambtenaren uit een ander
vaatje tappen: dat van steun
aan alternatieven. Zodra uit het
veld aangedragen alternatieven
serieus in de dialoog werden op
genomen. bleek de steun voor
het beleid toe te nemen.
Volgens mevrouw Traas heeft de
Zeeuwse samenleving de proce
dure rond de Ouderennota wel
erg snel moeten verwerken.
Voordat de onheilstijding goed
en wel tot besturen en directies
van bejaardenhuizen was door
gedrongen, moesten ze al volop
meewerken aan het uitdenken
van alternatieven. „Inspraak is
rouwverwerking in een snel
kookpan". schrijft de onder
zoekster. maar ze voegt er met
een aan toe dat het meer kan en
moet zijn. Inspraak moet de
voortdurende dialoog zijn over
nieuw en lopend beleid.
van onze verslaggeefster
GOES - De Beroepenmani
festatie, de jaarlijkse pre
sentatie van beroepen en
opleidingen voor leerlingen
van het basis- en voortgezet
onderwijs, gaat gewoon
door. Van 24 tot en met 27
november kunnen leerlin
gen die voor de keuze van
een opleiding staan, zich
oriënteren op wat er op de
arbeidsmarkt allemaal te
koop is.
Alle bedrijfstakken laten
dan in de Zeelandhallen in
Goes zien wat een vak in de
dagelijkse praktijk inhoudt,
wat je ervoor moet kunnen
en waai- je dat kunt leren.
Omdat de provincie de sub
sidie voor de beroepenmani
festatie introk, besloot het
Samenwerkingsverband
Keuzebegeleiding en Onder
wijs Arbeidscontacten
(SKOA) eerder dit jaar dat
het evenement niet door kon
gaan.
Vanuit het Zeeuwse bedrijfs
leven, dat al een aanzienlijk
deel van de kosten voor zijn
rekening nam, werd echter
ook het ontbrekende bedrag
toegezegd.
Kolenopslag in Vlissingen-Oost.
foto Lex de Meester
Minder vracht naar Rotterdam, Antwerpen en Hamburg
van onze verslaggever
VLISSINGEN - De overslag
in de Zeeuwse havens ver
toont groei. Over de eerste
helft van dit jaar zijn in Vlis
singen 4 procent meer goede
ren overgeslagen dan in de de
zelfde periode in 1992 en in
Terneuzen 0,6 procent. Deze
toename is opmerkelijk, om
dat grote havens als Rotter
dam, Antwerpen en Hamburg
in de eerste zes maanden van
dit jaar minder vracht heb
ben verwerkt.
De haven van Terneuzen heeft
zijn trafiekcijfers vorige
maand al bekend gemaakt.
Het havenschap Vlissingen
voegde zijn cijfers er maandag
aan toe. De overslag in Vlissin
gen bedroeg tot en met eind ju
ni ruim 4,3 miljoen ton. tegen
4,2 miljoen ton een jaar eerder.
Ter vergelijking: Terneuzen
verwerkte 4,8 miljoen ton,
Rotterdam 138 miljoen ton.
Op de betrekkelijk kleine hoe
veelheden die in de Zeeuwse
havens worden overgeslagen
zijn incidentele gebeurtenis
sen van grote invloed. Zo
drukt de langdurige buitenge
bruikstelling van de kolencen
trale in Borssele de Vlissingse
havencijfers. Onder normale
omstandigheden zou voor de
ze centrale 420.000 ton kolen
per half jaar zijn aangevoerd.
Nu is deze aanvoer beperkt ge
bleven tot 135.000 ton. Het ha
venschap heeft becijferd dat
de groei van de overslag bij
normaal functioneren van de
elektriciteitscentrale 11 pro
cent zou hebben bedragen.
Beperkt
De verminderde aanvoer van
kolen, goed voor de inhoud
van drie bulkcarriers, is er de
belangrijkste oorzaak van dat
aan havengeld 300.000 gulden
minder is binnengekomen in
Vlissingen. Het havenschap
gaat er vanuit dat het tekort
op de begrote opbrengst van
de havengelden beperkt zal
blijven, wanneer de kolencen
trale volgende maand weer in
bedrijf komt en de andere acti
viteiten in de haven zich stabi
liseren.
De groei van de goederenover
slag in Vlissingen zit voor een
deel in de stukgoedsector
(vooral hout en cellulose). Het
havenschap en de havenbe
drijven hebben zich voor de
verwerving van deze trafieken
extra moeite getroost en dat
heeft blijkbaar resultaat ge
had. Behalve de kolenaanvoer
bleef ook het aantal bezoeken
de schepen bij Eurogas en aan
de handelskade in de Buiten
haven beneden de verwachtin
gen. Daar staat een toename
van het aantal scheepvaartbe
wegingen in de Bijleveldhaven
tegenover.
Het aantal zeeschepen naar en
van Vlissingen bedroeg in de
eerste helft van 1993 1.544. te
gen 1.622 een jaar eerder. In
een aantal categorieën, zoals
houtschepen, cellusosesche-
pen en vriesgoedschepen. nam
het totale bruto-tonnage toe.
Dat wijst erop dat grotere
schepen de haven bezochten.
Economiegedeputeerde en
voorzitter van de twee Zeeuw
se havenschappen D. J. P
Bruinooge toonde zich ingeno
men met de resultaten in Vlis
singen en Terneuzen. Zeker in
vergelijking met de cijfers van
grotere havens. Hij meende
dat dit vooral de verdienste is
van het bedrijfsleven in de
twee havens. „Zij zijn in staat
gebleken in een tijd van steeds
feller wordende concurrentie
meer trafieken naar Zeeland
te halen", prees Bruinooge.
„Dat is niet gering." Hij vertel
de dat de vooruitzichten voor
de tweede helft van dit jaar
een bescheiden optimisme
rechtvaardigen.
Voor Bruinooge zijn de jongste
cijfers van de Zeeuwse havens
eens te meer een bewijs van
zijn stelling dat de rijksover
heid er goed aan doet verdere
verbeteringen in de havenin
frastructuur in Zeeland te on
dersteunen. „Hier blijkt maar
weer eens dat een gulden die in
Zeeland is geïnvesteerd, een
rendabele belegging is", aldus
de gedeputeerde.
3n onze verslaggever
USSINGEN - Sollicitanten
logen alleen aan een medische
eiiring worden onderworpen
anneer bijzondere eisen zijn
)J trbonden aan de functie waar-
jar ze dingen. Dat geldt bij
oorbeeld voor iemand die sol-
tileert naar de baan van pi-
Een initiatief-wetsvoor-
el van deze strekking dient
56-Kamerlid J. Kohnstamm
^idaag (dinsdag) in.
56 wil niet alleen een wettelijke
geling voor de zogenaamde
instellingskeuring, ook van
uringen voor verzekeringen
ent te worden vastgesteld hoe
r ze mogen gaan. Zo wil de ka-
erfractie dat geen onnodig me-
sch onderzoek mag worden
nicht naar ziekten die zich op
lange termijn mogelijk zullen
lenbaren. Bovendien moet
uring achterwege blijven wan-
er de uitkering van een verze-
ring niet hoger is dan het hui-
ge reële levenspatroon van de
mvrager.
ohnstamms fractiegenoot A.
Ehimmel vertelde maandag
ter het initiatief-wetsvoorstel
an D66 tijdens de behandeling
inhet thema 'Preventie van ar-
idsongeschiktheid' bij de Zo-
eniniversiteit Zeeland. Ach-
rgrond van Kohnstamms
erkstuk is dat de positie van
erknemers bij keuringen on-
ildoende is geregeld. Overi-
vroeg Schimmel zich af of
erlei wettelijke maatregelen
pi het gebruik van sociale voor
gingen terug te dringen wel
[eet hebben als er alleen maar
rake is van privatisering,
m medewerker van de Bedrijfs
ezondheidsdienst Zeeland zei
ook wel voor te voelen het
intal aanstellingskeuringen te
perken. Hij vroeg zich alleen
lie uitmaakt wat functies zijn
araan bijzondere eisen wor-
fa gesteld. Schimmel meende
fctdit een zaak is voor werkge-
fe werknemers en bedrijfsart-
a
pter De Vries (Sociale Za
ken) stuurde de Tweede Kamer
vorige maand een onderzoeks
rapport waaruit bleek dat de
praktijk rond de aanstellings
keuringen de afgelopen jaren
nauwelijks is verbeterd.
Vier jaar geleden werd een soort
gelijk onderzoek uitgevoerd na
vragen uit de Tweede Kamer.
Werkgevers en keurende artsen
kregen twee jaar de tijd om de
praktijk te verbeteren; zo niet,
dan zou het kabinet aan de hand
van een nieuw rapport beoorde
len of nadere regelgeving ge
wenst was.
Volgens dat rapport van vorige
maand wordt in ongeveer de
helft van de gevallen gekeurd
om de financiële risico's rond
ziekteverzuim, arbeidsonge
schiktheid of invaliditeit in te
schatten. Het kabinet vindt ech
ter dat de aanstellingskeuring.
zo die al nodig is, gericht moet
zijn op de functie.
Schimmel zei ook te verwachten
dat de herplaatsing van gedeel
telijk arbeidsongeschikten mak
kelijker zal verlopen wanneer
een keuring bij aanstelling ach
terwege blijft. Daar hadden de
deelnemers aan het thema ar
beidsongeschiktheid grote twij
fels over. „Een werkgever die in
iemands sollicitatiebrief ziet
staan dat er sprake is van een
uitkering wegens gedeeltelijke
arbeidsongeschiktheid, legt zo'n
brief natuurlijk meteen opzij",
luidde de schampere reactie.
Prof mr A. Geers. hoogleraar so
ciaal recht aan de Rijksuniversi
teit Limburg, merkte op dat de
politiek zich bij de wetgeving
over sociale voorzieningen te
veel beperkt tot algemene uit
gangspunten en de uitvoering
aan de sociale partners overlaat.
„Begrijpelijk", vond hij, „want
alleen voor die algemene uit
gangspunten is een politieke
meerderheid te vinden." Intus
sen blijft naleving een probleem,
zoals bijvoorbeeld bij de wet die
werkgevers verplicht een aantal
gedeeltelijk arbeidsongeschik
ten in dienst te nemen. Werkge
vers hoeven evenwel geen sanc
ties te vrezen.
