kan geen kwaad
Laat mij maar tussen de jongeren zitten
PZC
Privé en
politiek
reportage
26J
v 7.
ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1993
Serieuze kranten die schrijven
over knuffelende politici, de pulp-
pers die plotseling belangstelling
toont voor minnende ministers. Het
privé-leven van bewindslieden en
Tweede Kamerleden wordt steeds
onbeschroomder beschreven. Hoever
mogen de media gaan als het aan de
'mannetjesmakers' van toekomstig
CDA-leider Brinkman en PvdA-
voorman Kok ligt „Niet te benepen
over doen", vindt PvdA-voorlichter
Dig Istha. Zijn CDA-collega Frits
Wester: „Het is heel belangrijk dat
mensen ook iets over het karakter
van Brinkman te weten komen."
Elske noemde hem liefkozend Beertje
Colargol. Samen heetten zij het duo-
Thijske. Ze knuffelden ook. En waren on
afscheidelijk. Het ging om liefde en harts
tocht. in een onwarbare verstrengeling
van zakelijke en persoonlijke belangen.
Waarin het verstand het uiteindelijk won
van het bloed.
Henk van der Meyden leek goed op dreef
te zijn. die dinsdag in juni. Beetje veel cli
ché in één keer, maar toch lekker sappig.
Vreemd alleen dat dit bloemrijke gossip-
proza niet in De Telegaaf, maar in De
Volkskrant verscheen. En dat het niet
ging over twee sterren uit de wereld van
glitter en glamour, maar over een ex-
staatssecretaris en een PvdA-fractievoor-
zitter. Goed, de cursivering is er achteraf
bij verzonnen, maar de citaten zijn stuk
voor stuk des Volkskrants.
Een keurige journaliste van de politieke
redactie zorgde in de wekelijkse parle
mentaire rubriek zodoende voor een op
vallende doorbreking van een Haags ta
boe. Waarop vervolgens een zwaar, Bin
nenhofs zwijgen volgde. Want in journalis
tiek Den Haag geldt nog altijd de stilzwij
gende afspraak dat over persoonlijke rela-
CDA-fractieleider
Elco Brinkman
met voorlichter
Frits Wester,
foto M. Baan
ties van politici (laat staan de problemen
daarmee) geen letter in de krant komt.
Trouwens, ook de zogenaamde 'roddel
bladen' leken hierbij tot voor kort een
unieke terughoudenheid te betrachten.
Sporadisch verscheen er iets over perso
nen als minister Alders van milieubeheer
(door Privé spottend 'proffessor Zonne
bloem' gedoopt), het uitgaansgedrag van
zijn collega Hedy d'Ancona en 'Casanova
van het Binnenhof Hans van Mierlo. Maar
het bleef bij wat onschuldig suggesties.
Totdat onlangs ook Weekend een offensief
startte onder de koeieletters 'De liefdesge
heimen van de Haagse politiek'. Waarbij
het roddelblad het probleem aldus bij de
lezers introduceerde: „Het lijkt wel of Ne
derland geen politieke schandalen kent,
zoals bijvoorbeeld Amerika en Engeland.
Maar zijn de Nederlandse politici wel zo
braaf en hebben ze echt geen hartstochte
lijke romances?" Om opgelucht te con
stateren dat er gelukkig 'weldegelijk affai
res' zijn. Wat volgde waren echter wat be
legen en ten dele fout geregistreerde Bin
nenhof-praatjes. Een maand later volgde
echter wel deel twee ('De geheime vrou
wen van de ministers').
Is er sprake van een trend Een kwali
teitskrant die plotsklaps privé gaat en een
gossip-blad dat interessetoont voor
politici Toevallig dat diezelfde maand
oud-WD-leider Ed Nijpels (ook menig
maal belaagd door beide soorten nieuws-
jagers) waarschuwt voor een 'amerikani
sering' van de politiek: niet de boodschap,
maar de persoon wordt steeds belangrij
ker.
Voor een gehoor van overheidsvoorlich-
ters gaf de huidige burgemeester van Bre
da de keerzijde hiervan aan: politici zullen
meer en meer merken dat politiek en privé
niet meer van elkaar te scheiden zijn. Met
alle gevolgen van dien.
Nijpels kan er over meepraten, en in die
zin is de waarschuwing niet geheel nieuw.
Ruim tien jaar geleden, toen de jonge libe
raal net fractievoorzitter was geworden,
werd hij het slachtoffer van 'Het Gerucht'
(zoals weekblad De Tijd toendertijd kop
te). De VVD-fractieleider zou homosexu-
eel zijn, en daarvoor door fractielid Metz
gechanteerd worden. Het liep allemaal
met een onduidelijke sisser af, maar het
inspireerde Nijpels wel tot de uitspraak
dat politici maar 'in glazen huisjes leven'
en dus extra op moeten passen.
Frits Wester, de gedreven woordvoerder
van aanstaand CDA-lijsttrekker Elco
Brinkman, beaamt dat onmiddellijk. De
Haagse 'mannetjesmaker' vindt dat ook
geen bezwaar. Wie bang is om voortdu
rend in de schijnwerpers te staan, moet de
politiek niet ingaan. „Daar zit het gevaar
dan ook niet. Er ontstaat echter wel een
uitwas als werkelijk alles wat die mensen
doen gevolgd wordt. Er is blijkbaar steeds
meer vraag naar en daar richten de bladen
zich op. Zodoende dat de laatste weken te
lezen valt wie het met wie doet op het Bin
nenhof."
Dat de zich serieus noemde kranten zich
daarnaast ook steeds meer met de privé-
sfeer van politici bezig houden, was Wes
ter niet ontgaan. Naast het voorbeeld van
Ter Veld en Wöltgens noemt Brinkmans
voorlichter de aanvraag die zijn brood
heer onlangs deed voor de bouw van een
atelier voor zijn vrouw in zijn achtertuin.
„Brinkman vraagt net als iedere Neder
lander keurig een vergunning bij de ge
meente aan. Maar als vervolgens twee bu
ren bezwaar maken, storten plotseling
ook parlementaire journalisten zich op de
zaak. Er komt zelfs een verslaggever van
Radio West vanuit de tuin van de buren
een reportage maken. Dan denk ik: dit
heeft niets meer te maken met het beleid
van Brinkman. Dit kan echt niet. Als hij
nou met een dronken hoofd de tuin van de
buren zou inrijden, zou dat nieuws zijn.
Maar zoiets..."
Wester windt zich op over de Nederlandse
schijnheiligheid. „Als in het buitenland
politici in de publiciteit met privé-om-
standigheden worden geconfronteerd,
roepen wij: 'schande, schande'. Maar hier
gebeurt precies hetzelfde. De mensen
smullen ervan. De vraag is er, dus zullen
zelfs de serieuze kranten gaan volgen. De
trend is gezet."
Minister
Zijn collega Dig Istha, voorlichter van de
Partij van de Arbeid, is minder overtuigd
van die trend. „Ik denk dat het altijd al zo
geweest is. Het is niet iets van de laatste
tijd. Denk maar aan die WD-minister
(Sydney van den Berg), die in de jaren vijf
tig moest aftreden, omdat hij gescheiden
was. Privé en politiek zijn ook moeilijk te
scheiden".
„En ja, in het geval van Ter Veld en Wölt
gens kwam dat verhaal in De Volkskrant
door de reactie van de PvdA." Alsof hij
daar zelf biets mee te maken had: „Het
Een aanleuningwoning, een kleiner S i§
huisje of misschien bij één van de f J8itpl8&?
lrinr)prpn inwnnen O Movrnmu .T Tlnnms vi" -■
kwam door de vage reactie van de pan
op Ter Velds aftreden. Het lag in de 'rei
tionele sfeer', er waren 'communicati
problemen' en dat soort teksten. Ja, dj
gaat het vanzelt die richting op. Overige;
ging het verhaal in Den Haag al veel la
ger."
Beide voorlichters zijn het er vrijwel on
eens wanneer privé-omstandigheden
betrokken mogen worden bij bericht?
ving over politici. „Dat mag als het prh;
leven invloed heeft op het functioned
van de politicus", meent Istha. „Maarh-
ligt ten dele ook aan de aard van het pij
bleem. Van sommigen wordt nu eenniai
meer gepikt dan van anderen. Zo wet
Wöltgens in het eerste jaar van zijn fracti:
voorzitterschap uitgeroepen tot poltica
van het jaar. Hij was zo geweldig 'humori;
tisch, en zo relativerend', vond de
Terwijl hij in zijn stijl niet veranderd,
vinden de journalisten hem nu plotselir
'zo afstandelijk en lui'. Als het slecht gas
kijkt de pers anders naar je."
Beide voorlichters geven toe dat er get
duidelijke grens te trekken valt tussen,
litiek en privé. Als goed christen-denu
craat legt Wester de nadruk op de pe
soonlijke verantwoordelijkheid van
journalist, net zo goed als die van de polit
cus.
Een test-case dan maar. Mag er geschn
ven worden over de gezondheidstoestan
van een politicus Dat hij klachten krijs
vanwege spanningen en zijn onregelnis
tige leven Is dat politiek relevant
Wester: „Het is niet aan mij om dat
beoordelen. Bovendien: wie is er van
parlementaire journalistiek bij gewee
toen de diagnose werd gesteld Maar
het duidelijk wel zo is, kan het van belar
zijn. Als iemand lichamelijk of geesteli;
niet meer in staat is weloverwogen best;
singen te nemen en zelf zijn verantwoordt
lijkheid niet neemt, dan doet er zeker toe
Istha: „Nee, als het politiek functioned
van de politicus er niet door bemvloe
wordt, is het niet relevant. Als iemac
echt ziek is en rust moet nemen, zoals h
Ter Beek (minister van defensie), mag,
natuurlijk wel over geschreven worden,
andere gevallen niet."
En als die politicus Wim Kok is, vice-prt
mier en potentieel minister-president. Bi
hem werd onlangs geconstateerd dat bi
darmklachten heeft en het daarom rust
ger aan moet döen. Bovendien is hij vrij
wel elke maand een paar dagen ziek thuis
Is dat politiek van belang
Wester, grinnekend: „Voor het CDA heef
het al of niet instemmen met de besluite:
van minister Kok niets te maken
met de gesteldheid van zijn darmen. Mas:
zonder gekheid: als het echt zo is, kan
me voorstellen dat er over geschrevei
wordt."
Collega Istha relativeert daarentegen di
toestand rond zijn toekomstige lijsttrek
ker. „Ach, darmklachten is toch typisch
een kwaaltje van personen die een zittend
leven leiden en onregelmatig eten. Goed
Kok moet beter op z'n gezondheid lette
en dat doet ie nu ook."
Scoren
De parlementaire pers bewust omzeik
om de politici 'makkelijker' te laten s»
ren. is iets wat beide voorlichters va?
van zich werpen. „Ik zal de laatste zijn®
dat te doen", zegt Istha resoluut. „Ms
dat wil niet zeggen dat er geen andere d
dia zijn die interessant voor ons zijn, za I
vakbladen." En Wester zegt beide .ik:
belangrijk te vinden. „Bij de zogerus
serieuze pers is nogal wat dédain ove&
den als Libelle. Volkomen ten onreöte.
Beide soorten bladen hebben him ra
de."
Politiek en privé gaan dus niet altijd sa
men, maar hebben wel veel met eto
van doen. „Voor mij blijft echter heten*
rium dat er wel over privé-zaken ges]
ken mag worden, maar dat er altijd
relatie moet liggen met het beleid", aldus
Wester. Istha: „Je moet er ook niet
krampachtig over doen. Een politiek
partij is een afspiegeling van de samenle
ving. Dan zijn er dus wel eens wat
probleempjes. Onze portie krijgen weds
ook wel in een fractie met 49 leden.
Wilfred Scholtes
Een aanleuningwoning, een kleiner
huisje of misschien bij één van de
kinderen inwonen Mevrouw J. Doorns
piekert er niet over, want hoewel ze na
een heupoperatie niet meer zo goed ter
been is heeft ze haar zelfstandigheid en
huis in de Leliestraat in Terneuzen veel
te lief. „En in een bejaardentehuis hoe
ven ze me al helemaal niet te stoppen",
zegt de krasse 76-jarige. „Ik zit immers
veel liever tussen de jonge mensen en
daarom ben ik ook regelmatig op de
voetbalvelden en in de cafés op de Markt
te vinden."
Als dochter van een Terneuzense schip
per groeide mevrouw Dooms op een
schip op. Toen ze vijftig jaar geleden
trouwde ging ze echter aan de wal wonen
en inmiddels woont ze alweer 43 jaar in
haar huis in de Leliestraat. Voor het bas
taardhondje Lady is in die woning een
prominente rol weggelegd. Iedere bezoe
ker wordt luid blaffend begroet en in de
woonkamer is een handjevol portretten
van Lady te zien aan de wand. op de kast
en op de televisie.
Mevrouw Doorns: „Toen mijn man tien
jaar geleden overleed kon ik maar moei
lijk wennen aan het alleen zijn en dus be
sloot ik een hondje te nemen. Gelukkig
heb ik aan Lady heel veel gezelligheid. Ik
neem haar altijd overal mee naartoe. Of
het nu naar het voetbalveld of het café is.
Ik volg al jarenlang de wedstrijden van
Terneuzense Boys en Terneuzen en bij
beide clubs hebben Lady en ik ons eigen
plekje op de tribune. Ze heeft van beide
clubs een shirtje en wanneer ik haar zeg
dat we naar het voetbalveld gaan, rent ze
onmiddeijk naar de kast om haar voet
baltenue op te duiken. Ook in de Terneu
zense cafés zijn we goed bekend. Ik zit
graag tussen jongere mensen en daarom
mag ik graag een kroegentochtje in de
binnenstad maken. Lady loopt dan altijd
een eindje voor me uit en daardoor weten
de mensen dat ik er ook aan kom."
■m.
Mevrouw J. Dooms met haar hond Lady: Je moet zorgen datje hobby's hebt.
verlaten. Lady was door het dolle heen
en likte me van top tot teen af. Ze is toen
een paar dagen niet uit mijn buurt ge
weest."
Mevrouw Dooms had na haar operatie
heel veel moeite met lopen en hoewel het
geleidelijk aan beter gaat kan ze de af
standen die ze vroeger te voet aflegde
voorlopig nog niet aan. „Vooral bij het
uitlaten van Lady heb ik er hinder van
dat het lopen zo moeilijk gaat. Toen ik in
het ziekenhuis lag en in de eerste weken
daarna lieten mijn kinderen de hond uit.
Ik probeer het nu zelf weer te doen, maar
verder dan een paar honderd meter tot
aan de Dokweg kom ik nog niet. Het is
dus te hopen dat ik snel vooruit ga, ook al
omdat ik vanaf september weer naar het
voetballen wil."
Hulp
Een paar jaar geleden kondigde de ge
meente Terneuzen een wandelverbod
voor honden in de Noorstraat af, maar
mevrouw Doorns trok zich daar niets van
aan en bleef met Lady de winkelstraat
bezoeken. „Iedereen zegt altijd datje een
hond moet nemen om niet te vereenza
men. Maar als je hond nergens welkom is
heb je daar natuurlijk weinig aan. Van
daar dat ik me niets van dat hondenver
bod heb aangetrokken. Ik heb trouwens
nooit commentaar gehad en dat was ook
nergens voor nodig. Want Lady doet
nooit haar behoefte op straat."
Een paar maanden geleden werd de Ter
neuzense drie weken van haar hond ge
scheiden omdat ze in het ziekenhuis
moest worden opgenomen. Haar versle
ten rechterheup moest vervangen wor
den door een kunstheup. „Het was geen
pretje om zo lang plat te moeten liggen.
foto Ruden Riemens
want ik ben nu eenmaal niet iemand die
lang stil kan blijven zitten. Die heupope
ratie was trouwens toch een ingrijpende
gebeurtenis. De doktoren hebben een he
le tijd aan me staan zagen, het leek wel of
ik op de werf lag. Ik was dan ook enorm
opgelucht toen ik het ziekenhuis mocht
De kinderen en kleinkinderen van me
vrouw Doorns wonen dicht in de buurten
komen regelmatig even binnenwippen,
ze helpen met de boodschappen of bren
gen haar even met de auto naar de stad.
Verder heeft ze sinds haar heupoperatie
een halve dag per week een gezinshulp,
maar koken en allerlei andere werk
zaamheden doet ze zoveel mogelijk zelf.
„Vervelen doe ik me niet. Ik heb nog veel
contact met de familie van mijn man.
verder puzzel ik graag en houd ik van een
potje patience. Daarnaast probeer ik de
grote sportevenementen zo goed moge
lijk te volgen. Tijdens de Tour de France
of een belangrijk voetbaltoernooi vind je
mij voor de buis. Je moet gewoon zorgen
dat je hobby's hebt en bezig blijft, want
anders ga je eraan."
Voor de verhuizing naar een aanleunwo
ning of een ander kleiner huis ziet me
vrouw Dooms na haar heupoperatie nog
geen aanleiding. „Laat mij maar voorlo
pig lekker in de Leliestraat wonen. Dit
huis is mijn eigendom, dus hier wonenis
het goedkoopst en bovendien ben ik met
uitzondering van die problemen met
mijn heup nog goed gezond. Verder zie ik
een aanleunwoning niet zitten omdat je
dan alleen maar oudere mensen in je di
recte omgeving tegenkomt. Daar ben ik
nog niet aan toe. Laat mij maar voorlo
pig maar lekker met de jongeren om
gaan."
Hans Heijt