Ultimatum aftocht aan Serviërs
NOC TREK
NA|E
BIC MAC?
Nederlands steunpunt voor
wetenschappers in China
PZC
PZC
Redding Sabena komt in zicht
Clinton: wapenhandel aan banden
)penbaar vervoer
irote steden 2 dagen
lat in september
erpleger schuldig
au dood van meisje
Schippers splijten
hun eigen belangen
binnen- en buitenland
hven en Stoltenberg: bergen Sarajevo voor vanmiddag ontruimen
Verloren Soldaat van
Kerbosch succes in VS
DONDERDAG 12 AUGUSTUS 1993
onze correspondent
iNEVE - Het geduld van de
ernationale bemiddelaars
,l!ird Owen en Thorvald Stol-
nberg is eindelijk uitgeput.
Servische militie heeft tot
12-00 uur tjjd gekregen
i de bergstellingen Igman en
jlasnica bij Sarajevo „volle-
1 te ontruimen", aldus woord-
e i jrder John Mills.
j|c de Verenigde Staten waar-
luwden de Bosnische Ser
fs snel Igman te verlaten. „Zo
dan zijn alle voorwaarden
.ïwezig voor een luchtaanval
ideNAVO," aldus een woord-
ider van het Amerikaanse
listerie van buitenlandse za-
i De Bosnische president
ïiïltbegovic was ditmaal minder
;esproken en wilde de Ser-
s nog „enkele dagen" geven
)r de ontruiming. „Anders ga
lit weekeinde definitief terug
naar Sarajevo", aldus de Bosni
sche president. Dat zou het defi
nitieve einde betekenen van het
vredesoverleg.
Volgens de tot woensdagavond
in Genève ontvangen berichten
van het UNPROFOR-comman-
do in de Bosnische hoofdstad,
was Bjelasnica wel ontruimd en
onder toezicht van de VN-blauw-
helmen, maar waren nog onge
veer 1500 Bosnisch-Servische
soldaten met tanks en artillerie
verschanst op de top van de berg
Igman.
Het is in Genève duidelijk ge
worden dat het lot van de confe
rentie nu afhangt van wat de
Bosnisch-Servische leider Ka
radzic en vooral zijn generaal,
Ratko Mladic, nu van plan zijn.
„Alle militaire en diplomatieke
clausules van de ontwerp-over-
eenkomst zijn door de drie par
tijen aanvaard, met uitzonde
ring van de grensafbakening
P{ ittERDAM (GPD) - De amb-
arenvakbond AbvaKabo wil
lien 15 september het open-
vervoer in de steden met
leentelijke vervoersbedrij-
giiln platgooien. Het gaat om de
its gen, trams en metro in Am-
wï [dam, Groningen, Maas-
:ht Nijmegen, Rotterdam en
echt. Voorwaarde is wel dat
acties juridisch goed door-
merd zijn. Op het moment
rleggen de bonden met juris-
C- i,Het is de eerste keer in het
vcpict over de nieuwe ambte-
en-CAO dat het openbaar
voer twee dagen achter el-
met rijdt. Tot nu toe duur-
3,$|b de stakingen niet langer
24 uur.
aktie is bedoeld om de eisen
het gemeentepersoneel
cht bij te zetten. Er wordt
5 procent loonsverhoging en
tad van arbeidsvoorwaar-
(waaronder ziektegeld, re-
laratie WAO en functioneel leef-
totslag) gevraagd. Voor de
J ieris hiervoor ook al op grote
ctóaktie gevoerd door vooral
J'pbaar vervoersbedrijven,
en vuilophaaldien
st (D
«STERDAM (GPD) - De Am-
211 liamse rechtbank heeft gis-
een verpleegkundige (38)
Bimschoten tot twee maan-
voorwaardelijke gevange-
ilraf en tweeduizend gulden
veroordeeld. De man
verantwoordelijk geacht
to I
assa-arestatie
Irak wegens
mppoging
IDEN (RTR) - Een Iraakse
csitiegroep heeft woensdag
dd dat het regime van de
dictator Saddam Hu-
210 militaire officieren,
jÖJoffieieren en burgers heeft
iresteerd die betrokken zou-
zijn bij een couppoging.
'Jabr van de Iraakse Vrije
ld zei dat de arrestanten af-
ji zijn uit de regio ten
2,5 den van Baghdad, waar
23,i '3® geboren is en zijn
niet htsbasis heeft. „Ze zijn allen
oifitische moslims, net als
en komen uit drie ste-
iTakrit, Mosul en Ramadi,"
Jabr. Volgens hem be
ien enkele arrestanten be-
101 njke functies. Hij noemde
as'e oud-parlementslid Jasser
i7t Mus al-Takriti, een com
pliant van het tankbataljon
de Republikeinse Garde,
'Ier Sufiyan Saleh al-Ghu-
tii en Raji al-Takriti, die de
sche zorg van de Republi-
Garde onder zijn hoede
idler
(Advertentie)
i Jc
tussen de drie deelstaten", aldus
woordvoerder Mills. „De komen
de dagen zijn cruciaal".
Dwang
De verantwoordelijkheid voor
een eventuele mislukking van
het nu drie weken oude overleg
ligt nu duidelijk op de schouders
van de Serviërs. Over een „ulti
matum" wensen de bemidde
laars niet te spreken, al was het
alleen maar omdat de voorzit
ters van het vredesoverleg niet
over dwangmiddelen beschik
ken.
Die dwangmiddelen hebben de
VN en de NAVO wel en het is dui
delijk. dat een verdere Servische
uitdaging aan de internationale
gemeenschap niet eeuwig on
beantwoord kan blijven, zoals
een VN-diplomaat het stelde. De
zestig gevechtsvliegtuigen in
Italië en aan boord van de Ame
rikaanse vloot in de Adriatische
Zee zijn in ieder geval in de hoog
ste staat van paraatheid, zo
werd in het Palais de Nations be
vestigd. Een advies tot interven
tie aan VN-secretaris generaal
Boutros Ghali van zijn bemidde
laar Stoltenberg zou de doorslag
kunnen geven. Als het Westen
andermaal de Servische uitda
ging onbeantwoord laat, staat
de geloofwaardigheid van de VN
zowel als van de NAVO op het
spel, zo wordt in Genève gezegd.
Ondertussen lijden Sarajevo en
sten. De stakingen en demon
stratieve bijeenkomsten zijn
voor de vakantie stopgezet,
maar daarbij is afgesproken dat
na de zomer 'als dat nodig is de
onderhandelingen met hardere
akties zouden worden onder
steund'.
En het is nodig, aldus Jan van
Schijndel, kaderlid van de Abva
Kabo bij de Rotterdamse Elek
trische Tram. „Er is de afgelopen
maanden niks gebeurd. Er is nog
geen dubbeltje bijgekomen." Op
2 september wordt het voorstel
voor de tweedaagse staking
voorgelegd aan de leden in Rot
terdam.
Ook bij de andere gemeentelijke
bedrijven worden acties voorbe
reid, die in de week van 13 sep
tember moeten beginnen. Onder
de naam 'actie Donderwolk' ver
gaderen de komende weken in
Rotterdam onder meer de Ro-
teb, het Gemeentelijk Havenbe
drijf, de dienst Sociale Zaken en
Werkgelegenheid en de brand
weer over te nemen stappen. De
sociale werkvoorziening heeft
voor een week eerder acties ge-
Een Amerikaanse A-10 staat gereed om op te stijgen vanaf een Italiaanse basis. De NAVO-gevechtsvliegtuigen, die eventueel kunnen
ingrijpen in Bosnië, zijn in de hoogste staat van paraatheid gebracht. foto EPA
van onze correspondente
BRUSSEL - Er lijkt nu toch redding in zicht voor de Belgische
nationale luchtvaartmaatschappij Sabena. Directie en vakbon
den werden het woensdag eens over een ontwerpakkoord, dat
in forse besparingen voorziet van ruim 500 miljoen gulden in de
komende twee jaar.
Vorige week leek het voortbestaan van Sabena aan een zijden
draad te hangen, toen het personeel zich bij referendum faliekant
keerde tegen kortingen op de salarissen. Ook in het nieuwe voor
stel zijn salariskortingen voorzien, maai- er is meer ruimte geko
men voor oudere werknemers en pensioenregelingen. De ruim
9000 personeelsleden wordt nu onder meer gevraagd om per jaar
vier dagen onbetaald verlof te accepteren.
Het geld om Sabena overeind te houden moet behalve uit kortin
gen op de lonen ook uit een herstructurering van de luchtvaart
maatschappij komen.
Met name de internationale lijnen moeten rendabeler worden en
ook de samenwerking met grootaandeelhouder Air France kan
efficiënter.
voor de dood van een 17-jarig
meisje, dat in juni 1991 in het
Hilversumse Streekziekenhuis
een kaakoperatie had onder
gaan.
De man die in de bewuste nacht
de zorg had voor drie patiënten
op de recovery-afdeling, onder
wie het meisje, diende haar na
pijnklachten en braakneigingen
een hogere dosis dan gangbaar
toe van het middel dipidolor.
Toen haai- toestand verslechter
de, spoot hij haar intraveneus en
op eigen initiatief, het weinig ge
bruikte en risico's inhoudende
middel droperidol' in. Nadat hij
een ademstilstand had opge
merkt, wachtte hij te lang met
het waarschuwen van het reani-
matie-team.
Volgens de rechtbank had hij
zichzelf een grotere vrijheid toe
gekend dan hij ^1 had en met fa
taal gevolg. Getuige-deskun-
dige prof. J. De Lange (VU-zie-
kenhuis) had tijdens de behan
deling van de zaak, twee weken
geleden, de falende communica
tie tussen verpleegkundigen en
anesthesisten in het streekzie
kenhuis gehekeld. De rechtbank
was echter van mening dat de
dood van het meisje daaraan
slechts ten dele was te wijten. Zij
achtte ook de werkdruk en de
stressvolle situatie een factor
van belang.
De hoogte van de voorwaarde
lijk opgelegde celstraf is con
form de eis. De rechtbank vond
echter een vijfhonderd gulden
lagere boete passend. Openbaar
aanklager, mr. W. Mijnssen, had
een 'maandsalaris' geëist.
WASHINGTON (DPA) - De
Amerikaanse president Bill
Clinton heeft bij zijn presen
tatie woensdag van een nieuw
programma ter bestrijding
van de misdaad beperkingen
aangekondigd voor de vrije
handel in vuurwapens. Clin
ton zei de invoer van halfau-
tomatische pistolen uit het
buitenland, die volgens hem
„gewild zijn bij vele drug- en
jeugdbendes" te willen ver
bieden.
De president wil ook een einde
maken aan de vrije verkoop
van vuurwapens van Ameri
kaanse makelij. „Geen enkel
land kan zich veroorloven dat
misdaadorganisaties beter
zijn bewapend dan de politie
en de straten onveilig maken."
Hij riep het Congres op vaart
te maken met de behandeling
van het wetsvoorstel dat in
een wachttijd voorziet bij de
aanschaf van vuurwapens.
Ook moeten volgens dit wets
ontwerp wapenhandelaars be
ter worden gecontroleerd.
In zijn programma ter bestrij
ding van de misdaad, dat hij in
september aan het Congres zal
voorleggen, stelt hij 3,4 mil
jard dollar beschikbaar voor
de werving van 50.000 politie
mensen. Ook is hij voorstan
der van de regel dat moorde
naars van politie-agenten de
doodstraf krijgen.
De afgelopen vier jaar zijn in
de VS 90.000 mensen ver
moord. „Het wordt tijd de me
ningsverschillen te overwinn-
nen en pp de best mogelijke
manier de misdaad te bestrij
den," aldus Clinton.
President Clinton praat met politiemensen na aankondiging van de maatregelen om de misdaad in
de VS te bestrijden. foto Reuter
De Nationale Rifle Associal-
tion, het machtige verbond
van wapenbezitters dat zo'n 3
miljoen leden telt, heeft een
verscherping van de controle
op de wapenhandel afgewe
zen. Het aantal wapens dat in
particuliere handen is in de VS
wordt geschat op circa 200 mil
joen. Een kleine meerderheid
van de Amerikaanse bevol
king, 52 procent, zou volgens
opiniepeilingen voorstander
zijn van een wet die het bezit
van vuurwapens verbiedt.
r Nieuw bij McDonalds': Magnum.
Dark, White 2,- Almond 2,25.
van onze correspondente
Yvonne van der Heijden
PEKING - In Peking zal een Ne
derlands Instituut worden op
gericht dat een intensievere sa
menwerking tussen China en
Nederland op het gebied van
wetenschappelijk onderzoek
moet ondersteunen.
De universiteiten van Leiden en
Amsterdam hebben hiervoor
het initiatief genomen. Minister
Ritzen (Onderwijs en Weten
schappen) zei gisteren op een
persbijeenkomst in Peking dat
hij enthousiast is over het inrich
ten van een steunpunt voor on
derzoekers in China waarmee
een half miljoen gulden gemoeid
zal zijn.
„Gezien de ontwikkelingen in
China is het opzetten van een
Nederlands Instituut in Peking
van het allergrootste belang.
Het zou Chinezen kunnen onder
steunen die onderzoek doen in
Nederland en steun kunnen ver
lenen aan Nederlandse weten
schappers die in China werk
zaam zijn. Het moet ook moge
lijk zijn om er curssussen Neder
lands te volgen. Al met al zou het
de Nederlandse cultuur meer
zichtbaar maken in China", ver
klaarde de bewindsman die na
Peking nog twee steden in het
zuiden zal bezoeken. Een delega
tie van de Leidse universiteit
brengt later deze maand een be
zoek aan de Chinese hoofdstad,
onder meer om een Chinese
gastorganisatie voor het insti
tuut te zoeken. De Chinese auto
riteiten hebben volgens de mi
nister niet direct gereageerd op
het initiatief en nemen een af
wachtende houding aan.
Samenwerking
Om het belang van een Neder
lands Instituut vöor het weten
schappelijk onderzoek aan te ge
ven. stelde hij dat een soortgelij
ke instelling in Japan er voor ge
zorgd heeft dat de Universiteit
van Leiden haar positie als top
instituut heeft kunnen verzeke
ren. Minister Ritzen-heeft over
eenkomsten getekend die moe
ten leiden tot een intensievere
samenwerking met vier Chinese
onderzoeksinstellingen. Neder
land steekt daar twee miljoen
gulden in.
De bewindsman noemde onder
meer de ontwikkeling van de ef
fectenbeurzen en het bancair
systeem als mogelijkheden tot
gezamelijke onderzoeksprojec
ten.
De geneeskunde, veranderingen
in het leefmilieu, de studie van
de aardkorst en planten- en bo-
menleer zijn andere onderwer
pen die in aanmerking komen.
Centraal-Bosnië onder het uit
blijven van de hulp als gevolg
van de talloze obstakels die de
hulptoevoer tegenhouden. De
enige betrouwbare manier om
de stad te bevoorraden is de
luchtbrug, maar daarmee kan
slechts 1.100 ton per week wor
den aangeleverd, terwijl er 1.600
ton nodig zijn, aldus het. hoofd
van de plaatselijke afdeling van
het Commissariaat voor de
Vluchtelingen van de VN
(UNHCR). Tony Land.
Zes weken schippersacties hebben de onderlinge
verhoudingen in de Nederlandse binnenvaart
zwaar aangevreten. Vanouds al was de verdeeldheid
in deze bedrijfstak groot. Bij het afblazen van de
blokkades werd zichtbaar dat de kloof tussen de ver
schillende organisaties van beroepsschippers alleen nog
maar veel breder is geworden. En het is zeer de vraag of het
nog ooit goed komt. Want de emoties zijn hoog opgelopen, de
ruzies over en weer zijn fel geweest en het oud zeer zit heel
diep. Naar buiten toe hebben de protesterende schippers ge
probeerd de indruk te wekken dat ze een hechte eenheid
vormden en een gesloten front in sluizen en kanalen hadden
gelegd. Maar na verloop van tijd bleek dat een kleine, harde
kern het karakter van de acties bepaalde. De middelen die
daarbij werden gebruikt, dreven weg van het doel. De strijd
ging op de duur niet meer zozeer tegen minister Maij van ver
keer en waterstaat; het draaide allemaal uit op een onver
kwikkelijke oorlog in eigen kring. Het publiek keek dat alles
eerder met grote verbazing dan geërgerd of met sympathie
aan.
De ontnuchtering is hard. Twee afgeschoten bemidde
laars verder komen de schippers tot de ontdekking dat
zij hun hand hebben overspeeld. Vorige week besloten ze om
het beleg te water op te breken en zichzelf een afkoelingspe
riode van drie maanden op te leggen. Maar enkele dagen
daarna gingen de schippersbeurzen opnieuw plat en werd al
weer lading geweigerd. De weg terug naar de onderhande
lingstafel is een moeilijk begaanbare geworden. Zeker wan
neer aan die tafel ook de 'verraders' zijn uitgenodigd. De oor
logtaai wordt gehandhaafd, maar brengt het conflict geen
meter dichter bij een oplossing. De protesterende schippers
zijn hun koers kwijt geraakt, ze worden heen en weer geslin
gerd tussen de wetenschap dat er hoe dan ook gepraat zal
moeten worden en oprispingen om bij elke loopplank die ver
keerd ligt opnieuw tot actie over te gaan. Zo geeft de binnen
vaart zich over aan een heilloze prestigeslag, die uiteindelijk
alleen maar kan vastlopen op nóg grotere verwarring en nóg
ernstiger gebrek aan onderlinge solidariteit. Met de dag
wordt duidelijker hoe verwoestend de uitwerking van de
voorbije actie juist in de eigen gelederen is geweest.
Het is een raadsel waarom de schippers niet de moeite
hebben genomen om het compromis-Biesheuvel nader
op zijn waarde te toetsen en uit te werken. Toen het op tafel
lag, hadden zij in beginsel de eis ingewilligd gekregen - een
tijdelijke wettelijke regeling voor het toerbeurtsysteem - die
het hoogst op hun lijstje stond genoteerd. Het ministerie van
verkeer en waterstaat gaf op datzelfde moment te kennen
dat het zich sterk wenste te maken voor behoud van een
kwetsbaar transportsysteem te water met mogelijkheden
voor de toekomst. Maar de schippers lieten bij hun inschat
ting van het voorstel achterdocht en argwaan zwaarder we
gen dan een objectieve beoordeling van de inhoud. Ze dach
ten met verdere blokkades meer te bereiken dan ze in feite al
op zak hadden. Dat is een misrekening gebleken. De binnen
vaart kan daarop het best maar zo snel terugkomen, hoe
moeilijk dat misschien in de actie-psychose van het moment
ook is. Minister Maij's houding is in de eerste confrontaties
met het schippersprotest niet bepaald plooibaar geweest.
Maar kennelijk iets wijzer geworden door de massale bezwa
ren tegen haar plannen met de Betuwe-spoorlijn, heeft zij in
elk geval een handvat aangereikt voor verder overleg. De
schippers zouden het lef moeten hebben om na te gaan of er
bij henzelf een basis aanwezig is om op één lijn te komen in
onderhandelingen met hun tegenpartij. Zoals ze nu opereren
splijten ze alleen maar hun eigen belangen.
vdM.
UTRECHT (GPD) - Voor Een
Verloren Soldaat, de verfilming;
van het autobiografische boek
van Rudi van Dantzig, heeft mo
menteel opmerkelijk succes in
de Verenigde Staten.
De door Roeland Kerbosch gere
gisseerde en Matthijs van Heij-
ningen geproduceerde, film
draait al veertien weken in de
zelfde New Yorkse bioscoop.
Vorige week is de film ook in Los
Angeles uitgebracht en brak in
de Sunset-bioscoop het huisre
cord met een weekendopbrengst
van ruim 16.000 dollar. De film
gaat over een jongetje op het
Friese platteland dat in de be
vrijdingsdagen een seksuele re
latie onderhoudt met een Cana
dese soldaat.
Hoewel de film in slechts twee
Amerikaanse steden te zien is
daalt For A Lost Soldier toch
Variety's nationale top-vijftig
waar de Nederlandse film nu
binnenkomt op de 42-ste plek.
Directie* K. Scherphuis,
W. F. de Pagter en
F. van de Velde.
Hoofdredactie:
M. P. Dieleman,
algemeen hoofdredacteur;
C. van der Maas,
hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek,
adjunct-hoofdredacteur.
Vlissingen* Oostsouburgse-
weg 10, Postbus 18.
4380 AA Vlissingen.
Tel. 01184-84000.
Servicepunt: Boekhandel
Bikker. Walstraat 94.
Middelburg- Markt 51,
4331 LK Middelburg.
Tel. 01180-81000.
Goes; Grote Markt 2, 4461 AJ
Goes. Tel. 01100-31800.
Terneuzen: Axelsestraat 16,
4537 AK Terneuzen.
Tel. 01150-94457.
Hulst: Servicepunt: Boekhandel
Duerinck, Gentsestraat 12,
Tel. 01140-14058.
Axel: Nassaustraat 15, 4571
BK Axel. Tel. 01155-68000
Zierikzee: Oude Haven 41.
4301 JK Zierikzee.
Tel. 01110-15380
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur.
Openingstijden Zierikzee
van 8.30 tot 12.30 en
van 13.30 tot 17.00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
Centrale redactie: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Tel. 01184-84000;
Redactiefax: 01184-70102,
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19.00 uur;
in het weekeinde: verwijzing
via de telefonische boodschap op
de kantoren.
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht
in te spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties: tijdens
kantooruren en uitsluitend maan
dag- t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur te Vlissin
gen: Tel. 01184-84000. Fax
01184-70100.
Abonnementsprijzen: per
kwartaal 82,75. automatische
afschrijving 82,00, franco per
post 105,00; per maand
29,00, automatische afschrijving
28,50; jaarabonnement
320,00, automatische
afschrijving 319,00;
jaarabonnement franco per post
405,00; losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,50,
zaterdag 2,00 p.st., (alle
bedragen inclusief 6 pet. btw).
Postrek.nr." 3754316 t.n.v.
PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven: 162 cent
per mm; minimumprijs per
advertentie 24.30; ingezonden
mededelingen 2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit
blad 6,00 meer. Volledige
tarieven met contractprijzen op
aanvraag (alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet. btw).
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B.V.
Vlissingen.
