Ruzie Suriname-Nederland nuttig Clara, de 'Lichtende' vrouw uit Assisi Wie voert bevel VN-operaties in Bosnië 4f Verandering van identiteit hier bijna onmogelijk opinie en achtergrond Econoom dr Marein van Schaaijk: ff ZATERDAG 7 AUGUSTUS 1993 van onze correspondent in Paramaribo Wim Bunschoten Omdat het met Suriname maar niet wil vlotten, ging Nederlands ambassadeur in Su riname, Pieter Koch, onlangs op bezoek bij president Ronald Ve- netiaan. Het ging over de econo mie en er kwam ruzie van. Maar volgens de econoom dr. Marein van Schaaijk, mentor van vele Surinaamse vakbroeders, kan dat gebakkelei verfrissend uit pakken. „De tijd is rijp dat Ne derland en Suriname op een normale, nuchtere manier met elkaar omgaan. Op basis van ge lijkwaardigheid in plaats van dat iedereen bang is voor post koloniale sentimenten". De boodschap van Koch luidde dat geld voor steun aan de Suri naamse economie er voorlopig niet in zit. Dat gedeelte van de ontwikkelingshulp wordt opge schort. De noodzakelijke harde maatregelen voor de gezondma king van de economie (vervat in het Structureel Aanpassings programma, SAP) worden in Pa ramaribo niet genomen. En zo lang daar geen verandering in komt, is economische hulp weg gegooid geld. redeneert Den Haag. De kassa gaat pas rinke len als het Internationaal Mone tair Fonds (IMF), als nieuw in te schakelen begeleider en beoor delaar van het SAP. een positief oordeel geeft. Maar Suriname laat zich niet door Den Haag regeren en wei gert het IMF als 'externe moni tor' in te schakelen. Van Schaaijk kan president Vene- tiaan geen ongelijk geven. „Ik heb geen enkel bezwaar tegen het IMF. Ik vind het een prima club met vele deskundigen. Maar er is een verschil tussen het binnenhalen van het IMF als adviseur of als iemand die in Su riname de macht gaat overne men. Als ik Suriname was zou ik ook zeggen 'ik ga geen geld le nen!' Wantje wordt afhankelijk. Hoe moet je dat terugbetalen? Dat is een verschuiving van het probleem. Ze moeten het zelf doen. Maar het is wel plezierig om het IMF erbij te hebben als adviseur. Nou. dat gebeurt dus eigenlijk al. Onlangs is er nog een missie in Paramaribo ge weest. Al dat kabaal dat Neder land maakt om per se het IMF erbij te halen als externe moni tor vind ik een beetje overdre ven". President Ronald Venetiaan Wat zouden dan de beweegrede nen zijn van de Nederlandse re gering om dat te eisen? Van Schaaijk buldert van de lach. „Ze denken 'Suriname en Neder land - het is allemaal vreselijk in gewikkeld'. Er valt geen eer aan te behalen. Alles watje doet gaat altijd verkeerd. Dus we spelen het in handen van het IMF; laat die zich maar bemoeien met het wespennest. Het is een beetje slap van de Nederlandse rege ring. Weinig daadkrachtig ei genlijk. Laten ze rechtop gaan staan en ronduit zeggen wat ze ervan vinden en gewoon in ge sprek treden met Suriname". Van Schaaijk heeft iets met Su riname. Hij werkte er zo'n twin tig jaar geleden als econoom en werd vervolgens in Nederland lid van de PvdA om ook politiek iets voor het land te kunnen be tekenen. Hij was secretaris van de Surinamecommissie van de sociaal-democraten, schreef tal loze rapporten, maar kwam bij zijn laatste bezoek in 1985 tot een ontnuchterende conclusie: dat wordt nooit meer wat. De economoom stapte uit de po litiek en promoveerde later op een economisch rekenmodel voor Suriname. De laatste twee jaar gaf Van Schaaijk vele cur sussen aan Surinaamse econo men om hun de fijne kneepjes van het rekenmodel bij te bren gen. Momenteel is hij wederom op bezoek in Paramaribo. Opti mistischer dan hij in tijden is ge weest. tm I De achteruitgang in Suriname miet eerst tot stilstand komen. Daarna pas is er hoop op verbetering. „Het beste beleid is het Structu reel Aanpassingsprograma, maar dat lijkt koopkrachtpro blemen te geven Nou. Vene tiaan kan zo mooi praten, die heeft zelfs de militairen onder de tafel gekregen. Het machts vraagstuk is opgelost. Met woor den in plaats van wapens. Dus ik denk dat zo'n krachtige persoon het volk ook door het aanpas singsprogramma kan leiden. Als dat lukt. zal het proces van ach teruitgang tot stilstand worden gebracht en dat betekent dat op den duur weer economische groei ontstaat. Let wel; op den duur. Ik geloof niet dat we deze eeuw nog een wezenlijke stijging van de welvaart zullen zien in Suriname. Maar als duidelijk wordt dat de achteruitgang tot stilstand is gekomen, ontstaat er hoop voor de toekomst en dat is wat de mensen hier nodig heb ben". Wel is het volgens Van Schaaijk noodzakelijk dat de Surinaamse regering snel, heel snel. maatre gelen neemt. Want veel tijd is er niet meer. De monetaire finan ciering (het bijdrukken van geld) moet razendsnel beëindigd wor den en de invoerrechten moeten omhoog. Slap En er is volgens hem geen man over boord als Nederland een deel van de hulp voorlopig in de zak houdt. „Dat opschorten van de hulp moet men niet drama tiseren". zegt Van Schaaijk luch tig. „In feite heeft Nederland ge zegd dat ze iets wat ze niet had beloofd te geven, inderdaad niet gaat geven, namelijk de devie- zensteun. De gewone ontwikke lingshulp gaat gewoon door. Ik vind dat Nederland het volste recht heeft te eisen dat eerst hier de monetaire financiering wordt stopgezet alvorens er nieuwe de- viezensteun wordt gegeven. An ders blijft het dweilen met de kraan open. Nederland heeft de verplichting om ontwikkelings middelen ter beschikking te stellen, maar er is helemaal geen verplichting om geld te geven voor geldsmijterij". Inhoudelijk juicht Van Schaaijk de Surinaamse beslissing toe om het IMF niet in te schakelen als externe monitor van het aanpas singsprogramma. maar ook psy chologisch is Suriname volgens hem daardoor een juiste weg in geslagen. De weg van ware onaf hankelijkheid met vertrouwen in eigen kunnen. „Ik ben voor stander, natuurlijk, van een heel vriendschappelijke relatie met Nederland, maar het moet niet zo zijn dat Suriname afhankelijk is van de grillen van politiek Den Haag. En als je erover nadenkt, is het maar beter ook dat men hier op eigen kracht orde op za ken stelt" foto Archief PZC „Ik denk eerlijk gezegd dat die impasse wel goed is. Nederland vond dat Suriname naar het IMF moest en dus zou het zo ge beuren. Zonder overleg, eenzij dig. werd het meegedeeld. Vene tiaan zegt tot mijn grote vreugde 'We gaan het zelf doen. Als Ne derland moeilijk doet, dan doen we het zonder die steun'. Hij wil z'n zelfrespect niet verliezen". „En misschien kan hij het zelf ook wel beter dan met allerlei fi guren om zich heen die zich er mee bemoeien. Dat zijn slechts stoorzenders. Dus laat hij de mo netaire financiering stopzetten. En tegen de tijd dat hij zo ver is, mag Nederland ook weer eens mee gaan doen. Men moet de za ken niet omdraaien. Suriname moet zijn eigen problemen op lossen en Nederland helpt daar een beetje bij. Het is niet zo dat Nederland een probleem heeft om de Surinaamse economie ge zond te maken". door Jan W. Scheffers Iedereen heeft wel eens van Franciscus van Assisi ge hoord. maar wie van Clara van Assisi? Toch wordt vanaf mor gen een jaar lang de 800e ge boortedag van Clara van As sisi internationaal herdacht en gevierd. Clara: haar naam betekent 'Lichtende'. Zij stichtte in de geest en met hulp van haar stadgenoot Franciscus een kloosterorde van minderzus- ters, later en ook nu nog be kend als de Clarissen. Ook in Zeeland heeft een Cla rissenklooster gestaan. Even buiten de Zanddijkse poort van Veere hebben gedurende meer dan honderd jaar 'Arme Clarissen' gewoond en een le ven van gebed en armoede ge leid. Het was Hendrik van Borsselen. heer van Veere. die ervoor zorgde dat de Clarissen in 1470 een klooster konden stichten. Een groep Zeeuwse vrouwen en enkele ervaren zus ters uit Antwerpen gingen in Veere een leven leiden volgens de Regel van Clara. In 1572 brandde het klooster af nadat volgelingen van de Prins van Oranje en de Reformatie de 26 Clarissen verjaagd had den. Het verhaal vertelt, dat een 'trouwe schipper' de zus ters een plaats op zijn boot be zorgde en hen naar het eiland Tergoes en daarna naar Ant werpen voer. Hier vonden ze in het Clarissenklooster een voor lopig onderdak. Dit ondanks het feit, dat er ook al gevluchte Clarissen waren opgenomen uit Brielle. Gouda en Alkmaar. Clara bleef eigenlijk eeuwen lang in de schaduw van Fran ciscus van Assisi. Dat is niet zo vreemd, als haar levensloop nader wordt bekeken. Alvorens in le treden in het klooster ontvangt Clara uit handen van Franciscus een boetekleed. Eigen weg Clara di Favarone werd in 1194 geboren in Assisi. Haar ouders behoorden tot de lagere adel. Het leven van de adel was in die tijd volop in het geding. Bur gers en kooplieden laten van zich horen en komen op voor hun rechten. De jonge Francis cus, zoon van een njke laken koopman, neemt aan de strijd deel. De adel wordt uit de stad Assisi verdreven. Ook de fami lie Di Favarone moet vluchten. Clara is dan vier jaar. In 1202 kunnen zij weer terugkeren. Franciscus heeft inmiddels ge kozen voor een nieuwe levens wijze: afstand doen van bezit en een rondtrekkend leven lei den in navolging van het Evan gelie. Dat baarde nog al opzien in Assisi. Geen wonder dat ook Clara van hem heeft gehoord. Zij is erg van hem en van zijn directe korte prediking onder de indruk. Dat doet bij haar de wens groeien om ook zo te gaan leven. Op haar 18e jaar willen haar ouders haar uithuwelij ken. Maar Clara heeft haai- ei gen weg al bepaald. In samen spraak met Franciscus en zijn broeders worden plannen ge maakt dat zij het ouderlijk huis kan ontvluchten. Midden in de nacht verdwijnt Clara uit haar huis. Ze wordt opgewacht door enkele broeders, die haar naar Franciscus brengen. Hij knipt Clara's haar af als teken van het begin van een nieuwe le venswijze en het aan God ge wijd zijn. Clara wordt in een klooster van de Benedictinessen in veilig heid gebracht. Alle pogingen van haar familie haar daar weg te halen zijn vergeefs. Clara is vast besloten haar eigen roe ping te volgen en haar eigen weg te gaan. Na enkele maan den betrekt Clara met haar zus Agnes, die haar achterna was gekomen, een buurmeisje en een vriendin het kloostertje van San Damiano, even buiten de muren van Assisi. Haar le ven zal zich nu ruim veertig jaar afspelen in de besloten heid van dit kloostertje, dat nog steeds de herinneringen hieraan bewaart en laat zien. Binnen korte tijd sluiten meer rondtrekken. In 1224 wordt Clara ziek. Tot haar dood in 1253 zou ze nooit meer hele maal gezond worden. Franciscus sterft in 1226. De broeders dragen zijn dode li chaam naar San Damiano. Cla ra en haar zusters kunnen af- levensbeschouwing I I i I I i 3ï lil vrouwen zich bij Clara en haar zusters aan. Opmerkelijk is dat later ook haar zus Beatrix en haar moeder Ortalana Clara volgden. Regel Franciscus geeft Clara en haar zusters een korte schriftelijke leefregel. Zij leven een terugge trokken leven, goed beveiligd tegen ongewenste binnendrin gers. Het was in die tijd ook on denkbaar dat vrouwen zouden scheid nemen. Franciscus en Clara zijn nauw met elkaar ver bonden geweest. Ook waren ze voor elkaar een rijke bron van inspiratie. Gegrepen door het levensideaal van Franciscus geeft Clara toch op haar eigen manier - binnen de mogelijk heden van die tijd - gestalte aan dit ideaal. Clara en haar eerste zusters ho ren thuis in de sterke opwek kingsbeweging, die in de 12e en 13e eeuw gaande was en die vooral in de wereld van vrou wen sterk aansloeg. Met een taaie vasthoudendheid heeft Clara gevochten voor datgene, wat zij als belangrijk in haar le ven had leren zien. Door niets en niemand liet zij zich daar van afbrengen. Haar wonderlij ke vrijmoedigheid was zo over tuigend en innemend, dat zij in staat was met pausen en kerke lijke overheden van mening te verschillen en van hen gedaan te krijgen wat zij wilde, zonder met hen in een blijvend conflict te belanden. Bekend is, dat Clara streng vasthield aan de levensregel, die zij voor haar 'orde van de ar me zusters' had geschreven. De door de kerkelijke overheid ge wenste veranderingen en ver zachtingen nam Clara niet op in die Regel. Dit is ook de re den dat Clara de pauselijke goedkeuring voor haar Regel pas op haar sterfbed ontving. Lichtende De persoonlijkheid van Clara als de 'Lichtende' spreekt het sterkst uit haar brieven, die be waard zijn gebleven. Zij schrijft onder anderen aan Agnes van Praag, dochter van de koning van Bohemen, die op een zelfde wijze als Clara ging leven. Uit die brieven komt Clara naar voren als een warme en harte lijke vrouw, die haar gevoelens en gedachten stevig ver woordt. Ze is heel persoonlijk in het meedelen van haar ge loofsbeleving, waarin Christus centraal staat. Daaruit licht op wat Clara en Franciscus zo boeit: Jezus van Nazareth en het volgen van zijn Evangelie. Franciscus doet dit door radi caal afstand te doen van zijn bezit, rond te trekken en de prediken en zo letterlijk Jezus te volgen samen met zijn broe ders. Clara doet dit door afstand te doen van haar bezit, zich terug te trekken 'uit de wereld' in be slotenheid en stilte, samen met haar zusters, werkend en bid dend, zo Jezus volgend. Bij bei den blijft het gaan om Jezus en zijn Evangelie. Dat is wat hen bindt, hen samenbrengt, hen inspireert. Daarin zijn zij el kaar tot steun. Beiden weten zich geroepen tot navolging, maar ieder op een eigen wijze. Clara leefde haar leven in grote eenvoud, niets opzienbarends. Toch wist zij talloze vrouwen te boeien, als een lichtend voor beeld. Tot op vandaag leven nog velen volgens haar leefre gel. In Nederland zijn nog tien Clarissenkloosters, waarin ook nog relatief jonge zusters een teruggetrokken leven van ar moede en gebed leiden. Maar met een uitstraling, die nog steeds zichtbaar is. Deze Nederlandse zusters Cla rissen en vele met hen, vieren het komend jaar het achtste eeuwfeest van Clara's geboor te. Niet om Clara bijzonder te vereren, maar om de navolging van deze markante 'lichtende' vrouw uit Assisi te stimuleren. Daartoe worden een aantal uit gaven verzorgd, die een nader licht werpen op het leven en de spiritualiteit van Clara. Er zijn speciale tijdschriften, posters en kaarten gemaakt. Er is een mobiele tentoonstelling ver vaardigd, een diaserie is te huur. een mediatief muziek spel wordt op verzoek uitge voerd. er zijn cursussen en mo gelijkheden voor bezinning. De weerklank van Clara's le venwijze drong door tot ver buiten de muren van haar klooster San Damiano en over de grenzen van haar tijd. Zo is zij nog steeds de 'lichtende' vrouw uit Assisi. Voor informatiemateriaal: zuster Chiara Bots. Clarastraat 2,5366 AK Megen door Eric Groen Het is in Nederland nau welijks mogelijk om een nieuw leven te beginnen onder een andere naam. Bij hoge uitzondering gaat het ministerie van justitie ak koord met een identiteitsve randering. De Marokkaanse man die woensdag door middel van een gijzeling van drie bankmedewerkers een andere identiteit en Ne derlands paspoort wilde af dwingen, maakte dan ook geen enkele kans. Het komt hoogst zelden voor dat iemand in Nederland om een andere identiteit vraagt. Verzoeken om naamsveran dering worden wel regema- tig gedaan, maar dan gaat het meestal om dat iemand niet meer de naam van de biologische vader of ex-echt genoot wil dragen. Woordvoerder H. Koopman van het ministerie van justi tie zegt dat de afgelopen ja ren bij drie buitenlanders de identiteit werd veranderd. „De laatste keer, in 1990, ging het om een Marokkaans meisje dat door haar familie werd bedreigd. Zij wilde niet worden uitgehuwelijkt. Het kind was gevlucht en kwam via opvanghuizen uiteinde lijk bij ons terecht. Bij de twee andere gevallen ging het ook om een Marrok- kaans meisje en een Turkse. Volgens Koopman leverde identiteitsverwisseling wat deze drie vrouwen betreft weinig problemen op. „De meisjes namen tegelijkertijd de Nederlandse nationaliteit aan. Dan is naamsverande ring wettelijk toegestaan, mede in het licht van de bevordering van integratie. Een kersverse Nederlandse met een typisch Arabische naam zou alleen maar tot vervelende situaties leiden". Door de identiteitswijziging kan niemand de Nederland se mevrouw X in verband brengen met het verdwenen Marokkaanse meisje Y., ter wijl het toch om dezelfde lui er iel •bri ld' persoon gaat. Langs officiële!, weg is het aannemen van eenf andere identiteit vrijwel on-r11 mogelijk. In het criminele vel circuit blijken mannen en!??1 vrouwen met regelmaat on-F der een andere naam op ter11 duiken. Volgens de Amster r"' damse politiewoordvoerder^ Klaas Wilting is het gebruikf van valse papieren een vrij! algemeen voorkomend ver-r.Ê schijnsel. „Dan hebben we|s^ het niet alleen over paspoor-r ten, maar ook over rijbewij-P' zen en postidentiteitskaar-Fr ten". In de onderwereld ope-rr reren veel vervalsers die pa pieren namaken of gestolen! v< documenten 'aanpassen'] al Alleen al in Amsterdam wor-jk, den jaarlijks honderden pas- la: poorten gestolen. Bij politie-! 3 controle vallen veel gebrui-fho kers van valse papieren door ve de mand. n II Voor een echte identiteits-jNe verwisseling moeten ook alle tot gegvens in de bestanden vann t< alle overheden worden aan-tg gepast. En dat is bijna nietL mogelijk. Woordvoerder!"" Koopman van het ministeriel van justitie: „Dan zou bij |l voorbeeld ook de geboor-r teacte vervalst moeten wor den. Bij iedere naamsveran-|£l dering worden de gewijzigde!^ gegevens in de kantlijn vanl de bestaande acte geno-jri teerd. Dan is nog altijd de U oorspronkelijke naam be-j kend. Daarmee kan nauwe»? lijks worden gesjoemeld". ïaa Door in het buitenland on-ha( der te duiken kan iemand.te: proberen echt van de wereld [ei te verdwijnen. „Bijvoor beeld naar een van die lan-, den die het niet zo nauw ne-, men met de registratie vari| personen". Het 'perfecte' Ne-j derlandse registratiesys teem heeft niet alleen posi tieve kanten. Koopmans: „De grote lijnen van ons sys teem zijn vlak voor de oorlog uitgewerkt. Wij werken nog steeds volgens deze metho de. De bevolkingsregistra- na tie, in de handen van de Duitsers, was een ware voor de vervolgden". itii "du van onze correspondent in Washington Hans de Bruijn De strubbelingen tussen Na- vo en VN over wie het com mando moet hebben over even tuele luchtaanvallen op Servi sche stellingen in Bosnië-Her- cegovina, gaan eigenlijk over de vraag of de Verenigde Staten bereid zijn hun soldaten beve len te laten opvolgen van niet- Amerikaanse commandanten. Tot nog toe heeft Washington dat altijd geweigerd, maar pre sident Clinton lijkt tot een min der starre opstelling bereid. VN-secretaris-generaal Bou- tros-Ghali heeft minister van buitenlandse zaken Warren Christopher geschreven dat hij zelf degene wil zijn die uiteinde lijk beslist over de inzet van Na- vo-vliegtuigen en dus ook de Amerikaanse. De Amerikanen staan er vooralsnog op dat de Navo - waarin zij het voor het zeggen hebben - het besluit neemt. Er zou nu een oplossing in de maak zijn waarbij de ver antwoordelijkheid keurig wordt gedeeld. Maar deze kwestie be wijst dat, nu de VS een steeds grotere rol willen spelen in VN- vredesoperaties, ook de plaats van hun militairen in die opera ties ter discussie komt te staan. Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben Amerikaanse troepen nooit onder vreemd commando gediend. De VN-actie in Korea stond onder Amerikaans bevel. De Navo-opperbevelhebber is een Amerikaan. En in de door de VN gesanctioneerde Golfoorlog was het niet anders. Politieman De situatie in de wereld is echter drastisch veranderd en de VS voelen zich niet meer geroepen om overal politieman te spelen. Bosnië is daar het beste bewijs van. De Verenigde Naties nemen die rol meer en meer over. Einde lijk. zeggen velen. In 1992 waren er wereldwijd 11.500 VN-blauw- helmen, nu zijn dat er 80.000. En voor het eerst sinds Korea doen de VS daarbij actief mee. Zoals in Somalië, waar 4000 Ameri kaanse VN-soldaten actief zijn. Naarmate de VN als 's werelds politieman belangrijker wordt, zullen de Amerikanen ook moe ten aanvaarden dat zij het niet meer alleen voor het zeggen heb ben. President Clinton heeft vo rige maand in een beleidsnota gesteld dat hij wil dat de moge lijkheden van de VN om vredes operaties uit te voeren, wordt vergroot, zowel financieel als mi litair. Dat houdt volgens VN-di- plomaten in dat de VS bereid moeten zijn de autoriteit van de VN te aanvaarden. Maai- V hington zei er nadrukkelijk dat Amerikaanse VN-militai het recht moeten hebben orcjMl te weigeren die 'illegaal, on; standig of militair onvoorz Dt tig' zijn. VN-ambassadriee iai deleine Albright wees toen ter meteen al op de gevaren it die benadering. Betekent dit B, mers niet dat andere landenjnn troepen onder Amerikaans vel plaatsen, zoals in de Golft II log het geval was, dan ook A r rikaanse orders mogen wi ren? Bkc JF kl Somalië Albright heeft Clinton gew schuwd dat 'het reserveren nationale belvelsstructu|£ VN-operaties kan ondermijn Het schoolvoorbeeld daarva wat in Somalië gebeurde, Italiaanse VN-soldaten te|T! het bevel van de Turkse commandant contacten me! bellenleider generaal Aid legden en weigerden tegen di eenheden op te treden. Dat li de tot een crisis en het Italiaa dreigement om zich uit Som; ®j terug te trekken. De VN-amlj sadrice klaagde er daarna Veiligheidsraad over dat landen „slecht voorbereide slecht uitgeruste troepen" v VN-operaties beschikbaar len. Dat amateurisme kan de loofwaardigheid van de schaden, meende zij. De ver! t gen boodschap was duidelijk: VS leveren goed uitgem 6 goed voorbereide en genuin veerde eenheden en beschik! als enigen over de militaire technische capaciteit die w VN-acties vereist is. Dat te'a kent dat de VN voorlopig voc Jd< van de VS afhankelijk zuiW- blijven voor vredesoperaties Bosnië speelt op de achtergn mee dat Frankrijk, dat geenc uitmaakt van de militaire st: tuur van de Navo, geen mik ren onder Amerikaans bevel plaatsen. Parijs wijst erop Veiligheidsraad in juli een re lutie heeft aanvaard die stelt luchtaanvallen alleen door VN - waarin Frankrijk als manent lid van de Veilighei raad een veto heeft - bev( kunnen worden. Maar de VS: zen op een andere resolutie de leden het recht geeft noodzakelijke maatregelen' nemen, mits in overleg met J VN. Dat geeft de soldaten in B nië enige ruimte. Er is nu een 1 lossing in de maak waarbij B 11 tros-Ghali het groene licht ra S' geven voor de aanvallen, rr.1 de Navo (de VS) over de uit' 31 ring beslist. Maar dat is 11 noodoplossing en het is du.** lijk dat de VN dringend behoi hebben aan vaste compel tieafspraken.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1993 | | pagina 4