In 't Veld struikelt over brieven
PZC redactie
Niet juist informeren Kamer
behoort tot de hoofdzonden
PZC opinie en achtergrond
Chinese slaven in
'Het Mooie Land'
leidt tot twaalfde
wijziging kabinet
Vertrek In 't Veld
Opdeling van Bosnië
lijkt nu enige optie
Ritzen adviseerde staatssecretaris de eer aan zichzelf te houden
VRIJDAG 18 JUNI 1993
van onze correspondent
Hans de Bruijn
Twee jaar geleden hoorde hij
voor het eerst het geluid
van de 'slangekop'. Die vertelde
Lin hoe prachtig het was in
'meiguo', het mooie land. Waar
iedereen een groot huis en een
mooie auto had. Dat was ook
voor hem, een simpele landar
beider, weggelegd. Voor een
paar duizend gulden kon het ge
regeld worden. Handgeld nu, en
de rest zou later wel komen. Te
rugbetaling in het beloofde
land zou immers geen probleem
zijn.
Nu is Lin in 'meiguo', de Verenig
de Staten. En is helemaal niet
blij. „Het is een hard leven hier.
Amerika is geen goede plek",
zegt hij. Het liefst zou hij weer te
ruggaan naar zijn dorpje in Fu-
jian. Maar hij moet nog duizen
den dollars terugbetalen aan de
'slangekop'. de bijnaam voor de
ronselaars die hem, en duizen
den andere Chinezen, met mooie
beloften naai- Amerika lokten.
Voorlopig zit hij nog jaren diep
in de schulden.
Twee weken geleden ontdekten
Newyorkse politiemannen in
een kelder onder een huis in
Brooklyn dertien Chinezen, die
er gevangen werden gehouden.
Overdag moesten zij werken, in
restaurants, winkels of in wasse
rijen. voor 70 cent per uur, zes
tien uur per dag. Hun schuld aan
de werkgevers was soms tiendui
zend dollar. Een jongeman die zo
al zes jaar bezig was, werd met
de dood bedreigd omdat hij tien
cent opslag vroeg.
Tienduizenden Chinezen
werken en leven in de VS onder
omstandigheden die ronduit als
slavernij aangemerkt kunnen
worden. En elk jaar komen er
volgens de Amerikaanse immi
gratiedienst zeker honderddui
zend bij. Hoofdzakelijk illegaal,
want officieel laten de VS per
jaar niet meer dan 20.000 Chine
zen uit China en evenveel uit.
Taiwan toe. En ook als zij wor
den gepakt mogen zij dankzij de
ruimhartige immigratiewetten
meestal blijven.
De Chinezen-handel heeft in
eens alle aandacht gekregen na
dat vorige week een schip - met
de weinig toepasselijke naam
'Gouden Waagstuk' - met bijna
driehonderd illegale Chinezen
voor de kust van New York aan
de grond liep. De Chinezen
sprongen overboord - op weg
naar 'meiguo' - maar werden
door de kustwacht opgepakt.
Zes van hen verdronken. De an
deren wachten nu in gevange
nissen op een besluit van de au
toriteiten over hun lot.
Hongerloon
In het koude zeewater bij Long
Island eindigde een ware martel
tocht, die voor sommigen al
twee jaar geleden was begonnen.
Een 'slangekop' wist hen over te
halen duizenden dollars bijeen
te schrapen, door van familiele
den te lenen, en de reis naar
Amerika te beginnen. Vaak met
een lange voettocht naar het
zuiden, naar Thailand of Hong
kong. Daar wachtte een boot
waarop zij maandenlang in er
barmelijke omstandigheden
werden opgesloten.
De verhalen over de oversteek,
met soms 'overstappen' in een of
ander Afrikaans land, zijn hart
verscheurend. Over gebrek aan
eten en water (een liter per per
soon per week), over het ontbre
ken van hygiëne, over een toilet
voor 280 mensen. Mannen, vrou
wen, kinderen - opeen geperst in
het ruim van een schip - die soms
wekenlang geen daglicht zagen.
Een weg terug was er niet. en het
beloofde land leek vaak verder
weg dan vanuit China zelf.
Volgens de Amerikaanse immi
gratiedienst INS zijn zo deii
ste drie jaar al tienduizend^
legale Chinezen in de VS aar
komen. Ze worden vlak voor'
kust overgeladen in kfe
bootjes en aan wal opgev^
door Chinese mensenha^
laars, die hen meenemen nar
'Chinatowns' van New York
Angeles of San Francisco oii
werkgesteld te worden om t
schuld af te betalen. Daar is
tijd werk voor een ongeschct
tegen een hongerloontje.
Asiel
Hoe lager het loon, hoe lange
illegalen aan hun 'slangefe
pen' vast zitten. De Chineses
fia wordt er schatrijk vanj
dwars ligt wordt met de dooi;
dreigd. Of met aangifte aal
INS. Maar de illegaglen
niet dat dat juist hun reel
zou zijn. Van terugzending a
China is immers geen sprakel
Chinezen hoeven slechts p-
tiek asiel aan te vragen om»
prcedure te laten beginner.:
hen nog zeker twee jaar inde'
houdt.
Dat hebben zij te danken s
toenmalig president Geè
Bush, die in 1991 de toe'.sti
van Chinezen vergemakkelijk
Na het bloedbad op het Fj
van de Hemelse Vrede in Pek
in 1989, was het voor Chine#:
veel makkelijker geworden:
asiel te krijgen. Maar in 1991)
paalde Bush dat ook alle Ck
zen die het slachtoffer dreigó
te worden van de 'familiepi
tiek' van de Chinese regering:
asielzoekers zouden wordeni
kend.
Het beleid van de regering in
king om slechts een kind pers
zin toe te staan, maakte dal
dereen die het risico liep eeni
dwongen abortus of sterilisa
te moeten ondergaan, asiel fc
krijgen. Zoals de Amerika
ook de Cubaanse vluchteling
en de Vietnamezen die na
einde van de oorlog in hun la
het communisme wilden c
vluchten, niets in de weg legg
Dat nieuws lokte nog eens lie
duizenden Chinezen meer na
de VS.
Slaaf
Maar omdat het Chinese regü
hen niet zomaar laat vertrek);»
zijn de meeste vluchteling!
aangewezen op de 'hulp' van:
mensenhandelaren. De VS ha
den momenteel zeker twinj
schepen in Azië in de gaten,:
mogelijk Chinezen illegaal ga
vervoeren. Veel kunnen zij ovi
gens niet doen. Onderschepp
van de schepen op zee is nietti
gestaan en als de Chinezen b
nen de Amerikaanse watei
zijn moeten zij aan land wore
gebracht.
Daar begint dan een langdu
administratief proces. El
vluchteling heeft er recht
door de INS gehoord te wordi
De immigratiedienst heeft s
ter al een achterstand v
260.000 zaken. Is er, na zo'nv
maanden, een negatieve ii
spraak, dan kan beroep aange
kend worden. Dat duurt iei
een jaar. Intussen zijn de Chii
zen in de VS, kunnen niet w.
den opgesloten en zijn dus vi
dat wil zeggen: vaak aan i
'slangekoppen' overgeleverd,
Duizenden van die Chinezend
de INS nooit meer terug. 1
werken in de Chinatowns in n
strekte anonimiteit, zonder
pieren, en meestal onder erts
melijke omstandigheden. E
voorbeeld als slaaf van de T;
Ching'-bende. de grootste
New York, die geleid wordt
de 28-jarige Guo Liang Ghi.Bj
er schatrijk mee geworden. J
handel in mensen levert tege
woordig meer op dan die
drugs", zegt een Newyorksep:
tieman.
door Runa Hellinga
Of de vrede in Bosnië met de
nieuwe onderhandelingen
in Genève dichterbij of verder-
weg is gekomen, valt nog te be
zien. Maar een ding staat buiten
kijf: het Vance-Owen plan kan
definitief worden begraven.
Zelfs VN-bemiddelaar Lord
Owen erkende dat gisteren, na
dat woensdag duidelijk was ge
worden dat zowel de Serviërs
als de Kroaten alleen nog maar
willen praten over opsplitsing
van de republiek.
Daarmee zijn die twee volkeren
een beetje dichter bij de realise
ring van de droom die nationa
listen aan beide zijden al lang
koesteren: de vorming van een
Groot-Servisch en een Groot-
Kroatisch rijk. De moslims zijn
nog niet zover dat ze met opde
ling instemmen. Maar hun mili
taire offensief afgelopen week in
Centraal-Bosnie maakt duide
lijk dat ook zij eigenlijk niet
meer rekenen op een andere uit
komst van de oorlog.
Wat rest is de vraag wie straks
wat krijgt. En daarover is het
laatste gevecht nog niet gele
verd. Nu een driedeling de enige
optie is, is er met name voor de
moslims weinig reden om op dit
moment vrede te willen.
Serviërs en Kroaten zijn veel
verder gevorderd in hun verde
lingsplannen dan ze naar buiten
toe toegeven, en ze claimen aan
zienlijk meer Bosnisch gebied
dan op grond van hun bevol
kingsaandeel gerechtvaardigd
zou zijn. Voor de Bosniërs heb
ben ze de kleinst mogelijke regio
in gedachte: een stukje in het
noord-westen rond Bihac en een
gebied in Centraal-Bosnië rond
Sarejevo, dat volgens specula
ties ook de steden Tuzla en Zeni-
ca zou bevatten.
Ministaatjes
Vorige week al zouden de Bos-
nisch-Kroatische 'premier' Ja-
dranko Pric en de Bosnisch-Ser-
vische 'premier' Vladimir Lukic
in het dorpje Celebici bijeen zijn
gekomen om een akkoord van
wederzijdse erkenning van hun
mini-republiekjes te tekenen. Zij
zijn in het kader daarvan ook
uitwisseling van krijgsgevange
nen en van bevolkingsgroepen
overeengekomen, inclusief geor
ganiseerde woningruil en een
overeenkomst over het weiden
van vee en bewerken van land
bouwgrond aan de andere kant
van de 'grens'. Woensdag wer
den in de buurt van Gradiska de
eerste veertig krijgsgevangenen,
twintig Serviërs en twintig
Kroaten, geruild.
Dat president Izetbegovic
woensdag uit de vergadering
wegliep, was niet echt een ver
rassing. Dat de voortgaande ge
vechten bij Gorazde niet de eni
ge reden waren, was voor ieder
een duidelijk. Izetbegovic had
tijd nodig. Zelfs als de moslims
bereid zijn tot opsplitsing, dan is
het voor hen nog te vroeg om
daar aan de onderhandelingsta
fel over te praten.
Hun enige kans om een redelijk
gebied over te houden, is vero
vering. De realiteit is dat geen
van de beide andere partijen be
reid is rekening te houden met
de belangen van het door hun
toedoen ontstane moslim-minis
taatje. Als Serviërs en Kroaten
al tot concessies aan de Bosniërs
bereid zijn, is dat onder druk van
de situatie op het slagveld.
Bevoorrading
De toezegging van Radovan Ka
radzic dat de Serviërs 1000 vier
kante kilometer gebied willen
afstaan, kan nauwelijks als een
echte concessie worden be
schouwd. Dan nog houden ze
ruim 60 procent van het Bosni
sche' grondgebied in handen.
In tegenstelling tot Kroaten en
Serviërs beschikken de moslims
nauwelijks over aaneengesloten
gebied, over iets dat de kem van
een zelfstandig staatje zou kun
nen worden. De bevoorrading
van Sarajevo loopt, behalve via
de lucht, via wegen waar Kroa-
tisch en Bosnisch gebied zich
om de zoveel kilometer afwisselt
en het transport langs de volgen
de wegversperring moet worden
geloodst.
Het doel van de moslimstrijd
krachten is de versteviging en
uitbreiding van hun posities.
Het gaat om de regio rond Sara
jevo en vandaar uit in het zuiden
richting Mostar, in het noord
westen richting Travnik en in
het noord-oosten richting Tuzla.
Dat gaat met name ten koste
van de Kroaten. die zwakker zijn
dan de Serviërs en die in dit of
fensief duidelijk geen stand we
ten te houden.
De moslims profiteren ervan dat
Kroatië te maken heeft met de
oorlog tegen de Serviërs op ei
gen grondgebied. Vanwege de
aanhoudende conflicten in de
Krajina heeft de Kroatische re
gering een deel van haar regulie
re troepen die ze in Bosnië opge
steld had. teruggetrokken.
Wapenfabriek
Met hun veroveringen in de laat
ste week hebben de moslims bo
vendien beslag weten te leggen
op de Bratstvo-wapenfabriek bij
Novi Travnik, die tot nu toe voor
het Kroatische leger produceer
de. Hun positie in Centraal-Bos
nië is al met al duidelijk ver
sterkt en ze zullen hun offensief
zeker voortzetten tot de aan
voerlijnen naar Sarajevo en
eventueel naar de industriestad
Tuzla veilig in hun handen zijn.
I I i I li I I i I ITTf
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
door Henri Kruithof
Het was uiteindelijk minis
ter Jo Ritzen die de knoop
doorhakte. „Je kunt maar beter
de eer aan jezelf houden, want
als weer een briefje uitlekt op
het verkeerde briefpapier, hang
je", moet Ritzen tegen zijn net
aangetreden staatssecretaris
Roel in 't Veld hebben gezegd.
En dat advies heeft de bestuurs
kundige zich aangetrokken.
Formeel valt In 't Veld waar
schijnlijk weinig te verwijten.
Hij heeft in een brief aan Ritzen
keurig gemeld welke neven
werkzaamheden hij zoal ver
richtte en hoe de financiële con
structies rondom zijn prive-ven-
nootschap in elkaar zat. Boven
dien kon hij aantonen dat de
universiteit waar hij werkte, fi
nancieel eerder beter dan slech
ter werd van zijn schnabbels.
En toch, In 't Veld gaf dat giste
ren in de Tweede Kamer toe. had
hij tevoren beter moeten naden
ken of hij wel de meest aangewe
zen persoon was om juist staats
secretaris voor het hoger onder
wijs te worden. Zijn politieke
voorman. Wim Kok. had nog
niet zo lang geleden forse kritiek
geuit op schnabbelende hoog
leraren.
Als staatssecretaris voor het ho
ger onderwijs werd de gewraak
te staatssecretaris echter ver
antwoordelijk voor een beleid
om juist dat schnabbelen aan
banden te leggen. Zo'n beleid
kun je alleen maar met gezag
uitvoeren als je zelf nooit betaal
de nevenarbeid hebt verricht als
hoogleraar. En dat kun je van
Roel in 't Veld niet zeggen.
Het blijft echter jammer dat een
persoonlijkheid als In 't Veld nu
het veld heeft moeten ruimen.
Hij had en heeft zeer uitgespro
ken ideeën over het functione
ren van de politiek. Ideeën die
vaak tot irritatie stemmen (dat
is al jaren de manier waarop In 't
Veld discussies probeert uit te
lokken) maar die daardoor tot
nadenken stemmen.
Ook het hoger onderwijs had
kunnen profiteren van de denk
kracht die deze wetenschappen
pur sang in de politieke praktijk
had kunnen brengen. In 't Veld
moest in staat worden geacht
beleid te ontwikkelen dat zowel
voor het wetenschappelijk on
derwijs zelf, als voor de overheid
lucratief zou zijn.
Maar bovenal had de PvdA be
hoefte aan een 'denker' van kali
ber. Iemand die niet direct aan
de korte termijn denkt. Hij zou
zich waarschijnlijk bij voorbaat
hebben neergelegd bij een slech
te verkiezingsuitslag, daarover
niet hebben getreurd en ideeën
hebben ontwikkeld hoe de partij
er weer bovenop zou kunnen ko
men. Een gave die binnen de
PvdA niet sterk ontwikkeld is.
Wim Kok heeft er weer een pro
bleem bij. Na het vertrek van Ter
Veld en In 't Veld. de slechte ver-
kiezingsonderzoeken en de gro
te financiële problemen waarin
het kabinet verkeert, moet hij
ook nog op zoek naar een nieuwe
bewindsman of -vrouw op onder
wijs. Wie daar nog instapt moet
ofwel een masochist ofwel een
heilige zijn. Dat zal dus niet mee
vallen.
Moed
Maar bovendien is de vraag of de
PvdA nog wel in staat moet wor
den geacht normaal te regeren.
Een overmaat aan affaires leidt
al jarenlang de aandacht af van
waar het werkelijk om zou moe
ten gaan. Maar een partij-in-pa-
niek is niet meer in staat om een
betrouwbare regeringspartij te
zijn, dat heeft de VVD in het ver
leden wel bewezen.
Wim Kok zou de moed moeten
kunnen opbrengen de weg van
de beide staatssecretarissen te
volgen. Dat heeft een kabinets
crisis tot gevolg en nieuwe ver
kiezingen. Maar voordat het ver
lies geïncasseerd is. zijn de so
ciaal-democraten niet in staat
aan de wederopbouw te begin
nen. Dat vereist een daadkracht
die bij de PvdA ver te zoeken is.
Het aftreden van staatsse
cretaris In 't Veld leidt tot
de twaalfde personele wijziging
van het derde kabinet-Lubbers,
dat op 7 november 1989 aantrad.
Tien maanden later, op 19 sep
tember 1990. trad landbouwmi
nister Braks af toen bleek dat de
PvdA-fractie onvoldoende ver
trouwen had in zijn visserijbe
leid.
Braks werd opgevolgd door
staatssecretaris Bukman van
economische zaken. Deze kreeg
er op 28 september een staatsse
cretaris bij: drs. J. Gabor (CDA)
die burgemeester van Haaksber
gen was. Bukman werd op Eco
nomische Zaken opgevolgd door
CDA-kamerlid Van Rooy.
Op 2 januari dit jaar vertrok mi
nister Van den Broek van bui
tenlandse zaken naar Brussel
waar hij EG-commissaris werd.
De Leidse hoogleraar prof. dr. P.
Kooijmans werd de nieuwe mi
nister van buitenlandse zaken.
Eind april werd CDA-kamerlid
Frinking staatssecretaris van
defensie, als opvolger van Van
Voorst tot Voorst die kort daar
voor commissaris van de konin
gin in Limburg was geworden.
Eerder deze maand stapte
staatssecretaris Ter Veld van so
ciale zaken en werkgelegenheid
op, toen ze niet langer het ver
trouwen van haar partij genoot.
Staatssecretaris Wallage van
onderwijs volgde haar op. Prof.
In 't Veld ging van de Erasmusu-
niversiteit naar Onderwijs en
Wetenschappen.
Hei, na-oorlogse record van
kortst zittende bewindsman
staat met drie dagen op naam
van Charles Schwietert (VVD).
Deze oud-journalist werd staats
secretaris van defensie in het
eerste kabinet-Lubbers (1982-
1986). Zijn politieke rol was uit
gespeeld toen bleek dat hij noch
doctorandus, noch luitenant in
diensttijd was geweest, zoals hij
had beweerd.
In 't Veld (PvdA) bezet nu met
acht dagen de tweede plaats.
Derde is staatssecretaris van de
fensie A. van Es (ARP) met 57
dagen, die in september 1972 af
trad na een verschil van mening
met zijn minister De Koster over
de opbouw van het ministerie.
Vierde is defensie-minister S.
van den Bergh (WD), die op 1
augustus 1959 na 2,5 maand om
persoonlijke redenen opstapte.
Vijfde is dr. ir. J. Ringers (partij
loos), die in novembver 1946 na
vier maanden terugtrad als mi
nister van openbare werken en
wederopbouw. Hij was het niet
eens met het Nederlandse beleid
ten opzichte van Indonesië.
Roel in 't Veld verlaat na zijn drie kwartier durende monoloog waarin hij zijn aftreden aankondigde. foto Cor Mulder/ANP
door Wilfred Scholten
Hoofdredactie: M. P. Dieleman, algemeen hoofdredacteur:
C. van der Maas. hoofdredacteur commentaar;
A. L. Oosthoek, adjunct-hoofdredacteur.
Eindredactie: K. Cijsouw en J. D. van Scheijen.
Bureauredactie provincie: R. Bosboom:
M. E. Ernens-Abrahamse: B. Goudswaard: P. C. de Jonge:
M. T. O. van der Vleuten; I. D. A. M Russel:
J. P. van de Sande; J. P. Verbeek.
Redactie binnen- en buitenland: M. S. van Reems (chef);
G. J. Kers; J. P. H. Noot; C. J. Schets; W. P Staat.
Redactie bijlagen: A. L. Kroon (chef); J. van Damme.
F. P. J. Doeleman: J. A. M. Tabbers; A. Zevenbergen
Sportredactie: J. M. van den Berg (chef); J. F D. Bakker;
H. R. Kruitbosch: E. L. Ramakers; R. Thannhauser.
T. J. van den Velde.
Vormgeving: A. A. Adriaanse; N. Geelhoed; A. F Schreurs;
W M. J. Verstuyf.
Systeembeheer: C. W. M. Keuning.
Nieuwsdienst: A. J. Snel (chef).
Algemeen verslaggevers (Vlissingen): M. Antonisse (plv. chef
nieuwsdienst): J. C. M. Cats; A. M. van der Jagt. B. Jansen:
H. O. Postma: M. J. Schrier; M. van Zuilen (Den Haag).
Regio Bevelanden/Tholen (Goes): W J. van Dam (chef);
F. B. Balkenende; M. A. de Jongh: L. J. Meinardi:
M. E. Woudenberg.
Regio Schouwen-Duiveland (Zierikzee): M. van Houten (chef):
I. M Dekker: A. W. C. Mullink.
Regio Walcheren (Vlissingen): A. A. van der Sluis (chef);
Y. Hoekstra; N. J. C. Kluijtmans (Ondernemend Zeeland),
E. J. Rozendaal; C. M J. Sondervan: H. van der Werf.
Regio Zeeuwsch-Vlaanderen (Terneuzen): W. A. Bareman (chef).
C. A. M. van Gremberghe; J. J. Heijt; R. E. A. Hoonhorst;
M. Modde.
Correspondenten Gemeenschappelijke Persdienst (GPD):
A. Knol (Brussel); P. de Vries (Brussel):
H. B. Hoogendijk (Berlijn); J. W. M Gertsen (Parijs),
C. van Zweeden (Londen): R. Hellinga (Boedapest);
A. Bloemendaal (Tel Aviv); E. J. A. van der Linden (Rome);
S. van Rijn (Willemstad); J A. Geleijnse (Moskou);
D. R. M. de Wit (Madrid); W. Bunschoten (Paramaribo);
J A. M de Bruijn (Washington); F. J. M. van der Houdt (Nairobi)'
P. G. W. van Nuijsenburg (Johannesburg).
Minister Hanja Maij-Weg-
gen (verkeer en water
staat) heeft al tegen veel par
lementaire fatsoensregels ge
zondigd. Maar het parlement
openlijk minachten, de oppo
sitie vrijwel negeren en te
laat komen bij een debat, is
niets vergeleken bij het aan
de laars lappen van de hoofd
regel bij een fatsoenlijk poli
tieke omgang: het parlement
tijdig en volledig informeren.
Het lijkt er op dat de minister
zich bij het afsluiten van het
contract over de financiering
van de Wijkertunnel niet aan
deze belangrijke regel in het
staatsrecht heeft gehouden.
Als Maij volgende week niet
met een ijzersterk verweer in
het» spoeddebat in de Tweede
Kamer zal verschijnen, kan de
Kamer maar tot één daad
overgaan: het opzeggen van
het vertrouwen in de bewinds
vrouwe, Dan dient zij dus op te
stappen.
Haar eeuwige opponent, het
VVD-kamerlid Jorritsma. is er
al stellig van overtuigd dat
Maij inderdaad fout is ge
weest. De aanvraagster van
het spoeddebat sprak over een
'ernstig feit'. Zij heeft - in na
volging van de Algemene Re
kenkamer en de kamercom
missie voor de rijksuitgaven -
aanwijzingen dat Maij belang
rijke informatie heeft achter
gehouden bij het debat op 10
september vorig jaar over het
contract van Verkeer en Wa
terstaat met de ING Bank, het
consortium dat de Wijkertun
nel bouwt.
Gerucht
Toentertijd stemde de Kamer
- met uitzondering van de
VVD. D66, GroenLinks en de
SGP - voor het grotendeels
privaat financieren van de Wij
kertunnel. De kosten, onge
veer 560 miljoen gulden, wor
den voor 460 miljoen gulden
betaald door de geldschieters.
Risico's bij de aanleg en on
derhoud zijn geheel voor reke
ning van de ING Bank en part
ners. De Nederlandse staat
moet echter per gepasseerde
auto een vast bedrag aan de ri
sico-nemers betalen. Daar
voor zijn voor de komende 30
jaar prognoses gemaakt. En
daarover gaat nu deze poli
tieke rel.
Volgens de Rekenkamer, die
dit in een vertrouwelijke rap
port schrijft, is de prognose
van het aantal te passeren au-
Minister Maij-Weggen op 10 juni toen de bouw van de Wijkertunnel feestelijk werd ingeluid.
foto ANP
to's in het definitieve contract
(dat op 15 december naar het
parlement werd gestuurd) ho
ger dan Maij in september aan
de Kamer liet weten. Dat bete
kent dat de tunnel de staat
dus meer geld gaat kosten.
Naar verluidt gaat het over
een bedrag van zo'n 50 miljoen
gulden. Dat is toevallig even
veel als Maij - na ingrijpen van
de kamerleden - bij de tweede
ronde van de onderhandelin
gen heeft binnengehaald.
De ambtelijke staf van de
commissie van de rijksuitga
ven, die gisteren een eigen on
derzoek hierover aan de ver-
keerswoordvoerders heeft ge
presenteerd, komt ook tot de
ze conclusie. Een geschrokken
minister Maij reageerde als
door een adder gebeten. Zij
ontkent in een briefje aan de
Kamer met klem 'het gerucht'.
De bewindsvrouw heeft wel
degelijk de parlementariërs
volledig op de hoogte ge
bracht. Ook van de 'defini
tieve' prognoses, die in decem
ber als bijlage bij het eindcon-
tract waren gevoegd.
Verkeerde been
De vertrouwelijke cijfers van
de bijlage 10 - die plotseling
gisteren officieus opdoken -
vermelden echter een interes
sant feit. De gegevens zijn van
21 augustus 1992, bijna een
maand voor het kamerdebat.
Bovendien staat er een paraaf
onder van topambtenaar Hak
kenberg, naaste medewerker
in deze van de minister. Met
andere woorden: de minister
had deze zogenaamde 'defini
tieve passageprognoses' al
voor het kamerdebat in haar
bezit. Zij heeft ze de Kamer
echter pas drie maanden na de
parlementaire goedkeuring
doen toekomen. De hamvraag
is: waarom toen pas?
Maar belangrijker nog dan de
ze 'waarom-vraag', is het poli
tieke feit dat zij de Kamer
blijkbaar belangrijke informa
tie heeft onthouden. Zou Jor
ritsma hierop doelen als zij het
heeft over aanwijzingen dat
Maij het parlement „op het
verkeerde been heeft gezet"?
Zij mag hierover niks zeggen,
omdat dit stuk - zoals zovelen
in dit 'politieke dossier' - ver
trouwelijk zijn. Dat praat
moeilijk.
Maar Maij heeft zelf gevraagd
om zoveel mogelijk informatie
geheim te houden. Zij moet in
de toekomst immers nog meer
contracten gaan afsluiten met
private financiers en dan is het
maai' beter dat zoveel moge
lijk achter gesloten deuren
blijft.
Of die toekomst er voor haar
is, hangt af van het politieke
oordeel van vooral CDA en
PvdA. Dat zal volgende week
blijken. Evenals de vraag of de
door alle ervaringen wijs ge
worden Kamer nog wel voelt
voor een toekomst met meer
van dit soort schimmige on
derhandelingsprocessen met
vertrouwelijke cijfers.
Tweede brief
De minister zal zich naar ver
wachting niet snel gewonnen
geven. Zo zit zij nu eenmaal
niet in elkaar. Gistermiddag
stuurde zij een tweede brief
aan de Kamer waarin zij uit
legt hoe het allemaal werkelijk
in elkaar zit. De minister zegt
daarin dat de in de zomer ver
wachte autopassages in de
tunnel, al op verzoek van de
ING Bank veranderd waren.
Toch zijn het niet dezelfde cij
fers als die van december, al
dus Jorritsma.
Maij geeft ook niet op, omdat
ze haar naam hoog te houden
heeft. In het debat van 10 sep
tember vertelde zij op de haar
welbekende toon: „Het is so
wieso niet mijn intentie om te
jokken. Daar val ik meestal
binnen twee minuten zo mee
door de mand. Bovendien ben
ik lang genoeg parlementslid
geweest om de Kamer zo zui
ver mogelijk te informeren
over wat op dat moment de
werkelijke waarheid is". Dat
mag ze dinsdag bewijzen.
