JNV in tegenaanval op politiek Netelige taalkwesties opnieuw onder de loep van commissie PZC Tentamen Erasmus voorzien van antwoorden Cabinet: geen stijging remies ziektekosten Dode bij aanslag op toeristen in Cairo Organisaties willen rapportages VN van ;eweld tegen vrouwen aticaan blijft tegen ecumenische dienst Transport in Phnom Penh binnen- en buitenland 'rees voor versplintering van verzorgingsstaat het weer in zeeland SMOG WOENSDAG 9 JUNI 1993 STERDAM (ANP) - De FNV eft gekozen voor een „verde lg naar voren". Zowel voor- Ier Stckelenburg als vice- orzitter Adelmund probeer- dinsdag, op de eerste dag van tj.jarige FNV-congres in Am- rdam, de aanval van de poli- op de rol van de vakbewe- ,g te pareren. Is de vakbeweging geen dui- lijk parool afgeeft waar het en moet met de verzorgings lat, met werk, inkomen en uit ing, clan zal de politiek sterk neiging hebben zich terug te leken: wij zorgen voor de bij- nd, de werkgevers krijgen de ijehand in de bedrijven en laat vakbeweging het verder zelf aar uitzoeken", zei Adelmund. dat de trend wordt, bete dat een versplintering van verzorgingsstaat", waar- huwde zij. „De samenhang zal rloren gaan. De werknemer |t tussen wal en schip met al anderen die maar wat graag zouden willen werken, maar de kans niet krijgen". De aanvallen van de politiek zijn legio. Zo dreigt het kabinet de verplichte adviesaanvrage aan de SER over sociaal economi sche aangelegenheden te schrappen. De rol van de vakbe weging in de sociale zekerheid staat ter discussie. „Marginali sering dreigt", vreesde Stekelen burg. Daarom staat de FNV er op dat in het centraal overleg van vol gende week de toekomst van de overlegeconomie wordt bespro ken. Het kabinet wil in dat over leg de gewenste sociaal econo mische ontwikkelingen voor 1994 bespreken, maar de FNV voelt er weinig het pleidooi van Lubbers van De Vries voor loon matiging te legitimeren. Komt de overlegeconomie niet ter sprake, dan heeft centraal over leg geen enkele zin, aldus Steke lenburg. De politieke vooruitzichten zijn niet bepaald hoopvol, zo betoog de Adelmund. Van de huidige PvdA-CDA-coalitie verwacht zij niets meer. Maar ook een paarse coalitie zal volgens de vice-voor- zitter de vakbeweging weinig te bieden hebben. Stemmenverlies voor de PvdA leidt er volgens haar toe dat „de sociale demo cratie nauwelijks meer voor te genwicht kan zorgen". Zij is bang dat het enige onderwerp waarop PvdA, D66 en VVD el kaar kunnen vinden „het terug dringen van de invloed van so ciale partners" is. Een eventueel „Brinkman-Bolkestein-kabi- net" lijkt haar helemaal een gru wel. De FNV denkt met haar con gresnotitie veel kleurige voor uitzichten een reeel alternatief te kunnen bieden. Flexibeler ar beidsorganisaties, meer deel tijdwerk, individualisering van de sociale zekerheid en belastin gen en verbetering van het mi lieu zijn de medicijnen waarmee de vakcentrale de sombere so ciaal economische vooruitzich ten de komende jaren te lijf wil. Het acute probleem van de werkloosheid moet ook offensief worden aangepakt, vindt Steke lenburg. De nadruk die het kabi net legt op loonmatiging, is de FNV veel te eenzijdig. De over heid moet zelf investeren en het tegelijk voor bedrijven aantrek kelijk maken te investeren. IN HAAG (GPD) - Het kabi- ttii de premies ziektekosten ingang van 1994 niet verho- Het gaat om de nominale ,e bedragen) premies zie nfonds en awbz. Staatssecre- ris Simons (volksgezondheid) efldit bekend gemaakt. Igens berekeningen van het ntraal planbureau (CPB) zou nominale premie zieken- ids.nu 185 gulden per volwas- ie per jaar, met 82 gulden om- g moeten. De nominale pre- awbz zou gelijk kunnen blij- op 133 gulden per volwas- ie per jaar. mons sprak van 'een uiterste panning' van het kabinet me- gezien het streven naar een ielijk gelijkmatig inkomens- eldin 1994. Voorts wees de be- ndsman erop dat het kabinet inkomens komend jaar in gul- nsgelijk wil houden, het. kabinet er ook in zal sla- de nominale premies gelijk houden hangt volgens Soi- ms ondermeer af van andere iatregelen in de gezondheids- g. Hij noemde het goed door eren van de eerder door hem ngekondigde ingrepen bij de dicijnkosten en de verlaging van de tarieven van specialisten. Het CPB rekende het kabinet eerder voor dat de procentuele premie ziekenfonds komend jaar een fractie lager zou kun nen. Daarentegen zou de pro centuele premie awbz met 0,3 procent moeten stijgen. Dat laatste kan wellicht verme den worden nu het kabinet, zo als gemeld, besloten heeft ver dere stappen in de stelselherzie ning gezondheidszorg uit te stel len. Die voorzag in het overbren gen van voorzieningen uit het ziekenfonds naar de awbz. Dat leidt tot een stijgende awbz-pre- mie. De bij de aanslag getroffen auto. Twee inzittenden kwamen om. foto Mona Sharaf/Reuter CAIRO (DPA/AFP) - Bij een bomaanslag op een bus met toeristen zijn dinsdag in de Egyptische hoofdstad Cairo twee Egyptenaren gedood. Vijftien mensen raakten ge wond. Volgens de Egyptische politie gooiden onbekenden vanaf een viaduct over de drukke Pyramidenweg in Gizeh een met spijkers gevulde bom naar de bus waarin 49 Britse toeristen zaten. Het projectiel miste de bus. maar twee inzit tenden van een daarachter rij dende auto kwamen om. Acht automobilisten en fietsers raakten gewond, van wie en kelen ernstig. In de bus raak ten zes toeristen en een reis- leidster licht gewond door glassplinters. Islamitische fundamentalisten hebben sinds de herfst een serie aan slagen op de Egyptische toe ristenindustrie gepleegd. Daarbij zijn tot nu toe drie toe risten omgekomen. Verschei- denen raakten gewdnd. ROTTERDAM (GPD) - Het is de droom van iedere stu dent: gisteren kregen zo'n dertienhonderd economie studenten van de Erasmus Universiteit in Rotterdam in Ahoy' hun tentamen met de antwoorden er op het laatste vel netjes bijgevoegd. Kort na het uitdelen van de tentamenvragen ontdekten de eerste studenten het antwoordvel. Toegeschoten surveillanten probeerden eerst nog het vragenvel af te scheuren maar sommige studenten had den toen de antwoorden al overgeschreven. Na tien mi nuten werd het tentamen afgeblazen. De tweedejaars economiestudenten gingen op voor het vak Administratieve en Comptabele Informatieverwer king 1. Het antwoordvel zat bij het tweede deel van het in totaal zes uur durende tentamen. De blunder kon gebeu ren omdat een docent een computerfout had gemaakt. Hij had vlak voor het examen nog even de vragen beke ken, die in dezelfde computer zaten als de antwoorden. !N HAAG (ANP) - Een spe- rapporteur van de Ver- igde Naties moet het geweld ;en vrouwen onderzoeken. een aantal Nederlandse anisaties. Geweld tegen ouwen is ook een schending nde mensenrechten, aldus de oepcringen dinsdag, bijna iweek voor het begin van de [reldconferentie over de chten van de Mens in Wenen. huidige VN-rapporteurs ma- slechts bij toeval melding geweld tegen vrouwen, zo ent Lillian van Wesemael- lit van het Vrouwenberaad itwikkelingssamenwerking. nspeciale rapporteur die jaar verslag uitbrengt aan de VN- mmissie voor de Rechten van Mens in Genève, moet die lat opvullen. rechten van vrouwen blijven vaak buiten beeld, terwijl ze integraal onderdeel moeten Smaken van de bescherming van mensenrechten, zo betogen de circa 25 Nederlandse organi saties die zijn verenigd in een overlegplatform voor de Wereld conferentie in Wenen. Zij hopen een gewillig oor te vinden bij re geringen door erop te wijzen dat mishandeling van vrouwen een rem is op de economische ont wikkeling van landen. In India zijn volgens officiële cij fers vorig jaar meer dan 11.000 vrouwen verbrand omdat him schoonfamilie niet tevreden was met de bruidschat, zo onder streepte Van Wesemael-Smit de noodzaak van een speciale rap porteur. Ieder uur worden in Zuid-Afrika veertig vrouwen verkracht, terwijl ook in Neder land 58 procent van de vrouwen op het werk last heeft gehad van seksuele intimidatie. Een spe ciale rapporteur moet ook in zicht geven in de mishandeling van vrouwen in eigen huis, vol gens de organisaties een „ver zwegen" thema. 'ME (ANP) - Het Vaticaan ft zich opnieuw uitgespro ngen intercommunie en oe- ®enische diensten op zon- De eucharistie en de volle- PHNOM PENH - Een beeld van Buddha wordt dinsdag vervoerd door de straten van de Cam bodjaanse hoofdstad. Het was op weg om gebruikt te worden bij een huwelijksvoltrekking. foto AFP urdische PKK londigt oorlog i Turkije aan fANBUL - Abdullah Öcalan, fa" van de Kurdische guerril- "weging PKK. heeft dins- ,'middag „een bloedige zo- r voor Turkije" aangekon- lekend in het Libanese iatsje Bar Elias zei Ocalan dat tdoor de PKK eenzijdig afge- fele staakt-het-vuren on adellijk wordt beëindigd en 2ijn manschappen in heel jtkije economische en toeristi- 16 doelen onder vuur zullen ®en.Hij zei 15.000 gewapende |Men tot zijn beschikking te oben. s'«len voerde de PKK-leider 5 dat de Turkse staat nog *ds de rechten van het Koer de volk niet erkent en het le- [«t in maart door de PKK af kondigde staakt-het-vuren 'mikt om dorpen te bombar en en burgers te vermoorden. dige kerkelijke gemeenschap zijn ondeelbaar. Ook gemengd gehuwden kunnen slechts bij uitzondering samen aan de eu charistie deelnemen. Dit staat in het nieuwe 'Directo rium voor de oecumene', dat dinsdag in Rome is gepresen teerd. Het handboek, opgesteld door de Vaticaanse raad voor de eenheid der christenen, wil on juiste praktijken op het gebied van de oecumenische samen werking tegengaan. „Omdat de eucharistieviering op de dag des Heren het midden en het fundament van het litur gisch jaar is, zijn de rooms-ka- tholieken verplicht op zondag en andere feestdagen de mis bij te wonen. Daarom is het niet raadzaam 's zondags oecumeni sche diensten te houden", zo staat het woordelijk in het Di rectorium. Het gaat dus niet om een verbod, maar om een drin gend advies. Het handboek bekrachtigt het streven van de Rooms-Katho- lieke Kerk naar eenheid. Het doel van alle oecumenische acti viteiten is „in waarheid alles wat scheidt, te overwinnen". Maar de ene kerk van Christus is ge realiseerd in de Rooms-Katho- lieke Kerk, „die door de opvol ger van Petrus en de bisschop pen in gemeenschap met de paus wordt geleid". door Theo Haerkens DEN HAAG (GPD) - 'Douchen, douchte, ge doucht - racen, racete, geracet', schrijven de samenstellers van de dikke Van Dale en het Groene Boekje eensgezind. Toch staat de spelling van deze woorden op de agenda van de nieuwste taaladviescommissie van de Nederlandse Taalunie. De commissie die aan het eind van de maand voor het eerst bijeenkomt, gaat zich bezig houden met las tige en steeds terugkerende taalkwesties. De vervoeging van werkwoorden die uit een andere taal zijn overgenomen, levert nogal eens problemen op. Wat is bij voorbeeld de verleden tijd van leasen? En daarom heeft de voorzitter van de commissie, prof. dr. M. van den Toorn, deze vervoegingen al op de agenda staan. Zelf wil de hoogleraar nu geen voorkeur uitspreken. Dat kan pas na overleg met de andere leden van wie er veel nauw zijn betrokken bij het samenstellen van standaardwerken over de taal. Zo maken prof dr G. Geerts uit Leuven, mede-hoofdre dacteur Van Dale en prof dr P. van Sterken- burg uit Leiden, directeur van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie deel uit van de commissie. Maar de commissie bekommert zich niet al leen om spellingskwesties. Ook de plaats van hulpwerkwoorden in een zin leent zich voor nadere bestudering. Een voorbeeld. Moet het nu zijn: 'Ik weet dat hij gekomen is', of 'Ik weet dat hij is gekomen'? De redac ties van kranten en tijdschriften hebben hierover intern vaak afspraken, maai- Van den Toom betwijfelt dat het één werkelijk beter of krachtiger is dan het ander en even min is hij ervan overtuigd dat de volgorde van invloed is op de betekenis. „Dat is heel onwaarschijnlijk, maai' om duidelijkheid te krijgen is meer onderzoek nodig". Toch is het niet de bedoeling dat een groepje hooggeleerden gaat zitten bepalen wat goed of fout is. Aan de hand van statistisch onder zoek, uit te voeren door het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, wordt uitdrukke lijk rekening gehouden met het dagelijks taalgebruik. De voorzitter benadrukt dat taal verandert en als een bepaald gebruik al gemeen is geaccepteerd, wordt degene die roept dat het zo echt niet kan, al ras een roe pende in de woestijn. Voorts buigt de commissie zich over vorm kwesties. Neem het begrip 'de dertiger ja ren'. Is dat wel een germanisme? En is het wel terecht dat taalpuristen het vaak ver vangen door 'de jaren dertig'? Lang niet al tijd is het gemakkelijk om vast te stellen of een woord een germanisme is. „Dat zeggen we vaak wel erg snel. In het Duits zijn veel woordvormingsprincipes hetzelfde als bij ons. Neem huisdeur, kleinbeeld en sneltrein, allemaal samenstellingen die het Duits ook kent". Überhaupt Het gebruik van leenwoorden, zoals het woord überhaupt, komt ook aan de orde. „Onze taal zit er vol mee. Het gebruik ervan is niet fout. maar soms wel gemakzuchtig". De commissievoorzitter benadrukt dat het de niet. de bedoeling is over driejaar met een volledig gerenoveerd taalboek te komen. „De taal veranderen kan zomaar niet, er zijn trouwens geen sancties. Wij geven adviezen aan taaladviesdiensten en makers van woordenboeken, maar niet aan particulie ren, die kunnen ons niet zomaar bellen. Wij blijven een beetje op de achtergrond". Persoonlijk vindt de Nijmeegse emeritus hoogleraar- dat wij wat al te gemakkelijk En gelse woorden gebruiken. Vooral reclame makers hebben daar een handje van. „In Frankrijk zou dat niet kunnen. Daar zijn zelfs straffen uitgedeeld omdat een sigaret- tenfabrikant naast het woordje 'filtre' ook het engelse 'filter' op een pakje had gezet. Maar dat is natuurlijk wel erg overdreven. Dat kan bij ons niet". Daarnaast zal het bestaande werk moeten worden herver deeld door stimulering van deel tijdwerk. De FNV twijfelt niet aan het pri maat van de politiek. „Maar", zei Stekelenburg. „het is een illu sie dat de politiek leiding zou kunnen geven aan een land zon der daarvoor een draagvlak in de samenleving te hebben". De vakbeweging is daarbij vanzelf sprekend onmisbaar, aldus de FNV-voorzitter. Vandaag Ook vandaag is het nog volop zomer in Zeeland. De laatste res ten van een hogedrukgebied bo ven de regio zorgen samen met een onweersstoring boven Frankrijk voor een oostelijke stroming waarmee zeer warme lucht wordt aangevoerd. Door het langzaam maar zeker in on ze richting kruipen van de sto ring neemt in de loop van de dag de onstabiliteit toe. Hei gevolg hiervan is het ontwikkelen van stapehoolken die in de loop van de avond en nacht ons net kun nen bereiken. Voor dat het zo ver is kunnen de termometers in de regio plaatselijk oplopen naar waarden rond de 30 graden. Dat zijn tropische temperaturen. Door de oplopende vochtigheid zal het later op de dag ivat broeierig aanvoelen. De wind is meest matig rond kracht 4 Bft. en veel verkoeling mogen we daar niet van verwachten. Nautisch bericht Wind: oostelijk 3 tol 4 Bft. in de avond zuidoostelijk, zicht: ma tig tot goed. temperatuur kust water: 17 graden, afwijking wa terstanden: geen afwijking van betekenis, maximum golpioogte monding Scheldes: kiuart meter of minder. ZON EN MAAN 10 juni Zon op 05.18 onder 21.56 Maan op 00.48 onder 11.50 Vooruitzichten Voor morgen: de storing trekt over de regio en gaat vergezeld van flinke buien met omveer en rukwinden. De temperatuur kan plaatselijk nog net oplopen naar zomerse waarden boven de 15 graden. De wind is matig uit zuidelijke richtingen. Voor vrijdag tot en met zondag: wisselvallig en flinke daling van temperatuur. Hoog water uur cm uur cm Woensdag 9 juni Vlissingen 06.01 221 18.21 201 Terneuzen 06.26 246 18.41 227 Bath 07.17 295 19.37 271 Roompot-buiten 06.00 165 18.25 143 Zierikzee 07.45 162 19.50 143 Yerseke 07.55 170 19.55 149 Philipsdam-West 08.10 174 20.05 151 uur cm uur cm Donderdag 10 juni Vlissingen 06.50 204 19.05 186 Terneuzen 07.08 230 19.22 212 Bath 08.02 276 20 20 255 Roompot-buiten 06.45 152 19.05 133 Zierikzee 08.25 152 20.25 135 Yerseke 08.30 160 20.35 142 Philipsdam-West 08.35 163 20.30 145 Laag water Woensdag 9 juni Vlissingen 00.05 215 12.09 168 Terneuzen 00.32 225 12.38 177 Bath 01.36 246 13.38 200 Roompot-buiten 12.15 116 Zierikzee 01 35 165 13.40 119 Yerseke 01.25 169 13.35 124 Philipsdam-West 01.25 171 13.40 128 uur cm uur cm Donderdag 10 juni Vlissingen 00.50 207 1256 158 Terneuzen 01.11 216 13.21 167 Bath 02.11 238 14.15 191 Roompot-buiten 00.45 158 13.00 113 Zierikzee 02.10 164 14.15 117 Yerseke 02.10 168 14 20 123 Philipsdam-West 02,05 171 14.20 126 De studenten voelen zich gedupeerd. Weliswaar wordt vanavond een herkansingsmogelijkheid geboden voor het bewuste tentamendeel, maai- sommige studenten hebben al vakanties geboekt. Tweede probleem is de voetbalwedstrijd Nederland-Noorwegen op televisie. Ook hebben sommigen andere tentamens. Eventueel kunnen de studenten gebruikmaken van de voor augus tus vastgestelde herkansing. Hoofdkwartier VN Mogadishu weer beschoten MUGADISHU (AP) - In de So malische hoofdstad zijn dins dag opnieuw gevechten uitge broken tussen militairen van de Verenigde Naties en Somali sche strijders, waardoor de vrees voor heviger confronta ties in de Somalische hoofdstad verder is toegenomen. Dinsdagmorgen namen voor zonsopgang sluipschutters met machinegeweren en lichtere wa pens van twee kanten het hoofd kwartier van de VN in de voor malige Amerikaanse ambas sade onder vuur. Pakistaanse VN-soldaten schoten maandag bij gevechten rond hun militaire hoofdkwartier twee Somaliërs dood. Helikopters met zoeklichten vlogen gisteren over de stad ter wijl VN-troepen terugschoten op de sluipschutters. Er werd geen melding gemaakt van slachtof fers. De gevechten duurden on geveer een half uur. De helikop ters bleven na zonsopgang pa trouilleren, maar er werden geen militaire voertuigen gezien. De meeste buitenlandse hulp verleners zijn inmiddels geëva cueerd, nadat op zaterdag 23 Pa kistaanse militairen omkwamen bij een vuurgevecht met Somali sche strijders. Vooruitzichten Weersvooruitzichten geldig tot en met donderdag: België en Luxemburg: Zonnig en warm. Donderdag meer be wolking en verder toenemende onweerskansen. Middagtempe- ratuur ongeveer 30 graden. Portugal: Veel bewolking en voornamelijk in het noorden af en toe regen. Donderdag aan de Algarve perioden met zon en droog. Middagtemperatuur van 18 graden in het noorden tot 23 aan de Algarve. Madeira: Bewolkt en af en toe regen. Donderdag overwegend droog. Maxima ongeveer 20 gra den. Spanje: In het noorden en mid den half tot zwaar bewolkt en en kele buien. In het zuiden droog en flinke perioden met zon. Mid dagtemperatuur tussen 24 en 30 graden. Canarische Eilanden: Wolken velden, aan de zuidstranden vooral donderdag ook zonnige perioden. Droog. Maxima van 22' graden aan de noordkant van de Eilanden tot 26 graden aan de zuidstranden. Marokko: Wolkenvelden, don derdag meer zon. Droog. Tempe raturen op het strand bij wind van zee rond 22 graden, landin waarts maxima rond 26 graden. Zuid-Frankrijk: 's Morgens pe rioden met zon, vooral in de mid dag en avond enkele onweers buien. Vooral donderdag kun nen de buien plaatselijk zwaar zijn. Maxima rond 30 graden, maar donderdag van het westen uit flinke afkoeling. Mallorca en Ibiza: Perioden met zon en kans op een regen- of on weersbui. Middagtemperaturen ongeveer 27 graden. Griekenland en Kreta: Zonnig en warm. Middagtemperaturen op de stranden ongeveer 27 gra den, in het binnenland rond 32 graden. Turkije: Aan de zuidkusten en aan de westkust ten zuiden van Izmir en ook op Cyprus droog en zonnig weer. Middagtempera tuur ongeveer 27 graden. Zwitserland, Oostenrijk: Perio den met zon en vooral donder dag een enkele regen- of on weersbui. Maximumtempera tuur in de dalen rond 28 graden. Polen: Droog en zonnig. Middag- temperatuur oplopend tot 25 graden in het noordoosten en 30 graden in het zuidwesten. Tsjechië en Slowakije: Flinke zonnige perioden. Middagtem peratuur nog wat oplopend tot 28 a 33 graden. Hongarije: Perioden met zon en donderdagavond een kleine kans op een onweersbui. Mid dagtemperatuur rond 30 graden. Weerrapporten 8 juni 20 uur: Amsterdam onbewolkt 23 Athene licht bew 25 Barcelona zwaar bew.' 25' Berlijn licht bew. 22 Budapest half bew. 24 Brussel licht bew. 26 Cyprus zwaar bew. 23 Genève licht bew. 27 Helsinki zwaar bew. 10 Innsbruck licht bew. 25 Istanbul onbewolkt 22 Las Palmas licht bew.' 23' Lissabon licht bew. 21 Locamo onbewolkt 27 Londen onbewolkt 27 Luxemburg licht bew. 27 Malaga zwaar bew.' 25' Mallorca zwaar bew.' 24' Malta zwaar bew. 23 Moskou regenbui 11 Nice onbewolkt 26 Oslo zwaar bew. 20 Parijs onbewolkt 28 Praag half bew 21 Rome onbewolkt 25 Stockholm onbewolkt 13 Wenen licht bew. 23 Zurich licht bew. 26 Bangkok regen 27 Tunis zwaar bew.' 26' en in europa <120: geen smog 120-180: geringe smog 180-240: matige smog 240-360: ernstige smog VERWACHTING VOOR VANDAAG: Noord-Ned.: matige smog Midden-Ned.: matige smog Zuidoost-Ned.: matige smog Zuidwest-Ned.: matige smog (metingen van gistermiddag) T Maximale Ozon-concentratie regionaal meetstation

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1993 | | pagina 5