Vers zijn ze op hun best
kotelet
Keurmerk voor de super-
Elektronisch kladblokje accepteert handschrift
Peultjes
Maatjesharing met
dille en preisoep
Veel vlees
weinig vet
Franse experimenten
met eetbare bloemen
vrije tijd ZATERDAG 5 JUNI 1993 31
Vandaag willen we het heb
ben over een primeur en
een late oogst. De primeur
slaat op de Hollandse Nieuwe
die lekkerder lijkt dan ooit te
voren en het misschien ook wel
is, want de maatjes zijn bijzon
der smeuïg van 't jaar. Met de
late oogst bedoelen we de prei
die in zo'n overvloed in de
moestuin aanwezig was dat de
laatste vijftien exemplaren in
het zaad waren geschoten.
Als dat met prei gebeurt kun je
het wel schudden. Er vormt
zich een keiharde kern zodat de
groente met geen mogelijkheid
de
kleine
kaart
meer in ordentelijke ringen is
te snijden. Maar weggooien is
zonde. Ons Zeeuwen, nietwaar.
Dus zochten we toch een be
stemming voor de bijna bloe
men dragende preistengels.
Een bestemming in de keuken
wel te verstaan en niet in een
droogboeket zoals in andere ja-
We hebben de oplossing gevon
den. De doorgeschoten preien
bleken meer suikers te bevat
ten dan normaal en dat was een
leuke bijkomstigheid want we
hebben de stengels in stukken
gesneden, die gekookt en alles
Het varkenslapje onder merknaam
moet de komende jaren een van de
troeven van de Nederlandse
vleesindustrie worden. De door
Agrivar in Zelhem opgezette
produktielijn is de experimentele fase
ontgroeid en rijp voor brede
toepassing. De voor Nederland unieke
methode van Agrivar garandeert de
slachterijen varkensvlees dat op
gezonde, milieu-vriendelijke manier
wordt geproduceerd en van een hoge,
constante kwaliteit is.
Invo'eren van een keurmerk is
volgens Agrivar de enige manier
voor de Nederlandse varkenshou
derijen en -slachterijen om tegen
wicht te bieden aan het goedkope
vlees dat vanuit het voormalige
oostblok de Nederlandse markt zal
overspoelen.
Agrivar is een samenwerkingsver
band van mengvoederfabriek De
Hoop en Wisselink Veevoeders uit
Zelhem, en Beussink in Groenlo.
Directeur J.. Buunk van De Hoop
stelt samen met zijn compagnons
J. Beusink en G. Wisselink met
trots vast dat Agrivar geslaagd
pionierswerk heeft verricht in Ne
derland. Na enkele jaren van voor
bereiding heeft het nieuwe bedrijf
een produktielijn ontwikkeld
waarmee het ideale varkensvlees
kan worden gefabriceerd.
Buunk legt uit aan welke voor
waarden de 'super kotelet' moet
voldoen. „Het gaat erom dat de
consument weer vertrouwen krijgt
in varkensvlees. Mensen willen
Het varkenslapje onder merknaam moet de komende jaren een van de troeven van de Nederlandse vleesin
dustrie worden. foto G PD
iets op hun bord dat van goede
kwaliteit is, gevrijwaard is van hor
monen of andere stoffen en op een
milieu-vriendelijke manier tot
stand is gekomen. Wij kunnen dat
nu garanderen."
Doping
De kwaliteitslijn begint bij een se
lect groepje fokkers dat ervoor
zorg draagt dat de varkens gene
tisch in staat zijn om veel vlees en
weinig vet te ontwikkelen. Vervol
gens nemen mesters de taak op
zich om de lichtgewicht dieren
zonder 'doping' op te voeden tot
varkens van pakweg honderd kilo.
Agrivar zorgt er als producent en
leverancier van veevoeders voor
dat de aankomend zwaargewich
ten exact het diner krijgen voorge
schoteld dat ze nodig hebben.
Beusink: „Het is nu nog gebruike
lijk dat de varkens, of ze nu jong
zijn of oud, slechts twee soorten
voer krijgen. Dat betekent echter
dat er maar een korte periode is
waarin de dieren precies dat eten
wat ze nodig hebben. Eigenlijk zijn
er wel zo'n twintig periodes waar
voor elke keer ander voer nodig is.
Agrivar besloot daarom een zoge
heten Multi Mix-systeem in te voe
ren waarmee de boer zelf met vier
basisvoerders het juiste voer kan
samenstellen. Elke dag krijgen de
dieren precies de juiste hoeveel
heid energie, mineralen en ami
nozuren. Medewerkers van De
Hoop controleren regelmatig het
met behulp, van de computer sa
mengestelde varkensdiner.
Het systeem heeft, zegt Beusink,
louter voordelen. „De vertering is
veel beter, waardoor de hoeveel
heid mest en dus de uitstoot van
mineralen en fosfaten afnemen.
Voor de mester is het goedkoper,
want hij heeft minder voer nodig
en het vlees is van betere kwali
teit."
Buunk benadrukt dat het kwali-
teits varkenslapje niet alleen mi
lieu-vriendelijk, gezond en smake
lijk, maar ook noodzakelijk is.
„Straks wordt massaal goedkoop
vlees uit Oost-Europa op de markt
gedumpt. De Nederlandse var
kenshouderijen en -slachterijen
zullen zich daartegen moeten wa
penen met vlees van hoge kwali
teit."
Hoewel de op de Agrivar-manier
geproduceerde varkenslapjes en -
karbonades incognito hun weg al
vinden naar een groot aantal sla
gers, kan het volgens de Zelhem-
mer nog enige tijd duren voordat
de slachterijen het vlees onder een
merknaam op de markt brengen.
Directeur N. Smits van de gelijk
namige slachterij in Emmen en af
nemer van de onder begeleiding
van Agrivar gemeste dieren: „We
zijn er al serieus mee bezig, maar
willen niet te hard van stapel lo
pen. Je moet niet zomaar een
merknaam invoeren, maar wach
ten tot de consument er rijp voor
is. Als producent doen we er alles
aan de kwaliteit steeds verder te
verbeteren. Zodra het nodig is on
derscheid aan te brengen tussen
het goedkope vlees uit Oost-Eu
ropa en ons kwaliteitsprodukt zal
het label worden ingevoerd."
Ron van Duimen
In het Franse Bretagne
houdt een coöperatie van
zo'n honderd bedrijven zich be
zig met de teelt van bijzondere
groentesoorten. Het aantal
verschillende soorten loopt in
de honderdzestig. De meeste
nieuwe zijn verkregen langs
een uitgekiend proces van be
stuiving.
Maar de revolutie in het voed-
selkweken beperkte zich niet
tot nieuwe groentesoorten.
Waarom zouden bloemen niet
lekker kunnen smaken?
Verwachtingen
Al eerder werden van bepaalde
bloemen grote culinaire ver
wachtingen gewekt (bijvoor
beeld de roos), maar tot een flo
rale doorbraak wilde het maar
niet komen. Wellicht dat dat
nu gaat veranderen. Sommige
bloemen schijnen namelijk
goed te gebruiken te zijn om in
een of andere schotel verwerkt
te worden.
Wat te denken van een salade
schotel gegarneerd met Oos-
tindische kers? Of tong met
een vissaus bereid uit gouds
bloemen? Ook de bloemen van
de courgette schijnen het goed
te doen, evenals het driekleu
rige viooltje en de begonia.
Wie nu watertandend uitziet
om een smakelijke hap uit een
verse bos bloemen te kunnen
nemen, moet nog even geduld
hebben. Hoewel Engeland als
afzetgebied voor de Bretonse
coöperatie steeds aantrekkelij
ker wordt, zijn de gastrono
misch onovertroffen Fransen
zelf nog de grootste afnemers.
Vooral om te experimenteren.
(New Scientist).
Hollandse Nieuwe met dillesaus (voorgrond) en romige preisoep
met bruine boterhammen. foto Rien van Reems
in de blender tot een puree
(met harde stukjes) vermalen.
De puree roerden we vervol
gens door de zeef en voegden
we toe aan twee liter runder
bouillon. met engelengeduld
getrokken van een royale
schenkel. Dit soepje maakten
we af met peper en zout, een
theelepel geraspte mierikswor
tel en drie deciliter kookroom
(room met circa 22 procent
vet). Vlak voor het serveren
strooiden we er wat fijngesni-
perde verse koriander over.
Bij deze soep van laatgeoogste
prei (u kunt er natuurlijk ge
woon zachte prei van de
nieuwe oogst voor nemen) ra
den we bruine boterhammen
met nieuwe haring in dillesaus
aan. Het enige ingrediënt dat
terugkomt in dit recept van
noordelijke herkomst is de
mierikswortel die vers geraspt
het lekkerst is maar in geval
van nood gerust uit een potje
mag worden betrokken. U
neemt vier nieuwe haringen en
vlijt die in een schaaltje met
laag opstaande rand. Vervol
gens maakt u een sausje door
drie eetlepels fijngehakte verse
dille te vermengen met twee
eetlepels suiker, twee eetlepels
sherry-azijn, anderhalve eetle
pel Dyon-mosterd. een decili
ter slaolie, een theelepeltje
mierikswortel en twee eetle
pels zure room. Klop de saus
glad en schep haar over de ha
ringen. Zet de haring een et
maal goed afgedekt met folie in
de koelkast. U kunt ze zo een
paar dagen bewaren.
Rien van Reems
Het peultje, de onrijpe vrucht
van een erwtensoort, is behal
ve ontzettend lekker ook reuze ge
zond: de schil bevat, naast de bijna
vanzelfsprekende vitamine C, ook
een grote hoeveelheid van het type
B. Vers zijn peultjes uiteraard op
hun best, maar zo'n twee a drie da
gen in de groentela van de koel
kast zal de smaak niet merkbaar
aantasten.
Het schoonmaken gaat nog steeds
zoals oma en moeder dat deden en
doen, namelijk door aan weerszij
den de draadjes eraf te halen,
waarna een grondige wasbeurt on
der de koude kraan volgt. Hoe jon
ger de peultjes, hoe korter de kook
tijd: 7 tot 15 minuten in weinig wa
ter. waaraan een halve theelepel
suiker en een snufje zout wordt
toegevoegd.
Omdat hoeveelheden van een der
gelijke 'losse' groente als peultjes
vaak moeilijk in te schatten valt,
dient men op 250 gram per persoon
te rekenen indien ze als hoofd
groente bedoeld zijn; voor een sa
lade voldoet de helft daarvan ech
ter weer ruimschoots.
Velen beweren overigens na een
maaltijd met peultjes als hoofd
groente snel weer een 'hongerig'
gevoel te krijgen. In zekere zin
klopt dat ook wel; péultjes zijn te
zamen met bospeen zo'n beetje de
meest licht verteerbare groente
soort die er is, waardoor ook zuige
lingen ze zonder probleem mogen
nuttigen. Om de groente iets vul-
lender te maken kunnen er 2 of 3
eetlepels snelkookrijst met de
peultjes worden meegekookt. Een
ander smakelijk alternatief daar
op is om door de gare peultjes blok
jes (heel kort) gebakken ham te
scheppen.
Welbeschouwd kan er eindeloos
met zo'n verfijnde groente gecom
bineerd worden, want zowel de fij
nere vleessoorten als een gewoon
balletje gehakt - om van vis en ge
vogelte maar te zwijgen - smaken
er prima bij. Ook vegetariërs zul
len naar hartelust kunnen varië
ren, bijvoorbeeld door de knappe
righeid van jonge peultjes samen
te laten gaan met de zachte smaak
van verse doppers. Een handjevol
witte bonen, enkele partjes tomaat
met wat versnipperde peterselie,
iets peper en zout maken het ge
heel af.
Afgezien van hun heerlijke smaak
hebben peultjes nog een andere ei
genschap: ze kunnen uitstekend
met andere groente (wortelen,
champignons, maïs) worden aan
gevuld, voor het geval ze aanvan
kelijk wat hoger geprijsd zijn dan
wat men wenst uit te geven. Dat
duurt echter maai' heel even.
Het enige en grootste nadeel van
peultjes is hun sterke seizoenge
bondenheid: na juni loopt de aan
voer gestaag terug. Op zich een
goede reden om er zo veel mogelijk
van te profiteren, onder meer door
het opbouwen van een voorraadje
in de vriezer. Zodat de maaltijd, te
gen de tijd dat het weer koud en
schraal wordt, toch nog dat heel
speciale vleugje zomer meekrijgt.
Eric Truffino
Vorig" jaar om deze tijd kon
men ze letterlijk zien
groeien, en wel in de kassen
van het Floriadepark in
JZoetermeer: verse peultjes. Het
.had wel iets weg van een mini-
jjungle, zoals de liaanachtige
stengels langs het binddraad
omhoog reikten. Op het eerste
gezicht waren de peulen
nauwelijks van het weelderige
Jgebladerte te onderscheiden,
maar na goed kijken zag je toch
een heleboel sierlijke,
heldergroene lancetten hangen.
Want de zomer was in
aantocht, en dat is nu dus ook
het geval.
Het peultje, de onrijpe vrucht van een erwtensoort, lekker, gezond en licht verteerbaar.
Het duurt niet zo lang meer of we lo
pen rond met een elektronisch klad
blokje, dat kan telefoneren, alle verjaar
dagen onthoudt, al onze adressen kent
en met een beschaafd melodietje - ter
keuze - waarschuwt dat we op weg moe
ten voor onze volgende afspraak. Waar
die afspraak is weet dat elektronische
agenda uiteraard ook en op verzoek
toont hij een kaartje hoe we er heen moe
ten rijden. Of hij geeft de vertrektijden
van de trams rond die tijd.
Een toekomstdroom? Nee, niet volgens
vice-president Gaston Bastiaens van
Apple Computer USA. Hij introduceerde
onlangs het prototype van zo'n 'zakalles-
weter'.
Apple's universele elektronische agenda
gaat de Newton heten. Isaac Newton was
een 18e eeuwse wis- een natuurkundige,
verbonden aan de Cambridge universi
teit. Algemeen neemt men aan dat hij de
grootste bijdrage heeft geleverd aan on
ze hedendaagse kennis. Zo schokkend
zou dit eerste, gecombineerde Apple/
Sharp produkt dus moeten zijn.
Inderdaad kent de Newton een bijzonder
'drempelverlagende' mogelijkheid: er is
een pennetje bij, waarmee je alle afspra
ken en adressen in gewoon handschrift
noteert. De computer zet het handschrift
om in goed leesbare lettertekens, ten
minste als hij handschrift herkent en als
het Engels is. Want je moet de computer
eerst leren jouw handschrift te lezen. Bo
vendien checkt hij alle woorden met
hulp van een ingebouwd woordenboek.
Er is dus ook geen toetsenbord meer no
dig (en aanwezig). Het protype doet er
vrij lang over om handschrift te herken
nen en om te zetten in ASCII-tekens. Bo
vendien is het eerste woordenboek al
leen uitgerust met de Engelse taal. Een
Nederlandse gebruiker zal zich dus van
Engelse woorden moeten bedienen, an
ders begrijpt de zakcomputer de zinnen
niet.
Ook Sharp denkt dat de Newton korte
metten maakt met alle andere 'zakja-
panners'. Het concern heeft een strategi
sche alliantie met Apple getekend. De
Amerikanen ontwikkelen de software
voor de Newton, de Japanners de hard
ware.
De Sharp-Newton is ook deze week we
reldwijd geannonceerd. Hij ziet er vrijwel
eender uit. Ook de geschatte prijs komt
overeen, net beneden de duizend dollar,
zeg maar f 1750,- in Nederland, zo niet bij
na tweeduizend gulden met marges en
import. Hij zal in augustus of september
uitkomen in de definitieve versie.
Vingeroefening
In zekere zin heeft Sharp met de IQ-9000
organizer - die nu voor f 999,- in de win
kels ligt - de perfecte vingeroefening ver
richt voor de Newton. Het is een van de
meest geavanceerde machientjes totnu-
toe, weliswaar te ingewikkeld voor de ge
middelde gebruiker, maar wel al met een
ingebouwd tekenblok, waarop je vanuit
de losse pols tekeningetjes kunt maken.
Die worden keurig opgeslagen. Het ap
paraat heeft nog wel een toetsenbord
voor gegevens inbreng. Aanraakvlakjes
voor het wisselen van scherm en pro
gramma worden wel al volop toegepast.
Maar er zijn kapers op de kust. Om te be
ginnen weer Hewlett Packard. Hoewel
de HP95LX niet het grote succes heeft
gebracht dat men hoopte, is er nu een
nieuwe organizer, de 100LX. Hier een
echte DOS-PC en dus bureaucompatible
computer in zakformaat.
Een van de grootste charmes voor zaken
lui is het ingebouwde Lotus 1-2-3-
spreadsheet. Daarnaast de gebruikelijke
agenda, wek-, alarm- en wereldtijden,
stopwatch, elektronic mail, rekenma
chine, natuurlijk een klein tekstverwer-
kertje en heel veel opslagmogelijkheden
voor adressen en andere gegevens.
Voor de Newton niet echt een bedreiging.
Mogelijk wel het model dat Amstrad
gaat brengen. Van Amstrad is bekend
dat men eind mei/begin juni met de Pen-
Pad 600 zal komen. Daarmee is het merk
mogelijk het snelst met een Personal Di
gital Assistent (PDA). Ook dit apparaat
heeft geen toetsenbord maar kent wel
handschrift-herkenning.
Omdat hij betaalbaar moet zijn, zit er
De Amstrad Penpad 600.
niet die enorme processing power achter
die Apple in Newton stopt. Om handge
schreven tekst te kunnen herkennen
geeft de Amstrad keurige blokjes, waarin
telkens een letter of cijfer moet worden
ondergebracht. Net als op een voorge
drukt girobiljet, waar machines ook het
bedrag en gironummer uit het hand
schrift afleiden.
De prijs van de PenPad 600, het elektro
nische bloknootje van Amstrad, is nog
niet bekend. Gezien het feit dat er geen
compleet woordenboek in zit, zal die ze
ker lager zijn dan de Newton. Deson
danks zijn veel functies eender als in de
HP100LX en Newton. Om de mogelijk
heden uit te breiden is er ruimte voor zo
genoemde insteekkaarten. Creditcard
achtige kaartjes waardoor men ook kan
faxen of een spreadsheet gebruiken. Een
tekstverwerker, die niet ingebouwd is in
de Penpad, kan eveneens als extra wor
den gekocht.
Net als bij de Newton kan men het geheu
gen vergroten met de IC-cards. Een
leuke mogelijkheid - die men gemeen
heeft - is het insteken van een woorden
boek-kaart voor vertalingen. Amstrad
wil ook met insteekmodulen komen met
daarop de stratenkaart van elke grote
stad, zodat men zich met zijn PDA ge
makkelijk overal kan oriënteren.
Hugo van der Heem
